Giải pháp chủ yếu nhằm phát triển nông nghiệp hàng hóa ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
––––––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ HỒNG

GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN
NÔNG NGHIỆP HÀNG HÓA Ở HUYỆN ĐỊNH HOÁ,
TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
Mã số: 60 - 31 - 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN QUANG THIỆU

THÁI NGUYÊN - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn
này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ
rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2010

Tác giả

Nguyễn Thị Hồng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bản luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của
các cơ quan, các cấp lãnh đạo và cá nhân. Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn và kính
trọng tới tất cả tập thể và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình
học tập và nghiên cứu.
Trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Đoàn Quang
Thiệu người đã hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn
thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Khoa sau đại học, các đơn vị
liên quan của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các giáo sư, tiến sĩ của Trường Đại học Kinh tế và
Quản trị kinh doanh - những người đã trang bị cho tôi những kiến thức quý
báu để giúp tôi hoàn thành công trình này. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp
đỡ của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư,
UBND tỉnh Thái Nguyên, UBND huyện Định Hoá, Phòng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn huyện Định Hoá, các xã và các hộ nông dân huyện Định
Hoá đã giúp tôi trong quá trình điều tra số liệu.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã động viên
chia sẻ, giúp đỡ nhiệt tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tôi hoàn thành

luận văn.
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2010
Tác giả

Nguyễn Thị Hồng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................... iii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................................................... vii
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 3
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ............................................ 3
5. Bố cục của luận văn................................................................................ 3
Chƣơng I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU VÀ PHƢƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................. 4
1.1. Cơ sở lý luận về phát triển nông nghiệp hàng hoá................................ 4
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm về phát triển nông nghiệp hàng hoá ......... 4
1.1.2. Nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp hàng hóa ............. 9

1.2. Cơ sở thực tiễn về phát triển nông nghiệp hàng hoá........................... 20
1.2.1. Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp theo hàng hóa ở một số
nước trên thế giới ........................................................................ 20
1.2.2. Tình hình phát triển nông nghiệp hàng hóa ở Việt Nam .............. 25
1.3. Phươngpháp nghiên cứu .................................................................... 28
1.3.1. Các câu hỏi đặt ra cần giải quyết ................................................. 28
1.3.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể ............................................ 28
1.3.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích .......................................................... 32
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iv
Chƣơng II: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HÀNG
HOÁ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỊNH HOÁ, TỈNH
THÁI NGUYÊN......................................................................... 35
2.1. Đặc điểm của huyện Định Hoá tỉnh Thái Nguyên .............................. 35
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ...................................................................... 35
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................ 38
2.1.3. Đánh giá chung những thuận lợi và khó khăn về điều kiệnkinh tế xã hội có ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp hàng
hoá ở Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên ............................................. 44
2.2. Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp ở huyện Định Hoá,
tỉnh Thái Nguyên .............................................................................. 45
2.2.1. Một số kết quả phát triển nông nghiệp của huyện Định Hoá ........ 45
2.2.2. Thực trạng các ngành sản xuất của huyện Định Hoá................... 47
2.2.3. Thực trạng phát triển nông nghiệp hàng hóa ở huyện Định
Hoá, tỉnh Thái Nguyên ................................................................ 59
2.3. Đánh giá chung về thực trạng sản xuất nông nghiệp hàng hoá ở
huyện Định Hoá ............................................................................... 70

2.3.1. Những kết quả đã đạt được .......................................................... 70
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế ................................................................. 72
Chƣơng III: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN NÔNG
NGHIỆP HÀNG HOÁ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỊNH
HOÁ, TỈNH THÁI NGUYÊN ................................................... 74
3.1. Quan điểm về phát triển nông nghiệp hàng hóa ở huyện Định
Hoá, tỉnh Thái Nguyên ..................................................................... 74
3.1.1. Một số quan điểm ........................................................................ 74
3.1.2. Định hướng, mục tiêu chung ....................................................... 78
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




v
3.2. Giải pháp phát triển kinh tế nông nghiệp hàng hoá trên địa bàn
huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên .................................................. 79
3.2.1. Nhóm giải pháp kinh tế ............................................................... 79
3.2.2. Nhóm giải pháp về cơ chế quản lý, chính sách ........................... 89
3.2.3. Giải pháp xây dựng cơ sở hạ tầng ................................................ 94
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 96
1. Kết luận ................................................................................................ 96
2. Kiến nghị .............................................................................................. 97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 98
PHIẾU ĐIỂU TRA KINH TẾ HỘ .......................................................... 100

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

TT

Nghĩa

1

ATK

An toàn khu

2

BV

Bảo vệ

3

CC

Cơ cấu

4

CPTG

Chi phí trung gian

5

CNH-HĐH

Công nghiệp hoá - hiện đại hoá

6

DT

Diện tích

7

DVNN

Dịch vụ nông nghiệp

8

GTGT

Giá trị gia tăng

9

GTSX

Giá trị sản xuất

10

GTSPHH

Giá trị sản phẩm hàng hoá

11

GDP

Tổng sản phẩm trong nước

12

KD

Kinh doanh

13

KT

Kinh tế

14

LĐ

Lao động

15

LĐNN

Lao động nông nghiệp

16

NLTS

Nông lâm thuỷ sản

17

HHNN

Hàng hoá nông nghiệp

18

PTBQ

Phát triển bình quân

19

SL

Số lượng

20

SPHH

Sản phẩm hàng hoá

21

SXNN

Sản xuất nông nghiệp

22

TNHH

Thu nhập hỗn hợp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Tình hình sử dụng đất đai của huyện Định Hoá năm 2009............ 37
Bảng 2.2. Tình hình nhân khẩu và lao động của huyện Định Hoá ................ 38
Bảng 2.3. Kết quả sản xuất các ngành kinh tế của huyện Định Hoá giai
đoạn 2007 - 2009 ......................................................................... 43
Bảng 2.4: Giá trị sản xuất nông - lâm nghiệp - thuỷ sản của huyện Định Hoá ..... 46
Bảng 2.5: Giá trị sản xuất ngành trồng trọt theo giá thực tế ở huyện
Định Hoá ..................................................................................... 47
Bảng 2.6 : Diện tích các loại cây trồng ......................................................... 49
Bảng 2.7: Diện tích, sản lượng và năng suất cây lương thực có hạt .............. 51
Bảng 2.8: Diện tích, sản lượng và năng suất một số cây trồng khác.............. 52
Bảng 2.9: Diện tích, sản lượng và năng suất một số cây công nghiệp
hàng năm ..................................................................................... 52
Bảng 2.10: Diện tích, sản lượng và năng suất chè......................................... 53
Bảng 2.11: Diện tích, sản lượng và năng suất cây ăn quả ............................. 53
Bảng 2.12. Phát triển sản xuất ngành chăn nuôi ........................................... 54
Bảng 2.13: Sản xuất ngành lâm nghiệp ở huyện Định Hoá ........................... 56
Bảng 2.14: Sản xuất ngành thủy sản ở huyện Định Hoá ............................... 58
Bảng 2.15: Các nguồn lực chủ yếu của nhóm hộ điều tra ............................. 60
Bảng 2.16. Một số chỉ tiêu của trang trại huyện Định Hoá năm 2009 ........... 62
Bảng 2.17. Cơ cấu hộ nông dân theo quy mô giá trị sản phẩm hàng hoá
ở các xã điều tra năm 2009 .......................................................... 64
Bảng 2.18. Tổng hợp một số chỉ tiêu về các loại hình tổ chức sản xuất ........ 66
Bảng 2.19. Tình hình chế biến và tiêu thụ sản phẩm của trang trại ............... 66
Bảng 2.20. Thu nhập của hộ điều tra ............................................................ 68
Bảng 2.21: Cơ cấu giá trị sản phẩm hàng hóa nông nghiệp........................... 69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

1

MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Kinh tế nông thôn là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế quốc dân,
nó mang tính khách quan vốn có của nền kinh tế. Kinh tế nông thôn chỉ có thể
phát triển toàn diện có hiệu quả kinh tế cao khi lấy mục tiêu sản xuất hàng
hóa làm nội dung cho quá trình vận động và phát triển.
Nông thôn nước ta hiện nay vẫn còn tập trung đến 76,5% dân số của cả
nước và 73% lao động xã hội. Nông nghiệp, nông thôn sản xuất và đáp ứng
những yêu cầu cơ bản của người dân. Nông thôn là nơi sản xuất lương thực,
thực phẩm cho nhu cầu cơ bản của người dân, cung cấp nông sản, nguyên liệu
cho công nghiệp và xuất khẩu. Sản phẩm từ khu vực này như lương thực, thực
phẩm, nguyên liệu cho công nghiệp chế biến và dịch vụ rất cần cho nền kinh tế
quốc dân... vì vậy nông thôn có vai trò rất to lớn đối với sự phát triển kinh tế ở
nước ta. Trong Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện nghị quyết Đại hội IX, Đại
hội X của Đảng đã khẳng định phát triển nông nghiệp, nông thôn là sự lựa chọn
bước đi đúng đắn trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp,
nông thôn, giải quyết đồng bộ các vấn đề nông nghiệp, nông thôn.
Trong suốt quá trình đổi mới bên cạnh những thành tựu đạt được, nông
nghiệp nông thôn vẫn còn một số yếu kém, tồn tại: cơ sở vật chất kỹ thuật,
khoa học công nghệ, công nghệ chế biến, kinh nghiệm thương trường, trình
độ tổ chức quản lý, sản xuất nhỏ, manh mún, phân tán, tăng trưởng theo chiều
rộng, chất lượng hiệu quả, khả năng cạnh tranh nhiều loại nông sản còn thấp,
tăng trưởng chưa bền vững, thu nhập thấp, chệnh lệch cao, khả năng tích luỹ
thấp. Những điểm yếu đó là hạn chế, làm cho chất lượng sản phẩm còn thấp,
giá thành sản xuất cao, làm hạn chế tính cạnh tranh của hàng hoá. Để hội nhập
với thị trường khu vực và quốc tế, giữ được thị trường trong nước, chúng ta
phải phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




2
Định Hóa là một huyện miền núi của tỉnh Thái Nguyên có nhiều tiềm
năng phát triển nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ,
huyện xa nhất tỉnh và là trung tâm ATK. Trong những năm gần đây, kinh tế
nông thôn của huyện đã có bước phát triển, nhưng cơ bản vẫn là nền kinh tế
thuần nông, hàng hoá ít, hiệu quả kinh tế thấp. Một trong những nguyên nhân
quan trọng là nền nông nghiệp của huyện còn nhiều trở ngại, chưa thực sự đi
vào sản xuất hàng hóa. Chính vì vậy, nghiên cứu phát triển nông nghiệp theo
hướng sản xuất hàng hóa là hết sức cần thiết đối với từng vùng, từng địa
phương. Do đó tôi chọn đề tài: "Giải pháp chủ yếu nhằm phát triển nông
nghiệp hàng hóa ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên" làm luận văn tốt
nghiệp nhằm góp phần thiết thực vào việc khai thác có hiệu quả tiềm năng,
phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn huyện.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng tình hình phát triển kinh tế nông
nghiệp hàng hoá ở huyện Định Hoá, đánh giá những mặt tích cực, những tồn
tại, những tiềm năng từ đó, đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển
nông nghiệp hàng hóa, nâng cao hiệu quả sản xuất, góp phần phát triển kinh
tế xã hội và đẩy nhanh việc thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
của huyện.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển nông
nghiệp hàng hóa .
- Phân tích, đánh giá thực trạng tình hình phát triển nông nghiệp hàng

hóa trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
- Đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm phát triển nông nghiệp hàng hoá ở
huyện Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not

read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not

read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....