Tiểu luận Cuộc tổng tấn công và nổi dậy tết mậu thân 1968 ý nghĩa và bài học lịch sử

Tiểu luận Lịch sử Đảng
Đề tài: Cuộc tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968. Ý nghĩa và
bài học lịch sử.

Bản đồ các cuộc tấn công trong sự kiện tết Mậu Thân 1968

Trần Đăng Hinh

1

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
Tóm tắt:
- Thời gian: 30, tháng 1, năm 1968 đến 8, tháng 6, năm 1968.
- Địa điểm: Nam Việt Nam.
- Kết quả: Quân lực Việt Nam Cộng hòa và Quân đội Hoa Kỳ thắng về
chiến thuật. Giải phóng quân miền Nam thắng về chính trị.
- Tham chiến:
+ Địch: Việt Nam Cộng hòa, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, New Zealand, Úc
+ Ta

: Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam, Việt Nam

Dân chủ Cộng hòa.
- Chỉ huy:
+ Địch: William Westmoreland.
+ Ta : Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Diễn biến Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968.
(Theo )

- Tháng 6 – 1967, Bộ Chính trị báo cáo trước Hội nghị trung ương về
chủ trương giành thắng lợi quyết định trong thời gian ngắn, dự kiến trong năm
1968.
- Tháng 1 – 1968, Hội nghị Ban Chấp hành trung ương Đảng lần thứ 14
thông qua nghị quyết Tổng công kích - Tổng khởi nghĩa mang mật danh là
nghị quyết Quang Trung.
- 20 – 1 – 1968, 02 giờ 00, cụm pháo bính của sư đoàn 325 được lệnh nổ
súng; các khẩu pháo D 74 của trung đoàn 45 đồng loạt nhả đạn vào sân bay,
sở chỉ huy, các trận địa pháo binh địch ở Tà Cơn, Khe Sanh, đồn hướng hoá,
điểm cao 832. Cùng lúc đó ở khu Đông, cụm pháo trung đoàn 204 dùng canông 130mm tập kích hoả lực vào căn cứ pháo binh địch ở điểm cao 241, làm
tê liệt mấy chục khẩu pháo 175mm của chúng. Tiểu đoàn 21 ca- nông 130mm

Trần Đăng Hinh

2

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
bố trí tại xã Vĩnh Thuỷ (Vĩnh Linh) đã trực tiếp chi viện cho bộ binh tiến
công quân nguỵ ở Lâm Xuân Đông và yểm trợ cho đặc công đánh tàu địch
trên sông Cửa Việt.
- Cùng ngày giờ trên, được pháo binh chi viện cho bộ binh tiến công
quân nguỵ ở Lâm Xuân Đông và yểm trợ cho đặc công đánh tàu địch trên
sông Cửa Việt.
- Cùng ngày giờ trên, được pháo binh chi viện, tiểu đoàn 7 trung đoàn
66, sư đoàn 304 nổ súng tiến công quận lý Hướng Hoá do một đại đội Bảo an
nguỵ phòng giữ, tại đây có cơ quan hành chính nguỵ quyền huyện và dân dồn
về khoảng 10.000 người. Trận mở đầu diễn ra tương đối thuận lợi, đại bộ

phận quân địch bị tiêu diệt, quân ta chiếm và làm chủ quận lỵ, một số tên đích
chạy thoát về cụm cứ điểm Tà Cơn. Cùng đêm, tiểu đoàn 6 trung đoàn 2 tiến
công quân địch ở điểm cao 832 không thành công, phải chuyển sáng bao vây
kiềm chế địch.
- 21 – 1 – 1968, một đại đội Bảo an địch từ Quảng Trị cơ động bằng trực
thăng, đổ bộ xuống ngã ba Khu Bốc (đông bắc quận lỵ Hướng Hoá 2 km) liền
bị quân ta tiêu diệt.
- 23- 1- 1968, bộ tư lệnh chiến dịch đường số 9 hạ quyết tâm tiêu diệt cứ
điểm Huội San và giao nhiệm vụ này cho tiểu đoàn 1 trung đoàn 24 sư đoàn
304 được tăng cường 1 đại đội xe tăng lội nước (PT76). Cứ điểm này nằm án
ngữ trên đường số 9 sát biên giới Việt Lào do tiểu đoàn BV 33 nguỵ Lào
phòng giữ. Cách đánh là bao vây toàn cụm, dùng lực lượng bộ binh và xe tăng
đánh thẳng vào trung tâm Tà Mây nơi đóng chỉ huy sở của địch, rồi từ đó tỏa
ra đánh tiêu diệt toàn cụm cứ điểm. Quân ta làm chủ cụm cứ điểm Huội San
trong đêm nhưng do bao vậy không chặt nên 400 tên địch đã rút chạy về được
Tà Cơn cũ
- 24 - 1 – 1968, tiểu đoàn 3 thuộc trung đoàn 1 lính thủy đánh bộ Mỹ
đánh vào chốt Hoàng Hà (trên đường 9 khu Đông) bị tiêu diệt 200 tên.
Trần Đăng Hinh

3

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
- Đêm 31 - 1- 1968, trung đoàn 48 bộ binh thuộc sư đoàn 320 tiến công quận
lỵ Cam Lô (Quảng Trị) không thành công.
Đợt I (30 - 1 – 1968 đến 28 - 3 - 1968)
- Cuộc tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt nổ ra vào đêm 30 rạng 31

tháng 1 năm 1968 (Ngày mồng một Tết Mậu Thân).
Từ vĩ tuyến 17 đến Cà Mau các lực lượng vũ trang nhân dân ta bất ngờ
tiến công rộng khắp vào 6 thành phố lớn, 44 thị xã, hàng trăm quân lỵ, chiếm
một số nơi, phát động quần chúng nổi dậy, đập tan bộ máy nguỵ quyền cơ sở
ở nhiều vùng nông thôn.
- Đêm 30 - 1 - 1968 (đêm 29 rạng ngày 30 tết), các lực lượng vũ trang
nhân dân ở khu 5 và Tây Nguyên tiến công bằng bộ binh, đặc công, pháo kích
vào các tỉnh lỵ, thị trấn căn cứ Mỹ - nguỵ; Bộ tư lệnh Quân đoàn 1 nguỵ ở Đà
Nẵng, Hội An, sân bay đà Nẵng, sân bay Non Nước, Nha Trang, Đắc Lắc,
Plây cu, Quy Nhơn (Bình Định).
- 31 - 1 - 1968 (Đêm 30 rạng mồng 1 Tết), tiến công bằng bộ binh, đặc
công, pháo kích vào các tỉnh, thành phố Quảng Trị, Huế, Quảng Tín, Quảng
Ngãi, Bình Thuận, Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định, Phong Định, Vĩnh Long,
Cần Thơ.
- 1 - 2 - 1968 (Đêm 1 rạng ngày 2 Tết), các lực lượng vũ trang nhân dân
tiếp tục đánh vào các tỉnh lỵ khác: Kiến Hoà, Định Tường, Gò Công, Kiên
Giang, Vĩnh Bình, Bình Dương, Tuy Hoà, Biên Hoà, Tuyên Đức, Châu Đốc,
An Xuyên.
- 2 - 2 - 1968 (Ngày 2 Tết), hoạt động của các lực lượng vũ trang nhân
dân trên toàn miền có phần dừng lại, một số nơi còn bám trụ ở trong thành
phố: Huế, Sài Gòn, Buôn Ma Thuột, Kon Tum, Mỹ Tho, Vĩnh Long. Các nơi
khác phân tán lực lượng trong nhân dân, hoặc rút ra vùng ven, bám trụ đánh
địch.

Trần Đăng Hinh

4

Lớp: 49KD2

Tiểu luận Lịch sử Đảng
- 3 - 2- 1968 (Ngày 3 Tết), tiếp tục mở các cuộc tiến công bằng bộ binh,
đặc công vào quân địch ở thị xã Kiến Tường và Long Khánh.
- 4 - 2 – 1968, hoạt động tiến công của các đơn vị bắt đầu giảm, riêng tại
Huế, ta còn chiếm giữ trong thành nội, chiến sự diễn ra rất ác liệt. Tại Sài
Gòn, lực lượng của ta đã rút ra vùng ven.
- 5 - 2 – 1968, lực lượng của ta ở tỉnh Gò Công mở cuộc tiến công vào
tỉnh lỵ này.
- 7 - 2- 1968, địch bắt đầu mở cuộc phản kích quyết liệt trên nhiều hướng
vào nội thành Huế. Cứ điểm làng Vây do một tiểu đoàn biệt kích nguỵ phòng
giữ đã bị trung đoàn 24 (thiếu) thuộc sư đoàn 304 được tăng cường xe tăng
PT76 tiêu diệt. 400 tên địch chết tại chỗ, 253 tên bị bắt sống (có 5 tên Mỹ) chỉ
có 72 tên sống sót trốn chạy về Tà Cơn. Ta thu toàn bộ vũ khí. Trong ngày, ta
pháo kích vào tỉnh lỵ Phước Long.
- 9 - 2- 1968, lực lượng vũ trang ta ở tỉnh Lâm Đồng pháo kích vào khu
ở của phái đoàn M.A.C.V. ở quận lỵ Di Linh.
- 10 - 2 – 1968:
+ Tại mặt trận đường số 9, ta bắt đầu vây hãm cụm cứ điểm Tà Cơn.
+ Tại Huế, cuộc chiến đấu chống quân địch pháo kích diễn ra vô cùng ác
liệt tại Cửa Hữu và Bắc Cầu Bạch Hổ.
+ Tại Sài Gòn - Chợ lớn, địch liên tiếp mở các cuộc lục soát trong nội
thành và hành quân tại thành vùng ven
+ Tại các thị xã, thị trấn khác trên toàn miền, lực lượng ta lần lượt rút ra
vùng ven hoạt động.
+ Cũng trong ngày, ta pháo kích thị trấn Sa Đéc và tỉnh lỵ Long An.
- 14 - 2- 1968, một lữ đoàn thuộc sư đoàn 82 dù từ Mỹ sang miền Nam Việt
Nam.
- 17 - 2 – 1968, lực lượng vũ trang nhân dân trên toàn miền Nam lại tiếp tục
Trần Đăng Hinh

5

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
tiến công bằng bộ binh, đặc công, pháo kích vào 47 thị trấn, các cơ sở của
quân đội Mỹ, ngụy và chư hầu. Sau pháo kích, ta tiến công bằng bộ binh vào:
Cầu Bình Lợi, Thủ Đức, vùng Tân An, Bắc Gò Công, Định Tường, Kiến Hòa,
Châu Đốc. Tại tỉnh lỵ Phan Thiết, quân địch bị thiệt hại nghiêm trọng. Các
cuộc pháo kích đáng chú ý nhất là: sân bay Tân Sơn Nhất, phái bộ viện trợ
Hoa Kỳ, Nha cảnh sát Đô thành trên đường Trần Hưng Đạo, đài ra đa Phú
Lâm. Tiến công lần thứ hai vào thành phố Đà Lạt. Chiếm giữ khu vực An
Thành, Du Sinh, Nam Thiệp và những ngày sau, đánh quân địch đến tăng
viện.
- 25 - 2 – 1968, sau pháo kích ta có tiến công bằng bộ binh vào tỉnh lỵ
An Xuyên. Cũng trong ngày, một lực lượng bộ binh và đặc công đột nhập vào
Hóc Môn và Phú Thọ Hòa. Trong đêm 25 tháng 2 năm 1968, quân ta rút ra
khỏi thành Huế, sau 25 ngày đêm anh dũng chiến đấu tại đó.
- 5 - 3 – 1968, các lực lượng vũ trang nhân dân miền Nam lại mở cuộc
tiến công mới vào nhiều thành thị và các cơ sở của Mỹ - ngụy tại miền Nam.
Tại quận lỵ Quán Lòng (Tức là Cà Mau), địch bị thiệt hại nặng nề nhất. Ta
pháo kích vào sân bay Cam Ranh, làm hư hại nhẹ đường băng.
- 11 - 3 – 1968, địch dùng 75 sư đoàn và 2 chiến đoàn (5 vạn quân) mở
cuộc hành quân "Quyết thắng" càn quét 5 tỉnh: Gia Định, Long An, Biên Hòa,
Bình Dương, Hậu Nghĩa. Trong cuộc hành quân này, địch bị hủy diệt 2.055
tên, 118 xe tăng, xe bọc thép bị phá hủy.
+ Tại Hậu Giang, địch mở chiến dịch "Trương Công Định"
+ Tại giới tuyến, địch mở cuộc hành quân Mắc áctơ có sư đoàn 4 Mỹ và

khu chiến thuật 23 tham gia.
+ Tại Quảng Tín, Quảng Ngãi, địch mở các cuộc hành quân kéo dài hơn
1 tháng, nhằm mục đích tảo thanh và đẩy lực lượng chủ lực của ta ra xa.

Trần Đăng Hinh

6

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
- 13 - 3 – 1968, Tổng thống Giônxơn quyết định tăng thêm quân Mỹ ở
Nam Việt Nam, lên tới 549.500 tên và động viên lực lượng dự bị.
- 16 - 3- 1968, lữ đoàn 82 Mỹ hành quân càn quét gây ra vụ thảm sát lớn
ở Sơn Mỹ, Sơn Tịnh, Quảng Ngãi, giết hại 502 người: có 66 cụ già 80 tuổi,
162 phụ nữ, 274 trẻ em (có 172 em dưới 10 tuổi)
- 22 - 3- 1968, Tổng thống Giônxơn tuyên bố cách chức tướng Oetmôlen
và Gơrentơ Sáp.
- Ngày 28 tháng 3 năm 1968, 28 nghị sĩ hạ viện Mỹ đòi hủy bỏ nghị
quyết sự kiện Vịnh Bắc Bộ.
- 30 - 3 – 1968, sau khi từ Mỹ trở về Sài Gòn, tướng Oétmôlen chủ
trương: ... Bỏ chiến lước "tìm và diệt", thay thế bằng chiến lước "quét và giữ";
quân đội ngụy Nam Việt Nam thay quân Mỹ giữ vai trò chính trên chiến
trường; cố gắng quân sự sẽ thay bằng nỗ lực nhiều mặt: quân sự, kinh tế,
chính trị, xã hội. Tính chất cuộc chiến sẽ nặng về chống du kích
- 31 - 3 – 1968, Tổng thống Giônxơn tuyên bố: Ném bom hạn chế Bắc
Việt Nam, không ra tranh cử tổng thống nhiệm kỳ 2 và cử người đàm phán
với Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa.
- 3 - 4 – 1968, Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa ra tuyên bố vách

mặt bịp bợm và ngoan cố của chính quyền Giônxơn trong việc Ném bom hạn
chế Bắc Việt Nam và sẵn sàng cử đại diện của Chính phủ Việt Nam dân chủ
cộng hòa tiếp xúc với đại diện Chính phủ Hoa Kỳ.
- 8 - 4 – 1968, Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa tuyên bố sẵn sàng
mở hội nghị hòa đàm.
- 21 - 4 – 1968, Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp đánh giá đợt hoạt
động Tết Mậu Thân và đề ra phương hướng nỗ lực của quân và dân ta trong
thời gian sắp tới... động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phát huy khí thế

Trần Đăng Hinh

7

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
chiến thắng... đẩy kẻ địch ngày càng suy yếu tan rã không sao gượng được ...
giành thắng lợi quyết định.
- 28 - 4 – 1968, sư đoàn 1 không vận Mỹ mở cuộc hành quân bằng trực
thăng vào thung lũng A Sầu (Tây Thừa Thiên). Địch đã sử dụng 200 máy bay
trực thăng và ngay sau đó, một chiến đoàn nhảy dù cùng quân ngụy miền
Nam cũng được điều động đến tăng cường. Cuộc chiến đấu bảo vệ thung lũng
A Sầu diễn ra rất ác liệt; các lực lượng vũ trang ta hợp đồng chặt chẽ, chiến
đấu ngoan cường, giữ vững thung lũng này, bắn rơi 30 máy bay trực thăng
Mỹ.
* Đợt 1 của cuộc tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt đã diễn ra từ ngày 30 1 - 1968 đến cuối tháng 3 năm 1968. Trong thời gian ngắn, ta đã tiêu diệt:
147.000 địch (có 45.000 tên Mỹ), bắn rơi và phá huỷ 1.368.000 tấn vật chất
chiến tranh, bức rút, bức hàng trên 700 đồn bốt, giải phóng 1000 thôn ấp và
1.200.000 dân. Tại hội nghị các bí thư tỉnh uỷ miền Bắc, ngày 9 tháng 3 năm

1968, đồng chí Lê Duẩn Bí thư thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đảng đã
đánh giá thắng lợi cuộc tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt Tết Mậu
Thân:".... Đòn bất ngờ của cuộc tổng tiến công Mậu Thân vừa qua một lần
nữa, nói lên thế chủ động của quân giải phóng miền Nam... Cũng bấy nhiêu
quân với thế trận và so sánh lực lượng khi bước vào Đông XUân 67 - 68 nếu
chúng ta vận dụng một chiến lược khác, chọn một hướng tiến công khác thì
chắc chắn cục diện chiến tranh sẽ không thay đổi một cách đột biến, đấy địch
vào thế tồi tệ, bốn bề nguy khốn như hiện nay cả về quân sự, chính trị ở miền
Nam và ngay trên nước Mỹ..."
Đợt II ( Đêm 4 rạng ngày 5 - 5 - 1968)
- Đêm 4 rạng ngày 5 - 5 - 1968, quân vàdân miền Nam lại mở đợt II tiến
công và nổi dậy, đánh vào 30 thành phố, thị xã, 70 thị trấn, quận lỵ, chi khu
quân sự, 27 Bộ tư lệnh Quân đoàn, sư đoàn, lữ đoàn, trung đoàn Mỹ - nguỵ,
10 sân bay, nhiều kho tàng quan trọng và đường giao thông thuỷ, bộ của địch

Trần Đăng Hinh

8

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
từ Trị Thiên đến Cà Mau, các chiến trường đều đánh thắng lớn. Đặc biệt là
Sài Gòn lập chiến công mới rất xuất sắc.
- Trị Thiên - Huế, nổi bật là trận đánh vào ấp 5 Động Toà (Tây Nam
Huế) vào đêm 20 - 5 - 1968, phá huỷ hơn 100 xe quân sự. Trận đánh vào
Đồng Lâm trong đêm 19 - 5 -1968, diệt 1.600 tên địch thuộc sư đoàn kỵ binh
bay Mỹ. Trận phục kích trên sống Hương ngày 6 - 5 - 1968, diệt 1000 tên
địch. Cuộc hành quân của đích vào A Lưới đến ngày 16 - 5 - 1968, đã bị lực

lượng vũ trang diệt 2.197 tên, 72 máy bay trực thăng bị bắn rơi, 33 xe, 33
pháo các loại bị phá huỷ.
- Trung và Trung Nam Bộ, tiến công bằng đặc công, pháo kích vào các
thành phố, thị xã: Đà Nẵng, Hội An, Quảng Ngãi, Phan Thiêt. Nổi bật là trận
đánh địch ở núi Ngang (Quảng Nam) từ đầu tháng 5 đến đầu tháng 6 năm
1968, diệt 2000 tên địch, phá hủy 74 máy bay, 33 xe tăng địch, và đánh bại
cuộc hành quân giải tỏa của địch từ 5 đến 24 - 5 - 1968 tại ven sông Thu Bồn
(Quảng Nam), diệt 1.400 tên địch.
- Nam Bộ, từ ngày 5 đến 21 - 5 - 1968, tại Sài Gòn - Gia Định, ta đồng
loạt tiến công vào Tổng nha cảnh sát, tòa Đô thành, khu nhà ở sứ quán Mỹ,
dinh thủ tướng ngụy, đài phát thanh, đài vô tuyến truyền hình, làm chủ nhiều
nơi trong nội thành Sài Gòn. Nổi bật là các trận đánh của các đội biệt động,
các tiểu đoàn mũi nhọn của các phân khu 1 - 3 - 4. Tại cầu chữ Y, ngã tư Bảy
Hiền, đến Phú Thọ Hòa là những nơi chiến sự diễn ra vô cùng ác liệt. Ở đồng
bằng sông Cửu Long, đánh địch ở đều khắp các tỉnh: Mỹ Tho, Bến Tre, Cần
Thơ, Châu Đốc, Vĩnh Long, Sa Đéc, Cà Mau.
Đợt III.
- Từ ngày 17 - 8 - 1968 đến 30 - 9 - 1968, quân và dân miền Nam lại tiếp
tục mở đợt III chủ yếu là bằng pháo kích, đánh vào 27 thành phố, thị xã, 100
thị trấn, quận lỵ, chi khu quân sự, 17 sân bay, 3 khu kho, 6 bộ tư lệnh sư đoàn
địch.
Trần Đăng Hinh

9

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
- Đường số 9 - Trị Thiên - Huế

- Từ 17 - 8 - 1968 đến 14 - 9 - 1968, các lực lượng vũ trang tại Đường số 9
- Trị Thiên - Huế, tiếp tục tiến công quân địch trên tuyến đường số 9 và
chặn đánh quân địch hành quân ra vùng rừng núi.
Bị vậy hãm, ngày 7 - 7 - 1968, quân địch đã buộc phải rút khỏi Tà Cơn.
Đường số 9, từ Lao Bảo đến Ca Lu được giải phóng.
- Từ ngày 22 đến 24 - 8 - 1968, ta pháo kích vào thành phố Đà Nẵng, các
thị xã Hội An, Tam Kỳ, Hòa Vang, Vĩnh Điện. Nổi bật là đánh vào Đài phát
thanh Đà Nẵng, sân bay và núi Non Nước, bán đảo Sơn Trà, đánh thiệt hại 2
trung đoàn cơ động ngụy và một bộ phận sư đoàn Amêricơn Mỹ, loại khỏi
vòng chiến đấu 23.000 tên địch.
- Nam Bộ, đợt này chủ yếu diễn ra ở Tây Ninh và Bình Long từ 17 - 8
đến 21 - 9 - 1968. Bộ đội ta pháo kích nhà Quốc hội ngụy quyền và Bộ tham
mưu hành quân ngụy ở Sài Gòn.
Ở Tây Ninh, các lực lượng vũ trang ta tiến công khu tòa thánh, căn cứ lữ
3, sư đoàn 25 bộ binh Mỹ ở Trảng Lớn, lực lượng đặc biệt ngụy ở Cà Tum,
đài truyền tin Mỹ ở núi Bà Đen, căn cứ Mỹ ở Chà Là, Bến Củi, loại khỏi vòng
chiến đấu 14.000 tên địch (có 10.000 tên Mỹ) bắn rơi, phá hủy 85 máy bay,
phá hỏng 1.335 xe quân sự.
Lực lượng vũ trang ở Bình Long tiến công vào sư đoàn 1 bộ binh Mỹ tại
Lộc Ninh, diệt 1.600 tên (tên trung tướng sư đoàn 1 bộ binh Mỹ Ketuoa bị
bắn chết trong đợt này).
Cuộc tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt năm 1968 đã diễn ra liên tục
hơn 300 ngày. Quân và dân miền Nam đã:
- Giết và làm bị thương và bắt sống 230.000 tên địch (có 80.000 tên Mỹ
và chư hầu), làm tan rã hàng chục vạn quân ngụy.

Trần Đăng Hinh

10

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
- Tiêu diệt, đánh thiệt hại nặng 1 lữ đoàn, 7 trung đoàn và chiến đoàn, 18
chi đoàn thiết giáp, và hơn 750 đại đội Mỹ, ngụy và chư hầu.
- Bắn rơi, phá hủy, làm hỏng 6.000 máy bay các loại.
- Phá hủy, làm hỏng 13.500 xe quân sự ( có hơn 7.000 xe tăng, bọc
thép).
- San bằng, bức rút, bức hàng hơn 1.500 bột và chi khu quân sự.
- Giành quyền làm chủ hoàn toàn hơn 100 ấp gồm hơn 2 triệu dân.
Ý nghĩa Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968.
- Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân (1968) đã giành thêm
một thắng lợi có ý nghĩa chiến lược nữa trong tiến trình phát triển của cuộc
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam.
- Trên chặng đường 21 năm chiến đấu giành độc lập tự do cho Tổ quốc
(1954-1975), dân tộc Việt Nam đã buộc phải đương đầu với đế quốc Mỹ một cường quốc hàng đầu của thế kỷ XX đang theo đuổi chiến lược toàn cầu
mà Việt Nam là một "đôminô" trong tính toán chiến lược của Mỹ.Trong suốt
quá trình đó, Mỹ đã thi hành nhiều thủ đoạn và biện pháp, thay đổi nhiều
chiến tranh, bỏ ra nhiều tiền của và công sức hòng khuất phục đối phương.
Tìm đường đánh Mỹ và tìm cách đánh Mỹ, là cả một quá trình đầy sáng tạo,
rất mưu lược của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là
Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, với
hiệu quả chiến lược của nó, là một thành công lớn trong quá trình này.
- Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 là một đòn tiến
công chiến lược đánh vào tận hang ổ kẻ thù. Nó thực chất là một cuộc tập
kích chiến lược, một thắng lợi có ý nghĩa chiến lược của cách mạng miền
Nam. Thắng lợi đó đã giáng cho địch một đòn quyết định vào chiến lược
“chiến tranh cục bộ”, “một đòn sét đánh” đối với bọn trùm xâm lược Mỹ, làm
choáng váng cả nước Mỹ và chấn động dư luận của nhân dân thế giới. Đây là

thất bại chiến lược có tính chất bước ngoặt khởi đầu quá trình đi đến thất bại
Trần Đăng Hinh

11

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
hoàn toàn của Mỹ - nguỵ. Chiến lược “chiến tranh cục bộ” của Mỹ bị phá sản.
Sau một tháng, tướng Oétmolen - tổng chỉ huy quân Mỹ ở miền Nam bị cách
chức, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ - Mắc Namara từ chức. Đêm 31-3-1968,
Tổng thống Mỹ - Giônxơn phải tuyên bố ba điểm: đơn phương ngừng đánh
phá miền Bắc từ vĩ tuyến 20 trở ra; chấp nhận đàm phán với Việt Nam tại Hội
nghị Pari; không ra tranh cử tổng thống nhiệm kỳ thứ hai.
- Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân – Xuân 1968 là một
thắng lợi có ý nghĩa chiến lược trong quá trình tiến hành cuộc kháng chiến
chống Mỹ. Nó đã tạo bước ngoặt quyết định của cuộc kháng chiến chống Mỹ,
cứu nước, khởi đầu một quá trình đi xuống về chiến lược trong chiến tranh
xâm lược Việt Nam của đế quốc Mỹ.
- Đánh giá về cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân – Xuân
1968, Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IV của khẳng định thắng lợi này đã
làm “đảo lộn thế chiến lược của địch, làm phá sản chiến lược “chiến tranh cục
bộ”, làm lung lay ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, buộc chúng phải xuống
thang chiến tranh và ngồi vào bàn đàm phán với ta tại Hội nghị Pari”. Tuy
nhiên, trong quá trình chỉ đạo cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân
1968, chúng ta đã mắc một số thiếu sót, như mục tiêu khởi nghĩa không diễn
ra, chủ trương các đợt tiến công tiếp theo và các đô thị lớn khi đã mất đi yếu
tố bất ngờ là sai lầm về chỉ đạo chiến lược. Bộ Chính trị đã kết luận: “Tết
Mậu Thân thắng rất lớn, mà nhất là đánh bại được ý chí xâm lược của Mỹ, tạo

nên bước ngoặt quyết định của chiến tranh. Nhưng sau đó ta chuyển chậm,
chủ trương tiếp tục các đợt tiến công khi vào đô thị khi không còn điều kiện là
sai lầm về chỉ đạo chiến lược, để địch gây cho ta nhiều khó khăn, tổn thất”.
Mặc dù vậy: “Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân Xuân 1968 vẫn
giữ một vị trí to lớn và oanh liệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ”.
Bài học lịch sử Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968.

Trần Đăng Hinh

12

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
-Đây là cuộc tấn công có nhiều nét đặc sắc và sáng tạo. Sáng tạo trong
việc xác định hướng tấn công chủ yếu và tìm cách đánh mới. Lần đầu tiên
chúng ta đồng loạt tiến công vào hầu hết các đô thị: 4/6 thành phố; 37 thị xã
và hàng trăm thị trấn. Sáng tạo trong nghệ thuật chọn thời cơ chiến lược nhằm
tạo ra bước ngoặt chiến lược cho cuộc chiến tranh. Năm 1968 là thời điểm rất
nhạy cảm về chính trị đối với nước Mỹ - năm bầu cử Tổng thống. Sáng tạo
trong chọn thời cơ tấn công, tấn công vào dịp tết Nguyên đán - đúng giao thừa
và cũng là thời điểm địch dễ chủ quan, sơ hở. Thực tế, khi ta tấn công, địch
hoàn toàn bị bất ngờ. Tuy nhiên, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo chúng ta đã
phạm sai lầm chủ quan trong việc đánh giá tình hình, đã đề ra yêu cầu chưa
sát với thực tế. Đặc biệt là sau đợt tấn công trong Tết Mậu Thân, ta đã không
kiểm điểm, rút kinh nghiệm kịp thời, không đánh giá đúng tương quan lực
lượng giữa ta và địch cũng như âm mưu đối phó của chúng, chủ trương tiếp
tục mở các đợt tiến công vào đô thị khi không còn điều kiện và yếu tố bất ngờ
"là sai lầm về chỉ đạo chiến lược, để địch gây cho ta nhiều khó khăn, tổn

thất".
- Đúc rút và vận dụng những bài học kinh nghiệm vào chiến tranh
nhân dân, bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới :
Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nắm chắc tình hình; có các
chủ trương, đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo phù hợp với thực tiễn phát
triển của chiến tranh cách mạng trong điều kiện mới của Việt Nam.
Để bảo vệ vững chắc Tổ quốc, trước hết, không ngừng tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với nền quốc phòng, xây dựng các lực lượng vũ trang
nhân dân vững mạnh. Bài học kinh nghiệm của cuộc Tổng tiến công càng cho
thấy, Đảng phải có đường lối đúng đắn, sáng tạo, trên nền tảng chủ nghĩa Mác
- Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xác định rõ mục tiêu cách mạng, phát triển
học thuyết quân sự Việt Nam; xuất phát từ thực tiễn, phân tích tình hình cụ

Trần Đăng Hinh

13

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
thể để tìm ra quy luật và hành động theo quy luật, nhất là quy luật chiến tranh
kiểu mới của địch - chiến tranh vũ khí công nghệ cao.
Cách mạng nước ta hiện nay bên cạnh những nhân tố thuận lợi thúc đẩy
quá trình đối mới đất nước, giành nhiều thành tựu quan trọng (đặc biệt khi
Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và được bầu làm ủy
viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2008 2009, uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế không ngừng nâng
cao), chúng ta cũng đang phải vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, nhất là
việc các thế lực thù địch chống phá bằng chiến lược "diễn biến hoà bình",
gây bạo loạn, lật đổ, âm mưu thúc đẩy "tự diễn biến", tạo cớ can thiệp dưới

các hình thức. Vì vậy, đòi hỏi việc phát triển chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ
quốc cần có những bước phát triển mới, cả về quy mô, tính chất, yêu cầu các
cấp, các ngành phải nhạy bén, sáng tạo, thường xuyên nắm chắc tình hình, xử
lý tốt những tình huống phức tạp xảy ra, không để đất nước bị động, bất ngờ
về chiến lược. Thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, chủ
động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn thâm độc của kẻ thù, giữ
vững ổn định chính trị - xã hội, tăng cường củng cố quốc phòng - an ninh, đẩy
lùi nguy cơ chiến tranh, tạo môi trường hoà bình, thuận lợi cho sự nghiệp xây
dựng, phát triển đất nước.
Hai là, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và yếu tố
chính trị - tinh thần.
Xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc là
vấn đề có ý nghĩa chiến lược quan trọng tạo nên sức mạnh vô địch trong chiến
tranh cũng như trong hoà bình xây dựng, phát triển đất nước. Do đó, cần
chăm lo khối đại đại đoàn kết ngay từ thời bình, để "lo giữ nước khi nước
còn chưa nguy" theo kinh nghiệm truyền thống của cha ông. Nghị quyết Đại
hội X của Đảng chỉ rõ: "Đảng ta luôn coi vấn đề dân tộc và đoàn kết các dân
tộc là vấn đề chiến lược, cơ bản, lâu dài của sự nghiệp cách mạng nước ta…

Trần Đăng Hinh

14

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo
đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" .
Xây dựng, phát huy tốt yếu tố chính trị - tinh thần của toàn Đảng, toàn

dân và toàn quân ta là nhân tố làm chuyển hoá so sánh lực lượng để "lấy ít
địch nhiều", "lấy nhỏ thắng lớn", là nét độc đáo của nền nghệ thuật quân sự
Việt Nam cần nhân lên trong điều kiện mới. Phát huy yếu tố chính trị - tinh
thần trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, khơi dậy tinh thần yêu nước, quả cảm,
ý chí quyết tâm chiến đấu, trí thông minh, sáng tạo, truyền thống chống ngoại
xâm trong suốt chiều dài lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của
dân tộc.
Ba là, xây dựng các khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững chắc, làm
nền tảng của thế trận chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.
Thực tiễn sự kiện lịch sử này cho thấy, vai trò quan trọng của lực lượng
tại chỗ, của thế trận chiến tranh nhân dân. Do đó, ngay từ thời bình phải chăm
lo xây dựng các khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố thành thế trận quốc phòng
toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vững chắc, bảo đảm tính toàn diện,
nhưng có trọng tâm, trọng điểm, trong đó tập trung xây dựng vững mạnh về
chính trị, phát triển vững chắc về kinh tế, ổn định về xã hội. Trên cơ sở tạo
thế bố trí chiến lược chung của cả nước, chú trọng vào các khu vực phòng thủ
then chốt, các địa bàn chiến lược, vùng biên giới, biển, đảo, vùng sâu, vùng
xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; gắn kết chặt chẽ giữa kinh tế với quốc
phòng và quốc phòng với kinh tế ngay trong từng dự án cũng như trong quy
hoạch của từng địa phương và tổng thể cả nước. Chăm lo bảo đảm tốt đời
sống của nhân dân, thực hiện dân chủ, nhất là dân chủ ở cơ sở, góp phần xây
dựng "thế trận lòng dân" vững chắc. Đồng thời, xây dựng hệ thống chính trị
trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các
tổ chức đảng, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Đẩy mạnh
cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí nhằm củng cố

Trần Đăng Hinh

15

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
vững chắc niềm tin của quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và
chế độ xã hội chủ nghĩa.
Bốn là, phát triển tiềm lực quốc phòng, quân sự.
Phát triển tiềm lực quốc phòng, quân sự tạo ra khả năng về vật chất và
tinh thần có thể huy động được cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ vững hoà
bình, ngăn ngừa mọi âm mưu, hành động gây chiến tranh của các thế lực thù
địch, sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược ở mọi quy mô, nếu xảy ra.
Sức mạnh của chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp, vì vậy, xây
dựng tiềm lực quốc phòng, quân sự phải nhằm góp phần tạo ra sức mạnh tổng
hợp, chủ động chuẩn bị, gắn liền với mỗi bước tăng trưởng, phát triển kinh tế
- xã hội của đất nước.
Hiện nay, cần tận dụng những thời cơ thuận lợi của quá trình hội nhập
kinh tế quốc tế để mở rộng quan hệ hợp tác, trao đổi, học tập kinh nghiệm,
nhất là về khoa học - kỹ thuật hiện đại, nhằm đi tắt đón đầu, phục vụ sự phát
triển công nghiệp quốc phòng, công tác nghiên cứu khoa học quân sự và nghệ
thuật quân sự, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của chiến tranh nhân dân
bảo vệ Tổ quốc.
Năm là, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân trong sạch, vững mạnh
làm nòng cốt của chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.
Xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, trước hết là quân đội nhân dân
và công an nhân dân chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, xứng đáng là
lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân
dân, làm nòng cốt trong sự nghiệp củng cố quốc phòng - an ninh, bảo vệ Tổ
quốc. Đồng thời, phát huy sức mạnh tổng hợp của quần chúng nhân dân, các
lực lượng và cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng vũ trang ba thứ quân
đóng vai trò chủ đạo. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X xác định:

"Nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu để lực lượng vũ trang thật sự là
lực lượng chính trị trong sạch, vững mạnh, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc,
Trần Đăng Hinh

16

Lớp: 49KD2


Tiểu luận Lịch sử Đảng
với Đảng, Nhà nước và nhân dân, được nhân dân tin cậy, yếu mến". Theo đó,
chúng ta phải thường xuyên xây dựng quân đội vững mạnh cả về chính trị, tư
tưởng, tổ chức, có số lượng và cơ cấu hợp lý, có chất lượng tổng hợp, sức
chiến đấu ngày càng cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được
giao. Trong quá trình xây dựng quân đội phải coi trọng cả lực lượng thường
trực, lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ, nhằm đáp ứng tốt yêu cầu
ngày càng cao của cách mạng.

Trần Đăng Hinh

17

Lớp: 49KD2