Các chuỗi xung cơ bản và ứng dụng

CÁC CHUỖI XUNG CƠ BẢN VÀ ỨNG DỤNG

Cn. Lê Văn Chuyên – Bệnh viện Bạch mai

 Chuỗi xung điểm vang spin- spin echo ( SE)
 Chuỗi xung điểm vang thang từ - Grandient echo ( GRE)

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

 Nhìn lại hiện tượng CHT
- Độ từ hóa dọc:
T1 là khoảng thời gian cần thiết để Mz phục hồi 63% giá trị ban đầu
- Độ từ hóa ngang:
T2 là khoảng thời gian cần thiết để Mxy suy giảm 63% giá trị ban đầu
(còn lại 37%)
- Góc lật α ( flip angle) 90°, 180°, 60°……..

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai


1. Diễn tiến về thời gian của chuỗi xung SE.

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

• Đặc điểm quan trọng của chuỗi xung SE.
- Xung tái lập 180°

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

Chuỗi xung điểm vang spin –Spin echo (SE)
-

Ư điểm: + Đơn giản và được ứng dụng nhiều
+ Tương phản T1W, T2W, PDW
+ Hóa giải lệch phase:
- Lệch phase do từ trường cục bộ (T2*)
- Lệch phase do độ xê dịch về hóa học
- Nhược điểm: + Góc lật 90° sẽ mất thời gian
+ Thời kích TR dài
+ Thời vang TE dài
=>Tốn thời gian- khó khăn khi thăm khám mô động (motion artifacts)

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai


Một biến thể của SE - Fast spin echo
- Turbo spin echo hay Turbo SE
- Một TR dài khoảng 4000ms, TE dài ( single shot)
- Xâu điểm vang (echo train), Chiều dài xâu ETL (echo train length)
- Tạo nhiều điểm vang (multi echo) – Phân biệt multi slice
=> Ưu điểm tạo ra tương phản T2W,
- Đặc biệt kỹ thuật double echo: + Nửa đầu tạo PDW
+ Nửa sau tạo T2W

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

Kỹ thuật một TR- Nửa thuật toán (SE)
- HASTE của Siemens ( Half-fourier Acquisition Single-shot Turbo Echo)
- SS-FSE của GE (Single- shot Fast spin Echo)
- UFSE của Philips ( ultrafast SE)
=>Nhược điểm chất lượng hình ảnh kém hơn

HASTE T2W- mbh thăm khám mô động như ổ bụng.
 Ưu điểm: -Một TR, TE dài ứng dụng cho các mô có TE dài như nước tự
do.
 Một ứng dụng thú vị HASTE
- MRCP (MR cholangiopancreatography)
- Tủy sống ( MR myelography)
- Bài xuất tiết niệu ( MR urography)

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

 Kỹ thuật chụp đa lớp cắt bằng chuỗi xung SE (multislice)
- Kích nhiều lớp trong một khoảng thời gian
- Theo qui luật 1,3,5,7,9…..2,4,6,8,……
=> Chất lượng hình ảnh tốt, tạo ra T1W, T2W, PDW

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai


• Chuỗi xung điểm vang thang từ -Gradient echo (GRE)
- Điều chỉnh f làm lệch phase Gx, Gy xác định vị trí voxel
- Hiện tượng T2* là một yếu điểm của GRE được ứng dụng
trong chảy máu và các phân tử lớn như canxi ( mất tín hiệu, có
màu đen)
- Mô tả thùy khử phase, hồi phase nhờ vào điều chỉnh tần số

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

Đặc điểm quan trọng của chuỗi xung GRE





Không dùng kỹ thuật tái lập 180°
Thay thế bằng thùy hồi phase của thang mã tần f.
Xung RF ngắn vì α<90°
Tạo ra một điểm vang ( Grandient echo)
Ưu điểm: Nhanh vì có TR,TE ngắn.
Nhược điểm: + Chỉ điều chỉnh lệch phase do thang mã tần gây nên
+ Không điều chỉnh được TTCB, ĐXDHH gây ra.
+ Nếu dùng TE dài thu được T2*
+ Phát hiện canxi, sắt trong chảy máu.

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

 Chuỗi xung điểm vang thang từ không nhiêu phá (Fast
Imaging with Steady state Precession)
- Độ từ hóa ngang còn dư không bị nhiễu phá
- Lật dần sau mỗi lần kích thích TR đến lúc lật 360°
- Tồn dư bị lật trùng với từ hóa dọc đã hồi phục
=> Cho ra độ từ hóa thực lớn hơn chính nó gọi là trạng thái ổn định

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai


Đặc điểm của chuỗi xung.
-Để mau đạt được trang thái ổn định:
+ Dùng thang tái quận ( rewinding gradient) tác dụng hồi phase
-Về tương phản cho ra T2/T1: + T1 là do từ hóa dọc phục hồi
+ T2 là công lao của từ hóa ngang còn dư
-Góc lật 60, TR rất ngắn khoảng 3ms

-Có thể chụp được khoảnh khắc, ứng dụng trong chụp tim
Tên thương mại:
trueFISP rất nhanh của hãng siemens chụp tim ( Fast Imaging With Steady
state Precession)
FIESTA của hãng GE

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

• TÓM TẮT:
1. Chuỗi xung SE.
-

-

-

Dùng xung tái lập 180° để hóa giải được lệch phase do - Khử phase gây nên
- Do từ trường cục bộ
- Do độ xê dịch hóa học
Ứng dụng nhiều, chụp rất lâu, cho tín hiệu khắc phục được T2*
=> khác phục bằng - Multislice
- Multi echo, single shot
- Half fourier
HASTE ứng dụng trong khám mô động như gan mật

2. Chuỗi xung GRE.
-

Dùng thang mã tần hóa giải - Khử phase gây nên
- Không hóa giải được TTCB, ĐXDHH ( T2*)

Chụp nhanh vì có TR ngắn, TE ngắn + multislice,multi echo => chụp rất nhanh, chụp
khoảnh khắc và được ứng dụng trong khám tim mạch.
- trurFISP siêu nhanh trong chụp tim
Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai

Xin cảm ơn!

Cn: Lê Văn Chuyên – BV Bạch mai