Bài giảng Quản trị doanh nghiệp Ths Lương Thu Hà

TẬP BÀI GIẢNG

QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP

ThS. Lương Thu Hà

1


MỤC ĐÍCH - Ý NGHĨA


Phương pháp luận và nghiệp vụ QTDN phù hợp với cơ
chế thị trường



Vấn đề cốt yếu, quan trọng nhất của QTDN



Hiểu biết chung về các LVQT trong DN



Hiểu biết chung về tài chính DN, hiệu quả KD



Cách thức phân tích và ra quyết định trong quản trị



Phân tích một số ví dụ thực tế điển hình

2


TÀI LIỆU THAM KHẢO










PGS.TS.Lê Văn Tâm, PGS.TS. Ngô Kim Thanh, Quản trị
doanh nghiệp, Nhà xuất bản Thống kê, 2003
Tập thể bộ môn QTDN & QTSX – Khoa QTKD – ĐH KT Tp
HCM, Quản trị doanh nghiệp, NXB Giáo dục, 2000
Học viện Tài chính, Quản trị doanh nghiệp hiện đại – Cho
giám đốc và thành viên hội đồng quản trị ở Việt Nam, NXB
Tài chính, 2006
Harol Koontz - Cyril O’Donnell - Heinz Weihrich, Những
vấn đề cốt yếu của quản lý (Essentials of Management), NXB
Khoa học - Kỹ thuật, 2004
William H.Cunningham – Ramon J.Aldag – Christopher
M.Swift, Introduction to Business (Second Edition), SouthWestern Publishing Co, 1989

3


Chương I
Doanh nghiệp và quản trị doanh nghiệp

4


NỘI DUNG


Doanh nghiệp và các loại hình doanh nghiệp



Các giai đoạn phát triển của khoa học quản trị



Nhà quản trị



Chức năng – Lĩnh vực quản trị trong doanh nghiệp



Các trường phái lý thuyết ứng dụng trong QTDN

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

5


DOANH NGHIỆP
* Quan niệm về doanh nghiệp (1)
TRONG NỀN KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG

YẾU TỐ ĐẦU VÀO

DN

YẾU TỐ ĐẦU RA

DN = HỘP ĐEN

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

6


DOANH NGHIỆP
* Quan niệm về doanh nghiệp (2)
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

YẾU TỐ ĐẦU VÀO

DN

YẾU TỐ ĐẦU RA

DN = CƠ THỂ SỐNG

Quy luật thích nghi
Đấu tranh sinh tồn

Phát triển
Tồn tại

Thích
Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDNKhoa QTDN –ĐH KTQD
nghi
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

7


DOANH NGHIỆP
* Quan niệm về doanh nghiệp (3)


Doanh nghiệp là một tổ chức chặt chẽ

HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH

CHỦ THỂ

KINH DOANH
(3 NHÓM)

DOANH
NGHIỆP

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

8


DOANH NGHIỆP
* Quan niệm về doanh nghiệp (4)


Điều 4 - Luật Doanh nghiệp 2005 (01/7/2006)

“Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài
sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh
doanh theo quy định của pháp luật nhằm thực hiện
các hoat động kinh doanh.”

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

9


DOANH NGHIỆP

* Vai trò của DN trong nền KTTT (1)


Là đơn vị sản xuất và kinh doanh cơ sở => thoả mãn
nhu cầu và thúc đẩy sản xuất xã hội.



Mắt xích của quá trình tái sản xuất mở rộng, liên kết
chuỗi



Đào tạo một đội ngũ lao động có chuyên môn, giác
ngộ chính trị, ý thức tổ chức kỷ luật…

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

10


DOANH NGHIỆP
* Vai trò của DN trong nền KTTT (2)


Nơi thực hiện và thể nghiệm đường lối chính sách và
cơ chế quản lý của Đảng và Nhà nước



Công cụ quản lý vĩ mô của Nhà nước (can thiệp thị
trường, điều hoà cung cầu…)



Định hướng tiêu dùng, tạo văn minh tiêu dùng

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

11


DOANH NGHIỆP
* Phân loại doanh nghiệp


Phân loại căn cứ vào hình thức sở hữu vốn



Phân loại căn cứ vào quy mô



Phân loại căn cứ vào lĩnh vực hoạt động



Phân loại căn cứ vào loại hình doanh nghiệp

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

12


DOANH NGHIỆP
* Phân loại doanh nghiệp


Các loại hình doanh nghiệp (Luật DN 2005)


Doanh nghiệp tư nhân



Công ty TNHH 1 thành viên



Công ty TNHH 2 thành viên trở lên



Công ty cổ phần



Nhóm công ty



Công ty hợp danh

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

13


Các loại hình doanh nghiệp (1)


Doanh nghiệp tư nhân



Do một cá nhân làm chủ, chịu trách nhiệm vô hạn
Không có TCPN
Mỗi cá nhân chỉ có quyền thành lập 1 DNTN
Không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào



Ưu, nhược điểm






Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

14


Các loại hình doanh nghiệp (2)


Công ty TNHH
 Chủ sở hữu có thể là tổ chức hoặc cá nhân (<=50)
 Chịu trách nhiệm hữu hạn
 Có TCPN kể từ ngày được cấp GCN ĐKKD
 Không được phát hành cổ phiếu



Ưu, nhược điểm

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

15


Các loại hình doanh nghiệp (3)


Công ty cổ phần



Cổ phần, tự do chuyển nhượng
Cổ đông: tối thiểu là 3, chịu trách nhiệm hữu hạn
Có TCPN kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh
Được phát hành chứng khoán các loại



Ưu, nhược điểm





Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

16


Các loại hình doanh nghiệp (4)


Nhóm công ty
Tập hợp các công ty có mối quan hệ

gắn bó lâu dài với nhau về lợi ích kinh tế, công nghệ,
thị trường và các dịch vụ kinh doanh khác



Công ty mẹ - Công ty con
Tập đoàn kinh tế
Các hình thức khác



Ưu, nhược điểm




Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

17


Các loại hình doanh nghiệp (5)


Công ty hợp danh



Ít nhất 2 thành viên hợp danh chịu trách nhiệm vô

hạn
Có thể có thành viên góp vốn, chịu TNHH
Có TCPN kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng
ký kinh doanh
Không được phát hành chứng khoán các loại



Ưu, nhược điểm






Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

18


CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA
KHOA HỌC QUẢN TRỊ


Giai đoạn trước 1911: Phát triển tự phát



Giai đoạn 1911 – 1945:



Giai đoạn 1946 – nay: Phát triển rực rỡ nhất

Phát triển bùng nổ

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

19


CÁC GIAI ĐOẠN…
* Giai đoạn trước năm 1911


Phát triển tự phát và chưa được coi là một môn khoa
học chính thống



Quản trị nhờ kỹ năng và kinh nghiệm, chưa có lý thuyết
soi đường



Vai trò sở hữu và điều hành DN là đồng nhất



Các tài liệu viết tay truyền trong gia đình, dòng họ

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

20


CÁC GIAI ĐOẠN…
* Giai đoạn 1911 – 1945








Phát triển tự giác và được coi là một môn khoa học
chính thống
Tác phẩm đầu tiên: “Những nguyên tắc và phương
pháp quản trị một cách khoa học” – Frederich
Winslow Taylor
Nhu cầu về một đội ngũ quản trị viên => một hệ thống
trường lớp đào tạo, giáo trình ra đời
Chiến tranh Thế giới II

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

21


CÁC GIAI ĐOẠN…
* Giai đoạn 1946 – nay


Khoa học quản trị phát triển mạnh mẽ, rực rỡ nhất là
từ 1960 - nay



Kinh tế phát triển bùng nổ sau Chiến tranh Thế giới
II



Xuất hiện nhiều tư tưởng quản trị hiện đại



Thành lập rất nhiều trường dạy về kinh doanh, đào
tạo các nhà quản trị ở tất cả các cấp

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

22

NHÀ QUẢN TRỊ
* Khái niệm và phân loại

Nhà quản trị là
khái niệm dùng
để chỉ
những người chỉ
huy trong bộ
máy điều hành
doanh nghiệp.

Theo lĩnh vực quản trị trong DN
Theo cấp quản trị
Theo tính chất và nội dung hoạt động
Theo góc độ pháp lý

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

23


NHÀ QUẢN TRỊ
* Phân loại theo cấp quản trị (1)
NQT
cấp cao

NQT cấp cơ sở

NQT
cấp trung gian

NQT
cấp trung gian

NQT cấp cơ sở

NQT cấp
cao

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

24


NHÀ QUẢN TRỊ
* Phân loại theo cấp quản trị (2)
Tầm
nhìn
quản
trị

NHÀ QUẢN TRỊ CẤP CAO
 Là ai?
 Nhiệm vụ chung
 Nhiệm vụ cụ thể
 Xác định chiến lược chung
 Tạo dựng bộ máy

 Phối hợp hoạt động
 Phân phối tài nguyên, nguồn lực
 Đề ra biện pháp kiểm soát, báo cáo

Khả
năng
lãnh
đạo
Khả
năng
nhân
sự
Yêu cầu, tiêu chuẩn

Tài liệu giảng dạy của Nhóm môn học Quản trị doanh nghiệp – Bộ môn QTDN- Khoa QTDN –ĐH KTQD
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép không được sự đồng ý của nhóm tác giả

25