PHÁT TRIỂN bền VỮNG NÔNG NGHIỆP HUYỆN NGHĨA đàn THỰC TRẠNG GIAI đoạn 2011 2015 và GIẢI PHÁP 2016 2020

ĐỀ/TÀI:/PHÁT/TRIỂN/BỀN/VỮNG/NÔNG/NGHIỆPNÔNG/THÔN/HUYỆN/NGHĨA/ĐÀN/THỰC/TRẠNG/GIAI/ĐOẠN/201
1-2015/VÀ/GIẢI/PHÁP/2016-2020.
MỤC/LỤC/


DANH/MỤC/SƠ/ĐỒ/BẢNG/BIỂU/


LỜI/MỞ/ĐẦU
1. Bối/cảnh/và/lý/do/chọn/đề/tài/nghiên/cứu.
Trong/bối/cảnh,/huyện/Nghĩa/Đàn/đang/trong/quá/trình/thực/hiện/chươn
g/trình/Mục/tiêu/Quốc/gia/về/Nông/thôn/mới,/để/năm/2020/huyện/trở/thành/h
uyện/Nông/thôn/mới/theo/mục/tiêu/của/huyện/và/của/UBND/huyện/Nghệ/An
/đề/ra,/do/đó/để/thực/hiện/thành/công/huyện/cần/duy/trì/các/xã/đã/hoàn/thành
/mục/tiêu/chương/trình/Nông/thôn/mới/và/hoàn/thành/các/chỉ/tiêu/của/các/xã/
còn/chưa/đạt/tất/cả/các/tiêu/chí/của/chương/trình/đề/ra.
///////Để/hoàn/thành/kế/hoạch/Nông/thôn/mới/đã/đề/ra/huyện/cần/phát/tri
ển/bền/vững/về/Nông/nghiệp-Nông/thôn,/duy/trì/thành/quả/đã/đạt/được.
+/04/xã/đạt/19/tiêu/chí,/đã/được/UBND/huyện/công/nhận/xã/đạt/chuẩn/nô
ng/thôn/mới/là:/Nghĩa/Hiếu,/Nghĩa/Long,/Nghĩa/Bình,/Nghĩa/Khánh.
//////////////+/02/xã/đạt/từ/1518/tiêu/chí,/gồm/các/xã:/Nghĩa/Hồng,/Nghĩa/Tân.
/+/06/xã/đạt/1014/tiêu/chí,/gồm/các/xã:/Nghĩa/Sơn,/Nghĩa/Liên,/Nghĩa/////Hưng,/Nghĩa/Hội,/N
ghĩa/Đức,/Nghĩa/Phú.
/////+/12/xã/đạt/59/tiêu/chí,/gồm/các/xã:/Nghĩa/Yên,/Nghĩa/Trung,/Nghĩa/Thọ,//////Nghĩa/Thịnh,/
Nghĩa/Thắng,/Nghĩa/Mai,/Nghĩa/Lợi,/Nghĩa/Lộc,/Nghĩa/Lâm,/Nghĩa/Lạc,/Nghĩ
a/An,/Nghĩa/Minh.
//Do/đó,/vấn/đề/phát/triển/bền/vững/Nông/nghiệpNông/thôn/trở/nên/bức/thiết/hơn/bao/giờ/hết./Đó/cũng/là/lý/do/tôi/chọn/đề/tài:/
“PHÁT/TRIỂN/BỀN/VỮNG/NÔNG/NGHIỆPNÔNG/THÔN/HUYỆN/NGHĨA/ĐÀN/THỰC/TRẠNG/GIAI/ĐOẠN/201
1-2015/VÀ/GIẢI/PHÁP/20162020”./Đồng/thời/phát/triển/bền/vững/Nông/nghiệp3

Nông/thôn/cũng/là/yêu/cầu/chung/đối/với/quá/trình/phát/triển/của/đất/nước/tr
ong/giai/đoạn/và/tình/hình/mới.
2. Mục/tiêu/nghiên/cứu.
2.1./Mục/tiêu/tổng/quát
///Mục/tiêu/tổng/quát/của/đề/tài/là/đi/sâu/vào/phân/tích/thực/trạng/của/vấ
n/đề/phát/triển/Nông/nghiệp-Nông/thôn/giai/đoạn/20112015,/qua/đó/đề/xuất/giải/pháp/cho/giai/đoạn/20162020/của/ngành/Nông/nghiệp/huyện/Nghĩa/Đàn.
2.2./Mục/tiêu/cụ/thể
Tổng/hợp/lý/luận/khái/quát/chung/các/vấn/đề/về/Phát/triển/bền/vững/và/
lý/luận/chung/về/phát/triển/kinh/tế/Nông/nghiệp/và/Nông/thôn.
Đánh/giá/thực/trạng/phát/triển/Nông/nghiệp/tại/huyện/Nghĩa/Đà
n/giai/đoạn/2011/–/2015
Đề/xuất/một/số/giải/pháp/để/phát/triển/bền/vững/cho/Nông/NghiệpNông/thôn/huyện/Nghĩa/Đàn//giai/đoạn/2016/–/2020.
3. Đối/tượng,/phạm/vi/và/phương/pháp/nghiên/cứu.
3.1./Đối/tượng/nghiên/cứu.
Đối/tượng/nghiên/cứu/là/Phát/triển/Nông/nghiệp/huyện/Nghĩa/Đàn.
3.2./Phạm/vi/nghiên/cứu
Phạm/vi/nghiên/cứu/theo/không/gian/:/huyện/Nghĩa/Đàn,/Huyện/Nghệ/
An.
Phạm/vi/nghiên/cứu/theo/thời/gian/:/giai/đoạn/2011-2020.
4. Phương/pháp/nghiên/cứu
Để/đạt/được/mục/tiêu/nghiên/cứu/đề/tài/đã/sử/dụng/tổng/hợp/các/phươn
g/pháp/nghiên/cứu:
///Phương/pháp/nghiên/cứu/tài/liệu:/từ/các/tài/liệu/tham/khảo/có/nội/dun
g/liên/quan/đến/đề/tài/nghiên/cứu/từ/đó/tổng/hợp,/phân/tích,/đánh/giá/và/lựa/
chọn.
4


///Phương/pháp/thu/thập/số/liệu:/thu/thập/từ/các/bản/báo/cáo,/tổng/hợp/c
ủa/phòng/Nông/nghiệp,/Phòng/Tài/ChínhKế/toán/hoặc/các/phòng/ban/có/liên/quan/đến/vấn/đề/nông/nghiệp,/từ/đó/xử/l

ý/số/liệu/sơ/cấp/sau/đó/phân/tích/số/liệu/qua/các/phương/pháp/thống/kê,/đánh
/giá./Ngoài/ra/tham/khảo/qua/sách,/báo,/các/cơ/quan/thống/kê/từ/Trung/ương/
đến/địa/phương.

5


CHƯƠNG/I:/LÝ/LUẬN/CHUNG/VỀ/PHÁT/TRIỂN/BỀN/VỮNG/VÀ/P
HÁT/TRIỂN/NÔNG/NGHIỆP/BỀN/VỮNG.
/1.1./Phát/triển/bền/vững.
1.1.1. Nguồn/gốc/và/lịch/sử/ra/đời.
Phát/triển/bền/vững/
(PTBV)/là/thuật/ngữ/có/tên/tiếng/anh/là/Sustainable/Development,/được/hình
/thành/từ/thuật/ngữ/“Tính/bền/vững”/được/ra/đời/từ/những/năm/70/của/thế/kỷ
/20/khi/mà/nhân/loại/đứng/trước/sự/suy/thoái/của/môi/trường/toàn/cầu/mà/ng
uyên/nhân/chủ/yếu/là/con/người/gây/ra/sự/mất/cân/bằng/tự/nhiên/do/sự/khai/t
hác/quá/mức/để/phục/vụ/cho/sự/phát/triển/của/mình./Sự/tồn/vong/của/nhân/lo
ại/tương/lai/đang/đứng/trước/những/thách/thức/rất/lớn,/với/hàng/loạt/nghiên/c
ứu,/những/bài/viết/của/tác/giả/thuộc/các/lĩnh/vực/môi/trường,/kinh/tế,/xã/hội/
và/nhân/văn,..đề/cập/đến/vấn/đề/phát/triển/bền/vững/cho/tương/lai/nhân/loại,/
đặt/nhân/loại/vào/phạm/trù/tư/duy/phát/triển/mới,/đó/là/phát/triển/bền/vững.
Tháng/3

năm

1980,/ba/tổ/chức:/IUCN,/UNEP,/WWF/công/bố/xuất/bản/phẩm:/“Chiến/lược/
bảo/tồn/thế/giới”/chính/nó/đã/khuấy/động/các/giới/Môi/trường/và/Phát/triển/l
àm/sao/cố/gắng/để/kết/hợp/những/mối/quan/tâm/về/môi/trường/và/phát/triển/t
hành/khái/niệm/có/tính/bao/trùm./Mặc/dù/thuật/ngữ/“Phát/triển/bền/vững”/kh
ông/xuất/hiện/trong/văn/bản/này,/nhưng/tiêu/đề/phụ/của/Chiến/lược/mang/tên

/“Bảo/vệ/tài/nguyên/sinh/vật/để/phát/triển/bền/vững”/cho/ta/thấy/khái/niệm/“
Phát/triển/bền/vững”/đã/được/đột/phá./Nhờ/trực/tiếp/đưa/yếu/tố/thời/gian/và/t
ính/liên/tục/vào/quá/trình/xây/dựng/nội/dung,/chiến/lược/đã/tạo/nên/một/nền/t
ảng/có/tính/hợp/nhất,/nên/“Chiến/lược/bảo/tồn/thế/giới”/đã/phát/hiện/được/m
ột/nhân/tố/có/tính/tổng/hợp/thực/sự/về/tính/bền/vững/và/có/khả/nãng/định/hư
ớng/cụ/thể/vào/ý/tưởng/mà/trước/đây/còn/khá/phân/tán./Bao/quát/tất/cả/các/v
ấn/đề/gồm:/tính/hiệu/quả,/sự/phân/phối/và/tính/công/bằng,/bảo/tồn/và/quản/lý
6


/tài/nguyên/và/vấn/đề/trách/nhiệm/giữa/các/thế/hệ./Điều/này/cũng/có/thể/đượ
c/thừa/nhận/là/một/trong/những/đột/phá/trí/tuệ/chủ/yếu/của/Thế/kỷ/XX.
Bảy/năm/sau,/năm/1987,/thuật/ngữ/PTBV/được/phổ/cập/rộng/rãi/nhờ/cu
ốn/“Tương/lai/chung/của/chúng/ta”/của/Uỷ/ban/Brundland/
(Uỷ/ban/môi/trường/và/phát/triển/thế/giới)/xuất/bản,/nó/được/xem/như/một/“
báo/cáo/về/thế/giới”/và/nhanh/chóng/được/lưu/hành/rộng/rãi./về/cơ/bản/báo/c
áo/này/tuyên/bố/rằng/mục/tiêu/chính/của/các/chính/phủ/và/xã/hội/là/đạt/tới/m
ột/sự/phát/triển/bền/vững/và/nhận/dạng/ra/một/số/tiền/đề/cho/sự/phát/triển/đó
/về/kinh/tế,/công/nghệ,/chính/trị/và/xã/hội./Thuật/ngữ/PTBV,/lần/đầu/tiên,/đư
ợc/báo/cáo/này/nêu/lên/thành/một/khái/niệm/đầy/đủ/:/“Phát/triển/bền/vững/là
/sự/phát/triển/đáp/ứng/những/như/cầu/hiện/tại/mà/không/làm/tổn/hại/đến/khả/
năng/của/các/thế/hệ/tương/lai/trong/việc/đáp/ứng/nhu/cầu/của/họ”./Bốn/năm/
sau,/nãm/1991,/uỷ/ban/này/công/bô/một/tài/liệu/khác/mang/tên/“Chăm/lo/cho
/Trái/đất”,/thuật/ngữ/PTBV/và/tính/bền/vững/được/mở/rộng/thêm:/“Phát/triển
/bền/vững/là/sự/phát/triển/nâng/cao/chất/lượng/đời/sống/con/người/trong/lúc/
đang/tồn/tại,/trong/khuôn/khổ/đảm/bảo/của/các/hệ/thống/sinh/thái./Tính/bền/
vững/là/một/đặc/điểm/đặc/trưng/của/một/quá/trình/hoặc/một/trạng/thái/cố/thể
/duy/trì/mãi/mãi
Kể/từ/đây/khái/niệm/về/PTBV/tiếp/tục/được/nghiên/cứu/kỹ/lưỡng/trong/
chương/trình/nghị/sự/21,/là/chương/trình/hành/động/về/PTBV/chung/cho/toà

n/thế/giới/trong/thế/kỷ/21,/dược/thông/qua/tại/hội/nghị/về/Môi/trường/và/Phá
t/triển/của/Liên/Hợp/Quốc/tổ/chức/tại/Rio/de/Janeiro/năm/1992.
Tuy/khái/niệm/về/PTBV/ra/đời/và/được/đa/số/đánh/giá/cao/về/mặt/nhận/thức
,/song/việc/vận/dụng/nó/chẳng/hề/đơn/giản/chút/nào./Xét/về/mặt/thực/tiễn/PT
BV/vẫn/còn/là/“chiếc/hộp/đen”/vì/thế/ít/nhất/có/tới/hơn/70/định/nghĩa/đang/đ
ược/lưu/hành/về/PTBV./Việc/chọn/lựa/hay/cố/gắng/làm/dung/hoà/những/địn
h/nghĩa/này/giành/cho/những/ai/thực/sự/quan/tâm/đến/tính/hữu/ích/của/vấn/đ
7


ề/bền/vững./Hai/định/nghĩa/được/sử/dụng/rộng/rãi/nhất/hiện/nay/là/định/nghĩ
a/dược/nêu/trong/cuốn/“Tương/lai/chung/của/chúng/ta”/và/cuốn/“Chăm/lo/ch
o/Trái/đất”/mà/chúng/ta/vừa/đề/cập/trên/đây.
1.1.2. Nội/dung/khái/niệm/PTBV.
PTBV/theo/Luật/Bảo/vệ/môi/trường/của/Việt/Nam/trong/mục/4,/điều/3/
với/việc/kế/thừa/định/nghĩa/của/Hội/nghị/thượng/đỉnh/về/Môi/trường/và/Phát
/triển/của/Liên/hợp/quốc/được/tổ/chức/ở/Ri-ô/đơ/Gia-nêrô/đề/ra/Chương/trình/nghị/sự/toàn/cầu/cho/thế/kỷ/XXI,/được/tổ/chức/năm/19
92/và/Hội/nghị/thượng/đỉnh/Thế/giới/về/PTBV/tổ/chức/ở/Johannesburg/
(cộng/hòa/Nam/Phi)/năm/2002/đã/bổ/sung/và/hoàn/chỉnh/khái/niệm/về/phát/t
riển/bền/vững:/“Phát/triển/bề:/“Phát/triển/bền/vững/là/phát/triển/đáp/ứng/đư
ợc/nhu/cầu/của/thế/hệ/hiện/tại/mà/không/làm/tổn/hại/đến/khả/năng/đáp/ứng/
nhu/cầu/đó/của/các/thế/hệ/tương/lai/trên/cơ/sở/kết/hợp/chặt/chẽ,/hài/hòa/giữ
a/tăng/trưởng/kinh/tế,/bảo/đảm/tiến/bộ/xã/hội/và/bảo/vệ/môi/trường”./Như/v
ậy,/PTBV/là/sự/gắn/kết/chặt/chẽ/giữa/ba/trụ/cột:/bền/vững/về/kinh/tế,/bền/vữ
ng/về/xã/hội/và/bền/vững/về/môi/trường./Trong/đó/sự/phát/triển/kinh/tế/là/ng
uồn/gốc,/là/động/lực;/sự/phát/triển/xã/hội/là/mục/tiêu/và/sự/phát/triển/môi/trư
ờng/là/điều/kiện/của/phát/triển/bền/vững.
/////Quan/điểm/của/Chính/Phủ/Việt/Nam/về/PTBV/đã/được/nêu/trong/C
hương/trình/nghị/sự/21/của/Việt/Nam:/“Mục/tiêu/tổng/quát/của/PTBV/là/đạt/
được/sự/đầy/đủ/về/vật/chất,/sự/giàu/có/về/tinh/thần/và/văn/hóa,/sự/bình/đẳng/

của/công/dân/và/sự/đồng/thuận/của/xã/hội,/sự/hài/hòa/của/con/người/và/tự/nh
iên,//phát/triển/phải/kết/hợp/chặt/chẽ,/hợp/lý/và/hài/hòa/được/ba/mặt/là/phát/t
riển/kinh/tế,/phát/triển/xã/hội/và/bảo/vệ/môi/trường”.

8


Kinh tế

//////////////////////////////////

PhátPhát/Triển/
triển Bền
vững

Xã Hội

Môi Trường

//////////////////////////////////Sơ/đồ/1://Sơ/đồ/mối/quan/hệ/ba/trụ/cột/trong/phát/triển
/bền/vững
/
1.1.3./Nội/hàm/và/vai/trò/của/PTBV/đối/với/nền/kinh/tế/thị/trường/định/hư
ớng/XHCN/ở/nước/ta.
Khái/niệm:/“Nền/kinh/tế/thị/trường/định/hướng/XHCN”/chỉ/có/ý/nghĩa/t
hực/tiễn/khi/mang/nội/hàm/“phát/triển/bền/vững/,/vì/sự/tiến/bộ/xã/hội,/sự/phá
t/triển/tự/do/và/toàn/diện/của/mỗi/cá/nhân”./Với/những/mục/tiêu/cơ/bản/bao/
gồm:/đảm/bảo/sự/hài/hòa/giữa/con/người/và/tự/nhiên,/phát/triển/phai/kết/hợp/
chặt/chẽ,/hợp/lý/và/hài/hòa/giữa/ba/mặt:/Phát/triển/kinh/tế,/phát/triển/xã/hội/v
à/bảo/vệ/môi/trường./Với/những/nguyên/tắc/cơ/bản:/Con/người/là/trung/tâm/

của/sự/phát/triển/bền/vững/và/bảo/vệ/môi/trường/là/sự/nghiệp/toàn/dân./Đại/
hội/Đảng/toàn/quốc/lần/thứ/XI/nêu/ra/quan/điểm/phát/triển/có/tính/hàng/đầu/l
à/phát/triển/nhanh/gắn/liền/với/PTBV,/PTBV/là/yêu/cầu/xuyên/suốt/trong/Ch
iến/lược.

9


////1.2./Nông/nghiệp/và/Phát/triển/Nông/nghiệp/bền/vững.
/1.2.1./Khái/niệm/nông/nghiệp
/
Nông/nghiệp/là/ngành/sản/xuất/vật/chất/cơ/bản/của/xã/hội,/sử/dụng/đất/đai/để
/trồng/trọt/và/chăn/nuôi,/khai/thác/cây/trồng/và/vật/nuôi/làm/tư/liệu/và/nguyê
n/liệu/lao/động/chủ/yếu/để/tạo/ra/lương/thực/thực/phẩm/và/một/số/nguyên/liệ
u/cho/công/nghiệp./Nông/nghiệp/là/một/ngành/sản/xuất/lớn,/bao/gồm/nhiều/c
huyên/ngành:/trồng/trọt,/chăn/nuôi,/sơ/chế/nông/sản;/theo/nghĩa/rộng,/còn/ba
o/gồm/cả/lâm/nghiệp,/thủy/sản.
1.2.2./Đặc/điểm/của/Nông/nghiệp
Nông/nghiệp/là/một/nghành/kinh/tế/gắn/liền/với/lịch/sử/phát/triển/của/lo
ài/người,/khi/dân/số/loài/người/gia/tăng/dẫn/tới/nhu/cầu/về/lương/thực,/thực/
phẩm/tăng/cao/dẫn/tới/sự/phát/triển/đột/phá/trong/Nông/nghiệp,/cùng/với/nhữ
ng/kinh/nghiệm/canh/tác,/sự/tiến/bộ/của/KHCN/đặc/biệt/là/Công/nghệ/sinh/h
ọc,/Công/nghệ/chế/tác/công/cụ/sản/xuất/đã/thúc/đẩy/sự/tăng/trưởng/sản/lượn
g/Nông/sản/vô/cùng/lớn,/đáp/ứng/nhu/cầu/nhân/loại./Hoạt/động/sản/xuất/nôn
g/nghiệp/trước/đây/phụ/thuộc/nhiều/vào/điều/kiện/tự/nhiên./Nhờ/sự/tiến/bộ/c
ủa/KH/đã/giúp/con/người/có/những/kỹ/thuật/canh/tác/hạn/chế/được/những/kh
ó/khăn/do/thiên/nhiên/gây/ra,/tuy/nhiên/ở/những/quốc/gia/đang/phát/triển,/khi
/mà/sự/tiến/bộ/KH/còn/hạn/chế/thì/những/tác/động/của/thời/tiết,/khí/hậu/còn/
rất/lớn/đối/với/nghành/Nông/nghiệp.
////Nông/nghiệp/có/những/đặc/điểm/cơ/bản/như:

Thứ/nhất://Đất/đai/là/tư/liệu/sản/xuất/không/thể/thay/thế,/đây/cũng/là/
đặc/điểm/khác/với/đa/số/nghành/khác./Do/đó,/việc/duy/trì/độ/phì/nhiêu,độ/
màu/mỡ,/tránh/nhiễm/độc/đất/bằng/những/biện/pháp/cải/tạo/đất/sẽ/duy/trì/v
à/cải/thiện/sản/lượng/của/cây/trồng./Một/trong/những/yếu/tố/tác/động/lớn/đế
10


n/nghành/Nông/nghiệp/đó/là/điều/kiện/về/tự/nhiên,/khí/hậu/và/đây/là/yếu/tố/
mang/tính/chất/quyết/định/khá/lớn/của/nghành,/khác/so/với/những/nghành/k
inh/tế/và/dịch/vụ/khác.
Thứ/hai:/Đối/tượng/sản/xuất/của/nghành/Nông/nghiệp/là:/cây/trồng,/v
ật/nuôi,/do/đó/việc/tuân/theo/quy/luật/sinh/học,/ứng/dụng/công/nghệ/gen/tro
ng/việc/gây/giống/và/bảo/tồn/vừa/đảm/bảo/sự/sinh/tồn/của/các/loài,/duy/trì/s
ự/cân/bằng/của/hệ/sinh/thái/tự/nhiên./Gia/tăng/sản/lượng,/phục/vụ/nhu/cầu/n
gày/càng/cao/của/con/người.
Thứ/ba:/Sản/xuất/Nông/nghiệp/tuân/theo/quy/luật/mùa/vụ:/Do/đặc/điể
m/sinh/học/của/giống/cây,/vật/nuôi/và/điều/kiện/tự/nhiên,/đồng/thời/tùy/the
o/nhu/cầu/sử/dụng/của/con/người/vào/từng/mùa/trong/năm./Nên/nghành/có/
đặc/thù/là/sản/xuất/theo/mùa/vụ,/ví/dụ/như/ở/nước/ta/sản/xuất/lúa/thường/có
/hai/vụ/trong/năm/và/sản/phẩm/Nông/nghiệp/khá/đa/dạng/và/phong/phú/của
/một/nước/mang/tính/chất/nhiệt/đới/gió/mùa/ẩm./Đặc/biệt/là/ở/miền/Nam/nư
ớc/ta/với/đa/dạng/nhiều/chủng/loại/cây/ăn/quả.
Thứ/tư:/Sản/xuất/nông/nghiệp/phụ/thuộc/lớn/vào/điều/kiện/tự/nhiên/vì
/đối/tượng/sản/xuất/của/nghành/là/các/loại/cây/trồng,/vật/nuôi./Để/đạt/hiệu/
quả/về/năng/suất/trong/tình/hình/biến/đổi/khí/hậu/do/hoạt/động/kinh/tế,/hoạt
/động/xã/hội/gây/ra./Nước/ta/cần/thích/ứng/và/đối/phó/với/biến/đổi/khí/hậu,
/đặc/biệt/là/hạn/hán,/lũ/lụt,/mưa,/bão,/nước/biển/dâng,/xâm/nhập/mặn,/dịch/
bệnh/nhằm/hạn/chế/được/tổn/thất,/đảm/bảo/được/sản/lượng/phục/vụ/nhu/cầ
u/trong/nước/và/xuất/khẩu.
Thứ/năm:/Trong/nền/kinh/tế/hiện/đại,/nghành/nông/nghiệp/trở/thành/n

gành/sản/xuất/hàng/hóa./Trước/kia/các/sản/phẩm/nông/nghiệp/chủ/yếu/được
/sản/xuất/ra/nhằm/thỏa/mãn/nhu/cầu/trong/mỗi/quốc/gia,/chủ/yếu/dưới/hình/
thức/tự/cung,/tự/cấp/trong/các/nền/kinh/tế/đóng,/với/bối/cảnh/hội/nhập/kinh/
tế/ngày/càng/sâu/rộng/toàn/cầu,/các/sản/phẩm/nông/nghiệp/được/xuất/khẩu/
11


mang/lại/nguồn/ngoại/tệ/đáng/kể/cho/các/nền/kinh/tế,/ở/các/nước/phát/triển,
/tuy/tỉ/trọng/Nông/nghiệp/trong/nền/kinh/tế/chiếm/tỷ/trọng/thấp/nhưng/giá/tr
ị/xuất/khẩu/cao/hơn/so/với/các/nước/đang/phát/triển./Ở/các/nước/Châu/Phi/
hiện/nay,/do/tình/trạng/nội/chiến,/bất/ổn/chính/trị/cộng/với/khí/hậu/khắc/ng
hiệt,/trình/độ/KHKT/hạn/chế/nên/nhu/cầu/về/lương/thực/rất/lớn,/còn/ở/các/n
ước/phát/triển,/nhu/cầu/các/sản/phẩm/nông/sản/giá/trị/cao.
////Ngoài/các/đặc/diểm/trên,/ngành/nông/nghiệp/còn/chịu/sự/tác/động/của/qu
y/luật/tiêu/dùng/sản/phẩm/và/quy/luật/tăng/năng/suất/lao/động./Đặc/điểm/là/
tỷ/trọng/lao/động/và/sản/phẩm/trong/nền/kinh/tế/có/xu/hướng/giảm/dần./Ở/c
ác/nước/đang/phát/triển/nông/nghiệp/tập/trung/nhiều/lao/động/hơn/hẳn/với/c
ác/ngành/khác,/trung/bình/thường/chiếm/từ/60%/-/80%/lực/lượng/lao/động/
xã/hội./Ngược/lại/ở/các/nước/phát/triển/tỷ/lệ/này/không/quá/10%./Về/sản/ph
ẩm,/giá/trị/sản/lượng/nông/nghiệp/ở/các/nước/đang/phát/triển/thường/chiếm/
từ/30/–/60%,/trong/khi/ở/các/nước/phát/triển/tỷ/lệ/này/thường/dưới/10%./
///1.2.3./Vai/trò/của/Nông/nghiệp
////Thứ/nhất,/Sản/phẩm/của/nghành/nông/nghiệp/phục/vụ/nhu/cầu/l
ương/thực,/thực/phẩm./Đảm/bảo/an/ninh/lương/thực/của/quốc/gia.
/Khi/sự/bùng/nổ/về/dân/số/diễn/ra/tại/một/số/quốc/gia,/nhất/là/các/quốc/gia/đ
ang/phát/triển,/đòi/hỏi/nhu/cầu/về/lương/thực,/thực/phẩm/gia/tăng,/đòi/hỏi/ch
ính/sách/khuyến/khích/sản/xuất/nông/nghiệp/theo/hướng/đảm/bảo/nhu/cầu/cơ
/bản/của/mỗi/quốc/gia,/đảm/bảo/yếu/tố/dinh/dưỡng/theo/khuyến/cáo/của/LH
Q/cho/người/dân,/do/đó,/có/thể/thấy/nghành/nông/nghiệp/cung/cấp/yếu/tố/đầ
u/vào/cho/đại/đa/số/các/ngành/kinh/tế./Việc/thiếu/hụt/lượng/cung/lương/thực,

/thực/phẩm/có/thể/giải/quyết/bằng/cách/nhập/khẩu/từ/các/quốc/gia/khác./Tuy/
nhiên,/chi/phí/nhập/khẩu/thường/cao/và/mất/một/khoản/ngoại/tệ/lớn/trong/điề
u/kiện/của/các/nước/đang/phát/triển/nhu/cầu/sử/dụng/vốn/cho/tăng/trưởng,/ph
át/triển/kinh/tế/là/rất/lớn./Ngoài/ra,/dẫn/đến/tình/trạng/phụ/thuộc/nguồn/cung/
12


từ/bên/ngoài//có/thể/dẫn/tới/tình/trạng/bất/ổn/về/giá,/khiến/cho/cuộc/sống/ng
ười/thu/nhập/thấp/bị/ảnh/hưởng,/an/sinh/xã/hội/không/được/đảm/bảo./Do/đó/
chính/sách/nông/nghiệp/ở/các/quốc/gia/đang/phát/triển,/các/quốc/gia/có/dân/s
ố/đông/thường/xuyên/được/quan/tâm,/đảm/bảo/nguồn/dự/trữ,/an/ninh/lương/t
hực/phải/được/đảm/bảo.
/
Ngoài/ra,/có/thể/so/sánh/vấn/đề/nhập/khẩu/các/sản/phẩm/nông/nghiệp/với/việ
c/nhập/khẩu/máy/móc,/thiết/bị,/nhập/khẩu/công/nghệ/tiên/tiến/ở/bên/ngoài/rõ/
ràng/việc/nhập/khẩu/sản/phẩm/nông/nghiệp/đóng/vai/trò/cho/việc/tiêu/dùng/c
hứ/không/tạo/ra/giá/trị/gia/tăng/cao/như/nhập/khẩu/máy/móc,/thiết/bị,/công/n
ghệ/cho/nền/kinh/tế/trong/trung/và/dài/hạn.
/
Thứ/hai,/nông/nghiệp/trong/thời/kì/đầu/của/tiến/trình/phát/triển/kinh/tế/
ở/những/quốc/gia/đang/phát/triển/đóng/vai/trò/tạo/ra/công/việc/và/thu/n
hập/của/đại/đa/số/người/dân/khi/Công/nghiệp/và/dịch/vụ/chưa/phát/triển
.
/
Ở/những/quốc/gia/đang/phát/triển/như/Việt/Nam,/nhất/là/thời/kỳ/nền/kinh/tế/
Kế/hoạch/hóa/tập/trung/và/trong/giai/đoạn/đang/chuyển/dịch/cơ/cấu/kinh/tế/h
iện/nay,/đại/đa/số/dân/cư/vẫn/chủ/yếu/tập/trung/ở/nông/thôn/với/công/việc,/th
u/nhập/từ/hoạt/động/sản/xuất/nông/nghiệp./Đặc/biệt,/quá/trình/chuyển/dịch/c
ơ/cấu/kinh/tế/chưa/đáp/ứng/được/đòi/hỏi/về/chất/lượng,/mô/hình/tăng/trưởng/
nhờ/vốn/không/còn/phát/huy/được/tác/dụng/nhiều/do/sự/hấp/thụ/vốn/kém/hiệ

u/quả/của/nền/kinh/tế/thì/trong/ngắn/hạn/nông/nghiệp/vấn/là/nghành/đảm/bảo
/công/việc/và/thu/nhập/cho/người/dân/có/trình/độ/tay/nghề/thấp./Do/đó,/nông
/nghiệp/đóng/vai/trò/trong/việc/đảm/bảo/anh/ninh/chính/trị,/ổn/định/trật/tự/xã
/hội,/trong/quá/trình/CNH,/HĐH/cần/tính/toán/đến/việc/hài/hòa/lợi/ích/cho/n
13


ông/dân/và/doanh/nghiệp,/tránh/tình/trạng/chuyển/đổi/đất/sản/xuất/nông/nghi
ệp/bất/hợp/lý/và/tràn/lan,/gây/bức/xúc/xã/hội.
/
Thứ/ba,/nông/nghiệp/cung/cấp/nông/sản/cho/xuất/khẩu,/thu/ngoại/tệ,/tạo/
vốn/để/mua/sắm/máy/móc,/thiết/bị,/vật/tư/thiết/yếu/cho/công/nghiệp/hóa,
/thúc/đẩy/quá/trình/hợp/tác/và/hội/nhập/kinh/tế/quốc/tế.
Ở/các/nước/đang/phát/triển/với/trình/độ/KHCN,/vốn,/trình/độ/sản/xuất/c
ông/nghiệp/còn/hạn/chế,/giá/trị/gia/tăng/của/các/sản/phẩm/công/nghiệp/con/t
hấp/thì/các/mặt/hàng/nông/nghiệp/đóng/vai/trò/khá/lớn/trong/việc/thu/ngoại/t
ệ/cho/nền/kinh/tế,/rồi/từ/đó/nguồn/vốn/này/cung/cấp/cho/quá/trình/CNH,/HĐ
H./Theo/báo/cáo/của/Ngân/hàng/Thế/giới,/trong/các/nước/đang/phát/triển,/nô
ng/nghiệp/đóng/góp/29%/GDP/phần/lớn/là/thông/qua/hoạt/động/xuất/khẩu/nô
ng/sản./Và/cũng/thông/qua/hoạt/động/xuất/nhập/khẩu/các/mặt/hàng/truyền/th
ống/nông/nghiệp/này/đã/tạo/ra/mối/quan/hệ/hợp/tác/giữa/các/quốc/gia,/tạo/đư
ợc/sự/tin/tưởng/cho/các/đối/tác/trong/tương/lai,/khi/đó/sản/phẩm/công/nghiệp
,/dịch/vụ,/du/lịch/có/cơ/hội/phát/triển/và/có/thị/trường/truyền/thống/để/xuất/k
hẩu./Có/thể/nói/rằng,/nông/nghiệp/đã/tạo/tiền/đề,/bước/đệm/cho/quá/trình/gia
o/lưu/buôn/bán,/hiểu/biết/về/văn/hóa/lẫn/nhau,/tạo/ra/môi/trường/hợp/tác/quố
c/tế/hiện/tại/và/tương/lai./Tuy/nhiên,/bên/cạnh/đó/việc/đảm/bảo/các/quy/chuẩ
n,/yêu/cầu/nghiêm/ngặt/các/sản/phẩm/ở/các/quốc/gia/phát/triển/rất/cao,/do/đó
/trong/quá/trình/sản/xuất,/bảo/quản,/vận/chuyển/phải/luôn/đảm/bảo/đầy/đủ/qu
y/trình/sản/xuất/theo/từng/thị/trường/khác/nhau,/có/như/vậy/sản/phẩm/vừa/đạ
t/giá/trị/cao,/vừa/tạo/được/sự/tin/tưởng/cho/người/tiêu/dùng/tại/các/thị/trường

/xuất/khẩu./Bên/cạnh/đó,/các/hàng/rào/về/thuế/quan,/luật/pháp/cũng/đòi/hỏi/s
ự/am/hiểu/từ/những/người/trong/nghành,/tránh/những/thiệt/hại/không/đáng/c
ó/như/luật/về/chống/bán/phá/giá,/xuất/xứ/mặt/hàng,/chỉ/dẫn/địa/lý/của/mặt/hà
ng,...
14


Các/nước/đang/phát/triển/có/nhu/cầu/rất/lớn/về/ngoại/tệ/để/nhập/khẩu/m
áy/móc,/vật/tư,/thiết/bị,/nguyên/liệu/mà/trong/nước/không/hoặc/chưa/sản/xuất
/được./Khu/vực/nông/nghiệp/là/nguồn/cung/cấp/vốn/lớn/nhất/cho/sự/phát/triể
n/kinh/tế/trong/đó/có/công/nghiệp,/nhất/là/giai/đoạn/đầu/của/công/nghiệp/hoá
,/bởi/vì/đây/là/khu/vực/lớn/nhất,/xét/cả/về/lao/động/và/sản/phẩm/quốc/dân./N
guồn/vốn/từ/nông/nghiệp/có/thể/được/tạo/ra/bằng/nhiều/cách,/như/tiết/kiện/c
ủa/nông/dân/đầu/tư/vào/các/hoạt/động/phi/nông/nghiệp,/thuế/nông/nghiệp,/ng
oại/tệ/thu/được/do/xuất/khẩu/nông/sản/v.v…/Điển/hình/về/sự/thành/công/của/
sự/phát/triển/ở/nhiều/nước/đều/đã/sử/dụng/tích/luỹ/từ/nông/nghiệp/để/đầu/tư/
cho/công/nghiệp./Lịch/sử/phát/triển/đã/cho/thấy/nhiều/quốc/gia/thực/hiện/tích
/lũy/tư/bản/cho/công/nghiệp/hóa/từ/xuất/khẩu/nông/sản,/Việt/Nam/cũng/thuộ
c/nhóm/những/nước/này.
Thứ/tư,/Nông/nghiệp/phát/triển/tạo/động/lực/cho/quá/trình/chuyển/
dịch/cơ/cấu/kinh/tế/bền/vững,/hạn/chế/được/rủi/ro/trong/thời/kỳ/khủng/h
oảng/kinh/tế/thế/giới.
//Trong/tiến/trình/phát/triển/kinh/tế/ở/mỗi/quốc/gia,/quá/trình/chuyển/dịc
h/cơ/cấu/kinh/tế/là/một/hiện/tượng/tất/yếu/theo/chiến/lược/của/mỗi/quốc/gia,/
tùy/vào/những/chính/sách,/yếu/tố/từng/thời/kỳ,/quá/trình/chuyển/dịch/có/nha
nh/hoặc/chậm,/bền/vững/hay/thiếu/bền/vững./Nhưng/có/thể/thấy/rằng/nông/n
ghiệp/trong/tiến/trình/này/đóng/vai/trò/chi/phối/khá/lớn./Từ/thực/tiến/ở/nhữn
g/quốc/gia/đi/trước,/hay/tại/chính/Việt/Nam,/nông/nghiệp/là/nghành/sử/dụng/
nhiều/lao/động/với/trình/độ/còn/thấp,/do/đó/để/chuyển/dịch/cơ/cấu/kinh/tế/bề
n/vững/và/theo/hướng/hiện/đại/việc/ưu/tiên/HĐH/nông/nghiệp,/nông/thôn/là/

quá/trình/tất/yếu/trong/Chiến/lược,/có/thể/nói/đây/là/giai/đoạn/đầu/trong/Chiế
n/lược/CNH,/duy/trì/xuyên/suốt/trong/Chiến/lược/và/trong/quá/trình/phát/triể
n/KT-XH.

15


//Trong/thời/kỳ/khủng/hoảng/nền/kinh/tế/thế/giới,/khiến/sức/mua/giảm/g
ây/khó/khăn/cho/các/nghành/kinh/tế/khác,/thì/nông/nghiệp/đóng/vai/trò/trong
/việc/ổn/định,/hạn/chế/nguy/cơ/đổ/vỡ/cả/nền/kinh/tế/lẫn/an/sinh/xã/hội./Đồng
/thời/trong/giai/đoạn/đầy/biến/động/của/nền/kinh/tế/sau/đó/là/sự/ổn/định/và/p
hục/hồi/dần/thì/nông/nghiệp/lúc/này/đóng/vai/trò/kiến/tạo/lại/nhịp/độ/phát/tri
ển/nền/kinh/tế,/lấy/lại/thăng/bằng/và/gia/tăng/trong/tương/lai./Tóm/lại,/trong/t
rạng/thái/bất/ổn/định/nền/kinh/tế,/không/bất/cứ/nghành/nào/có/thể/điêu/đứng/
ngoài/những/tác/động/tiêu/cực/của/suy/thoái/và/khủng/hoảng/kinh/tế,/nhưng/
nông/nghiệp/trong/thời/kỳ/này/vừa/che/chắn,/vừa/hỗ/trợ/cho/quá/trình/phục/h
ồi/trong/và/sau/khủng/hoảng/nền/kinh/tế./Qua/thực/tế/gần/đây/từ/cuộc/khủng/
hoảng/giá/dầu/cho/thấy/một/lần/nữa,/tại/các/quốc/gia/phụ/thuộc/nguồn/thu/ch
ủ/yếu/từ/dầu/mỏ/khi/giá/dầu/suy/giảm/nghiêm/trọng/đã/làm/cho/nền/kinh/tế/l
ao/đao,/gây/ra/sự/bất/ổn/xã/hội/nghiêm/trọng,/giá/các/loại/nông/sản,/hàng/hóa
/thiết/yếu/khan/hiếm/đó/phần/lớn/nguyên/nhân/do/nền/nông/nghiệp/phụ/thuộc
/và/bị/chi/phối/từ/hoạt/động/nhập/khẩu/là/chủ/yếu,/trong/khi/nguồn/thu/ngoại
/tệ/suy/giảm/dẫn/tới/thiếu/hụt/trầm/trọng/nguồn/cung./Venezuela/là/một/điển/
hình,/với/việc/giá/dầu/lao/dốc/khiến/lạm/phát/tăng/108,7%/và/dự/trữ/ngoại/tệ
/chỉ/còn/mức/15/tỷ/đô/la/đã/khiến/Quốc/hội/nước/này/ban/bố/tình/trạng/khẩn/
cấp/về/lương/thực/và/kêu/gọi/tư/nhân/đầu/tư/vào/lĩnh/vực/nông/nghiệp,/khi/
mà/trước/đây/4/triệu/ha/đất/nông/nghiệp/bị/bỏ/hoang.
/Thứ/năm,/nông/nghiệp/tác/động/đến/việc/bảo/vệ/môi/trường/sinh/thái.
///Trong/khi/sử/dụng/
(và/thường/sử/dụng/chưa/hợp/lý)/các/nguồn/tài/nguyên/thiên/nhiên,/nông/ngh

iệp/có/thể/gây/ra/các/tác/động/môi/trường/tích/cực/hoặc/tiêu/cực./Đến/nay,/n
ông/nghiệp/là/ngành/sử/dụng/nhiều/nước/nhất/và/làm/cho/nguồn/nước/ngày/c
àng/khan/hiếm./Nông/nghiệp/là/yếu//tố/chính/làm/suy/kiệt/nguồn/nước/ngầm,
/ô/nhiểm/hóa/chất/nông/nghiệp,/bạc/màu/đất/và/thay/đổi/khí/hậu/toàn/cầu/khi
16


/chiếm/tới/30%/lượng/phát/thải/khí/nhà/kính./Tuy/nhiên/nông/nghiệp/cũng/là/
nơi/cung/cấp/chính/các/dịch/vụ/môi/trường/thường/không/được/công/nhận/và
/không/được/trả/tiền/như/cố/định/cacbon,/quản/lý/lưu/vực/sông/và/bảo/tồn/đa
/dạng/sinh/học./Với/tình/trạng/khan/hiếm/nguồn/tài/nguyên/ngày/càng/gia/tăn
g,/thay/đổi/khí/hậu/dẫn/đến/những/quan/ngại/về/sự/biến/đổi/môi/trường/và/cá
i/giá/phải/trả/trong/tương/lai,/kiểu/nông/nghiệp/hiện/nay/không/phải/là/một/c
ách/sản/xuất/ổn/định/và/hợp/lý./Quản/lý/các/mối/quan/hệ/giữa/nông/nghiệp,/
bảo/tồn/tài/nguyên/thiên/nhiên/và/môi/trường/là/một/phần/không/thể/tách/rời/
khỏi/nông/nghiệp/vì/sự/phát/triển.
Thứ/sáu,/nông/nghiệp/trong/vai/trò/thúc/đẩy/các/nghành/công/nghiệp/và/
dịch/vụ/phát/triển.
///Các/sản/phẩm/của/nông/nghiệp/là/yếu/tố/đầu/vào/của/nghành/công/ng
hiệp/và/dịch/vụ,/đặc/biệt/là/công/nghiệp/chế/biến,/công/nghiệp/chế/tạo,/công/
nghiệp/phân/bón/
/
Thứ/sáu,/nông/nghiệp/với/vai/trò/thực/hiện/mục/tiêu/phát/triển/thiên/kỷ/
của/LHQ/đối/với/các/quốc/gia/đang/phát/triển.
//Trong/nội/dung/mục/tiêu/phát/triển/thiên/niên/kỷ/của/LHQ/đưa/ra/cho/
các/quốc/gia/đang/phát/triển/chúng/ta/có/thể/thấy/vai/trò/rất/lớn/của/nông/ngh
iệp/trong/bản/mục/tiêu/này,/đó/là/tình/trạng/nghèo/cùng/cực,/thiếu/đói/khi/đó/
nông/nghiệp/chính/là/mối/quan/tâm/hàng/đầu/cho/mục/tiêu/này,/vấn/đề/nghè
o/cùng/cực/và/thiếu/đói/được/nhìn/nhận/một/cách/cơ/bản/nhất/đó/là/thu/nhập/
thấp/và/thiếu/ăn,/để/chấm/dứt/tình/trạng/này/các/quốc/gia/phải/thực/hiện/chín

h/sách/khuyến/khích/phát/triển/nông/nghiệp/ở/khu/vực/đang/diễn/ra/tình/trạn
g/đói/nghèo,/qua/đó/vừa/cung/cấp/đủ/hoặc/một/phần/lương/thực/cơ/bản/cho/d
ân/cư,/đồng/thời/ổn/định/cuộc/sống/của/người/dân,/tạo/việc/làm/cho/người/dâ
n./Khi/những/nhu/cầu/cơ/bản,/cấp/thiết/này/được/đáp/ứng/sẽ/kéo/theo/các/mụ
17


c/tiêu/khác/được/thực/hiện/nghiêm/túc/và/đạt/kết/quả/cao./Khi/vấn/đề/thiếu/đ
ói/được/khắc/phục,/dân/cư/mới/đủ/sức/khỏe,/tư/tưởng/tiến/bộ/dần/lên/dẫ/tới/v
iệc/vận/động/về/giáo/dục,/y/tế/của/Chính/phủ/sẽ/có/bước/đột/phá/nhanh/và/bề
n/vững,/với/trình/độ/tay/nghề,/dân/trí/thấp,/đặc/biết/là/nhóm/dân/cư/dân/tộc/t
hiểu/số/vùng/biên/giới/việc/phát/triển/nông/nghiệp/đóng/vai/trò/chủ/đạo,/then
/chốt,/lồng/ghép/với/chính/sách/phát/triển/nông/nghiệp/là/chính/sách/đầu/tư/x
ây/dựng/các/công/trình/xây/dựng/cơ/bản/như/trường/học,/trạm/y/tế,/đường/xá
,/mạng/lưới/điện,.../Sẽ/thúc/đẩy/nhanh/chóng/quá/trình/thực/hiện/mục/tiêu/ph
át/triển/thiên/niên/kỷ/mà/LHQ/đưa/ra./Đồng/thời/đáp/ứng/được/chính/sách/ổn
/định/an/ninh/quốc/gia/của/các/nước/đang/phát/triển.
/1.3./Phát/triển/bền/vững/Nông/nghiệp
/1.3.1./Khái/niệm/phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững
/////Nông/nghiệp/đóng/vai/trò/rất/quan/trọng/trong/Chiến/lược/phát/triển/
của/mỗi/quốc/gia/trên/toàn/cầu,/với/những/vai/trò/chi/phối/rất/lớn/đối/với/hoạ
t/động/KTXH/của/loài/người,/là/tất/yếu/khách/quan/của/sự/tồn/tại/của/con/người/trong/
quá/khứ,/hiện/tại/và/tương/lai./Với/sự/bùng/nổ/dân/số/đã/dẫn/tới/việc/khai/th
ác/vượt/mức/giới/hạn/phục/hồi/của/tự/nhiên,/con/người/đã/đi/quá/xa/trong/qu
y/luật/tự/nhiên/thông/thường,/dẫn/tới/tình/cảnh/đói/nghèo,/thiên/tai,/dịch/bện
h/và/bất/cong/bằng/xã/hội/tăng/cao./Từ/những/năm/80/của/thế/kỷ/XX/với/nh
ững/thách/thức/nói/trên/Chính/phủ,/người/dân/của/các/quốc/gia/trên/thế/giới/
đã/có/quan/tâm/tích/cực/vào/Chiến/lược/PTNNBV/ở/hai/thập/kỷ/cuối/của/thế
/kỷ/XX,/điển/hình/là/các/quốc/gia/phát/triển/như/Mỹ,/Nhật/Bản,/Úc,/New/zea
land,/Israel,..có/những/tiến/bộ/vượt/bậc/trong/nền/Nông/nghiệp,/với/việc/sản/

lượng/gia/tăng/lớn,/đa/dạng/chủng/loại/cây/trồng,/vật/nuôi,/các/tiến/bộ/KHK
T/được/áp/dụng/triệt/để,/góp/phần/vào/việc/sử/dụng/ít/lao/động,/bảo/vệ/môi/t
rường/và/không/những/đáp/ứng/được/nhu/cầu/trong/nước/mà/xuất/khẩu/với/g
18


iá/trị/lớn./Tuy/nhiên,/vấn/đề/PTNNBV/được/các/tổ/chức/nhìn/nhận,/đánh/giá/
với/những/phạm/trù/khái/niệm/khác/nhau/như:
Theo/tổ/chức/lương/thực/và/Nông/nghiệp/
(FAO,/1992)/định/nghĩa:/“Phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững/là/quá/trình/quản/
lý/và/duy/trì/sự/thay/đổi/về/tổ/chức,/kỹ/thuật/ngày/càng/tăng/của/con/người/v
ề/nông/phẩm/và/dịch/vụ/vừa/đáp/ứng/nhu/cầu/của/mai/sau”./Sự/phát/triển/củ
a/nền/nông/nghiệp/
(bao/gồm/cả/lâm/nghiệp/và/nuôi/trồng/thủy/sản)/sẽ/đảm/bảo/không/tổn/hại/đế
n/môi/trường,/không/giảm/cấp/tài/nguyên,/sẽ/phù/hợp/về/kỹ/thuật/và/công/ng
hệ,/có/hiệu/quả/về/kinh/tế/và/được/chấp/nhận/về/phương/diện/xã/hội./Định/n
ghĩa/này/đã/đề/cập/đến/những/vấn/đề/cốt/lõi/của/PTNNBV/trên/cả/ba/phươn
g/diện/là/sự/phát/triển/hài/hòa/ba/nhóm/mục/tiêu:/Kinh/tế,/xã/hội/và/môi/trườ
ng/đồng/thời/chỉ/rõ/cách/thức/thực/hiện/để/hướng/đến/phát/triển/nông/nghiệp
/bền/vững.
Theo/Ban/cố/vấn/kỹ/thuật/thuộc/nhóm/chuyên/gia/quốc/tế/về/nghiên/cứ
u/nông/nghiệp/của/Liên/Hợp/Quốc/
(TAC/CGIRC)/:/“Phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững/là/nền/nông/nghiệp/phải/b
ao/hàm/sự/quản/lý/thành/công/tài/nguyên/thiên/nhiên/nhằm/thỏa/mãn/nhu/cầu
/của/con/người/đồng/thời/cải/tiến/chất/lượng/môi/trường/và/gìn/giữ/được/tài/
nguyên/thiên/nhiên”./Quan/niệm/này/thiên/về/giải/pháp/quản/lý/để/PTNNBV
,/còn/trên/phương/diện/xây/dựng/nền/nông/nghiệp/bền/vững/thì/chưa/được/đề
/cập/đầy/đủ./
Tổ/chức/về/môi/trường/sinh/thái/thế/giới/
(WCED)/đưa/ra:/“Phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững/là/nền/nông/nghiệp/thỏa/

mãn/được/các/nhu/cầu/của/thế/hệ/hiện/nay/mà/không/làm/giảm/khả/năng/ấy/
đối/với/các/thế/hệ/mai/sau”./Định/nghĩa/trên/chỉ/đề/cập/khái/quát/tới/vấn/đề/
PTNNBV/nói/chung/chưa/đi/sâu/vào/từng/khía/cạnh/cụ/thể.
19


Ở/nước/ta,/vấn/đề/PTNNBV/là/một/trong/những/nội/dung/được/đề/cập/
ở/quyết/định/số/153/2004/QĐTTg/ngày/17/8/2004/của/Thủ/tương/chính/phủ/về/“Định/hướng/phát/triển/ở/
Việt/Nam”/Chương/trình/nghị/sự/21/của/Việt/Nam/chỉ/rõ:/“Phát/triển/nông/
nghiệp/bền/vững/là/quá/trình/sản/xuất/ngày/càng/nhiều/hàng/hóa/theo/yêu/c
ầu/của/thị/trường,/phải/đảm/bảo/vệ/sinh,/an/toàn/thực/phẩm,/bảo/tồn/và/phát
/triển/được/các/nguồn/tài/nguyên/như/đất,/nước,/không/khí,/rừng/và/đa/dạng
/sinh/học”
Các/định/nghĩa/trên/đã/đề/cập/đến/những/giác/độ/khác/nhau,/rất/lý/thú/v
à/sâu/sắc/về/phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững./Tuy/nhiên/để/làm/tốt/các/mục/
tiêu/đó/không/phải/là/chuyện/dễ/dàng.//Ngay/cả/những/nước/phát/triển/ở/châ
u/Mỹ,/châu/Âu/cũng/cần/phấn/đấu/để/dần/có/được/một/nền/nông/nghiệp/bền/
vững/như/các/mục/tiêu/đề/ra/ở/trên./Các/mục/tiêu/này/nhắm/đến/một/sự/bền/
vững/cho/cả/thế/giới/và/phải/có/bước/đi/thích/hợp/để/đảm/bảo/cho/cuộc/sống
/hiện/tại/của/mọi/dân/cư/trên/trái/đất./Không/thể/vì/một/mục/tiêu/cứng/nhắc/n
ào/mà/quên/đi/các/mục/tiêu/khác,/nhất/là/sự/sinh/tồn/của/cả/cộng/đồng./Bên/
cạnh/đó,/nông/nghiệp/chỉ/là/một/phần/của/xã/hội,/muốn/có/sự/bền/vững/trong
/nông/nghiệp/thì/xã/hội/như/là/một/tổng/thể,/cần/phải/có/các/nguồn/tài/nguyê
n/của/nó/như/không/khí,/nước,/đất,/năng/lượng/và/tất/cả/những/thứ/khác/theo
/cách/bền/vững/hơn/.Với/cách/tiếp/cận/trên,/lựa/chọn/phù/hợp/nhất/cho/quan/
niệm/về/PTNNBV/là/khái/niệm/trong/quyết/định/số/153/2004/QĐTTg/ngày/17/8/2004/của/Thủ/tương/chính/phủ/về/“Định/hướng/phát/triển/ở/
Việt/Nam”/Chương/trình/nghị/sự/21/của/Việt/Nam.
Những/nội/dung/cơ/bản/của/phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững.
//Phát/triển/Nông/nghiệp/theo/tổ/cức/các/loại/hình/kinh/tế.
//Tổ/chức/sản/xuất/nông/nghiệp/nói/chung/là/hộ/gia/đình/và/cộng/đồng/phát/t

riển/nông/nghiệp,/đối/với/Việt/Nam/sau/những/năm/cải/cách/các/thành/phần/t
20


ham/gia/sản/xuất/nông/nghiệp/bao/gồm:/KT/nhà/nước,/KT/tập/thể,/KTcá/thể,
/KTtư/nhân,/KThỗn/hợp/và/KT/có/vốn/đầu/tư/nước/ngoài.
/1.3.2./Những/tiêu/chí/đánh/giá/phát/triển/nông/nghiệp/bền/vững.
*Tiêu/chí/bền/vững/về/kinh/tế
Một/là,/giá/trị/sản/xuất/nông/nghiệp/tăng/trưởng/với/tốc/độ/liên/tục,/ổn/
định/và/hiệu/quả.
Tăng/trưởng/là/mục/tiêu/theo/đuổi/của/tất/cả/các/ngành/trong/nền/kinh/t
ế/quốc/dân./Bất/cứ/một/ngành/nào,/một/lĩnh/vực/nào/nếu/không/có/sự/tăng/tr
ưởng/sẽ/gây/trở/ngại/đối/với/tiến/trình/phát/triển/chung/của/toàn/bộ/nền/kinh/
tế,/đồng/thời/tăng/trưởng/kinh/tế/phải/gắn/với/phát/triển/KT/-/XH/trong/đó/x
ác/lập/được/sự/cân/đối/giữa/tốc/độ/tăng/trưởng/kinh/tế/với/việc/sử/dụng/các/n
guồn/lực/con/người,/tài/nguyên/thiên/nhiên,/khoa/học,/công/nghệ,/đặc/biệt/ch
ú/trọng/phát/triển/công/nghệ/thân/thiện/với/môi/trường.
Giá/trị/sản/xuất/nông/nghiệp/được/xác/định/theo/phương/pháp/tính/trực/
tiếp/từ/sản/lượng/sản/phẩm:/Phương/pháp/này/được/áp/dụng/cho/tính/GO/của
/ngành/nông/nghiệp.
////////Công/thức/tính/như/sau:/GO/=/Qi/x/Pi
////////GO/:/Giá/trị/sản/xuất
////////Qi/:/Sản/lượng/sản/phẩm/i
////////Pi/:/Đơn/giá/sản/xuất/bình/quân/của/sản/phẩm/i/
(ở/đây,/đơn/giá/không/bao/gồm/thuế/sản/phẩm/nhưng/bao/gồm/trợ/cấp/sản/xu
ất).
////////n/:/Số/lượng/sản/phẩm
////////i/:/Sản/phẩm/thứ/i
Dùng/phương/pháp/chỉ/số/giá/để/tính/giá/trị/sản/xuất/
(GTSX)/theo/giá/hiện/hành./Công/thức/chung:

21


GTSX/theo/giá/hiện/hành/=/GTSX/theo/giá/so/sánh/2010/x/Chỉ/số/giá/b
án/của/người/sản/xuất//năm/báo/cáo/so/với/năm/2010
Hai/là./Chuyển/dịch/cơ/cấu/nội/bộ/ngành/nông/nghiệp:/tăng/tỷ/trọng/giá
/trị/sản/xuất/chăn/nuôi/-/thuỷ/sản,/giảm/tỷ/trọng/giá/trị/sản/xuất/trồng/trọt/-/lâ
m/nghiệp./Bên/cạnh/đó,/chuyển/dịch/cơ/cấu/kinh/tế/theo/hướng/giảm/tỷ/trọng
/Nông/nghiệp,/tăng/tỷ/trong/Công/nghiệp-Xây/dựng/và/Dịch/vụ.
Chuyển/dịch/cơ/cấu/kinh/tế/nông/–/lâm/–/thủy/sản/theo/xu/hướng/giảm/
dần/tỷ/trọng/nông/nghiệp,/tăng/dần/tỷ/trọng/lâm/nghiệp/và/ngư/nghiệp/nhằm/
khai/thác/tốt/hơn/tiềm/năng/đất/đai,/diện/tích/mặt/nước,/ao/hồ,/sông,/suối,/biể
n./Đồng/thời/kết/hợp/chặt/chẽ/với/nông/–/lâm/–/thủy/sản/để/hỗ/trợ/nhau/cùng
/phát/triển/và/bảo/vệ/môi/trường/sinh/thái./Trong/nông/nghiệp/xu/hướng/phát
/triển/làm/giảm/dần/độc/canh/lúa,/tăng/dần/tỷ/trọng/cây/công/nghiệp,/rau,/quả
,/cây/đặc/sản,/chăn/nuôi/để/sản/xuất/ra/nhiều/nông/sản/hàng/hóa/và/xuất/khẩu
/có/giá/trị/cao./Trong/nền/kinh/tế/nông/nghiệp/truyền/thống,/trồng/trọt/chiếm/
tỷ/trọng/lớn/trong/sản/xuất/nông/nghiệp,/bởi/vì/sản/phẩm/của/nó/đáp/ứng/nhu
/cầu/thiết/yếu/nhất/cho/đời/sống/nhân/dân./Nhưng/khi/nền/kinh/tế/phát/triển,/
đời/sống/nhân/dân/được/nâng/cao,/nhu/cầu/sản/phẩm/chăn/nuôi/ngày/càng/gi
a/tăng/làm/cho/tỷ/trọng/ngành/chăn/nuôi/có/xu/hướng/tăng/lên.
Hiện/nay/nước/ta/đang/đẩy/mạnh/quá/trình/CNH,/HĐH/đất/nước,/mà/m
ột/trong/những/mục/tiêu/quan/trọng/hàng/đầu/là/đẩy/mạnh/CNH,/HĐH/nông/
nghiệp,/nông/thôn./Đây/là/một/ngành/sản/xuất/có/vai/trò/hết/sức/quan/trọng,/
nó/không/chỉ/giúp/đảm/bảo/an/ninh/lương/thực/quốc/gia,/cung/cấp/nguyên/liệ
u/cho/sản/xuất/công/nghiệp,/sản/xuất/hàng/hóa/nông/sản/xuất/khẩu,/cân/bằng
/và/đảm/bảo/môi/trường/sinh/thái/mà/sản/xuất/nông/nghiệp/còn/là/ngành/chiế
m/đa/số/lao/động/của/đất/nước./Chuyển/dịch/cơ/cấu/kinh/tế/là/một/đòi/hỏi/tất
/yếu/để/thực/hiện/mục/tiêu/dân/giàu,/nước/mạnh,/dân/chủ,/công/bằng,/văn/mi

nh./Sự/chuyển/dịch/phải/đảm/bảo/theo/tăng/giá/trị/sản/xuất/ở/những/sản/phẩ
22


m/có/giá/trị,/hiệu/quả/kinh/tế/cao,/phù/hợp/với/việc/khai/thác/tiềm/năng/lợi/th
ế/của/vùng.
Ba/là,/Ứng/dụng/khoa/học,/công/nghệ/vào/sản/xuất,/chế/biến/nông/sản,/
nhất/là/tỷ/lệ/áp/dụng/công/nghệ/sinh/học./
Đối/với/nền/nông/nghiệp/truyền/thống,/năng/suất/lao/động/thấp,/không/
ổn/định,/đôi/khi/còn/ảnh/hưởng/nhiều/của/các/yếu/tố/thời/tiết,/thiên/tai./Mặt/
khác,/năng/suất/và/hiệu/quả/sản/xuất/nông/nghiệp/chưa/cao,/chi/phí/đầu/vào/l
ớn./Việc/tiếp/tục/duy/trì/nền/nông/nghiệp/truyền/thống/sẽ/đẩy/lùi/sự/phát/triể
n/của/toàn/bộ/nền/kinh/tế/quốc/dân./Đồng/thời,/với/phương/thức/canh/tác/thủ
/công,/độc/canh,/khai/thác,/sử/dụng/bừa/bãi/tài/nguyên/đất,/tài/nguyên/nước,/
môi/trường/sẽ/bị/tàn/phá/nghiêm/trọng./Điều/đó/sẽ/ảnh/hưởng/trực/tiếp/tới/đờ
i/sống/của/người/lao/động/trong/nông/nghiệp/và/dân/cư/nông/thôn./Vì/vậy,/đ
ể/phát/triển/bền/vững/về/kinh/tế/nông/nghiệp/cần/áp/dụng/cơ/giới/hóa,/ứng/d
ụng/khoa/học/cộng/nghệ/vào/sản/sản/xuất,/chế/biến/nông/sản,/nhất/là/công/n
ghệ/sinh/học./Ứng/dụng/khoa/học/công/nghệ/vào/các/giai/đoạn/sản/xuất/nông
/nghiệp/từ/gieo/trồng/đến/thu/hoạch./Ứng/dụng/CNSH/vào/trồng/trọt,/chăn/n
uôi/đạt/hiệu/quả/kinh/tế/cao/như/chọn/tạo/giống/cây/trồng/nông,/lâm/nghiệp/
bằng/phương/pháp/chỉ/thị/phân/tử/chọn/tạo/giống/lúa/chịu/hạn,/giống/lúa/khá
ng/đạo/ôn,/giống/lúa/kháng/rầy/nâu,//giống/lúa/thơm/chất/lượng/cao,//giống/v
ải/thiều/có/triển/vọng/về/năng/suất,/chất/lượng…/Trong/lĩnh/vực/chăn/nuôi,/ứ
ng/dụng/kết/quả/nghiên/cứu/lựa/chọn/được/môi/trường/bảo/quản/tinh/dịch/dà
i/ngày,/cải/tiến/được/các/quy/trình/công/nghệ/tạo/phôi,/cấy/truyền/phôi,/đông
/lạnh/phôi/lợn/và/bò/trong/ống/nghiệm,/ứng/dụng/CNSH/trong/ủ,/chế/biến/th
ức/ăn/chăn/nuôi/cho/gia/súc,/gia/cầm/để/tận/dụng/các/phế/phẩm/nông/nghiệp,
/giảm/chi/phí/đầu/vào...
Tăng/tỷ/lệ/hộ/nông/dân/áp/dụng/KHCN/vào/sản/xuất,/đạt/tỷ/lệ/ít/nhất/là/

50%/hộ/áp/dụng./Tăng/tỷ/lệ/hộ/nông/dân/áp/dụng/các/tiêu/chuẩn/quản/lý/chất
23


/lượng/vào/sản/xuất,/đạt/tỷ/lệ/ít/nhất/là/50%/hộ/áp/dụng./Trên/cơ/sở/áp/dụng/
khoa/học/công/nghệ/vào/sản/xuât/nông/nghiệp,/muốn/tiến/tới/một/nền/nông/n
ghiệp/phát/triển/bền/vững,/Huyện/cần/thay/đổi/phương/thức/sản/xuất/nông/ng
hiệp/từ/tự/cấp,/tự/túc/sang/sản/xuất/hàng/hóa/ngày/càng/lớn/gắn/với/thị/trườn
g.
Bốn/là,/sử/dụng/có/hiệu/quả/các/nguồn/lực/đất,/lao/động/và/vốn.
Những/nguồn/lực/cơ/bản/trong/sản/xuất/nông/nghiệp/đó/là/đất/nông/ngh
iệp,/lực/lượng/lao/động/
(cả/về/chất/lượng/và/số/lượng)/tham/gia/sản/xuất/nông/nghiệp/và/các/nguồn/
vốn/
(tài/chính)/được/huy/động/đầu/tư/vào/sản/xuất./Sử/dụng/hiệu/quả/các/nguồn/l
ực/nhằm/mang/lại/hiệu/quả/kinh/tế/cao/cho/người/dân./
Ưu/tiên/sử/dụng/đất/tốt/cho/nông/nghiệp,/dành/đất/xấu/
(có/khả/năng/sản/xuất/thấp)/cho/các/mục/đích/phi/nông/nghiệp./Quản/lý/hệ/th
ống/nông/nghiệp/nhằm/đảm/bảo/có/sản/phẩm/tối/đa/về/lâu/dài,/đồng/thời/duy
/trì/độ/phì/nhiêu/đất./Bảo/đảm/phát/triển/tài/nguyên/rừng/nhằm/thỏa/mãn/nhu
/cầu/về/thương/mại,/chất/đốt,/xây/dựng/và/dân/dụng/mà/không/làm/mất/nguồ
n/nước/và/thoái/hóa/đất./Sử/dụng/đất/trên/cơ/sở/quy/hoạch/bảo/đảm/lợi/ích/tr
ước/mắt/cũng/như/lâu/dài/của/người/sử/dụng/đất/và/cộng/đồng./Khi/phân/bố/
sử/dụng/đất/cho/các/ngành/kinh/tế/quốc/dân/cần/sử/dụng/bản/đồ,/tài/liệu/đất/
và/đánh/giá/phân/hạng/đất/đai/mới/xây/dựng,/nâng/cao/chất/lượng/quy/hoạch
/và/dự/báo/sử/dụng/lâu/dài./Lực/lượng/lao/động/có/trình/độ/chuyên/môn/cao,/
được/đào/tạo/nhằm/nắm/bắt/các/kỹ/thuật/canh/tác/mới/chiếm/30%/tổng/số/la
o/động/của/nông/nghiệp,/không/có/tình/trạng/thất/nghiệp/trá/hình/hoặc/thất/n
ghiệp/tự/nhiên/ở/nông/thôn./Giải/quyết/việc/và/tạo/việc/làm/mới/cho/người/la
o/động,/hoàn/thành/100%/mục/tiêu/đề/ra./Vốn/được/sử/dụng/hiệu/quả/đem/lạ

i/lãi/xuất/lớn/khi/đầu/tư/phát/triển/sản/xuất/nông/nghiệp.
24


Số//lao//động//trên//1//ha//đất//canh//tác//lúa//
(Lđvct)/trong/năm.//Chỉ/tiêu//này/nhằm/phản/ánh/khả/năng/tạo/việc//làm//cho
//lao//động//nông//nghiệp//từ//đất/canh/tác//lúa//của//cả//nước//và//từng//vùng,
//từng//địa/phương.//Phương//pháp//tính,//lấy//tổng//số//lao//động/chuyên//sản
//xuất//lúa//4//khâu//
(sản//xuất,//vận//chuyển,/chế//biến//và//tiêu//thụ)//trong//năm//chia//cho//tổng/
/diện/tích/canh/tác/lúa/trong/năm/(vctl)/của/địa/bàn/nghiên/cứu/
(cả/nước,/từng/vùng/và/từng/địa/phương).
Công//thức//tính://Lđvct//=//Lđl/////Vctl//(lao/động/ha)
Hiệu/quả/sử/dụng/đồng/vốn:/Do/sản/xuất/nông/nghiệp/có/chu/kỳ/ngắn/n
ên/có/thể/gọi/là/Hiệu/suất/đồng/vốn/(HS)
Công/thức/tính/là:/HS=VA/IC.
+/Giá/trị/gia/tăng/(VA)
+/Chi/phí/trung/gian/(IC)
GTGT/ha/diện/tích/canh/tác/lúa/(GTGTvct):/
Tính/bằng/GTGT/trong/1/năm/
(GTGTvct)/trên/ha/diện/tích/đất/canh/tác/lúa./Chỉ/tiêu/đánh/giá/hiệu/quả/sử/d
ụng/đất/đối/với/nông/dân/ở/khâu/sản/xuất/lúa/của/ngành/lúa/gạo,/qua/đó/thể/
hiện/khả/năng/cạnh/tranh/về/sử/dụng/đất/của/sản/xuất/lúa/phân/theo/cả/nước/
từng/vùng,/từng/địa/phương.
Năm/là,/Thị/trường/tiêu/thụ/rộng,/liên/kết/chặt/chẽ/với/các/Huyện/trên/c
ả/nước,/xuất/khẩu/nông/sản/ra/nước/ngoài,/huyện/Nghĩa/Đàn/có/các/chính/sá
ch/định/hướng/tốt/trong/phát/triển/nông/nghiệp.
Từng/bước/đưa/huyện/Nghĩa/Đàn/trở/thành/đầu/tàu/phát/triển/cho/các/h
uyện/miền/tây/xứ/Nghệ,/là/trung/tâm/nông/nghiệp/hiện/đại,/khai/phá/vùng/Ph
ủ/Quỳ/ngày/càng/giàu/đẹp/hơn./Tăng/cằng/giao/lưu/kinh/tế,/thương/mại,/văn/

hóa/và/dịch/vụ/với/các/vùng/khác/trong/tỉnh/và/ngoài/tỉnh.
25