Phát triển bền vững nông nghiệp huyện núi thành

1

2

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

Cơng trình đư c hoàn thành t i

Đ I H C ĐÀ N NG

Đ I H C ĐÀ N NG

LƯƠNG XUÂN THÀNH

Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS VÕ XUÂN TI N

PHÁT TRI N B N V NG
NÔNG NGHI P HUY N NÚI THÀNH

Ph n bi n 1: ........................................................................................

Ph n bi n 2: .......................................................................................

Chuyên ngành: Kinh t phát tri n
Mã s : 60.31.05

Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m lu n văn t t nghi p
Th c sĩ Kinh t doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày … tháng …
năm …..

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng.
Đà N ng – Năm 2011

- Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh T Đà N ng, Đ i h c Đà N ng.


3
M

Đ U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Nông nghi p là ngành s n xu t v t ch t cơ b n c a xã h i cung
c p nhi u lo i s n ph m thi t y u cho ñ i s ng xã h i, là th trư ng r ng

4
3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
a. Đ i tư ng
Là nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n có liên quan t i vi c phát
tri n b n v ng nông nghi p t i huy n Núi Thành.

l n c a n n kinh t , cung c p ngu n nhân l c và t o nên tích lu ban ñ u

b. Ph m vi

cho s nghi p phát tri n c a ñ t nư c.

- V n i dung: Đ tài ch t p trung nghiên c u n i dung phát tri n

Trên th c t thì huy n Núi Thành v i 90,27% dân cư s ng nông

nông nghi p theo nghĩa h p.

thôn và 47,86% lao đ ng nơng nghi p, đã đ t đư c nh ng thành tích

- V khơng gian: Đ tài nghiên c u n i dung trên huy n Núi Thành.

quan tr ng trong vi c s n xu t nông nghi p như gi i quy t công ăn vi c

- V th i gian: Các gi i pháp đ xu t có ý nghĩa trong 10 năm ñ n.

làm, tăng thu nh p, tăng giá tr s n xu t nơng nghi p góp ph n làm thay
đ i di n m o nơng thơn, phát tri n kinh t - xã h i huy n Núi Thành.
Tuy nhiên th c tr ng phát tri n nông nghi p th i gian qua chưa

4. Phương pháp nghiên c u
Đ th c hi n các m c đích nghiên c u nói trên đ tài s d ng
các phương pháp:

tương x ng v i ti m năng c a huy n Núi Thành, ñ t bi t quá trình phát

+ Phương pháp duy v t bi n ch ng;

tri n còn theo chi u r ng ch chú ý phát tri n kinh t , chưa th t s chú ý

+ Phương pháp duy v t l ch s ;

phát tri n chi u sâu, chưa chú ý đ n v n đ mơi trư ng cũng như v n đ

+ Phương pháp phân tích th c ch ng;

xã h i trong nông nghi p và nông thơn, vì l đó vi c phát tri n nơng

+ Phương pháp phân tích chu n t c;

nghi p đư c coi là m t yêu c u c p thi t t i huy n Núi Thành.

+ Phương pháp phân tích, so sánh;

T v n đ c p thi t trên, tác gi ch n ñ tài “Phát tri n b n
v ng nông nghi p huy n Núi Thành” làm ñ tài nghiên c u th c sĩ.
2. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài
- H th ng các v n ñ lý lu n liên quan ñ n phát tri n b n v ng
nơng nghi p.
- Phân tích th c tr ng phát tri n nông nghi p huy n Núi Thành
th i gian qua.
- Đ xu t gi i pháp phát tri n b n v ng nông nghi p huy n Núi
Thành th i gian t i.

+ Phương pháp ñi u tra, kh o sát…
5. B c c đ tài
Ngồi ph n m ñ u m c l c, danh m c tài li u tham kh o …
ñ tài chia làm 3 chương:
Chương 1: M t s v n ñ lý lu n v phát tri n b n v ng nông nghi p
Chương 2: Th c tr ng phát tri n b n v ng nông nghi p huy n
Núi Thành th i gian qua
Chương 3: Gi i pháp phát tri n b n v ng nông nghi p huy n
Núi Thành th i gian t i

5
Chương 1
M TS

V NĐ

LÝ LU N V PHÁT TRI N

6
S phát tri n c a nơng nghi p có nh hư ng r t l n ñ i v i s phát
tri n kinh t c a ñ t nư c và t t đ tăng trư ng GDP. Nơng nghi p cung c p

B N V NG NÔNG NGHI P

nguyên li u cho nhi u ngành công nghi p và d ch v phát tri n. Nông

1.1. T NG QUAN V PHÁT TRI N B N V NG NÔNG NGHI P

nghi p là nơi cung c p nh ng m c hàng xu t kh u có giá tr , t o ngu n tích

1.1.1. M t s khái ni m

lũy ban ñ u và thư ng xuyên cho n n kinh t . Nơng nghi p cịn là th trư ng

a. Nơng nghi p

r ng l n đ tiêu th các s n ph m hàng hóa c a ngành công nghi p và d ch

Nông nghi p n u hi u theo nghĩa h p ch có ngành tr ng tr t,

v , góp ph n quan tr ng thúc ñ y các ngành tăng trư ng và phát tri n.

ngành chăn ni. Cịn nơng nghi p hi u theo nghĩa r ng nó cịn bao g m

- V xã h i:

c ngành lâm nghi p và ngành th y s n n a.

Nông nghi p s n xu t và cung c p nh ng s n ph m tiêu dùng thi t

b. Phát tri n b n v ng
Phát tri n b n v ng là s phát tri n trong đó k t h p ch t ch , h p

y u, có ý nghĩa quy t ñ nh ñ n s t n t i và phát tri n c a loài ngư i như
lương th c, th c ph m. Phát tri n nơng nghi p có ý nghĩa quan tr ng trong

lý và hài hòa gi a ba m t c a s phát tri n là kinh t , xã h i và mơi

vi c đ m b o an ninh lương th c qu c gia, tăng cư ng kh năng phòng th

trư ng nh m th a mãn ñư c nhu c u c u xã h i hi n t i nhưng khơng

cho đ t nư c. Phát tri n nơng nghi p góp ph n gi i quy t vi c làm, tăng thu

t n h i t i s th a mãn các nhu c u c a th h tương lai.

nh p cho ngư i lao đ ng, góp ph n xóa đói gi m nghèo.

c. Phát tri n b n v ng nông nghi p
Phát tri n b n v ng nông nghi p là phát tri n v kinh t , xã h i và

- V môi trư ng:
Phát tri n nông nghi p cịn có ý nghĩa trong vi c c i t o và b o v môi

môi trư ng trong s n xu t nông nghi p.

trư ng t nhiên. V i ñ i tư ng s n xu t cây tr ng v t nuôi g n li n v i ñ t ñai,

1.1.2. Nh ng ñ c ñi m c a s n xu t nông nghi p

phát tri n nông nghi p t o nên h th ng sinh thái hồn ch nh, đ m b o s phát

- S n xu t nông nghi p ñư c ti n hành trên ñ a bàn r ng l n, ph c
t p, ph thu c vào ñi u ki n t nhiên nên mang tính khu v c rõ r t.
- Trong nông nghi p, ru ng ñ t là tư li u s n xu t ch y u khơng
th thay th đư c.

tri n cơng b ng gi a các vùng, góp ph n vào vi c b o v môi sinh.
1.2. N I DUNG C A PHÁT TRI N B N V NG NÔNG NGHI P
1.2.1. Phát tri n v kinh t
Phát tri n v kinh t là s tăng trư ng quy mô c a n n s n xu t

- Đ i tư ng c a s n xu t nông nghi p là cơ th s ng - cây tr ng và v t nuôi.

nông nghi p, s d ng hi u qu các ngu n l c góp ph n nâng cao k t

- S n xu t nông nghi p mang tính th i v cao.

qu và hi u qu kinh t trong s n xu t nông nghi p ñ ñáp ng nhu

1.1.3. Ý nghĩa c a phát tri n b n v ng nông nghi p
- V kinh t :

c u xã h i v s n ph m nông nghi p.
Đ phát tri n v kinh t c n ph i th c hi n các n i dung sau:


7

8
làm n ñ nh ñ i s ng cho ngư i lao ñ ng t ng bư c nâng cao thu

a. Tăng trư ng v quy mô các cơ s s n xu t
Ho t ñ ng s n xu t nông nghi p ph i làm gia tăng s lư ng cơ
s s n xu t nông nghi p góp ph n t o ra nhi u nơng s n ñáp ng nhu
c u s d ng c a ngư i dân và yêu c u ngày càng cao c a th trư ng.

b. Th c hi n công b ng xã h i
Quá trình phát tri n b n v ng nông nghi p ph i t o ñi u ki n
cho m i ngư i, nh t là nh ng ngư i trong hồn c nh khó khăn đ u có

b. Chuy n d ch cơ c u kinh t
S chuy n d ch ph i ñ m b o theo tăng giá tr s n xu t

nh p và ch t lư ng cu c s ng cho nhân dân.

nh ng

cơ h i ti p c n công b ng các d ch v xã h i cơ b n v giáo d c, y t ,

s n ph m có giá tr , hi u qu kinh t cao. S chuy n d ch ph i đ m b o

thơng tin…mang tính an sinh xã h i ln gi m t vai trị r t quan

theo tăng giá tr s n xu t

tr ng trong th c hi n công b ng xã h i

nh ng s n ph m có giá tr , hi u qu kinh t

cao phù h p v i vi c khai thác ti m năng và l i th c a vùng.
c. S d ng có hi u qu các ngu n l c
Nh ng ngu n l c cơ b n trong s n xu t nông nghi p đó là đ t

nư c ta hi n nay.

c. Tăng thu nh p và góp ph n xóa đói, gi m nghèo
Phát tri n b n v ng nông nghi p ph i t o ñi u ki n cho nông
dân, t o ra thu nh p, phát tri n s n xu t, n ñ nh ñ i s ng, làm giàu

nông nghi p, l c lư ng lao ñ ng (c v s lư ng và ch t lư ng) tham

chính đáng c a h ch y u v n g n v i ho t ñ ng c a nông nghi p.

gia s n xu t nông nghi p và các ngu n v n (tài chính) đư c huy

1.2.3. Phát tri n v mơi trư ng

ñ ng, ñ u tư vào s n xu t. S d ng hi u qu các ngu n l c nh m

a. B o v ñ t

mang l i hi u qu kinh t cao cho ngư i nông dân.
d. Gia tăng k t qu và hi u qu kinh t
M t trong nh ng nhi m v ñ t ra c a quá trình phát tri n b n
v ng nơng nghi p là đ m b o k t qu và hi u qu kinh t c a s n
xu t nông nghi p không ng ng tăng lên.
1.2.2. Phát tri n v xã h i
Phát tri n v xã h i là t o vi c làm, tăng thu nh p cho ngư i lao
ñ ng, góp ph n xóa đói gi m nghèo và đ m b o công b ng xã h i.
Đ phát tri n v xã h i c n ph i th c hi n các n i dung sau:
a. Gi i quy t công ăn vi c làm
Phát tri n ph i góp ph n gi i quy t cơng ăn vi c làm cho ngư i
lao ñ ng, gi m thi u th t nghi p, t o ra nhi u cơ h i v công ăn vi c

B ng ho t ñ ng lao ñ ng c a mình con ngư i tác đ ng đ n các
y u t t nhiên trong đ t đ ni dư ng cây tr ng, gia súc, t đó t o
ra các s n ph m c n thi t cho xã h i.
b. B o v ngu n nư c
B o v tài nguyên nư c là nhi m v c p bách, nó khơng ch đáp
ng các u c u trư c m t mà còn t o n n t ng v ng ch c cho s nghi p
b o v tài nguyên và môi trư ng trong tương lai lâu dài, vì đó là s s ng
cịn c a chính chúng ta và con cháu sau này. Vì v y, phát tri n b n v ng
nơng nghi p ph i g n li n v i b o v ñ t s d ng s d ng ti t ki m ñ t
và b o v ngu n nư c, s d ng ti t ki m ngu n nư c.
c. B o v môi trư ng sinh thái

9
Ho t đ ng s n xu t nơng nghi p ph i gi cho môi trư ng trong
lành, s ch đ p; phịng ng a, h n ch tác ñ ng x u ñ i v i môi
trư ng, ng phó s c mơi trư ng; kh c ph c ơ nhi m, suy thối,
ph c h i và c i thi n môi trư ng; khai thác, s d ng h p lý và ti t
ki m tài nguyên thiên nhiên; b o v ña d ng sinh h c.
1.3. NHÂN T

NH HƯ NG Đ N VI C PHÁT TRI N B N

V NG NÔNG NGHI P
1.3.1. Đi u ki n t nhiên
Đi u ki n t nhiên có nh hư ng l n đ n phát tri n b n v ng nông
nghi p. Đi u ki n t nhiên như: v trí đ a lý, khí h u, th i ti t, đ a hình…
1.3.2. Đi u ki n xã h i
- Chính sách qu n lý
Các chính sách v phát tri n nơng nghi p có nh hư ng to l n
đ n s phát tri n b n v ng, bao g m: chính sách ñ t ñai và thu s
d ng ñ t; chính sách tín d ng và lãi su t tín d ng; chính sách khuy n
nơng; các chính sách v khoa h c cơng ngh ; chính sách h tr lao
đ ng … góp ph n thúc đ y s n xu t nông nghi p phát tri n.
- Truy n th ng văn hóa
S c m nh c a các giá tr truy n th ng, c a ñ o lý dân t c ñ
h n ch xu hư ng sùng bái l i ích v t ch t, sùng bái ti n t , nghĩa là
h n ch xu hư ng hàng hóa và đ ng ti n “xu t hi n v i tính cách là
lư ng có kh năng xuyên t c b n ch t con ngư i cũng như nh ng
m i liên h khác” d n t i suy thoái xã h i.
1.3.3. Đi u ki n kinh t
- Ngu n nhân l c
Dù có đi u ki n t nhiên t t, máy móc k thu t hi n đ i nhưng khơng

có nh ng con ngư i có trình đ , có đ kh năng khai thác các ngu n l c đó

10
thì khó có kh năng có th đ t ñư c s phát tri n như mong mu n.
- V n đ u tư
V n đ u tư khơng ch là cơ s ñ t o ra v n s n xu t, tăng năng
l c s n xu t nơng nghi p, mà cịn là đi u ki n đ nâng cao trình đ
khoa h c – cơng ngh , góp ph n đáng k vào vi c ñ u tư theo chi u
sâu, hi n ñ i hóa q trình s n xu t nơng nghi p.
- Khoa h c và công ngh
Nh ng d ng thành t u khoa h c và cơng ngh đã làm cho chi
phí v lao đ ng, v n, tài ngun trên m t ñơn v s n ph m gi m
xu ng, hay nói cách khác hi u qu s d ng các y u t này tăng lên.
1.4. KINH NGHI M V PHÁT TRI N B N V NG NÔNG
NGHI P
Chương 2
TH C TR NG PHÁT TRI N NÔNG NGHI P
B N V NG HUY N NÚI THÀNH TH I GIAN QUA
2.1. TÌNH HÌNH CƠ B N C A HUY N NH HƯ NG Đ N
VI C PHÁT TRI N B N V NG NÔNG NGHI P
2.1.1. Đ c ñi m t nhiên
- Thu n l i: di n tích đ t nơng nghi p chi m t l cao; v trí
đ a lý, đ a hình thu n l i; h th ng sơng ngịi dày đ c cung c p lư ng
nư c d i dào cho s n xu t nông nghi p; n m trong vùng có khí h u
nhi t đ i gió mùa, mang tính ch t c n xích đ o là ñi u ki n thu n l i
cho vi c sinh trư ng và phát tri n quanh năm c a đ ng th c v t.
- Khó khăn: Vào mùa khô thư ng b nhi m m n, trong mùa mưa,
ñ m thư ng cao nên d gây b nh t t cho gia súc và gây m th p trong
chu ng tr i. H ng năm thư ng xu t hi n t 8 ñ n 10 cơn bão thư ng xu t
hi n t tháng 8 ñ n tháng 11 k t h p v i mưa l n gây ra lũ l t.

2.1.2. Đ c ñi m xã h i


11

12

Huy n Núi Thành ngu n lao ñ ng dào, truy n th ng s n xu t
nông nghi p là chính nên nơng dân đã tích lũy đư c khá nhi u kinh
nghi m trong s n xu t nơng nghi p đây cũng là l i th to l n.
2.1.3. Đ c ñi m kinh t
Kinh t ñ t t c ñ phát tri n giá tr s n xu t các ngành kinh t
huy n Núi Thành trung bình giai đo n 2005 - 2010 khá cao là
123,14%. Cơ c u kinh t huy n Núi Thành ñang chuy n d ch theo
hư ng ngày càng gi m t l giá tr s n xu t nông nghi p, tăng t l
công nghi p và d ch v . Đi u này ñư c th hi n trong b ng 2.1.
B ng 2.1: Giá tr s n xu t các ngành kinh t trên ñ a bàn huy n
Núi Thành (theo giá c ñ nh 1994)
ĐVT: T ñ ng
T c ñ PTBQ
Năm
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Ngành
(%)

B ng 2.2: Cơ c u giá tr s n xu t ngành nơng nghi p giai đo n
2005 – 2010 (theo giá c đ nh 1994)
ĐVT: %
Năm
2005

2006
2007 2008 2009 2010
Ngành

Tồn huy n

938 1.082 1.292 1.636 2.049

2.656

123,14

Nông - lâm – th y s n

345

366

392

425

501

595

111,49

Công nghi p – XD

417

511

660

953 1.225

1.531

129,74

D ch v

167

204

240

258

530

125,95

323

Ngu n: Niên Giám Th ng Kê Huy n Núi Thành
2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N B N V NG NÔNG NGHI P

HUY N NÚI THÀNH TH I GIAN QUA
2.2.1. Th c tr ng phát tri n v kinh t
a. Tăng trư ng v quy mô các cơ s s n xu t
S lư ng h s n xu t nông nghi p ngày càng gi m, t c đ phát

Tồn ngành

100

72,30

Tr ng tr t

100

72,67

100

100

100

100

73,55 63,32 64,76 63,88

Chăn ni

27,70 27,33 26,45 36,68 35,24 36,12

Ngu n: Niên Giám Th ng Kê Huy n Núi Thành
Qua b ng 2.2 cho th y, t tr ng giá tr s n xu t ngành chăn
ni v n cịn th p trong cơ c u ngành nơng nghi p, bình qn giai
đo n 2005 - 2010 ch chi m 31,59%, trong khi giá tr s n xu t ngành
tr ng tr t v n còn chi m t l r t l n là 68,41%.
c. S d ng hi u qu ngu n l c
- Tình hình s d ng đ t nơng nghi p
Tình hình khai thác, s d ng đ t nơng nghi p trên ñ a bàn huy n
Núi Thành ñư c th hi n trong b ng 2.3.
B ng 2.3: Di n tích đ t theo m c đích s d ng qua các năm
ĐVT: ha
Năm
Lo i ñ t

2005

2006

2007

2008

2009

2010

T ng di n tích đ t t nhiên 53.302,69 53.302,69 53.396,07 53.396,07 53.396,07 53.396,07
Đ t nông–lâm–th y s n
+ Nông nghi p

35.143,52 34.970,06 34.917,28 34.809,38 34.729,31 34.625,13
12.149

12.129

12.013

12.784

13.207

13.134

tri n bình quân hàng năm c a h s n xu t nông nghi p là 99,03%.

Đ t phi nông nghi p

10.760,16 10.993,84 11.165,7 11.307,84 11.496,52 11.680,47

b. S chuy n d ch cơ c u kinh t

Đ t chưa s d ng

7.399,01 7.338,79 7.313,09 7.278,85 7.170,24 7.090,47

S chuy n d ch cơ c u kinh t ngành nơng nghi p giai đo n
2005 - 2010 theo hư ng tích c c đư c th hi n trong b ng 2.2.

Ngu n: Niên Giám Th ng Kê Huy n Núi Thành

14

13
Qua b ng 2.3 cho th y t tr ng di n tích đ t nơng nghi p cao,
bình qn giai ño n 2005 - 2010 chi m 23,55%. Nhưng tình tr ng đ t

thu nh p cao hơn đ c i thi n cu c s ng. T tr ng lao đ ng chưa qua đào
t o cịn q cao, bình qn giai đo n 2005 – 2010 chi m 89,72%.

s n xu t nông nghi p t i huy n Núi Thành b chia c t lô, th a quá manh

- Tình hình s d ng v n

mún nh l , năm 2009 s th a bình quân/ 1 h là 7,4 th a/ h , m i th a

* Tình hình s d ng v n t ngân sách: vi c chi ngân sách chưa h p lý, chi

l i cách xa nhau khó khăn cho vi c chăm sóc, di n tích cao nh t cho m t
2

th a ru ng kh ng 750m t c 1,5 sào, gây khó khăn cho vi c áp d ng cơ
gi i hóa trong s n xu t nơng nghi p t khâu làm ñ t ñ n khâu thu ho ch.

cho ñ u tư phát tri n t o ra cơ s v t ch t góp ph n thúc ñ y tăng trư ng kinh t
th p, t l chi ñ u tư phát tri n so v i t ng chi ngân sách ch chi m 16,31%.
* Tình hình s d ng v n t các d án: góp ph n đem l i nh ng hi u

- Tình hình s d ng lao đ ng

qu to l n đ i v i nơng dân huy n Núi Thành, nh t là ñã gi i quy t khó

Lao đ ng c a ngành nơng nghi p huy n Núi Thành r t d i dào

khăn cho nơng dân nghèo đang r t thi u v n có đi u ki n thốt nghèo.

nhưng ch t lư ng lao đ ng cịn r t th p. S lư ng lao đ ng và trình

Ngu n v n cho vay ñ phát tri n s n xu t nơng nghi p cịn q ít,

đ lao đ ng trong ngành nơng nghi p đư c th hi n trong b ng 2.4.
B ng 2.4: Trình đ lao đ ng ngành nơng nghi p

bình qn t l cho vay v n đ s n xu t nơng nghi p so v i t ng s
v n ngân hàng cho vay giai ño n 2005 – 2010 là 5,85%.

ĐVT: Ngư i
Năm
Ch tiêu

2005

2006

2007

2008

2009

* Tình hình s d ng v n tín d ng qua h th ng ngân hàng:

2010

d. Gia tăng k t qu và hi u qu kinh t
Nông nghi p huy n ñã cung c p m t kh i lư ng ñáng k v lương th c,

T ng s lao ñ ng

37.717 37.996 37.559 35.982

35.397 34.582

th c ph m cho nhu c u tiêu dùng xã h i mang l i m t lư ng giá tr s n xu t l n

Chưa qua ñào t o

34.330 34.430 33.897 32.265

31.539 30.311

cho ngành nông nghi p nh ng năm qua, ñư c th hi n trong b ng 2.5.

Trình ñ sơ c p

1.169

1.254

1.296

1.306

1.345

1.349

B ng 2.5: Giá tr s n xu t ngành nơng nghi p huy n Núi Thành

Trình đ trung c p

1.245

1.292

1.315

1.331

1.345

1.366

giai ño n 2005 – 2010 (theo giá c đ nh 1994)

Trình đ cao đ ng

641

684

714

720

743

865

Trình đ ĐH tr lên

332

336

338

360

425

692

ĐVT: T ñ ng
Năm

Ngu n: Niên Giám Th ng Kê Huy n Núi Thành

Ngành

Qua b ng 2.4 cho th y, lao đ ng trong ngành nơng nghi p gi m

T ng s

2005

2006

2007

2008

2009

2010

106,14

111,49

118,73

119,20

127,33

140,26

nhanh chóng, năm 2005 là 37.717 ngư i, năm 2010 ch còn 34.582 ngư i.

Tr ng tr t

76,74

81,03

87,33

75,48

82,46

89,59

Nguyên nhân, là do thu nh p th p không n ñ nh nên s lao ñ ng trong

Chăn nuôi

29,40

30,47

31,40

43,72

44,87

50,67

ngành nông nghi p có xu hư ng chuy n sang nh ng ngành ngh có m c

Ngu n: Niên Giám Th ng Kê Huy n Núi Thành


15
Qua b ng 2.5 cho th y giá tr s n xu t nông nghi p huy n Núi
Thành ngày càng tăng, t c đ phát tri n bình qn v giá tr s n xu t
ngành nông nghi p huy n Núi Thành giai ño n 2005 – 2010 là 104.75%.
H u như s n lư ng cây tr ng ñ u tăng qua các năm, tăng nhanh
nh t là cây s n và mè; t c ñ phát tri n bình quân v s n lư ng cây
s n giai ño n 2005 – 2010 là 115,09%; t c đ phát tri n bình qn v
s n lư ng cây mè giai ño n 2005 – 2010 là 113,37%.
Đàn bị, đàn l n, đàn gia c m đ u tăng tuy nhiên ñàn trâu ngày
càng gi m v s lư ng, v i t c ñ phát tri n bình qn giai đo n 2005 –
2010 là 98,59%, nguyên nhân nhu c u th t trâu trên th trư ng.
Hi u qu s n xu t trên nông nghi p m t ha ñ t giai ño n 2005

16
2.2.2. Th c tr ng phát tri n v xã h i
a. Gi i quy t công ăn vi c làm
S lư ng lao đ ng trong ngành nơng nghi p ngày càng gi m,
t c ñ phát tri n bình qn v s lư ng lao đ ng trong ngành nơng
nghi p giai đo n 2005 – 2010 là 98,28%. M c dù, t tr ng lao ñ ng
trong ngành nơng nghi p ngày càng gi m nhưng bình qn t tr ng
lao đ ng trong ngành nơng nghi p giai ño n 2005 – 2010 r t cao
chi m 51,20% so v i t ng s lao ñ ng ho t ñ ng trong các ngành
kinh t c a huy n Núi Thành.
b. Th c hi n công b ng xã h i
-V yt

S lư ng cơ s khám ch a b nh ngày càng tăng, năm 2005 có 16

– 2010 tăng. Hi u qu kinh t trong s n xu t nông nghi p huy n Núi

cơ s , năm 2010 là 18 cơ s . Ch t lư ng ph c v tăng, t c ñ phát tri n v

Thành ñư c th hi n trong b ng 2.6.
B ng 2.6: Hi u qu kinh t c a ngành s n xu t nông nghi p huy n Núi Thành
(theo giá c ñ nh 1994)
Ch tiêu Di n tích
Giá tr s n xu t Giá tr s n xu t/DT
Năm
(ha)
(tri u ñ ng)
(tri u ñ ng/ ha)
2005
12.149
106.140
8,74
2006
12.129
111.490
9,19
2007
12.013
118.730
9,88
2008
12.784
119.200

9,32
2009
13.207
127.330
9,64
2010
13.134
140.260
10,68
Ngu n: Niên Giám Th ng Kê Huy n Núi Thành
Qua b ng 2.6 cho th y, t c ñ phát tri n bình quân v giá tr

s giư ng b nh trên v n dân là 112,12%, s lư ng bác sĩ trên v n dân bình

s n xu t/ 1 đơn v di n tích giai đo n này là 104,10%, bình quân
hàng năm tăng 4,1%, năm 2005 giá tr s n xu t/ 1 ñơn v di n tích là
8,74 tri u/ ha, năm 2010 là 10,68 tri u/ha, tăng 1,94 tri u/ ha.

quân hàng năm tăng 19,42. T l suy dinh dư ng tr em và t l tr em
ch t dư i 5 tu i gi m rõ nét qua các năm. Nhìn chung m c ñ tho mãn
các d ch v y t chăm sóc s c kh e nhân dân huy n Núi Thành nh ng
năm qua tăng c v ch t lư ng và s lư ng ph c v .
- V giáo d c
S lư ng trư ng h c, giáo viên ngày càng tăng, cho th y m c
ñ ñ u tư cho giáo d c ngày càng nhi u. Đ c bi t ch t lư ng giáo
d c ngày càng tăng thông qua các ch tiêu t l giáo d c ti u h c ñ i
v i tr em, t l ngư i trư ng thành ñ t m c giáo d c THCS, t l
bi t ch c a ngư i trư ng thành qua các năm tăng.
c. Tăng thu nh p và góp ph n xóa đói, gi m nghèo
Thu nh p bình qn đ u ngư i c a huy n Núi Thành tăng r t

nhanh năm 2010 tăng g p 2,16 l n so v i năm 2005.


17

18

T l h nghèo t i huy n Núi Thành ngày càng gi m, s h nghèo
năm 2005 là 9.598 h , năm 2010 là 5.448 h do s phát tri n c a ngành
nông nghi p giúp gi i quy t công ăn vi c làm tăng thu nh p.

2.3. NGUYÊN NHÂN C A TH C TR NG PHÁT TRI N THI U
B N V NG NÔNG NGHI P HUY N NÚI THÀNH
Do ñi u ki n t nhiên, thư ng xuyên ñ i m t v i thiên tai, bão l t, d ch
b nh trên ñàn gia súc, gia c m và sâu b nh h i lúa và các lo i cây tr ng.

2.2.3. Th c tr ng phát tri n v môi trư ng

Đ t nơng nghi p đang s d ng b chia c t thành nhi u th a

a. B o v ñ t
M t s khu v c canh tác rau c a huy n Núi Thành có đ chua
vư t m c cho phép v i ñ pH > pH ñ t đ i ch ng và có xu hư ng

nh , khó khăn trong vi c qu n lý và s d ng có hi u qu .
Ch t lư ng ngu n lao ñ ng th p t l lao ñ ng chưa qua ñào

ki m (l n hơn 6,5). Nguyên nhân do nông dân s d ng vôi bón lót

t o chi m tuy t đ i đa s , ch t lư ng ngu n lao ñ ng th p, trình đ

v i li u lư ng l n v i m c đích sát trùng đ t. Hàm lư ng ch t h u cơ

ñ i ngũ cán b cơ s v a thi u, v a y u.

(OM) trong ñ t dao ñ ng t 1,74-7,72% tùy theo t ng vùng.

Vi c phân b ngu n v n ngân sách ñ u tư phát tri n chưa tương

Nhìn chung, đ t nơng nghi p c a huy n Núi Thành ít b ơ nhi m.

t các ngân hàng thì q h n ch , đi u ki n vay v n khơng đ …

b. B o v ngu n nư c
Hi n nay ngu n nư c trên đ a bàn b ơ nhi m

x ng, t l quá th p, nông dân thi u v n s n xu t nhưng ngu n v n vay

m c nh

Do trình đ khoa h c, cơng ngh cịn h n ch .

nhưng cũng gây khó khăn cho ñ i s ng sinh ho t, s c kh e c a ngư i

Ngư i dân khu v c nơng thơn, mi n núi và đ ng bào dân t c ít

dân. Đ i v i ngành nơng nghi p vi c gia tăng ñ m n vào mùa khơ

ngư i trình đ dân trí th p; khó có đi u ki n, cơ h i đ ti p c n v i

t i các con sông gây khó khăn cho vi c tư i tiêu.

khoa h c công ngh , v i các d ch v y t , giáo d c.

c. B o v môi trư ng sinh thái

S h nghèo (theo tiêu chí m i) t p trung ch y u

khu v c nông

Ch t lư ng mơi trư ng khơng khí t i huy n Núi Thành chưa có

thơn, nh t là trung du, mi n núi do lư i lao ñ ng và không t ch s n xu t.

d u hi u ô nhi m. K t qu quan tr c môi trư ng c a phòng tài

Nh n th c c a ngư i dân v v sinh môi trư ng, an tồn d ch

ngun mơi trư ng cho th y n ng đ khí th i, ti ng n, b i lơ l ng
n m ñ u n m trong gi i h n cho phép c a QCVN 05: 2009/BTNMT
– ch t lư ng mơi trư ng khơng khí xung quanh.
M t s v n ñ b c xúc v môi trư ng hi n nay liên quan tr c ti p
t i s n xu t nông nghi p, đó là tình tr ng tài ngun r ng b xu ng c p;
ña d ng sinh h c b suy gi m, gây ra tình tr ng xói mịn đ t.

b nh, an tồn mơi trư ng, v hi u qu kinh t lâu dài cịn th p.
Nơng dân còn thi u ý th c b o v c ng ñ ng. Thi u s h p tác
liên k t gi a các h nông dân trong c ng đ ng, trong đó các ch h s n
xu t nông nghi p không t giác trong vi c ngăn ch n ngu n b nh.
Vi c l m d ng dùng thu c b o v th c v t và bón phân quá

li u s có tác h i khơng nh đ i v i cây tr ng như: gây ng ñ c cho
cây tr ng, nh hư ng x u đ n các q trình sinh trư ng, gi m t l


19
n y m m c a h t gi ng… và tác ñ ng x u ñ n s c kh e con ngư i,
mơi trư ng đ t canh tác, môi trư ng nư c, môi trư ng không khí...

20
Th tư, q trình phát tri n ph i đáp ng m t cách công b ng nhu c u
c a th h hi n t i và không gây tr ng i v i cu c s ng th h tương lai.

Vi c nâng cao ý th c v v n đ b o v mơi trư ng trong nông nghi p

Th năm, phát tri n b n v ng nông nghi p là s nghi p c a tồn

cịn r t m i m đ i v i ngư i nông dân, trong khi các ngành ch c năng

Đ ng, các c p chính quy n các b ngành ñ a phương, c a các cơ quan danh

chưa th c s quan tâm ñúng m c v qu n lý môi trư ng trong lĩnh v c này.

nghi p c a đồn th xã h i, các c ng ñ ng dân cư và m i ngư i dân.

Chương 3
M TS

GI I PHÁP NH M PHÁT TRI N

B N V NG NÔNG NGHI P HUY N NÚI THÀNH

TH I GIAN T I
3.1. CƠ S CHO VI C XÂY D NG CÁC GI I PHÁP
3.1.1. Xu t phát t s bi n đ ng các y u t mơi trư ng

Th sáu, k t h p ch t ch gi a phát tri n kinh t , phát tri n xã h i
và b o v môi trư ng g n v i b o ñ m qu c phịng, tr t t an tồn xã h i.
3.2. CÁC GI I PHÁP C

TH

Đ

PHÁT TRI N B N V NG

NÔNG NGHI P HUY N NÚI THÀNH
3.2.1. Gi i pháp v phát tri n kinh t
- Ti n hành quy ho ch và l p k ho ch s d ng ñ t

Ch t lư ng môi trư ng bi u hi n s xu ng c p mang tính c c

T ng ki m kê ñánh giá l i hi n tr ng s d ng ñ t ñai nh m có

b như ơ nhi m ngu n nư c, ơ nhi m đ t, ơ nhi m khơng khí. Ô

bi n pháp thu h i ñ t b hoang, khơng s d ng b sung cho qu đ t

nhi m mơi trư ng đã tác đ ng x u t i s c kh e c ng ñ ng, s n xu t

ph c v s n xu t nông nghi p.

nông nghi p, gây ra nh ng thi t h i không nh v kinh t và nh
hư ng t i các h sinh thái.
3.1.2. Xu t phát t ti m l c nông nghi p huy n Núi Thành
Phát tri n nông nghi p b n v ng, v i th m nh s n có v v trí,

K ho ch s d ng đ t ph i ñư c xây d ng linh ho t, phù h p
v i thay ñ i c a ñi u ki n khách quan.
Di n tích đ t đang đư c s d ng vào s n xu t nông nghi p,
lâm nghi p, nuôi tr ng th y s n và các ho t ñ ng kinh t khác c n

ñi u ki n t nhiên thu n l i, ngu n lao đ ng cịn d i dào và trình đ

ph i đư c rà sốt, xem xét, ñánh giá v hi u qu s d ng hàng năm.

k thu t ñang ñư c nâng cao.

Trên cơ s ñó ñ ra nh ng bi n pháp nh m:

3.1.3. Quan ñi m phát tri n b n v ng nông nghi p huy n Núi Thành
Th nh t, con ngư i là trung tâm c a phát tri n b n v ng nông nghi p.
Th hai, coi phát tri n kinh t là nhi m v trung tâm c a giai ño n
phát tri n s p t i.
Th ba, b o v và c i thi n ch t lư ng mơi trư ng ph i đư c coi là
m t yêu t không th tách r i c a quá trình phát tri n.

+ Đi u ch nh các ho t ñ ng s d ng ñ t kém hi u qu sang các ho t
ñ ng s d ng có hi u qu hơn theo yêu c u c a phát tri n kinh t t o vi c làm.
+ G n vi c s d ng ñ t v i b o v ngu n l i t nhiên trong lịng đ t như
ngu n nư c ng m, khoáng s n… và các vi sinh v t t nhiên dư i m t nư c
- Đ y m nh chương trình “d n ñi n, ñ i th a”ñ s d ng hi u

qu ngu n l c ñ t ñai


21

22

Nhanh chóng đi u tra xác đ nh đ manh mún c a ru ng đ t đ

Các h nơng dân nên chuy n v n ti t ki m, tích lu ti n m t

có k ho ch t ch c cho nông dân ti p t c d n ñi n ñ i th a theo

sang ñ u tư các lĩnh v c mà phù h p v i ñi u ki n s n xu t c a ñ a

nguyên t c trao ñ i t nguy n gi a nơng dân v i nhau.

phương và đ t hi u qu cao.

Chính quy n là ngư i ñ ng ra v n ñ ng và giám sát vi c
thương lư ng tho thu n gi a nh ng h nông dân v i nhau.
Ph i chu n b ñ y ñ tài li u v b n ñ t ng khu ñ t, th a
ru ng, các thơng tin v di n tích năng su t, s n lư ng, thu su t c a
các năm trư c ñ i v i t ng lo i ñ t

t ng cánh ñ ng, th a ru ng ñ

ngư i dân làm c s thương lư ng trao ñ i.
Đ thu n l i cho công vi c này, nên chia ñ t thành 2 – 3 lo i
ñ ng th i ph i v n ñ ng ñư c t t c các gia đình có ru ng ñ t li n k

trên các cánh ñ ng cùng tham gia.
- Tăng cư ng các ngu n v n cho nơng nghi p

Khuy n khích các cơ s s n xu t huy ñ ng v n trong gia ñình,
b n bè ngư i thân ñ ñ u tư phát tri n tư ngu n n i l c.
- Nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c
M r ng các lo i hình đào t o, ñào t o t i ch , g i ñi ñào t o
t i các cơ s s n xu t l n, ñ t bi t quan tâm nhi u hơn ñ i v i lao
ñ ng tay ngh k thu t cho ngư i lao ñ ng. K t h p ch t ch ñào t o
ngh và gi i thi u vi c làm, ñ m b o ñ i b ph n lao ñ ng qua ñào
t o ñư c b trí làm vi c ñúng ngành ngh .
+ Đ i v i ngư i lao ñ ng:
Đ u tư nâng c p các cơ s ñào t o ngh , khuy n khích các

+ T ngân sách:

thành ph n kinh t tham gia ñào t o ngh nh t là

Th i gian t i t nh c n quy ho ch, m r ng và l p các d án

thơn; ph n đ u đ n năm 2015 có trên 50% và đ n 2020 ñ t trên 70%

phát tri n s n xu t, các mơ hình kinh t đ t đó thu hút ñư c ngu n

lao ñ ng trong nông nghi p ñư c ñào t o ngh , nâng cao t l ñào t o

v n t ngân sách, cùng v i vi c tăng ngân sách nhà nư c, t nh c n

ngh dài h n cho lao ñ ng trong nơng nghi p - nơng thơn.

có chính sách h tr m t cách h p lý cho huy n ñ phát tri n kinh t

khu v c nông

Đ y m nh ho t đ ng khuy n nơng, t p hu n, chuy n giao các

nông nghi p, d án ni bị, các chương trình c i t o ñ t, d án kiên

ti n b khoa h c - k thu t, ki n th c qu n lý; ki n th c kinh t - th

c hóa kênh mương, đư ng giao thơng nơng thơn...

trư ng cho nông dân; xây d ng và ph bi n các mơ hình s n xu t

+ T tín d ng:

hàng hố có hi u qu phù h p đi u ki n th c t c a t ng vùng ñ

C n ph i ñ i m i ho t ñ ng c a ngân hàng nông nghi p và phát

nơng dân có th làm theo đư c.

tri n nơng thơn, đ i m i các h th ng lãi su t cho vay, th i gian thu h i

C n d y cho ngư i nông dân cung cách làm ăn, kinh doanh, s n xu t.

v n, th t c cũng như ñi u ki n ñ vay c a các d án chương trình...

C n có chính sách ưu tiên ñào t o con em ñ ng bào các dân t c

+ V n t có:

thi u s , các con em nghèo khơng có đi u ki n ñ h c t p.
+ Đ i v i cán b :


23
Th c hi n t t chính sách đào t o, thu hút cán b khoa h c, cán
b qu n lý trong lĩnh v c nông nghi p.
C i ti n ñ ng b n i dung, phương pháp giáo d c ñào t o.
Tăng cư ng n i dung và th i lư ng cho th c hành, th c t p, ti p thu
ki n th c lý thuy t và các quy trình phương pháp đào t o theo công
ngh tiên ti n trên th gi i vào phương pháp đào t o cán b cơng
ch c ngành nông nghi p.
- Nghiên c u và ng d ng khoa h c và công ngh vào trong
s n xu t nông nghi p
Th nh t, t p trung nghiên c u ng d ng phát tri n công ngh
v i s k t h p nhi u trình đ , nhi u quy mơ, s d ng tri t đ nh ng
thành t u cơng ngh hi n có, cơng ngh truy n th ng.
Th hai, các nghiên c u lai t o gi ng cây tr ng v t nuôi c n
ph i phát tri n m nh và có nh ng k t qu t t ñ ph c v cho huy n.
Th ba, khuy n khích bà con nơng dân cơ gi i hố, đi n khí
hố, thu l i hố đ ng ru ng b ng cách t p trung ru ng ñ t l i đ

24
T p trung chính sách, ngu n l c c th vào 10 nguyên nhân
nghèo như: thi u v n, thi u ñ t s n xu t, thi u phương ti n, thi u lao
ñ ng, ñông ngư i ăn theo, thi u vi c làm, thi u ngh , m ñau, tàn t t,
già c và các nguyên nhân khác.
C n ti p t c ñ y m nh các ho t ñ ng tuyên truy n, v n ñ ng

th c hi n gi m nghèo.
T p trung, t o ñi u ki n và cơ h i cho các h nghèo ti p c n
ngu n l c phát tri n, hư ng th các d ch v xã h i cơ b n, vươn lên
thốt nghèo b n v ng

các vùng khó khăn.

- Th c hi n t t các ch ñ đ i v i gia đình chính sách, ngư i
có cơng và đ i tư ng xã h i, quan tâm ñ i s ng nhân dân
Xây d ng nhà tình nghĩa và xóa nhà t m cho các đ i tư ng
chính sách, hồn thành vi c xóa nhà d t nát cho các ñ i tư ng xã h i
b ng vi c xây m i, nâng c p.
- Nâng cao ch t lư ng ph c v trong lĩnh v c y t
Ti p t c cũng c xây d ng m ng lư i y t xã ñ t chu n Qu c

th c hi n t t và ñây cũng là bi n pháp ñ tri n khai áp d ng khoa h c

gia, nâng cao m c ñ khám và ch a b nh, ph n ñ u gi m t l tr

k thu t cơng ngh m t cách có quy mơ r ng và ñ thu ñư c k t qu

em suy dinh dư ng tr em xu ng còn 5%. Cùng v i t nh có chính

chính xác hơn trong nghiên c u.

sách hi u qu hơn ñ thu hút, ưu tiên ti p c n cán b có trình đ bác

Th tư, huy n c n ñ u tư t p trung nghiên c u và ñ y m nh

sĩ ñ v làm vi c.

chuy n giao, ng d ng khoa h c - công ngh trư c, trong và sau thu

- Nâng cao ch t lư ng d y và h c trong lĩnh v c giáo d c

ho ch ñ nâng cao năng su t, ch t lư ng cây tr ng, con v t nuôi và t

Tăng cư ng ng d ng công ngh thông tin vào các ho t đ ng c a

đó làm tăng giá tr c a s n ph m.
3.2.2. Gi i pháp v phát tri n xã h i
- Th c hi n có hi u qu cơng tác gi m nghèo huy n Núi Thành

nhà trư ng, nh t là công vi c gi ng d y, h c t p và qu n lý giáo d c.
Xây d ng ñ i ngũ nhà giáo và cán b qu n lý giáo d c, ra soát
s p x p l i ñ i ngũ qu n lý các trư ng h c; xây d ng l c lư ng qu n
lý t n tâm, th o vi c có năng l c ñi u hành t t.


25
Ki m ñ nh và ñánh giá các cơ s giáo d c, t t c các ñơn v
trư ng h c ñ u ph i ti n hành t ñánh giá ki m ñi m ch t lư ng giáo
d c c a trư ng theo ñúng hư ng d n c a B Giáo D c Và Đào T o
k p th i phát hi n nh ng thi u sót, sai l ch, ch đ o b sung và hi u
ch nh cho ñúng v i quy ñ nh.

26
nguyên thiên nhiên, h n ch ti n t i ngăn ch n t i ña m c ñ gia
tăng ơ nhi m, suy thối mơi trư ng, b o v ña d ng sinh h c.
- Gi i quy t tri t đ vi c các xí nghi p, nhà máy th i ra mơi trư ng

(đ t, nư c) các ch t th i chưa qua x lý gây ô nhi m môi trư ng.
- Tuyên truy n, giáo d c, k t h p v i ñào t o, b i dư ng nh m

Tăng cư ng cơ s v t ch t k thu t cho giáo d c, th c hi n t t

nâng cao ý th c trách nhi m và trình đ khoa h c và k thu t c a

vi c t ch ngu n kinh phí đ u tư mua s m b sung trang thi t b

ngư i dân ñ i v i vi c b o v , khai thác cũng như phát tri n tài nguyên

ph c v d y – h c ñ v a ñi u hòa h p lý cho các trư ng v a ưu tiên

và môi trư ng.

xây d ng trư ng chu n.

3.3. K T LU N VÀ KI N NGH

Tăng cư ng ñ u tư, qu n lý, nâng cao năng l c hi u qu trung
tâm d y ngh c p huy n.
3.2.3. Gi i pháp v phát tri n môi trư ng

3.3.1. K t lu n
T lý lu n và t ng k t th c ti n v i nh ng k t qu ñã ñ t ñư c
theo ñúng m c tiêu ñ ra, tác gi mong r ng lu n văn s là m t trong

- Xây d ng và tri n khai các chính sách khuy n khích phát

nh ng tài li u tham kh o ñ i v i Huy n y, UBND huy n và các

tri n chăn nuôi "s ch", h tr xây d ng các cơng trình x lý ch t th i

ngành chun mơn trên đ a bàn huy n Núi Thành cũng như đ a

chăn ni.

phương khác trong vi c ñ ra các chi n lư c, chương trình, k ho ch

- Nâng cao nh n th c v b o v môi trư ng và phát tri n b n
v ng trong ngành nông nghi p.
- Giám sát ch t ch s d ng các hoá ch t dùng trong nơng
nghi p như phân bón, thu c b o v th c v t.

phát tri n b n v ng nông nghi p, nh m xây d ng huy n mình tr
thành m t huy n phát tri n b n v ng nông nghi p, tương x ng v i
l i th và ti m năng hi n có c a mình.

- Đ đ m b o cho nông nghi p phát tri n b n v ng, ñáp ng yêu

3.3.2. Ki n ngh
V n ñ quan tr ng huy n Núi Thành ph i th c hi n ñ u tiên

c u h i nh p, chúng ta c n xây d ng và th c hi n các chính sách ngăn

là nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c, b i vì ngu n nhân l c có vai

c m vi c khai thác quá m c các ngu n tài ngun thiên nhiên như đ t,

trị quy t đ nh nh t trong t t c các ho t ñ ng s n xu t; C n có các

nư c, khơng khí, đ m b o khai thác h p lý và phát huy th m nh.

quy ñ nh c th v tiêu chu n mơi trư ng đ i v i các cơ s s n xu t,

- Ti p t c hồn thi n v chính sách đ t đai, tài ngun
nư c, khống s n, mơi trư ng và ñưa các quy ñ nh pháp lu t này
vào cu c s ng nh m qu n lý, s d ng có hi u qu , ti t ki m tài

quy ñ nh v m c phát th i, ñi u ki n phát th i c a các cơ s s n xu t
khi th i ch t th i ra môi trư ng...