Nghiên cứu xây dựng mô hình đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến một số lĩnh vực kinh tế xã hội cho thành phố Đà Nẵng (tt)

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
VIỆN KHOA HỌC
KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Trần Duy Hiền

NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
ĐẾN MỘT SỐ LĨNH VỰC KINH TẾ - XÃ HỘI
CHO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Chuyên ngành: KHÍ TƯỢNG VÀ KHÍ HẬU HỌC
Mã số: 62440222
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC TRÁI ĐẤT

Hà Nội - 2016


Công trình được hoàn thành tại
VIỆN KHOA HỌC KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN
VÀ BIẾN
MỞ ĐỔI
ĐẦUKHÍ HẬU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam được đánh giá là một trong số ít quốc gia bị ảnh hưởng

Người
học:
nặng
nề hướng
của biếndẫn
đổikhoa

khí hậu
(BĐKH). Trong đó, thành phố Đà Nẵng
PGS.TS.
Trần
Hồng
nằm ở khu vực miền Trung 1.
Việt
Nam, đây
là khu
vựcThái
điển hình ven
2. PGS.TS. Trần Quang Đức

biển, có đầy đủ các thành phần kinh tế xã hội hoạt động và có nhiều
nguy cơ do tác động của BĐKH và NBD.
Mặt
khác
có thể thấy tác động của BĐKH đến điều kiện tự nhiên,
Phản
biện
1:………………………………………………
……………………………………………….
môi trường và kinh tế xã hội (KT-XH) ngày càng rõ rệt. Điều đó đặt ra
một nhiệm vụ quan trọng là phải hoàn thiện phương pháp nghiên cứu

Phản biện 2:………………………………………………

(Bộ mô hình……………………………………………….
khung) đánh giá tác động của BĐKH tới hệ thống tự
nhiên và xã hội và xác định và đánh giá tính dễ tổn thương do BĐKH

Phản
để
phụcbiện
vụ 3:………………………………………………
việc lập kế hoạch thích ứng. Do đó, nghiên cứu sinh lựa

……………………………………………….
chọn đề tài nghiên
cứu “Nghiên cứu, xây dựng mô hình đánh giá tác
động của biến đổi khí hậu đến một số lĩnh vực kinh tế xã hội cho
Thành
phốsẽĐàđược
Nẵng”.
Luận án
bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện

họp
tại:..................................................................................
2.
Mục
tiêu nghiên cứu và điểm mới
-.............................................................................................
Mục tiêu:

vào hồi

giờ

ngày

tháng

năm

+ Xây dựng được mô hình đánh giá tác động và mức độ dễ bị tổn
thương do tác động của BĐKH cho TP Đà Nẵng;
+ Định lượng được đánh giá tác động và mức độ dễ bị tổn thương
do BĐKH và NBD đến một số lĩnh vực KT-XH cho TP Đà Nẵng.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1.
tượng
nghiên
Có Đối
thể tìm
hiểu
luậncứu
án tại thư viện:

- Thư
Viện
Việncứu
Khoa
Thủy
Biến
đổi
Đối
tượng
nghiên
củahọc

luậnKhí
án làtượng
một vài
yếu văn
tố khívàhậu
và các
khí
hậu
thiên tai chính (nhiệt, mưa, ngập lụt, xâm nhập mặn) và các lĩnh vực
chịu tác động của BĐKH, bao gồm: Tài nguyên nước, nông nghiệp,


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam được đánh giá là một trong số ít quốc gia bị ảnh hưởng
nặng nề của biến đổi khí hậu (BĐKH). Trong đó, thành phố Đà Nẵng
nằm ở khu vực miền Trung Việt Nam, đây là khu vực điển hình ven
biển, có đầy đủ các thành phần kinh tế xã hội hoạt động và có nhiều
nguy cơ do tác động của BĐKH và NBD.
Mặt khác có thể thấy tác động của BĐKH đến điều kiện tự nhiên,
môi trường và kinh tế xã hội (KT-XH) ngày càng rõ rệt. Điều đó đặt ra
một nhiệm vụ quan trọng là phải hoàn thiện phương pháp nghiên cứu
(Bộ mô hình khung) đánh giá tác động của BĐKH tới hệ thống tự
nhiên xã hội, xác định và đánh giá tính dễ tổn thương do BĐKH để
phục vụ việc lập kế hoạch thích ứng. Do đó, nghiên cứu sinh lựa chọn
đề tài nghiên cứu “Nghiên cứu, xây dựng mô hình đánh giá tác động
của biến đổi khí hậu đến một số lĩnh vực kinh tế xã hội cho Thành phố
Đà Nẵng”.
2. Mục tiêu nghiên cứu và điểm mới

2.1. Mục tiêu nghiên cứu
+ Xây dựng được mô hình đánh giá tác động và mức độ dễ bị tổn
thương do tác động của BĐKH cho TP Đà Nẵng;
+ Định lượng được các tác động chính và mức độ dễ bị tổn
thương do BĐKH và NBD đến một số lĩnh vực KT-XH cho TP Đà
Nẵng.
2.2. Điểm mới
+ Định lượng được tác động của BĐKH đến một số lĩnh vực:
ngập lụt trong nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải; biến đổi
năng suất và thời gian sinh trưởng của lúa, ngô trong sản xuất nông
nghiệp;


2
+ Định lượng được mức độ dễ tổn thương đến các lĩnh vực trên.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là một số yếu tố khí hậu và các
thiên tai chính (nhiệt, mưa, ngập lụt, xâm nhập mặn) và các lĩnh vực
chịu tác động của BĐKH, bao gồm: tài nguyên nước, nông nghiệp,
công nghiệp, đô thị, giao thông và một số lĩnh vực kinh tế xã hội khác.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
3.2.1. Phạm vi thời gian: Luận án được tiến hành từ 2012 đến 2015;
3.2.2. Phạm vi không gian: Thành phố Đà Nẵng;
4. Cấu trúc của luận án
Phần mở đầu: Tính cấp thiết của luận án, Mục tiêu, Đối tượng,
Phạm vi nghiên cứu
Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu về tác động của biến đổi
khí hậu đến các ngành, lĩnh vực KT-XH và tính dễ bị tổn thương;
Chương 2: Phương pháp đánh giá tác động của biến đổi khí hậu

và tính dễ bị tổn thương;
Chương 3: Đánh giá tác động và tính dễ bị tổn thương cho TP
Đà Nẵng do tác động của biến đổi khí hậu.
Kết luận và khuyến nghị
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ TÁC
ĐỘNG CỦA BĐKH ĐẾN CÁC NGÀNH, LĨNH VỰC VÀ TÍNH
DỄ BỊ TỔN THƯƠNG
1.1. Tổng quan các nghiên cứu đánh giá tác động của BĐKH
Hiện nay trên thế giới đã có rất nhiều các nghiên cứu có từ rất
lâu về đánh giá tác động của BĐKH. Các công trình nghiên cứu có
quy mô lớn nhỏ khác nhau và tập trung vào tất cả các lĩnh vực kinh
tế xã hội và môi trường. Các lĩnh vực được quan tâm đánh giá nhiều
nhất bao gồm: nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, sức khỏe con


3
người, môi trường, tài nguyên nước, năng lượng, công nghiệp,…
Ở Việt Nam cũng có nhiều nghiên cứu đánh giá tác động của
BĐKH và NBD đến các lĩnh vực KT-XH và các địa phương. Những
nghiên cứu này do các cơ quan nhà nước, các viện nghiên cứu, tổ
chức thuộc Liên hiệp hội Khoa học của Việt Nam, các tổ chức quốc
tế và các tổ chức phi chính phủ thực hiện với các mức độ khác nhau.
Những nghiên cứu khởi đầu tập trung vào nhận thức về BĐKH
và phân tích xu thế biến đổi khí hậu dựa theo các tài liệu số liệu quan
trắc trong lịch sử. Những nghiên cứu về sau đã đi sâu vào đánh giá
tác động của BĐKH đến các ngành nghề kinh tế xã hội cũng như các
lĩnh vực tự nhiên khác nhau và địa phương khác nhau. Ngoài ra một
số nghiên cứu cũng đã đề xuất ra các biện pháp thích ứng với BĐKH
cho từng khu vực lĩnh vực cụ thể.
1.2. Tổng quan các nghiên cứu đánh giá tính dễ bị tổn thương

Về các nghiên cứu trên thế giới:
+ Có nhiều cách tiếp cận khác nhau đã được đề xuất và phát
triển để đánh giá tính dễ bị tổn thương do BĐKH dựa các mối nguy
hiểm đến an ninh lương thực, người nghèo, sinh kế bền vững và các
lĩnh vực liên quan và một số phương pháp tiếp cận khác theo IPCC
để định lượng dễ tính bị tổn thương trong cộng đồng.
+ 4 phần chính trong nghiên cứu về BĐKH: 1)mô hình khái
niệm và khung lý thuyết cho sự hiểu biết về tính dễ bị tổn thương với
các ứng dụng cụ thể của những mô hình; 2) đánh giá tính dễ tổn
thương; 3) thước đo tính dễ bị tổn thương và xây dựng các chỉ số; 4)
số liệu dễ bị tổn thương và bản đồ.
+ Không có phương pháp duy nhất phù hợp cho tất cả các khu
vực, mỗi phương pháp cần phải được hướng dẫn bởi nhu cầu thông
tin cụ thể và phù hợp với khu vực hiện tại, các khuôn khổ kế hoạch


4
và chu kỳ, nguồn nhân lực, và các dữ liệu có sẵn.
+ Có nhiều phương pháp và công cụ nhưng rất ít phương pháp
xác định tính dễ bị tổn thương có thể áp dụng nhiều vùng khác nhau.
Ở Việt Nam, từ những năm 2000 cũng đã có những nhà nghiên
cứu, ứng dụng lý thuyết và phương pháp đánh giá tính dễ bị tổn
thương trong các ngành khác nhau. Các nhà nghiên cứu sử dụng
phương pháp dựa vào cộng đồng, dựa vào các kịch bản, phương pháp
tiếp cận từ trên xuống để nghiên cứu tính dễ bị tổn thương và năng
lực thích ứng với BĐKH. Các nghiên cứu cũng đưa ra các bản đồ tổn
thương, mức độ dễ bị tổn thương do BĐKH và NBD đồng thời tạo
cơ sở cho việc đánh giá tổng quan nguy cơ tác động của BĐKH và
NBD đến các đối tượng. Tuy nhiên, nghiên cứu đánh giá tổn thương
do trong nước còn lẻ tẻ và chưa thống nhất, chưa có những nghiên

cứu chuyên sâu đánh giá toàn diện tác động của BĐKH đến tất cả
các lĩnh vực tự nhiên và KT – XH. Hiện nay các phương pháp được
sử dụng trong các nghiên cứu còn hạn chế do chưa định lượng được
mức độ tổn thương tới các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, nông nghiệp,
công nghiệp, sinh kế…song đã tạo cơ sở xác định các yếu tố mang
tính quyết định trong quá trình đánh giá tính dễ bị tổn thương.
1.3. Sơ lược về điều
kiện tự nhiên của
Thành phố Đà Nẵng
TP Đà Nẵng là
một trong những đô
thị trọng điểm ven
biển Việt Nam, có
diện tích tự nhiên là
1.255,53 km2, trong
Hình 1.1.Bản đồ hành chính thành phố Đà Nẵng


5
đó phần đất liền là 950km2, chiếm 0.38% diện tích cả nước. TP nằm
ở miền Trung Việt Nam, ở trung độ của trục giao thông Bắc - Nam
về đường bộ, đường sắt, đường biển và hàng không và là cửa ngõ ra
biển của Tây Nguyên, các nước Lào, Campuchia, Thái Lan ra các
nước vùng Đông Bắc Á, Đà Nẵng có vị trí địa chiến lược trong giao
thương quốc gia và khu vực
TP Đà Nẵng có 6 quận, 2 huyện (có 1 huyện đảo Hoàng Sa) với
tổng số 56 xã, phường (trong khuôn khổ nghiên cứu của luận án chỉ
tập trung vào khu vực trong đất liền). Thành phố có địa hình tương
đối đa dạng, với đèo, núi ở phía Bắc, phía Tây Nam và biển, đảo ở
phía Đông, có khí hậu nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, là nơi

chuyển tiếp giữa khí hậu miền Bắc và khí hậu miền Nam và mạng
lưới sông phức tạp, các sông chủ yếu thuộc hạ lưu hệ thống sông Vu
Gia – Thu Bồn và đều mang đặc tính chung của các sông vùng duyên
hải miền Trung là ngắn, dốc, dao động mực nước và lưu lượng lớn,
nghèo phù sa. Mùa mưa, nước sông lên cao nhanh gây lũ lụt cho
vùng hạ lưu, nhưng thời gian lũ ngắn chỉ kéo dài trong vài ngày.
Ngoài ra, trong khu vực còn có sông Cu Đề ở phía bắc. Các nghiên
cứu về sông này còn hạn chế. Mùa khô, nước sông thấp, vùng cửa
sông bị ảnh hưởng mặn kéo dài khoảng 1 tháng.
Dân cư phân bố không đồng đều giữa các vùng, tập trung ở đô
thị ven biển với mật độ cao 3.457 người/km2 cao gấp 20 lần khu vực
nông thôn. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) trên địa bàn năm 2012
là 46.368,6 tỷ đồng và hiện này Đà Nẵng có chỉ số năng lực cạnh
tranh đứng đầu cả nước. Trong những năm gần đây, Đà Nẵng đã tích
cực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường, nâng cao an
sinh xã hội và được coi là "thành phố đáng sống" của Việt Nam.
Kết hợp với kịch bản BĐKH&NBD do Bộ TN&MT công bố


6
năm 2012 cho thấy Đà Nẵng là khu vực điển hình ven biển, có đầy
đủ các thành phần kinh tế xã hội hoạt động và có nhiều nguy cơ do
tác động của BĐKH và NBD.
CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA
BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ TÍNH DỄ BỊ TỔN THƯƠNG
2.1. Mô hình đánh giá tác động và tính dễ bị tổn thương
Việc đánh giá tác động và tính dễ bị tổn thương cho TP Đà Nẵng
được thực hiện theo các bước:
+ Phân tích xu thế biến đổi của các yếu tố khí tượng cực đoan
dựa trên kịch bản BĐKH và NBD do Bộ Tài nguyên và Môi trường

cập nhật và công bố năm 2012.
+ Đánh giá
tác động của
BĐKH đến các
ngành lĩnh vực
của

TP

Nẵng.

Đà
Việc

đánh giá sẽ bao
gồm đánh giá
định

tính

và

định lượng tùy
vào nguồn số
liệu ngành lĩnh
vực được đánh

Hình 2.1 Mô hình khung trình tự đánh giá tác động
và tính dễ bị tổn thương

giá. Dựa trên
đặc điểm TP ven biển Đà Nẵng thường xuyên chịu tác động bởi ngập
lụt và xâm nhập mặn, nên các ngành, lĩnh vực được đánh giá định
lượng cũng dựa trên xây dựng các kịch bản BĐKH về ngập lụt và


7
xâm nhập mặn. Ngoài ra, nông nghiệp cũng là ngành có nhiều tác
động đến các lĩnh vực kinh tế xã hội khác nên cũng được nghiên cứu
sinh tập trung đánh giá trong luận án. Các lĩnh vực ít bị tác động,
hoặc khó xác định do không đủ dữ liệu như lâm nghiệp, y tế, giáo
dục, ... sẽ được đánh giá một cách định tính để làm dữ liệu tham
khảo cho bước đánh giá tính dễ bị tổn thương.
+ Đánh giá tính dễ bị tổn thương dựa trên các phân tích yếu tố
khí tượng cực đoan và các đánh giá tác động đến các ngành lĩnh vực
theo kịch bản BĐKH kết hợp với các kế hoạch, quy hoạch phát triển
kinh tế xã hội của các ngành nghề tương ứng.
Từ phân tích trên nghiên cứu sinh đã đưa ra mô hình khung trình
tự đánh giá tác động và tính dễ bị tổn thương do BĐKH và NBD cho
thành phố Đà Nẵng theo Hình 2.1.
2.2. Phương pháp nghiên cứu BĐKH
Phương pháp nghiên cứu BĐKH ở đây được hiểu là phương pháp
đánh giá biểu hiện của BĐKH. Trong luận án sẽ xác định biển hiện
của BĐKH thông qua việc xác định xu thế mà mức độ biến đổi của
các yếu tố khí hậu. Việc xác định được thực hiện thông qua hai đặc
trưng thống kê là Độ lệch tiêu chuẩn (S) và Biến suất (Sr):
Tốc độ biến đổi theo thời gian được xác định theo phương pháp
phân tích xu thế. Yếu tố x và thời gian t được xác định dưới dạng
phương trình tuyến tính
Trên cơ sở các chỉ số cực đoan khí hậu do Tổ chức Khí tượng Thế

giới (WMO) công bố năm 2010 trong tài liệu “Hướng dẫn phân tích
cực đoan trong BĐKH nhằm cung cấp thông tin phục vụ thích ứng”
nghiên cứu sinh lựa chọn một số chỉ số cực đoan khí hậu để phân tích
đánh giá bao gồm (1) Nhiệt độ tối cao tuyệt đối, (2)Nhiệt độ tối thấp
tuyệt đối (Tnn); (3) Số ngày nắng ; (4) Số ngày nắng nóng gay gắt; (5)


8
Số ngày lạnh; (5) Số ngày rét đậm; (6) Số ngày mưa lớn; (7) Số ngày
mưa rất lớn.
2.3. Phương pháp đánh giá tác động của biến đổi khí hậu
Luận án đã kết hợp sử dụng nhiều phương pháp cùng lúc để phân
tích đánh giá tác động của BĐKH và NBD. Kết quả nổi bật trong luận
án sử dụng kết hợp nhiều mô hình toán để xây dựng kịch bản ngập lụt,
xâm nhập mặn cho thành phố Đà Nẵng; ngoài ra còn sử dụng mô hình
để tính toán biến đổi về năng suất và thời gian sinh trưởng của một số
loại cây nông nghiệp cho thành phố Đà Nẵng
2.3.1 Phương pháp xây dựng kịch bản ngập lụt do tác động của
BĐKH & NBD cho TP Đà Nẵng
Dựa đặc điểm mạng
lưới sông suối, tài liệu địa
hình và số liệu khí tượng
thủy văn, việc đánh giá tác
động của BĐKH & NBD
đến ngập lụt của TP Đà
Nẵng được thực hiện theo
sơ đồ trong Hình 2.2. Trong
đó luận án đã sử dụng mô
hình mưa – dòng chảy
NAM để đánh giá thay đổi

Hình 2.2. Sơ đồ khối đánh giá tác động
của BĐKH đến ngập lụt và xâm nhập
mặn

dòng chảy tự nhiên và mô hình thủy động lực MIKE để tính toán ngập
lụt, xâm nhập mặn. Ngoài ra có kết hợp với các phần mềm viễn thám và
GIS để thể hiện kết quả ngập lụt và xâm nhập mặn
Mô hình Nam mô phỏng quá trình mưa – dòng chảy cho hai lưu
vực sông Thành Mỹ và Nông Sơn. Dữ liệu đầu bao gồm: số liệu khí
tượng của các trạm Thành Mỹ, Khâm Đức, Hiên, Nông Sơn, Sơn Tân,


9
Trà My, Tiên Phước, Quế Sơn, Tam Kỳ, Đà Nẵng và số liệu thủy văn
của hai trạm Nông Sơn và Thành Mỹ để kiểm tra. Kết quả hiệu chỉnh
và kiểm nghiệm các tham số của mô hình được đánh giá thông qua chỉ
số NASH cho thấy đều ở mức tốt. Do đó, có thể sử dụng bộ tham số
này phục vụ mô phỏng các kịch bản dòng chảy do BĐKH trong các
thời kỳ tương lai.
Bảng 2.1 Bộ thông số và kết quả hiệu chỉnh kiểm định mô hình NAM
Trạm F (km2)
Nông
3155
Sơn
Thành
1850
Mỹ

Thông số

CK1,2 TOF

TIF

TG

CKBF

Nash
HC KĐ

0,544 580,1 33,1

0,648 0,16

0,117

1048

0,84 0,85

0,497 747

0,725 0,235 0,0145 1382

0,80 0,87

Umax

Lmax CQOF

14

131

10,2

102

CKIF

23,6

Mô hình Mike 11 trong luận án dùng để mô phỏng thủy lực cho
dòng chính sông Vu Gia và Thu Bồn, bắt đầu từ Nông Sơn và Thành
Mỹ và các phụ lưu
chính

của

vùng

trung, hạ du trong
lưu vực sông Vu Gia
– Thu Bồn
Biên trên mô
hình không chế bởi
hai trạm thủy văn
Thành Mỹ và Nông

Hình 2.3.Mạng thủy lực mùa lũ sông Vu Gia-Thu
Bồn- Cu Đê xây dựng trong mô hình Mike 11

Sơn, biên dưới là
quá trình mực nước tại Cửa Hàn, cửa Đại và cửa Nam Ô. Trong bước
hiệu chỉnh và kiểm định biên dưới được lấy từ chuỗi số liệu thực đo
(đối với Sơn Trà) và diễn toán theo hằng số điều hòa (Thu Bồn). Với
các kịch bản có tính đến ảnh hưởng của BĐKH thì biên dưới được lấy
theo kết quả mô phỏng về kịch bản nước biển dâng.


10
Bảng 2.2. Hiệu chỉnh và kiểm định mực nước tại các trạm thủy văn
Hiệu chỉnh (31/10-11/11/99)
Htđmax Httmax Sai số
Ái Nghĩa Vu Gia
10,27
10,390 0,120
Cẩm Lệ Vu Gia
3,77
3,695
0,075
Câu Lâu Thu Bồn 5,23
5,364
0,134
Hội An Hội An
3,21
3,187
0,023
Trạm

15

H( m)

Sông

Kết quả mô phỏng trận lũ từ 1/11 - 8/11/1999 Trạm Ái Nghĩa

H( m)

11

Kiểm định (01/11-07/11/96)
Htđmax Httmax Sai số
9,78
9,88
0,1
2,28
2,46
0,18
4,44
4,60
0,16
2,57
2,34
0,23

Kết quả mô phỏng trận lũ 1/11 - 07/11/1996 Trạm Ái Nghĩa

14
10
13
12

9

11
8
10
9

7

8
6

7
6

5
5

Thuc do

Tinh toan

T ( g i ờ)

4

2-11-1999 03:00:00

4-11-1999 05:00:00

6-11-1999 07:00:00

8-11-1999 09:00:00

4
2-11-1996 01:00:00

Thuc do
4-11-1996 03:00:00

Tinh toan

T ( g i ờ)

6-11-1996 05:00:00

Hình 2.4 Kết quả hiệu chỉnh kiểm định quá trình mực nước tại trạm Ái
Nghĩa

Kết quả tính toán cho thấy, sai số giữa mực nước thực đo và tính

toán với bộ thông số của mô hình khá nhỏ, chấp nhận được. Như vậy,
mô hình thuỷ lực có tin cậy để áp dụng mô phỏng ngập lụt do BĐKH
& NBD cho TP Đà Nẵng.
2.3.2 Phương pháp đánh giá tác động của BĐKH đến cây trồng
Luận án sử dụng mô hình hệ thống hỗ trợ và ra quyết định chuyển

giao kỹ thuật nông nghiệp (DSSAT). Đây là một bộ phần mềm tích
hợp tác động của thổ nhưỡng, kiểu hình, kiểu gen cây trồng, thời tiết
và biện pháp kỹ thuật canh tác, đã và đang được áp dụng rộng rãi trên
nhiêu quốc gia trong sản xuất nông nghiệp.
Dữ liệu đầu vào bao gồm điều kiện khí hậu giai đoạn 2008 –
2012, kịch bản biến đổi khí hậu trung bình (B2) giai đoạn 2020 – 2100
tại trạm Đà Nẵng, vật hậu (giống lúa HT1, giống ngô LVN25) và tình
hình sản xuất nông nghiệp, đất trồng khu vực nghiên cứu được thu
thập và xử lý để thực hiện tham số hoá, mô phỏng đánh giá tác động


11
của biến đổi khí hậu đến năng suất và thời gian sinh trưởng của lúa và
ngô tại Đà Nẵng.
Các hệ số gen của cây trồng (giống lúa HT1, giống ngô LVN25)
được hiệu chỉnh, kiểm nghiệm cho khu vực nghiên cứu trước khi tiến
hành mô phỏng. Trên quan điểm giả thiết giống ngô, lúa trong tương
lai không thay đổi, các biện pháp kỹ thuật không được cải tiến…. Thời
vụ gieo trồng ngô chính là vụ Hè – Thu, gieo trồng lúa là vụ Đông –
Xuân và Hè – Thu, sử dụng năng suất ngô, lúa thực tế của địa phương
năm 2012 để so sánh mức thay đổi năng suất ngô, lúa trong tương lai
2.4. Phương pháp đánh giá tính dễ bị tổn thương
2.4.1 Lựa chọn phương pháp xây dựng chỉ số nguy cơ tổn thương
Luận án đề xuất một phương pháp tính toán chỉ số tổn thương dựa
trên cách tiếp cận chung được IPCC đề xuất. Phương pháp này được
chấp nhận để đánh giá tổn thương cho hệ thống tự nhiên nhưng đồng
thời kết hợp với cách tiếp cận dựa trên rủi ro để đánh giá các tác động
của thiên tai (như lũ lụt, ngập lụt và nước biển dâng) đến các hệ thống
xã hội của con người. Sau đó, phân tích và đánh giá chỉ số dễ tổn
thương để đưa ra các biện pháp ứng phó theo từng lĩnh vực cho từng

khu vực cụ thể.
Việc tiến hành xây dựng tính toán chỉ số tổn thương theo phương
pháp trên cho Đà Nẵng. Thông qua đánh giá chung về các đặc trưng
của các yếu tố thời tiết do BĐKH bao gồm: sự thay đổi của nhiệt độ và
lượng mưa; mực nước biển dâng, và các dạng thiên tai khác đặc biệt là
ngập lụt và xâm mặn. Từ đó, kết hợp các thông tin cần đánh giá để
tính toán xây dựng bộ chỉ số dễ bị tổn thương cho TP Đà Nẵng.
2.4.2 Phương pháp xây dựng bộ chỉ số tổn thương cho TP Đà Nẵng
 Lựa chọn vùng
Vùng được lựa chọn theo địa danh hành chính đó chính là các


12
quận/ huyện của TP Đà Nẵng, không tính huyện Đảo Hoàng Sa thì các
vùng lựa chọn bao gồm 6 quận (Hải Châu, Thanh Khê, Sơn Trà, Ngũ
Hành Sơn, Liên Chiểu, Cẩm Lệ) và huyện Hòa Vang. Việc lựa chọn
này sẽ tạo điều kiện trong xác định các tham số và ứng dụng kết quả
trong các quy hoạch kế hoạch của Đà Nẵng.
 Thiết lập tham số
Luận án tập trung vào 3 lĩnh vực: (1) các vấn đề xã hội (dân số,
đói nghèo và sinh kế), (2) công nghiệp và năng lượng; (3) giao thông
và đô thị.
Giai đoạn đầu tiên sẽ đánh giá các hệ thống riêng biệt, cả tự nhiên
và xã hội có độ phơi lộ như thế nào với các nguy cơ và tác động của
BĐKH. Mỗi lĩnh vực được lựa chọn của các quận/huyện để đánh giá
như là một hàm của tính dễ bị tổn thương theo các chỉ số, sau đó tính
toán “mức độ phơi lộ tương quan nền” trung bình của mỗi quận/huyện.
Trong giai đoạn thứ hai của đánh giá, các quận/huyện được xếp hạng
theo “mức độ nhạy cảm tương ứng” đối với các dự báo nguy cơ trong
tương lai được tạo ra từ mô hình thủy văn, thủy lực mô phỏng. Tăng

trưởng dân số có thể dùng để dự báo thay đổi trong các chỉ số độ nhạy.
Và kết quả của các mô hình khí hậu chỉ ra phơi lộ trong tương lai với
BĐKH có thể dùng để dự báo thay đổi về các chỉ số nguy cơ. Theo đó,
vùng ảnh hưởng bởi mỗi mối nguy có thể dùng để ước tính số người
dự báo sẽ bị ảnh hưởng. Các bản đồ nguy cơ lũ lụt, ngập lụt đến năm
2030, 2050, 2070 và 2100 được sử dụng để dự báo tính dễ bị tổn
thương với các điều kiện trong tương lai. Kết quả tác động của BĐKH
đến năng suất và thời gian sinh trưởng sẽ được sử dụng để tính toán
các tham số tương lại của nông nghiệp.
 Chuẩn hóa tham số
Luận án đã sử dụng phương pháp đánh giá chỉ số phát triển con


13
người (HDI) của UNDP để chuẩn hóa, đưa các tham số khoảng (0-1)
 Xác định trọng số và tính chỉ số dễ bị tổn thương
Phương pháp trong số không bằng nhau của Iyengar & Sudarshan
được sử dụng để xác định trọng số và tính dễ bị tổn thương. Mỗi lĩnh
vực sẽ được xác định dựa trên 3 nhân tố:
(1) Nhóm nhân tố tác động (E): Gồm các loại thiên tai như bão,
ngập lụt, xâm nhập mặn, hạn hán … và sự thay đổi một số yếu tố khi
hậu cực trị như nhiệt độ tối cao, tối thấp, mưa lớn….
(2) Nhóm các nhân tố thể hiện mức độ nhạy cảm, dễ thay đổi do
BĐKH (S), bao gồm các yếu tố như diện tích bị ngập, bị ảnh hưởng
của xâm nhập mặn, số dân bị ảnh hưởng, năng suất và sản lượng lúa
và một số hoa mầu chính ( ngô, lạc, đậu,…) diện tích đất nông nghiệp,
số lượng gia súc, gia cầm,…
(3) Nhóm các nhân tố thể hiện khả năng thích ứng đối với tác
động của BĐKH (A), bao gồm cơ cở hạ tầng như độ dài đường giao
thông, số nhà kiên cố, số lượng trang thiết bị, mạng lưới điên, giao

thông, nhân lực,…
CHƯƠNG 3. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG VÀ TÍNH DỄ TỔN
THƯƠNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ NƯỚC BIỂN DÂNG
CHO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
3.1. Đánh giá biểu hiện BĐKH tại thành phố Đà Nẵng
Số liệu được sử dụng bao gồm nhiệt độ, lượng mưa trạm Đà Nằng
giai đoạn 1961-2010 Qua phân tích số liệu cho thấy:
Nhiệt độ trung bình năm tại trạm Đà Nẵng có xu thế tăng nhẹ,
biến động của nhiệt độ tháng hàng năm có tính ổn định, cao nhất vào
tháng mùa đông, thấp nhất vào tháng mùa hè (Hình 3.1), mức độ biến
đổi và xu thế biến động của nhiệt độ trong các tháng là khác nhau. Đối
với tháng chính đông (tháng I), nhiệt độ có xu thế tăng nhẹ, chỉ số Sr
lại có xu thế giảm, ngược lại, nhiệt độ tháng chính hè (tháng VII) có


14
xu thế giảm và hệ số Sr có xu thế tăng cao hơn trong 20 năm gần đây
Điều này cho thấy, tính biến động thất thường của nhiệt độ ở khu vực
Đà Nẵng có xu thế gia tăng đối với nhiệt độ các tháng mùa hè; ngược
lại, ổn định hơn vào các tháng mùa đông.

Hình 3.1. Độ lệch tiêu chuẩn (S)
và biến suất (Sr) của nhiệt độ thời
kỳ 1961-2010

Hình 3.2. Đặc trưng nhiệt độ
trung bình năm các thập kỷ

Nhiệt độ tối cao tuyệt đối năm (Txx) có xu thế giảm nhẹ, số ngày
nóng, số ngày nắng nóng (SU35) và số ngày nắng nóng gay gắt

(SU37) cũng có xu thế giảm nhẹ. Nhiệt độ tối thấp tuyệt đối (Tnn) có
xu thế tăng nhưng tính ổn định lại không cao
Lượng mưa năm cũng biến đổi từ thập kỷ này qua các thập kỷ
khác. Trong thời kỳ nghiên cứu 1961-2010, trong hai thập kỷ gần đây
lượng mưa năm ở Đà Nẵng lớn hơn các thập kỷ trước (Hình 3.3).
Lượng mưa năm ở Đà Nẵng có xu thế tăng, mùa hè (tháng VII), mùa
đông (tháng I) có xu thế giảm, và xu thế tăng trong mùa xuân (IV) và
mùa thu (tháng X). Số ngày mưa lớn năm có xu thế tăng, lượng mưa
một ngày lớn nhất lại có xu thế giảm trong khi lượng mưa năm ngày
lớn nhất có xu thế tăng.


15

Hình 3.3. Lượng mưa trung
bình trong các thập kỷ

Hình 3.4. Xu thế biến đổi của lượng
mưa mùa mưa

3.2. Đánh giá tác động của BĐKH và NBD đến một số ngành
lĩnh vực của TP Đà Nẵng
Dựa theo các phương pháp đánh giá tác động tài nguyên nước
được trình bày ở chương 2 luận án đã đánh giá chi tiết nguy cơ ngập
lụt theo trong các thời kỳ, từng cấp ngập và đưa ra ranh giới xâm nhập
mặn 1‰ và 4‰ cho Đà Nẵng theo KB pháp thải trung bình B2.

Nền

2050

Hình 3.5. Bản đồ nguy cơ ngập lụt do BĐKH & NBD trong các thời kỳ

a

d

Hình 3.6. Bản đồ nguy cơ ngập ứng với các cấp mực NBD a-50cm;d-80cm


16

a

b

Hình 3.7. : Ranh giới xâm nhập mặn a-1‰ b-4‰

Từ kết quả đó, nghiên cứu sinh xác định chi tiết diện tích bị ảnh
hưởng bởi ngập lụt và xâm nhập mặn cho từng lĩnh vực nông nghiệp,
lâm nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải.
Bảng 3.1 Tỉ lệ diện tích các huyện có nguy cơ ngập lụt theo các thời kỳ (%)
Thời kỳ
Quận Hải
Châu
Quận Thanh
Khê
Quận Sơn Trà
Quận Ngũ
Hành Sơn

Quận Liên
Chiểu
Quận Cẩm Lệ
Huyện Hòa
Vang

Độ sâu ngập
(m)
<0.5
0.5-1
>1
<0.5
0.5-1
>1
<0.5
0.5-1
>1
<0.5
0.5-1
>1
<0.5
0.5-1
>1
<0.5
0.5-1
>1
<0.5
0.5-1
>1

TK
nền
17,2
33,6
41,4
11,7
28,9
61,4
7,5
10,7
38,2
12,2
18,54
35,7
22,1
41,4
41,4
12,9
23,9
50,0
12,4
22,4
32,0

Tk
2020
29,2
31,0
44,0
3,8

22,1
63,0
6,0
11,4
38,6
12,9
17,9
36,8
13,6
36,2
45,8
14,5
24,1
58,3
20,1
28,1
32,5

Tk
2030
28,3
30,3
44,2
3,5
20,4
63,2
7,1
10,6
38,7
13,0

18,2
36,9
13,7
37,0
45,7
14,5
23,2
59,9
20,6
28,6
32,6

TK
2050
20,1
36,7
44,7
4,1
15,3
63,8
6,0
10,5
38,9
12,2
18,0
37,1
13,5
30,9
46,0
14,7

20,9
61,5
15,0
25,2
32,6

Tk
2070
17,0
40,9
45,3
4,2
12,4
64,3
4,9
10,2
39,3
12,7
16,2
37,5
14,2
29,6
46,4
15,0
20,6
62,1
16,0
27,4
32,7

TK
2100
17,6
26,4
47,4
4,6
9,1
64,5
3,5
8,5
39,9
12,4
16,3
38,1
15,9
26,5
47,3
13,6
19,6
66,9
17,7
22,6
32,8

Về lĩnh vực nông nghiệp, luận án sử dụng mô hình DSSAT để
tính toán tác động của BĐKH đến năng suất và sản lượng lúa và ngô


17
tại Đà Nẵng co kết quả như sau:

Hình 3.8. Mức thay đổi năng suất lúa vụ Đông – Xuân (a) và ngô
(b)trong tương lai so với năng suất lúa thực tế năm 2012 của Đà Nẵng

Năng suất lúa vụ Đông – Xuân tính trung bình từ mỗi thập kỷ
trong giai đoạn 2020 – 2100 sẽ giảm khoảng 3,1% so với năm 2012,
và năng suất lúa vụ Hè – Thu tính trung bình từ mỗi thập kỷ trong giai
đoạn 2020 – 2100 sẽ giảm khoảng 4,9% so với năm 2012. Trung bình
giai đoạn 2020 – 2100 thì năng suất ngô giảm khoảng 0,6% so với
năng suất ngô năm 2012.
Thời gian sinh trưởng của giống lúa HT1 có thể bị rút ngắn
khoảng 7 ngày trong vụ Đông – Xuân và 14 ngày trong vụ Hè – Thu
vào năm 2100. Trung bình thời gian sinh trưởng của giống lúa HT1 bị
rút ngắn khoảng 8 ngày. Thời gian sinh trưởng của giống ngô LVN25
có thể bị rút ngắn khoảng 16 ngày vào năm 2100
Luận án còn đánh giá tác động của BĐKH và NBD đến một số
lĩnh vực kinh tế xã hội khác như lâm nghiệp, dân cư, sức khỏe cộng
đồng, du lịch… Tuy nhiên, các tác động này chưa đáng kể, không thể
hiện rõ nhưng cũng được phân tích để phục vụ đánh giá tính dễ bị tổn
thương.
3.3. Đánh giá tính dễ bị tổn thương một số lĩnh vực ở TP Đà Nẵng
Trong luận án sử dụng phương pháp trọng số không bằng nhau
theo Iyengar & Sudarshan trình bày trong chương 2 để tính toán các
chỉ số tổn thương do BĐKH thí điểm cho thành phố Đà Nẵng.


18

3.3.1 Chỉ số dễ bị tổn thương đối với các vấn đề xã hội
Luận án đã đưa ra được 8 chỉ tiêu tác động của BĐKH, ra 26 chỉ

tiêu độ nhạy và 20 chỉ tiêu ứng phó trong lĩnh vực xã hội. Các chỉ tiêu
tác động được thống kê từ các dữ liệu thực tế và nội suy cho từng
vùng tính toán, các tham số số tương lai sẽ được lấy từ kịch bản
BĐKH và NBD. Các chỉ tiêu độ nhạy được thông kê từ kết quả đánh
giá ngập lụt, và xâm nhập mặn và biến đổi năng suất cây trồng, thời
gian sinh trưởng do tác động của BĐKH và NBD kết hợp với niên
giám thống kê và các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Các chỉ tiêu
ứng phó được phân tích từ các biện pháp về năng lực của nguồn nhân
lực, khả năng kinh tế, các biện pháp sinh kế và năng lực xã hội.
Bảng 3.2. Chỉ số dễ bị tổn thương các giai đoạn cho lĩnh vực xã hội
Giai
đoạn
Nền
2020
2030
2050
2100

Hải
Châu
0.472
0.526
0.533
0.460
0.514

Thanh
Khê
0.435
0.465

0.436
0.482
0.471

Sơn Trà
0.472
0.498
0.490
0.580
0.468

Ngũ Hành
Sơn
0.579
0.568
0.549
0.442
0.544

Liên
Chiểu
0.451
0.473
0.455
0.484
0.426

Cẩm Lệ
0.508
0.523

0.514
0.506
0.493

Hòa
Vang
0.483
0.514
0.517
0.526
0.469

Kết quả chỉ số tổn thương của các quận huyện của TP Đà Nẵng
trong lĩnh vực xã hội trước BĐKH nằm trong khoảng từ 0.4 đến 0.6
tức là mức độ tổn thương trung bình.
3.3.2 Chỉ số dễ bị tổn thương lĩnh vực năng lượng và công nghiệp
Có 8 chỉ tiêu tác động của BĐKH giống như lĩnh vực xã hội. Các
chỉ tiêu độ nhạy bao gồm: diện tích đất công nghiệp bị ngập, số dân
lao động trong công nghiệp và số doanh nghiệp. Các chỉ tiêu về khả
năng ứng phó này được sử dụng để đánh giá trong các giai đoạn tương
lai và được xác định trên cơ sở quy hoạch phát triển của từng quận
huyện bao gồm: Số trường học các loại, số gia đình dùng điện lưới, hệ
thống thông tin liên lạc, năng lượng đế ứng phó như số nhà máy điện.


19
Bảng 3.3. Chỉ số dễ bị tổn thương cho lĩnh vực công nghiệp & năng lượng
Giai
đoạn
Nền

2020
2030
2050
2100

Hải
Châu
0.611
0.610
0.606
0.515
0.623

Thanh
Khê
0.506
0.508
0.493
0.499
0.536

Sơn Trà
0.517
0.511
0.506
0.574
0.500

Ngũ Hành
Sơn

0.597
0.572
0.569
0.485
0.564

Liên
Chiểu
0.504
0.543
0.534
0.468
0.456

Cẩm
Lệ
0.499
0.518
0.513
0.488
0.460

Hòa
Vang
0.453
0.490
0.603
0.633
0.439

Kết quả tính toán cho thấy mức dễ bị tổn thương của công nghiệp
và năng lượng tại Đà Nẵng nằm trong khoảng 0.4-0.65, tức là chủ yếu
ở mức tổn thương trung bình trong các giai đoạn khác nhau. Quận Hải
Châu và huyện Hòa Vang có chỉ số tổn thương ở vào mức cao ( >0,6 )
ở nhiều giai đoạn. Đây là hai khu vực có số doanh nghiệp cũng như
dân trong lao động công nghiệp lớn, mức độ nhạy cảm lớn hơn các
khu vực khác trong TP Đà Nẵng
3.3.3 Chỉ số dễ bị tổn thương lĩnh vực giao thông và đô thị
Các chỉ tiêu về tác động đó cũng giống với các tác động đến lĩnh
vực xã hội, công nghiệp và năng lượng. Các chỉ tiêu độ nhạy bao gồm
11 chỉ tiêu: các loại đối tượng dễ chịu ảnh hưởng như dân số, diện tích
dân số; Các đối tượng chịu ảnh hưởng như: diện tích đô thị bị ngập, %
các loại đường ngập, dân số bị ảnh hưởng bởi ngập lut, nước biển
dâng, xâm nhập mặn. Chỉ số về ứng phó (A) đối với lĩnh vực giao
thông và đô thị được thống kê gồm 7 chỉ tiêu: các loại đường kiên cố,
khả năng ứng phó của hệ thống hạ tầng như hệ thống thoát nước,
mạng lưới điện.
Bảng 3.4. Chỉ số dễ bị tổn thương cho giao thông & đô thị các giai đoạn
Giai
đoạn
Nền
2020
2030
2050
2100

Hải
Châu
0.634
0.760

0.721
0.943
0.723

Thanh
Khê
0.754
0.925
0.906
0.524
0.889

Sơn
Trà
0.607
0.496
0.476
0.720
0.491

Ngũ Hành
Sơn
0.694
0.732
0.688
0.589
0.719

Liên
Chiểu

0.635
0.691
0.571
0.700
0.599

Cẩm
Lệ
0.744
0.723
0.691
0.632
0.700

Hòa
Vang
0.558
0.550
0.767
0.745
0.606

Giá trị tổn thương trong lĩnh vực giao thông & đô thị nằm trong


20
khoảng 0.4 -0.95, đa phần ở mức tổn thương cao. Trong đó quận
Thanh Khê là quận có chỉ tiêu tổn thương rất cao cả ở nhiều giai đoạn

Nền

2050

2100

Hình 3.11. Bản đồ tổn thương trong lĩnh vực giao thông & đô thị các giai đoạn

3.3.4 Bộ chỉ số tổn thương do ảnh hưởng của BĐKH đến Đà Nẵng
Bảng 3.5.Bảng tổng hợp chỉ số dễ bị tổn thương theo từng lĩnh vực
Lĩnh
vực
Xã hội
CN&NL
GT&ĐT

Hải
Châu
0.501
0.593
0.756

Thanh
Khê
0.458
0.508
0.800

Sơn Ngũ Hành
Trà
Sơn

0.502
0.537
0.521
0.557
0.558
0.684

Liên
Chiểu
0.458
0.501
0.639

Cẩm
Lệ
0.509
0.496
0.698

Hòa
Vang
0.502
0.524
0.645

Nhìn chung kết quả tính toán chỉ số tổn thương các lĩnh vực của
TP Đà Nẵng cho thấy mức độ tổn thương đều ở mức trung bình chỉ
riêng lĩnh vực giao thông và đô thị thì chỉ số tổn thương hầu như ở
mức cao ở các quận/ huyện
Bảng 3.6 Chỉ số và phân cấp dễ bị tổn thương ở Đà Nẵng các giai đoạn

Giai
đoạn
Nền
2020
2030
2050
2100

Hải
Châu
0.572
0.632
0.620
0.640
0.620

Thanh
Khê
0.565
0.632
0.612
0.502
0.632

Sơn
Trà
0.532
0.502
0.491
0.625

0.486

Ngũ
Hành Sơn
0.623
0.624
0.602
0.505
0.609

Liên
Chiểu
0.530
0.569
0.520
0.551
0.494

Cẩm
Lệ
0.584
0.588
0.573
0.542
0.551

Hòa
Vang
0.498
0.518

0.629
0.635
0.505


21
Quận Hải Châu, Thanh Khê, Ngũ Hành Sơn là các quận có nhiều
giá trị tổn thương ở mức cao, mặt khác quận Liên Chiểu và Cẩm Lệ là
các quận có giá trị tổn thương ở các giai đoạn đều trong mức trung
bình. Từ đó có thể thấy, trong tương lai cần đặc biệt chú ý tới những
giải pháp thích hợp nhằm đẩy mạnh công tác nâng cao khả năng ứng
phó cho các quận Hải Châu, Thanh Khê, Ngũ Hành Sơn ở mọi lĩnh
vực

Nền

2020

2030

2030

2100

Hình 3.21. Bản đồ tổng hợp chỉ số tổn thương cho Đà Nẵng


22

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

Kết luận
Từ các kết quả nghiên cứu được trình bày trong các chương rút ra
một số kết luận sau:
1. Luận án đã, tổng hợp nhiều tài liệu kết quả nghiên cứu liên
quan đến đánh giá tác động của BĐKH và NBD, và các phương pháp
đánh giá tính dễ bị tổn thương. Đây là những cơ sở khoa học để đánh
giá tác động của BĐKH và NBD, đánh giá tính dễ bị tổn thương cho
TP Đà Nẵng.
2. Luận án đã phân tích được biểu hiện của BĐKH tại khu vực Đà
Nẵng thông qua chuỗi tài liệu quan trắc nhiệt độ, lượng mưa 50 năm
(1961-2010) và các tài liệu thống kê một số hiện tượng khí hậu cực
đoan.
3. Luận án đã đánh giá tác động của BĐKH đến các ngành lĩnh
vực sau:
+ Tài nguyên nước: Dòng chảy mùa lũ có xu hướng tăng, mùa
kiệt có xu hướng giảm và gia tăng ngập lụt và xâm nhập mặn tại Đà
Nẵng. Dựa trên kết quả tính toán bằng mô hình MIKE 11 và công
nghệ GIS, đã xây dựng hệ thống bản đồ ngập lụt và xâm nhập mặn chi
tiết cho thành phố Đà Nẵng, từ đó xác định được diện tích bị ảnh
hưởng của từng quận/huyện, đặc biệt là các quận ven biển bị ảnh
hưởng nhiều như Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn, Thanh Khê, Liên Chiểu.
+ Nông nghiệp: Đã đánh giá được diện tích đất nông nghiệp bị
ngập lụt và đánh giá chi tiết tác động của BĐKH đến 2 loại cây trồng
chính ở Đà Nẵng (lúa, ngô) trên cơ sở áp dụng mô hình DSSAT.
Trong đó, năng suất lúa vụ Đông – Xuân , vụ Hè – Thu và ngô đều
giảm trong các giai đoạn tương lai; thời gian sinh trưởng bị rút ngắn so
với hiện trạng.


23

+ Công nghiệp, năng lượng, giao thông đô thị và cơ sở hạ tầng
đều chịu ảnh hưởng của BĐKH và NBD, trong đó, đã xác định cụ thể
diện tích bị ngập lụt trong các giai đoạn tương lai.
+ Đã đánh giá tác động của BĐKH đến một số lĩnh vực kinh tế xã
hội khác như lâm nghiệp, dân cư, sức khỏe cộng đồng, du lịch… Tuy
nhiên, các tác động này chưa được định lượng mà chỉ được phân tích
để đánh giá tính dễ bị tổn thương.
4. Trên cơ sở các đánh giá trên, đã tính toán chỉ số dễ bị tổn
thương cho các quận huyện của thành phố Đà Nẵng trong 3 lĩnh vực
xã hội, năng lượng và công nghiệp, giao thông và đô thị với các kết
quả cụ thể như sau:
+ Lĩnh vực xã hội: Mức độ dễ bị tổn thương của các quận/huyện ở
mức trung bình (0,4-0,6) trong các giai đoạn nền và tương lai 2020,
2030, 2050 và 2100. Tuy nhiên chỉ số giữa các quận huyện không
giống nhau, nhỏ nhất là quận Liên Chiểu và Thanh Khê, lớn nhất là
quận Ngũ Hành Sơn. Vì vậy, cần chú ý các biện pháp bảo vệ cộng
đồng đối với quận Ngũ Hành Sơn, là khu vực có thể chịu nhiều thiệt
hại do BĐKH theo các kịch bản đã đánh giá ở trên.
+ Lĩnh vực năng lượng và công nghiệp: Chỉ số dễ bị tổn thương
trong khoảng 0,4-0,65 là mức dễ bị tổn thương trung bình. Tuy nhiên,
quận Hải Châu và huyện Hòa Vang có chỉ số dễ bị tổn thương ở mức
cao (>0,6) ở nhiều giai đoạn. Đây là hai khu vực có số doanh nghiệp
cũng như dân trong lao động công nghiệp lớn, mức độ nhạy cảm lớn
hơn các khu vực khác trong TP Đà Nẵng. Mặt khác, huyện Hòa Vang
là huyện nông thôn, cơ sở vật chất nghèo nàn hơn các quận/huyện
khác, khả năng chống chọi với các tác động cũng thấp hơn. Vì vậy,
trong các quy hoạch tương lai của lĩnh vực công nghiệp và năng lượng
cần chú trọng nâng cấp cơ sở hạ tầng ở hai khu vực quận Hải Châu và