Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất ở một số dự án trên địa bàn thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (320.45 KB, 27 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN KHẮC ĐẠT
ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT
Ở MỘT SỐ DỰ ÁN THUỘC ĐỊA BÀN THỊ XÃ PHÚ THỌ
TỈNH PHÚ THỌ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số: 60 62 16
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN NGỌC NÔNG
Thái Nguyên - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
LỜI CAM ĐOAN
- Tôi xin cam đoan rằng những số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là trung thực và chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ ở một học vị nào.
- Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã
đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều đã đƣợc chỉ rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Nguyễn Khắc Đạt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm
giúp đỡ nhiệt tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể, đã tạo
điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn Thạc sĩ này.
Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Ngọc Nông, Phó
hiệu trƣởng Trƣờng Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi
trong suốt thời gian tôi nghiên cứu thực hiện đề tài.
Tôi xin cảm ơn sự góp ý chân thành của các Thầy, Cô giáo Khoa Tài
nguyên và Môi trƣờng, Khoa Sau Đại học, Trƣờng Đại học Nông lâm Thái
Nguyên đã tạo điều kiện cho tôi thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo UBND thị xã Phú Thọ, Phòng Tài
nguyên và Môi trƣờng thị xã Phú Thọ, Hội đồng Bồi thƣờng HT&TĐC thị xã
Phú Thọ đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài
trên địa bàn.
Tôi xin cảm ơn tới gia đình, những ngƣời thân, cán bộ, đồng nghiệp và bạn bè
đã tạo điều kiện về mọi mặt giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.
Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn
Nguyễn Khắc Đạt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................1
1.2. Mục đích và yêu cầu .....................................................................................3
1.2.1. Mục đích ...................................................................................................3
1.2.2. Yêu cầu .....................................................................................................3
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...............................................................4
1.1. Cơ sở lý luận về chính sách bồi thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ khi Nhà nƣớc
thu hồi đất ..................................................................................................4
1.1.1. Khái quát về bồi thƣờng, hỗ trợ, tái đinh cƣ ...............................................4
1.1.2. Đặc điểm của quá trình giải phóng mặt bằng .............................................5
1.1.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến công bồi thƣờng GPMB ..............................6
1.1.3.1. Yếu tố cơ bản trong quản lý nhà nƣớc về đất đai ....................................6
1.1.3.2. Yếu tố giá đất và định giá đất ............................................................... 10
1.1.3.3. Thị trƣờng Bất động sản ....................................................................... 12
1.2. Vận dụng lý luận địa tô của Các Mác vào việc định giá bồi thƣờng thiệt
hại đất và tài sản gắn liền với đất ............................................................. 13
1.2.1. Về tái định cƣ .......................................................................................... 15
1.2.2. Vấn đề ổn định nơi ở ............................................................................... 15
1.2.3. Vấn đề chuyển đổi nghề nghiệp ............................................................... 16
1.3. Chính sách bồi thƣờng ở một số nƣớc trên thế giới ..................................... 17
1.3.1. Trung Quốc ............................................................................................. 17
1.3.2. Thái Lan .................................................................................................. 19
1.3.3. Australia .................................................................................................. 20
1.3.4. Phƣơng pháp bồi thƣờng thiệt hại về đất đai thuộc các tổ chức tài trợ
(WB và ADB) ......................................................................................... 21
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
1
1.3.5. Chính sách của Nhà nƣớc về bồi thƣờng thiệt hại cho ngƣời bị thu hồi
đất khi Nhà nƣớc thu hồi đất để sử dụng vào mục đích an ninh quốc
phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng ............................................... 24
1.3.5.1. Những văn bản pháp quy của Nhà nƣớc về đất đai ............................... 24
1.3.5.2. Bồi thƣờng thiệt hại theo quy định hiện hành của Nhà nƣớc ................. 28
1.3.6. Những vấn đề tồn tại cần đƣợc nghiên cứu .............................................. 31
1.3.6.1. Thực tiễn của việc bồi thƣờng giải phóng mặt bằng .............................. 31
1.3.6.2. Một số nội dung quản lý Nhà nƣớc về đất đai tác động đến công tác
bồi thƣờng giải phóng mặt bằng và tái định cƣ ........................................ 34
1.3.6.3. Yếu tố định giá đất và giá đất tác động đến công tác bồi thƣờng
GPMB và tái định cƣ ............................................................................... 35
1.3.6.4. Yếu tố pháp chế tác động đến công tác bồi thƣờng GPMB và tái
định cƣ .................................................................................................... 36
1.4. Thực trạng bồi thƣờng giải phóng mặt bằng ở một số địa phƣơng trong
cả nƣớc ................................................................................................... 38
1.4.1. Thành phố Hà Nội ................................................................................... 38
1.4.2. Thành phố Hải Phòng .............................................................................. 40
1.5. Khái quát thực trạng công tác bồi thƣờng, giải phóng mặt bằng của tỉnh
Phú Thọ .................................................................................................. 41
Chƣơng 2. NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................... 44
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................. 44
2.2. Địa điểm nghiên cứu .................................................................................. 44
2.3. Nội dung nghiên cứu .................................................................................. 44
2.3.1. Điều kiện và đối tƣợng đƣợc bồi thƣờng trong từng dự án ....................... 44
2.3.2. Giá bồi thƣờng......................................................................................... 44
2.3.3. Chính sách hỗ trợ và tái định cƣ .............................................................. 44
2.3.4. Trình tự thực hiện, trách nhiệm của Hội đồng bồi thƣờng, hỗ trợ và
tái định cƣ ................................................................................................ 45
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
2
2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................ 45
2.4.1. Phƣơng pháp điều tra cơ bản ................................................................... 45
2.4.2. Phƣơng pháp thống kê, phân tích, tổng hợp số liệu điều tra (sử dụng
phần mềm Microsoft Excel) .................................................................... 45
2.4.3. Phƣơng pháp chuyên gia .......................................................................... 45
2.4.4. Phƣơng pháp so sánh, đối chiếu kết quả điều tra ...................................... 45
2.4.5. Phƣơng pháp tham khảo, kế thừa các tài liệu liên quan đến đề tài ............ 45
Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 46
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ ............. 46
3.1.1. Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 46
3.2. Đánh giá hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội ............................................ 49
3.2.1. Tình hình tăng trƣởng kinh tế .................................................................. 49
3.2.2. Chỉ tiêu về xã hội..................................................................................... 52
3.3. Tình hình phát triển một số ngành kinh tế chủ yếu ..................................... 53
3.3.1. Văn hóa - xã hội - thể thao ....................................................................... 53
3.3.2. Giáo dục đào tạo ...................................................................................... 53
3.3.3. Khoa học - kỹ thuật ................................................................................. 55
3.3.4. Y tế.......................................................................................................... 55
3.3.5. Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp ......................................................... 57
3.3.6. Thƣơng mại - dịch vụ .............................................................................. 58
3.3.7. Du lịch ..................................................................................................... 59
3.3.8. Sản xuất nông nghiệp .............................................................................. 59
3.3.9. Vệ sinh môi trƣờng .................................................................................. 60
3.3.10. An ninh - quốc phòng ............................................................................ 60
3.4. Xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng đô thị ................................................. 61
3.4.1. Về nhà ở .................................................................................................. 61
3.4.2. Công trình công cộng .............................................................................. 62
3.4.3. Về giao thông .......................................................................................... 63
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
3
3.4.4. Cấp nƣớc đô thị ....................................................................................... 63
3.4.5. Về thoát nƣớc .......................................................................................... 64
3.4.6. Về cấp điện, chiếu sáng ........................................................................... 65
3.4.7. Về thông tin, liên lạc, bƣu điện ................................................................ 65
3.4.8. Về vệ sinh môi trƣờng đô thị ................................................................... 65
3.4.9. Thu gom và xử lý chất thải rắn đô thị ...................................................... 66
3.5. Giới thiệu khái quát các dự án nghiên cứu và các chính sách liên quan
đến bồi thƣờng giải phóng mặt bằng khi nhà nƣớc thu hồi đất trên địa
bàn thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ ........................................................... 66
3.5.1. Giới thiệu về 3 dự án nghiên cứu ............................................................. 66
3.5.1.1. Dự án Cầu Ngọc Tháp và Tuyến nối Quốc lộ 2 với đƣờng 32 (Thuộc
dự án đƣờng Hồ Chí Minh) ...................................................................... 66
3.5.1.2. Dự án Đƣờng cao tốc Nội Bài-Lào Cai ................................................. 69
3.5.1.3. Dự án đƣờng trục chính nối trung tâm thị xã với quốc lộ 2 và khu
hạ tầng kỹ thuật ven đƣờng (đƣờng 35m) ................................................ 70
3.5.2. Các văn bản pháp lý có liên quan đến các dự án ...................................... 71
3.5.3. Trình tự thực hiện theo quy định bồi thƣờng giải phóng mặt bằng của
thị xã Phú Thọ ban hành cụ thể nhƣ sau ................................................... 74
3.6. Đánh giá việc thực hiện các chính sách bồi thƣờng giải phóng mặt bằng
ở thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ ............................................................... 76
3.6.1. Xác định đối tƣợng và điều kiện đƣợc bồi thƣờng ................................... 76
3.6.2. Kết quả điều tra, xác định các đối tƣợng và điều kiện đƣợc bồi
thƣờng ở 3 dự án trên địa bàn thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ ................... 79
3.6.3. Việc xác định giá bồi thƣờng về đất và tài sản trên đất theo Nghị định
số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ ............................. 87
3.6.4. Các chính sách hỗ trợ và tái định cƣ ........................................................ 91
3.7. Tác động của việc thực hiện chính sách bồi thƣờng giải phóng mặt
bằng đến đời sống và việc làm của các hộ dân bị thu hồi đất ................... 99
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
4
3.7.1. Tình hình chung về bồi thƣờng, hỗ trợ ..................................................... 99
3.7.2. Kết quả chi tiết điều tra, phỏng vấn các hộ dân về tình hình thu hồi
đất, bồi thƣờng và hỗ trợ tại 03 dự án .................................................... 100
3.7.3. Tình hình việc làm của ngƣời dân sau khi thu hồi đất ............................ 104
3.7.4. Tác động đến thu nhập ........................................................................... 110
3.7.5. Trình tự thực hiện và trách nhiệm của các cấp các ngành trong công
tác bồi thƣờng giải phóng mặt bằng ....................................................... 115
3.7.5.1. Căn cứ vào tình hình thực tế ở địa phƣơng, UBND cấp tỉnh giao việc
thực hiện bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ cho ....................................... 115
3.7.5.2. Trách nhiệm của các thành phần liên quan: .......................................... 115
3.7.5.3. Một số hạn chế .................................................................................... 119
3.8. Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện chính sách bồi thƣờng
giải phóng mặt bằng ở thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ ............................ 121
3.8.1. Các giải pháp chung .............................................................................. 121
3.8.2. Các giải pháp cụ thể .............................................................................. 123
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................... 125
1. Kết luận ....................................................................................................... 125
1.1. Việc xác định đối tƣợng và điều kiện đƣợc bồi thƣờng ............................. 125
1.2. Việc thực hiện và áp dụng giá bồi thƣờng ................................................. 125
1.3. Các chính sách hỗ trợ và tái định cƣ ......................................................... 126
1.4. Công tác tổ chức và trình tự thực hiện của các cấp các ngành trong
công tác bồi thƣờng GPMB ................................................................... 126
2. Đề nghị ........................................................................................................ 127
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 129
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu
Chú giải
NĐ
Nghị định
CP
Chính phủ
TW
Trung ƣơng
ADB
Ngân hàng phát triển Châu Á
WB
Ngân hàng thế giới
FDI
Đầu tƣ trực tiếp từ nƣớc ngoài
UBND
Ủy ban nhân dân
QĐ-UBND
Quyết định của Ủy ban nhân dân
QSDĐ
Quyền sử dụng đất
GPMB
Giải phóng mặt bằng
TĐC
Tái định cƣ
CNH
Công nghiệp hoá
HĐH
Hiện đại hoá
ĐTH
Đô thị hoá
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Tỷ lệ đóng góp của các khối ngành vào quy mô tăng trƣởng kinh
tế của Thị xã ...................................................................................... 49
Bảng 3.2: Nhịp độ tăng trƣởng kinh tế chung .................................................... 50
Bảng 3.3: Tỷ lệ đóng góp của Thị xã Phú Thọ vào quy mô tăng trƣởng của
tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2001-2005 ..................................................... 51
Bảng 3.4: Các chỉ tiêu kinh tế xã hội trên địa bàn thị xã Phú Thọ năm 2007,
năm 2008 ........................................................................................... 52
Bảng 3.5: Tổng hợp hộ nghèo trên địa bàn thị xã Phú Thọ giai đoạn
2006-2008 .................................................................................. 52
Bảng 3.6: Nhà ở tại thị xã Phú Thọ ................................................................... 61
Bảng 3.8: Tổng hợp cấp nƣớc sạch .................................................................... 64
Bảng 3.9: Cơ cấu sƣ̉ dụng đất hiện trạng khu 1 (giai đoạn 1)............................. 71
Bảng 3.10: Cơ cấu sƣ̉ dụng đất hiện trạng khu 2 (giai đoạn 2)........................... 71
Bảng 3.11: Quan điểm của ngƣời có đất bị thu hồi trong việc xác định đối
tƣợng và điều kiện đƣợc bồi thƣờng ................................................... 85
Bảng 3.12: Quan điểm của ngƣời có đất bị thu hồi trong việc thực hiện các
chính sách hộ trợ và TĐC ................................................................... 97
Bảng 3.13: Kết quả phỏng vấn chi tiết về thu hồi đất và bồi thƣờng hỗ trợ
của các hộ dân ................................................................................. 100
Bảng 3.14: Phƣơng thức sử dụng tiền bồi thƣờng hỗ trợ của các hộ dân
thuộc dự án đƣờng 35m ................................................................... 102
Bảng 3.15: Phƣơng thức sử dụng tiền bồi thƣờng hỗ trợ của các hộ dân
thuộc dự án đƣờng Cao tốc .............................................................. 103
Bảng 3.16: Trình độ văn hoá, chuyên môn của số ngƣời trong độ tuổi lao
động tại 02 dự án nghiên cứu ........................................................... 105
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
