Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại một số dự án trên địa bàn huyện Hiệp Hoà - Tỉnh Bắc Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
-------------------

PHÙNG VĂN THÀNH

Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƢỜNG,
HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƢ KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT
TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HIỆP HOÀ TỈNH BẮC GIANG

Chuyên ngành : QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số : 60. 62. 16

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Quang Hà

THÁI NGUYÊN - 2011

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân. Các số
liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong
luận văn nào khác.
Tôi cũng xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều
được chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Phùng Văn Thành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình điều tra, nghiên cứu để hoàn thành luận văn, ngoài sự nỗ
lực của bản thân, tôi đã được sự giúp đỡ nhiệt tình của Khoa Sau Đại học, các
thầy, cô trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Bên cạnh đó tôi cũng được
sự giúp đỡ nhiệt tình, chu đáo của cơ quan, tổ chức, nhân dân và địa phương.
Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn trân trọng nhất tới giáo viên hướng dẫn khoa
học PGS.TS Phạm Quang Hà đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt
quá trình hoàn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo
trong khoa và nhà trường, Hội đồng GPMB huện Hiệp Hoà, phòng TN&MT
huyện, UBND thị trấn Thắng, UBND các xã Đại Thành, Hợp Thịnh,...đã nhiệt
tình giúp đỡ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Tác giả luận văn

Phùng Văn Thành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Doanh nghiệp

: DN

Giải phóng mặt bằng

: GPMB

Giấy chứng nhận

: GCN

Ngân hàng phát triển Châu Á

: ADB

Ngân hàng thế giới

: WB

Quyền sử dụng

: QSD

Tái định cư

: TĐC

Trung ương

: TW

Uỷ ban nhân dân

: UBND

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




DANH MỤC BẢNG

Bảng 4.1. Phân loại thổ nhưỡng của huyện Hiệp Hoà .................................... 32
Bảng 4.2. Hiện trạng sử dụng đất năm 2009 .................................................. 33
Bảng 4.3. Thời tiết khí hậu huyện hiệp hoà trung bình từ năm 1999 2009 ............................................................................................... 35
Bảng 4.4. Điều kiện Kinh tế - Xã hội của huyện từ 2007 – 2009 ................... 37
Bảng 4.5. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp qua các năm ........................... 39
Bảng 4.6. Bảng giá đất nông nghiệp năm 2010 .............................................. 57
Bảng 4.7. Bảng giá đất ở ven một số trục đường tại thị trấn Thắng năm 2010 ....... 58
Bảng 4.8. Kết quả bồi thường, hỗ trợ về đất 2 dự án nghiên cứu .................. 60
Bảng 4.9. Bồi thường thiệt hại cây trồng, vật kiến trúc 2 dự án .................... 60
Bảng 4.10. Kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ trong bồi thường,
GPMB 2 dự án ............................................................................... 64
Bảng 4.11. Phương thức sử dụng tiền bồi thường hỗ trợ của các hộ dân
thuộc dự án 1 .................................................................................. 69

Bảng 4.12. Phương thức sử dụng tiền bồi thường hỗ trợ của các hộ dân
thuộc dự án 2 (số tiền được làm tròn số) ......................................... 70
Bảng 4.13. Trình độ văn hoá, chuyên môn của số người trong độ tuổi
lao động tại 02 dự án nghiên cứu .................................................... 71
Bảng 4.14. Thu nhập bình quân của người dân tại 02 dự án nghiên cứu ........ 73
Bảng 4.15. Tình hình thu nhập của các hộ sau khi thu hồi đất tại 2 dự án ...... 73

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1: Bản đồ hành chính tỉnh Bắc Giang................................................ 31
Hình 4.2. Cơ cấu sử dụng đất huyện Hiệp Hoà, năm 2009 ........................... 34
Hình 4.3. Cơ cấu kinh tế huyện Hiệp Hoà năm 2009 .................................... 38
Hình 4.4. Cơ cấu lao động phân theo ngành kinh tế...................................... 40
Ảnh 1: Khu TĐC dự án 1 ............................................................................. 48
Ảnh 2 : Công nhân trên công trình của dự án 2............................................. 49

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




MỤC LỤC
Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................... 1
1.2. Mục đích, yêu cầu................................................................................ 2
1.2.1. Mục đích ...................................................................................................... 2

1.2.2. Yêu cầu ........................................................................................................ 3
Phần II: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................................. 4
2.1. Bản chất của công tác bồi thường, GPMB ........................................... 4
2.2 Chính sách bồi thường, hỗ trợ và TĐC của các tổ chức tài và một số
nước trên thế giới ....................................................................................... 5
2.2.1 Chính sách bồi thường, hỗ trợ và GPMB của một số nước trên thế giới5
2.2.2. Chính sách bồi thường thiệt hại và TĐC của các tổ chức tài trợ (Ngân
hàng thế giới và Ngân hàng phát triển châu Á) ................................................... 9
2.3. Chính sách bồi thường khi nhà nước thu hồi đất ở Việt Nam và ở tỉnh
Bắc Giang................................................................................................. 11
2.3.1. Những văn bản pháp quy của nhà nước về đất đai ................................ 11
2.3.2. Một số văn bản về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất sử dụng vào
mục đích an ninh quốc phòng, lợi ích Quốc gia, lợi ích công cộng ................. 14
2.4. Thực tiễn bồi thường GPMB ở Việt Nam .......................................... 21
2.4.1. Phương án bồi thường ............................................................................... 21
2.4.2. Chính sách hỗ trợ....................................................................................... 22
2.4.3. Diện tích đất bồi thường, giá đất bồi thường ........................................... 22
2.4.4. Bồi thường về tài sản, cây cối, hoa màu gắn liền với đất bị thu hồi....... 23
2.4.5. TĐC và cơ sở hạ tầng khu TĐC ............................................................... 23
2.4.6. Trình độ hiểu biết pháp Luật Đất đai và bồi thường GPMB .................. 24
Phần III: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 27
3.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 27
3.2. Địa bàn nghiên cứu ............................................................................ 27
3.3. Nội dung nghiên cứu ......................................................................... 27
3.4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................. 28
3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu: .................................................................. 28
3.4.2. Phương pháp phỏng vấn và điều tra bằng phiếu điều tra........................ 28

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

3.4.3. Phương pháp thống kê, tổng hợp (sử dụng phần mềm Microsoft Excel)
............................................................................................................................... 29
3.4.6. Phương pháp chuyên gia........................................................................... 29
Phần IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................................. 30
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Hiệp Hoà tỉnh Bắc Giang . 30
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................... 30
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................................... 36
4.2. Một số nội dung Quản lý đất đai của huyện Hiệp Hoà từ năm 2003 đến
nay ........................................................................................................... 46
4.2.1. Tình hình đo đạc lập bản đồ địa chính ..................................................... 46
4.2.2. Lập quy hoạch, Kế hoạch sử dụng đất ..................................................... 46
4.2.3. Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .................................. 46
4.2.4. Công tác thanh tra giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai....................... 47
4.3. Tình hình chung về công tác bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi
đất trên địa bàn huyện Hiệp Hoà - tỉnh Bắc Giang .................................... 47
4.4. Giới thiệu về hai dự án và các văn bản pháp lý liên quan đế hai dự án
................................................................................................................. 48
4.4.1. Dự án xây dựng công viên trung tâm huyện Hiệp Hoà – Dự án 1 ........ 48
4.4.2. Dự án xây dựng trạm biến áp 500 Kv Sơn La - Hiệp Hoà – Dự án 2 . 49
4.4.3. Các văn bản pháp lý có liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tại hai dự án
............................................................................................................................... 50
4.5. Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất tại hai dự án nghiên cứu .......................................... 51
4.5.1. Xác định đối tượng, điều kiện được bồi thường hỗ trợ về đất................ 51
4.5.2. Kết quả điều tra, xác định các đối tượng và điều kiện được bồi thường ở
2 dự án nghiên cứu .............................................................................................. 53
4.5.3. Bồi thường, hỗ trợ về đất, tài sản, công trình, vật nuôi trên đất............. 56

4.5.4. Kết quả thực hiện bồi thường, hỗ trợ về đất và tài sản, công trình trên đất
ở hai dự án ............................................................................................................ 60
4.5.5. Chính sách hỗ trợ....................................................................................... 61
4.5.6. Kết quả thực hiện các khoản hỗ trợ của hai dự án .................................. 64
4.5.7. Chính sách TĐC ........................................................................................ 64
4.5.8. Đánh giá chung kết quả đạt được và những tồn tại của hai dự án, giải
pháp thực hiện ...................................................................................................... 65
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




4.6. Tác động của việc thực hiện chính sách bồi thường giải phóng mặt
bằng đến đời sống và việc làm của các hộ dân bị thu hồi đất .................... 67
4.6.1. Tình hình chung về bồi thường, hỗ trợ .................................................... 67
4.6.2. Kết quả chi tiết điều tra, phỏng vấn các hộ dân về tình hình thu hồi đất,
bồi thường và hỗ trợ tại 02 dự án nghiên cứu .................................................... 68
4.6.3. Tình hình việc làm của người dân sau khi thu hồi đất ............................ 70
4.6.5. Tác động đến thu nhập .............................................................................. 72
Phần V: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................................. 75
5.1. Kết luận ............................................................................................ 75
5.2. Đề nghị ............................................................................................. 76
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 78

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




1

Phần I

ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là nguồn tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất
đặc biệt, thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn
phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh
quốc phòng. Đất đai là tài sản do Nhà nước thống nhất quản lý.
Đất đai là nguồn tài chính tiềm năng, nguồn nhân lực cơ bản để phát
triển kinh tế đất nước, nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Đất đai được coi là
một loại bất động sản, là một hàng hoá đặc biệt, vì những tính chất của nó như
cố định về vị trí, giới hạn về không gian, vô hạn về thời gian sử dụng và trong
quá trình sử dụng nếu sử dụng đất đai một cách hợp lý thì giá trị của đất
không những mất đi mà còn tăng lên.
Việt Nam cũng như nhiều nước khác trên thế giới, việc bồi thường đất đai,
giải phóng mặt bằng (GPMB) là vấn đề mà Nhà nước phải đối mặt như một quy
luật tất yếu và phổ biến, không thể tránh khỏi. Đây là một vấn đề hết sức nhạy
cảm, phức tạp tác động tới mọi mặt của đời sống kinh tế - chính trị - xã hội.
Trong điều kiện quỹ đất ngày càng hạn hẹp, giá đất ngày càng cao, nhịp
độ phát triển ngày càng lớn thì nhu cầu GPMB càng trở nên cấp thiết và trở
thành một thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế, chính trị - xã hội trên
phạm vi vùng, quốc gia. Vấn đề bồi thường, GPMB trở thành điều kiện tiên
quyết để thực hiện dự án phát triển, nếu không được xử lý tốt thì sẽ trở thành
vật cản của sự phát triển kinh tế - xã hội, bởi vậy đòi hỏi phải có sự quan tâm
đúng mức và giải quyết triệt để.
Ngày nay đất nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới kinh tế, công
nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Chúng ta đã và đang triển khai nhiều dự
án đầu tư xây dựng và cải thiện cơ sở hạ tầng, các dự án đều cần quỹ đất. Sự
phát triển đô thị, khu dân cư, an ninh quốc phòng, cơ sở sản xuất đều cần có

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....