Nghiên cứu một số đặc điểm bệnh cầu trùng bê, nghé ở ba huyện thuộc tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (438.18 KB, 27 trang )
I HC THI NGUYấN
TRNG I HC NễNG LM
------------------------
GIP MNH HONG
Nghiên cứu một số đặc điểm
bệnh cầu trùng bê, nghé ở ba huyện
thuộc tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị
LUN VN THC S KHOA HC NễNG NGHIP
Thỏi Nguyờn, nm 2011
S húa bi Trung tõm Hc liu i hc Thỏi Nguyờn
I HC THI NGUYấN
TRNG I HC NễNG LM
GIP MNH HONG
Nghiên cứu một số đặc điểm
bệnh cầu trùng bê, nghé ở ba huyện
thuộc tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị
Chuyờn ngnh: TH Y
Mó s: 60.62.50
LUN VN THC S KHOA HC NễNG NGHIP
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. Nguyn Th Kim Lan
Thỏi Nguyờn, nm 2011
S húa bi Trung tõm Hc liu i hc Thỏi Nguyờn
-i-
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng:
Các kết quả nghiên cứu trong luận văn là do tôi trực tiếp nghiên cứu
dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan và sự giúp đỡ chân
tình của các Thầy, Cô Khoa Thú y - Trƣờng Đại học Nông nghiệp Hà Nội,
Chi cục Thú y tỉnh Bắc Giang…
Các số liệu và kết quả trình bày trong luận văn này là hoàn toàn trung
thực, đƣợc rút ra từ tình hình thực tế của Bắc Giang trong những năm qua và
chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã đƣợc cảm ơn và các
thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2011
Tác giả luận văn
Giáp Mạnh Hoàng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
-ii-
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt 2 năm học tập, với nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận đƣợc sự
giúp đỡ, hƣớng dẫn tận tình của nhiều cá nhân và tập thể, đến nay luận văn
của tôi đã đƣợc hoàn thành. Nhân dịp này, cho phép tôi đƣợc tỏ lòng biết ơn
và cảm ơn chân thành tới:
Cô giáo hƣớng dẫn khoa học: Phó giáo sƣ - Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Lan.
Các Thầy, Cô Khoa Thú y - Trƣờng Đại học Nông nghiệp Hà Nội.
Những ngƣời thầy uyên bác, mẫu mực, tận tình và chu đáo đã luôn cổ
vũ tinh thần, động viên, hƣớng dẫn và chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, khoa Sau Đại
học, Khoa Chăn nuôi - Thú y, các thầy cô giáo đã giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi
học tập, tiếp thu kiến thức của trƣơng trình học.
Ban Lãnh đạo và toàn thể cán bộ Chi cục Thú y Bắc Giang, Trạm Thú
y Tân Yên, đồng nghiệp đang làm việc trong lĩnh vực Chăn nuôi - Thú y của
tỉnh Bắc Giang.
Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi đƣợc gửi lời cảm ơn sâu
sắc tới gia đình, ngƣời thân cùng bạn bè đã động viên giúp đỡ tôi vƣợt qua
mọi khó khăn trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu, thực hiện đề tài.
Một lần nữa tôi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn, cảm ơn chân thành tới
những tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành chƣơng trình
học tập.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2011
Tác giả
Giáp Mạnh Hoàng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
-iii-
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... i
Chƣơng 1.TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................. 3
1.1. CẦU TRÙNG KÝ SINH Ở BÊ, NGHÉ .................................................... 3
1.1.1. Thành phần loài cầu trùng bê, nghé ........................................................ 3
1.1.2. Đặc điểm hình thái, kích thƣớc các loài cầu trùng.................................. 4
1.1.3. Cấu trúc của Oocyst cầu trùng ................................................................ 6
1.1.4. Chu kỳ sinh học của cầu trùng bê, nghé ................................................. 8
1.1.5. Tính chuyên biệt của cầu trùng ............................................................. 11
1.1.6. Những yếu tố ảnh hƣởng đến tình hình nhiễm cầu trùng ở gia súc, gia
cầm .................................................................................................................. 12
1.2. BỆNH CẦU TRÙNG BÊ, NGHÉ ........................................................... 20
1.2.1. Những thiệt hại về kinh tế do bệnh cầu trùng gây ra ............................ 21
1.2.2. Dịch tễ học của bệnh cầu trùng bê nghé. .............................................. 22
1.2.3. Cơ chế sinh bệnh ................................................................................... 23
1.2.4. Triệu chứng của bê, nghé bị bệnh cầu trùng ......................................... 25
1.2.5. Bệnh tích của bê, nghé bị bệnh cầu trùng ............................................. 27
1.2.6. Miễn dịch trong bệnh cầu trùng ............................................................ 28
1.2.7. Chẩn đoán bệnh cầu trùng bê, nghé ...................................................... 33
1.2.8. Phòng, trị bệnh cầu trùng cho bê, nghé ................................................. 35
1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC ................... 42
1.3.1. Tình hình nghiên cứu bệnh cầu trùng ở nƣớc ngoài ............................. 42
1.3.2. Tình hình nghiên cứu bệnh cầu trùng bê, nghé trong nƣớc .................. 44
Chƣơng 2. NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
......................................................................................................................... 47
2.1. ĐỐI TƢỢNG VÀ VẬT LIỆU NGHIÊN CỨU ....................................... 47
2.2. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ......................................... 48
2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .................................................................... 48
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
-iv-
2.3.1. Nghiờn cu mt s c im dch t bnh cu trựng bờ, nghộ ba
huyn thuc tnh Bc Giang ............................................................................ 48
2.3.1.1. T l v cng nhim cu trựng bờ, nghộ .............................. 48
2.3.1.2. Nghiờn cu s ụ nhim Oocyst cu trựng bờ, nghộ ngoi cnh . 49
2.3.2. Nghiờn cu c im bnh lý, lõm sng ca bnh cu trựng bờ, nghộ . 49
2.3.3. Nghiờn cu bin phỏp phũng, tr cu trựng cho bờ, nghộ ..................... 49
2.4. B TR TH NGHIM V PHNG PHP NGHIấN CU .............. 49
2.4.1. B trớ iu tra v phng phỏp xỏc nh tỡnh hỡnh nhim cu trựng bờ,
nghộ ................................................................................................................. 49
2.4.2. Phng phỏp theo dừi v xỏc nh t l nhim cu trựng theo tui bờ,
nghộ ................................................................................................................. 52
2.4.3. Phng phỏp theo dừi v xỏc nh t l nhim cu trựng theo mựa v 53
2.4.4. B trớ theo dừi s ụ nhim Oocyst cu trựng bờ, nghộ chung nuụi,
khu vc xung quanh chung nuụi bờ, nghộ v khu vc bói chn th ............. 54
2.4.5. B trớ xỏc nh vai trũ ca cu trựng trong hi chng tiờu chy bờ,
nghộ ................................................................................................................. 55
2.4.6. B trớ theo dừi biu hin lõm sng ch yu ca bờ, nghộ b bnh cu
trựng ................................................................................................................ 56
2.4.7. Phng phỏp xột nghim mỏu ca bờ, nghộ b bnh cu trựng v bờ,
nghộ khe ........................................................................................................ 56
2.4.8. B trớ thớ nghim xỏc nh cụng thc phõn cú kh nng sinh nhit tt
dit Oocyst cu trựng .................................................................................. 57
2.4.9. Phng phỏp ỏnh giỏ hiu lc ca thuc tr cu trựng bờ, nghộ ......... 58
2.4.10. Phng phỏp xỏc nh an ton ca thuc ...................................... 59
2.4.11. xut quy trỡnh phũng tr tng hp bnh cu trựng bờ, nghộ ......... 59
2.5. PHNG PHP X Lí S LIU ........................................................ 59
Ch-ơng 3. kết quả và thảo luận .................................................... 63
3.1. CC LOI CU TRNG Kí SINH Bấ, NGHẫ TI TNH BC
GIANG ............................................................................................................ 63
S húa bi Trung tõm Hc liu i hc Thỏi Nguyờn
-v-
3.2. TỶ LỆ VÀ CƢỜNG ĐỘ NHIỄM CẦU TRÙNG TẠI MỘT SỐ ĐỊA
PHƢƠNG ........................................................................................................ 65
3.3. TỶ LỆ VÀ CƢỜNG ĐỘ NHIỄM CẦU TRÙNG THEO TUỔI BÊ,
NGHÉ .............................................................................................................. 68
3.4. TỶ LỆ VÀ CƢỜNG ĐỘ NHIỄM CẦU TRÙNG BÊ, NGHÉ THEO
MÙA VỤ ......................................................................................................... 70
3.5. NGHIÊN CỨU SỰ Ô NHIỄM OOCYST CẦU TRÙNG Ở NGOẠI
CẢNH.............................................................................................................. 72
3.6. NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM BỆNH LÝ, LÂM SÀNG CỦA BỆNH CẦU
TRÙNG BÊ, NGHÉ ........................................................................................ 75
3.6.1. Vai trò của cầu trùng trong hội chứng tiêu chảy ở bê, nghé ................. 75
3.6.2. Tỷ lệ bê nghé có biểu hiện lâm sàng của bệnh cầu trùng ..................... 78
3.6.3. Sự thay đổi một số chỉ số máu của bê, nghé bị bệnh cầu trùng ............ 80
3.7. NGHIÊN CỨU BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ BỆNH CẦU TRÙNG ........ 86
3.7.1. Nghiên cứu công thức ủ phân để tăng khả năng sinh nhiệt .................. 86
3.7.2. Hiệu lực của thuốc trị cầu trùng bê, nghé ............................................. 91
3.7.3. Một số chỉ tiêu sinh lý trƣớc và sau khi dùng thuốc ............................. 93
3.7.3. Đề xuất biện pháp phòng trị bệnh cầu trùng cho bê, nghé.................... 94
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................... 96
1. Kết luận ................................................................................................... 96
2. Đề nghị .................................................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 98
I. Tài liệu tiếng Việt ........................................................................................ 98
II. Tài liệu dịch từ tiếng nƣớc ngoài.............................................................. 102
III. Tài liệu tiếng Anh.................................................................................... 102
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
-vi-
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Cs
:
Cộng sự
g
:
Gam
Nxb :
Nhà xuất bản
Spp. :
Species
E.
:
Eimeria
TT
:
Thể trọng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
-vii-
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 3.1. Các loài cầu trùng ký sinh ở bê, nghé tại tỉnh Bắc Giang .............. 63
Bảng 3.2. Tỷ lệ nhiễm cầu trùng bê, nghé tại một số địa phƣơng .................. 65
Bảng 3.3. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm cầu trùng theo tuổi bê, nghé .................. 68
Bảng 3.4. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm cầu trùng theo mùa vụ ........................... 70
Bảng 3.5. Sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng ở chuồng và khu vực xung quanh
chuồng nuôi bê, nghé ............................................................................ 73
Bảng 3.6. Sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng ở khu vực bãi chăn thả bê, nghé ..... 74
Bảng 3.7. Tỷ lệ và cƣờng độ nhiễm cầu trùng ở bê, nghé bình thƣờng và tiêu
chảy ....................................................................................................... 76
Bảng 3.8. Tỷ lệ và những biểu hiện lâm sàng của bê, nghé bị bệnh cầu trùng
............................................................................................................... 79
Bảng 3.9. Số lƣợng hồng cầu, bạch cầu và hàm lƣợng huyết sắc tố của bê,
nghé khoẻ và bê, nghé bị bệnh cầu trùng.............................................. 81
Bảng 3.10. Công thức bạch cầu của bê, nghé khoẻ và bê, nghé bị bệnh cầu trùng
............................................................................................................... 84
Bảng 3.11. Khả năng sinh nhiệt và tác dụng diệt Oocyst của công thức ủ I... 87
Bảng 3.12. Khả năng sinh nhiệt và tác dụng diệt Oocyst của công thức ủ II ..... 88
Bảng 3.13. Khả năng sinh nhiệt và tác dụng diệt Oocyst của công thức ủ III ...... 89
Bảng 3.14. Đánh giá khả năng sinh nhiệt và tác dụng diệt Oocyst của 3 công
thức ủ..................................................................................................... 90
Bảng 3.15. Hiệu lực của ba loại thuốc trị cầu trùng ở bê................................ 91
Bảng 3.16. Hiệu lực của ba loại thuốc trị cầu trùng ở nghé............................ 92
Bảng 3.17. Một số chỉ tiêu sinh lý của bê, nghé trƣớc và sau khi dùng thuốc 93
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
-viii-
DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1. Chu kỳ sinh học của cầu trùng bê nghé .......................................... 11
Hình 1.2. Hình thái học của Schizont, Merozoit và Gametocyst .................... 11
Hình 3.1. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng bê, nghé ở 3 huyện của tỉnh ........... 66
Bắc Giang ........................................................................................................ 66
Hình 3.2. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng bê, nghé theo lứa tuổi ..................... 69
Hình 3.3. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng bê, nghé theo mùa vụ trong năm .... 71
Hình 3.4. Biểu đồ tỷ lệ nhiễm cầu trùng ở bê, nghé bình thƣờng và bê, nghé
tiêu chảy .................................................................................................. 78
Hình 3.5. Biểu đồ số lƣợng hồng cầu, bạch cầu của bê, nghé khoẻ và bê, nghé
bị bệnh cầu trùng .................................................................................... 82
Hình 3.6. Biểu đồ tỷ lệ các loại bạch cầu của bê, nghé khoẻ và bê, nghé bị
bệnh cầu trùng ........................................................................................ 85
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
