2 skkn hằng 2014 2015

UBND QUẬN HOÀN KIẾM
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

MÃ SKKN

MỘT SỐ KINH NGHIỆM GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ
5 – 6 TUỔI TÍCH CỰC THAM GIA HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC ÂM NHẠC

LĨNH VỰC: GIÁO DỤC MẪU GIÁO
CẤP HỌC: GIÁO DỤC MẦM NON

\

Năm học: 2014 – 2015
1


Mục Lục

STT

Nội dung

Trang

A. Đặt vấn đề
I.
II.
III.
IV.

V.

Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn
Mục đích của đề tài
Đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu

2
4
5
6
6

I.
II.
1.
2.

Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn
Thuận lợi
Khó khăn

7
8
9
10

III.

1.
2.
3.
4.

Các biện pháp thực hiện
Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ
Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động giáo dục âm nhạc
Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động ngày lễ, ngày hội
Trao đổi với đồng nghiệp

12
13
20
30
32

Phối hợp với cha mẹ, phụ huynh học sinh

33

IV.

Kết quả đạt được

35

V.

Kết luận - Bài học kinh nghiệm

Phần IV: Tài liệu tham khảo

39

B. Nội dung

5.

A: Đặt vấn đề
I.Lý do chọn đề tài:
1. Cơ sở lý luận:

2


Ta có thể thấy giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non có vai trò hết sức quan
trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Giáo dục
âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển những năng lực, cảm
xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý và khả năng diễn tả hứng thú của trẻ.
Khác với loại hình nghệ thuật như hội hoạ, văn học, điện ảnh…, âm nhạc
không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể mà âm nhạc là một loại hình
nghệ thuật âm thanh. Bằng các hình tượng âm thanh, giai điệu, âm sắc, cường độ,
nhịp độ, hoà âm, tiết tấu…, âm nhạc đã giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh. Âm
nhạc là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc, trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi còn
nằm trong nôi, nghe tiếng ru à ơi của mẹ cho tới khi từ giã cõi đời.
Trẻ mầm non rất dễ xúc cảm, vốn ngây thơ, trong sáng nên tiếp xúc với âm
nhạc là nhu cầu không thể thiếu.
Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối
với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống
mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ

mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong
trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn
trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình.
Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một môn
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm
hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc
tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường. Vì vậy ta có thể thấy âm nhạc gần gũi và
thật cần thiết cho con người. “Không có âm nhạc thì khó mà có thể chứng minh
được với con người khi bước vào ngưỡng cửa cuộc đời rằng: Con người đẹp đẽ biết
nhường nào”! ( Xu khôm Lin Xkin)
3


Âm nhạc mang đến cho trẻ niềm vui dạt dào vô tận và đóng góp tích cực, phát
triển ở trẻ cảm xúc thẩm mỹ, bồi dưỡng thị hiếu trong sáng, khuyến khích cho trẻ
cảm nhận cái đẹp, sáng tạo cái đẹp, dần dần đưa cái đẹp vào cuộc sống của trẻ.
Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên Mầm non sử dụng một cách có
mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực và tạo cảm
giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn guitar, organ hay bật nhạc
không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác cuả trẻ
(giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo
hình...). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt
động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc
có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên Mầm non sử dụng âm
nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc
chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự
chú ý cho trẻ…
Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc đối với sự phát triển nhân cách toàn
diện của trẻ mầm non, cho nên hoạt động giáo dục âm nhạc đã trở thành một hoạt
động không thể thiếu được trong trường lớp Mầm non và hơn nữa...Hiểu được điều

đó, là một giáo viên mầm non chuyên dạy lớp mẫu giáo lớn ( 5-6 tuổi), bản thân tôi
đã và đang cố gắng tìm hiểu và nghiên cứu để tìm ra những kinh nghiệm quý báu
nhằm mục đích gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động giáo dục
âm nhạc.

2. Cơ sở thực tiễn:
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ trong
bào thai sẽ kích thích sóng điện não, giúp não phát triển tăng trí thông minh sau
này. Và đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển toàn
diện nhất. Thông qua Âm nhạc, trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, thông minh qua việc
4


sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và vận động theo nhạc, qua đó sẽ
thúc đấy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các
động tác.
Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ,
ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm
xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận
được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có
trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống
động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng, nhịp điệu rắn rỏi của bản
hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi... Bài hát êm dịu đưa trẻ đến
tình cảm nhẹ nhàng....
Ngoài ra Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm
xúc cho trẻ. Với tôi âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo
ấn tượng đẹp khi trẻ tới trường lớp.
Tôi đã nghiên cứu tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo lớn( 5-6 tuổi) và nhận thấy
tâm sinh lý trẻ độ tuổi này phát triển tương đối ổn định, có thể nói đây là thời kỳ
phát triển rực rỡ nhất của những nét tâm lý đặc trưng cho tuổi mẫu giáo, mà bao

trùm lên tất cả là tính hình tượng và tính dễ xúc cảm. Cũng chính vì điều đó mà ở
lứa tuổi này, các vận động cơ bản đã hoàn thiện, trẻ đã biết phối hợp các động tác
giữa tay, chân, mắt, tai để thực hiện vận động tối ưu.
Trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi có khả năng tham gia hoạt đông âm nhạc rất nhanh
nhạy, thông qua các hoạt động âm nhạc như: ca hát, vận động theo nhạc, trò chơi
âm nhạc… đã có sức hút mạnh mẽ và sâu sắc đối với trẻ.
Vì tất cả những những lý do trên, tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào
để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc và tham gia tích cực vào hoạt động giáo
5


dục âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những kinh
nghiệm hay để tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ nhằm gây hứng thú cho trẻ
tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc. Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó,
tôi cảm thấy một phần nào ý nguyện của mình đã thực hiện được.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn đã nêu trên, tôi đã nghiên cứu và tìm ra
được một số kinh nghiệm để giúp trẻ 5-6 tuổi có hứng thú tham gia hoạt động giáo
dục âm nhạc và hoạt động một cách tích cực nhất.

II. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm:
Nghiên cứu đề tài này nhằm đưa ra một số kinh nghiệm:
- Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc, tìm hiểu phương pháp, biện
pháp, thủ thuật sáng tạo để giúp trẻ tích cực tập trung chú ý, hào hứng tham
gia hoạt động giáo dục âm nhạc.
- Giúp trẻ nắm bắt kiến thức một cách có hệ thống, có tổ chức mà trẻ
vẫn cảm thấy tự nhiên, thoải mái, tự tin không bị gò ép.
- Giúp trẻ cảm nhận và thể hiện nhịp điệu âm nhạc sáng tạo trong hoạt
động âm nhạc, từ đó góp phần phát triển giáo dục tình cảm, thẩm mỹ, đạo
đức, trí tuệ và sự phát triển tâm sinh lý của trẻ, làm nền tảng cho trẻ có đầy
đủ tâm thế và kiến thức

chuẩn bị vào lớp 1 phổ thông.

III. Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường Mầm non Chim Non quận Hoàn Kiếm

IV. Phạm vi nghiên cứu:
Một số kinh nghiệm gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động
giáo dục âm nhạc tại trường Mầm Non Chim Non.
6


B: Nội dung
I. Cơ sở lý luận:
Ở tuổi mẫu giáo, xúc cảm thẩm mỹ của trẻ phát triển khá nhanh, trẻ nhạy
cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật xung quanh. Vì vậy trẻ dễ nhận ra những vẻ
đẹp và biết cảm thụ cái đẹp, thích học múa hát và học rất nhanh bằng cách bắt
chước. Trẻ đến với nghệ thuật một cách tự nhiên và tác động của nghệ thuật đối với
trẻ thơ rất mạnh mẽ. Đa số trẻ 5-6 tuổi đã biết nhận xét về âm nhạc như tính chất
vui vẻ, nhộn nhịp, sôi nổi hay trầm tĩnh, êm dịu , nhịp điệu nhanh chậm, cường độ
to nhỏ, âm sắc, nhạc cụ, giọng bạn hát, tiếng kêu của các con vật, tiếng vật gì gõ,
7


tiếng đàn gì vang lên.... Trẻ hiểu được yêu cầu thể hiện sắc thái bài hát, thể hiện các
động tác trong điệu múa, biết hòa mình với tập thể. Trong các vận động trò chơi trẻ
thích giả làm gà, vịt, mèo, chim hót, thích làm ca sĩ.... Đặc biệt, rất thích chơi với
nhạc cụ. Tuy nhiên mức độ cảm thụ âm nhạc của trẻ khác nhau, một số cháu còn
nhút nhát không hứng thú tham gia hoạt động, khi hát còn không chính xác về giai
điệu lời ca. Để phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ âm nhạc, trẻ hứng thú hoạt động

tích cực đòi hỏi giáo viên phải nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc. Sử dụng các
phương pháp, biện pháp dạy học cơ bản một cách khoa học sáng tạo như: phương
pháp trực quan thính giác, phương pháp dùng lời, phương pháp thực hành nghệ
thuật và sử dụng các thủ thuật gây hứng thú. Kết hợp các hình thức khác nhau trên
cơ sở các nguyên tắc tính vừa sức, tuần tự liên tục, tự giác tích cực...
- Tích hợp giáo dục âm nhạc với các hoạt động khác một cách phù hợp, hiệu
quả.
- Sưu tầm nguyên vật liệu phế thải làm nhiều đồ dùng, đồ chơi tự tạo đẹp,
phong phú để lôi cuốn trẻ.

II. Cơ sở thực tiễn:
Thực tế cho ta thấy rằng: Trẻ em ở lứa tuổi Mẫu giáo, đặc biệt là trẻ mẫu giáo
lớn 5-6 tuổi rất nhạy cảm đối với âm nhạc. Trẻ rất thích nghe nhạc và hứng thú
tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo
dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ
biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên
nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển thói
quen tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước
mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ
phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc
sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát,
8


nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tốt của một nhân
cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ
và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thật vô cùng quan trọng nhưng
hình thành cho trẻ thật không phải dễ.
Tôi nhận thấy công tác tổ chức cải biên, sáng tác một số trò chơi, tổ chức các
lớp tập huấn...để phục vụ cho hoạt động giáo dục âm nhạc có tác dụng tích cực đối

với chúng ta trong công tác quản lí, chỉ đạo và nhất là chuyên môn. Nếu chúng ta
biết vận dụng một cách sáng tạo, thường xuyên, tổ chức sưu tầm, cải biên, sáng tác
một số trò chơi giáo dục âm nhạc, thao giảng, tổ chức các hoạt động để đưa giáo
dục âm nhạc vào cho phù hợp thì sẽ uốn nắn kịp thời và tạo điều kiện để cùng nhau
thực hiện tốt.
Với tầm quan trọng của việc tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi và nâng
cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc tổ chức các hoạt động để phục vụ
chuyên môn
Là giáo viên chuyên dạy lớp lớn 5-6 tuổi, bằng những kinh nghiệm tích luỹ từ
bản thân và qua quá trình dạy trẻ, vào những ngày đầu năm học tôi hay hát cho trẻ
nghe, rồi tập cho trẻ hát những bài ngắn, mau thuộc. Dần dần tôi nhận thấy trẻ bắt
đầu ham thích đến lớp. Tôi tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi học hỏi vốn kinh nghiệm:
Làm thế nào để trẻ thích tìm hiểu về âm nhạc và hứng thú tham gia tích cực vào các
hoạt động có âm nhạc và tôi đã trực tiếp áp dụng vào lớp mình. Bản thân tôi đã suy
nghĩ, tìm tòi, nghiên cứu để tìm ra được một số kinh nghiệm gây hứng thú cho trẻ
5-6 tuổi tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc.
Trong quá trình thực hiện, tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:

1.Thuận lợi:
1.1: Về nhà trường:
9


- Ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn luôn quan tâm tạo điều kiện
thuận lợi về cơ sở vật chất. Ngoài ra ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, đầu
tư các tài liệu tham khảo và luôn khuyến khích giáo viên tìm tòi sáng tạo các hình
thức, biện pháp, nội dung mới trong việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho
trẻ.
- Ban giám hiệu quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên, tổ chức
các lớp học: Ứng dụng công nghệ thông tin và tiếp cận các phương tiện giáo dục

hiện đại...
- Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên mở các buổi kiến tập để chị em học
hỏi trao đổi kinh nghiệm
1.2: Về giáo viên :
- Lớp có hai giáo viên chính đều có trình độ đại học, có nhiều năm kinh
nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, ham học hỏi, thích tìm hiểu và vận dụng
những nội dung mới trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ.
- Các giáo viên trong lớp đều nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của hoạt
động âm nhạc đối với sự phát triển của trẻ, nên giáo viên luôn suy nghĩ tìm tòi để
tạo hứng thú, sự tập trung chú ý, để trẻ tích cực tham gia hoạt động âm nhạc.
- Bản thân tôi đã nhiều năm gắn bó với nghề, nhiệt tình, yêu trẻ, năng động,
chịu khó học hỏi, tích cực và mạnh dạn tiếp cận các vấn đề mới.
1.3: Về trẻ:
- Đa số trẻ đều học mẫu giáo bé ở trường Chim Non, được tham gia nhiều
các hoạt động trong chương trình và các hoạt động ngoại khoá của nhà trường, vì
vậy trẻ đã có một số nề nếp, kiến thức, kỹ năng nhất định, tạo điều kiện thuận lợi
trong việc giúp trẻ tiếp nhận nội dung giáo dục âm nhạc một cách dễ dàng hơn.
10


1.4: Về phụ huynh :
- Phụ huynh học sinh luôn nhiệt tình hưởng ứng, sẵn sàng ủng hộ , hỗ trợ lớp
về nguyên vật liệu, các phương tiện dạy học ( Băng đĩa hình, tranh ảnh sưu tầm,
giấy A4, in ấn các tài liệu có liên quan đến giáo dục mầm non ...)
- Đa số phụ huynh quan tâm đến việc đưa trẻ đi học vì vậy tỷ lệ chuyên cần
cao.

2. Khó khăn:
2.1: Về giáo viên:
- Trên thực tế, việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non đòi hỏi giáo

viên phải xây dựng môi trường giáo dục, lựa chọn xây dựng, tổ chức tổ chức các
nội dung giáo dục theo hướng tích hợp chủ đề, nên giáo viên không có nhiều thời
gian chú trọng đến việc giáo dục các kỹ năng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ.
- Giáo viên chưa sưu tầm được nhiều trò chơi, bài hát hay có nội dung hấp dẫn
phù hợp với chủ đề, phù hợp với độ tuổi.
- Giáo viên chưa đầu tư về nghệ thuật, kỹ năng ca hát, các thủ thuật gây hứng
thú nên trẻ chưa hứng thú đối với tác phẩm âm nhạc.
- Trong một trường học thì có nhiều thành phần, một số giáo viên thực hiện tốt
nhưng có một số giáo viên do lớn tuổi ngại thay đổi nghệ thuật lên lớp, Giáo viên
dạy trẻ theo cách truyền thụ áp đặt, không phát huy được khả năng sáng tạo của
trẻ...dẫn đến chất lượng chưa đạt theo yêu cầu. Một số giáo viên chưa biết lồng
ghép giáo dục âm nhạc trong một số hoạt động như thế nào để phù hợp, không bị
lạm dụng, không cho là tham lam trong nội dung tích hợp…từ đó dẫn đến việc tổ
chức các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ còn hạn chế chưa hiệu quả.
2.2: Về trẻ:
11


- Một số trẻ chưa qua lớp mẫu giáo 3 tuổi, nhiều trẻ còn nhút nhát chưa hứng
thú tích cực tham gia hoạt động âm nhạc. Bởi vì hoạt động âm nhạc chính là một
hoạt động nghệ thuật, kỹ năng âm nhạc của trẻ chưa nhiều, khả năng quan sát ghi
nhớ có chủ định còn chưa tốt, trẻ chưa thể hiện cảm xúc khi nghe nhạc, nghe hát,
kỹ năng hát chưa có tính nghệ thuật, hát không rõ lời, sai giai điệu, khả năng vận
động theo nhạc chưa tốt…
- Một số trẻ trong lớp có nét tự kỷ nên khó khăn trong khi tham gia hoạt động
cùng các bạn
2.3: Về cơ sở vật chất
- Chưa có phòng đa chức năng để cho trẻ hoạt động âm nhạc.
- Tài liệu tham khảo về giáo dục âm nhạc cho trẻ chưa nhiều, do đó giáo viên
khó khăn trong việc tìm tư liệu phục vụ cho triển khai nội dung.

- Mặc dù ban giám hiệu đầu tư về cơ sở vật chất nhưng chủ yếu là các đồ dùng
đồ chơi có sẵn, đồng loạt, chưa kích thích tính tích cực sáng tạo của trẻ trong quá
trình hoạt động. Chính vì vậy giáo viên phải tìm tòi, nghiên cứu, lựa chọn sử dụng
các nguyên liệu dễ kiếm, dễ tìm, an toàn, gần gũi... để làm đồ dùng, đồ chơi, tạo
điều kiện cho trẻ tích cực tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc.
- Phòng học chật hẹp, số trẻ đông, môi trường tạo hứng thú cho trẻ còn hạn
chế.
Từ những thuận lợi và khó khăn trên, tôi đã nghiên cứu và tìm ra một số biện
pháp để giúp trẻ tích cực, hào hứng tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc.

III. Các biện pháp thực hiện:
*Khảo sát các kỹ năng hoạt động âm nhạc của trẻ đầu năm học:
12


Tiêu chí

Kỹ năng ca

Trẻ thể hiện

Trẻ hứng

Trẻ biết

Mạnh

khảo sát

hát

cảm xúc khi

thú tích cực

chơi trò

dạn, tự tin

nghe nhạc,

tham gia

chơi âm

khi biểu

nghe hát

hoạt động

nhạc

diễn

Số trẻ

Tỷ lệ %

Đ

CĐ

Đ

Đ

Đ

CĐ

Đ

CĐ

Đ

CĐ

15

30

17

28

21

24

20

25

6

29

33%

67%

37%

63%

46%

54%

44%

56%

5%

5%

* Qua khảo sát các kỹ năng hoạt động âm nhạc của trẻ đầu năm học tôi thấy:

Trẻ chưa hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc. Một số
chưa thể hiện cảm xúc khi nghe nhạc, nghe hát, kỹ năng hát chưa có tính nghệ
thuật, hát không rõ lời, sai giai điệu. Khi dạy trẻ hát cô chưa chú trọng rèn kỹ năng
ca hát cho trẻ, kỹ năng vận động theo nhạc chưa tốt…
Để khắc phục những hạn chế trên tôi đã nghiên cứu và tìm ra được một số
kinh nghiệm nhằm giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc như
sau:
1. Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ:
Nếu cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc trên các giờ học âm nhạc thì chưa đủ. Vì
vậy trẻ được tiếp xúc với âm nhạc thường xuyên trong các thời điểm sinh hoạt hàng
ngày có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sức chú ý của trẻ,
làm phong phú đời sống tinh thần của trẻ. Cụ thể:
a. Giờ đón trẻ:

13


Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu
thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một
quá trình: Học và chơi ở mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Cụ thể vào buổi
sáng giờ đón trẻ, tôi cho trẻ nghe những bài hát, những bản nhạc trong và ngoài
chương trình phù hợp với lứa tuổi Mẫu giáo. Trẻ được nghe nhiều lần sẽ cảm nhận
được giai điệu của bài hát, thích nghe hát và hát được như bạn.
b. Giờ thể dục sáng:
Cho trẻ tập các bài tập theo nhạc vào giờ thể dục sáng hàng ngày chính là
giúp trẻ biết thực hiện các động tác phối hợp với nhịp điệu và nội dung tác phẩm
âm nhạc tạo ra hình tượng nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ. Vì vậy việc
dạy cho trẻ các kỹ năng vận động cần được tiến hành thường xuyên, vừa đảm bảo
thành thạo động tác, vừa mang tính giáo dục, tạo cho trẻ tác phong mạnh dạn, hồn

nhiên. Khi trẻ đã có kỹ năng thành thạo thì trẻ sẽ hứng thú tham gia các hoạt động
giáo dục âm nhạc, các hoạt động giáo dục âm nhạc sẽ hấp dẫn, lôi cuốn trẻ.
Ví dụ: Sử dụng hiệu lệnh âm nhạc là một đoạn nhạc ( hoặc bài hát) được sử
dụng vào lúc mở đầu cho một hoạt động tôi chọn bài hát bản nhạc có tiết tấu phù
hợp tính chất của hoạt động đó.
Ví dụ: Hiệu lệnh cho trẻ xếp hàng: Cô mở 1 đoạn nhạc (hoặc bài hát) hành
khúc như: “Đội kèn tí hon”, “Làm chú bộ đội”, “Tập đi đều”, “Phi ngựa”, nhạc
nước ngoài…
Chuẩn bị tập thể dục sáng: Cô mở một đoạn nhạc (Bài hát) hành khúc có giai
điệu vui tươi, khỏe khoắn, để tạo không khí sôi nổi, phấn chấn giúp trẻ chuẩn bị
tâm thế tập thể dục sáng tích cực hơn như dùng các bản nhạc: “Đồng hồ báo thức”,
“nắng sớm”, “Đồng hồ tích tắc”, nhạc nước ngoài…
14


Trẻ hào hứng tham gia tập thể dục sáng và vận động theo nhạc
c. Hoạt động chung
Giờ hoạt động chung cả lớp cô dùng 1 bài hát ( đoạn nhạc) có tiết tấu vui
tươi, trong sáng, để tạo không khí nhẹ nhàng khi bước vào giờ học: Ví dụ: Bài hát,
bản nhạc “tập đếm”, “lớp em vui ghê”, “lớp chúng ta đoàn kết”, … hoặc các bài
hát, bản nhạc phù hợp với từng chủ đề và đề tài mà cô sẽ dạy trẻ.

15


Trẻ say sưa hát cùng cô
d.Giờ hoạt động ngoài trời:
Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; hát những bài
hát có nội dung theo chủ đề hoặc giáo dục cho trẻ thông qua đề tài.
+Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời: "Quan sát vườn hoa".

Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài "Hoa bé ngoan" hoặc "Bó hoa tặng
cô"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Giáo
dục các cháu trồng cây, trồng hoa, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây, bảo vệ hoa..,
hoa làm đẹp cho đời, cho người, không ngắt lá bẻ cành... Hình thành cho trẻ tình
yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội
dung lời ca. Có âm nhạc, tôi nhận thấy trẻ vui thích hẳn lên, làm cho hoạt động
thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó, tôi nhận thấy trẻ rất thích được dạo chơi, trẻ
nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động, ngoài ra hoạt động ngoài trời
16


còn giúp trẻ củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ
vào giờ học âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô giáo. Chính điều này
đã giúp trẻ bước đầu có khả năng phát triển về âm nhạc.

Ôi! Hoa đẹp quá, thích quá!
e. Giờ hoạt động góc:
Trong một giờ hoạt động chung, trẻ không thể hát thuộc và vận động thành
thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Cần cho trẻ làm quen
âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và hoạt động ở góc. Tôi thấy giờ hoạt động góc trẻ chơi
rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích phản ảnh lại
những việc làm của người lớn.
Chuẩn bị hoạt động góc: Dùng các bài hát (đoạn nhạc) vui tươi dí dỏm, có nội
dung vui tươi hoặc phù hợp với chủ đề để tạo tâm thế vui vẻ tích cực bước vào giờ
chơi của bé.

17


+ Ví dụ: Dùng các bài: “Tìm trò chơi”, “Múa vui”, “Khúc hát dạo chơi”,

“Tập tầm vông”… chuẩn bị hết giờ chơi dùng các bản nhạc, bài hát nhẹ nhàng để
trẻ biết được đã đến lúc mình phải dọn đồ chơi vì giờ chơi sắp kết thúc.
+ Ví dụ: Bài hát “ bạn ơi hết giờ chơi” , “Những em bé ngoan”, những bài hát
trong và ngoài chương trình theo chủ đề mà trẻ đang học…
Những hình ảnh ngộ nghĩnh, những đồ dùng dụng cụ do cô và trẻ làm, trẻ rất
vui thích. Ở giờ hoạt động góc những lúc rảnh rỗi trẻ được linh hoạt lựa chọn các
dụng cụ và được tự vận động theo ý thích của mình dưới nhiều hình thức: Hát, vỗ
đệm theo nhịp, theo tiết tấu chậm, vận động cơ thể, hát nhảy múa, giậm chân, lắc
lư…. Từ đó giúp trẻ hứng thú hoạt động sáng tạo.

Chúng mình cùng thưởng thức nhé!

18


g. Giờ ăn
- Chuẩn bị giờ ăn: Cho trẻ nghe các bài nhạc nhanh, các bản nhạc vui tươi, để
tạo cho trẻ không khí tích cực, chuẩn bị thưởng thức các món ăn. Ví dụ: Bài hát
“Mời bạn ăn”, “Bé khỏe, bé ngoan”, “ Quả”, “ nhạc nước ngoài”…
e .Giờ ngủ: Chuẩn bị giờ ngủ: Dùng các bài dân ca, những bài hát ru, câu hát
ru để trẻ có được tâm thế nhẹ nhàng, thư giãn, thoải mái đi vào giấc ngủ sâu. Ví dụ:
“Ru em”, “Cò lả”, “Lý con sáo sang sông”,“ Ru con”…

Nào chúng mình cùng ngủ ngon nhé!

19


Qua quá trình thực hiện sử dụng hiệu lệnh âm nhạc góp phần vào việc phát
triển khả năng cảm thụ âm nhạc cho trẻ. Sử dụng hiệu lệnh âm nhạc một cách phù

hợp sẽ giúp các hoạt động trong ngày của trẻ diễn ra một cách nhẹ nhàng và đặc
biệt kích thích trẻ tích cực, hứng thú. Trẻ vốn nhận thức được tính chất hoạt động
và trình tự thời gian diễn ra trong ngày, giáo dục trẻ có tinh thần chấp hành kỷ luật
một cách tự nguyện, vui vẻ không bị bắt ép. Đối với giáo viên thì giảm tải nói
nhiều khi thực hiện biện pháp sử dụng hiệu lệnh âm nhạc vào các hoạt động giáo
dục trong trường mầm non.
2. Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động giáo dục âm nhạc:
Mục đích của chương trình giáo dục âm nhạc theo chương trình giáo dục mầm
non mới là: Thông qua hoạt động nghệ thuật ở trường mầm non nhằm giáo dục tình
cảm đạo đức, thẩm mỹ, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu, góp
phần phát triển trí tuệ và thể chất.Vì vậy nội dung giáo dục âm nhạc được tiến hành
theo các dạng hoạt động: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe hát và trò chơi âm nhạc.
Trong một giờ giáo dục âm nhạc, cô xây dựng theo các cách khác nhau, nếu giáo
viên chọn hoạt động ca hát là nội dung chính để dạy trẻ thì tập cho các cháu hát
thuộc bài hát, hát rõ lời, hát đúng nhạc, biết hát biểu diễn đúng sắc thái tình cảm
của bài hát, tạo cho trẻ có hứng thú trong ca hát.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ
được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng
ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như
một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước đông
người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình
thành sự liên tưởng.
20


Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo
bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp
nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại
vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có

sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động theo nhạc tạo
cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Để tạo hứng thú cho trẻ tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc
nhằm giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư,
nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học. Cụ thể:

Trẻ lắng nghe cô đọc câu đố đầu giờ học giáo dục âm nhạc

21


Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện với trẻ về chủ đề, cho trẻ xem vật thật,
tranh ảnh... theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách
nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Trong phần nội dung của hoạt động giáo dục âm
nhạc đều có phần nghe hát và trò chơi âm nhạc, vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt
chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ
tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh, làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm
thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất câu hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm
nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất
hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát
đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay
càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái bài hát, cô giới
thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị nhạc cụ
cho trẻ: Lớp tôi sử dụng các nguyên vật liệu phế thải đã qua sử dụng để làm đồ
dùng dụng cụ âm nhạc cho trẻ vận động: xúc sắc lon bia, vỏ chai sting, trống cơm
vỏ hộp sữa, vỏ hộp bánh, đàn, mõ vỏ con trai... Từ các đồ chơi tự tạo, trẻ sẽ vừa hát
vừa gõ đệm theo nhịp điệu bài hát hoặc theo các mẫu hình tiết tấu. Cũng từ những
đồ chơi tự tạo, trẻ sẽ tạo được những âm thanh to, nhỏ, mạnh, nhẹ , âm thanh có
cao độ, âm thanh khác nhau giữa các đồ vật..Bên cạnh việc cho trẻ sử dụng các

dụng cụ âm nhạc trong giờ học, tôi còn dạy trẻ học các khái niệm mới bằng sự
khám phá qua các giác quan của trẻ: Thông qua nghe giai điệu âm nhạc mô phỏng
cảnh vật, sự việc, theo gợi ý của cô, trẻ sẽ tưởng tượng ra hình tượng âm nhạc và
nói về tính chất, phong cách âm nhạc theo cách nhìn nhận riêng của trẻ: Nghe thấy
mềm mại, cứng nhắc, vui, buồn, tối, sáng… hoặc trẻ nghe âm thanh của các nhạc
cụ và nói về âm sắc mô tả tình cảm.

22


Trẻ sử dụng các loại nhạc cụ âm nhạc để gõ đệm cho bài hát
Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối
hợp âm nhạc nhịp điệu. Khi dạy trẻ vận động theo nhạc, tôi không dạy theo cách áp
đặt nặng nề mà cần phải tạo sự hứng thú, gợi cho trẻ hiểu được ý nghĩa của các
động tác. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc,
trông trẻ thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động
múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư
tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không
tách rời nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay
đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán.
Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số
vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội
dung phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát.
23


Việc hình thành tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu của tư
duy logic là rất cần thiết trong việc tạo sự hứng thú để trẻ say mê, ham thích tham
gia hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trước khi cho trẻ làm quen với bài hát, được nghe
bản nhạc hay chuẩn bị được tham gia nhảy múa, cô cần có những hình thức hấp dẫn

để gợi mở, dẫn dắt giới thiệu và cho trẻ được xem biểu diễn với mức độ hoàn thiện
nhất.

Trẻ rất thích thú đóng vai những chú vịt con đáng yêu!
Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát
triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng âm
thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn cách chơi
rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số đông trẻ được
tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm bảo các nội dung:
Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi trò chơi âm nhạc.
Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần gũi
24


trò chuyện với cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không cứng nhắc như trước đây, có
thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình tròn, chữ u, tự do... để trẻ được
thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm
quen với một số bài hát khác, có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể
do cô sáng tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay,
vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối
không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhà sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng.
Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy không chỉ
đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Vì
vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có hoạt động
không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không hoà đồng
chùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dân dần tôi thấy trẻ
rất thích học giáo dục âm nhạc.
Để chuẩn bị một hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ, tôi lựa chọn các hoạt
động đan xen nhau giữa động và tĩnh, tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào uyển chuyển

giữa các hoạt động. Nếu dừng lại đột ngột đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế
tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn.
Muốn hoạt động giáo dục có hiệu quả, tôi phải tìm hiểu phân tích bài hát
trên cơ sở đó luyện hát diễn cảm, thể hiện sắc thái tình cảm phù hợp với nội dung
bài hát và phải biết đánh đàn và sử dụng thành thạo trong một hoạt động âm nhạc
vì khi được nghe nhạc trẻ rất hứng thú. Thường khi dạy bài hát mới trẻ đã được làm
quen từ trước, ở mọi lúc, mọi nơi, qua các phương tiện truyền thông nên chỉ cần
nghe nhạc là trẻ đã đoán được tên bài hát.
+ Ví dụ: Khi nghe giai điệu bài: “Đêm trung thu” trẻ đoán ngay đó là giai điệu
bài hát gì? Và nhún nhảy vận động rất phù hợp với nhịp điệu của bài hát.
25