Một số giải pháp cải thiện môi trường đầu tư ở tỉnh Thái Nguyên trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa

ðẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ðẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
-------------------------------------------------

TRẦN THỊ DƯƠNG THÙY

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG ðẦU TƯ
Ở TỈNH THÁI NGUYÊN TRONG QUÁ TRÌNH
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ðẠI HÓA

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 60 34 01

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN NHUẬN KIÊN

Thái Nguyên – 2012


ii

LỜI CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan luận văn này do bản thân tự thực hiện. Các kết quả
nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa hề ñược sử dụng ñể
bảo vệ một học vị nào. Tài liệu tham khảo có nguồn gốc trích dẫn rõ ràng. Tác
giả hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận văn.
Tác giả

Trần Thị Dương Thùy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

iii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành tới Tiến sỹ Trần
Nhuận Kiên - người ñã chỉ bảo, hướng dẫn và giúp ñỡ tôi rất tận tình trong
suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Trường ðại học Kinh tế và Quản trị Kinh
doanh Thái Nguyên, Khoa sau ðại học Trường ðại học Kinh tế và Quản trị
Kinh doanh Thái Nguyên là cơ sở ñào tạo Thạc sỹ. Cùng sự giúp ñỡ tận tình
của các Thầy, Cô Khoa sau ðại học ñã tạo mọi ñiều kiện thuận lợi và giúp
ñỡ tôi trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Xin gửi lời cảm ơn ñến Lãnh ñạo Sở Kế hoạch và ðầu tư, Sở Lao
ñộng Thương binh và Xã hội, Trung tâm Xúc tiến ñầu tư, Cục Thống kê tỉnh
Thái Nguyên và các cơ quan, tổ chức, cá nhân ñã giúp ñỡ tôi về nguồn tư
liệu phục vụ cho việc thực hiện ñề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh ñạo Phòng Tài chính Kế hoạch thành
phố, các ñồng nghiệp nơi tôi công tác ñã ủng hộ, tạo mọi ñiều kiện thuận lợi
nhất cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Cuối cùng xin cảm ơn gia ñình, những người than và bạn bè luôn
ñộng viên, ủng hộ giúp tôi tập trung nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2012
Tác giả
Trần Thị Dương Thùy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

iv

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ðẦU ........................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của ñề tài ......................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................... 2
3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 2
4. Những ñóng góp của Luận văn ............................................................................ 3
5. Bố cục của Luận văn .............................................................................................. 3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CẢI THIỆN
MÔI TRƯỜNG ðẦU TƯ....................................................... 4
1.1 Cơ sở lý luận .......................................................................................................... 4
1.1.1. Một số vấn ñề cơ bản về ñầu tư ........................................................................ 4
1.1.2. Một số vấn ñề cơ bản về môi trường ñầu tư ..................................................... 7
1.1.3. Sự cần thiết phải cải thiện môi trường ñầu tư.................................................16
1.1.4. Nội dung cải thiện môi trường ñầu tư ...........................................................18
1.2. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................................22
1.2.1. Kinh nghiệm của một số quốc gia về cải thiện môi trường ñầu tư................22
1.2.2. Kinh nghiệm của một số quốc gia về cải thiện môi trường ñầu tư..............225
1.2.3. Một số bài học kinh nghiệm vận dụng vào cải thiện môi trường ñầu tư ở
Thái Nguyên ..............................................................................................................29
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................... 31
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................31
2.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................31
2.2.1. Phương pháp chọn ñiểm nghiên cứu ..............................................................31
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................32
2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin...........................................................................33

2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin ....................................................................33
2.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................................35
2.3.1 Hệ thống chỉ tiêu ñánh giá tình hình thực hiện phát triển kinh tế - xã hội của
tỉnh Thái Nguyên .......................................................................................................35
2.3.2 Hệ thống các chỉ tiêu ñánh giá tình hình thu hút ñầu tư của tỉnh TN .............35
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU MÔI TRƯỜNG ðẦU TƯ
TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ðOẠN 2008-2011 .............. 36
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




v

3.1. ðiều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên ................................36
3.1.1. Vị trí ñịa lý .......................................................................................................36
3.1.2. Tiềm năng và tài nguyên thiên nhiên .........................................................36
3.1.3. Dân số, nguồn nhân lực, truyền thống VH và ngành nghề của dân cư .. 37
3.1.4. Thực trạng phát triển kinh tế xã hội ............................................................37
3.1.5. Triển vọng phát triển kinh tế - xã hội ñến năm 2020 ...............................38
3.2. Thực trạng hoạt ñộng cải thiện môi trường ñầu tư ở Thái Nguyên .........40
3.2.1. Cải thiện môi trường pháp lý tạo dựng môi trường cạnh tranh minh bạch và
bình ñẳng....................................................................................................................40
3.2.2. Cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước .....47
3.2.3. Phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng sản xuất, kỹ thuật ......................................48
3.2.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .............................................................51
3.2.5. Mở rộng quan hệ kinh tế ñối ngoại, tăng cường hoạt ñộng tư vấn, xúc tiến
ñầu tư..........................................................................................................................54
3.2.6 Thực trạng môi trường ñầu tư qua kết quả chỉ số PCI ....................................56
3.3. ðánh giá hoạt ñộng cải thiện môi trường ñầu tư ở tỉnh Thái Nguyên .....59

3.3.1. Cải thiện môi trường ñầu tư góp phần tăng cường thu hút vốn ñầu tư và
phát triển doanh nghiệp .............................................................................................59
3.3.2. Kết quả và hạn chế của hoạt ñộng cải thiện môi trường ñầu tư ở Thái
Nguyên .......................................................................................................................71
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG
ðẦU TƯ Ở TỈNH THÁI NGUYÊN TRONG
QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ðẠI HOÁ... 76
4.1. ðịnh hướng cải thiện môi trường ñầu tư ở Thái Nguyên trong quá trình
công nghiệp hoá, hiện ñại hoá .................................................................................76
4.1.1. Cơ hội và thách thức ñối với thu hút ñầu tư ở Thái Nguyên trong quá trình
công nghiệp hoá, hiện ñại hoá và phát triển kinh tế .................................................76
4.1.2. ðịnh hướng cải thiện môi trường ñầu tư ........................................................79
4.2. Một số giải pháp nhằm cải thiện MT ñầu tư ở tỉnh Thái Nguyên ..........80
4.2.1. Hoàn thiện khung chính sách về ñầu tư..........................................................80
4.2.2. Các hoạt ñộng tạo ñiều kiện ñầu tư ...........................................................83
4.2.3. Các hoạt ñộng trao ñổi thông tin về các ñiều kiện ñầu tư .....................86
4.2.4. Các giải pháp khác...........................................................................................88
4.3. Kiến nghị .............................................................................................. 89
KẾT LUẬN ................................................................................................. 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vi

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
CTMTðT
CCHC

CCN

Cải thiện môi trường ñầu tư
Cải cách hành chính
Cụm công nghiệp

DAðT

Dự án ñầu tư

GPðT

Giấy phép ñầu tư

GPMB

Giải phóng mặt bằng

HTX

Hợp tác xã

KCN

Khu công nghiệp

KHCN

Khoa học công nghệ

KT-XH

Kinh tế xã hội

NSNN

Ngân sách nhà nước

TW

Trung ương

TTHC

Thủ tục hành chính

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

UBND

Uỷ ban nhân dân

PCI

Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh

VCCI

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

VNCI

Dự án nâng cao năng lực cạnh tranh Việt Nam

VðT

Vốn ñầu tư

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

WTO

Tổ chức thương mại thế giới

FDI

ðầu tư trực tiếp nước ngoài

ODA

Vốn hỗ trợ phát triển chính thức

USD

ðô la Mỹ

WB

Ngân hàng thế giới

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vii

DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 3.1

Lực lượng lao ñộng giai ñoạn 2008-2011

51

Bảng 3.2

Trình ñộ chuyên môn của lao ñộng giai ñoạn 2008-2011

52

Bảng 3.3

Năng lực ñào tạo của tỉnh Thái Nguyên giai ñoạn

53

2008-2011
Bảng 3.4

Kết quả PCI của tỉnh Thái Nguyên giai ñoạn 2006 -

56

2011
Bảng 3.5

Kết quả PCI của các tỉnh Khu vực Trung du và Miền

57

núi phía Bắc năm 2010 và 2011
Bảng 3.6

Vốn ñầu tư trên ñịa bàn tỉnh Thái Nguyên giai ñoạn

60

2008-2011
Bảng 3.7

Nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA giai ñoạn

63

2008-2011

Bảng 3.8

ðầu tư trực tiếp nước ngoài trên ñịa bàn tỉnh Thái

64

Nguyên
Bảng 3.9

Nhìn nhận môi trường ñầu tư từ phía lãnh ñạo các Sở,

66

Ban, Ngành của tỉnh
Bảng 3.10 Số lượng doanh nghiệp trên ñịa bàn tỉnh giai ñoạn

67

2008-2011
Bảng 3.11 Vốn sản xuất kinh doanh bình quân năm của các doanh

68

nghiệp trên ñịa bàn tỉnh giai ñoạn 2008-2011
Bảng 3.12 Kết quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp

69

hoạt ñộng trên ñịa bàn tỉnh giai ñoạn 2008-2011

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




viii

DANH MỤC SƠ ðỒ, ðỒ THỊ
Trang
Sơ ñồ 1.1

Quá trình ñầu tư

5

Sơ ñồ 1.2

Các yếu tố ảnh hưởng ñến hoạt ñộng ñầu tư

6

ðồ thị 3.1

So sánh 9 chỉ số thành phần cỉa PCI qua 2 năm
2010, 2011

58

ðồ thị 3.2

Cơ cấu nguồn vốn ñầu tư của tỉnh Thái Nguyên giai
ñoạn 2008-2011

62

ðồ thị 3.3

Lượng vốn sản xuất kinh doanh của 3 loại hình
doanh nghiệp giai ñoạn 2008-2011

69

ðồ thị 3.4

Kết quả sản xuất kinh doanh của 3 loại hình doanh
nghiệp giai ñoạn 2008-2011

70

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




1

PHẦN MỞ ðẦU
1. Tính cấp thiết của ñề tài
ðầu tư là một hoạt ñộng kinh tế quan trọng, quyết ñịnh ñến sự phát triển
kinh tế - xã hội của một quốc gia cũng như của mỗi ñịa phương. Các nhà ñầu

tư khi ñầu tư vào bất kỳ ñịa phương, lĩnh vực nào cũng thường ñặt cược một
số tiền lớn trong ñiều kiện hiện tại và hy vọng thu ñược nhiều lợi nhuận hơn trong
tương lai. Do vậy, ñầu tư luôn ñòi hỏi một môi trường thích hợp, nhất là trong
ñiều kiện kinh tế thị trường, với xu thế cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Nằm ở trung tâm của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, có khả năng kết
nối với các trung tâm kinh tế lớn trong vùng và thủ ñô Hà Nội, Thái Nguyên
ñược xác ñịnh trong chính sách của Trung ương là một trong những trung tâm
của vùng ðông Bắc - Bắc Bộ về kinh tế, văn hóa, giáo dục và y tế, ñược
Chính phủ lựa chọn ñể trở thành vùng kinh tế trọng ñiểm Bắc Thủ ñô Hà Nội.
Có thể nhận thấy, một vài năm trở lại ñây, chính quyền tỉnh ñã và ñang có
nhiều nỗ lực nhằm cải thiện môi trường ñầu tư bằng việc ban hành nhiều cơ
chế chính sách, ñẩy mạnh cải cách hành chính, tạo những ñiều kiện thuận lợi
nhất cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh ñầu tư tại tỉnh. Từ những ñiều
kiện ban ñầu ñược coi là kém hấp dẫn với các nhà ñầu tư như vị trí ñịa lý, cơ
sở hạ tầng, nguồn lao ñộng ban ñầu, quy mô thị trường... ñến nay Thái
Nguyên ñã từng bước ñạt ñược những kết quả tích cực trong thu hút ñầu tư,
phát triển doanh nghiệp và cải thiện ñời sống vật chất tinh thần của người dân.
Tuy vậy, kinh tế của tỉnh phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và thế
mạnh. Môi trường ñầu tư của tỉnh vẫn còn rất nhiều ñiểm hạn chế cần ñược
cải thiện ñể nâng cao hơn nữa sức hấp dẫn của tỉnh ñối với các nhà ñầu tư
trong nước và quốc tế. Thực tế cho thấy, mặc dù Thái Nguyên có nhiều tiềm
năng, lợi thế trong phát triển kinh tế và thu hút ñầu tư, cơ sở hạ tầng ñược cải
thiện ñáng kể nhưng ñánh giá của các doanh nghiệp ñang hoạt ñộng ñầu tư và
kinh doanh tại Thái Nguyên chưa thật sự tích cực. Bộ máy chính quyền các
cấp cần nỗ lực hơn nữa ñể ñáp ứng tốt các yêu cầu của doanh nghiệp và nhà
ñầu tư. Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chỉ số
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

2

năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Thái Nguyên ở vị trí thấp trên bảng
xếp hạng, thậm chí liên tục giảm trong những năm gần ñây. Năm 2009, PCI
tỉnh Thái Nguyên ñạt tổng số 58,58 ñiểm, xếp thứ 31 so với cả nước. Năm
2010 ñiểm số PCI tỉnh Thái Nguyên ñạt tổng số 56,54 ñiểm, xếp thứ 42 so với
cả nước, tụt 11 bậc so với năm 2009. Năm 2011 chỉ số PCI tỉnh Thái Nguyên
ñạt tổng số 53,57 ñiểm xếp thứ 57 so với cả nước, tụt 15 bậc so với năm 2010.
Những con số ñáng lo ngại này ñặt ra yêu cầu là cần nghiên cứu sâu hơn về
thực trạng môi trường ñầu tư của tỉnh Thái Nguyên, thực trạng chỉ số năng
lực cạnh tranh của tỉnh, chỉ rõ những mặt còn hạn chế, tồn tại ñể có các giải
pháp nhằm cải thiện môi trường ñầu tư, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh
của tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới.
Từ những vấn ñề lý luận và thực tiễn trên, tác giả quyết ñịnh chọn ñề tài
“Một số giải pháp cải thiện môi trường ñầu tư ở tỉnh Thái Nguyên trong
quá trình công nghiệp hoá, hiện ñại hoá” làm luận văn Thạc sỹ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu chung
ðề tài tiến hành nghiên cứu, ñánh giá thực trạng môi trường ñầu tư nhằm
tìm ra các giải pháp cải thiện môi trường ñầu tư của tỉnh Thái Nguyên, tạo
ñiều kiện thuận lợi ñể thu hút vốn ñầu tư phát triển trên ñịa bàn tỉnh Thái
Nguyên trong quá trình công nghiệp hóa, hiện ñại hóa.
2.2 Mục tiêu cụ thể
- Tìm ra ñược những ñiểm mạnh và hạn chế của môi trường ñầu tư tỉnh
Thái Nguyên.
- Phân tích rõ thực trạng môi trường ñầu tư tỉnh Thái Nguyên và xác ñịnh
các nhân tố ảnh hưởng ñến môi trường ñầu tư của tỉnh Thái Nguyên.
- ðưa ra các giải pháp ñể cải thiện môi trường ñầu tư nhằm tăng cường
thu hút ñầu tư, thúc ñẩy sự phát triển kinh tế xã hội của ñịa phương.

3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
- ðối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu môi trường ñầu tư, các nhân tố thuộc
môi trường ñầu tư của tỉnh trong ñó tập trung ñề cập tới các yếu tố cấu thành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....