Một số biện pháp giáo dục trẻ 4 5 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non

LỜI NÓI ĐẦU
Đảng và Nhà nước ta đang đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước. Phát triển giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu trong hệ thống
giáo dục của đất nước ta. Ngành giáo dục mầm non chính là một bộ phận không
thể thiếu được của sự nghiệp giáo dục chung của cả nước.
Trong chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay. Môn Môi trường
xung quanh cho trẻ ở lứa tuổi Mẫu giáo nói chung và ở lớp Mẫu giáo 4 tuổi nói
riêng đóng một vai trò hết sức quan trọng. Nó cung cấp những hiểu biết ban đầu
về môi trường sống của con người, thế giới xung quanh.
Môi trường có vai trò hết sức quan trọng đối với con người. Môi trường là
nơi chứa đựng tài nguyên cần thiết cho đời sống sản xuất của con người. Là nơi
chứa đựng các phế thải do con người tác động.
Vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm
non là rất cần thiết. Thông qua việc giáo dục bảo vệ môi trường là cung cấp cho
trẻ những hiểu biết ban đầu môi trường sống của bản thân nói riêng và của con
người nói chung.
“Giáo dục bảo vệ môi trường” là cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu
về môi trường sống của con người, trẻ có những kiến thức cơ bản về cơ thể,
cách chăm sóc giữ gìn sức khoẻ cho bản thân, trẻ có những kiến thức ban đầu về
mối quan hệ giữa thiên nhiên với con người, biết chăm sóc bảo vệ cây cối, bảo
vệ con vật quanh nơi mình ở… Nó là nguồn gốc để hình thành ở trẻ một tâm
hồn, một nền văn hoá xã hội cụ thể, một thế giới khác biệt. Nó dẫn dắt trẻ vào
một cuộc sống cộng đồng. Nó tạo điều kiện củng cố, mở rộng và chính xác thêm
những hiểu biết của trẻ về môi trường sống xung quanh ta.
Chính vì vậy yêu cầu người giáo viên mầm non cần đi sâu nghiên cứu tìm
tòi, hiểu về đề tài này để đi sâu nghiên cứu, phục vụ tốt nhất cho công tác chăm
sóc giáo dục trẻ đúng theo hướng giáo dục mầm non trong nước.
Trên cơ sở nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục bảo vệ môi
trường cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi trong trường Mầm non. Là một giáo viên để có

những kiến thức sâu rộng ngành học mầm non, đặc biệt là về đề tài “Giáo dục
trẻ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non” nhằm tìm ra những biện
pháp tốt nhất để truyền tải cho trẻ biết cách bảo vệ môi trường. Qua đó góp phần
nâng cao trình độ nghiệp vụ sư phạm cho bản thân, từ đó góp phần tích cực vào
việc chăm sóc giáo dục trẻ.
Với nhận thức của tôi trong khi viết đề tài không tránh khỏi những thiếu
sót. Rất mong được Hội đồng xét duyệt hướng dẫn chỉ bảo tận tình để bản sáng
kiến của tôi hoàn thiện hơn. Từ đó giúp cho tôi đúc kết được những kinh nghiệm
quý báu cần thiết trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ sau này của bản thân
tôi đạt kết quả cao.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Mạo khê, ngày

tháng

2010
Giáo viên thực hiện

Nguyễn Lan Chi

năm


PHẦN I: LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai!
Trẻ em không chỉ là niêm vui, niềm hạnh phúc của gia đình mà còn là
tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ

quốc.
Việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ là một sự nghiệp cách mạng vô
cùng quan trọng, là trách nhiệm vẻ vang của toàn Đảng, toàn dân ta, bởi nó là
tiền đề nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em sau này.
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Trong sự nghiệp giáo dục Mầm non, việc cho trẻ làm quen với môi trường xung
quanh có ý nghĩa rất quan trọng, nó cung cấp cho trẻ vốn tri thức đầu tiên về xã
hội, con người thiên nhiên… và là nguồn gốc để hình thành ở trẻ tâm hồn và
tình cảm của con người. Nó dẫn dắt trẻ vào một cuộc sống, một cộng đồng, một
nền văn hoá cụ thể, một thế giới khác. Đặc biệt nó tạo điều kiện cho trẻ gần gũi
với môi trường xung quanh trẻ.
Hiện nay môi trường sống của chúng ta đang bị huỷ hoại nghiêm trọng, gây
nên sự mất cân bằng sinh thái, sự can thiệp các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng
đến chất lượng cuộc sống. Mỗi năm trên thế giới có hơn 22 vạn người chết vì
các loài bệnh tật do nguồn nước bị ô nhiễm và môi trường mất vệ sinh gây ra (đề
tài CNKH cấp bộ, mà gây nên tình trạng trên là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý
thức của con người. Vì vậy, số B 2002 – 89 – 08, vụ giáo viên chủ trì). Một
trong những nguyên nhân cơ bản hiểu biết về môi trường và giáo dục bảo vệ
môi trường trở thành một vấn đề cấp bách, có tính chiến lược toàn cầu.
Ngày nay, giáo dục bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ quan trọng
trong việc đào tạo thế hệ trẻ ở các trường học và được quan tâm ngay từ bậc học
đầu tiên: Giáo dục Mầm non. Trên thực tế, trẻ em có khoẻ mạnh hay không là do
tác động của môi trường. Môi trường có tốt, có trong lành thì sức khoẻ của trẻ
mới được đảm bảo. Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, trẻ phải có ý thức bảo vệ môi


trường xã hội và môi trường cho bản thân. Muốn trẻ có được ý thức đó thì
chúng ta phải cung cấp cho trẻ những hiểu biết về môi trường. Trong quá trình
giảng dạy người giáo viên phải thường xuyên tìm ra phương pháp giáo dục phù
hợp với từng bài dạy, từng chủ đề có được một hoạt động giáo dục bảo vệ môi

trường đạt kết quả cao và phát huy được tính tích cực của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non nội dung bảo vệ môi trường được
thực hiện theo hướng tích hợp vào các nội dung và hoạt động chăm sóc và giáo
dục trẻ hàng ngày.
Những vấn đề nghiên cứu trong đề tài này sẽ giúp ích rất nhiều cho công
tác giảng dạy của người giáo viên mầm non. Là giáo viên trực tiếp tham gia
giảng dạy lớp 4-5 tuổi trong năm học 2009-2010 tôi xin mạnh dạn đóng góp một
số kinh nghiệm nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng trong giáo dục trẻ
bảo vệ môi trường nên tôi đã mạnh dạn đi sâu vào đề tài “Một số biện pháp
giáo dục trẻ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non”.
PHẦN II: THỰC TRẠNG CỦA TRƯỜNG
Qua điều tra, khảo sát, hầu hết giáo viên mầm non đều cho rằng giáo dục
bảo vệ môi trường cho trẻ là một nội dung quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến
việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ em.
* Trên thực tế:
- Mặt thuận lợi:
+ Trường mầm non Hoa Lan nằm ở ngay trung tâm của thị trấn Mạo Khê,
trườn có điều kiện cơ sở vật chất tương đối khang trang, trang thiết bị và đồ
dùng học đầy đủ.
+ Đội ngũ giáo viên nhà trường nhiệt tình, năng nổ, có trình độ chuyên môn
cao.
+ Hầu hết các cháu trong trường là con em công nhân Công ty than Mạo
Khê, các bậc cha mẹ rất quan tâm đến việc chăm sóc, dạy dỗ của con em mình.


+ ở trường các cháu được học tập theo đúng độ tuổi nên rất thuận lợi cho
quá trình chăm sóc – giáo dục trẻ.
- Mặt khó khăn, hạn chế:
+ Cơ sở vật chất: Phòng học còn chật hẹp. Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho
việc giảng dạy chưa nhiều, chưa phong phú, đa dạng. Chất lượng đồ chơi chưa

cao, một số đồ chơi tự tạo chưa bền, mức độ thẩm mỹ thấp.
+ Nhận thức của trẻ: Nội dung về giáo dục bảo vệ môi trường quá rộng, trẻ
chưa có điều kiện thể hiện các thái độ, hành vi của mình nên nhận thức của trẻ bị
hạn chế. Bản thân giáo việ chưa khai thác, đi sâu vào nội dung giáo dục trẻ bảo
vệ môi trường.
Qua việc khảo sát, đánh giá thực trạng giúp giáo viên trong quá trình chăm
sóc, giáo dục trẻ tìm ra được những biện pháp, giáo dục trẻ bảo vệ môi trường
một cách góp phần nhỏ bé của mình vào việc bảo vệ và giữ gìn môi trường sống
của chúng ta ngày càng tốt hơn.
PHẦN III: CÁC GIẢI PHÁP
1 – Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức:
- Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho tất cả các lứa
tuổi, trong các hoạt động hàng ngày và ở mọi thời điểm, thực hiện giáo dục bảo
vệ môi trường bằng phương pháp hiện đại, đặt trọng tâm ở trẻ và cách tiếp cận
học bằng việc làm cụ thể: Lúc nào cũng chú ý tạo ra thái độ đúng và tinh thần
trách nhiệm cao đối với việc bảo vệ môi trường.
- Mỗi cá nhân phải nhận thức môi trường là vấn đề của mỗi người cho cuộc
sống hạnh phúc giống như bữa ăn hằng ngày chứ môi trường không phải là cái
gì đó có tính “kỹ thuật”, “khoa học thuần tuý” của những người khác.
- Nhận thức được những quan điểm “xanh đậm” nghĩa là xem thiên nhiên
làm tâm hay con người và thiên nhiên đều phụ thuộc lẫn nhau và là những bộ
phận của một thể thống nhất.
2 – Luyện kỹ năng thực hành:


- Môi trường là tài sản chung, cùng nhau chia sẻ một cách bình đẳng các lợi
ích và trách nhiệm. Do đó, cần xây dựng mối quan hệ lành mạnh giữa con người
với con người, giữa cộng đồng này với cộng đồng khác, giữa thế hệ này với thế
hệ khác, theo phương châm suy nghĩ có tính toàn cầu, hành động có tính địa
phương.

- Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ màm non cần được tiến hành qua các
hoạt động giáo dục.
+ Hoạt động vui chơi
+ Hoạt động học tập
+ Hoạt động lao động
+ Hoạt động chăm sóc
+ Hoạt động lễ hội
* Thông qua các chủ đề:
+ Bản thân
+ Trường mầm non
+ Gia đình
+ Nghề nghiệp
+ Tết và mùa xuân
+ Các hiện tượng tự nhiên
+ Thế giới động vật và thực vật
+ Phương tiện và luật giao thông
+ Quê hương - đất nước – Bác hồ
* Vào các thời điểm trong một ngày ở trường mầm non:
+ Đón trẻ – chơi tự chọn
+ Trò chuyện sáng
+ Dạo chơi
+ Vệ sinh
+ Hoạt động góc
+ Giờ ăn
+ Hoạt động chiều


+ Lao động, chăm sóc vườn rau
+ Nêu gương, trả trẻ.
3 – Tăng cường cơ sở vật chất:

* Để phục vụ cho việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường Mầm
non đạt được hiệu quả nhà trường cần đảm bảo đầy đủ các điều kiện sau:
- Xây dựng môi trường thiên nhiên phong phú:
+ Trông nhiều loại cây khác nhau: Cây ăn quả, cây bóng mát, cây rau, hoa,
cỏ…
+ Có khu nuôi một số con vật để trẻ quan sát, chăm sóc con vật.
- Tiết kiệm trong tiêu dùng:
+ Làm đồ dùng, đồ chơi từ nguyên vật liệu sẵn có, rẻ tiền (lớp xe cũ, dây
thừng, tấm ván, gạch…).
+ Có thùng, hộp để bảo quản đồ dùng, đồ chơi sau khi sử dụng.
+ Có bể chứa nước, có van khoá vòi.
+ Có nội quy sử dụng tiết kiệm điện nước.
- Vệ sinh trường lớp ngăn lắp:
+ Đặt thùng rác ở nhiều nơi để trẻ và phụ huynh vứt rác thuận tiện. Thùng
rác phải có nắp đậy, rác được đổ vào thùng đựng phải được rửa sạch hàng ngày.
+ Cống phải có nắp đậy, thường xuyên khơi thông cống rãnh.
+ Mở cửa thông thoáng lớp học.
+ Vệ sinh lớp học, trường theo định kỳ.
- Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ:
+ Có nước sạch, có đầy đủ phòng học cho trẻ vui chơi học tập.
+ Có nhà vệ sinh cho trẻ trai, trẻ gái.
- Thu hút trẻ tham gia bảo vệ môi trường của trường, lớp học.
+ Tổ chức cho trẻ tham gia lao động thu gom rác ở sân trường, tưới cây.
+ Trẻ tham gia phân loại rác.
* Trong nhóm, lớp cần phải đảm bảo các điều kiện sau:
- Có góc thiên nhiên để trẻ gieo trồng cây làm thử nghiệm và chăm sóc cây.


- Có đầy đủ các đồ dùng phục vụ cho việc chăm sóc trẻ (chậu, khăn mặt,
giá phơi khăn, ca, cốc, lược, bình đựng nước uống).

- Đồ đùng đồ chơi được làm từ nguyên vật liệu sẵn có của địa phương,
được sắp xếp gọn gàng, dễ lấy.
- Có thùng đựng rác, có các dụng cụ để trẻ tham gia các buổi lao động:
Chơi, bình tưới cây, khăn lau, xô, chậu…
- Có lịch vệ sinh phòng nhóm hàng ngày, hàng tuần.
4 – Kiểm tra, đánh giá:
- Thông qua các hình thức quan sát các hành động của trẻ hoạt động thực
tiễn (hoạt động lao động vừa sức với trẻ), xem tranh ảnh, băng hình có nội dung
về môi trường và các hành động của con người ảnh hưởng giữa giả định khác
nhau, có thể xảy ra trong thực tiễn hoặc tận dụng các tình huống thực đang xảy
ra, yêu cầu trẻ giải quyết… để kiểm tra, đánh giá hiệu quả công việc giáo dục trẻ
bảo vệ môi trường ở trường mầm non.
5 – Phê phán, rút kinh nghiệm:
- Giáo viên thường xuyên có những ghi chép, đánh giá việc lĩnh hội kiến
thức về bảo vệ môi trường của trẻ, qua đó thấy được những điều còn tồn tại,
những việc chưa làm được để đúc rút cho bản thân những bài học kinh nghiệm
qúy báu sao cho việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non đạt
được những hiệu qủa tốt nhất, thiết thực nhất.
6 – Biểu dương, tuyên truyền:
Giáo viên yêu cầu lợi dụng các tình huống có thật trong thực tế để tuyên
truyền, giáo dục trẻ như:
+ Giờ dạo chơi: Bạn A biết nhặt vỏ hộp sữa ở sân trường bỏ vào thùng rác.
+ Trong giờ tạo hình: Bạn biết nhặt giấy vụn rơi xuống lớp vứt vào thùng
rác.
+ Giờ hoạt động góc: Bạn C tự lấy giẻ lau các đồ dùng, đồ chơi có bụi bẩn.
+ Trong khi ăn: Nhiều bạn ăn hết suất, không để cơm rơi vãi, không nói
chuyện riêng trong giờ ăn…


Một trong những đặc điểm của trẻ mẫu giáo là rất thích được cô khen ngợi,

nêu việc lấy hành động của mình, của bạn để làm gương cho bạn khác sẽ làm
cho trẻ phấn khích hơn, nhớ lâu hơn.

PHẦN IV: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
1 - Tiêu chuẩn đánh giá:
1.1 – Sự cần thiết giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non:
* Lĩnh vực 1: Con người và môi trường
- Vệ sinh môi trường phòng, nhóm, lớp học, gia đình và làng xóm, lau chùi,
sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp…
- Sống tiết kiệm: Giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, tiết kiệm trong sinh hoạt.
- Quan tâm bảo vệ môi trường: Môi trường là nơi sinh sống của con người,
phân biệt môi trường tốt – xấu, các hành động bảo vệ môi trường.
* Lĩnh vực 2: Con người và thế giới động – thực vật:
- Đặc điểm của cây, con, hoa, quả: có nhiều cây cối, con vật khác nhau,
chúng sống ở các môi trường khác nhau và ăn các loại thức ăn khác nhau.
- Sự thích nghi của các cây cối, con vật với môi trường sống: Cây cối, con
vật cung cấp cho con người thức ăn, thuốc chữa bệnh, quần áo để mặc, làm nhà,
làm trong sạch không khí, giảm chất độc hại.
- Chăm sóc bảo vệ cây cối, con vật: Tác hại chặt cây phá rừng, giết các con
thú quý hiếm, trẻ tham gia chăm sóc bảo vệ cây cối và các con vật.
* Lĩnh vực 3: Con người và các hiện tượng thiên nhiên:
- Gió: Các loại gió khác nhau: ích lợi và tác hại của gió, biện pháp tránh gió
(đội mũ, bịt khăn, đóng cửa…)
- Nắng và mặt trời: Phân biệt mặt trời và mặt trăng: Khi nào xuất hiện mặt
trời và mặt trăng, ích lợi và tác hại của nắng, biện pháp tránh nắng.
- Hạn hán: Hiện tượng, nguyên nhân và tác hại của hạn hán.
- Mưa: Hiện tượng, nguyên nhân và tác hại của bão lũ.


* Lĩnh vực 4: Con người và tài nguyên

- Tài nguyên đất: Tác dụng của đất: Biện pháp bảo vệ đất
- Tài nguyên nước: Các loại nước, tác dụng của nước, nguyên nhân gây ô
nhiễm nước, biện pháp bảo vệ nguồn nước sạch.
- Danh lam thắng cảnh: Mục đích sử dụng danh lam thắng cảnh, biện pháp
giữ gìn bảo vệ danh lam thắng cảnh.
1.2 – Các hình thức giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ:
Nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non được thực
hiện chủ yếu qua các hình thức sau:
1.2.1 – Hoạt động vui chơi:
- Hoạt động vui chơi được coi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Nội
dung giáo dục bảo vệ môi trường có thể được thực hiện qua các trò chơi sau của
trẻ:
+ Trò chơi đóng vai theo chủ đề: Trẻ đóng vai và thể hiện các công việc của
người làm công tác bảo vệ môi trường.
+ Trò chơi học tập: Phân nhóm, phân loại, tìm hiểu về các hiện tượng trong
môi trường (các hành vi tốt hay xấu đối với môi trường sạch và môi trường bẩn,
động vật và điều kiện sống…).
+ Trò chơi ngôn ngữ: Đặt và giải các câu đố về môi trường (các loài động
vật khác nhau, các loại cây…)
+ Trò chơi ngôn ngữ: Đặt và giải các câu đố về môi trường (Các loài động
vật khác nhau, các loại cây…)
+ Trò chơi vận động: Về giữ gìn, bảo vệ môi trường, hành vi của các con
vật (tiếng kêu, vận động…)
1.2.2 – Hoạt động quan sát:
Giáo viên hướng dẫn trẻ quan sát môi trường bằng các giác quan khác
nhau, giúp trẻ tiếp nhận các thông tin về thiên nhiên, môi trường và các hoạt
động của con người trong môi trường , có thể tổ chức các hoạt động quan sát
sau:

- Tổ chức cho trẻ quan sát các hiện tượng tự nhiên và các hiện tượng xã hội
gần gũi đối với trẻ như: quan sát môi trường lới học, khu vực trường mầm non,
quan sát nguồn nước, bụi khói trong không khí…
- Quan sát các hiện tượng thiên nhiên, động thực vật và điều kiện sống của
các con vật nuôi, cây trồng.
- Quan sát các hiện tượng lao động bảo vệ môi trường của người lớn như
trồng cây và chăm sóc cây, chăm sóc vật nuôi, vệ sinh làm sạch môi trường
xung quanh.
1.2.3 - Hoạt động thực tiễn:
- Tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động thực tiễn như vệ sinh, bảo vệ
môi trường học, chăm sóc cây, con vật trong góc thiên nhiên cũng như các hành
động tiết kiệm trong tiêu dùng, sinh hoạt.
- Tổ chức hoạt động lao động vừa sức cho trẻ nhằm hình thành ở trẻ lòng tự
hào và thái độ tốt khi đóng góp công sức của mình vào việc làm cho môi trường
xanh, sạch, đẹp (trồng cây và chăm sóc cây cảnh ở trong lớp, chăm sóc các con
vật nuôi ở trong trường, tham gia vệ sinh lớp, vệ sinh trường, đồ dùng, đồ chơi,
thu gom rác ở sân trường…)
- Tổ chức cho trẻ làm đồ chơi từ các vật liệu thiên nhiên và các vật liệu đã
qua sử dụng, từ đó giáo dục cho trẻ ý thức tiết kiệm và ý thức lao động.
1.2.4 – Thí nghiệm và thực hiện nhỏ:
- Tổ chức cho trẻ làm các thí nghiệm, thực nghiệm đơn giản như thí nghiệm
về cây trồng cần nước và ánh sáng, thí nghiệm lọc nước và ô nhiễm nước bằng
rác, không khí bị ô nhiễm do bụi, khói…
1.2.5 – Hoạt động tạo hình:
- Tổ chức cho trẻ vẽ, nặn, cắt dán các sản phẩm tạo hình ca hát và vận động
thể hiện các ấn tượng về môi trường.
1.2.6 – Hoạt động ngôn ngữ, âm nhạc và làm quen với tác phẩm văn
học:
- Tổ chức cho trẻ đàm thoại, thảo luận, trao đổi, trò chuyện các kinh
nghiệm về môi trường như các nhu cầu sống của con người, cây cối, con vật, các

nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe của con người, sự sống
của động vật và cây cối…
- Tổ chức cho trẻ kể chuyện, nghe cô kể chuyện, đọc thơ, hát các bài hát về
môi trường và bảo vệ môi trường.
1.2.7 – Tham quan dã ngoại:
- Tổ chức cho trẻ đi tham quan các danh lam thắng cảnh nơi trẻ sống, các
cơ sở sản xuất, nguồn nước, trang trại, vườn cây… nhằm làm phong phú thêm
kinh nghiệm của trẻ về môi trường và hình thành ở trẻ thái độ đối với môi
trường.
1.2.8 – Xử lý tình huống:
Đây là một dạng của hoạt động thực hành: Bao gồm:
- Xử lý các tình huống thực: Giáo viên tận dụng các tình huống xảy ra trong
thực tiễn cuộc sống của trẻ để giáo dục bảo vệ môi trường như xử lý giấy vụn
sau khi hoạt động tạo hình, khi thấy cây bị héo, khi trên bề mặt đồ dùng có bụi
khi còn thức ăn thừa…
- Xử lý tình huống giả định: Giáo viên đử ra các tình huống giả định và trẻ
đưa ra các phương án giải quyết như: “Cháu sẽ làm gì khi thấy nước chảy tràn ra
ngoài? khi cháu muốn vứt vỏ mà không thấy có thùng rác”.
1.3 – Các phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm
non:
- Đàm thoại, trò chuyện
- Đọc sách, nghe kể chuyện
- Diễn tả
- Tổ chức môi trường sinh thái phù hợp trong trường mầm non như là một
phương pháp giáo dục thái độ nhân văn của trẻ đối với môi trường.
- Quan sát
- Duy trì những điều kiện sống cần thiết cho các đối tượng phương pháp
chủ yếu để giáo dục thái độ nhân văn của trẻ đói với môi trường.

- Lao động của trẻ.


- Sử dụng những phương tiện hình ảnh để giáo dục hứng thú, tình yêu của
trẻ đối với môi trường.
- Thảo luận về các tình huống giả định và tình huống trong thực tế.
- Tấm gương của cô giáo.
1.4 – Qua các môn học:
- Tạo hình
- Thể dục
- Văn học
- Âm nhạc
- Toán
- Môi trường xung quanh
- Chữ cái
PHẦN V: KẾT QUẢ CHUNG
* Với trẻ:
- 100% số trẻ tham gia tích cực vào việc bảo vệ môi trường trong trường
mầm non, luôn có ý thức và mong muốn tạo nên môi trường xanh – sạch - đẹp
trong tất cả các hoạt động của trẻ ở trường.
* Với cô:
- Trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non Hoa
Lan tôi đã tìm được cho mình những phương pháp và kinh nghiệm khá thành
công trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, được các cấp lãnh đạo, Ban
giám hiệu nhà trường, đồng nghiệp và các bậc phụ huynh đánh giá cao. Điều
quan trọng nhất là tôi đã thành công trong việc hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ
môi trường ngay từ bậc học đầu tiên, góp phần vào việc hình thành nhân cách
toàn diện cho trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước – những con người
của thời đại mới luôn biết giữ gìn và tạo nên một hành tinh giàu đẹp hoà bình và
xanh tươi.

* So sánh kết quả giữa năm học 2008-2009 với năm học 2009-2010 trên trẻ:
Nội dung đánh giá
Năm học 2008-2009
- Hiểu biết của trẻ về môi trường
80%
xanh – sạch - đẹp
- Ý thức giữ gìn và bảo vệ môi
82%
trường trong trường mầm non
- Tiết kiệm các nguồn nguyên vật
80%
liệu
- Giữ gìn đồ dùng, đồ chơi
85%
- Biết yêu thương chăm sóc loài
vật

85%

Năm học 2009-2010
100%
100%
100%
100%
100%

PHẦN VI: BÀI HỌC KINH NGHIỆM
1 – Bài học chung:

Việc đưa giáo dục môi trường vào trường mầm non là hết sức cần thiết và
quan trọng vì:
- Tuổi mầm non là giai đoạn rất nhạy cảm để phát triển ý thức về việc tôn
trọng và chăm sóc môi trường thiên nhiên xung quanh. Những kinh nghiệm
trong hoạt động với môi trường ở giai đoạn này có ý nghĩa lớn đến sự phát triển
tiếp theo của con người về ý thức bảo vệ môi trường.
- Sự tác động qua lại với môi trường thiên nhiên một cách tích cực trong
tuổi mầm non sẽ góp phần quan trọng cho sự phát triển sức khỏe. Sự hợp tác này
sẽ tăng cường chất lượng cuộc sống cũng như chất lượng học tập trong giai đoạn
đầu tiên của cuộc đời mỗi con người.
Trong thực tế, các nước trên thế giới đều coi giáo dục là công cụ thay đổi
xã hội và giáo dục môi trường đã sử dụng các nguyên lý là:
+ Tiếp cận với thực tế.
+ Tăng cường tri thức và hiểu biết
+ Kiểm nghiệm cách ứng xử và các giá trị


+ Cung cấp những kỹ năng và kinh nghiệm
+ Khuyến khích các hoạt động
2 – Bài học riêng:
Trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non Hoa Lan bản thân
toi đã đúc rút cho mình 10 hành động bảo vệ môi trường cho trẻ như sau:
- Sử dụng giấy viết một cách khôn ngoan: Tận dụng viết cả hai mặt giấy.
- Bảo vệ sự trong sạch của ao hồ, sông ngòi, và bãi biển bằng cách tuyệt đối
không vứt rác xuống nơi đó.
- Hết sức tiết kiệm năng lượng: Luôn chú ý tắt đèn khi không còn dùng đèn
nữa.
- Nên giữ để sử dụng lại các bao bì chứa hàng cũ.
- Hãy cứu sự lâm nguy của các động vật hoang dã bằng cách không mua
hay dùng các đồ vật được chế tạo từ: Da, lông, sừng hay các loài động vật.

- Tiết kiệm nước: Nếu thấy vòi nước rò chảy nhớ khoá lại ngay. Nếu thấy
ống nước bị rò rỉ nhớ báo cho người có chức trách sửa lại ngay.
- Có ý thức chăm sóc cây cối bằng cách trồng lại cây mới ở chỗ có cây vừa
chết và bảo vệ cây khỏi sự phá hoại.
- Nên tăng cường đi bộ hoặc đi xe đạp hay phương tiện công cộng. Nếu cơ
quan có xe ô tô cũng chỉ nên dùng khi không có phương tiện khác thay thế.
- Không vứt rác ra chỗ công cộng.
- Thường xuyên đọc sách, báo, ti vi về nội dung bảo vệ môi trường và góp
phần phổ biến đến nhiều người khác các hiểu biết bản thân thu nhận được.
3 – Bài học thành công:
Việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non chỉ thực sự thành
công khi người giáo viên mầm non chú ý tập trung vào một số vấn đề cốt lõi sau
đây:
* Thứ nhất: Giáo dục sự tôn trọng, tình cảm yêu quý đối với thiên nhiên và
môi trường xung quanh:


- Cần nuôi dưỡng tình cảm cho trẻ để dần hình thành một ý thức tôn trọng
thế giới tự nhiên tức là tôn trọng chính mình. Giúp trẻ học cách tiếp cận với
thiên nhiên một cách khiêm tốn, thận trọng và xót thương.
* Thứ hai: Giáo dục lòng quý trọng đối với sự phong phú của thiên nhiên:
- Thông qua sinh hoạt hàng ngày, các tranh ảnh, băng hình giới thiệu về vai
trò và giá trị của các loài cây, các con vật đối với sự sống con người và thế giới
tự nhiên.
- Sử dụng phong phú của vườn trường hoặc những buổi dạo chơi trong
những vườn cây, để trẻ tận mắt thấy sự đa dạng mối quan hệ phụ thuộc vào vẻ
đẹp của thiên nhiên.
* Thứ ba: Giáo dục phong cách sống thân thiện với môi trường:
- Cần giáo dục trẻ tự tôn trọng, biết thương cảm đối với bạn bè, biết yêu
thương các loại cây, loài con, biết giữ gìn sạch sẽ nơi ở của mình, và nơi ở công

cộng. Đặc biệt là biết bảo vệ các loài sinh vật khỏi mọi sự tàn phá và tránh cho
chúng khỏi sự dày xéo.
* Thứ tư: Giáo dục trẻ về giá trị của tài sản của môi trường xung quanh,
biết cảm nhận, giữ gìn và sử dụng một cách tiết kiệm những vật dụng cá nhân và
của nhà trường.
4 – Bài học chưa thành công:
Việc giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường trong trường mầm non là hết
sức quan trọng và cần thiết song các nội dung giáo dục trẻ cần lồng ghép một
cách nhẹ nhàng gần gũi với trẻ, tránh sự gò bó, ép buộc trẻ để trẻ thực sự hứng
thú và yêu thích các hoạt động bảo vệ môi trường sống xung quanh. Sự hạn chế
trong kiến thức môi trường cũng như kỹ năng bảo vệ môi trường, sự hiểu biết về
phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ còn yếu đã ảnh hưởng nhiều
đến sự truyền đạt kiến thức cũng như phát triển hứng thú về môi trường cho trẻ.
Đôi khi giáo viên thiếu khả năng mở rộng vấn đề, lúng túng hoặc lảng tránh
trước các câu hỏi của trẻ nên đã vô tình dập tắt nhiều tình huống tự nhiên có thể
sử dụng để giáo dục bảo vệ môi trương cũng như thúc đẩy sự quan tâm của trẻ
đối với môi trường.


PHẦN VII: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1 – ý nghĩa đối với công việc:
- Môi trường sống của chúng ta đang bị huỷ hoại nghiêm trọng, gây nên sự
mất cân bằng sinh thái, sự cạn kiệt các nguồn tài nguyên.
- Mục đích của giáo dục bảo vệ môi trường nhằm vận dụng những kiến
thức và kỹ năng vào giữ gìn, bảo tồn, sử dụng môi trường đảm bảo bền vững
cho cả hiện tại và tương lai.
- Giáo dục bảo vệ môi trường đem lại cho bản thân tôi và mọi người xung
quanh những hiểu biết sau:
+ Hiểu biết về bản chất các vấn đề của môi trường: Tính phức tạp, quan hệ
nhiều mặt, nhiều chiều, tính hữu hạn của tài nguyên thiên nhiên và khả năng

chịu tải của môi trường, quan hệ chặt chẽ giữa môi trường và phát triển, giữa
môi trường và địa phương, vùng, quốc gia với môi trường khu vực và toàn cầu.
+ Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề môi trường như
một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển với bản thân họ cũng như đối
với cộng đồng quốc gia của mình và quốc tế. Từ đó có thái độ, cách ứng xử
đúng đắn trước các vấn đề môi trường, xây dựng cho mình quan niệm đúng đắn
về ý thức trách nhiệm, về giá trị nhân cách để dần hình thành các kỹ năng thu
thập số liệu và phát triển sự đánh giá thẩm mỹ.
+ Có tri thức, kỹ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực trong
việc lựa chọn phong cách sống hợp lý và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên
nhiên để họ có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các
vấn đề môi trườn cụ thể nơi họ ở và làm việc.
+ Các giáo viên phải luôn tận dụng các cơ hội, phương pháp lồng ghép sao
cho phù hợp và gây hứng thú cho trẻ ngay từ đầu hoạt động.
+ Luôn trao đổi, học hỏi, đúc rút kinh nghiệm của đồng nghiệp cũng như
của những người đi trước. Không ngừng tự học hỏi, tự bồi dưỡng, tự rèn luyện
mình về trình độ chuyê môn.


+ Làm các đồ dùng đồ chơi, sưu tầm các tư liệu băng hình phù hợp với nội
dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non, nhất là việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong việc giáo dục trẻ.
2 – Kiến nghị:
Qua quá trình nghiên cứu thực nghiệm tìm ra biện pháp giáo dục trẻ 4-5
tuổi bảo vệ môi trường trong trường mầm non đạt hiệu quả tốt nhất, tôi có một
số kiến nghị như sau:
* Về phía giáo viên:
- Cần học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm về phương thức thực hiện các biện
pháp hướng dẫn trẻ bảo vệ môi trường trong trường mầm non sao cho phù hợp
với từng lứa tuổi, ở từng giai đoạn khác nhau.

- Khi hướng dẫn trẻ cần phát huy tính tích cực, sự tò mò, ham hiểu biết của
trẻ.
- Tạo cho trẻ môi trường hoạt động có quan sát, khám phá, tìm tòi, phát
hiện những biểu tượng mới lạ để vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào hoạt động
hàng ngày để giáo dục của trẻ.
* Về phía trường mầm non:
- Phải tích cực làm công tác tham mưu với các cấp lãnh đạo làm công tác
tuyên truyền tới mọi tầng lớp trong xã hội bằng cách tổ chức các hội thi trong đó
có nội dung chính là chủ đề môi trường để từng bước củng cố cơ sở vật chất đầu
t ư cho hoạt động này và nâng dần chất lượng trong trường mầm non để việc
giáo dục trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường xanh – sạch - đẹp, góp phần
vào việc hình thành nhân cách toàn diện cho trẻ mẫu giáo.

PHỤ LỤC


Nội dung
Phần I: Phần mở đầu
1 – Lý do chọn đề tài
- Mục đích nghiên cứu
- Thời gian địa điểm
- Đóng góp mới về mặt thực tiễn
Phần II: Thực trạng của trường
-

Trang