Học phần Quản lý nhà nước

ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
VỀ QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH
VỀ QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH
NHÀ NƯỚC
NHÀ NƯỚC


1.
1.
Mục đích yêu cầu:
Mục đích yêu cầu:



- Học viên nắm được những lý luận
- Học viên nắm được những lý luận
chung về QLHCNN và QLHCNN ở
chung về QLHCNN và QLHCNN ở
Việt Nam, nội dung chủ yếu của cuộc
Việt Nam, nội dung chủ yếu của cuộc
vận động CCHC hiện nay.
vận động CCHC hiện nay.



- Nâng cao năng lực và cải tiến công

- Nâng cao năng lực và cải tiến công
tác quản lý hành chính Nhà nước
tác quản lý hành chính Nhà nước
trong nhà trường.
trong nhà trường.



NỘI DUNG
NỘI DUNG


I.
I.
Một số vấn đề chung về quản lý
Một số vấn đề chung về quản lý
:
:


1.
1.


Khái niệm về quản lý
Khái niệm về quản lý
:
:

Quản lý là một tất yếu khách quan do lịch

Quản lý là một tất yếu khách quan do lịch
sử quy định, là sự tác động chỉ huy, điều
sử quy định, là sự tác động chỉ huy, điều
khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt
khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt
động của con người để chúng phát triển
động của con người để chúng phát triển
phù hợp với quy luật đạt tới mục đích đề
phù hợp với quy luật đạt tới mục đích đề
ra và đúng ý chí của người quản lý.
ra và đúng ý chí của người quản lý.

Các loại hình quản lý
Các loại hình quản lý

Các loại hình này đều có một xuất phát điểm
Các loại hình này đều có một xuất phát điểm
giống nhau là do con người điều khiển, nhưng
giống nhau là do con người điều khiển, nhưng
khác nhau về đối tượng:
khác nhau về đối tượng:
-
-
Loại hình thứ nhất
Loại hình thứ nhất
là quá trình quản lý sinh
là quá trình quản lý sinh
học, thiên nhiên, môi trường
học, thiên nhiên, môi trường
-

-
Loại hình thứ hai
Loại hình thứ hai
là quản lý trong kỹ thuật
là quản lý trong kỹ thuật
(việc điều khiển máy tính, người máy, thông
(việc điều khiển máy tính, người máy, thông
tin viễn thông...).
tin viễn thông...).
-
-
Loại hình thứ ba
Loại hình thứ ba
là quản lý xã hội. Đây là loại
là quản lý xã hội. Đây là loại
hình quản lý quan trọng nhất,
hình quản lý quan trọng nhất,

Phương thức điều khiển trong lịch sử xã
Phương thức điều khiển trong lịch sử xã
hội loài người
hội loài người





Phương thức thứ nhất: Điều khiển
Phương thức thứ nhất: Điều khiển
như là một quá trình tự quản, tự giác

như là một quá trình tự quản, tự giác
của một cộng đồng nhằm hướng tới
của một cộng đồng nhằm hướng tới
một mục tiêu chung, lợi ích chung.
một mục tiêu chung, lợi ích chung.



Phương thức quản lý này đã tồn tại
Phương thức quản lý này đã tồn tại
trong xã hội nguyên thủy
trong xã hội nguyên thủy




Phương thức thứ hai
Phương thức thứ hai
:
:
Điều khiển là
Điều khiển là
một quá trình cưỡng bức bởi một lực
một quá trình cưỡng bức bởi một lực
lượng phát sinh từ xã hội, nhưng
lượng phát sinh từ xã hội, nhưng
dường như nó tách rời khỏi xã hội,
dường như nó tách rời khỏi xã hội,
đứng trên và đứng ngoài xã hội.
đứng trên và đứng ngoài xã hội.

Lực lượng xã hội chính là Nhà nước.
Lực lượng xã hội chính là Nhà nước.
Quyền lực Nhà nước được thực hiện
Quyền lực Nhà nước được thực hiện
bởi 3 nhóm quyền lực cơ bản: Quyền
bởi 3 nhóm quyền lực cơ bản: Quyền
lập pháp, quyền hành pháp và quyền
lập pháp, quyền hành pháp và quyền
tư pháp.
tư pháp.

2.
2.
Những yếu tố cơ bản của quản lý
Những yếu tố cơ bản của quản lý
:
:

2.1. Yếu tố xã hội tức là yếu tố con
2.1. Yếu tố xã hội tức là yếu tố con
người:
người:

Con người vừa là mục đích, vừa là
Con người vừa là mục đích, vừa là
động lực và lực lượng của quá trình
động lực và lực lượng của quá trình
phát triển xã hội; cũng tức là mục

phát triển xã hội; cũng tức là mục
đích của hoạt động quản lý.
đích của hoạt động quản lý.


2.2. Yếu tố chính trị
2.2. Yếu tố chính trị

Chính trị là định hướng của quản
Chính trị là định hướng của quản
lý. Ý chí của giai cấp thống trị được
lý. Ý chí của giai cấp thống trị được
thể hiện tập trung ở các đảng chính
thể hiện tập trung ở các đảng chính
trị. Trong xã hội hiện đại, bất cứ nhà
trị. Trong xã hội hiện đại, bất cứ nhà
nước nào cũng đều thuộc đảng chính
nước nào cũng đều thuộc đảng chính
trị này hay đảng chính trị khác lãnh
trị này hay đảng chính trị khác lãnh
đạo tùy tình hình lịch sử của nước đó.
đạo tùy tình hình lịch sử của nước đó.


Ở Việt Nam, điều 4 của Hiến pháp năm
Ở Việt Nam, điều 4 của Hiến pháp năm
1992 đã ghi “Đảng Cộng sản Việt Nam,
1992 đã ghi “Đảng Cộng sản Việt Nam,
đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt
đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt

Nam, đại biểu trung thành quyền lợi của
Nam, đại biểu trung thành quyền lợi của
giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
của cả dân tộc, theo chủ nghĩa Mác- Lênin
của cả dân tộc, theo chủ nghĩa Mác- Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh là lực lượng lãnh
và tư tưởng Hồ Chí Minh là lực lượng lãnh
đạo nhà nước và xã hội”.
đạo nhà nước và xã hội”.


2.3. Yếu tố tổ chức:
2.3. Yếu tố tổ chức:


Tổ chức là một khoa học về sự
Tổ chức là một khoa học về sự
thiết lập các mối quan hệ giữa các
thiết lập các mối quan hệ giữa các
con người để thực hiện một công
con người để thực hiện một công
việc quản
việc quản
lý
lý

Đảng và Nhà nước ta đã chỉ rõ rằng một
Đảng và Nhà nước ta đã chỉ rõ rằng một
tổ chức được sinh ra và tồn tại do nhu cầu
tổ chức được sinh ra và tồn tại do nhu cầu
quản lý xã hội, nhu cầu công việc, nhất
quản lý xã hội, nhu cầu công việc, nhất
thiết không được xuất phát từ tình cảm
thiết không được xuất phát từ tình cảm
riêng tư của một nhóm hoặc một cá nhân
riêng tư của một nhóm hoặc một cá nhân
lãnh đạo nào.
lãnh đạo nào.


Một tổ chức đã hình thành thì phải có
Một tổ chức đã hình thành thì phải có
chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn rõ
chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn rõ
ràng, có một đội ngũ viên chức đủ mạnh
ràng, có một đội ngũ viên chức đủ mạnh
để thực thi công vụ, đồng thời phải hoạt
để thực thi công vụ, đồng thời phải hoạt
động và hoạt động có hiệu quả mang lai
động và hoạt động có hiệu quả mang lai
lợi ích cho xã hội.
lợi ích cho xã hội.


Quyền uy là thể thống nhất của quyền lực

Quyền uy là thể thống nhất của quyền lực
và uy tín.
và uy tín.

Quyền lực là công cụ quản lý bao gồm
Quyền lực là công cụ quản lý bao gồm
một hệ thống pháp luật, điều lệ, quy chế,
một hệ thống pháp luật, điều lệ, quy chế,
nội quy, kỷ luật, kỷ cương...được tổ chức
nội quy, kỷ luật, kỷ cương...được tổ chức
và hoạt động theo nguyên tắc tập trung
và hoạt động theo nguyên tắc tập trung
dân chủ, phân công, phân cấp rành mạch
dân chủ, phân công, phân cấp rành mạch
trên cơ sở ứng dụng những thành tựu
trên cơ sở ứng dụng những thành tựu
khoa học, kỹ thuật quản lý.
khoa học, kỹ thuật quản lý.


Uy tín là phẩm chất, đạo đức cách mạng
Uy tín là phẩm chất, đạo đức cách mạng
và bản lĩnh chính trị vững vàng, có kiến
và bản lĩnh chính trị vững vàng, có kiến
thức và năng lực thực hiện đổi mới, biết tổ
thức và năng lực thực hiện đổi mới, biết tổ
chức và diều hành công việc, trung thực,
chức và diều hành công việc, trung thực,
thẳng thắn, có lối sống lành mạnh, có khả
thẳng thắn, có lối sống lành mạnh, có khả

năng đoàn kết, có phong cách dân chủ, tập
năng đoàn kết, có phong cách dân chủ, tập
thể có ý thức tổ chức kỷ luật, gương mẫu,
thể có ý thức tổ chức kỷ luật, gương mẫu,
nói đi đôi với làm, được quần chúng tín
nói đi đôi với làm, được quần chúng tín
nhiệm.
nhiệm.