VẬT LÝ 7 CẢ NĂM

Tuần:
Tiết
Ngày dạy:
CHƯƠNG I: QUANG HỌC
NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG_ NGUỒN SÁNG VÀ
VẬT SÁNG

I. MỤC TIÊU :
_ Bằng TN khẳng đònh được rằng ta nhận biết được khi ánh sáng truyền vào mắt ta và ta nhìn
thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta.
_ Phân biệt nguồn sáng và vật sáng.
II. CHUẨN BỊ :
_ 1 hộp kín trong dán sẳn 1 mảnh giấy trắng: bóng đèn pin được gắn bên trong hộp như
h1.2a
_ Pin, dây nối, công tắc.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Thờ
i
gian
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO
VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH
1. Ổn đònh lớp :
2. Kiểm tra :
3’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Tổ chức tình
huống học tập.
_ Một người mắt không bò

bệnh tật có khi nào mở mắt
mà không nhìn thấy vật để
trước mắt không?
_ Khi nào ta mới nhìn thấy
vật?
_ Có thể trả lời nhiều cách.
9’
I. Nhận biết ánh sáng :
Ta nhận biết được ánh
sáng khi có ánh sáng
truyền vào mắt ta.
* Hoạt động 2 : Khi nào ta
nhận biết được ánh sáng.
_ GV làm TN như phần mở
bài trong SGK (phải che để
HS không nhìn thấy vệt sáng
của đèn chiếu lên tường hay
các vật xung quanh).
_ GV yêu cầu 1 HS đọc to
mục quan sát và TN
→
thảo
luận nhóm
→
trả lời C1.
_ HS quan sát và nhận xét.
_ HS thảo luận nhóm để trả lời
câu C1
1
_ Gợi ý HS tìm điểm giống

nhau và khác nhau trong 4
trường hợp.
9’
II. Nhìn thấy một vật :
Ta nhìn thấy một vật khi
có ánh sáng truyền từ vật
đó vào mắt ta.
* Hoạt động 3 : Ta nhìn thấy
vật khi nào?
_ Điều quan trọng của chúng
ta trong cuộc sống là nhận
biết được bằng mắt các vật
xung quanh.
_ GV đặt câu hỏi : có ánh
sáng là nhìn thấy các vật hay
không còn có thêm điều kiện
gì nữa?
_ GV yêu cầu HS làm theo
nhóm: đọc mục II, làm TN
và thảo luận để trả lời C2.
_ HS làm TN như h1.2a, thảo
luận và trả lời C2.
12’
III. Nguồn sáng và vật
sáng :
_ Nguồn sáng là vật tự nó
phát ra ánh sáng.
_ Vật sáng gồm nguồn
sáng và những vật hắt lại
ánh sáng chiếu vào nó.

* Hoạt động 4 : Phân biệt
nguồn sáng và vật sáng.
_ Dây tóc bóng đèn đang
sáng và mảnh giấy trắng: vật
nào tự nó phát ra ánh sáng?
Vật nào phải nhờ ánh sáng
từ vật khác chiếu vào nó rồi
hắt ánh sáng đó lại?
_ GV thông báo từ nơi nguồn
sáng và vật sáng.
_ HS trả lời C3
_ HS tìm thêm các ví dụ về các
vật nguồn sáng và vật sáng.
9’
4. Củng cố :
* Hoạt động 5 : vận dụng
_ Hướng dẫn HS thảo luận
C
4
, C
5
_ GV nhận xét và hoàn chỉnh
câu trả lời cho chính xác.
_ Giải bài tập 1.1, 1.2, 1.3
SBT
_ HS thảo luận
_ C
4
: Thanh đúng vì không có
ánh sáng truyền vào mắt.

_ C
5
: các hạt khói bò đèn chiếu
tạo thành vật sáng.
_ 1.1 - C
_ 1.2 - B
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 1.4, 1.5 SBT
2
Tuần:
Tiết:
Ngày dạy:
SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
I. MỤC TIÊU :
_ Biết thực hiện 1 TN đơn giản để xác đònh đường truyền của ánh sáng.
_ Phát biểu được đònh luật về sự truyền thẳng của ánh sáng.
_ Biết vận dụng được đònh luật về sự truyền thẳng của ánh sáng để ngắm các vật thẳng hàng,
nhận biết 3 chùm sáng: song song, hội tụ, phân kỳ.
II. CHUẨN BỊ :
_ 1 đèn pin, 1 trụ thẳng đường kính 3mm, 1 ống trụ cong không trong suốt
_ 3 màn chắn có đục lổ, 3 cái đinh ghim (hoặc cái kim khâu)
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Thời
gian
NỘI DUNG GHI BÀI
TR GIÚP CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA

HỌC SINH
1’
1. Ổn đònh lớp :
5’
2. Kiểm tra :
_ Khi nào ta nhìn thấy ánh
sáng, nhìn thấy vật sáng?
_ Thế nào là nguồn sáng, vật
sáng? Cho ví dụ.
5’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Tổ chức tình
huống học tập.
_ Có bao nhiêu đường đi từ 1
điểm trên vật sáng đến lổ con
ngươi của mắt?
_ Làm thế nào để biết được
ánh sáng từ đèn phát ra đã
theo đường nào đến mắt ta?
12’
I. Đường truyền của ánh
sáng :
* Hoạt động 2 : Tìm quy luật
về đường truyền ánh sáng.
_ GV bố trí TN như hình h2.1:
Hãy cho biết dùng ống cong
hay thẳng sẽ nhìn thấy dây
tóc bóng đèn pin phát sáng.
⇒
Ánh sáng truyền theo

đường nào?
_ GV hướng dẫn HS bố trí TN
_ HS làm TN h1.2
→
nhận
xét rồi rút ra kết luận
→

trả lời câu C1.
_ HS tiến hành TN, nhận
3
* Đònh luật truyền thẳng
của ánh sáng:
Trong môi trường trong
suốt và đồng tính ánh sáng
truyền đi theo đường
thẳng.
để kiểm tra xem khi không
dùng ống thì ánh sáng có
truyền đi theo đường thẳng
không?
_ GV yêu cầu HS hoạ động
theo nhóm: Đặt 3 tấm bìa đục
lổ sao cho mắt nhìn thấy bóng
đèn đang sáng qua cả 3 lổ
→

kiểm tra xem A, B, C (3 lổ)
và bóng đèn có thẳng hàng
không?

_ GV thông báo thêm: không
khí là một môi trường trong
suốt, đồng tính. Nghiên cứu
sự truyền ánh sáng trong các
môi trường trong suốt, đồng
tính khác như nước, thủy tinh,
dầu hỏa,…
→
cùng 1 kết quả
→
Đònh luật truyền thẳng
ánh sáng.
xét và trả lời câu C3
_ HS hoạt động theo nhóm,
kiểm tra và điền vào chỗ
trống phần kết luận
_ HS phát biểu đònh luật.
15’
II. Tia sáng và chùm
sáng :
_ Đường truyền của ánh
sáng được biểu diễn bằng
một đường thẳng có hướng
gọi là tia sáng.
_ Nhiều tia sáng tạo thành
chùm sáng. Có 3 loại:
song song, hội tụ, phân kỳ.
* Hoạt động 3 : Tia sáng và
chùm sáng.
_ GV thông báo: Quy ước

biểu diễn đường truyền của
ánh sáng bằng 1 đường thẳng
có mũi tên chỉ hướng gọi là
tia sáng.
_ GV làm TN cho HS quan sát
nhận xét 3 chùm sáng.
7’
4. Củng cố :
* Hoạt động 4 : Vận dụng
_ Hướng dẫn HS thảo luận
C4, C5
_ Giải bài tập 2.1, 2.2 SBT
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 2.3, 2.4
_ Xem trước bài “Ứng dụng
đònh luật truyền thẳng của
ánh sáng
4
Tuần:
Tiết:
Ngày dạy:
ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG
ÁNH SÁNG
I. MỤC TIÊU :
_ Nhận biết được bóng tối, bóng nửa tối và giải thích.
_ Giải thích được vì sao nhật thực, nguyệt thực.
II. CHUẨN BỊ :
Đối với mỗi nhóm HS:

_ 1 đèn pin, 1 bóng đèn điện lớn 220V-40W, 1 vật cản bằng bìa
_ 1 màn chắn sáng, 1 hình vẽ nhật thực và nguyệt thực lớn.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Thờ
i
gian
NỘI DUNG GHI BÀI
TR GIÚP CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH
1’
1. Ổn đònh lớp :
8’
2. Kiểm tra :
_ Phát biểu đònh luật truyền
thẳng của ánh sáng.
_ Cách biểu diễn đường truyền
của ánh sáng? Có mấy loại
chùm sáng?
4’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Xây dựng tình
huống.
_ GV cho 1 HS đọc phần mở
bài trong SGK để kích thích óc
tò mò của HS
_ HS đọc phần mở bài, các em
còn lại chú ý lắng nghe và suy
nghó

15’
I. Bóng tối – nửa bóng
tối :
_ Bóng tối nằm phía sau
vật cản, không nhận được
ánh sáng từ nguồn sáng
truyền đến.
_ Nửa bóng tối nằm ở phía
sau vật cản, nhận được
ánh sáng từ 1 phần của
nguồn sáng truyền tới.
* Hoạt động 2 : Tìm hiểu khái
niệm bóng tối, nửa bóng tối.
_ GV tiến hành TN H3.1
Tại sao trên màn chắn lại có
vùng hoàn toàn không nhận
được ánh sáng từ nguồn sáng
đến?
→
đưa ra khái niệm bóng tối
_ GV tiến hành TN H3.2
Để tạo ra được bóng tối và
_ HS quan sát và trả lời C
1
.
_ HS quan sát và trả lời C
2
và
điền vaào chổ trống phần
nhận xét.

5
bóng nửa tối rõ hơn, GV có thể
làm 1 TN dùng bóng đèn điện
lớn 220V làm nguồn sáng rộng
15’
II. Nhật thực – Nguyệt
thực :
_ Nhật thực : xảy ra vào
ban ngày khi mặt trăng
che khuất mặt trời, không
cho ánh sáng mặt trời
chiếu xuống mặt đất nơi ta
đứng.
_ Nguyệt thực : xảy ra vào
ban đêm khi mặt trăng bò
trái đất che khuất không
được mặt trời chiếu sáng.
* Hoạt động 3 : Tìm hiểu khái
niệm nhật thực, nguyệt thực.
_ GV đặt câu hỏi: Mặt trời, mặt
trăng, trái đất: vật nào là
nguồn sáng? Vật nào là vật hắt
lại ánh sáng? Tại sao?
_ GV cho HS đọc thông báo ở
mục II, nghiên cứu C
3
và chỉ ra
trên H3.3 vùng nào trên mặt
đất có nhật thực toàn phần?
Nhật thực một phần?

⇒
GV
nhận xét câu trả lời của các
nhóm
→
đưa ra câu trả lời
chính xác.
_ GV thông báo về tính chất
phản chiếu ánh sáng của mặt
trăng, sự quay của mặt trăng
xung quanh trái đất. Yêu cầu
HS chỉ trên H3.4
+ Đứng chổ nào trên trái đất là
ban đêm nhìn thấy trăng sáng?
+ Vò trí nào trăng tròn nhưng bò
trái đất che lấp hoàn toàn?
+ Mặt trăng ở vò trí nào thì ta
nhìn thấy trăng sáng?
+ Vò trí nào nhìn thấy 1 phần
trăng sáng?
_ HS hoạt động nhóm và trả
lời các câu hỏi của GV.
_ Hoạt động nhóm và đưa ra
câu trả lời C
3
.
_ HS đọc phần thông báo
nguyệt thực.
_ Thảo luận câu C
4

→
trả lời.
3
4. Củng cố :
* Hoạt động 4 : Vận dụng
_ GV hướng dẫn HS thảo luận
C
5
, C
6
.
_ Giải bài tập 3.1, 3.2
_ Nhắc lại I, II
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 3.3, 3.4
_ Xem trước bài “Đònh luật
phản xạ ánh sáng”
6
Tuần:
Tiết:
Ngày dạy:
ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
I. MỤC TIÊU :
_ Biết tiến hành TN để nghiên cứu đường đi của tia sáng phản xạ trên gương.
_ Biết xác đònh tia tới, tia phản xạ, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ trong mỗi TN
phát biểu đònh luật phản xạ ánh sáng và ứng dụng để thay đổi hướng đi của tia sáng theo ý
muốn.
II. CHUẨN BỊ :

_ Gương phẳng có giá đở thẳng đứng, thước đo góc mỏng
_ Đèn pin có màn chắn đục lổ để tạo ra tia sáng.
_ 1 tờ giấy dán trên mặt tấm gỗ phẳng nằm ngang.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Thờ
i
gian
NỘI DUNG GHI BÀI
TR GIÚP CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH
1’
1. Ổn đònh lớp :
6’
2. Kiểm tra :
_ Cho biết vò trí bóng tối, nửa
bóng tối
_ Khi nào xảy ra nhật thực,
nguyệt thực.
4’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Xây dựng tình
huống.
_ GV làm TN như phần mở bài
trong SGK. Phải đặt đèn pin
thế nào để thu được tia sáng
hắt lại trên gương chiếu sáng
đúng 1 điểm trên màn?
7’

I. Gương phẳng :
Gương soi có mặt gương là
1 mặt phẳng và nhẳn bóng
nên gọi là gương phẳng
* Hoạt động 2 : Sơ bộ đưa ra
khái niệm gương phẳng
_ GV yêu cầu HS cầm gương
lên soi: “các em nhìn thấy cái
gì trong gương?”
_ GV đưa ra thông báo: hình
ảnh quan sát được trong gương
gọi là ảnh của vật tạo bởi
gương.
_ HS thảo luận nhóm rồi rút
ra kết luận.
_ HS kể các vật là gương
7
_ Cho các em thảo luận nhóm
câu hỏi: mặt gương có đặc
điểm gì?
→
Yêu cầu HS trả lời C
1
.
phẳng trong thực tế.
7’
II. Đònh luật phản xạ ánh
sáng :
Hiện tượng tia sáng sau khi
tới mặt gương phẳng bò hắt

lại gọi là hiện tượng phản
xạ ánh sáng, tia sáng bò hắt
lại gọi là tia phản xạ.
* Hoạt động 3 : Hình thành
biểu tượng về sự phản xạ ánh
sáng.
_ GV tổ chức cho HS hoạt động
theo nhóm: chiếu 1 tia sáng lên
mặt 1 gương phẳng
→
ánh
sáng sẽ bò hắt trở lại như thế
nào?
→
GV đưa ra thông báo về
hiện tượng phản xạ ánh sáng
và tia phản xạ.
_ HS chia nhóm làm TN
11’
* Đònh luật phản xạ ánh
sáng :
_ Tia phản xạ nằm trong
mặt phẳng chứa tia tới và
đường pháp tuyến của
gương ở điểm tới.
_ Góc phản xạ bằng góc
tới.
* Hoạt động 4 : Tìm hiểu về
đònh luật phản xạ ánh sáng.
a) Xác đònh mặt phẳng chứa tia

phản xạ : Cho HS chia nhóm,
nhận dụng cụ và làm TN như
C
2
b) Quan hệ giữa phương của tia
phản xạ, của tia tới :
_ GV giới thiệu tia tới, tia phản
xạ, pháp tuyến, góc phản xạ,
góc tới.
_ Cho HS phân nhóm TN như
h4.2 với các góc tới:
0
60 ,
0
45 ,
0
30
→
đo góc phản xạ
→
nhận
xét.
_ GV cho các nhóm công bố
kết quả TN
→
thảo luận
→
tìm
từ thích hợp điền vào câu kết
luận.

_ GV thông báo cho HS biết:
Trong các môi trường trong
suốt và đồng tính khác cũng
đưa ra kết luận như trong
không khí
→
đònh luật phản xạ
ánh sáng.
_ Cử đại diện nhận dụng
cụ, làm TN, thảo luận và
điền vầo chổ trống phần kết
luận.
_ HS tiến hành TN đo góc
phản xạ
→
điền vào bảng
→
nhận xét.
_ HS lặp lại nhiều lần đònh
luật phản xạ ánh sáng.
* Hoạt động 5 : GV thông báo
cho HS quy ước cách vẽ gương
_ HS vẽ hình theo sự hướng
dẫn của GV
8
các tia sáng, sơ bộ luyện cho
học sinh kỉ năng vẽ hình.
7’
4. Củng cố :
_ Hoàn thành C

4
_ Giải bài tập 4.1, 4.2 SBT
_ Nhắc lại đònh luật phản xạ
ánh sáng.
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 4.3, 4.4 SBT
_ Xem trước bài
9
Tuần :
Tiết:
Ngày dạy:
ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG
I. MỤC TIÊU :
_ Bố trí được TN để nghiên cứu ảnh của 1 vật tạo bởi gương phẳng
_ Nêu được những tính chất của ảnh của 1 vật tạo bởi gương phẳng
_ Vẽ được ảnh của 1 vật đặt trước gương phẳng.
II. CHUẨN BỊ :
_ Gương phẳng có giá đở thẳng đứng
_ 1 tấm kính màu trong suốt
_ 1 tờ giấy trắng dán trên tấm gỗ phẳng
_ 2 viên phấn trắng như nhau.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Thờ
i
gian
NỘI DUNG GHI BẢNG
TR GIÚP CỦA
GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
1’
1. Ổn đònh lớp :
6’
2. Kiểm tra :
_ Thế nào là hiện tượng phản
xạ ánh sáng?
_ Phát biểu đònh luật phản xạ
ánh sáng.
4’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Xây dựng tình
huống.
_ GV yêu cầu HS đọc câu
chuyện kể của bé Lan ở phần
mở bài: cho 1 HS nêu ý kiến
→
thảo luận
→
GV vào bài:
Cái mà bé Lan nhìn thấy là
ảnh của tháp trên mặt nước
phẳng lặng như gương.
15’
I. Tính chất của ảnh tạo
bởi gương phẳng
_ Ảnh ảo tạo bởi gương
phẳng không hứng được
* Hoạt động 2 : Tính chất của

ảnh tạo bởi gương phẳng.
_ Phân nhóm rồi phát dụng cụ
cho các HS
_ Mỗi nhóm cử đại diện
nhận dụng cụ
→
kiểm tra,
10
trên màn chắn và lớn bằng
vật
_ Khoảng cách từ một
điểm của vật đến gương
phẳng bằng khoảng cách
từ ảnh của điểm đó đến
gương.
_ Hướng dẫn mỗi nhóm đưa 1
tấm bìa dùng làm màn chắn ra
sau gương để kiểm tra dự đoán
→
nhận xét
→
thảo luận
→

điền vào chổ trống phần kết
luận.
_ GV hướng dẫn HS bố trí TN
như H5.3: thay gương phẳng
bằng 1 tấm kính màu trong
suốt

→
C
2
→
cho HS thảo luận
nhóm
→
điền vào chổ trống
phần kết luận
⇒
GV nhận xét
phần trả lời của từng nhóm rồi
rút ra kết luận chung.
_ Chú ý: để viên phấn thứ nhất
bên có ánh sáng, ảnh bên tối
sẽ để nhìn thấy.
_ GV hướng dẫn HS làm TN
H5.3
_ Hướng dẫn HS hạ AH, A’H
cùng vuông góc với gương,
dùng thước đo độ dài AH, A’H
rồi rút ra kết luận câu C
3
.
tiến hành TN
→
thảo luận
→
điền vào chổ trống.
_ HS tiến hành TN theo sự

hướng dẫn của GV
→
thảo
luận
→
điền vào chổ trống.
10’
III. Giải thích sự tạo
thành ảnh bởi gương
phẳng :
Các tia sáng từ điểm sáng
S tới gương phẳng cho tia
phản xạ có đường kéo dài
đi qua ảnh ảo S’
* Hoạt động 3 : Giải thích sự
tạo thành của ảnh.
_ Chỉ giải thích 2 điều: vì sao
lại nhìn thấy ảnh và vì sao ảnh
đó lại là ảnh ảo
_ Trước hết GV thông báo: 1
điểm sáng A xuất phát từ 2 tia
sáng giao nhau xuất phát từ A.
Ảnh của A là điểm giao nhau
của 2 tia phản xạ tương ứng
_ GV yêu cầu HS vẽ tiếp vào
h5.4 2 tia phản xạ và tìm giao
điểm của chúng.
_ Cho các nhóm thảo luận
→

rút ra kết luận
→
GV chỉnh sửa
nếu chưa chính xác.
_ HS vẽ hình theo sự hướng
dẫn của GV
_ Thảo luận
→
rút ra kết
luận
7’
4. Củng cố :
* Hoạt động 4 : Vận dụng
_ C
5
GV hướng dẫn HS thực
hiện phép vẽ trên vở của mình,
11
bằng cách áp dụng tính chất
của ảnh.
_ C
6
cho thảo luận chung cả
lớp.
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 5.1, 5.2 SBT
_ Xem trước bài
12

Tuần:
Tiết:
Ngày dạy:
GƯƠNG CẦU LỒI
I. MỤC TIÊU :
_ Nêu được những tính chất của ảnh của 1 vật tạo bởi gương cầu lồi.
_ Nhận biết được vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn của gương phẳng có
cùng kích thước.
_Giải thích được ứng dụng của gương cầu lồi.
II. CHUẨN BỊ :
_ Một gương cầu lồi, 1 gương phẳng tròn có cùng kích thước với gương cầu lồi.
_ Một cây nến, một bao diêm.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Thờ
i
gian
NỘI DUNG GHI BÀI
TR GIÚP CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC
SINH
1. Ổn đònh lớp :
3’
2. Kiểm tra :
_ Có mấy cách xác đònh ảnh
của 1 điểm qua gương phẳng?
3’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Xây dựng tình
huống.

_ Giáo viên đưa cho học sinh 1
số đồ vật nhẵn bóng không
phẳng
+ Yêu cầu học sinh quan sát
xem có nhìn thấy ảnh của mình
trong gương phẳng không?
+ Ảnh ấy có giống ảnh
trong gương phẳng không?
_ Mỗi nhóm lên nhận và
kiểm tra dụng cụ.
_ Cử 1 bạn ghi đề chú ý xác
đònh.
_ Các nhóm làm thí nghiệm
Thảo luận  Trả lời C
1
7’
I. Ảnh của 1 vật tạo bởi
gương cầu lồi:

_ Là ảnh ảo, không hứng
được trên màn chắn.
* Hoạt động 2 : xác đònh ảnh
của gương cầu lồi:
_ Giáo viên cho học sinh đọc
C
1
 Các nhóm làm thí nghiệm
để trả lời 2 câu hỏi trong SGK.
13
_ Nhỏ hơn vật _ Bố trí TN như H7.2( vì không

có gương cầu lồi trong suốt nên
không làm TN như gương
phẳng của một vật tạo bởi
gương phẳng.
+ Ảnh của vật tạo bởi gương
phẳng như thế nào so với vật?
+ Ảnh của vật tạo bởi
gương cầu lồi như thế nào so
với ảnh tạo bởi gương phẳng ?
 Ảnh của vật tạo bởi gương
cầu lồi như thế nào so với vật ?
 Ảnh ấy có hứng được trên
màn chắn không? Là ảnh gì ?
_ Làm thí nghiệm, quan sát
và trả lời các câu hỏi của
giáo viên  điền vào chổ
trống phần kết luận
10’
II. Vùng nhìn thấy của
gương cầu lồi :
_ Vùng nhìn thấy của gương
cầu lồi rộng hơn vùng nhìn
thấy của gương phẳng.
* Hoạt động 3 : xác đònh vùng
nhìn thấy của gương cầu lồi.
_ Giáo viên nêu vấn đề xác
đònh vùng nhìn thấy của gương
cầu lồi so với vùng nhìn thấy
của gương phẳng.
_ Hướng dẫn học sinh bố trí thí

nghiệm như hình 62
+ Xác đònh bề rộng vùng nhìn
thấy của gương phẳng?
+ Xác đònh bề rộng vùng nhìn
thấy của gương cầu lồi?
 So sánh ?
_ Giáo viên yêu cầu các nhóm
trình bày câu trả lời của nhóm
 nhận xét rút ra câu trả lời
chính xác.
_ Học sinh làm việc theo
nhóm
_ Mỗi nhóm làm thí nghiệm 
trả lời
10’ * Hoạt động 4 : Vận dụng
_ G.v cho học sinh làm việc cá
nhân,trả lời các câu hỏi C
3
và
C
4
.
 Yu cầu 1số Hsinh trả lời
chung trước cả lớp rồi nhận
xét.
_ G.v giải thích sơ qua về cách
vẽ tia phản xạ trên mặt gương
cầu để giúp học sinh khá giỏi
tìm hiểu thêm.
_ Học sinh hoạt động cá nhân

trả lời C
3
và C
4
.
14
10’
4. Củng cố :
_ Hoàn chỉnh C
3
và C
4
_ Làm bài tập 7.1; 7.2.
_ Ảnh của vật qua gương cầu
lồi là gì ? và vùng nhìn thấy
thế nào ?
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 7.3, 7.4
15
Tuần 8
Tiết 8
Ngày soạn: 22/10/2007
GƯƠNG CẦU LÕM
I. MỤC TIÊU :
_ Nhận biết được ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm.
_ Nêu được những tính chất của ảnh tạo bởi gương cầu lõm.
_ Biết cách bố trí TN để quan sát ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm.
II. CHUẨN BỊ :

_ Mt gương cầu lõm có giá đỡ thẳng, gương phẳng có bề ngang bằng đường kính gương cầu
lõm
_ Một viên phấn, một màn chắn có giá đỡ di chuyển được, 1 đèn pin để tạo chùm tia song song
và phân kỳ.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
TG NỘI DUNG HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH
1. Ổn đònh lớp :
6’
2. Kiểm tra :
_ Cho biết ảnh của một vật
tạo bởi gương cầu lồi?
_ Vùng nhìn thấy của gương
cầu lồi?
5’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Xây dựng tình
huống.
_ Giáo viên cho học sinh quan
sát một gương cầu lồi và một
gương cầu lõm  nhận xét sự
giống và khác nhau của hai
gương
_Nêu vấn đề nghiên cứu :
Ảnh của một vật tạo bởi
gương cầu lõm có giống với
ảnh của một vật tạo bởi gương
cầu lồi không?
10’
I. Ảnh tạo bởi gương cầu
lõm:

_ Là ảnh ảo, không hứng
được trên màn chắn.
_ Lớn hơn vật.
* Hoạt động 2 : Tính chất của
ảnh tạo bởi gương cầu lõm.
_ Giáo viên hướng dẫn học
sinh bố trí TN như hình 8.1.
_ Giáo viên hướng dẫn học
_ Hsinh hoạt động theo nhóm
làm thí nghiệm thảo luận
trả lời C
1
16
sinh đặt cây nến sát gương rồi
di chuyển từ từ ra xa gương,
cho đến khi không nhìn thấy
ảnh đó nữa  trả lời C
1
. vật
phát ra âm gọi là nguồn âm.
_ Giáo viên hướng dẫn hsinh
làm TN để so sánh ảnh ảo của
1 vật tạo bởi gương cầu lõm
với ảnh của cùng vật đó tạo
bởi gương phẳng.
_ Đặt hai cây nến giống nhau
đặt thẳng đứng, cách gương
phẳng và gương cầu lõm 1
khoảng bằng nhau  so sánh
hai ảnh.

_ Hoạt động và thảo luận
nhóm : TN 1
_ Thảo luận điền vào chổ
trống câu kết luận
10’
5’
II. Sự phản xạ ánh sáng
trên gương cầu lõm:
_ gương cầu lõm có tác
dụng biến đổi một chùm tia
tới song song thành một
chùm tia phản xạ hội tụ vào
một điểm.
_ Ngược lại, biến đổi một
chùm tia tới phân kỳ thích
hợp thành một chùm tia
phản xạ song song.
* Hoạt động 3 : Sự phản xạ
ánh sáng trên gương cầu lõm.
1. Đối với chùm tia tới song
song:
_ Giaó viên làm TN : Dùng
đèn pin chiếu 1 chùm tia sáng
song song đi là là trên một
màn chắn tới một gương cầu
lõm.
Yêu cầu hsinh quan sát chùm
tia phản xạ
→
nhận xét

→

điền vào chổ trống câu kết
luận.
_ Giáo viên yêu cầu hsinh
quan sát hình 8.3, thảo luận và
trả lời câu C
4
.
2. Đối với chùm tia tới phân
kỳ:
Điều chỉnh đèn để tạo một
chùm tia sáng phân kỳ xuất
phát từ điểm S tới 1 gương cầu
lõm
→
trả lời câu C
5
* Hoạt động 4 : Vận dụng
_ Tìm hiểu đèn pin : Gv cho
hsinh quan sát cấu tạo của pha
đèn pin. Bật đèn sáng. Xoay
nhẹ pha đèn cho đến khi thu
_ Học sinh quan sát, trả lời
câu C
3
_ Quan sát điền vào chổ
trống câu kết luận C
5
_Quan sát điền vào chổ trống

câu kết luận C
6
, C
7
17
được 1 chùm phản xạ song
song.
_ Yu cầu Hsinh trả lời C
6
và
thảo luận . Trả lời câu C
7
7’
4. Củng cố :
_ Ảnh của vật qua gương cầu
lõm là gì ? Độ lớn so với vật
thế nào?
_ Tia phản xạ đối với chùm tia
song song, phân kỳ qua gương
cầu lõm thế nào ?
_ Giải Bt 7.1, 7.2 SBT
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập 7.3, 7.4
18
Tuần: 9
Tiết: 9
Ngày soạn: 28/10/2007
TỔNG KẾT CHƯƠNG I : QUANG HỌC

I. MỤC TIÊU :
_ Nhắc lại những kiến thức cơ bản có lên quan đến sự nhìn thấy vật sáng, sự truyền ánh sáng, sự
phản sạ ánh sáng, tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng, gương cầu lồi và gương
cầu lõm, cách vẽ ảnh của vật tạo bởi gương phẳng, xác đònh vùng nhìn thấy trong gương phẳng
so sánh với vùng nhìn thấy trong gương cầu lồi.
_ Luyện tập thêm cách vẽ tia phản xạ và ảnh tạo bởi gương phẳng.
II. CHUẨN BỊ :
_ Yêu cầu học sinh chuẩn bò để trả lời cho phần “tự kiểm tra”
_ Giáo viên vẽ sẵn lên bảng treo ô chữ hình 9.3
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
TG NỘI DUNG HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH
1. Ổn đònh lớp :
2. Kiểm tra :
15’
I. Tự kiểm tra :
1_ c
2_ b
3_ Trong suốt-đồng tính-đường
thẳng
4_
a/ Tia tới - pháp tuyến của
gương tại điểm tới.
b/ Góc tới.
5_ Ảo – bằng
6_ Giống: ảnh ảo
Khác : nhỏ hơn
7_ Vật gần sát gương. Ảnh lớn
hơn vật
9_ Vùng nhìn thấy trong gương
cầu lồi lớn hơn gương phẳng.

3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Ôn lại các
kiến thức cơ bản.
_ Giáo viên yêu cầu học
sinh chuẩn bò trước các câu
trả lời cho phần “tự kiểm
tra”
_ Giáo viên phân nhóm cho
học sinh : mỗi học sinh
nhóm tự thảo luận các câu
trả lời của mình
→
đưa ra
câu trả lời thống nhất của
mỗi nhóm.
_ Giáo viên yêu cầu mỗi
nhóm cử đại diện trình bày
câu trả lời của nhóm mình
→
Thảo luận chung cả lớp
→
Giáo viên đưa ra câu trả
lời chính xác cho các em
sửa chữa nếu có sơ sót.
_ Đối với một số vấn đề, có
thể nêu thêm câu hỏi yêu
_ Thảo luận nhóm
→

đưa ra trả lời.

19
cầu học sinh mô tả lại cách
bố trí TN hay cách lập luận
15’
II. Vận dụng :
* Hoạt động 2 : Luyện tập
kỷ năng về tia phản xạ,
cách vẽ ảnh của một vật tạo
bởi gương phẳng.
_ Yêu cầu học sinh làm việc
cá nhân.
_ Yêu cầu học sinh nhắc lại
đònh luật phản xạ ánh sáng?
Tính chất của ảnh tạo bởi
gương phẳng.
_ Giáo viên gọi một học
sinh lên bảng làm câu C
1
(hình vẽ cho sẵn) các em
còn lại vẽ hình vào vở của
mình.
_ Tính chất của ảnh tạo bởi
gương cầu lồi, gương cầu
lõm?
→
Câu C
2
_ Khi nào mắt nhìn thấy vật
C
2

:
Giống nhau : ảnh ảo.
Khác nhau : ảnh thu được trong
các gương từ bé đến lớn gương
cầu lồi, gương phẳng, gương
cầu lõm.
C
3
: An_Thanh, An_Hải,
Thanh_Hải, Hải_Hạ.
_ Học sinh làm việc độc
lập câu C
1
, C
2
, C
3

→
trả
lời, thảo luận
→
sửa
chữa nếu có sai sót
10’
III. Trò chơi ô chữ :
1. Vật sáng
2. Nguồn sáng
3.
5. Pháp tuyến

6. Bóng đèn
7. Gương phẳng
hàng dọc
ÁNH SÁNG
* Hoạt động 3 : Trò chơi ô
chữ
_ Giáo viên yêu cầu đọc kỹ
các câu hỏi từ 1
→
7, chú ý
đếm số ô mỗi hàng để chọn
từ trả lời cho chính xác.
3’
4. Củng cố :
_ Nhấn mạnh cho học sinh
một số ý: vẽ ảnh và tia phản
xạ.
2’
5. Hướng dẫn về nhà :
Chuẩn bò tiết sau kiểm tra
20
Tuần: 10
Tiết: 10
Ngày Soạn: 04/11/2007
KIỂM TRA 1 TIẾT
I. MỤC TIÊU :
_ Kiểm tra mức tiếp thu của học sinh ở C
1
_ Rèn cho học sinh tính độc lập làm bài
_ Rèn kỹ năng nhanh nhẹn suy luận

II. CHUẨN BỊ :
Giấy để kiểm tra, 2 đề kiểm tra
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
Trường THCS HÙNG VƯƠNG Ngày ……..Tháng…………Năm………
Lớp :…………………………… BÀI KIỂM TRA
Tên :…………………………… Môn : VẬT LÝ
ĐỀ 1:
I. Chọn câu trả lời đúng cho các câu hỏi sau đây:
1. Khi nào mắt ta nhìn thấy 1 vật ? (1 đ)
A. Khi mắt ta hướng vào vật.
B. Khi mắt ta phát ra những tia sáng đến vật.
C. Khi có ánh sáng truyền từ vật đó đến mắt ta.
D. Khi giữa vật và mắt không có khoảng tối.
2. Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền theo đường nào?( 1 đ)
A. Theo nhiều đường khác nhau.
B. Theo đường gấp khúc.
C. Theo đường thẳng.
D. Theo đường cong.
3. Tia phản xạ trên gương phẳng nằm trong cùng mặt phẳng với (1 đ)
A. Tia tới và đường vuông góc với tia tới
B. Tia tới và đường pháp tuyến với gương
C. Đường pháp tuyến với gương và đường vuông góc với tia tới.
D. Tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.
4. Mối quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ khi tia sáng gặp gương phẳng như thế nào ?( 1 đ)
A. Góc tới gấp đôi góc phản xạ.
B. Góc tới lớn hơn góc phản xạ.
C. Góc phản xạ bằng góc tới.
D. Góc phản xạ lớn hơn góc tới.
5. Ảnh của 1 vật tạo bởi gương phẳng (1 đ)
A. Lớn hơn vật.

21
B. Bằng vật
C. Nhỏ hơn vật.
D. Gấp đôi vật.
6. Ảnh của 1 vật tạo bởi gương cầu lồi (1 đ)
A. Nhỏ hơn vật.
B. Lớn hơn vật.
C. Bằng vật.
D. Gấp đôi vật.
7. Ảnh ảo của 1 vật tạo bởi gương cầu lõm (1 đ)
A. Nhỏ hơn vật.
B. Bằng vật.
C. Lớn hơn vật.
D. Bằng nữa vật.
II. Tìm từ thích hợp điền vào chổ trống trong các câu sau đây:
8. Vùng nhìn thấy của gương cầu………………vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước
9. Ảnh ảo của 1 vật quan sát được trong gương cầu lõm…………… ảnh ảo của cùng vật đó quan sát trong
gương cầu lồi (1 đ)
10. Cho 1 vật sáng AB đặt trước 1 gương phẳng.
A. Hãy vẽ tia phản xạ ứng với tia tới AI (1 đ)
B. Vẽ ảnh A’B’ của AB tạo bởi gương phẳng (1 đ)
C. Gạch chéo vùng đặt mắt để có thể quan sát được toàn bộ ảnh A’B’ ( 1 đ)

ĐÁP ÁN
22
I.
1_C 2_C 3_D 4_C 5_B 6_A
II
7. ñöôøng thaúng 8. loài, lôùn hôn 9. lôùn hôn
23

Tuần : 11
Tiết: 11
Ngày soạn : 11/11/2007
CHƯƠNG II : ÂM THANH
NGUỒN ÂM
I. MỤC TIÊU :
_ Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm.
_ Nhận biết được một số nguồn âm trong cuộc sống.
II. CHUẨN BỊ :
_ Mỗi nhóm học sinh : sợi dây cao su mảnh, 1 thìa và 1 cốc thủy tinh, 1 âm thoa và 1 búa cao su
_ Giáo viên : ống nghiệm hoặc lọ nhỏ, vài dải lá chuối, bộ đàn ống nghiệm.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
TG NỘI DUNG HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH
1. Ổn đònh lớp :
2. Kiểm tra :
5’
3. Bài mới :
* Hoạt động 1 : Xây dựng tình
huống.
_ Giáo viên yêu cầu học sinh
đọc thông báo của chương, trả
lời các câu hỏi: chương âm học
nghiên cứu các hiện tượng gì?
_ Học sinh đọc phần đầu
chương
→
trả lời câu hỏi.
_ Đọc phần mở đầu của bài
→
trả lời câu hỏi âm thanh

tạo ra thế nào?
10’
I. Nhận biết nguồn âm :
Vật phát ra âm gọi là
nguồn âm
* Hoạt động 2 : Nhận biết
nguồn âm.
_ Giáo viên yêu cầu học sinh
đọc câu C
1
, sau đó giữ 1 phút
yên lặng để trả lời C
1
.
_ Giáo viên thông báo : vật phát
ra âm gọi là nguồn âm.
_ Giáo viên yêu cầu học sinh
đọc C
2
→
trả lời.
_ Học sinh đọc SGK
_ Trật tự lắng nghe và trả lời
C
1
.
_ Học sinh làm việc cá nhân
và trả lời C
2
.

20’
II. Các nguồn âm có
chung đặc điểm gi?
_ Vật đứng yên gọi là vật
cân bằng.
_ Sự rung động qua lại vò
trí cân bằng gọi là dao
động.
* Hoạt động 3 : Tìm hiểu đặc
điểm chung của nguồn âm.
_ Giáo viên yêu cầu học sinh
làm TN , vò trí cân bằng của dây
cao su là gì? Lắng nghe, quan
sát.
_ Cho học sinh thay cốc thủy
_ Học sinh đọc yêu cầu TN
_ Là vò trí đứng yên và nằm
trên đường thẳng.
_ Học sinh thực hiện
→
trả
lời
24
_ Khi phát ra âm, các vật
đều dao động (rung động)
tinh mỏng bằng mặt trống. Phải
kiểm tra thế nào để biết mặt
trống có rung động.
_ Giáo viên hướng dẫn 2 phương
án

+ Đặt mẫu giấy hoặc vật nhẹ
lên giấy.
+ Đặt trung tâm trống gần trái
banh.
_ Giáo viên hướng dẫn TN3.
Gợi ý cho học sinh các phương
án kiểm tra
→
đọc C
1
→
C
5
→
trả
lời các C
→
điền vào_kết luận
_ Giáo viên yêu cầu mỗi nhóm
làm TN và trả lời:
+ Làm thế nào vật phát ra âm
+ Kiểm tra xem vật có dao
động?
_ Học sinh tiến hành TN2
_ Học sinh chọn 1 phương án
để làm
→
nhận xét.
_ Học sinh thực hiện trả lời
(chọn phương án thích hợp)

_ Học sinh quan sát các TN
→
trả lời.
* Hoạt động 4 : Vận dụng
_ Giáo viên yêu cầu học sinh trả
lời C
6
, C
7
, C
8

→
nhận xét.
_ Với C
9
, giáo viên hướng dẫn
học sinh thực hiện.
4’
4. Củng cố :
_ Các vật phát ra âm có chung
đặc điểm gì?
_ Cho học sinh đọc mục “có thể
em chưa biết !”
1’
5. Hướng dẫn về nhà :
_ Học bài theo SGK
_ Làm bài tập từ 10.1
→
10.5/SBT

25