NGHIÊN cứu mối QUAN hệ GIỮA vật CHẤT và ý THỨC vận DỤNG mối QUAN hệ này TRONG CÔNG CUỘC đổi mới

1

SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn

GVHD:Traàn Huy Quang

z

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
***************

TIỂU LUẬN
NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CHỦ NGHĨA MAC-LENIN

ĐỀ TÀI:
NGHIÊN CỨU MỐI QUAN HỆ GIỮA VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC.VẬN DỤNG
MỐI QUAN HỆ NÀY TRONG CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI Ở NƯỚC TA TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
Lớp
Khoa

ThS.Trần Huy Quang
Hoàng Văn Đoàn
A8-TC-K48
Tài Chính-Ngân Hàng

Hà Nội, tháng 11 năm 2009

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

2

GVHD:Trần Huy Quang

NỘI DUNG
Phần mở đầu
Đặt vấn đề
Phần nội dung
Chương 1: Lý luận chung về mối quan hệ biện chứng giữa vật
chất và ý thức
1.1. Vật chất quyết đònh ý thức
1.2. Tính độc lập tương đối của ý thức
Chương 2: Vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
thức trong công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay.
2.1.Ý nghóa về mặt lý luận khoa học của mối quan hệ
biện chứng giữa vật chất và ý thức
2.2. Ý nghóa thực tiễn của mối quan hệ biện chứng giữa
Vật chất và ý thức trong công cuộc đổi mới ở nước ta
hiện nay.
Phần kết luận


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

3

GVHD:Trần Huy Quang

PHẦN MỞ ĐẦU
Đặt vấn đề :
Triết học là bước phát triển vó đại của tư duy trong lich sử nhân loại
Ngay từ đầu triết học đã là họat động tinh thần biểu hiện khả năng nhận
thức ,đánh giá của con người về thế giới ,nó tồn tại với tư cách là một hình
thái YT XH.
Triết học cũng như các môn khoa học khác ,nó ra đời và phát triển
cùng với sự phát triển của tự nhiên và xã hội .Để trở thành hệ thống tri thức
lý luận chung nhất của con người về thế giới ,về vò trí ,vai trò của con người
trong thế giới ấy triết học cũng từng phải đấu tranh để khẳng đònh chân lý.
Cũng chính vì lẽ đó mà đến tận hôm nay vẫn còn hai trường phái đối lập
nhau dùng hệ thống tri thức lý luận của mình để nhận thức thế giới .Đó là triết
học duy tâm con người khôngthể nhận thức và cải tạo đươcï thế giới .Còn triết
học duy vật của Mac-Leninthì khẳng đònh con người không những nhận thức
được thế giới mà còn cải tạo được thế giới tự nhiên, bắt thế giới tự nhiên phục
vụ cho nhu cầu, lợi ích của con người và cho đến tận hôm nay cuộc chiến giữa
hai trường phái triết học vẫn còn tiếp diễn.
Để đi sâu tìm hiểu vần đề và khẳng đònh tính chân lý của sự phát triển
biện chứng khách quan của triết học Mac-Lenin tôi chọn đề tài “Nghiên cứu
mối quan hệ giữa vật chất và ý thức .Vân dụng mối quan hệ này trong công
cuộc đổi mới ở nước ta trong giai đọan hiện nay” làm đề tài tiểu luận của
mình


4

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

GVHD:Trần Huy Quang

PHẦN NỘI DUNG
Chương 1

Lý luận chung về mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

Đây là vấn đề cơ bản ,cốt lõi để phân biệt các trường phái triết học
Trong mối quan hệ ấy ,triết học Mác –Lênin khẳng đònh:”YT do VC sinh ra
và quyết đònh ,song sau khi ra đời ,YT có tính độc lập tương đối nên có sự tác
động trở lại to lớn đối với VC thông qua họat dông thực tiễn của con
người[1,202].
1.1.Vật chất quyết đònh ý thức.
Như chúng ta đã biết ,luận chứng khoa hoc của triết học Mac-Lênin đã
khẳng đònh YT là sản phẩm của dạng VC nhưng không phải là sản phẩm của
bất kì dạng VC nào mà là sản phẩm của dạng VC đặc biệt, có tổ chức cao là
bộ óc người ,chỉ có bộ óc người một kết cấu đặc biệt ,có tổ chức tinh vi ,hòan
thiện mới sinh ra YT .Cho nên nếu bộ óc người nào bò tổn thương hay rối lọan
chức năng phản ánh thì người đó hông thể có được YT
Với con người có YT ,YT biểu hiện bao gồm :
-YT thông thường
-YT khoa học
-YT kinh nghiệm
-YT lý luận …..
YT thông thường là những tình cảm ,thói quen và những ước muốn bình
thường trong cuộc sống bình thường .Mỗi con người đều sống trong những


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

5

GVHD:Trần Huy Quang

điều kiện tự nhiên,kinh tế –xã hội nhất đònh và những điều kiện này sẽ chi
phối họ.Mac đã khẳng đònh:”YT là VC được di chuyển vào trong bộ óc con
người và được cải biến ở trong đó “[1,27]qua khái niệm trên ta ta nhận thấy ở
đây không chỉ là YT thông thường mà còn là YT lý luận khoa học .YT lý luận
khoa học cũng là sự phản ánh hiện tực khách quan nhưng dưới hình thức là
những cặp phạm trù ,nguyên lý,qui luật ,khái niệm ,tiên đề…được trình bày
thành những hệ thống, những học thuyết nhất đònh .Lý luận khoa học là sự
phản ánh ở trình độ cao của YT ,nó cũng do VC ,hiện thực khách quan quyết
đònh .Khoa học tự nhiên nói lên những thuộc tính , những mối quan hệ bản
chất của các hiện tượng tự nhiên ,do qui luật vận động phát triển của hiện
tượng ấy quyết đònh .Khoa học xã hội cũng vậy ,qui luật vận động của các
hiện tượng và quá trình phát riển của XH do hiện thực XH quyết đònh .VC
quyết đònh YT .Nguyên lí này có ý nghóa thực tiễn vô cùng quan trọng .Vì
trong thực tế ở mỗi con người ,mỗi tổ chức XH thường có những chương
trình ,kế họach họat động để thể hiện ý chí ,ý tưởng của mình .nhưng lại quên
rằng những ý chí ,ước vọng đó chỉ thực hiện được trên cơ sở những điều kiện
VC nhất đònh ,thiếu những phương tiện VC người ta không thể làm được cái gì
hết bởi ý tưởng tự nó không thực hiện được cái gì hết ,muốn hiện thực hóa ý
tưởng phải sử dụng lực lượng VC .ng cha ta thường nói “có thực mới vực
được đạo “,hay “có bột mới gột nên hồ”.
1.2.Tính độc lập tương đối của YT:
VC là cái có trước ,YT là cái có sau ,YT do VC quyết đònh .Đó là quan
điểm của các nhà duy vật trước Mac đã khẳng đònh .Nhưng triết học MacLênin không chỉ dùng lại ở đó mà nó lại khẳng đònh rằng VC quyết đònh YT
,song YT lại tác động trở lại VC ,cải tạo thế giới VC thông qua họat động thực
tiễn của con người .

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

6

GVHD:Trần Huy Quang

YT là sự phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con người một cách
năng động ,sáng tạo [2,195].Cho nên nó giúp con người hiểu biết bản chất và
qui luật vân động của sự vật ,hiện tượng .Trên cơ sở đó con người xác đònh
phương hướng ,mục tiêu họat động của mình ,xác đònh phương pháp và biện
pháp cụ thể để thực hiện mục tiêu .Nhờ có YT con người phân biệt được đúng
,sai ,lợi ,hại,cái gì nên làm ,cái gì cần tránh ,tìm được đường đi đúng hướng
tránh được sai lầm .Trong quá trình họat động thực tiễn xuất hiện nhiều khả
con người có thể phân tích ,phát hiện nhiều khả năng tốt ,xấu để chỉ đạo họat
động của mình tạo điều kiện cho khả năng tốt phát triển ,ngăn ngừa hạn chế
khả năng xấu .
Trong các lọai YT thì YT lý luận khoa học có vai trò to lớn nhất .YT lý
luận của giai cấp vô sản là chủ nghóa Mac-Lênin .Đó là hệ thống lý luận khoa
học ,là kim chỉ nam cho họat động của giai cấp công nhân và quần chúng
nhân dân lao động trong việc cải tao thế giới bằng thực tiễn .tác động của YT
rất năng động và to lớn .Và như Mac đã khẳng đònh :”…lý luận có thể trở
thành sức mạnh VC khi nó thâm nhập vào lực lượng quần chúng “,điều này
thể hiện rất rõ ở cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở nước ta.khi nước nhà
lâm nguy Bác Hồ đã ra lời kêu gọi tòan quốc kháng chiến ,lời kêu gọi đó đã
thấm sâu vào khối óc và con tim của triệu triệu con người Việt Nam ,đặc biệt
la anh bộ đội cụ Hồ ,họ đã không ngại khó khăn gian khổ sẵn sàng chiến
đấu ,hi sinh ,vì độc lập tự do của tổ ,vì CNXH .VC quyết đònh YT ,YT tác
động trở lại VC ,mối quan hệ biện chứng ấy là cơ sở khách quan của phương
pháp luận khoa học : mọi suy nghó và hành động phải xuất phát từ thực tế

khách quan ,đồng thời phải biết phát huy tính năng động chủ quan .
Mỗi một chúng ta phải xuất phát từ thực tế khách quan ,từ xu hứơng
phát triển tất yếu của XH ,từ sự nghiệp xây dựng CNXH .Trong bối cảnh lòch


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

7

GVHD:Trần Huy Quang

sử XH hiện nay ,trước xu thế toàn cầu hóa ,nền kinh tế thò trường ,mỗi bản
thân chúng ta phải xác đònh cho mình một lý tưởng sống ,sống có mục đích
,không sống lãng phí .Thật không đơn giản chút nào khi cả cái tích cực và tiêu
cực trong XH đang đan xen vào nhau đang triệt tiêu lẫn nhau ,thâm chí có
những nơi cái tiêu cực còn lấn át cả cái tích cực .Cái VC tầm thường đã làm
gục ngã bao nhiêu cán bộ đảng viên có chức, có quyền.Đã làm cho họ không
thể YT nỗi là họ phải đánh đổi cả một cuộc đời mới có ngày vinh quang hôm
nay .Cuộc sống hôm nay thật phức tạp ,nếu thoát ly khỏi cuộc sống thực tại sẽ
trở thành duy tâm chủ nghóa ,còn nếu phù hợp một cách thụ động sẽ trở nên
thực dụng ,còn nếu cứ khư khư ôm lấy cái bản lónh , lý tưởng môt cách máy
móc xơ cứng thì chắc chắn sẽ gặp không ít khó khăn ,nếu không kòp thích ứng
có khi sẽ bò đào thải ….Cho nên nói đến vai trò của YT thực chất là nói tới vai
trò của con người.Dó cần phải trang bò YT lý luận khoa học cho cán bộ ,cho
đông đảo quần chúng nhân dân bởi “muốn xây dựng XHCN phải có con người
XHCN”
Tóm lại, triết học Mác-Lênin đã vạch rõ bản chất phản động của triết
học duy tâm. Họ cho rằng YT có trước VC và quyết đònh VC ,nhưng thực chất
là ng biện để che đậy cái bản chất của chủ nghóa tư bản .Họ xem mối quan
hệ giữa VC va YT chỉ là quan hệ một chiều như chính giai cấp tư sản trong

chủ nghóa tư bản .Vậy triết học duy vật biện chứng của Mac –Lênin đã chứng
minh rằng đằng sau chủ nghóa duy tâm là khuynh hướng tư tưởng của giai cấp
tư sản hiện đai đang tìm mọi lý lẽ phản khoa học để chống lại chủ nghóa duy
vật của Mác .Chủ nghóa duy vật của Mác đã luận chứng một cách khoa học
về thế giới ,đó là thế giới VC .Thế giới Vc không ai sinh ra ,không ai tiêu diệt
được ,tồn tại khách quan ngoài YT của con người và quyết đònh YT của con
người .Nhưng không phủ nhận sự tác động trở lại của YT mà còn thừa nhận


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

8

GVHD:Trần Huy Quang

một cách có căn cứ khoa học về vai trò của YT đối với VC .Chính quan hệ
biện chứng giữa VC và YT đã giúp con người không chỉ nhận biết được thế
giới mà còn cải tạo được thế giới VC để phục vụ cho lợi ích của con người,
vai trò của YT biểu hiện tập trung ở chỗ nó chỉ đạo hoạt động thực tiễn của
con người .Tầm quan trọng của YT tiến bộ của lý lụân cách mạng đã được
Lênin tổng kết trong câu nói nổi tiếng “không có lý luận cách mạng thì không
có phong trào cách mạng “.Thật vậy khi điều kiện khách quan đã xuất hiện
và ch1n mùi thì những chủ trương đường lối sáng suốt,biện pháp đúng đắn
,quyết tâm cao là điều kiện có ý nghóa quyết đònh đối với sự thành công của
cách mạng .Nguyên nhân chủ yếu của sự thành công của cách mạng Việt
Nam là Đảng ta đã nắm vững và vận dụng sáng tạo chủ nghóa Mác-Lênin phù
hợp với tình hình thực tế nước ta nên đã đề ra đường lối và phương pháp cách
mạng đúng đắn trong từng giai đoạn cách mạng.

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

9

GVHD:Trần Huy Quang

Chương 2

Vận dụng mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và
ý thức trong công cuộc đổi mới hiện nay ở nước ta
2.1.Thực trạng nước ta trứơc giai đoạn đổi mới:
Như chúng ta đã biết, sau khi giải phóng Miền nam thống nhất đất
nước, nền kinh tế miền bắc còn nhiều nhược điểm. Cơ sở vật chất kỹ thuật
yếu kém, cơ cấu kinh tế nhiều mặt mất cân đối, năng suất lao động thấp, sản
xuất chỉ đảm bảo nhu cầu đời sống, sản xuất nông nghiệp chỉ cung cấp đủ
thực phẩm cho nhân dân, nguyên liệu cho công nghiệp, hàng hoá cho xuất
khẩu. Mặt khác, nền kinh tế miền Bắc còn bò chiến tranh phá hoại bằng
không quân của đế quốc Mỹ tàn phá nặng nề. Ở miền Nam, sau 20 năm chiến
tranh, nền kinh tế bò đảo lộn và suy sụp, nông nghiệp nhiều vùng hoang hoá,
lạm phát trầm trọng…
Trước tình hình đó, Đại hội đảng lần thứ IV lại đề ra những chỉ tiêu kế
hoạch năm 1976 – 1980 quá cao và phát triển sản xuất quá khả năng của nền
kinh tế, như năm 1975, phấn đấu đạt 21 triệu tấn lương thực, 1 triệu tấn cá
biển, 1 triệu héc ta khai hoang, 1 triệu 200 héc ta rừng mới trồng…, 10 triệu
tấn than sạch, 2 triệu tấn xi măng… Đặc biệt là đã đề ra việc xây dựng thêm
nhiều cơ sở mới về công nghiệp nặng, đặc biệt là cơ khí và đặt nhiệm vụ
hoàn thành về cơ bản cải tạo xã hội chủ nghóa ở miền Nam. Những chủ trương
sai lầm do cùng với cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp đã tác động
xấu đến kinh tế, ảnh hưởng không tốt tới đời sống của nhân dân… Đến hết
năm 1980, nhiều chỉ tiêu kinh tế chỉ đạt khoảng 50 – 60% mức đề ra, nền kinh

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

10

GVHD:Trần Huy Quang

tế tăng trưởng rất chậm chạp : tổng sản phẩm xã hội tăng bình quân 1,5%,
công nghiệp tăn g 2,6% nông nghiệp giảm 0,15%.
Đại hội Đảng lần thứ V cũng chỉ tìm ra được đầy đủ những nguyên nhân
đích thực sự trì trệ trong nền kinh tế của nước ta và cũng chỉ đề ra các chủ
trương chính sách và toàn diện về đổi mới, nhất là về kinh tế. Trong năm năm
1981 – 1985 chúng ta chỉ kiên quyết khắc phục chủ quan, trì trệ trong bố trí cơ
cấu kinh tế, cải tạo xã hội chủ nghóa và quản lý kinh tế, lại phạm những sai
lầm mới nghiêm trọng trong lónh vực phân phối lưu thông. Nhìn chung, chúng
ta chỉ thực hiện được mục tiêu tổng quát do Đại hội lần thứ V đề ra là cơ bản
ổn đònh tình hình kinh tế, ổn đònh đời sống nhân dân.
Trong cương lónh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghóa
xã hội đã nhận đònh "trong cách mạng xã hội chủ nghóa. Đảng ta đã có nhiều
cố gắng nghiên cứu, tìm tòi, xây dựng đường lối, xác đònh đúng mục tiêu và
phương hướng xã hội chủ nghóa. Nhưng Đảng đã phạm sai lầm chủ quan duy ý
chí, vi phạm quy luật khách quan : Nóng vội trong cải tạo xã hội chủ nghóa,
xoá bỏ ngay nền kinh tế nhiều thành phần : có thúc đẩy mạng quá trình mức
xây dựng công việc nặng : duy trì quá lâu cơ chế quản lý tập trung quan liêu,
bao cấp, có nhiều chủ trương sai trong việc cải cách giá cả, tiền tệ, tiền lương.
Tất nhiên, ngoài những khuyết điểm chủ quan nêu trên, còn có những
nguyên nhân khách quan như hậu quả của nhiều năm chiến tranh, bối cảnh
quốc tế…song chủ yếu là do chúng ta phạm sai lầm chủ quan, những sai lầm
cùng với trì trệ công tác tổ chức, cán bộ đã kìm hãm lực lượng sản xuất và

triệu tiêu nhiều động lực phát triển.


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

11

GVHD:Trần Huy Quang

2.2.Những chủ trương ,đường lối đổi mới đất nước và những thành
tựu được :
Trước tình hình ngày càng nghiêm trọng trong khủng hoảng kinh tế xã
hội ở nước ta, Đảng và Nhà nước đã đi sâu nghiên cứu, phân tích tình hình,
lấy ý kiến rộng rãi của cơ sở, của nhân dân, và đặc biệt là đổi mới tư duy về
kinh tế. đại hội lần thứ VI của Đảng đã rút ra bốn kinh nghiệm lớn, trong đó
kinh nghiệm : phải luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy
luật khách quan. Đảng đã đề ra đường lối đổi mới, mở ra bước ngoặt trong sự
nghiệp xây dựng chủ nghóa xã hội ở nước ta. Tại Đại hội VI, Đảng đã tự phê
bình một cách nghiêm khắc, đã phân tích đúng nguyên nhân của tình hình
khủng hoảng kinh tế xã hội, đề ra các đònh hướng lớn và xác đònh chủ trương
đổi mới, đặc biệt là đổi mới về kinh tế, đã thực hiện mục tiêu của ba chương
trình kinh tế : lương thực – thực phẩm, hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu : tình
hình nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, đổi mới cơ chế quản lý kinh tế,
sử dụng đúng đắn quan hệ hàng hoá – tiền tệ. Trong quá trình thực hiện Nghò
quyết đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, ta đã đánh giá tình hình chính
trò xã hội Việt Nam sau hơn bốn năm thực hiện đường lối đổi mới : công cuộc
đổi mới bước đầu hình thành nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận
động theo cơ chế thò trường có sự quản lý của nhà nước, nguồn lực sản xuất
của xã hội được huy động tốt hơn, tốc độ lạm phát được hạn chế bớt; đời sống
vật chất tinh thần của một bộ phận nhân dân có phần dược cải thiện so với

trước đay thì mức khủng hoảng đã giảm bớt. Sinh hoạt dân chủ trong xã hội
ngày càng được phát huy…
Qua những dẫn chứng trên, ta thấy rõ tác động qua lại giữa ý thức và vật
chất, giữa kinh tế và chính trò, nhờ có đường lối đổi mới, sản xuất phát triển,


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

12

GVHD:Trần Huy Quang

đời sống nhân dân nói chung được cải thiện, mức khủng hoảng đã giảm bớt,
do đó góp phần ổn đònh tình hình chính trò đất nước, góp phần vào việc phát
huy dân chủ trong xã hội. Không chủ quan với những thành tựu đã đạt được.
Đại hội VII chỉ ra những tồn tại lớn cần giải quyết, đặc biệt về mặt kinh tế đó
là : Lạm phát còn ở mức cao nhiều cơ sở sản xuất đình đốn kéo dài, lao động
thiếu việc làm tăng lên, đồng thời cũng tự phê bình về việc chậm xác đònh rõ
yêu cầu và nội dung đổi mới, còn nhiều lúng túng và nhiều sơ hở trong điều
hành, quản lý vó mô nền kinh tế thò trường…đặc biệt, đại hội cũng xác đònh :
"về quan hệ đổi mới kinh tế và đổi mới chính trò phải tập trung sức đổi mới
kinh tế, đáp ứng đòi hỏi cấp bách của nhân dân về đời sống và làm việc, các
nhu cầu xã hội khác, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghóa xã hội,
coi đó là điều kiện quan trọng để tiến hành đổi mới trong lónh vực chính trò".
Như vậy, rõ ràng Đảng Cộng Sản Việt Nam ngày càng vận dụng đúng
đăng phương pháp luận duy vật biện chứng về mối quan hệ vật chất và ý thức
vào cuộc đổi mới, tiến hành đổi mới kinh tế trước để tạo điều kiện đổi mới
trong lónh vực chính trò, Đại hội VII, sau khi đã phân tích sâu sắc đặc điểm
tình hình quốc tế và trong nước đã đề ra mục tiêu tổng quát và các mục tiêu
cụ thể, những phương châm chỉ đạo trong năm năm 1991 – 1995, đặc biệt

đáng chú ý là phương châm kết hợp động lực kinh tế và động lực chính trò tinh
thần, phương châm tiếp tục đổi mới toàn diện và đồng bộ đa công tác đổi mới
vào chiều sâu với bước đi vững chắc, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm đồng
thời thúc đẩy mạnh mẽ việc đổi mới lónh vực khác.
Với những chủ trương, đường lối đúng đắn công cuộc đổi mới ở nước ta
đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ :khắc phục một bước rất quan trọg
tình trạng khủng hoảng kinh tế xã hội … khắc phục dựoc nhiều mặc đình đốn,


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

13

GVHD:Trần Huy Quang

suy thoái, tốc độ tăng trưởng khá và liên tục tro ng ba năm qua.Lạm phát được
đẩy lùi từ 67%năm 1991 xuống 17.5% năm 1992 và còn 5.2% năm 1993.
Tổng sản lượng thực năm năm qua đã tăng 26 so với năm năm trước, tạo điều
kiện cơ bản để ổn đònh dời sống nhân dân, phát triển ngành nghề chuyển dòch
cơ cấu nông nghiệp và kinh tế nông thôn, vấn đề lương thực được giải quyết
tốt. Sản xuất công nghiệp đạt nhòp độ tăng trưởng bình quân hàng năm 13,3%
(mức kế hoạch là 7,5 – 8,5%). Quan hệ kinh tế đối ngoại mở rộng theo hướng
đa dạng hoá và đa phương hoá, thò trường xuất nhập khẩu được củng cố và mở
rộng theo hướng đa dạng hoá và đa phương hoá, thò trường xuất khẩu được
củng cổ và mở rộng đầu tư vốn từ nước ngoài tăng mạnh…tăng tưởng kim
ngạch xuất khẩu trong 5 năm 1991 – 1995 đạt trên 17 tỷ USD (kế hoạch 1215 tỷ USD), đảm bảo nhập các loại vật tư thiết bò và hàng hoá đáp ứng nhu
cầu của sản xuất và đời sống, góp phần cải thiện cán cân thanh toán thương
mại… Khoa học công nghiệ có bước phát triển, đã tập trung nghiên cứu các
vấn đề lý luận và thực tiễn trong sự nghiệp đổi mới và phát triển của nước ta,
phục vụ cho việc xây dựng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, lónh

vực văn hoá – xã hội có nhiều chuyển biến tích cực, đời sống nhân dân được
cải thiện một bước. Quốc phòng an ninh được giữ vững. Từ nay đến năm
2020, ra sức phấn đấu đất nước ta cơ bản trở thành một nước công nước. Và
thực tế trong những năm qua với những chính sách chương trình phát triển
kinh tế chính trò xã hội, chính sách ngoại giao hợp lý, chúng ta đã đạt được
những bước tiến rất quan trọng, bình thường hoá quan hệ Với Mỹ, là thành
viên của Khối ASEAN (Hiệp hội các nước Đông Nam Á), đặc biệt năm 1998
ta đã trở thành thành viên của khối APEC (diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á –
Thái Bình Dương)… Từ chỗ bò bao vây cấm vận nay đã được bình thường hóa
được tất cả các nước lớn, có quan hệ ngoại gia o với 167 nước, quan hệ thương


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

14

GVHD:Trần Huy Quang

mại với 120 nước đồng thời cân bằng quan hệ với các nước lớn, phát triển
quan hệ tốt đẹp với các nước láng giềng khu vực. Điều đó có ý nghóa to lớn
trong việc giữ vững môi trường hòa bình ổn đònh, là nền tảng xây dựng và bảo
vệ tổ quốc.
Tăng trưởng GDP tiếp tục tăng cao, năm 1996 là 9.3%, năm 1987 là
8.2%, năm 1998 là 5.8% (do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính tiền tệ
trong khu vực). Lạm phát vẫn được giữ ở mức dưới 10%, tốc độ tăng trưởng
của côg nghiệp vẫn đạt hai con số… đời sống của nhân dân ngày càng được ổn
đònh và nâng cao.
Tóm lại, với những thành tựu đã đạt được trong thời gian qua chúng ta
hoàn toàn có cơ sở khẳng đònh công cuộc đổi mới mà Đảng mà nhân dân ta
đang thực hiện là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với thực tế đất nước.

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

15

GVHD:Trần Huy Quang

PHẦN KẾT LUẬN
Xây dựng chủ nghóa xã hội ở Việt Nam là sự nghiệp rất khó khăn, phức
tạp, có thể coi nó như một công cuộc kháng chiến trường kỳ của Đảng, Nhà
nước và nhân dân ra. Những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, những
biến độnh nhiều matë của dất nước ta trong quá trình đổi mới toàn diện xã hội
càng đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải kiên trì, kiên đònh, giữ vững lòng tin,
quyết tâm khắc phục khó khăn đồng thời phải tỉnh táo, thông minh, nhạy bén
để thích ứng kòp thời với tình hình thực tế biến đổi từng ngày, từng giờ.
Quán triệt phương pháp luận của chủ nghóa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, vận dụng thành thạo phép duy vật biện chứng vào việc nghiên cưú và
quản lý kinh tế, phát huy mạnh mẽ hơn nữa quan hệ biện chứng giữa kinh tế
và chính trò trong công cuộc đổi mới nhằm tăng trưởng nền kinh tế quốc dân,
nhất đònh chúng ta sẽ trở thành những cán bộ quản lý kinh tế tốt, góp phần
xứng đáng vào công cuộc đổi mới kinh tế đất nước, tại điều kiện cho nền kinh
tế Việt Nam cất cánh, để từ đó nâng cao hơn nữa vò trí của Việt Nam trên
chính trường quốc tế, góp phần củng cố hơn nữa sự ổn đònh về chính trò đất
nước. Đó là lương tâm, là trách nhiệm của từng cán bộ quản lý kinh tế, chính
trò của chúng ta. Để cách mạng Việt Nam giành được những thành quả mới
trong điều kiện lòch sử mới, hoàn cảnh mới, để cho mối quan hệ giữa vật chất
và ý thức phát triển theo đúng lý luận khoa học của chu nghóa Mác –Lênin thì

SVTH :Hoàng Văn Đoàn

16

GVHD:Trần Huy Quang

cách mạng Việt Nam phải hoạch đònh được những chiến lược và sách lược
phù hợp với điều kiện cụ thể với điều kiện hiện nay:
- Hết sức xem trọng xây dựng phát triển chiến lược con người.
- Phải xem xét và sử dụng thích hợp cính sách đòn bâỷ kinh tế (bởi con
người hoạt động gắn liền với lợi ích của ho)ï.
- Cần coi trọng và đẩy mạnh cuộc cách mạng XHCN trên lónh vực tư
tưởng văn hoá- đạo đức, lối sống.
- Phải đẩy mạnh và nâng cao chất lượng giáo dục, coi trọng nhân
tài( bởi nhân tài là nguyên khí quốc gia).
- Luôn vun xới, chăm lo mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã
hội phát triển theo đúng nghóa của nó.


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

17

GVHD:Trần Huy Quang

Bảng danh mục tài liệu tham khảo :
1. Google.com.vn
3. Giáo trình triết học Mac-Lenin dùng trong các trường
đại học ,cao đẳng ,NXB Chính Trò Quốc Gia,2000.
4. Giáo trình triết học Mac-Lenin dùng trong các trường

Trung học chuyên nghiệp ,NXB Đai Họcvà Trung Học
Chuyên nghiệp,Hà Nội,1984.
5. GSTS Lê Hữu Nghóa,HỏiĐáp về triết học Mac-Lenin
NXB Chính Trò Quốc Gia ,HN,2002.
5. Tạp Chí Kinh Tế .
7. Văn Kiện Đại Hội Đảng Tòan Quốc Lần IX.

Bảng kê chữ viết tắt
Vật chất :VC
Ý thức : YT
Xã hội: XH
Xã hội chủ nghóa:XHCN
Cộng sản chủ nghóa :CSCN


SVTH :Hoàng Văn Đoàn

18

GVHD:Trần Huy Quang

LỜI NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn

19

GVHD:Traàn Huy Quang

SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn

20

GVHD:Traàn Huy Quang