Chương I: Dao động cơ

Gi¸o ¸n VËt lý 12
TIÃÚT

1
Bi:

Ngy soản: 05/09/2005
PHÁƯN I:
Chỉång I:

DAO ÂÄÜNG V SỌNG
DAO ÂÄÜNG CÅ HC

DAO ÂÄÜNG TƯN HON V DAO ÂÄÜNG ÂIÃƯU HO. CON LÀÕC
L XO

I. MỦC TIÃU:
1. Kiãún thỉïc: Nàõm âỉåüc cạc khại niãûm vãư dao âäüng cå hc, dao âäüng tưn hon,
dao âäüng âiãưu ho; cạc âàûc trỉng ca dao âäüng âiãưu ho.
2. K nàng: Phán biãût âỉåüc cạc dảng dao âäüng thäng qua cạc âàûc tênh ca dao âäüng.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu khoa
hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc nghiãn
cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Con làõc âån, con làõc loì xo.
2. Hoüc sinh: Con làõc âån, con làõc l xo.
IV. TIÃÚN TRÇNH BI DẢY:
1. ÄØN ÂËNH LÅÏP - KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)

2. KIÃØM TRA BI C: Thãú no l chuøn âäüng cå hc? em hiãøu nhỉ thãú no vãư
dao âäüng?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. ỷt vỏỳn õóử: Chổồng trỗnh lồùp 10 chuùng ta õaợ nghiãn cỉïu cạc dảng chuøn âäüng
ca cháút âiãøm trãn mäüt õổồỡng thúng vaỡ õổồỡng cong. Trong chổồng trỗnh lồùp 12 chụng
ta nghiãn cỉïu chuøn âäüng ca cháút âiãøm dỉåïi tạc dủng ca lỉûc thãú, tênh cháút
chuøn âäüng âọ nhỉ thãú no? Bi hc ny giụp cạc em hiãøu vãư cạc dảng dao
âäüng ca cháút âiãøm, cạc âàûc tênh ca dao âäüng.
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
− Mä t chuøn âäüng ca qu 1. Dao âäüng:
− Khại niãûm: dao âäüng l nhỉỵng chuøn âäüng
làõc ca âäưng häư, dáy di?
cọ giåïi hản trong khäng gian, làûp âi, làûp lải nhiãưu
− Thãú no l dao âäüng?
láưn quanh mäüt vë trê cán bàịng.
− Cho vê dủ?
− Phán biãût dao âäüng våïi 2. Dao âäüng tưn hon:
chuøn âäüng thàóng v chuøn 2.1. Khại niãûm: Dao âäüng tưn hon l dao
âäüng m trảng thại chuøn âäüng ca váût âỉåüc
âäüng cong?
− Chuøn âäüng nhỉ thãú no làûp lải nhỉ c sau nhỉỵng khong thåìi gian bàịng
nhau
cọ tênh tưn hon?
− Cho vê dủ chỉïng t váût dao 2.2. Cạc âàûc trỉng ca dao âäüng tưn hon:
+ Chu k T: l khong thåìi gian ngàõn nháút sau âọ
âäüng tưn hon?
trảng thại dao âäüng làûp lải nhỉ c gi l chu k
− Thãú no l chu k?

ca dao âäüng tưn hon. Âån vë: giáy (s)
− Nãu âån vë ca chu k?
+ Táưn säú f: l säú láưn dao âäüng trong mäüt âån vë
thåìi gian gi l táưn säú ca dao âäüng tưn hon.
− Thãú no l táưn säú?
Âån vë: hec (Hz)
− Nãu âån vë ca táưn säú?
1
+ Quan hãû giỉỵa chu k v táưn säú: T =
f
− Nãu cáúu tảo ca con làõc l 3. Con làõc l xo. Dao âäüng âiãưu ho:
3.1. Cáúu tảo con làõc l xo nàịm ngang:
xo?

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

1

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
− Vê dủ vãư dao âäüng tưn
hon: (sạch giạo khoa)
− Thãú no l hãû quy chiãúu?
− Mủc âêch chn hãû quy chiãúu
l gỗ?
Choỹn hóỷ quy chióỳu nhổ thóỳ
naỡo?

Lổỷc taùc duỷng vo váût tải vë
trê cán bàịng O v åí toả âäü x
báút k nhỉ thãú no?

− Theo âënh lût II Niutồn ta coù
phổồng trỗnh nhổ thóỳ naỡo?
Lổỷc gỏy ra gia täúc cho váût l
loải lỉûc no?
− Nãu biãøu thỉïc khại niãûm gia
täúc?
− Gia täúc ca váût l âảo hm
báûc hai ca toả âäü.
− Giạ trë ca k v m nhỉ thãú
no?

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
− Hn bi khäúi lỉåüng m, kêch thỉåïc nh. B qua
ma sạt.
− L xo cọ âäü cỉïng k, khäúi lỉåüng khäng âạng
kãø.
3.2. Hãû quy chiãúu:− Gäúc toả âäü O tải vë trê cán
bàịng.
− Trủc toả âäü x'x theo phỉång ngang.
− Chiãưu (+) ca trủc toả âäü tỉì x' âãún x
− Mäúc thåìi gian l lục xẹt vỏỷt chuyóứn õọỹng.
3.3. Lỏỷp phổồng trỗnh dao õọỹng:
Lổỷc taùc dủng vo váût:
  
+ Tải vë trê cán bàịng O: P + N = 0
+ Tải vë trê cọ toả âäü x báút k:


Khi
váût  chỉa
chuøn
âäüng:
 
 
(P + N) + (F + F') = 0


våïi F ' laì ngoải lỉûc, F l lỉûc ân häưi ca l
xo.
 


 Thaí váût chuyãøn âäüng: (P + N) + F = m.a (1)
Chióỳu phổồng trỗnh (1) lón truỷc toaỷ õọỹ: F=m.a
(2)
− Lỉûc gáy ra dao âäüng l lỉûc ân häưi ca l xo,
trong giåïi hản ân häưi ca l xo, theo âënh lût
Hục: F= − k.x (3)
−
Tỉì
(2),(3):

m.a = −k.x ⇔ a = x'' = −

k
k
x ⇒ x" + x = 0 (4 )

m
m

laỡ phổồng trỗnh vi phỏn bỏỷc hai cuớa con lừc loỡ xo
Phổồng trỗnh (5) goỹi laỡ phổồng dao õọỹng õióửu hoaỡ.
trỗnh loaỷi naỡo?
k
k
2
nón:
Thổớ nghióỷm vaỡo phổồng trỗnh Vỗ k, m luọn dổồng, õỷt: = =
m
m
(5)?
x''+2x=0 (5) laỡ phổồng trỗnh vi phỏn tọứng quạt ca
váût dao âäüng âiãưu ho theo phỉång x'x cọ
− Phổồng trỗnh x=A.sin(t+) coù nghióỷm:
x = A.sin(t+) (m)
thóứ õo bũng âån vë no?
trong âọ A, ϕ, ω l nhỉỵng hàịng säú.
− Thãú no l dao âäüng âiãưu
3.4. Cạc khại niãûm:
ho?
− Phổồng trỗnh x=A.sin(t+) (m) laỡ phổồng trỗnh
cuaớ vỏỷt dao õọỹng âiãưu ho.
− Âải lỉåüng x âàûc trỉng cho − Dao âäüng âiãưu ho l mäüt dao âäüng âỉåüc mä
t bàịng mäüt âënh lût dảng sin (hồûc cosin):
dao âäüng gi l gỗ?
Bión õọỹ A õỷc trổng cho dao x=A.sin(t+) (m) trong âọ A, ω, ϕ l nhỉỵng hàịng
säú.

âäüng gi l gỗ?
Li õọỹ x cuớa mọỹt vỏỷt dao õọỹng chố âäü lãûch cuía
− Nãu âån vë cuía ω, ϕ?
váût khoíi vë trê cán bàịng tải thåìi âiãøm t.
− Nãu quan hãû giỉỵa T, f, ω ca − Biãn âäü A ca dao âäüng chè giạ trë li âäü cỉûc
âải xmax=A khi sin(ωt+ϕ)=1
con làõc l xo?
− Táưn säú gọc ω ca váût dao âäüng âiãưu ho. Âån
vë (rad/s)
− Pha ban âáưu ϕ ca váût dao âäüng âiãưu ho khi
t=0
− Pha dao âäüng ca váût dao âäüng âiãưu ho (ωt+ϕ)
tải thåìi âiãøm t bỏỳt kyỡ. Choỹn õồn vở (rad)
Chu kỗ rióng ca con làõc l xo:
Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

2

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
T=

1 2π
m
=
= 2π
f
ω

k

4. CNG CÄÚ: So sạnh dao âäüng tưn hon v dao âäüng âiãưu ho.
5. DÀÛN D: Lm bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp. Xem lải chuøn âäüng
trn âãưu

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

3

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
Ngy soản: 05/09/2005

TIÃÚT
TIÃÚT

2
2

Bi:

KHO SẠT DAO ÂÄÜNG ÂIÃƯU HO

I. MỦC TIÃU:
1. Kiãún thỉïc:
− Hiãøu âỉåüc vai tr ca hãû quy chiãúu trong viãûc xẹt chuøn âäüng ca cháút âiãøm.
− Nàõm âỉåüc cạc khại niãûm pha, pha ban âáưu, táưn säú gọc, dao âäüng tỉû do, chu k

riãng v biãøu thỉïc ca chu k con làõc âån.
2. K nàng: Váûn dủng kiãún thỉïc vãư chuøn âäüng âãø nghiãn cỉïu bi måïi.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu khoa
hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Caùc õổồỡng bióứu dióựn cuớa x, v, a (hỗnh 1.3 sạch giạo khoa)
2. Hc sinh: Cạc âỉåìng biãøu diãùn ca x, v, a (hỗnh 1.3 saùch giaùo khoa)
IV. TIN TRầNH BI DẢY:
1. ÄØN ÂËNH LÅÏP - KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)
2. KIÃØM TRA BI C:
− Thãú no l dao âäüng, dao âäüng tưn hon, dao âäüng âiãưu ho, phán biãût dao
âäüng tưn hon v dao âäüng âiãưu ho?
− Nãu biãøu thỉïc tênh chu k v táưn säú, táưn säú gọc ca con làõc l xo?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Bi hc häm nay giụp chụng ta nghiãn cỉïu váût dao âäüng âiãưu
ho cọ cạc âải lỉåüng âàûc træng nhæ li âäü, váûn täúc, gia täúc biãøu diãùn nhổ thóỳ
naỡo? Phổồng phaùp thaỡnh lỏỷp phổồng trỗnh dao õọỹng ca con làõc âån nhỉ thãú no?
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
− Mún xẹt chuøn âäüng ca 1. Chuøn âäüng trn âãưu v dao âäüng õióửu
hoaỡ:
mọỹt chỏỳt õióứm ta phaới laỡm gỗ?
Xeùt mọỹt chỏỳt âiãøm m chuøn âäüng trn âãưu
x
trãn âỉåìng trn tám O bạn kênh R=A våïi váûn täúc

M
P
gọc ω(rad/s)
+ Tải thåìi âiãøm t0=0 vë trê ca m tải M 0 xạc âënh
M0
ωt
båíi gọc ϕ(rad)
ϕ
+ Sau khong thåìi gian ∆t=t vë trê m taỷi M xaùc õởnh
O
()
bồới goùc (t+)(rad)
+ Hỗnh chióỳu cuớa m trón truỷc x'x:
Nhỏỷn xeùt bióứu thổùc hỗnh
x = Ch(OM)x = OP = OM .sin(ω t + ϕ) (m)
.
x'
chiãúu cuía váût chuøn âäüng trn
⇒ x=A.sin(ωt+ϕ) (m)
âãưu trãn mäüt âỉåìng thàóng nàịm
− Nháûn xẹt: Mäüt dao âäüng âiãưu ho cọ thãø coi
trong mỷt phúng quyợ õaỷo nhổ
nhổ hỗnh chióỳu cuớa mọỹt váût chuøn âäüng trn
thãú no?
âãưu xúng mäüt âỉåìng thàóng nàịm trong màût
phàóng qu âảo.
2. Pha v táưn säú gọc ca dao âäüng âiãưu ho:
− Gọc pha (ωt+ϕ) hay pha ca dao âäüng tải thåìi
âiãøm

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

4

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
t, xạc âënh vë trê váût m tải thåìi âiãøm t.
− Em hiãøu nhỉ thãú no vãư táưn
säú gọc v táưn säú ca dao − Táưn säú gọc ω hay táưn säú vng ca dao âäüng.
1
ω
âäüng?
− Táưn säú f = =
l táưn säú ca dao âäüng.
T 2π
3. Dao âäüng tổỷ do:
Khaùi nióỷm: Dao õọỹng maỡ chu kỗ chố phủ
− Thãú no l dao âäüng tỉû do?
thüc vo cạc âàûc tênh ca hãû, khäng phủ
− Biãn âäü A phủ thüc vo thüc cạc úu täú bãn ngoi gi l dao âäüng
nhỉỵng âiãưu kiãûn no?
tỉû do.
− Biãn âäü A phủ thüc vo nhỉỵng âiãưu kiãûn ban
− Pha ban âáưu ϕ phủ thüc vo âáưu: cạch kêch thêch dao âäüng, chn hãû quy
yãúu täú naìo?
chiãúu.

− Thãú naìo laì hãû dao âäüng tỉû − Pha ban âáưu ϕ phủ thüc cạch chn mäúc thåìi
do?
gian.
− Hy nãu cäng thỉïc váûn täúc, gia − Chu kỗ rióng T0: khi õổồỹc kờch thờch, hóỷ dao
tọỳc ca váût chuøn âäüng?
âäüng s tỉû thỉûc hiãûn dao âäüng theo chu kỗ
rióng T0 . Mọỹt hóỷ coù khaớ nng thỉûc hiãûn dao
x
âäüng tỉû do gi l hãû dao âäüng.
v
4. Váûn täúc v gia täúc trong dao âäüng âiãưu
a
ho:
x
− Phỉång trỗnh vỏỷt dao õọỹng õióửu hoaỡ:
x=A.sin(t+)(m)
0
t(s) Vỏỷn tọỳc: v=x'(t)=A.cos(t+)(m/s)
Gia täúc: a=v'(t)=x"(t)=−ω2A.sin(ωt+ϕ)=−ω2x(m/s2)
v
− Nháûn xẹt: + Pha dao âäüng xạc âënh trảng thại
a
ca váût dao âäüng âiãưu ho.
+ Pha ban âáưu ϕ xạc âënh trảng thại ban âáưu ca
π chiãúu:
3π
váût.
− Choün hãû quyπ
2π
+ Gäúc toaû âäü O taûi vë trê cán + Giạ trë x, v, a biãún thiãn âiãưu ho cng táưn säú

2
2
f(cng T)
bàịng
+ Trủc toả âäü trng våïi qu âảo 5. Dao âäüng ca con làõc âån:
5.1. Cáúu tảo:
chuøn âäüng
− Hn bi nàûng cọ khäúi lỉåüng m, kêch thỉåïc nh.
+ Chiãưu (+) trng våïi chiãưu MT
+ Mäúc thåìi gian l lục váût − Såüi dáy khäng gin cọ chiãưu di l, khäúi lỉåüng
chuøn âäüng
khäng âạng kãø. B qua moỹi ma saùt.
5.2. Lỏỷp phổồng trỗnh theo quyợ õaỷo chuyóứn
õọỹng:
Khi goùc nhoớ thỗ sin=?
ióửu kióỷn: goùc lóỷch α≤100≈0,1782(rad) v l ≥ s
  
− Nháûn xẹt phỉång trỗnh (3)?
vở trờ cỏn bũng: P + T = 0
 


− ÅÍ vë trê M våïi gọc α nh: P +T = F = m.a
− Chiãúu lãn phỉång MT: F=m.a (1)
Nghióỷm phổồng trỗnh (3) nhổ
Maỡ F=P.sin=m.g.sin thay vo (1): −g.sinα=a (2)
thãú no?
s
− Khi gọc α nh: sinα ≈ α ≈
våïi s=OM vaì a=s"

l
nãn:
g
g
a =
− ⋅ ⇔
s
s + =
"
s
0
õỷt
l
l
phổồng trỗnh (3) laỡ phổồng trỗnh chuyóứn õọỹng
cuớa con làõc âån.
− Coï nghiãûm: s=sm.sin(ωt+ϕ) (cm)
− Kãút luáûn: con làõc âån dao âäüng âiãưu ho våïi
2π
l
T=
= 2π
chu k riãng:
ω
g

4. CNG CÄÚ: Nãu lải cạc khại niãûm trong bi hc.
Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

5

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng Haì


Gi¸o ¸n VËt lý 12
5. DÀÛN D: Lm bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp, chỉïng minh con làõc
âån theo x

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

6

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
TIÃÚT

3

Ngy soản: 05/09/2005

BI TÁÛP
Kho sạt dao âäüng âiãưu ho

I. MỦC TIÃU:
1. Kiãún thỉïc: Cng cäú cạc cäng thỉïc vãư dao âäüng âiãưu ho v cạch thnh lỏỷp
phổồng trỗnh cho vỏỷt dao õọỹng õióửu hoaỡ.
2. Kyợ nng: Rn luûn k nàng váûn dủng cäng thỉïc gii bi táûp, kh nàng tênh toạn
thưn thủc.

3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu
khoa hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Chøn bë cạc phỉång phạp gii.
2. Hc sinh: Gii cạc bi táûp trong sạch giạo khoa v trong sạch bi táûp.
IV. TIÃÚN TRÇNH BI DẢY:
1. ÄØN ÂËNH LÅÏP − KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)
2. KIÃØM TRA BAÌI C:
− Thãú no l dao âäüng tỉû do? Nãu cạc âàûc trỉng ca hãû dao âäüng tỉû do?
− Nãu phỉång trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ cuớa con lừc õồn, con làõc l xo v cạc âàûc
trỉng ca nọ?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Âãø váûn dủng nhỉỵng kiãún thỉïc â hc vãư dao âäüng âiãưu ho
vo viãûc gii cạc bi táûp l mäüt pháưn kiãún thỉïc quan trng trong chổồng trỗnh Vỏỷt
lyù 12, õoù laỡ nọỹi dung cuớa tiãút hc häm nay.
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
Bi 1: Mäüt con làõc l xo cọ âäü Dảng 1: Chỉïng minh mäüt váût dao âäüng
cỉïng k=40(N/m) treo mäüt váût âiãưu ho
nàûng khäúi lỉåüng m=100(g) theo − Chn hãû quy chiãúu
phỉång thàóng âỉïng.
− Phán têch lỉûc tạc dủng
a) CM con làõc l xo dao âäüng − Viãút biãøu thỉïc âënh lût II Niutån theo trủc
âiãưu ho?
toa õọỹ bióứu dióựn.

b) Lỏỷp phổồng trỗnh dao õọỹng Bióỳn âäøi vãư dảng: x"+ω2x=0, nháûn xẹt ω
âiãưu ho, biãút ràịng khi vỏỷt Vióỳt nghióỷm phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu ho
nàûng âi qua vë trê cán bàịng cọ dảng: x=A.sin(ωt+ϕ) (m) v nháûn xẹt giạ trë A, ω,
váûn täúc 40(cm/s)
ϕ, T
Bi 2: Mäüt cháút âiãøm cọ khäúi
Dảng 2: Láûp phỉång trỗnh cho vỏỷt dao õọỹng
lổồỹng m=400(g) dao õọỹng õióửu
õióửu hoaỡ:
hoaỡ vồùi phổồng trỗnh x=5sin(t + 1. Con lừc loỡ xo:

) (cm). Tỗm li õọỹ, vỏỷn tọỳc, gia Choỹn hóỷ quy chiãúu sao cho bi toạn gii âån
6
gin.
täúc v lỉûc phuỷc họửi luùc t=0 vaỡ Phổồng trỗnh dao õọỹng âiãưu ho täøng quạt
t=1,5(s)
ca con làõc l xo: x=A.sin(ωt+ϕ) (m)
a. Xạc âënh biãn âäü A: tu theo vë trê gäúc toả
âäü, trủc toả âäü chn cạc cạch sau
− Dỉûa vo âiãưu kiãûn ban âáưu ca bi toạn

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

7

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR

Bi 3: Mäüt l xo cọ âäü cỉïng
k=20(N/m) gàõn hn bi cọ khäúi
lỉåüng m=200(g) nàịm trãn màût
phàóng nàịm ngang v b qua
mi ma saùt. Trong quaù trỗnh dao
õọỹng, chióửu daỡi loỡ xo bióỳn thión
tổỡ 20(cm) õóỳn 30(cm).
a) Vióỳt phổồng trỗnh dao õọỹng
õióửu ho ca con làõc l xo.
b) Tênh váûn täúc, gia täúc ca con
làõc l xo khi váût åí li âäü
x=−2,5(cm)
Bi 4: Mäüt l xo cọ khäúi lỉåüng
khäng âạng kãø, våïi âäü gin tè
lãû våïi khäúi lỉåüng ca váût treo
vo nọ: cổù treo 80(g) thỗ loỡ xo
giaợn ra 2(cm). Boớ qua mi ma sạt.
Láúy g=10(m/s2)
a) Tênh âäü cỉïng k ca l xo.
b) Treo mäüt váût nàûng cọ khäúi
lỉåüng m=500(g). Kẹo váût theo
phỉång thàóng âỉïng xúng phêa
dỉåïi vë trê cán bàịng mäüt âoản
4(cm) räưi âáøy vãư vë trê cán
bàịng våïi váûn täúc 6 2 (cm/s).
Xaùc õởnh chu kỗ, tỏửn sọỳ dao
õọỹng. Vióỳt phổồng trỗnh dao
õọỹng õióửu hoaỡ cuớa vỏỷt, choỹn
mọỳc thồỡi gian l lục váût bàõt
âáưu dao âäüng.

Bi 5: Mäüt l xo khi treo vỏỷt
nỷng coù khọỳi lổồỹng m1 thỗ dao
õọỹng vồùi chu kỗ T1=1,2(s) vaỡ khi
treo vỏỷt nỷng coù khọỳi lổồỹng m2
thỗ dao õọỹng vồùi chu kỗ T2=1,6(s).
Hoới khi treo caớ hai vỏỷt khọỳi
lổồỹng m1, m2 vaỡo loỡ xo thỗ chu kỗ
dao õọỹng cuớa hóỷ vỏỷt laỡ bao
nhióu?
Baỡi 6: Con lừc õồn coù chióửu daỡi
l1 dao õọỹng vồùi chu kỗ T1=0,3(s),
con lừc õồn coù chióửu daỡi l2 dao
õọỹng vồùi chu kỗ T2=0,4(s). Con
lừc õồn dao õọỹng vồùi chu kỗ
bũng bao nhióu khi chiãưu di ca
nọ l:
a) l=l1+l2
b) l=l2−l1

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
− Bióỳt x vaỡ v taỷi thồỡi õióứm t bỏỳt kỗ:

A = x2 +

v2
ω2

− Taûi x0=0 biãút vmax=ω.A nãn A =

vmax

ω

− Cho Fmax=m.a=m.ω2.A=k.A v Emax =
nãn A =

1
⋅ kA2
2

2. Emax
Fmax

b. Xạc âënh táưn säú gọc ω (rad/s):
− Cho f hồûc T hồûc k v m tênh
2π
k
ω = 2 πf =
=
T
m
− Biãút vmax=ω.A v Fmax=m.a=m.ω2.A=k.A
Fmax
nãn ω =
m. vmax
− Chụ : giạ trë ca ω phủ thüc vo âàûc tênh
ca hãû dao âäüng tỉû do.
c. Xạc âënh pha ban âáưu: phủ thüc cạch
chn mäúc thåìi gian trong hãû quy chiãúu
− Mäúc thåìi gian l lục váût âi qua vë trê cán bàịng
theo chiãưu (+):

x = 0
 A. sin ϕ = 0
 sin ϕ = 0
t = 0
⇔
⇔
⇒ ϕ = 0(rad )
ωA. cosϕ > 0
cosϕ > 0
v > 0
− Mäúc thåìi gian l lục váût âi qua vë trê cán bàịng
ngỉåüc chiãưu (+):
x = 0
 A. sin ϕ = 0
sin ϕ = 0
t = 0
⇔
⇔
⇒ ϕ = π( rad )
ωA. cosϕ < 0
cosϕ < 0
v < 0

− Mäúc thåìi gian l lục váût åí biãn A v bàõt âáưu
chuøn âäüng:
 x = A  A. sin ϕ = A
 sin ϕ = 1
π
t = 0
⇔

⇔
⇒ ϕ = (rad )
2
ωA. cosϕ = 0
cosϕ = 0
v = 0

− Mäúc thåìi gian l lục váût åí biãn −A v bàõt
âáưu chuøn âäüng:
3π

 x = − A  A. sin ϕ = − A sin ϕ = −1  ϕ = 4 (rad )
t = 0
⇔
⇔
⇒
π
ωA. cosϕ = 0
 cosϕ = 0
 v=0
ϕ = − (rad )
2

− Mäúc thåìi gian l lục váût cọ li âäü x 0 vaì váûn
täúc v0

 x = x0
ωx
 A. sin ϕ = x0
t = 0

⇔
⇒ tgϕ = 0
v0
ω A. cosϕ = v0
 v = v0

2. Con làõc âån:
4. CNG CÄÚ: Nhàõc lải phỉång phạp gii v cạch gii mäüt säú bi toạn
5. DÀÛN D: Vãư nh lm bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp âãø thưn
thủc hån.

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

8

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Giáo án Vật lý 12
Ngaỡy soaỷn: 11/09/2005

TIT

4

Baỡi:

NNG LặĩNG TRONG DAO ÂÄÜNG ÂIÃƯU HO

I. MỦC TIÃU:

1. Kiãún thỉïc:
− Hiãøu âỉåüc sỉû bo ton cå nàng ca mäüt váût dao âäüng âiãưu ho.
− Nàõm âỉåüc cạc biãøu thỉïc ca âäüng nàng, thãú nàng, cå nàng ca dao âäüng âiãưu
ho.
2. K nàng:
− Váûn duỷng caùc cọng thổùc õóứ tỗm caùc õaỷi lổồỹng trong dao âäüng âiãưu ho.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu khoa
hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Con làõc l xo
2. Hc sinh: Sạch giạo khoa.
IV. TIÃÚN TRÇNH BI DẢY:
1. ÄØN ÂËNH LÅÏP − KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)
2. KIÃØM TRA BI C:
− Thãú no l dao âäüng âiãưu ho? Nãu cạc âàûc trỉng ca váût dao õọỹng õióửu hoaỡ?
Dao õọỹng tổỷ do laỡ gỗ? Nãu âàûc tênh ca hãû váût dao âäüng tỉû do?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Mäüt váût dao õọỹng õióửu hoaỡ thỗ nng lổồỹng bióỳn õọứi nhổ thóỳ
naỡo? Cå nàng phủ thäüc vo âải lỉåüng no? Âọ l näüi dung ca bi hc häm nay.
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
1. Sỉû biãún âäøi nng lổồỹng trong quaù trỗnh
Nhỏỷn xeùt quaù trỗnh dao âäüng dao âäüng:
ca con làõc l xo dao âäüng − Xẹt con làõc l xo nàịm ngang dao âäüng âiãưu
âiãưu hoaỡ?

hoaỡ
Quaù trỗnh chuyóứn õọỹng vaỡ bióỳn õọứi nng
lổồỹng:
Nng lỉåüng ca con làõc l xo v=0
CÂND
vmax
CÂCD
v=0
tải cạc âiãøm P', O, P nhổ thóỳ
P'
O
P
naỡo?
x=A
CCD
x=0
CND
x=A
Trong quaù trỗnh dao õọỹng õióửu
Et max
Et=0
Et max
hoaỡ thỗ nng lổồỹng bióỳn thión
Eõ=0
Eõ max
Eõ=0
nhổ thóỳ naỡo?
Kóỳt luỏỷn: trong quaù trỗnh dao õọỹng cuớa con lừc
loỡ xo ln cọ sỉû biãún âäøi qua lải giỉỵa âäüng
nàng v thãú nàng.

− Nãu cạc âàûc trỉng ca con 2. Sỉû bo ton nàng lỉåüng trong dao âäüng
làõc l xo dao âäüng âiãưu ho?
âiãưu ho:
− Chu k dao âäüng âiãưu ho 2.1. Con làõc l xo:
ca con làõc l xo nhổ thóỳ naỡo? Phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ ca con làõc l
xo:
x=A.sin(ωt+ϕ) (m)
k
⇒ k = m.ω2
− Táưn säú gọc: ω =
m

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

9

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
− Váûn täúc ca con làõc l xo dao − Váûn täúc ca con làõc l xo dao âäüng âiãưu ho:
âäüng âiãưu ho nhỉ thãú no?
v=ωA.cos(ωt+ϕ) (m/s)
− Âäüng nàng ca váût khäúi − Âäüng nàng ca váût khäúi lỉåüng m dao âäüng
lỉåüng m âỉåüc tênh bàịng biãøu âiãưu ho:
thỉïc naìo?
1
1

1
Eâ = m.v 2 = m.ω2 .A2 . cos2 (ωt + ϕ) = k.A2 . cos2 (ωt + ϕ)
2
2
2
− Thãú nàng ân häưi ca l xo − Thãú nàng ân häưi ca l xo tạc dủng vo váût
âỉåüc tênh bàịng biãøu thỉïc m:
no?
1
1
Et = k.x 2 = k.A2 . sin2 (ωt + ϕ)
− Nãu biãøu thỉïc âënh lût bo
2
2
ton cå nàng?
− Cå nàng ca váût m dao âäüng âiãưu ho tải thåìi
− Cå nàng ca váût m dao âäüng
âiãøm t:
âiãưu ho tải thåìi âiãøm t nhỉ
1
thãú no?
E = + Et = k.A2 cos2 (ωt + ϕ) + sin 2 (ωt + ϕ)
2
1
1
E = k.A2 = m.ω2 .A2 = const
2
2
− Tỉì biãøu thỉïc cå nàng váût dao
âäüng âiãưu ho em coù nhỏỷn xeùt Nhỏỷn xeùt:

+ Trong quaù trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ, cồ nng
gỗ vóử:
+ Sổỷ bióứn õọứi giổợa âäüng khäng âäøi v cọ sỉû chuøn hoạ qua lải giỉỵa
âäüng nàng v thãú nàng.
nàng v thãú nàng.
+ Cå nàng tố lóỷ vồùi bỗnh phổồng bión õọỹ, nghộa laỡ
+ ọỹ låïn ca cå nàng
+ Âäüng nàng v thãú nàng phủ cå nàng ca con làõc l xo phủ thüc vo sỉû
thüc nhỉ thãú no våïi cå nàng? kêch thêch ban âáưu
+ Biãøu thỉïc âäüng nàng v thãú nàng l:
=E.cos2(ωt+ϕ) (J)
Et=E.sin(ωt+ϕ) (J)
Phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu 2.2. Con lừc õồn (con làõc toạn hc):
ho ca con làõc âån theo qu Phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ cuớa con lừc
õaỷo s nhỉ thãú no?
âån:
− Váûn täúc ca con làõc âån nhỉ
s=sm.sin(ωt+ϕ) (m)
thãú no?
− Váûn täúc ca con làõc âån: v=ωsm.cos(ωt+ϕ) (m/s)
− Âäüng nàng ca con làõc âån m v2=ω2s2m.cos2(ωt+ϕ)=ω2s2m[1−sin2(ωt+ϕ)]=ω2(s2m−s2)
nhỉ thãú no?
− Âäüng nàng ca váût dao âäüng âiãưu ho:
1
1
2
= m.v 2 = m.ω2 ( sm − s2 )
2
2
− Khi gọc α nh:

[

]

− Thãú nàng ca váût nàûng tênh sin α ≈ s vaì 1 − cosα = 2. sin2 α ≈ s våïis << l
2 2.l
2 2.l 2
nhæ thãú no?
− Hy nháûn xẹt cå nàng ca con − Thãú nàng ca váût nàûng:
1
làõc âån dao âäüng âiãưu ho nhỉ
Et = m.g.l .(1 − cosα) = m.ω2 .s2
thãú naìo?
2
− Cå nàng ca con làõc âån dao âäüng âiãưu ho:
1
2
E = Et + Eâ = m.ω2 .sm = const
2
2

4. CUÍNG CÄÚ: Nhàõc lải cäng thỉïc nàng lỉåüng trong dao âäüng âiãưu hoaỡ vaỡ õióửu
kióỷn nghióỷm õuùng cuớa phổồng trỗnh dao õọỹng âiãưu ho.
5. DÀÛN D: Lm bi táûp åí nh bi säú 2, 3 (sạch giạo khoa)

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

10

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Giáo án Vật lý 12
TIT

5&6

Ngaỡy soaỷn: 11/09/2005
Baỡi:

Sặ TỉNG HĩP DAO ÂÄÜNG

I. MỦC TIÃU:
1. Kiãún thỉïc:
− Hiãøu âỉåüc cạc khại niãûm âäü lãûch pha, såïm pha, trãù pha, cuìng pha vaì ngỉåüc pha.
− Nàõm âỉåüc phỉång phạp täøng håüp dao âäüng bũng giaớn õọử vectồ quay vaỡ caùch
lỏỷp phổồng trỗnh cho dao âäüng täøng håüp.
2. K nàng: Sỉí dủng thưn thủc phỉång phạp täøng håüp dao âäüng bàịng gin âäư
vectå quay vaỡ caùch lỏỷp phổồng trỗnh cho dao õọỹng tọứng hồỹp.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu
khoa hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Phỉång phạp täøng håüp dao âäüng.
2. Hc sinh: Sạch giạo khoa
IV. TIÃÚN TRÇNH BI DẢY:
1. ÄØN ÂËNH LÅÏP - KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp

Vàõng (PK)
2. KIỉM TRA BAèI CUẻ: Mọ taớ quaù trỗnh bióỳn âäøi nàng lỉåüng trong dao âäüng âiãưu
ho? Lm thãú no âãø tàng nàng lỉåüng ca con làõc âån v cọ thãø tàng âỉåüc âãún
giåïi hản no?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Mäüt váût cọ thãø thỉûc hiãûn âäưng thồỡi nhióửu dao õọỹng õióửu hoaỡ,
vióỷc tỗm dao õọỹng õióửu ho täøng håüp ca váût nhỉ thãú no? Âọ l näüi dung ca
bi hc häm nay.
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THệY & TROè
NĩI DUNG KIN THặẽC
1. Nhổợng thờ duỷ vóử sỉû täøng håüp dao
− Hy nãu thê dủ vãư cạc dao âäüng âäüng:
− Thê dủ: (sạch giạo khoa)
âiãưu ho?
− Mäüt váût cọ thãø thỉûc hiãûn − Kãút lûn: cạc dao âäüng thnh pháưn cọ
âäưng thåìi nhiãưu dao âäüng hay phỉång, biãn âäü, táưn säú v pha dao âäüng
khäng?
khạc nhau nãn tỗm dao õọỹng tọứng hồỹp rỏỳt
khoù.
Cho hai con lừc l xo giäúng hãût 2. Sỉû lãûch pha ca cạc dao âäüng:
nhau âãø cọ âải lỉåüng no chung? − Thê dủ: Cho hai con làõc l xo giäúng hãût nhau
− Phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ õóứ tỏửn sọỳ goùc ω bàịng nhau.
ca hai con làõc nhỉ thãú no?
− Phỉång trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ cuớa hai con
lừc:
Hióỷu sọỳ pha ca hai dao âäüng
x1=A1.sin(ω.t+ϕ1) (m)
ca hai con làõc l xo nhỉ thãú no?
x2=A2.sin(ω.t+ϕ2) (m)

− Hiãûu säú pha ca hai dao âäüng cng táưn säú:
∆ϕ = (ω t + ϕ1) − (ω t + ϕ2) = ϕ1 − ϕ2 = const
− Hiãûu säú pha l mäüt âải lỉåüng khäng âäøi
v bàịng hiãûu säú cạc pha ban âáưu, gi nọ l
âäü lãûch pha ∆ϕ, gi hai dao âäüng âọ l dao
âäüng lãûch pha.
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC

11

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
− Thãú no l âäü lãûch pha dao − Khại niãûm âäü lãûch pha: l âải lỉåüng âàûc
âäüng?
trỉng cho sỉû khạc nhau vãư pha giỉỵa hai dao
âäüng cng táưn säú.
− Hy nháûn xẹt âäü lãûch pha cuía − Nãúu ∆ϕ > 0: dao âäüng 1 såïm pha hån dao
hai dao âäüng?
âäüng 2 hoàûc dao âäüng 2 trãù pha hån dao âäüng
1
− Nãúu ∆ϕ < 0: dao âäüng 2 såïm pha hån dao
âäüng 1 hoàûc dao âäüng 1 trãù pha hån dao âäüng
2
− Nãúu ∆ϕ = 2nπ (nZ+): x1 cuỡng pha x2

Nóỳu = (2n+1) thỗ x1 ngổồỹc pha x2
x

Nóỳu = (2n+1)
thỗ x1 vuọng pha x2
M
2
3. Phỉång phạp gin âäư vectå:
P
3.1. Cå såí:
M0
+ Dỉûa vo tênh cháút ca mäüt cháút âiãøm
ωt
chuøn âäüng trn âãưu våïi ω (rad/s)
ϕ
+ Mäùi dao âäüng âiãưu ho âỉåüc biãøu diãùn
O
(∆) bàòng mäüt vectå quay: x=A.sin(ωt+ϕ) (m)

  A = A(m)
↔A 
 ϕ( rad )
− Nãu cạch thỉûc hiãûn biãøu diãùn
3.2. Phỉång phạp:
dao âäüng âiãưu ho bàịng vectå
+ Trong màût phàóng chn hãû trủc toả âäü x'x
x'
quay nhỉ thãú no?
vng gọc våïi trủc pha (∆)


− Vectå A quay theo chiãưu no?
+ Biãøu diãùn vectå A = OM cọ OM = A(m)
(rad)
Taỷi thồỡi õióứm t bỏỳt kỗ, hỗnh + Khi t=0 (( Δ );OM 0 ) = ϕ
+
ÅÍ
thåìi
âiãøm
t
chiãúu OM lãn x'x nhổ thóỳ naỡo?

bỏỳt

kỗ:

(( );OM ) = ( + ϕ (rad)
t
)

+ Vectå A quay theo chiãưu lỉåüng giạc våïi vỏỷn
tọỳc goùc (rad/s)
+ Taỷi thồỡi õióứm t bỏỳt kỗ, hỗnh chiãúu OM lãn
x'x laì:
x = OP = A. sin(ω +ϕ (m) laỡ phổồng trỗnh dao
t
)
õọỹng õióửu hoaỡ bióứu dióựn bũng vectå quay A
4. Sỉû täøng håüp hai dao âäüng âiãưu ho
cng phỉång cng táưn säú:
− Gi sỉí mäüt váût thỉûc hiãûn âäưng thåìi hai

dao âäüng cng phỉång, cng táưn säú gọc ω,
nhỉng cọ biãn âäü A1, A2 khạc nhau v pha ban
âáưu ϕ1, ϕ2 khạc nhau:


 A = A (m)

1
 x1 = A1 sin(ωi + ϕ 1 ) (m) ↔ A1  1
 ϕ 1(rad)




 x = A sin(ωt + ϕ ) (m) ↔ A  A2 = A2 (m)
2
2
2
 2
 ϕ 2 (rad)


− Dao âäüng âiãưu ho täøng håüp cuía váût:

A = A(m)

x = A.sin( + ϕ) (m) ↔ A = A1 + A2 
ω.
(( Δ ); A) = ϕ(rad)


HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
12

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
− Âäü lãûch pha ∆ϕ=ϕ1−ϕ2=const nãn − Âäü lãûch pha ∆ϕ = ϕ1 − ϕ2 = const nãn khi
khi A1 , A2 quay våïi váûn täúc goïc A1 , A2 quay våïi váûn täúc goïc ω(rad/s) thỗ A
(rad/s) thỗ A cuợng quay vồùi vỏỷn cuợng quay våïi váûn täúc goïc ω(rad/s) nãn âäü låïn
khäng âäøi nghéa laỡ
tọỳc goùc (rad/s) nón hỗnh bỗnh cuớa vectồ
A
haỡnh OM1MM2coù thay õọứi hỗnh ChAAẻ = ChA1 x +ChA2 x
daỷng hay khọng?
5. Biãn âäü v pha ban âáưu ca dao âäüng
täøng håüp:
− Phổồng trỗnh cuớa dao õọỹng õióửu hoaỡ tọứng
Bión õọỹ ca dao âäüng âiãưu ho håüp:
täøng håüp nhỉ thãú no?
x=x1+x2=A.sin(ωt+ϕ) (m)
− Biãn âäü ca dao âäüng âiãưu ho täøng håüp:
− Pha ban âáưu ca dao âäüng âiãưu
2
2
A = A1 + A2 + 2.A .A2 .cos ϕ

Δ
1
ho täøng håüp nhỉ thãú no?
A=

− Biãn âäü A phủ thüc vo âäü
lãûch pha nhỉ thãú no?

− Nháûn xẹt dao âäüng âiãưu ho
täøng håüp?

− Gi sỉí mäüt váût thỉûc hiãûn
âäưng thåìi hai dao âäüng cng
phỉång, biãn âäü A1= A2 = A0 v
cng táưn säú gọc thỗ phổồng
trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ nhổ thóỳ
naỡo?
Duỡng cäng thỉïc lỉåüng giạc no
âãø täøng håüp dao âäüng âiãưu ho
ca váût?
− Biãn âäü ca dao âäüng täøng håüp
nhỉ thãú no?
− Pha ban âáưu dao âäüng täøng
håüp nhỉ thãú no?

2
2
A1 + A2 + 2.A .A2 .cos( 1 − ϕ2 )
ϕ
1

− Pha ban âáưu ca dao âäüng âiãưu ho täøng
håüp:
A .sinϕ1 + A2 .sinϕ2
tgϕ = 1
A1.cos 1 + A2 .cos 2
ϕ
ϕ
− Kãút lûn:
+ Biãn âäü A phủ thüc vo âäü lãûch pha ∆ϕ
ca cạc dao âäüng thnh pháưn:
− Nãúu ∆ϕ = 2n (nZ+): x1 cuỡng pha x2 thỗ
A=A1+A2 vaỡ bión õọỹ cổỷc õaỷi.
Nóỳu = (2n+1) thỗ x1 ngổồỹc pha x2 thỗ
A=A1A2 vaỡ bión õọỹ nhoớ nhỏỳt.
Nóỳu bỏỳt kỗ: A1A2+ Dao õọỹng tọứng hồỹp cuợng laỡ mọỹt dao õọỹng
õióửu hoaỡ coù phổồng trỗnh x=A.sin(t+) (m)
õổồỹc xaùc õởnh khi váûn täúc gọc ω=const.
6. Täøng håüp hai dao âäüng âiãưu ho cng
phỉång, cng biãn âäü, cng táưn säú:
(phỉång phạp lỉåüng giạc)
− Gi sỉí mäüt váût thỉûc hiãûn âäưng thåìi hai
dao âäüng cng phỉång, biãn âäü A1= A2 = A0 v
cng táưn säú gọc ω:
x1=A0.sin(ωt+ϕ1) (m)
x2=A0.sin(ωt+ϕ2) (m)
− Dao âäüng täøng håüp:
ϕ + ϕ2 
 ϕ − ϕ2 


x = x1 + x2 = 2.A0 cos 1

 .sinωt + 1
−
2
2 




Biãn âäü cuía dao âäüng täøng håüp:
 ϕ − ϕ2 
A = 2.A0 cos 1

 (m)
2


− Pha ban âáöu dao âäüng täøng håüp:

ϕ=

ϕ1 + ϕ 2
(rad)
2

4. CNG CÄÚ: Nãu cạc cäng thỉïc tênh A, ϕ ca dao âäüng âiãưu ho täøng håüp.
5. DÀÛN D: Lm cạc bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp.

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

13

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
TIÃÚT

7

Ngy soản: 17/09/2005

BI TÁÛP
Kho sạt dao âäüng âiãưu ho

I. MỦC TIÃU:
1. Kiãún thỉïc: Cng cäú kiãún thỉïc vãư nàng lỉåüng trong dao âäüng âiãưu ho, täøng
håüp hai dao âäüng âiãưu ho cng phỉång, cng táưn säú.
2. K nàng: Rn luûn k nàng váûn dủng cäng thỉïc gii bi táûp, kh nàng tênh toạn
thưn thủc.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu
khoa hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Chøn bë cạc phỉång phạp gii.
2. Hc sinh: Gii cạc bi táûp trong sạch giạo khoa v trong sạch bi táûp.
IV. TIÃÚN TRÇNH BI DẢY:

1. ÄØN ÂËNH LÅÏP − KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)
2. KIÃØM TRA BAèI CUẻ: Nóu phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ ca dao âäüng täøng håüp
hai dao âäüng cng phỉång, cng táưn säú v hai dao âäüng cng biãn âäü cng phỉång,
cng táưn säú?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Âãø váûn dủng nhỉỵng kiãún thỉïc â hc vãư täøng håüp hai dao
âäüng âiãưu ho v nàng lỉåüng dao âäüng âiãưu ho vo viãûc gii cạc bi táûp l mäüt
pháưn kiãún thæïc quan troüng trong tiãút hoüc häm nay.
3.2. Triãøn khai baỡi:
HOAT ĩNG THệY & TROè
NĩI DUNG KIN THặẽC
Haợy nãu u cáưu bi toạn v Bài 1: Một con lắc lò xo có khối lượng m=0,5 kg thực
nãu phỉång phạp gii bi toạn?
hiện dao động điều hòa theo phương trình:
π
t
x= 5.sin(100 π + ) (cm)
2
− Nãu biãøu thỉïc nàng lỉåüng ca a) Tính năng lượng dao động của con lắc và viết biểu
con làõc l xo dao âäüng âiãưu thức động năng, thế năng của hệ.
b) Tại vị trí nào động năng của hòn bi bằng thế năng
ho?
− Giạ trë ca nàng lỉåüng bàịng của lò xo?
bao nhiãu?
Giải: a) Biểu thức năng lượng dao động con lắc:
− Nãu biãøu thỉïc âäüng nàng ca
1
E = m.ω2 .A2 = 6 ,25( J )

con làõc l xo dao âäüng âiãưu
2
ho?
1
1
− Giạ trë ca âäüng nàng bàịng − Động năng: =
m.v2 =
m. ω2 A 2 cos2(
2
2
bao nhiãu?
ωt +ϕ)
− Nãu biãøu thæïc thãú nàng ca
π
π
con làõc l xo dao âäüng âiãưu
t
t
= E.cos2(100 π + )=6,25.cos2(100 π + ) (J)
2
2
ho?
1 2 1
π
− Giạ trë ca thãú nàng bàịng bao
t
− Thế năng: Et =
kx =
kA2sin2(100 π + )
nhiãu?

2
2
2
π
t
Et = 6,25sin2(100 π + ) (J)
2

Giaïo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

14

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
− Nãu phỉång phạp v cạc cäng
thỉïc cọ liãn quan?

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC

 Ed = Et

1
b) Ta có: E = + Et mà 
E = kA2

2


− Tỉì gi thiãút hy xạc âënh li âäü neân E = 2Et
x=?
1
1
A2
5
⇒ kA2 = 2 × kx2 ⇒ x = ±
=±
= ±10 2 (cm)
2
2
2
2
− Hy nãu u cáưu bi toạn v Bài 5 (tr20−sgk):
π
nãu phỉång phạp gii bi toạn?
Cho: f=50(Hz); A1=2a; ϕ = (rad); A2=a; ϕ2 =π
1
3
(rad)
Tìm: a. Viết x1, x2 b. Biểu diễn A 1 , A 2 , A
Phổồng trỗnh dao õọỹng âiãưu
c. Tính A và ϕ =?
ho ca cạc váût dao âäüng x1 v
x2 nhỉ thãú no?
Giải:
a) Phương trình dao động điều hòa tổng quát:
x = A sin( ωt +ϕ ) (cm)
với ω = 2 π f = 2 π .50 = 100 π (rad/s)

− Biãøu diãùn cạc vectå quay nhỉ
π
thãú naìo?
⇒ x1 = A1sin( ωt +ϕ ) = 2a sin(100 π t + )
1
3
⇒ x2 = A2sin( ωt +ϕ2 ) = a sin( 100 π t + π )
b) Bieåu diễn các vectơ quay:
x

A

− Tênh biãn âäü dao âäüng nhỉ
thãú no?
− Âäü lãûch pha ca dao âäüng
täøng håüp nhỉ thãú no?
− Chn giạ trë ca ϕ=? Tải sao?

ϕ2

A2

O

A1

ϕ1
(∆)

c) Tính biên độ A và độ lệch pha ϕ dựa vào giản đồ:

2
− Biên độ: A = A12 − A2 = ( 2a ) 2 − a 2 = a 3 ( cm)

− Độ lệch pha của dao động điều hoà tổng hợp:
π
2 a. sin + a. sin π
A .sinϕ1 + A2 .sinϕ 2
3
tgϕ = 1
=
=
π
A1.cos 1 + A2 .cos 2
ϕ
ϕ
2a. sin + a. cosπ
3
π
π
Nên ϕ = ± (rad ) vì ϕ = (rad) và ϕ2 =π (rad)
1
2
3
π
Do đó: ϕ = (rad )
2
4. CNG CÄÚ: Nhàõc lải phỉång phạp gii v cạch gii mäüt säú bi toạn
5. DÀÛN D: Vãư nh lm bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp âãø thưn
thủc hån.

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

15

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Giáo án Vật lý 12
TIT

Ngaỡy soaỷn: 18/09/2005
Baỡi: DAO

8&9
BặẽC

ĩNG TếT DệN VAè DAO ĩNG CặẻNG

I. MUC TIU:
1. Kióỳn thổùc:
Hióứu õổồỹc cạc khại niãûm dao âäüng tàõt dáưn, dao âäüng cỉåỵng bỉïc v hiãûn
tỉåüng cäüng hỉåíng
− Nàõm âỉåüc âiãưu kiãûn gáy ra dao âäüng cỉåỵng bỉïc v cäüng hỉåíng
2. K nàng: Váûn dủng kiãún thỉïc dao âäüng tàõt dáưn v dao âäüng cỉåỵng bỉïc vo
gii thêch cạc hiãûn tỉåüng thỉûc tãú.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu
khoa hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:

1. Giạo viãn: Thê nghiãûm dao âäüng tàõt dáưn, dao âäüng cỉåỵng bỉïc.
2. Hc sinh: Chøn bë dủng củ thê nghiãûm dao âäüng tàõt dáưn, dao õọỹng cổồợng
bổùc.
IV. TIN TRầNH BAèI DAY:
1. ỉN ậNH LẽP - KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)
2. KIÃØM TRA BI C:
− Âäü lóỷch pha laỡ gỗ? Thóỳ naỡo laỡ dao õọỹng cuỡng pha, trãù pha, såïm pha, såïm pha v
vng pha, ngỉåüc pha?
− Nãu biãøu thỉïc biãn âäü v pha ban âáưu ca dao âäüng täøng håüp hai dao âäüng cng
phỉång, cng táưn säú v dao âäüng täøng håüp hai dao âäüng cng phỉång, cng táưn
säú, cng biãn âäü?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Trong thỉûc tãú cạc váût dao õọỹng sau mọỹt thồỡi gian thỗ dổỡng laỷi
vỗ ma saùt hay lổỷc caớn cuớa mọi trổồỡng. Duy trỗ dao õọỹng ca váût bàịng phỉång phạp
no? Bi hc häm nay giụp cạc em nàõm âỉåüc kiãún thỉïc âọ.
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
1. Dao âäüng tàõt dáưn:
− Giạo viãn v hc sinh cng lm 1.1. Thê nghiãûm vãư dao âäüng tàõt dáưn:
thê nghiãûm v hc sinh rụt ra kãút − Dao âäüng ca váût phủ thüc vo âiãưu
lûn
kiãûn váût l ca mäi trỉåìng: ma sạt, ạp sút,
nhiãût âäü...
1.2. Khại niãûm: dao âäüng tàõt dáưn l dao
− Thãú no l dao âäüng tàõt dáưn?
− nh hỉåíng ca lỉûc cn mäi âäüng cọ biãn âäü gim dáưn theo thåìi gian.
trỉåìng (ma sạt) âäúi våïi dao âäüng 1.3. nh hỉåíng ca lỉûc cn mäi trỉåìng

(ma sạt) âäúi våïi dao õọỹng:
nhổ thóỳ naỡo?
Nóỳu ma saùt nhoớ thỗ dao õọỹng tỉû do l dao
x
âäüng gi tưn hon, cọ dảng gáưn âụng l
dao âäüng âiãưu ho trong khong thåìi gian nh.
0
t − Nãúu ma sạt låïn s sinh cäng ám, lm gim cå
nàng nãn biãn âäü gim dáưn v váût dao âäüng
tàõt dáưn.

HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
16

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
x

0

t

− Thãú no l dao âäüng cỉåỵng
bỉïc?
− Vai tr ca ngoải lỉûc biãún thiãn

tưn hon nhỉ thãú no âäúi våïi
dao âäüng tàõt dáưn?
− Lỉûc cỉåỵng bỉïc biãún thiãn
tưn hon tn theo quy lût no?
Tải sao?
− Táưn säú ca lỉûc cỉåỵng bỉïc
biãún thiãn tưn hon v táưn säú
dao âäüng cọ mäúi quan hãû no
khäng? Tải sao?
− Khi ngoải lỉûc Fn tạc dủng vo
con làõc âang dao âäüng thỗ dao
õọỹng cuớa chuùng nhổ thóỳ naỡo?
Taỷi sao?
Khi ọứn õởnh coù hióỷn tổồỹng gỗ
xaớy ra?
Tỏửn sọỳ dao õọỹng riãng v táưn
säú dao âäüng ca ngoải lỉûc nhỉ
thãú no?
− Hy mä t thê nghiãûm vãư sỉû
cäüng hỉåíng dao âäüng?
A

B

L

m

N

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

M

− Nãúu ma sạt ráút låïn váût chố dao õọỹng õóỳn
vở trờ cỏn bũng thỗ dổỡng laỷi gi l dao âäüng
phi tưn hon.
3.4. ỈÏng dủng dao âäüng tàõt dáưn:
− Cọ låüi: trong cạc bäü pháûn gim dao âäüng
ca mạy mọc, xe mạy, ä tä.
− Cọ hải: khäng duy trỗ caùc dao õọỹng cỏửn
thióỳt nhổ dao õọỹng cuớa âäưng häư, chiãúc
vng...
2. Dao âäüng cỉåỵng bỉïc:
2.1. Khại niãûm: dao âäüng âỉåüc tảo ra dỉåïi
tạc dủng ca ngoải lỉûc biãún âäøi tưn hon
gi l dao âäüng cỉåỵng bỉïc.
2.2. Vai tr ca ngoải lỉûc biãún thiãn tưn
hon:
− Ngoải lỉûc biãún thiãn tưn hon cung cáúp
nàng lỉåüng cho hãû âãø b lải nàng lỉåüng
máút mạt do ma sạt âãø váût khäng bë dao âäüng
tàõt dáưn.
− Lỉûc cỉåỵng bỉïc biãún thiãn tưn hon:
Fn=H.sin(ω t+ϕ)(N) våïi H l biãn âäü ca ngoải
ω
lỉûc v ω laỡ tỏửn sọỳ goùc thỗ f =
laỡ tỏửn
2
sọỳ cuớa ngoaỷi lổỷc khaùc tỏửn sọỳ rióng cuớa dao

õọỹng
2.3. Quaù trỗnh taùc dủng ca ngoải lỉûc
tưn hon:
− Giai âoản âáưu: ngoải lỉûc Fn tạc dủng vo
con làõc, váût dao âäüng phỉïc tảp gäưm dao
âäüng riãng ca con làõc v dao âäüng do ngoải
lỉûc gáy ra.
− Giai âoản äøn âënh: dao âäüng riãng tàõt dáưn,
con làõc dao âäüng do ngoải lỉûc tạc dủng cọ
biãn âäü khäng âäøi, táưn säú dao âäüng riãng f 0
bàịng táưn säú dao âäüng ca ngoải lỉûc: f=f 0
nãn hãû váût dao âäüng cỉåỵng bỉïc.
3. Sỉû cäüng hỉåíng:
3.1. Dủng củ:
+ Con làõc A: gäưm mäüt qu nàûng khäúi lỉåüng
m gàõn cäú âënh våïi thanh kim loải mnh. N l
mäüt táúm mng v nhẻ cọ thãø thạo làõp
âỉåüc.
+ Con làõc B: gäưm mäüt qu nàûng khäúi lỉåüng
M>>m di âäüng trãn mäüt thanh kim loải mnh cọ
chia âäü.
+ Näúi hai thanh kim loải bàịng mäüt l xo ráút
mãưm L
3.2. Tiãún hnh thê nghiãûm v hiãûn tỉåüng:
+ Khi chỉa làõp táúm N dng âäưng häư báúm dáy
xạc âënh táưn säú f0 ca con làõc A.
+ Dng âäưng häư báúm dáy xạc âënh táưn säú f
ca con làõc B ỉïng våïi mäùi vë trê ca M trãn
thanh kim loải.
+ Gàõn l xo L vaìo hai con làõc A vaì B. Cho con

làõc B dao âäüng, l xo L truưn cho con làõc A
lỉûc cỉåỵng
17

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
− Nháûn xẹt kãút qu thê nghiãûm?
− Thay âäøi vë trê M trón thanh õóứ
laỡm gỗ?
Nhỏỷn xeùt giaù trở cuớa tỏửn säú
ca con làõc A v con làõc B?
− Làõp táúm N vo con làõc A âãø
tàng lỉûc cn, con làõc váùn dao
âäüng nhỉ thãú no? Biãn âäü dao
âäüng nhỉ thãú no?
− Thãú no l hiãûn tỉåüng cäüng
hỉåíng?

− Âiãưu kiãûn cọ cäüng hỉåíng nhỉ
thãú no?
− Khi no hiãûn tỉåüng
hỉåíng cọ låüi?
− Khi no hiãûn tỉåüng
hỉåíng cọ hải? Nãu cạch
phủc cạc hiãûn tỉåüng
hỉåíng?

cäüng
cäüng
khàõc
cäüng

− Thãú no l sỉû tỉû dao âäüng?
− Dao âäüng do lỉûc cỉåỵng bỉïc cọ
phi sỉû tỉû dao âäüng hay khäng?
− Cáúu tảo ca sỉû tỉû dao âäüng
nhỉ thãú no?

− Hy so sạnh sỉû tỉû dao âäüng
v dao âäüng cỉåỵng bỉïc?

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
bỉïc ca con làõc B tạc dủng våïi táưn säú bàịng
f.
+ Lỉûc cỉåỵng bỉïc bàõt con làõc A phi dao
âäüng, sau thåìi gian ngàõn, con làõc A dao âäüng
cỉåỵng bỉïc våïi táưn säú f.
+ Khi thay âäøi vë trê M âãø thay âäøi táön säú f:
− Khi f≈f0 con làõc A cọ biãn âäü låïn nháút l
hiãûn tỉåüng cäüng hỉåíng dao âäüng.
− Khi f<f0 hay f>f0 biãn âäü con làõc A gim
nhanh
+ Làõp táúm N vo con làõc A âãø tàng lỉûc cn,
con làõc váùn dao âäüng cäüng hỉåíng khi f=f0
nhỉng biãn âäü nh hån.
3.3. Khại niãûm sỉû cäüng hỉåíng: Hiãûn
tỉåüng biãn âäü ca dao âäüng cỉåỵng bỉïc tàng

nhanh âãún mäüt giạ trë cỉûc âải, khi táưn säú
ca lỉûc cỉåỵng bỉïc bàịng táưn säú riãng ca
hãû dao âäüng âỉåüc gi l sỉû cäüng hỉåíng.
− Âiãưu kiãûn cọ cọỹng hổồớng: f=f0 hay =0
Nóỳu ma saùt nhoớ thỗ biãn âäü ca dao âäüng
cäüng hỉåíng låïn.
4. ỈÏng dủng v khàõc phủc hiãûn tỉåüng
cäüng hỉåíng:
− Cọ låüi: l ngun tàõc chãú tảo táưn säú kãú
âãø âo táưn säú.
− Cọ hải: + Lm âäø gy do dao âäüng cỉåỵng
bỉïc cọ biãn âäü låïn nãn nàng lỉåüng dao âäüng
låïn
+ Khàõc phủc: trạnh cäüng hỉåíng khi
f≠f0
5. Sỉû tỉû dao âäüng:
5.1. Khại niãûm: Sỉû dao õọỹng õổồỹc duy trỗ
maỡ khọng cỏửn taùc duỷng cuớa ngoải lỉûc, chè
âỉåüc b nàng lỉåüng âỉåüc gi l sỉû tæû
dao âäüng.
5.2. Cå cáúu hãû tæû dao âäüng:
− Váût dao âäüng âiãưu ho.
− Ngưn nàng lỉåüng: âiãûn, nhiãût,...
− Cå cáúu truưn nàng lỉåüng
5.3. Sỉû khạc nhau giỉỵa dao âäüng cỉåỵng
bỉïc v hãû tỉû dao âäüng:
− Dao âäüng cỉåỵng bỉïc do ngoải lỉûc tưn
hon Fn tạc dủng khi táưn säú lỉûc cỉåỵng bỉïc
bàịng táưn säú dao âäüng riãng: f=f0
− Hãû tỉû dao âäüng do cung cáúp nàng lỉåüng

b trỉì nàng lỉåüng bë máút mạt âãø váût dao
âäüng cọ biãn âäü v nàng lỉåüng dao âäüng,
táưn säú dao âäüng khäng âäøi

4. CNG CÄÚ: Nhàõc lải nghéa nghiãn cỉïu dao âäüng tàõt dáưn v dao âäüng cỉåỵng
bỉïc; âiãưu kiãûn xy ra cäüng hổồớng vaỡ phổồng phaùp duy trỗ dao õọỹng.
5. DN DOè: Lm cạc bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp chỉång I.
Ngy soản: 25/09/2005
TIÃÚT

10&BS
Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

18

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H


Gi¸o ¸n VËt lý 12
BI TÁÛP
Än táûp chỉång I
I. MỦC TIÃU:
1. Kiãún thỉïc:
− Än táûp cạc âàûc trỉng ca váût dao õọỹng õióửu hoaỡ vaỡ lỏỷp phổồng trỗnh chổùng minh
vỏỷt dao âäüng âiãưu ho.
− Än táûp phỉång phạp täøng håüp dao âäüng bàịng gin âäư vectå quay v cạch láûp
phỉång trỗnh cho dao õọỹng tọứng hồỹp.
2. Kyợ nng: Sổớ duỷng thuỏửn thuỷc caùc phổồng phaùp lỏỷp phổồng trỗnh cho vỏỷt dao
âäüng âiãưu ho.
3. Thại âäü: Hc sinh têch cỉûc ch âäüng, nghiãm tục, chênh xạc trong nghiãn cỉïu

khoa hc.
II. PHỈÅNG PHẠP GING DẢY: Nãu váún âãư, hc sinh ch âäüng v têch cỉûc
nghiãn cỉïu.
III. CHØN BË GIẠO CỦ:
1. Giạo viãn: Phỉång phạp gii cạc dảng bi táûp.
2. Hc sinh: Sạch giạo khoa v sạch bi táûp.
IV. TIÃÚN TRÇNH BI DẢY:
1. ÄØN ÂËNH LÅÏP - KIÃØM TRA SÉ SÄÚ:
Låïp
Vàõng (P−K)
2. KIÃØM TRA BI C:
− Thãú no l dao âäüng tàõt dáưn? Thãú no l dao âäüng cỉåỵng bỉïc v sỉû cäüng
hỉåíng? Nãu âiãưu kiãûn cäüng hỉåíng biãn âäü A ca dao âäüng?
3. NÄÜI DUNG BI MÅÏI:
3.1. Âàût váún âãư: Rn luûn kộ nng thaỡnh lỏỷp phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ
thọng qua cạc bi táûp. Hai tiãút hc häm nay giụp cạc em thưn thủc viãûc gii cạc bi
táûp cạc dảng trong chỉångI.
3.2. Triãøn khai bi:
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
Bi táûp 1.2 (Sạch bi táûp Váût l 12):
− Âc kè âãư bi v tọm tàõt bi Cho A=8(cm); T=2(s); t1=7,5(s)
Tỗm: a) x=?
b) x1=?
toaùn?
Hổồùng dỏựn giaới:
a) Vióỳt phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ:
Nóu caùc bổồùc lỏỷp phổồng trỗnh − Choün hãû quy chiãúu:
+ Gäúc toaû âäü taûi vë trê cán bàịng O
dao âäüng âiãưu ho?

− Chn hãû quy chiãúu nhỉ thãú + Trủc toả âäü trng våïi qu âảo chuøn
âäüng
no?
+ Chiãưu (+) tỉì x' âãún x
+ Mäúc thåìi gian luùc vỏỷt õi qua VTCB theo chióửu
v
(+)
x'
O
x
Phổồng trỗnh dao âäüng âiãưu ho täøng quạt:
x= A.sin(ωt+ϕ) (cm)
− Táưn säú gọc bàịng bao nhiãu?
2π 2π
=
= π(rad / s)
− Táưn säú gọc: ω =
T
2
HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC

19

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng Haì

Gi¸o ¸n VËt lý 12
− Theo bi ra biãn âäü dao âäüng − Biãn âäü dao âäüng: A=8(cm)
bàòng bao nhiãu?
 x = 0  A. sin ϕ = 0
− Pha ban âáưu phủ thäüc úu täú − Khi t = 0v > 0 ⇒ ωA. cosϕ > 0 ⇒ ϕ = 0(rad )


no? v âỉåüc xạc âënh nhỉ thãú
− Nãn phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ cuớa vỏỷt
naỡo?
laỡ:
x= 8.sint (cm)
Âc kè âãư bi v tọm tàõt bi b) Biãn âäü dao âäüng ca váût khi t=t1=7,5(s):
x1=8.sinπ.7,5=8.sin(6π+1,5π)=−8(cm)
toạn?
Bi táûp 1.8 (Sạch baỡi tỏỷp Vỏỷt lờ 12):
Cho: m=0,4(kg); k=40(N/m); x0=8(cm)
Tỗm: a) x=?
b) vmax=?
c) E=?
Nóu caùc bổồùc lỏỷp phổồng trỗnh Hổồùng dỏựn gii:
− Chn hãû quy chiãúu:
dao âäüng âiãưu ho?
− Chn hãû quy chiãúu nhỉ thãú + Gäúc toả âäü tải vë trê cán bàịng O
+ Trủc toả âäü trng våïi qu âảo chuøn
no?
âäüng
+ Chiãưu (+) tỉì x' âãún x
+ Mäúc thåìi gian lục th váût chuøn âäüng.
− Theo bi ra biãn õọỹ dao õọỹng Phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ täøng quạt:

x= A.sin(ωt+ϕ) (cm)
bàịng bao nhiãu?
− Biãn âäü dao âäüng: A=x0=8(cm)
− Táưn säú gọc con làõc l xo bàịng
k
40
bao nhiãu?
=
= 10(rad/s)
− Táưn säú gọc: ω =
− Pha ban âáưu âỉåüc xạc âënh nhỉ
m
0,4
thãú no?
− Khi t=0:
 x = x0 = A  A.sinϕ = A  sinϕ = 1
π
− Phæång trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ

= (rad)



2
v=0
cuớa váût viãút nhỉ thãú no?
ωA.cosϕ = 0 cos = 0

− Nón phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ cuớa vỏỷt
Vỏỷn täúc váût nàûng nhỉ thãú l:

no?
π
x = 8.sin(10t+ ) (cm)
− Khi naỡo thỗ vỏỷn tọỳc vỏỷt nỷng
2
õaỷt giaù trở cổỷc âải?
b) Váûn täúc váût nàûng:
π
− Nàng lỉåüng ca váût dao õọỹng Khi cos(10t + ) = 1 thỗ vmax= 80(cm/s)
2
õióửu ho xạc âënh nhỉ thãú no?
c) Nàng lỉåüng ca váût nàûng:
Bàòng bao nhiãu?
1
1
E = k .A2 = ⋅ 40.( 8.10 −2 ) 2 = 128.10 −3 ( J )
2
2
Baìi táûp bọứ sung: Tỗm dao õọỹng tọứng hồỹp
Nóu phổồng phaùp täøng håüp dao
âäüng bàịng phỉång phạp vectå ca váût:

quay?
x1 = 10. sin 20 πt ( cm)

π

x2 = 20. sin( 20 πt + ) ( cm)
2


π
x = 10. sin( 20 πt − ) ( cm)
 3
4


HOẢT ÂÄÜNG THÁƯY & TR
Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

NÄÜI DUNG KIÃÚN THỈÏC
20

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng Haì


Gi¸o ¸n VËt lý 12
− Biãøu diãùn cạc dao âäüng âiãưu Hỉåïng dáùn gii: Dng phỉång phạp Frexnen.
ho bàịng cạc vectå quay nhỉ thãú Biãøu diãùn cạc dao âäüng âiãưu ho bàịng cạc
no?
 A1 = 10 ( cm)
vectå quay: x1 ↔ A1 
− Hy nháûn xẹt cạc vectå quay?

ϕ 1 = 0 ( rad )

x(m)

A2

A12

A
ϕ12

0

+

ϕ

ϕ3

(∆)

 A2 = 20 ( cm)

x2 ↔ A2 
π
ϕ 2 = ( rad )

2

 A3 = 10 ( cm)

x3 ↔ A3 
π
ϕ 3 = − ( rad )

4


− Dao âäüng täøng håüp: x=x1+x2=A.sin(ωt+ϕ) (cm)
 A ( cm)
coï vectå quay: x ↔ A 
ϕ ( rad )
− Coï vectå täøng håüp: A = A1 + A2 + A3 = A12 + A3
A ⊥A

nãn A =

A2 + A2 = 10 2 + 20 2 = 10 5 ( cm)

1
2
12
1
2
− Nháûn xẹt cạc hỉåïng ca cạc
A3
vectå thnh pháưn v cạc vectå − Âäü lãûch pha ca vectå quay A12 :
täøng håüp?
A
20
tgϕ = 2 =
= 2 ⇒ ϕ 12 = 1,107 ( rad )
Tỗm õọỹ lồùn vectồ tọứng A12 v
A1 10
vectå täøng A nhỉ thãú no?
− Xạc âënh âäü lãûch pha ca dao Cọ ∆ϕ = ϕ12 − ϕ3 = 1,107 + 0 ,785 = 1,892( rad )
− Biãn âäü dao âäüng täøng håüp:
âäüng täøng håüp nhỉ thãú no?

A=

2
2
A12 + A3 + 2 A12 A3 cos∆
ϕ

A = 10 2 .5 + 10 2 + 2.10 5 .10.cos1,892 = 21,4( cm)

− Âäü lãûch pha cuía dao âäüng täøng håüp:
A sinϕ12 + A3 sinϕ3
tgϕ = 12
A12 cosϕ12 + A3 sinϕ3

π
)
4 = 0 ,757
⇒ tgϕ =
π
10 5 .cos1,107 + 10.cos(− )
4
⇒ ϕ=0,648(rad)
− Nón phổồng trỗnh dao õọỹng õióửu hoaỡ tọứng
hồỹp laỡ:
10 5 . sin1,107 + 10. sin( −

x = 10 5 sin( 20 π + 0 ,648 ) ( cm)
t

4. CUÍNG CÄÚ: Nãu cạc cäng thỉïc tênh A, ϕ ca dao âäüng âiãưu ho täøng håüp.
5. DÀÛN D: Lm cạc bi táûp trong sạch giạo khoa v sạch bi táûp.

Giạo viãn: Trỉång Chê Hiãưn

21

Täø Váût L - Trỉåìng THPT Âäng H