Văn nâng cao 11

VN HC: tit 5, 6
L GHẫT THNG
( Trớch truyn Lc Võn Tiờn - Nguyn ỡnh Chiu)
A. KT QU CN T
- Hiu c t tng ca tỏc phm l ghột hụn quõn bo chỳa, thng ngi
hin ti.
- Hiu c tớnh truyn cm l c im ngh thut c sc ca tỏc phm.
B. KIM TRA BI C
Hi: Nờu nột c sc v ngh thut ca truyn ký Thng kinh ký s ?
C. NI DUNG BI GING
I. TIU DN
1, V tỏc phm Lc Võn Tiờn
- Nguyn ỡnh Chiu sỏng tỏc Lc Võn Tiờn vo khong 1858,( Khi NĐC
bị mù cả 2 mắt, về bốc thuốc chữa bệnh cho dân ở Nam Định).
- T/p thuộc loại truyện Nôm bác học, nhng mang nhiều tính chất dân gian, cú
nhng chi tit cú tht trong cuc i tỏc gi.
- Lc Võn Tiờn c lu truyn sõu rng vựng Nam B, v c bit
c nhõn dõn a chung, vỡ th truyn cú nhiu d bn.
2. Túm tt tỏc phm: SGK
3. V trớ on trớch
- on trớch L ghột thng t cõu 473 n cõu 504, k v cuc núi chuyn
ca ụng Quỏn vi cỏc nho s tr tui. Khi Võn Tiờn, T Trc, Trnh Hõm,
Bựi Kim lm th so ti, thỡ Trnh Hõm v Bựi Kim khụng ch thua ti m
cũn gian ln. Nhõn ú ụng Quỏn mi lun bn v l ghột thng i.
4. Đại ý đoạn trích
- Đoạn trích thể hiện rõ thái độ ghét thơng của ông Quán. Đây cũng là quan
điểm tháI độ của nhân dân đối với vua chúa bạo ngợc vô đạo, với những ngời
hiền tài chịu số phận rủi ro.
II. C HI U
1. Ni ghột thng l nim tõm huyt, mang m tớnh nhõn bn.
Hi: hóy so sỏnh s cõu th núi v ni ghột v núi v nim thng, cho

nhn xột?
- on th cú 26 cõu, trong ú cú 10 cõu núi v ghột, 16 cõu núi v thng.
S li núi v thng chim s lng gp ụi li núi v ghột, iu ny th
hin tinh thn cao tỡnh yờu thng, quan nim coi tỡnh yờu thng l mt
trong nhng tiờu chớ lm ngi.
Hi: cỏch hiu cõu th bi chng hay ghột cng l hay thng ?
- Cõu th ny nh li tuyờn ngụn v l yờu v ghột i. Nhng iu ú tn
ti nh mt yờu cu v lý tng o c, lý tng sng ca con ngi.
Thng v ghột l 2 mt i lp ca tỡnh cm thng nht. Nu ó thng cỏi
tt p thỡ tt phi ghột cỏi xu xa. iu ny phự hp vi o lý lm ngi
ca nhõn dõn. Nh vy l ghột thng ca tỏc gi gn vi lý tng ca nhõn
dõn, th hin tỡnh thng dõn sõu sc.
2. Nhng iu ụng Quan ghột.
Hi: Trong li núi v kinh s cho thy ụng Quỏn ghột loi ngi no? vỡ
sao m ghột?
- ễng Quỏn ghột :
+ Kit ,Tr mờ dõm -> Để dân đến nỗi sa hầm sẩy hang. ( Vua Kit
vị vua cuối cùng của nhà Hạ, say mờ Mui h, đã phá tán của cải trong kho,
xõy Dao i, tc l i bng ngc, xõy cung Trng D trang hoàng ngọc
ngà châu báu, lm ni n chi hng lc. Lại thả hổ báo ra chợ vồ dân lành
để mua vui;
Còn Vua Tr- vị vua cuối cùng của nhà Thơng. Nghe theo lời Đát Kỉ, ngời
đàn bà đẹp nhng điêu ác, đã cho o ao đổ ru xuống làm" tu trỡ" ( ao r-
ợu), lấy chả thịt treo lên cây làm "nhục lâm" ( rng tht), bắt hàng trăm trai
gáI khoả thân làm trò dâm loạn giữa chốn " ao rợu rừng thịt" đó để cùng
ỏt K xem chi)
+ Ghét đời U, Lệ đa đoan - > khiến dân luống chịu lầm than muôn
phần. (Chỉ vì tìm mọi cách để Bao Tự cời. U Vơng đã cho xộ mi ngy trm
tm la, sai t la trờn i phong ha, thúc trống lớn nh để báo hiệu kinh
đô bị uy hiếp.Các nớc ch hầu vội mang binh mã đến cứu, đến nơi thì chỉ thấy

U Vơng đang cùng Bao Tự ngồi trên đài cao, yến tiệc linh đình. Nhìn cảnh
quan, tớng các nơI tất tả kéo đến rồi lại chng hửng ra về, Bao Tự vỗ tay
thích chí cả cời)
+ Ghét đời Ngũ Bá phân vân chuộng bề dối trá ->làm dân nhọc
nhằn. (Ng Bỏ, năm lãnh chúa của 5 nớc ch hầu cui thi Xuõn Thu thỡ dối
trá, sỏt pht nhau để tranh ngụi bỏ ch thiờn h.
+ Ghét đời Thúc Quý phân băng sớm đầu tối đánh, lằng nhằng ->
dối dân.(Vua và các lãnh chỳa cui i ng gõy ra chin tranh liờn
miờn. )
- Nờu ra ni ghột vi nhng loi ngi ú bi nhng nhõn vt lch s y ó
lm nhng vic vụ o c, ch p lờn l phi.Tt c u l nhng vic tm
pho, vụ ngha, lm hoang phớ ca ci v sc lc ca nhõn dõn.
Hi: ni ghột ca ụng Quan th hin th no?
- Ni ghột c din t : ghột cay ghột ng; ghột vo tn tõm; ngh thut
dựng ip t trong cõu th ó din t cỏi ghột ngy cng tng theo cp
nhanh v mnh. Ni ghột c miờu t trong s bin i v cht, t cm tớnh
n cm nhn lý tớnh sõu sc, v sau ú chuyn sang lũng cm thự. => Qua
ú thy quan im ca tỏc gi l ng v phớa nhõn dõn b ỏp bc m lờn ỏn
nhng k vua chỳa bo ngc. iu ny th hin tớnh nhõn dõn sõu sc trong
th vn Nguyn ỡnh Chiu.
Dẫn : Đối lập với nỗi căm ghét là tình thơng, ông Quán đã tự bộc bạch về
tình thơng của mình trong 16 câu tiếp theo
3. Nhng iu ụng Quỏn thng.
Hi: ễng quỏn by t lũng thng vi nhng i tng no?
- Nhng úi tng ụng Quỏn thng:
+ Đc thỏnh nhõn (Khng T)
+ Nha T ( học trò Khổng Tử)
+ Gia Cát Lợng
+ Các nhà thơ, nhà văn, thầy dạy học nh Đổng Tử, Đào Tiềm, Hàn
Dũ đến các triết gia nổi tiếng nh Chu Đôn Di, Trình Hạo, Trình Di.

- > Họ đều l nhng bc hin ti, phi chu s phn long ong ln n, mang
chí lớn m khụng thnh. ( Khng T mang hoi bóo giỳp i nhng ko đợc
tin dùng, mấy lần còn suýt bị hãm hại ; Nhan Tử ( Nhan Hồi), có đức, có tài
nhng mệnh yểu, công danh lỡ dở; Gia Cỏt Lng cú ti kinh bang t th, túc
trí đa mu, hết lòng tận tuỵ, nhng vn nhà Hỏn dó ht nờn chu tht bi;
o Tim t b cụng danh v nh t cy rung ly m n; Hn D chỉ vì
dám can vua quá sùng tín đạo phật mà b y i xa).
Hi: ip t "thng" c nhc li nhiu ln cú tỏc dng gỡ?
- ip t thng nhc li nhiu ln trong mt cõu th, on th cú tỏc dng
nhn mnh ni thng ngi hin ti, tic cho h khụng cú dp giỳp dõn cu
nước. Như vậy nỗi thương của ông Qu¸n thực chất là là thương dân thương
đời.
Hỏi: Nói trong tình thương này có cả nỗi thương mình, theo em có đúng
không?
G: Trong tình thương ấy có cả nỗi thương mình bởi vì cuộc đời số phận
nhân vật Lục Vân Tiên có nhiều nét tương ứng với tiểu sử tác giả. Là nhà
nho, Nguyễn Đình Chiểu từng mang trong lòng ước nguyện lập thân trả nợ
nước non, nhưng đã gắp quá nhiều bất hạnh, nên không thành. Cho nên
trong đoạn trích, lẽ thương sâu sắc của ông Quán là dành cho người hiền tài
và niềm tiếc nuối vì cái tài ấy không được sử dụng giúp dân giúp nước.
4. Quan niệm nhân sinh của Nguyễn Đình Chiểu qua nỗi niềm ghét
thương của ông Quán.
Hỏi: Qua đối tượng ghét thương của ông Quán, có thể thấy tác giả quan
tâm điều gì?
- Qua đối tượng ghét, thương của ông Quán, ta thấy điều tác giả quan tâm là
cuộc sống lầm than của nhân dân, số phận long đong của tấng lớp nho sĩ
không gặp thời, phải sống dưới ách bạo ngược của hôn quân bạo chúa.
Hỏi: tác giả lấy những dẫn liệu trong sử sách có ngụ ý gì?
- Những dẫn liệu lấy trong sử sách đều ngụ ý nói về xã hội phong kiến Việt
nam đương thời. Triều đại nh Nguyà ễn thực hiện chế độ bóc lột nặng nề, đẩy

nhân dân lâm vào cảnh khốn khổ. Ví dụ xây lăng tẩm( xây lăng Tự Đức đã
nổ ra cuộc khởi nghĩa chày vôi – Vạn niên là vạn niên nào / thành xây xương
lính hào đào máu dân); đàn áp người hiền tài cương trực, ví dụ tài năng như
Nguyễn Công Trứ còng trở thành “ con rối làm trò cười cho thiên hạ”
5. Giá trị nghệ thuật.
Hỏi: chỉ ra những biện pháp nghệ thuật đã được sử dụng trong đoạn thơ?