Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình tỉnh Tuyên Quang

Header Page 1 of 126.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ THỦY

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG
CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
THIỂU SỐ HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2017
Footer Page 1 of 126.


Header Page 2 of 126.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ THỦY

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG
CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
THIỂU SỐ HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Hữu Châu

HÀ NỘI - 2017
Footer Page 2 of 126.


Header Page 3 of 126.

LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng
đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang” là công trình
nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của GS.TS. Nguyễn Hữu Châu.
Tôi xin cam đoan rằng các số liệu, các kết quả nghiên cứu trong luận
văn này là trung thực và không trùng lặp với các công trình nghiên cứu khác,
các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc./.
Tác giả

Nguyễn Thị Thủy

Footer Page 3 of 126.

i


Header Page 4 of 126.

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, các
cán bộ và giảng viên của Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà

Nội. Trong thời gian qua đã tận tình giảng dạy, tận tình hướng dẫn, giúp đỡ
tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Nguyễn Hữu
Châu, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm chỉ bảo, hướng dẫn tôi nghiên
cứu và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới Ban tổ chức Huyện Uỷ, Phòng Nội vụ,
Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Lâm Bình; Ban Giám hiệu, các thầy giáo,
cô giáo và cán bộ nhân viên các trường tiểu học của huyện; các bạn đồng
nghiệp, những người thân đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi
học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân
tôi đã rất cố gắng, nỗ lực, song luận văn chắc chắn khó tránh khỏi những
thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các
thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn !
Tác giả

Nguyễn Thị Thủy

Footer Page 4 of 126.

ii


Header Page 5 of 126.

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Footer Page 5 of 126.

Từ viết tắt

Từ nguyên văn

CBQL

Cán bộ quản lí

CNH-HĐH

Công nghiệp hoá – Hiện đại hoá

CNTT

Công nghệ thông tin

GD

Giáo dục

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

HS

học sinh

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

MN

Mầm non

QLGD

Quản lý giáo dục

TH

Tiểu học

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TT

Thông tư

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

iii


Header Page 6 of 126.

MỤC LỤC
Lời cam đoan ...................................................................................................... i
Danh mục các từ viết tắt................................................................................... iii
Danh mục các bảng ......................................................................................... vii
Danh mục các biểu đồ, sơ đồ ......................................................................... viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VÀ
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG .............................. 9
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ............................................................ 9
1.1.1. Nghiên cứu về phát triển nhân lực .................................................... 9
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng ............................... 11
1.2. Các khái niệm cơ bản............................................................................. 15
1.2.1. Hiệu trưởng trường tiểu học ........................................................... 15
1.2.2. Đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học ............................................. 20
1.2.3. Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học ............................. 21
1.3. Những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trƣởng tiểu học ....... 22
1.3.1. Mục tiêu phát triển đội ngũ Hiệu trưởng tiểu học .......................... 22
1.3.2. Nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng tiểu học .......................... 22
1.3.3. Đặc thù phát triển đội ngũ Hiệu trưởng tiểu học vùng đồng
bào dân tộc thiểu số ................................................................................... 26
1.4. Những yếu tố ảnh hƣởng tới phát triển đội ngũ Hiệu trƣởng
tiểu học ........................................................................................................... 27
1.4.1. Các yếu tố khách quan .................................................................... 27
1.4.2. Các yếu tố chủ quan ........................................................................ 33
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 36

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ VÀ QUẢN
LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU
HỌC VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ HUYỆN LÂM
BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG ..................................................................... 37

Footer Page 6 of 126.

iv


Header Page 7 of 126.

2.1. Giới thiệu huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ................................. 37
2.1.1. Giới thiệu chung .............................................................................. 38
2.1.2. Vài nét về giáo dục phổ thông của huyện........................................ 39
2.1.3. Vài nét về giáo dục tiểu học của huyện ........................................... 42
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ................................................................. 46
2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................ 46
2.2.2. Đối tượng khảo sát .......................................................................... 46
2.2.3. Nội dung .......................................................................................... 47
2.2.4. Hình thức ......................................................................................... 48
2.2.5. Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu ................................................ 48
2.2.6. Thang đo, các công thức tính toán, thống kê .................................. 48
2.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng ............................................................. 50
2.3.1. Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học vùng đồng
bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ........................ 50
2.3.2. Thực trạng biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh
Tuyên Quang ............................................................................................. 57
2.4. Đánh giá thực trạng ............................................................................... 65

2.4.1. Những kết quả đã đạt được ............................................................. 65
2.4.2. Những hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân .................................... 66
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 69
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU
TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN
TỘC THIỂU SỐ HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG................. 70
3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp ....................................................................... 70
3.2. Quan điểm và nguyên tắc đề xuất......................................................... 72
3.2.1. Quan điểm ....................................................................................... 72
3.2.2. Nguyên tắc ....................................................................................... 72
3.3. Các giải pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ Hiệu trƣởng các
trƣờng Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình,
tỉnh Tuyên Quang ......................................................................................... 72

Footer Page 7 of 126.

v


Header Page 8 of 126.

3.3.1. Cụ thể hóa tiêu chuẩn Hiệu trưởng tiểu học và thực hiện đánh
giá Hiệu trưởng tiểu học theo chuẩn ......................................................... 72
3.3.2. Quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng phù hợp vùng đồng
bào dân tộc ................................................................................................ 75
3.3.3. Đào tạo, bồi dưỡng đúng cái thiếu, cái yếu của đội ngũ Hiệu
trưởng tiểu học .......................................................................................... 76
3.3.4. Đổi mới công tác luân chuyển đội ngũ Hiệu trưởng ....................... 77
3.3.5. Ưu đãi cho vùng đồng bào dân tộc nhằm tạo động lực cho sự
phát triển của đội ngũ Hiệu trưởng ........................................................... 78

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi các giải pháp ................. 79
3.4.1. Mối quan hệ giữa các giải pháp ...................................................... 79
3.4.2. Khảo nghiệm về các giải pháp đề xuất ........................................... 81
Tiểu kết chƣơng 3 .......................................................................................... 85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 86
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 89
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 93

Footer Page 8 of 126.

vi


Header Page 9 of 126.

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Số lượng giáo viên và cán bộ quản lý sau 05 năm .................. 40

Bảng 2.2.

Tỷ lệ Đảng viên sau 05 năm .................................................... 41

Bảng 2.3.

Quy mô giáo dục tiểu học huyện Lâm Bình ............................ 42

Bảng 2.4.

Kết quả xếp loại hạnh kiểm học sinh tiểu học huyện Lâm
Bình, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2011 – 2016...................... 43

Bảng 2.5.

Kết quả xếp loại học lực học sinh tiểu học huyện Lâm
Bình, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2011 – 2016...................... 44

Bảng 2.6.

Thống kê cơ sở vật chất trường lớp và trang thiết bị dạy
học năm học 2015 – 2016 ........................................................ 45

Bảng 2.7.

Thống kê đối tượng khảo sát.................................................... 47

Bảng 2.8.

Thang đo dùng trong khảo sát.................................................. 49

Bảng 2.9.

Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng
đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên
Quang theo Chuẩn Hiệu trưởng tiểu học ................................. 52

Bảng 2.10.

Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng

đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên
Quang theo Chuẩn năng lực cán bộ quản lý giáo dục ............. 55

Bảng 2.11.

Các biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường
Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình,
tỉnh Tuyên Quang .................................................................... 62

Bảng 3.1.

Khảo nghiệm về các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu
số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ................................... 82

Footer Page 9 of 126.

vii


Header Page 10 of 126.

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1.

Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng
đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên
Quang về số lượng, cơ cấu, chất lượng ................................... 51

Biểu đồ 2.2. Năng lực đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng

đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên
Quang theo Chuẩn Hiệu trưởng tiểu học ................................. 53
Biểu đồ 2.3. Năng lực đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng
đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên
Quang theo Chuẩn cán bộ quản lý giáo dục ............................ 56
Biểu đồ 2.4.

Đánh giá các biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các
trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm
Bình, tỉnh Tuyên Quang ............................................................ 64

Biểu đồ 3.1. Mô hình kết quả khảo nghiệm về các phát triển đội ngũ
Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc
thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang .......................... 83
Sơ đồ 3.1.

Mối quan hệ giữa các giải pháp đề xuất cho việc phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào
dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ............. 80

Footer Page 10 of 126.

viii


Header Page 11 of 126.

MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
“Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Nhà nước và xã hội phát

triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” là
điều đã được ghi rõ trong Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Với
xu hướng cải cách và phát triển của ngành giáo dục hiện nay, vai trò của đội
ngũ cán bộ quản lý, đặc biệt là Hiệu trưởng có tính chất quyết định tới toàn bộ
công việc của nhà trường. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Tất cả mọi
việc tốt hay xấu đều xuất phát từ công tác cán bộ. Cán bộ nào phong trào ấy”.
Để có một nhà trường mạnh, phát triển toàn diện, đạt các mục tiêu đề ra thì
điều quan trọng phải có một người Hiệu trưởng giỏi. Hiệu trưởng phải có đầy
đủ năng lực cần thiết; phải năng động sáng tạo, nhiệt tình, trách nhiệm thì kết
quả giáo dục của các nhà trường sẽ ngày một nâng cao.
Để đạt được mục tiêu phát triển KT-XH giai đoạn 2011 - 2020 “Phấn
đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng
hiện đại”, Đảng và Nhà nước ta khẳng định “Phát triển, nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá chiến
lược” và “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu” là một trong những yếu
tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Nhưng quản lý giáo dục
và đào tạo còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu
đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức
nghề nghiệp. Cho nên phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo là một giải pháp mang tính đột phá nhằm
“đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện
đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội
nhập quốc tế”.

Footer Page 11 of 126.

1

Header Page 12 of 126.

Trong hệ thống giáo dục Quốc dân của nước ta hiện nay, tiểu học là bậc
học nền tảng có vai trò hết sức quan trọng, nhằm hình thành cho học sinh
những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn, lâu dài và toàn diện nhân
cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là bậc học tạo nên bộ cốt
thép làm chỗ dựa vững chắc và chi phối hướng phát triển toàn bộ nhân cách
của cả đời người. Trong những yếu tố thành công của giáo dục bậc tiểu học,
yếu tố quyết định là cán bộ quản lý giáo dục, trong đó Hiệu trưởng là người
đứng đầu có vai trò quyết định đến chất lượng và kết quả giáo dục thành công
của mỗi nhà trường. Vì vậy phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học là
một vấn đề góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT.
Những năm qua, ngành GD&ĐT tỉnh Tuyên Quang đã nỗ lực phấn đấu
đạt được những thành tựu quan trọng, trong đó sự đóng góp của hệ thống các
trường tiểu học là vô cùng quan trọng. Với vai trò, chức năng nhiệm vụ được
qui định, cùng với những đặc thù của địa phương, đội ngũ Hiệu trưởng ở các
trường tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình nói riêng và
tỉnh Tuyên Quang nói chung đã có những nỗ lực góp phần tạo nên chất lượng
giáo dục ở địa phương, cùng cả tỉnh luôn hoàn thành và giữ vững mục tiêu
phát triển giáo dục. Lâm Bình là một huyện vùng cao phía Bắc của tỉnh Tuyên
Quang cách trung tâm thành phố 150 km, với diện tích đất tự nhiên là
78.495,51ha. Huyện được thành lập năm 2011 được chia tách từ địa giới hành
chính của hai huyện Nà Hang và Chiêm Hóa. Có 8 đơn vị hành chính với dân
số 30.000 người; Tỷ lệ người dân tộc trong huyện chiếm 90 %, mật độ dân cư
thưa thớt, đời sống kinh tế khó khăn người dân chủ yếu sống bằng nghề nông
nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản. Chính vì vậy giáo dục chịu ảnh hưởng rất lớn từ
những điều kiện trên, nhất là ở những vùng đồng bào dân tộc. Chất lượng các
cấp học, bậc học còn thấp. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn nghèo
nàn. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ giáo viên cũng như đội ngũ cán bộ quản lí còn
nhiều bất cập về trình độ đào tạo, năng lực chuyên môn, năng lực nghiệp vụ

Footer Page 12 of 126.

2


Header Page 13 of 126.

quản lí. Chất lượng GD vẫn còn chưa đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục
hiện nay. Trong thực trạng chung đó, một trong những nguyên nhân là một bộ
phận đội ngũ Hiệu trưởng của các trường tiểu học trên địa bàn chưa đáp ứng
được yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Vì vậy, việc nghiên cứu để đề xuất các biện
pháp QL phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường TH trên địa bàn huyện
Lâm Bình tỉnh Tuyên Quang là rất cần thiết, cụ thể là ở những vùng đồng bào
dân tộc của huyện. Nghiên cứu thành công sẽ góp phần giải quyết được
những tồn tại trong giáo dục dân tộc của huyện hiện nay.
Xuất phát từ những lý do nêu trên, học viên lựa chọn nội dung “Phát
triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu
số huyện Lâm Bình tỉnh Tuyên Quang” làm đề tài luận văn thạc sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là nhằm đề xuất một số giải pháp
quản lý hiệu quả hơn nhằm phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu
học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Phù hợp với mục đích nghiên cứu, luận văn đề ra những nhiệm vụ
nghiên cứu cụ thể như sau:
- Tổng quan tình hình những nghiên cứu trước đây về phát triển đội
ngũ Hiệu trưởng.
- Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng.
- Phân tích thực trạng về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường

Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
- Đề xuất một số giải pháp quản lý hiệu quả hơn nhằm phát triển đội
ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện
Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
4. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các nội dung về phát triển đội

Footer Page 13 of 126.

3


Header Page 14 of 126.

ngũ và hê ̣ thố ng các biê ̣n pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh
Tuyên Quang.
- Khách thể nghiên cứu của luận văn là các trường tiểu học vùng đồng
bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
- Đối tượng khảo sát của luận văn là đội ngũ Hiệu trưởng các trường
Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
Thời điểm khảo sát là tháng 09/2016.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu tập trung vào công tác quản lý phát
triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số
huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Các công tác quản lý khác như quản lý
tổ chức, quản lý tài chính, quản lý hành chính...; và công tác quản lý phát
triển đội ngũ cán bộ không phải là Hiệu trưởng các trường tiểu học cũng
không thuộc phạm vi nghiên cứu của luận văn này.
- Phạm vi không gian: Các trường tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu

số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Các cấp đào tạo khác và các
huyện/tỉnh khác không thuộc phạm vi của luận văn này.
- Phạm vi thời cấp: Dữ liệu thứ cấp thu thập trong khoảng 05 trở lại đây
(2011 – 2016), dữ liệu sơ cấp được khảo sát vào tháng 09/2016.
6. Câu hỏi nghiên cứu
Với nội dung nghiên cứu như trên, tác giả đặt ra các câu hỏi nghiên cứu
như sau:
- Thực trạng công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học
vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang hiện nay ra sao?
- Những giải pháp quản lý phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương
nhằm phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc
thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang thời gian tới đạt hiệu quả hơn?

Footer Page 14 of 126.

4


Header Page 15 of 126.

7. Giả thuyết khoa học
Đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu
số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang mặc dù đã có những bước phát triển
về số lượng, chất lượng và cơ cấu; nhưng vẫn còn nhiều bất cập, chưa đáp
ứng được với yêu cầu về chuẩn hóa đội ngũ, chuẩn hóa nghề nghiệp và yêu
cầu thực tiễn địa phương; do vậy cần xác định một hệ thống giải pháp quản lý
khoa học, khả thi, phù hợp nhằm phát triển đội ngũ nhân lực này.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp luận nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận duy vật lịch sử và duy vật biện chứng của

Chủ nghĩa Mác - Lênin, nghiên cứu các nội dung của luận văn được tiếp cận
theo các hướng chủ yếu dưới đây.
* Tiếp cận lịch sử - lôgic
Tiếp cận lịch sử - lôgic được sử dụng trong nghiên cứu đề tài luận văn
này nhằm xem xét các dấu hiệu mang tính lịch sử theo giai đoạn hoặc theo
các thời kỳ về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo dục.
Từ đó so sánh và đối chiếu để tìm ra được lôgic giữa các dấu hiệu nhằm nhận
biết tính tất yếu về đổi mới giáo dục tiểu học, về yêu cầu đối với đội ngũ Hiệu
trưởng trường tiểu học và về các yêu cầu phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
trường tiểu học.
* Tiếp cận hệ thống
Các trường tiểu học là những phần tử trong hệ thống giáo dục quốc
dân, đồng thời là các phần tử trong hệ thống các cơ quan hành chính sự
nghiệp dưới sự lãnh đạo và quản lý của các cơ quan lãnh đạo và quản lý giáo
dục cấp tỉnh. Tiếp cận hệ thống được sử dụng trong nghiên cứu đề tài luận
văn này nhằm xem xét các dấu hiệu của các phần tử cấu thành hệ thống các
cơ quan quản lý có trách nhiệm phát triển nguồn nhân lực giáo dục nói chung
và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học nói riêng; xem xét mối quan

Footer Page 15 of 126.

5


Header Page 16 of 126.

hệ và quy luật vận hành của mọi phần tử trong hệ thống đó. Mặt khác, cách
tiếp cận này còn nhằm làm rõ mối quan hệ giữa các yếu tố đầu vào và đầu ra
của hệ thống, nhằm tìm ra các dấu hiệu đặc thù về mối quan hệ biên chứng
giữa các hoạt động quản lý phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học

theo trách nhiệm của mỗi chủ thể (phần tử của hệ thống) trong hệ thống này.
* Tiếp cận thực tiễn
Tiếp cận thực tiễn (có tài liệu gọi là tiếp cận thị trường) trong nghiên cứu
đề tài luận văn này nhằm tìm ra mối quan hệ biện chứng giữa phát triển KTXH với phát triển GD&ĐT để làm rõ các yêu cầu mới của xã hội đối với
GD&ĐT và đối với đội ngũ CBQL giáo dục. Từ đó xem xét được các yêu cầu
mới của xã hội đối với đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học trên cơ sở vận
dụng Chuẩn Hiệu trưởng trường tiểu học phù hợp với các đặc thù vùng miền
và với bối cảnh đổi mới giáo dục.
* Tiếp cận theo Chuẩn
Tiếp cận theo Chuẩn trong nghiên cứu đề tài luận văn này nhằm nhận biết
được các yêu cầu của Chuẩn về phẩm chất và năng lực của Hiệu trưởng trường
tiểu học; từ đó có các đề xuất bổ sung Chuẩn cho phù hợp với đặc điểm vùng
miền và đáp ứng các yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đồng
thời tìm các giải pháp phát triển năng lực của Hiệu trưởng theo Chuẩn.
8.2. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát hoá
các tài liệu lý luận, tìm hiểu các quan điểm Đảng, pháp luật và chính sách
của Nhà nước, điều lệ trường tiểu học và các văn bản quy phạm về giáo dục,
các công trình và tài liệu khoa học có liên quan để hệ thống hoá các khái
niệm, hình thành luận điểm lý luận cơ bản, chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo
dục để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.

Footer Page 16 of 126.

6


Header Page 17 of 126.

* Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng phương pháp quan sát, điều tra bằng phiếu hỏi, xin ý kiến
chuyên gia (bằng phiếu hỏi và phỏng vấn), khảo nghiệm và thử nghiệm nhằm
mục đích khảo sát và đánh giá thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học
ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang theo
các yêu cầu về năng lực của người quản lý và theo các yêu cầu của Chuẩn
Hiệu trưởng trường tiểu học, thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
tiểu học của các huyện. Từ đó tìm ra các mâu thuẫn, khó khăn và bất cập tiểu
học ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang
trong bối cảnh đổi mới giáo dục; đồng thời minh chứng mức độ cần thiết và
tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất trong luận văn.
* Các phương pháp hỗ trợ khác
1/ Thu thập dữ liệu:
- Dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu thứ cấp sẽ được thu thập qua văn phòng,
phòng Nội vụ, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Lâm Bình, các trường tiểu
học của huyện. Ngoài ra đề tài có sử dụng một số tài liệu cũng như thông tin
từ một số sách báo, luận văn, tạp chí, internet.
- Dữ liệu sơ cấp: Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp là điều tra,
phỏng vấn chuyên gia, quan sát. Bên cạnh đó, các phương pháp phân tích,
tổng hợp cũng sẽ được áp dụng.
2/ Phân tích dữ liệu:
- Phương pháp định lượng: tập hợp các số liệu và thông tin đã thu thập
được, chọn lọc và thống kê những thông tin cần thiết. Sau khi thu thập và
phân tích các số liệu cần thiết sẽ tiến hành so sánh qua các thời kỳ. Sử dụng
một số phần mềm tin học và sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý
số liệu và đánh giá kết quả nghiên cứu.
- Phương pháp định tính: sử dụng phương pháp phỏng vấn, lấy ý k
chuyên gia, khảo nghiệm. Ngoài ra, các phương pháp phân tích qui luật, phân
tích, tổng hợp so sánh cũng sẽ được sử dụng trong luận văn.

Footer Page 17 of 126.

7


Header Page 18 of 126.

9. Những đóng góp đề tài
- Về lý luận: Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý về phát triển đội
ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học, đồng thời xây dựng được những nội
dung về quản lý phát triển đội ngũ nhân lực này.
- Về thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho công tác
quản lý phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn huyện
Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang nói riêng và ở các trường tiểu học trong cả nước
nói chung, đặc biệt là những trường tiểu học có vị trí địa chính trị đặc thù như
Lâm Bình, Tuyên Quang.
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục; phần nội
dung của luận văn được chia thành 03 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ và quản lý phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng.
- Chương 2: Thực trạng về phát triển đội ngũ và quản lý phát triển đội
ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện
Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.
- Chương 3: Giải pháp quản lý phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường
Tiểu học vùng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.

Footer Page 18 of 126.

8


Header Page 19 of 126.

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
VÀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.1.1. Nghiên cứu về phát triển nhân lực
1.1.1.1. Những nghiên cứu nước ngoài
Thế kỷ thứ 19 có nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu về phát triển nhân
lực. Leonard Nadler - nhà xã hội học người Mỹ - trong cuốn sổ tay về phát
triển nguồn nhân lực (1984) đã chỉ ra rằng phát triển nguồn nhân lực gồm có
3 nhiệm vụ chính là (1) giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực, (2) sử dụng
nguồn nhân lực và (3) tạo môi trường thuận lợi cho nguồn nhân lực phát triển.
Lý thuyết phát triển nguồn nhân lực này đã được vận dụng hiệu quả trong
nhiều lĩnh vực quản lý nhân lực trong xã hội.
Christian Batal (2002) phân tích về năng lực làm việc cán bộ công
chức, khối doanh nghiệp Nhà nước. Xây dựng khung năng lực tiêu chuẩn trên
cơ sở đó phân loại năng lực; Đồng thời mô tả công việc chuyên môn của một
số công việc chuyên trách yêu cầu nhân lực chất lượng cao như: Phụ trách
đào tạo trong một cơ quan Nhà nước, công việc của một thủ trưởng đơn vị
trong doanh nghiệp Nhà nước.
Savin N.V. (1983) đã tập trung làm rõ Những vấn đề cơ bản của quản
lý nhà trường. Một trong những nội dung trọng tâm của công trình này được
tác giả trình bày là phương thức phát triển đội ngũ CBQL giáo dục. Tác giả đã
phân tích rõ mối quan hệ giữa phát triển xã hội và phát triển giáo dục; giữa
phát triển giáo dục và phát triển nhân lực giáo dục, trong đó đặc biệt quan
trọng là quan điểm phát triển đội ngũ nhân lực CBQL giáo dục có ảnh hưởng

trực tiếp đối với mục tiêu nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục.

Footer Page 19 of 126.

9


Header Page 20 of 126.

K.B.Everad và cộng sự (2009) trong cuốn sách “Quản trị hiệu quả
trường học” được NXB Giáo dục dịch là một cuốn sách của những người thực
hành viết cho những người thực hành. Mục đích của cuốn sách là giúp cho
các giáo viên chịu trách nhiệm quản lý cấp cao trong nhà trường, cũng như
các trường phổ thông và cao đẳng quản lý hiệu quả hơn. Kinh nghiệm của các
tác giả là phải xây dựng “cầu nối học tập giữa các tổ chức giáo dục và phi
giáo dục (chủ yếu là thương mại), để việc thực hành quản lý và xây dựng tổ
chức thành công có thể được chuyển giao qua lại giữa hai nhóm tổ chức. Một
số công ty có hiệu quả, có tư cách tốt và thành đạt, một phần bởi vì họ được
lãnh đạo và tổ chức tốt, và một phần là do CBQL của họ đã học quản lý một
cách có hệ thống. Tương tự như vậy, một số trường phổ thông và cao đẳng
hoạt động có hiệu quả và thành công, một phần là do họ được lãnh đạo và tổ
chức tốt, một phần là do Hiệu trưởng và các CBQL của họ đã được học quản
lý một cách có hệ thống.
1.1.1.2. Những nghiên cứu trong nước
Với xu hướng kế thừa, nhiều nhà khoa học Việt Nam như: Phạm Minh
Hạc, Thái Duy Tuyên, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Gia Quý, Trần Kiểm,
Nguyễn Thị Mỹ Lộc… đã chắt lọc những vấn đề tinh túy nhất của hầu hết các
tác phẩm quản lý của nước ngoài để thể hiện trong các công trình nghiên cứu
của mình về sự phát triển của công tác quản lý. Đáng lưu ý là các tác phẩm:
“Cơ sở khoa học quản lý” (Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc, 2004);

“Những luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong
thời kỳ CNH-HĐH đất nước” (Nguyễn Phú Trọng và Trần Xuân Sầm, 2001);
“Một số vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện các dân tộc
người Tây Nguyên” (Lê Hữu Nghĩa, 2001).
Trần Thị Kim Dung (2001); Nguyễn Văn Điểm và Nguyễn Ngọc Quân
(2007) đã bàn đến các hoạt động quản lý và phát triển đội ngũ nhân lực nói

Footer Page 20 of 126.

10


Header Page 21 of 126.

chung. Các kiến thức về quản trị nhân lực trong 2 tác phẩm này là một hướng
về cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu về quản lý phát triển đội ngũ CBQL giáo
dục nói chung và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT nói riêng. Đặc
biệt là các cuốn sách của Phan Văn Kha (2007) như “Giáo trình Quản lý nhà
nước về giáo dục”và “Đào tạo và sử dụng nhân lực trong nền kinh tế thị
trường ở Việt Nam” đã nêu rõ cơ sở lý luận về quản lý, các hoạt động quản lý
nhà nước về giáo dục, chỉ ra những điều cốt yếu nhất trong quản lý đào tạo,
phát triển và sử dụng nhân lực trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam. Các
tri thức khoa học trong hai công trình trên làm cơ sở cho việc quản lý phát
triển đội ngũ CBQL giáo dục nói chung và CBQL trường phổ thông nói riêng.
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
Nhìn nhận vai trò rất quan trọng của người Hiệu trưởng đối với sự tồn
tại, phát triển của một nhà trường và vị trí có ảnh hưởng quyết định đến chất
lượng và hiệu quả các hoạt động của nhà trường; đã có nhiều quốc gia trên thế
giới quan tâm đến việc nâng cao chất lượng hoạt động lãnh đạo và quản lý
của Hiệu trưởng. Chính vì vậy, đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề chất lượng

hoạt động lãnh đạo và quản lý của Hiệu trưởng và nâng cao chất lượng các
hoạt động đó nhằm đảm bảo cho sự thành công và đạt tới mục tiêu chiến lược
phát triển của các nhà trường.
Trong những năm cuối của thể kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, dưới nhiều góc
độ tiếp cận khác nhau, các nghiên cứu tập trung vào vấn đề như:
+ Phương pháp và cách thức tuyển chọn, bổ nhiệm Hiệu trưởng có chất
lượng cho các nhà trường bằng việc nghiên cứu, công bố và áp dụng chuẩn
lãnh đạo cơ sở giáo dục cho từng vùng.
+ Xây dựng và phát triển các chuẩn đào tạo Hiệu trưởng để có thể đào
tạo những Hiệu trưởng (với tư cách là nhà quản lý, nhà lãnh đạo trường học)
đáp ứng được vai trò lãnh đạo và quản lý nhà trường, đảm bảo cho nhà trường

Footer Page 21 of 126.

11


Header Page 22 of 126.

thành công; xây dựng và phát triển các chuẩn mà Hiệu trưởng phải đạt được
để thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà trường trong điều kiện hiện nay.
+ Chuẩn về các kỹ năng, phong cách lãnh đạo hoặc những năng lực cần có
để đảm bảo thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của người đứng đầu nhà trường.
+ Nghiên cứu vấn đề chương trình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL
giáo dục (cụ thể là Hiệu trưởng trường học) phải được phát triển và cập nhật
như thế nào để đáp ứng với sự phát triển của KH&CN trong xu thế hội nhập
quốc tế và toàn cầu hóa trên cơ sở so sánh các chương trình bồi dưỡng Hiệu
trưởng của nhiều quốc gia.
1.1.2.1. Những nghiên cứu nước ngoài
Jean Valérien (1991) đã phân tích về vai trò, chức năng và nhiệm vụ

của người Hiệu trưởng trường tiểu học; qua đó tác giả đã có những gợi ý các
yêu cầu về phẩm chất và năng lực của người Hiệu trưởng tiểu học và phương
thức phát triển đội ngũ đó. Đại học Nam Florida đã quy định Chuẩn chương
trình đào tạo cho Hiệu trưởng và cho nhà quản lý trường học là chương trình
tích hợp gồm mười một vùng kiến thức và kỹ năng theo bốn lĩnh vực lớn:
lãnh đạo chiến lược; lãnh đạo tổ chức; lãnh đạo giáo dục; lãnh đạo chính trị
và cộng đồng. Chương trình đào tạo nhà lãnh đạo trường học theo các nhóm
năng lực: năng lực sư phạm, giáo dục và thiết lập; năng lực kiểm soát; năng
lực lãnh đạo; năng lực tổ chức; năng lực tư vấn. Chương trình đào tạo nhà
lãnh đạo, quản lý trường học theo các năng lực: năng lực lãnh đạo, năng lực
xã hội, năng lực cá nhân, năng lực giáo dục, năng lực phát triển trường học,
năng lực tổ chức quản lý; và chuẩn chương trình đào tạo CBQL trường học
cung cấp cho những người chuẩn bị làm lãnh đạo trường học (kế cận) các
năng lực lãnh đạo và quản lý.
Ngoài ra còn có nhiều công trình nghiên cứu về phát triển giáo dục, quản
lý giáo dục, quản lý nhà trường có đề cập đến vai trò, chức trách, nhiệm vụ và

Footer Page 22 of 126.

12


Header Page 23 of 126.

hoạt động “nghề nghiệp” của Hiệu trưởng. Mục tiêu của các nghiên cứu nêu đó
là tìm cách nâng cao chất lượng lãnh đạo và quản lý của các nhà quản lý trường
học nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý trường học, đảm bảo cho nhà trường thực
thi tốt sứ mạng đào tạo nhân lực phục vụ phát triển KT-XH và đảm bảo an ninh
- quốc phòng của mỗi quốc gia. Một xu thế đã và đang diễn ra trong quá trình
cải tạo phương pháp và cách thức tổ chức giáo dục tại các quốc gia là thực hiện

quản lý dựa trên chuẩn, do vậy có khá nhiều nghiên cứu xung quanh vấn đề
chất lượng hoạt động của Hiệu trưởng so với chuẩn đã đề ra.
Tại Singapore, SEM - với Mô hình quản lý trường học ưu việt, đề cập
đến lãnh đạo nhà trường tài năng với các tiêu chí: “Người lãnh đạo phải nêu
gương sáng, có khả năng lãnh đạo, hiểu rõ mục đích, tôn trọng, khuyến khích
nhân viên. Một người lãnh đạo lĩnh hội được sứ mệnh của trường học với các
mục tiêu cụ thể, năng lực lãnh đạo tốt, và sự thông cảm cũng như tôn trọng
đồng nghiệp sẽ là động lực cho những người khác noi theo. Với vai trò của
mình, Hiệu trưởng phải vạch ra một tầm nhìn đối với những thành tích, kết
quả dự định đạt được và tạo ra một môi trường học tập lý tưởng cho học sinh
và cả giáo viên. Hiệu trưởng cần duy trì liên tục mục đích tăng cường năng
lực cho giáo viên để đối mặt với thử thách hiện tại và tương lai và luôn phấn
đấu vì sự phát triển để hướng tới nền giáo dục toàn diện cho học sinh và giáo
viên”. Trong mô hình này, lãnh đạo nhà trường được xếp vào tiêu chí số một.
1.1.2.2. Những nghiên cứu trong nước
Ở Việt Nam, năm 2009, để tạo cơ sở cho hoạt động phát triển đội ngũ
Hiệu trưởng các trường phổ thông, Bộ GD&ĐT đã tổ chức nghiên cứu, xây
dựng và ban hành Chuẩn Hiệu trưởng trường trung học cơ sở, trường trung
học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học. Mục đích ban hành quy
định Chuẩn Hiệu trưởng là để Hiệu trưởng tự đánh giá, từ đó xây dựng kế
hoạch học tập, rèn luyện, tự hoàn thiện và nâng cao năng lực lãnh đạo, quản

Footer Page 23 of 126.

13


Header Page 24 of 126.

lý nhà trường; làm căn cứ để cơ quan quản lý giáo dục đánh giá, xếp loại Hiệu

trưởng phục vụ công tác sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng
và đề xuất, thực hiện chế độ, chính sách đối với Hiệu trưởng; làm căn cứ để
các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục xây dựng,
đổi mới chương trình đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo,
quản lý của Hiệu trưởng.
Trong gần hai thập niên gần đây, đã có nhiều đề tài luận án tiến sĩ đã
chọn lĩnh vực nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường
học ở các vùng miền hoặc địa phương trong cả nước. Một số công trình
nghiên cứu điển hình như: Luận án tiến sĩ của Đỗ Bích Ngọc (1989) với đề
tài “Cải tiến công tác kiểm tra đánh giá của Hiệu trưởng trường phổ thông
cơ sở” đã nghiên cứu về lý luận, thực tiễn và các biện pháp kiểm tra và đánh
giá kết quả dạy học và giáo dục của Hiệu trưởng trường phổ thông cơ sở;
Luận án tiến sĩ của tác giả Khăm Keo Vông Phila (1996) với đề tài “Nghiên
cứu phẩm chất, nhân cách người Hiệu trưởng trường tiểu học” đã nghiên
cứu 3 nhóm phẩm chất của Hiệu trưởng trường tiểu học (phẩm chất đạo đức,
phẩm chất tư tưởng, phẩm chất công việc); đồng thời chỉ ra cách thức để
hình thành và phát triển các phẩm chất đó; Luận án tiến sĩ của tác giả
Nguyễn Liên Châu (2000), với đề tài “Một số đặc điểm giao tiếp của Hiệu
trưởng trường tiểu học” đã phân tích đặc điểm giao tiếp của Hiệu trưởng
trên các mặt: nhu cầu, mục đích và nhận thức trong giao tiếp; đồng thời chỉ
ra phương thức phát huy thế mạnh của người Hiệu trưởng trong giao tiếp;
Luận án tiến sĩ của Cao Thị Thanh Xuân (2015) về “Phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường THPT các tỉnh Bắc Tây Nguyên trong bối cảnh đổi mới giáo
dục”; Luận án tiến sĩ của Nguyễn Huy Hoàng (2011) với đề tài “Phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng trường THPT các tỉnh vùng Tây Bắc theo hướng chuẩn
hóa” đã bàn về vấn đề chuẩn hoá đội ngũ Hiệu trưởng các trường THPT và

Footer Page 24 of 126.

14

Header Page 25 of 126.

chỉ ra các biện pháp phát triển đội ngũ này theo hướng chuẩn hóa trên cơ sở
điều kiện kinh tế xã hội của các tỉnh Tây Bắc.
Ngoài ra, còn có bài báo khoa học “Giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường phổ thông ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Hồng Hải (2010)
và các luận văn thạc sĩ như: đề tài “Các biện pháp xây dựng và phát triển đội
ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học tỉnh Bắc Ninh đến năm 2010” của Nguyễn
Văn Ngọc (2006); Luận văn thạc sĩ “Giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản
lý trường tiểu học huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2011-2015” của
Đỗ Văn Ngọt (2010); Luận văn thạc sĩ “Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ
quản lý trường Tiểu học Sơn La đến năm 2020” của Đỗ Thị Minh Liên
(2013); Luận văn thạc sĩ “Phát triển đội ngũ CBQL của trường tiểu học thị xã
Phúc Yên theo chuẩn Hiệu trưởng” của Nguyễn Hồng Thanh (2014); Luận
văn thạc sĩ “Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường đại học trên địa bàn thành
phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực” của Vũ Tuấn Dũng (2015).
Có thể thấy, các công trình khoa học trong và ngoài nước đã nghiên
cứu những vấn đề cơ bản và tổng quát nhất về quản lý, phát triển nguồn nhân
lực nói chung, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, phát triển nguồn nhân
lực giáo dục. Đối với các công trình nghiên cứu khoa học có đề cập đến đội
ngũ CBQL giáo dục thì tập trung nhiều về tiêu chuẩn, yêu cầu của người
CBQL trong các trường học và một số ít nghiên cứu về giải pháp phát triển
đội ngũ CBQL, trong đó có Hiệu trưởng trường TH. Tuy nhiên, cho đến hiện
nay vẫn chưa có nhiều công trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường tiểu học, đặc biệt là ở các vùng đồng bào dân tộc, như huyện
Lâm Bình, tỉnh Quang.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Hiệu trưởng trường tiểu học

Quản lý
Trong lịch sử nhân loại có nhiều cách tiếp cận khác nhau trong quản lý

Footer Page 25 of 126.

15