Bài Giảng Quản Trị Kinh Doanh Nông Nghiệp

Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội
Khoa Kế toán & Quản trị kinh doanh

---------&---------

Quản trị kinh doanh
nông nghiệp
Nguyễn Anh Trụ


Tài liệu tham khảo










Trần Quốc Khánh. Giáo trình quản trị kinh
doanh nông nghiệp. Trường ĐHKTQD. NXB Lao
động – Xã hội, 2005.
Baker, G. A. et al. Introduction to Food and
Agribusiness Management. Prentice Hall,
Upper Saddle River, New Jersey 07458, US.
Brester, G. 2008. Introduction to Agribusiness
Management. Montana State University, US.
Wen-fei Uva. 2002. Strategic Planning for Your
Farm Business. Cornell University, Ithaca, NY

14853, US.
Các tài liệu khác…


Phương pháp tính điểm




Tham dự lớp: 10%
Thảo luận nhóm: 30%
Thi kết thúc học phần: 60%


Chương 1: Đối tượng, nhiệm vụ
và phương pháp nghiên cứu

Mục tiêu:
•

•

Nắm được đối tượng, nhiệm vụ và
phương pháp nghiên cứu môn học
Tìm hiểu các đặc điểm của sản xuất
nông nghiệp


Đối tượng nghiên cứu








Kiến thức quản trị sản xuất kinh doanh
trong các cơ sở sản xuất kinh doanh
Các vấn đề tổ chức và quản lý hoạt
động sản xuất kinh doanh
Người tổ chức và điều hành hoạt động
sản xuất kinh doanh
Mục đích sản xuất kinh doanh của các
cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp


Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp









Ruộng đất là tư liệu sản xuất chủ yếu
và đặc biệt
Đối tượng của sản xuất nông nghiệp

là các cơ thể sống
Sản xuất nông nghiệp có tính thời vụ
Thường có chu kỳ dài, tiến hành
ngoài trời trên không gian rộng
Chịu ảnh hưởng của điều kiện tự
nhiên


(tiếp…)






Sản xuất nông nghiệp nước ta phổ
biến là sản xuất nhỏ
Bình quân ruộng đất theo đầu người
thấp và lao động nhiều và phân bố
không đều giữa các vùng miền
Sản xuất nông nghiệp Việt Nam chịu
ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió
mùa


Nhiệm vụ môn học






Nghiên cứu và ứng dụng các quy luật của
sản xuất hàng hóa trong nền kinh tế thị
trường vào sản xuất kinh doanh nông
nghiệp
Trang bị cho người học những kiến thức cơ
bản về tổ chức và quản lý kinh doanh nông
nghiệp
Tổng kết các kinh nghiệm thực tiễn ở trong
và ngoài nước về tổ chức và quản lý sản
xuất kinh doanh trong các cơ sở sản xuất
kinh doanh nông nghiệp


Nội dung môn học









Các loại hình doanh nghiệp nông
nghiệp
Cơ sở khoa học của quản trị kinh
doanh nông nghiệp
Tổ chức bộ máy quản trị trong các

loại hình doanh nghiệp nông nghiệp
Chiến lược kinh doanh nông nghiệp
Kế hoạch sản xuất kinh doanh nông
nghiệp


(tiếp…)






Quản trị các yếu tố sản xuất trong
kinh doanh nông nghiệp
Tổ chức kinh doanh trồng trọt và
chăn nuôi
Tiêu thụ sản phẩm của các cơ sở sản
xuất kinh doanh nông nghiệp


Phương pháp nghiên cứu môn
học







Phương
Phương
Phương
Phương
Phương
V.v…

pháp
pháp
pháp
pháp
pháp

thống kê
điều tra
nghiên cứu điển hình
chuyên gia
toán học


Chương 2: Các loại hình doanh
nghiệp nông nghiệp

Mục tiêu:
•

•

Nắm được nguyên tắc lựa chọn các
loại hình doanh nghiệp nông nghiệp

Phân biệt được các loại hình doanh
nghiệp nông nghiệp


Vai trò của lựa chọn các loại hình
doanh nghiệp nông nghiệp






Khai thác đầy đủ và hợp lý các nguồn
lực trong nông nghiệp
Sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả
kinh tế
Xây dựng các mô hình tổ chức sản
xuất kinh doanh nông nghiệp theo
yêu cầu của kinh tế thị trường


Nguyên tắc lựa chọn và tổ chức các
loại hình doanh nghiệp nông nghiệp


•
•
•


Đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt
động có hiệu quả
Hiệu quả kinh tế
Hiệu quả xã hội
Hiệu quả môi trường
Các loại hình doanh nghiệp nông
nghiệp là tổ chức kinh tế tự chủ


(tiếp…)




Phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội
của nông nghiệp, nông thôn nước ta
Đảm bảo tính thống nhất trên 3 mặt:
quan hệ sở hữu, quan hệ quản lý và
quan hệ phân phối


Các loại hình doanh nghiệp nông
nghiệp

•

Hộ nông dân
Khái niệm: Là hình thức tổ chức sản xuất
kinh doanh trong nông, lâm, ngư nghiệp,
bao gồm một nhóm người có cùng huyết

tộc hoặc quan hệ huyết tộc sống chung
trong một mái nhà, có chung nguồn thu
nhập, tiến hành các hoạt động sản xuất
nông nghiệp với mục đích chủ yếu phục vụ
nhu cầu của gia đình.


(tiếp…)

•
•
•

•

Đặc điểm
Mục đích của hộ nông dân là sản xuất
nông lâm sản phẩm phục vụ chính họ
Sản xuất dựa trên công cụ thủ công
và trình độ canh tác lạc hậu
Các thành viên trong hộ có sự gắn bó
về quan hệ sở hữu, quan hệ quản lý
và quan hệ phân phối
Là đơn vị tái tạo nguồn lao động


(tiếp…)

•
•

•

•

Vai trò
Sản xuất nông nghiệp đáp ứng yêu cầu xã
hội
Khai thác các nguồn lực (đất đai, lao động,
vốn, v.v…)
Từng bước thích ứng với cơ chế thị trường,
áp dụng tiến bộ khoa học và kỹ thuật vào
sản xuất
Góp phần xây dựng các cơ sở hạ tầng nông
thôn


(tiếp…)

•
•

Quá trình phát triển
Giai đoạn 1954 – 1986
Giai đoạn 1988 – nay


Xu hướng phát triển của kinh tế hộ
nông dân








Các hộ nông dân sản xuất tự cung, tự cấp
chuyển sang sản xuất hàng hóa nhỏ
Các hộ nông dân sản xuất tự cấp tự túc
chuyển sang các hộ có tỷ suất hàng hóa
cao
Các hộ có tỷ suất hàng hóa cao trở thành
trang trại
Một số hộ chuyển sang kinh doanh các
ngành nghề nông thôn


Trang trại


Khái niệm: Là hình thức tổ chức sản xuất
kinh doanh cơ sở trong nông, lâm, ngư
nghiệp, có mục đích chủ yếu là sản xuất
hàng hóa; tư liệu sản xuất thuộc quyền sở
hữu hoặc sử dụng của chủ thể độc lập; sản
xuất được tiến hành trên quy mô ruộng đất
và các yếu tố sản xuất tập trung tương đối
lớn; cách thức tổ chức quản lý tiến bộ và
trình độ kỹ thuật cao; hoạt động tự chủ và
gắn với thị trường.

Đặc trưng








Mục đích của trang trại là sản xuất
hàng hóa đáp ứng yêu cầu thị trường
TLSX thuộc quyền sở hữu hoặc sử
dụng của chủ thể độc lập
Chủ trang trại là người có ý chí và có
khả năng tổ chức sản xuất kinh
doanh
Tổ chức sản xuất kinh doanh của
trang trại tiến bộ hơn


Vai trò








Thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp và
kinh tế nông thôn
Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo
các vùng sản xuất tập trung, chuyên môn
hóa
Tạo ra sản phẩm làm nguyên liệu cho công
nghiệp chế biến và dịch vụ sản xuất ở nông
thôn
Có khả năng áp dụng hiệu quả các thành
tựu khoa học và công nghệ vào sản xuất
Tạo việc làm và tăng thu nhập trong nông
thôn


Tiêu chí nhận dạng trang trại




-

-

Giá trị sản phẩm hàng hóa tạo ra trong
1 năm: từ 40 triệu đồng trở lên
Quy mô diện tích đất đai và số lượng gia
súc, gia cầm
Đối với trang trại cây hàng năm: 2 ha ở
phía Bắc và 3 ha ở phía Nam

Đối với trang trại cây lâu năm: 3 ha
Đối với trang trại hoa cây cảnh: 0,5 ha


(tiếp…)

-

Quy mô về vốn và lao động
Đầu tư vốn trên 20 triệu đồng
Thuê 2 lao động trở lên