sáng kiến Một số giải pháp nhằm phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông cho học sinh lớp 10 trường THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRƯỜNG THÚY
----------

BÁO CÁO SÁNG KIẾN

ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC VÀ
HIỆU QUẢ LUYỆN TẬP MÔN CẦU LÔNG CHO
HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT

Tác giả: TRẦN THỊ HỒNG TÍNH
Trình độ chuyên môn: cử nhân sư phạm GDTC
Chức vụ: Giáo viên
Nơi công tác: Trường THPT Nguyễn Trường Thúy

Xuân Trường, tháng 6 năm 2016
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRƯỜNG THÚY
---------1


BÁO CÁO SÁNG KIẾN

ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC VÀ
HIỆU QUẢ LUYỆN TẬP MÔN CẦU LÔNG CHO
HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT

Tác giả: TRẦN THỊ HỒNG TÍNH
Trình độ chuyên môn: cử nhân sư phạm GDTC

Chức vụ: Giáo viên
Nơi công tác: Trường THPT Nguyễn Trường Thúy

Xuân Trường, tháng 6 năm 2016

2


1. Tên sáng kiến: Một số giải pháp nhằm phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập
môn Cầu lông cho học sinh lớp 10 trường THPT
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: g i ả n g d ạ y m ô n t h ể d ụ c
3. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ ngày 25 tháng 08 năm 2015 đến ngày 28 tháng 05 năm 2016
4. Tác giả:
Họ và tên: Trần Thị Hồng Tính
Năm sinh: 1980
Nơi thường trú: Xuân Trường – Nam Định
Trình độ chuyên môn: Cử nhân sư phạm GDTC
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường THPT Nguyễn Trường Thúy
Điện thoại: 0918094727
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 70%
5. Đồng tác giả (nếu có): Không
Họ và tên: ..........................................................
Năm sinh: ..........................................................
Nơi thường trú: ...................................................
Trình độ chuyên môn:..................................................
Chức vụ công tác: ...............................................
Nơi làm việc:..........................................................
Điện thoại: ........................................................

Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: …….%
6. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
Tên đơn vị: Trường THPT Nguyễn Trường Thúy
Địa chỉ: Thọ Nghiệp – Xuân Trường – Nam Định
Điện thoại:

3


A. Lý do chọn đề tài
(Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến):
Trong những năm gần đây phong trào Cầu lông phát triển mạnh mẽ không chỉ ở
thành phố mà còn phát triển ở các vùng nông thôn. Đặc biệt phát triển mạnh vào
những năm ngành GD - ĐT đưa môn Cầu lông thành môn học bắt buộc đối với các
khối lớp không những tăng được hứng thú tập luyện cho tiết học môn Thể dục đồng
thời gây hưng phấn say mê cho học sinh các em không bị nhàm chán, tập luyện
chuyên cần hơn, tích cực hơn kết quả học tập và rèn luyện tiến bộ rõ rệt.
Để đáp ứng với sự phát triển của xã hội - xã hội công nghệ đòi hỏi người thầy phải
thật sự chuẩn mực về tư cách, nhà giáo, vừa phải chuẩn mực về kiến thức, kỹ năng.
Đạt được vấn đề này người giáo viên môn giáo dục thể chất phải không ngừng trau
dồi kiến thức, thường xuyên rèn luyện thể lực, kỹ chiến thuật để đáp ứng với những
tiến bộ kĩ thuật của người học và đạt được chuẩn mực như chỉ thị 36CT/TW của ban
bí thư Trung ương Đảng khoá VIII về: “Công tác TDTT trong tình hình mới, ghi rõ:
“phải phấn đấu đạt được các mục tiêu về giáo dục thể chất trong trường học, đồng
thời cần kiện toàn hệ thống đào tạo Cán bộ giáo viên, huấn luyện viên, vận động viên
trẻ…”
Xét cho đúng mức phong trào Cầu lông ở Nam Định cũng như toàn quốc cũng
chỉ phát triển mang tính chất tự phát mặc dù phong trào Cầu lông đang phát triển rộng
khắp từ nông thôn đến thành thị, từ miền ngược đến miền xuôi. Xong thực tế chỉ dừng
lại mang tính chất phong trào. Chúng ta có vận động viên đỉnh cao được xếp hạng 30

thế giới. Đất nước có những địa phương có đội tuyển mạnh nhưng không đồng đều
giữa các tỉnh như: Bắc Giang, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ vv…
Quan sát ở một số trận đấu trong khuôn khổ quốc gia, Hội khoẻ Phù Đổng cấp
Tỉnh, cấp Huyện. Qua tiếp xúc với các HLV, các nhà chuyên môn thì tất cả đều thừa
nhận rằng: “Các VĐV, Học sinh, Sinh viên của chúng ta thi đấu chưa đạt hiệu quả
cao là do thể lực còn yếu, kỹ chiến thuật còn chưa hợp lý, chưa đáp ứng được với
những trận đấu kéo dài, căng thẳng tầm cỡ khu vực”.
Mặt khác khi áp dụng chương trình thay Sách Giáo Khoa sau 8 năm triển khai
một số bất cập thể hiện rõ gây khó khăn cho người dạy và người học (những vấn đề
này tôi sẽ trình bày cụ thể ở phần nội dung).
Yếu tố thể lực hay nói một cách khác đưa các bài tập bổ trợ phát triển thể lực vào
trong giờ học môn Cầu lông từ lớp 10 là một yếu tố cần thiết và rất quan trọng trong
việc nâng cao thể lực chuyên môn từ đó học sinh mới có thể đáp ứng được các yếu tố
kỹ chiến thuật mà chương trình SGK đã bắt buộc.
Là một giáo viên thể chất rất có tâm huyết với nghề nghiệp, tôi mạnh dạn khẳng
định chương trình thay SGK cho 3 khối hiện tại chưa thật chuẩn (Tôi đã góp ý theo
từng năm học) . Song phân phối chương trình và SGK là pháp lệnh. Do vậy tìm được
phương án tối ưu để mang lại hiệu quả tập luyện cho học sinh là một vấn đề cần làm,
một việc làm thiết thực. Tìm ra được những nguyên nhân tồn tại, yếu kém, bất hợp lý
mạnh dạn nói ra để đem lại hiệu quả cũng là việc cần làm, cần nghiên cứu. Do vậy tôi
cần trao đổi với đồng nghiệp những tâm tư cá nhân vấn đề nảy sinh trong quá trình
giảng dạy để mọi người cùng nghiên cứu. Đó cũng là lý do tôi chọn viết đề tài: “Một
số giải pháp nhằm phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông cho
học sinh lớp 10 trường THPT” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm. Bởi môn Cầu lông
là một nội dung thi đấu thường xuyên trong các năm học, đồng thời môn Cầu lông
4


chiếm một vị trí quan trọng kể cả về giáo dục toàn diện cũng như nâng cao thể lực
chung cho học sinh, nó cũng góp một phần thành tích vào thành tích giáo dục chung

của nhà trường phổ thông, các em học sinh cũng có cơ hội được phát triển toàn diện
về các tố chất thể lực bên cạnh đó môn Cầu lông là hoạt động vận động giúp các em
phát triển cân đối hình thái chức năng cơ thể học sinh theo lứa tuổi, hình thành và
hoàn thiện cho học sinh những kỹ năng, kỹ xảo vận động cơ bản, góp phần nâng cao
thành tích tập luyện thể thao nói chung, qua đó nâng cao thành tích môn Cầu lông nói
riêng, nhằm đạt thành tích đáng kể bắt kịp với thành tích thể thao chung toàn tỉnh hiện
nay.
Vậy để nâng cao thể lực và hiệu quả tập luyện môn Cầu lông cho học sinh lớp
10 trường THPT Nguyễn Trường Thúy , tôi sẽ trình bày trong sáng kiến kinh nghiệm.

5


B. NỘI DUNG CHÍNH – NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN
I. Mục tiêu, vị trí, tác dụng và những khó khăn của việc dạy học môn Cầu lông đối
với học sinh lớp 10:
1. Mục tiêu dạy học:
Đối với mục tiêu dạy học môn Cầu lông cho học sinh khối 10 theo chương trình sách
giáo khoa mới là:
- Biết cách thực hiện cơ bản đúng kỹ thuật: Tư thế chuẩn bị; cách cầm vợt, cầm cầu;
đánh cầu thấp thuận tay; đánh cầu thấp trái tay; phát cầu cao – sâu thuận tay; phát cầu
thấp gần thuận tay
- Hiểu một số điểm trong Luật Cầu lông.
- Biết vận dụng những hiểu biết về luật khi luyện tập, thi đấu.
- Phát triển thể lực chung và khả năng khéo léo.
Với những mục tiêu nêu trên được gói gọn trong quy định là 6 tiết trong một năm học,
thực hiện theo phân phối chương trình chung của sở hoặc kế hoạch của tổ nhóm trong
trường nhưng cũng chỉ có thời lượng là 6 tiết theo quy định. Thông thường môn Cầu
lông được bố trí học ghép với một môn thể thao khác cùng với Chạy bền, đây cũng là
một trong những hình thức đổi mới dạy học của bộ môn thể dục nói chung, , nội dung,

phương pháp đến phương tiện giáo dục, đánh giá chất lượng giáo dục, kể cả việc đổi
mới cách xây dựng chương trình và những hoạt động quản lý của quá trình này cũng
nhằm mục tiêu phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông cho học sinh.
2. Vị trí của môn Cầu lông:
Với đặc trưng cơ bản của môn Cầu lông là thi đấu chính vì vậy môn thể thao này đang
được phát triển mạnh trên thế giới nói chung và trong nước nói riêng mục đích là mở
rộng phong trào, nâng cao thành tích thể thao, ở Việt Nam Cầu lông chiếm một vị trí
quan trọng trong hoạt động văn hóa TDTT quần chúng nhân dân lao động, được
Đảng, Nhà nước và toàn xã hội quan tâm phát triển.
Cầu lông được đưa vào thi đấu chính thức tại Đại hội TDTT toàn quốc, Hội khỏe Phù
Đổng toàn quốc. trước tình hình thực tế và nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn mới của bộ
môn thể dục nói chung và môn Cầu lông nói riêng trong trường phổ thông đòi hỏi
giáo viên phải có những giải pháp cụ thể thiết thực để đáp ứng với nhu cầu thực tế
hiện tại.
3. Tác dụng của tập luyện và thi đấu Cầu lông:
Cầu lông là môn thể thao được đa số các em học sinh yêu thích và tham gia tập luyện,
thi đấu. Với dụng cụ, sân bãi tập luyện và thi đấu đơn giản phù hợp với mọi lứa tuổi,
giới tính, mọi tầng lớp nhân dân lao động.
Đối với học sinh tập luyện và thi đấu Cầu lông có tác dụng phát triển toàn diện các
năng lực thể chất, tố chất thể lực như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khéo léo và các
năng lực chuyên môn để nâng cao thành tích Cầu lông, rèn luyện các phẩm chất đạo
đức tâm lý nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa, có thái độ đúng đắn với lao
động.

6


4. Những khó khăn bất cập khi giảng dạy môn Cầu lông.
- Khó khăn về trình độ học sinh không đồng đều.
Về giới tính cũng là một vấn đề lớn trong việc học tập và tiếp thu kỹ chiến thuật.

- Thời lượng học trên lớp ít số lần HS được tiếp xúc, sửa sai kĩ thuật rất ít.
- Kỹ thuật một số động tác quá khó trong khi đó học sinh là đối tượng mới tập mới
học gây ra cho học sinh tiếp thu động tác một cách thụ động, không hứng thú, tập
luyện động tác.
- Cơ sở vật chất còn quá nghèo nàn ở các Trường THPT nông thôn: không có nhà tập,
đầu tư cho tập luyện chi phí thấp. Vợt, Cầu sử dụng đều là trang bị rẻ tiền ảnh hưởng
đến kỹ thuật động tác.
- Trong phân phối chương trình thường 1 tiết Thể dục ghép từ 02 đến 03 nội dung.
Phần khởi động của giáo viên khởi động chuyên môn. Riêng phần Cầu lông khởi
động chuyên môn thường bỏ qua không thể hiện trên giáo án.
- Trình độ kĩ thuật về môn Cầu lông giữa các thầy với các thầy, các thầy với các cô
giảng dạy môn thể cũng chênh lệch gây ra sự khó khăn cho việc tiếp thu kỹ thuật của
học sinh.
II. Thực trạng giảng dạy môn Cầu lông hiện nay và một số giải pháp nhằm phát
triển thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông cho học sinh lớp 10.
1. Thực trạng giảng dạy môn Cầu lông:

Trong chương trình giảng dạy môn Cầu lông ở trường THPT từ lớp 10 đến lớp 12
các em chỉ được học các kỹ thuật của môn Cầu lông chứ các em không được trang bị
thể lực . Nếu người giáo viên không đưa các bài tập bổ trợ vào để giảng dạy mà chỉ
thực hiện các bài tập trong yêu cầu của PPCT và các bài tập hướng dẫn trong SGK thì
:
-Thứ nhất : HS chỉ biết được kỹ thuật cơ bản chứ khi áp dụng kỹ thuật đó vào thi
đấu thì không thực hiện được vì thiếu thể lực di chuyển chậm, lực cổ tay không đủ để
đánh đường cầu đúng yêu cầu.
- Thứ hai : Yêu cầu của chương trình mới thay sách giáo khoa chủ yếu các em phát
triển thể lực là chính .
- Thứ ba : Nếu không củng cố thể lực chuyên môn cho các em nội dung học lặp lại
nhiều lần thể lực chuyên môn của người học yếu dẫn đến người học bị sớm mệt mỏi
nhàm chán thiếu hứng thú tập luyện.

Với phong trào Cầu lông rộng khắp như bây giờ việc tiếp thu một vài kỹ thuật
động tác đánh cầu hay kỹ thuật di chuyển đối với các em học sinh lứa tuổi này là
không khó. Để các em phát triển thêm về thể lực, cũng như có điều kiện để phát triển
kỹ thuật động tác đánh cầu, kỹ thuật di chuyển từ kỹ năng đến kỹ xảo thì yêu cầu
người giáo viên phải nghiên cứu, tìm tòi, đầu tư vào giờ dạy một cách công phu và
đưa các bài tập mới cho các em tập luyện, tránh tập đi tập lại một vài động tác gây
nhàm chán cho các em và gây mất hứng thú về học môn Cầu lông của các em. Khi đó
giờ dạy của giáo viên mới có chất lượng cao, học sinh tích cực tự giác hơn trong học
tập cũng như trong tập luyện. Từ đó chúng ta thực hiện được mục đích cơ bản là giáo
dục sức khoẻ cho học sinh, phát triển thể lực chuyên môn là nền tảng cho phát triển
môn thể thao được nhiều người ưa thích có thành tích cao hơn.
7


2. Giải pháp thực hiện các bài tập bổ trợ vào giờ học Cầu lông để phát triển

thể lực chuyên môn môn Cầu lông.
2.1. Xây dựng kế hoạch giảng dạy và luyện tập môn Cầu Lông phù hợp với
thực tế nhà trường và đối tượng học sinh.
 Ý nghĩa , nhiệm vụ của công tác lập kế hoạch
 Ý nghĩa
Lập kế hoạch là một trong những điều kiện quan trọng nhất đảm bảo sự phát triển
liên tục và giải quyết các nhiệm vụ cơ bản của công tác giảng dạy và luyện tập, góp
phần nâng cao hiệu qủa của 2 quá trình này.
Lập kế hoạch là quá trình xác định phương hướng chuẩn bị phương tiện cho công tác
giảng dạy và tập luyện nhờ đó mà giáo viên có thể dễ dàng thực hiện và điều chỉnh
quá trình giảng dạy, luyện tập cho phù hợp với đối tượng.
 Nhiệm vụ yêu cầu
Nhiệm vụ cơ bản của công tác lập kế hoạch là xác định mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ
và chương trình luyện tập cho đối tượng khác nhau, trong đó bao gồm cả nội dung,

phương pháp, biện pháp phục vụ cho công tác giảng dạy và huấn luyện.
Yêu cầu khi lập kế hoạch là:
-Tính toán các nhiệm vụ cụ thể của kế hoạch và dự kiến các điều kiện về phương
tiện, phương pháp đảm bảo thực hiện tốt các kế hoạch đặt ra.
- Khi xây dựng kế hoạch phải đảm bảo tính cụ thể, tính khả thi vì kế hoach giảng dạy
và luyện tập xây dựng lên không phải chỉ là hình thức trên giấy, mà phải được áp
dụng vào thực tiễn với những đối tượng cụ thể.
- Đảm bảo tính kế thừa khi lập kế hoạch thể hiện ở việc phát huy những ưu điểm
khắc phục nhược điểm của kế hoạc trước, đồng thời bảo đảm tính liên tục, logic trong
các giai đoạn, thời kì khác nhau.
- Căn cứ vào phân phối chương trình dạy học bộ môn theo quy định từ đó giáo viên
lập kế hoach cụ thể cho các tiết học phù hợp với đối tượng giảng dạy.
Phân phối chương trình học môn Cầu lông lớp 10 theo quy định.

Tiết 16

- Cầu lông

Học

- Thể thao tự
chọn:
( TTTC)
- Cầu lông

Ôn

Tiết 17
- TTTC:
- Chạy bền

- Cầu lông
Tiết 18

Ôn
Học

+ Giới thiệu về môn cầu lông.
+ Các tư thế chuẩn bị cơ bản, cách cầm vợt, cầm
cầu.
+ Một số trò chơi xây dựng cảm giác cầu do GV
tự chọn
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Các tư thế chuẩn bị cơ bản, cách cầm vợt, cầm
cầu.
+ Một số trò chơi xây dựng cảm giác cầu do GV
tự chọn
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Các tư thế chuẩn bị cơ bản, cách cầm vợt, cầm
cầu.
+ Kĩ thuật di chuyển đơn bước; kĩ thuật đánh cầu
thấp thuận tay, thấp trái tay
8


- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông
Tiết 19

- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông

Ôn
Học

Tiết 20

Tiết 21

Ôn

- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông

Ôn

- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông

Ôn
Học

Tiết 22
- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông

Ôn
Học

Tiết 23
- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông

Ôn

- TTTC:
- Chạy bền
- Cầu lông

Ôn

Tiết 24

Tiết 25
- TTTC:
- Chạy bền

+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật di chuyển đơn bước kết hợp với kĩ
thuật đánh cầu thấp thuận tay, thấp trái tay
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật di chuyển đơn bước kết hợp với kĩ

thuật đánh cầu thấp thuận tay, thấp trái tay
+ Kĩ thuật di chuyển đa bước kết hợp với đánh
cầu thấp thuận tay, thấp trái tay.
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật di chuyển đa bước kết hợp với đánh
cầu thấp thuận tay, thấp trái tay.
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật di chuyển đa bước kết hợp với đánh
cầu thấp thuận tay, thấp trái tay.
+ Kĩ thuật phát cầu thuận tay
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật phát cầu thuận tay và một số kĩ thuật
đã học do GV tự chọn.
+ Một số chiến thuật đánh đơn.
+ Đấu tập
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật đánh cầu thấp tay kết hợp với các kĩ
thuật di chuyển đã học và một số kĩ thuật đã học
do GV tự chọn.
+ Một số chiến thuật đánh đơn.
+ Đấu tập
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
+ Kĩ thuật đánh cầu thấp tay kết hợp với các kĩ
thuật di chuyển đã học.
+ Giới thiệu một số điều luật cơ bản về cầu lông

+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.

9


- Cầu lông

Ôn

Tiết 26

Tiết 27

- TTTC:
- Chạy bền
- Kiểm tra

+ Kĩ thuật đánh cầu thấp tay kết hợp với các kĩ
thuật di chuyển đã học.
( Chuẩn bị kiểm tra )
+ Thực hiện kế hoạch dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa hình tự nhiên.
Cầu lông

Từ phân phối chương trình trên tôi lập kế hoach cụ thể cho từng tiết học của
học sinh lớp 10
Chủ đề
Thứ môn
tự

học,
tiết chủ đề
dạy liên
môn
- Cầu
lông

Tiết
16

Học + Giới thiệu về
môn cầu lông.
+ Các tư thế chuẩn bị
cơ bản, cách cầm vợt,
- Thể
thao tự cầm cầu.
chọn:
+ Một số trò chơi xây
( TTT dựng cảm giác cầu
do GV tự chọn
C)
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.

- Cầu
lông
Tiết
17

Số thứ tự tiết theo

PPCT chi tiết

Ôn + Các tư thế
chuẩn bị cơ bản, cách
cầm vợt, cầm cầu.
+ Một số trò chơi xây
TTTC: dựng cảm giác cầu
-Chạy do GV tự chọn
+ Thực hiện kế hoạch
bền
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
10

Định hướng các NL cần phát triển cho HS

- Giới thiệu tác dụng của tập luyện cầu
lông, học cách cầm cầu, cầm vợt và tư thế
chuẩn bị , chơi một số trò chơi làm quen
với cầu:: Ném cầu xa
- Giới thiệu cho h/s về môn bóng chuyền ,
các động tác khởi động chung và khởi động
chuyên môn học tư thế chuẩn bị , hình
thành động tác để thực hiện tốt bài tập .
- Chạy bền: luyện tập chạy bền trên dịa
hình tự nhiên .
-Yêu cầu : Biết cách khởi động với bóng,
tư thế chuẩn bị, có sự nỗ lực ý chí hoàn
thành bài tập chạy bền ,có sự tăng thể lực

nhất là sức bền,
- Biết cách cầm cầu, cầm vợt đúng, thực
hiện được tư thế chuẩn bị, một số trò chơi
làm quen với cầu.
- Đảm bảo an toàn trong tập luyện.
Biết tư thế chuẩn bị, kỹ thuật di chuyển
,bước đầu hình thành một số bài tập làm
quen với cầu , chơi một số trò chơi làm
quen với cầu:: Ném cầu xa, lắc cổ tay
Bước đầu biết di chuyển, có sự nỗ lực ý chí
hoàn thành bài tập chạy bền ,có sự tăng thể
lực nhất là sức bền, sức nhanh và khéo léo .
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .


Tiết
18

Tiết
19

- Cầu
lông

Ôn + Các tư thế
chuẩn bị cơ bản, cách
cầm vợt, cầm cầu.
Học + Kĩ thuật di
chuyển đơn bước; kĩ
TTTC: thuật đánh cầu thấp

- Chạy thuận tay, thấp trái
tay
bền
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.

-Nắm và thực hiện được phối hợp di
chuyển đơn bước đánh cầu thuận tay, trái
tay, có sự tăng thể lực .
Các bài tập di chuyển ngang , di chuyển
tiến lùi, chạy về các góc sân
- Biết tư thế chuẩn bị, kỹ thuật di chuyển
,bước đầu hình thành một số bài tập làm
quen với bóng , bước đầu biết chuyền bóng
cao tay , có sự nỗ lực ý chí hoàn thành bài
tập chạy bền ,có sự tăng thể lực nhất là sức
bền, sức nhanh và khéo léo .
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .

- Cầu
lông

Thực hiện tương đối tốt kĩ thuật di chuyển
đơn bước kết hợp đánh cầu thấp thuận , trái
tay, Các bài tập di chuyển ngang , di
chuyển tiến lùi, chạy về các góc sân và kĩ
thuật chuyền bóng cao tay. Bước đầu biết
chuyền bóng thấp tay , có sự nỗ lực ý chí

hoàn thành bài tập chạy bền ,có sự tăng thể
lực nhất là sức bền, sức nhanh và khéo léo.
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .

Ôn + Kĩ thuật di
chuyển đơn bước kết
hợp với kĩ thuật đánh
TTTC: cầu thấp thuận tay,
- Chạy thấp trái tay
+ Thực hiện kế hoạch
bền
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
- Cầu
lông

Tiết
20

Tiết
21

Ôn + Kĩ thuật di
chuyển đơn bước kết
hợp với kĩ thuật đánh
cầu thấp thuận tay,
thấp trái tay
TTTC: Học + Kĩ thuật di
- Chạy chuyển đa bước kết

hợp với đánh cầu
bền
thấp thuận tay, thấp
trái tay.
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
- Cầu
Ôn + Kĩ thuật di
lông
chuyển đa bước kết
hợp với đánh cầu
TTTC: thấp thuận tay, thấp
- Chạy trái tay.
+ Thực hiện kế hoạch
bền
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
11

Thực hiện tốt kĩ thuật di chuyển đơn bước
kết hợp đánh cầu thấp thuận , trái tay, và kĩ
thuật di chuyển, kĩ thuật chuyền bóng.
Bước đầu biết thực hiện kĩ thuật di chuyển
đa bước kết hợp với đánh cầu thấp thuận,
thấp trái tay, có sự nỗ lực ý chí hoàn thành
bài tập chạy bền ,có sự tăng thể lực nhất là
sức bền, sức nhanh và khéo léo.

- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .

Thực hiện tốt kĩ thuật di chuyển đa bước
kết hợp đánh cầu thấp thuận , trái tay, và kĩ
thuật di chuyển, kĩ thuật chuyền bóng. Nắm
được kích thước, sân bãi, dụng cụ của sân
bóng chuyền, có sự nỗ lực ý chí hoàn thành
bài tập chạy bền ,có sự tăng thể lực nhất là
sức bền, sức nhanh và khéo léo.
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .


- Cầu
lông

Tiết
22

TTTC:
- Chạy
bền

- Cầu
lông

Tiết
23

TTTC:
- Chạy

bền

- Cầu
lông

Tiết
24

Tiết
25

TTTC:
- Chạy
bền

- Cầu
lông
TTTC:
- Chạy
bền

Ôn + Kĩ thuật di
chuyển đa bước kết
hợp với đánh cầu
thấp thuận tay, thấp
trái tay.
Học + Kĩ thuật phát
cầu thuận tay
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.

+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
Ôn + Kĩ thuật phát
cầu thuận tay và một
số kĩ thuật đã học do
GV tự chọn.
Học + Một số chiến
thuật đánh đơn.
+ Đấu tập
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
Ôn + Kĩ thuật đánh
cầu thấp tay kết hợp
với các kĩ thuật di
chuyển đã học và
một số kĩ thuật đã
học do GV tự chọn.
+ Một số chiến thuật
đánh đơn.
+ Đấu tập
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
hình tự nhiên.
Ôn + Kĩ thuật đánh
cầu thấp tay kết hợp
với các kĩ thuật di
chuyển đã học.

+ Giới thiệu một số
điều luật cơ bản về
cầu lông
+ Thực hiện kế hoạch
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa
12

Tự giác ,tích cực ,nắm và bước đầu thực
hiện được các động tác mới, hình thành kỹ
năng các động tác ôn tập, tác phong nhanh
nhẹn. Nắm được một số điều luật cơ bản
môn bóng chuyền, có sự nỗ lực ý chí hoàn
thành bài tập chạy bền ,có sự tăng thể lực
nhất là sức bền, sức nhanh và khéo léo.
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .

Tự giác ,tích cực ,nắm và bước đầu thực
hiện được các chiến thuật đánh đơn, đấu
tập , hình thành kỹ năng các động tác ôn
tập , tác phong nhanh nhẹn. Có sự nỗ lực ý
chí hoàn thành bài tập chạy bền ,có sự tăng
thể lực nhất là sức bền, sức nhanh và khéo
léo.
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .

-Thực hiện phối hợp được di chuyển đa
bước, đơn bước đánh cầu thấp thuận tay,
trái tay .
- Phối hợp được kĩ thuật di chuyển kết hợp

chuyền bóng.
- Có sự tăng thể lực , đảm bảo an toàn
trong tập luyện .

+Thực hiện phối hợp được di chuyển đa
bước, đơn bước đánh cầu thấp thuận tay,
trái tay .
+ Thực hiện tốt kĩ thuật di chuyển kết hợp
với chuyền bóng. Bước đầu làm quen với
kĩ thuật phát bóng thấp tay nghiêng mình,
tích cực hoàn thành bài tập chạy bền.
+ Có sự tăng thể lực, đảm bảo an toàn trong
tập luyện.


Tiết
26

hình tự nhiên.
- Cầu
Ôn + Kĩ thuật đánh
lông
cầu thấp tay kết hợp
với các kĩ thuật di
TTTC: chuyển đã học.
- Chạy ( Chuẩn bị kiểm tra )
+ Thực hiện kế hoạch
bền
dạy học của GV.
+ Luyện tập trên địa

hình tự nhiên.
- Kiểm Cầu lông
tra

Tiết
27

-Thực hiện phối hợp được di chuyển đa
bước , đơn bước đánh cầu thấp thuận tay,
trái tay , hình thành kỹ năng đánh cầu thấp
thuận tay và trái tay,từng bước hạn chế
những yếu kém về kỹ thuật đánh cầu. Biết
cách và thực hiện được kỹ thuật di chuyển
kết hợp với chuyền bóng, kỹ thuật phát
bóng thấp tay nghiêng mình, có sự nỗ lực ý
chí hoàn thành bài tập chạy bền, phát triển
sức bền , khéo léo .
- Đảm bảo an toàn trong luyện tập .
HS nắm và thực hiện được 1 số kỹ thuật di
chuyển kết hợp đánh cầu thấp thuận tay và
trái tay, nắm được kích thước sân bãi, dụng
cụ môn Cầu lông, ứng dụng được 1 số điều
luật cơ bản khi luyện tập và thi đấu, tác
phong nhanh nhẹn, đảm bảo an toàn.

2.2.Chọn đối tượng.
Đối tượng tôi chọn có 6 lớp 10 với 274 em/1 năm tỷ lệ nam nữ giữa các lớp tương
đương với nhau. Thể lực giữa các lớp lúc chọn vào là ngẫu nhiên gần như bằng nhau.
Được chia làm 2 nhóm; 1 nhóm làm thực nghiệm, nhóm còn lại để đối chứng.
Nhóm thứ nhất: tập luyện bình thường theo hướng dẫn của Sách giáo viên bao gồm

các lớp:
10A1 có 45 học sinh
10 A2 có 46 học sinh
10 A3 có 45 học sinh.
Tổng số học sinh của nhóm thứ nhất là 136 học sinh.
Nhóm thứ hai: Tập luyện theo phương pháp thực nghiệm áp dụng các bài tập bổ
trợ phát triển thể lực chuyên môn môn Cầu lông vào giảng dạy.
10 A4 có 45 học sinh
10 A5 có 47 học sinh
10 A6 có 46 học sinh
Tổng số học sinh nhóm thứ hai là : 138 em.
Để góp phần nâng cao hiệu quả của tiết học Cầu lông tôi đã nghiên cứu và vận dụng
đem vào giảng dạy các bài tập bổ trợ phát triển thể lực với thời gian từ 5 – 6 phút/tiết
(vào phần thể lực của mỗi giáo án) liên tục từ tiết thứ nhất cho đến tiết cuối cùng của
chương trình Cầu lông.
2.3. Các bài tập áp dụng trong quá trình giảng dạy đối với học sinh lớp 10 nhằm
phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông
Từ thực tế giảng dạy và được sự góp ý của đồng nghiệp tôi mạnh dạn đưa hệ thống
các bài tập sau vào thực tế giảng dạy với đối tượng thực nghiệm.
 Nhóm các bài tập phát triển sức mạnh.
13


Đặc điểm thi đấu Cầu lông và tập luyện Cầu lông là người chơi Cầu lông luôn phải
di chuyển liên tục với tốc độ cao trong phạm vi diện tích sân của mình bằng bước
chạy, bật nhảy, cùng với đó là việc kết hợp các động tác đánh cầu hợp lý, nhanh,
mạnh để thực hiện được ý đồ chiến thuật,v.v…Vì vậy sức mạnh trong Cầu lông được
thể hiện ở các động tác xuất phát, các động tác bật nhảy, khả năng di chuyển nhanh,
và các động tác đánh cầu,v.v…Từ đó cho ta thấy sức mạnh trong môn Cầu lông là sức
mạnh tốc độ.

Năng lực làm việc biểu hiện lớn nhất trong một thời gian ngắn nhất mang tính bột
phát cho nên trong giảng dạy sức mạnh tốc độ phải sử dụng các phương pháp đúng để
phát triển năng lực làm việc với tốc độ cao vì vậy phải sử dụng các phương pháp đúng
để phát triển năng lực làm việc với tốc độ cao của các nhóm cơ tham gia vào hoạt
động mà không tập luyện sức mạnh Cầu lông một cách tuỳ tiện.
Từ cơ sở lý luận cũng như quan điểm vận động tập luyện và thi đấu Cầu lông. Các
bài tập để phát triển sức mạnh tốc độ chuyên môn Cầu lông được tôi đưa vào cho học
sinh tập luyện các bài tập sau.
Bài tập 1: Ném cầu xa.
- Mục đích: Phát triển sức mạnh của cánh tay và phối hợp động tác vươn hông
đánh tay trong khi đánh cầu.
- Chuẩn bị: Mỗi em một quả Cầu lông Hải Yến đứng đối diện nhau cách nhau 5 m.
- Cách tập luyện: Đứng thành 4 hàng ngang hoặc 2 hàng dọc, quay mặt vào nhau
cách nhau 5 m, giãn cách 1 sải tay. Giáo viên ra lệnh bằng còi 2 hàng có cầu thực hiện
ném cầu ra xa phía hàng đối diện.
- Thực hiện: Đứng chân trước chân sau (không được lấy đà, không được nhảy lên)
đưa cầu ra sau vươn hông và ném. Hàng đối diện nhặt cầu và ném lại tương tự.
Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

5m
. GV
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

5m

Bài tập 2 : Lắc cổ tay.
- Mục đích : Phát triển sức mạnh của cổ tay và độ dẻo của cổ tay trong khi thực
hiện kỹ thuật đánh cầu .
- Chuẩn bị : Vợt Cầu lông mỗi HS một chiếc .
- Cách tập luyện : Tập đồng loạt hàng cách hàng 2m
Động tác 1: đưa tay cầm vợt về trước lắc cổ tay qua trái rồi qua phải liên tục trong
thời gian 1phút .
Động tác 2 : đưa tay cầm vợt lên đầu xoay mạnh cổ tay hết biên độ theo vòng tròn
thời gian 30s rồi đổi chiều tiếp tục 30s
14

Đội hình tập luyện .
x

x
x

x

x

x

x
x

x

x
x

x
x

x

x

x

x

x

x

x
x

x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x

x

. GV
Bài tập 3: Bật cóc 4 bước.
- Mục đích: Phát triển sức mạnh tốc độ của cơ chân.
- Cách tập: Hai tay chống hông ngồi nhổm trên gót chân, kiểng gót khi có hiệu lệnh
của giáo viên người tập bật liên tục 4 bước về phía trước với độ dài tối đa. Nam tập 5
tổ; nữ tập 3 tổ, thời gian nghỉ giữa các tổ là 30 giây.
- Đội hình tập luyện: Tập đồng loạt ở đội hình khởi động. Hàng trước bật 4 bước,
tiếp đến hàng sau cho đến hết và quay lại.
Đội hình.
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x

x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x

x

x

x

x

x

x

x

GV

Các bài tập phát triển sức nhanh.
Trong tập luyện và thi đấu Cầu lông, yếu tố sức nhanh là một tố chất cơ bản. Nó thể

hiện ở những đường cầu với tốc độ nhanh biến hoá điểm rơi. Đòi hỏi khi vận động
phải có phản ứng nhanh. Cầu lông là một môn thể thao không có chu kỳ nên quá trình
phản ứng của nó là phụ thuộc vào sức nhanh động tác. Quan trọng nhất đó là sức
nhanh di chuyển để thực hiện kỹ thuật động tác. Vì vậy các bài tập được đưa vào để
phát triển sức nhanh cho học sinh được tôi chọn đưa vào đó là:
Bài tập 1: Nhảy dây.
- Mục đích: Phát triển sức nhanh của cổ chân và sự phối hợp vận động của tay và
chân. Tạo điều kiện thuận lợi cho các bước di chuyển để thực hiện kỹ thuật đánh cầu.
- Chuẩn bị: 12 đến 13 dây nhảy đơn ( Giáo viên mua hoặc học sinh tự tạo).
- Cách tập:
+ Đo dây: 2 tay cầm dây sao cho khi gấp đôi dây để ở vùng “chấn thuỷ” ( giữa
xương ức và bụng) thì dây vừa chạm vào đầu bàn chân.
+ Thực hiện: Khi có hiệu lệnh của giáo viên, từng hàng ngang tập đồng loạt, chú ý
khi nhảy dây đầu gối không được co chỉ dùng sức cổ chân và nhảy liên tục không có
bước đệm.
15


- Thời gian: Mỗi tổ 1 phút: Nam thực hiện 3 tổ, nữ thực hiện 2 tổ. Từng hàng ngang
luân phiên nhau để tập luyện.
Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Hàng tập luyện  x

x

x

x

x

x

x

x

.GV
Bài tập 2: Di chuyển ngang nhặt cầu 5, 18 m.
- Mục đích: Phát triển sức nhanh di chuyển ngang.
- Chuẩn bị:
+ Quả Cầu lông: 10 đến 15 quả/ em ( có thể dùng cả quả cầu hỏng).

+ Sân Cầu lông đơn.
- Cách tập: Thực hiện từng hàng đứng dọc giữa sân Cầu lông đơn. Có hiệu lệnh còi
tất cả di chuyển sang phải nhặt từng quả cầu ở đường dọc bên phải di chuyển sang trái
bỏ vào giỏ ngoài đường dọc bên trái.
- Thời gian: Nam thực hiện 3 tổ, nữ 2 tổ.Mỗi tổ 1 phút,nghỉ giữa các tổ là 1 phút.
- Đội hình tập luyện:
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
• • • • • • • •

GV .

x x x x x x x

• • • • • • • Giỏ đựng cầu

Đừơng di chuyển
x x x x x x x x

* * * * * * **

* * * * * * *

Người tập
Quả cầu

Bài tập 3: Di chuyển lên xuống 6,7 m.
- Mục đích: Nhằm phát triển sức nhanh di chuyển tiến và lùi cho người tập.
- Chuẩn bị: Sân Cầu lông, lưới Cầu lông.
- Cách tập: Tập từng hàng: 1/2 hàng ngang đứng ngang ở cuối sân phải.

1/2 hàng ngang còn lại đứng ngang ở cuối sân trái.
Nghe lệnh còi của giáo viên: Người tập lập tức chạy lên chạm tay vào lưới và chạy
lùi về phía cuối sân.
16


Mỗi người chạy lên xuống 10 lần thì dừng tập.
Đội hình tập luyện:
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
x
x
Người tập x
x
x

x
x
x
x
x
lưới

.GV
 Nhóm các bài tập phát triển sức bền.
Trong môn Cầu lông sức bền có những đặc trưng riêng. Hoạt động tập luyện và thi
đấu Cầu lông đòi hỏi người tập phải thường xuyên di chuyển nhanh, phán đoán nhanh
và họ phải thường xuyên bật nhảy đập cầu. Ngoài ra hoạt động thi đấu Cầu lông được
đánh theo hiệp không bị khống chế về thời gian. Do đó thời gian cho mỗi trận là
không cố định. Vì vậy, sức bền trong Cầu lông được thể hiện ở sức bền mạnh và sức

bền nhanh. Để phát triển 2 loại sức bền này chúng ta cần tập cho học sinh tập những
bài tập sau:
Bài tập 1: Bật cóc tiến, bật cóc lùi.
- Mục đích: Phát triển sức bền mạnh của cơ chân nhằm tăng khả năng sức bền bật
nhảy đập cầu.
- Cách thực hiện: Tập đồng loạt ở đội hình 4 hàng ngang giãn cách 1 sải tay
Học sinh 2 tay chống hông, ngồi nhổm lên 2 gót chân. Có hiệu lệnh học sinh bắt đầu
bật lên xuống liên tục ( chú ý bật độ dài tối đa 40 cm) trong thời gian 1 phút/ 1 tổ.
Nam 3 tổ, nữ 2 tổ. Thời gian nghỉ giữa các tổ là 1 phút. Đội hình:
x

x
x

x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x
x

x

x

. GV
Bài tập 2: Di chuyển 4 góc sân.
- Mục đích: Phát triển sức bền nhanh. Sức bền di chuyển phối hợp.
17


- Cách tập: Học sinh đứng ở góc sân phải khi có lệnh thực hiện chạy tiến đến góc
sân trên thì di chuyển ngang đến góc sân trên bên trái sau đó di chuyển lùi đến góc
sân trái thì di chuyển ngang đến góc sân phải và ngược lại. Tập mỗi sân 2 HS, mỗi em
chạy 1 vòng thuận, 1 vòng nghịch. Tổ chức thực hiện trên 2 sân.
x x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x x x

Người tập xuất phát
. GV
 Nhóm các bài tập phát triển khéo léo ( năng lực phối hợp vận động).
Năng lực phối hợp vận động trong Cầu lông đòi hỏi phải kết hợp nhiều năng lực
khác nhau. Song tuỳ theo mục đích hành động với từng trường hợp cụ thể mà một
năng lực nào đó sẽ cần được thể hiện trội hơn năng lực khác. Đặc biệt là các năng lực

liên kết, định hướng, phân biệt, phản ứng và thích ứng, ngoài ra còn có năng lực nhịp
điệu và thăng bằng.
- Năng lực liên kết được thể hiện sự phối hợp các bộ phận của cơ thể như chân, thân
mình và tay vào thực hiện một nhiệm vụ cụ thể của Cầu lông. Nó bắt đầu khâu quan
sát, phán đoán, di chuyển và thực hiện kỹ thuật đánh cầu ngang. Trong mỗi kỹ thuật
đơn lẻ khi ta giảng dạy kỹ thuật cho học sinh việc kết hợp các động tác đặt chân
chuyển trọng tâm cơ thể đến hoạt động của tay đòi hỏi người học sinh phải liên kết
các yếu tố không gian, thời gian và mức độ dùng sức một cách chính xác mới đảm
bảo đánh cầu đúng yêu cầu, cầu ít bị rơi.
- Năng lực định hướng được thể hiện ở khả năng xác định hướng đánh cầu chính xác
và đỡ cầu chính xác.
- Năng lực phân biệt vận động được thể hiện khả năng dùng sức cùng với cảm giác
về lưới, về sân bãi chính xác, về cảm giác với vợt, với cầu. Học sinh khi mới tập do
khả năng này còn hạn chế nên tỷ lệ đánh cầu chưa qua lưới hoặc ra ngoài sân còn cao.
- Năng lực phản ứng nhanh thể hiện khả năng phản ứng nhanh với cầu trong mọi
tình huống.
- Năng lực thích ứng, điều này thể hiện ở những học sinh chơi Cầu lông nhiều và có
trình độ cao hơn. Các em có thể thay đổi mức độ dùng sức hoặc thay đổi các động tác
- đặc biệt cổ tay để có thể điều chỉnh đường cầu.
- Năng lực nhịp điệu và thăng bằng. Năng lực này đặc biệt cần thiết cho học sinh
chúng ta. Nó thể hiện ở việc tiếp thu hoặc hành động một kỹ thuật Cầu lông theo đặc
tính nhịp điệu kỹ thuật hoặc khả năng giữ thăng bằng trong hoặc sau khi thực hiện kỹ
thuật.
Qua các quan điểm trên tôi đã đưa vào những bài tập sau để phát triển các năng lực
trên cho các em giúp các em tiếp thu bài học được tốt hơn và phát triển năng lực vận
động tốt hơn.
18


Bài tập 1: Di chuyển nhặt cầu.

- Mục đích: Phối hợp các loại di chuyển, phát triển các năng lực vận động.
- Cách tập: Mỗi sân 4 người chia theo đường giữa sân và lưới. 4 người phục vụ
cầm mỗi người 10 quả cầu đứng ở 4 góc sân trên lưới. Thực hiện ném cầu qua sân cho
người tập di chuyển nhặt và ném lên lưới ( người phục vụ ném cầu ở các vị trí khác
nhau trên sân).
Thực hiện 4 người xong đổi 4 người khác luân phiên dòng chảy.
Đội hình thực hiện.
x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x x
x x

x
x

x

x

x (người tập)
x x người phục vụ
x x (Người phục vụ)

. GV
Bài tập 2: Di chuyển đánh cầu thấp thuận tay và nghịch tay qua lưới vào ô 1,98 m.
- Mục đích: Phát triển phối hợp vận động kết hợp đánh cầu nhẹ tay ở 2 kỹ thuật đã
học, kỹ thuật thấp thuận và ngược tay.
- Cách thực hiện: 2 người ở 2 góc lưới phục vụ tung cầu cho người thực hiện di
chuyển bỏ nhỏ qua lưới vào khu vực 1,98m. Mỗi sân thực hiện 2 người. Mỗi người 5
quả cho mỗi bên.
- Yêu cầu: Di chuyển nhanh, đánh cầu đúng vào ô.

Đội hình:
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
x
GV.

x
Người tập

x Người phục vụ

19

x


Trên đây là toàn bộ hệ thống các bài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên môn Cầu
lông mà tôi đưa vào giảng dạy cho học sinh trong thời gian các em học nội dung Cầu
lông.
2.4. Kiểm tra đánh giá.
Để đánh giá năng lực phát triển về thể lực chuyên môn cũng như kỹ thuật mà các
em đã được học tôi đã đưa 3 nội dung đặc trưng để kiểm tra cho cả 2 nhóm.
 Nội dung kiểm tra:
1. Di chuyển đánh cầu bỏ nhỏ 2 ô trên lưới.
2. Đánh cầu qua lại 10 quả.
3. Phát cầu cao xa.
 Cách tiến hành kiểm tra và thang điểm.
 Di chuyển đánh cầu bỏ nhỏ 2 ô trên lưới ( 1,98m) x 2 m thực hiện 10 quả

mỗi bên 5 quả, tính số quả vào ô.
- Dụng cụ: + Sân Cầu lông hỗn hợp
+ Quả Cầu lông Hải Yến.
- Cách tiến hành: Người thực hiện kiểm tra phát cầu cho người phục vụ. Người
phục vụ đánh bổng cầu lên cao về phía sân người kiểm tra. Người kiểm tra di chuyển
và thực hiện kỹ thuật đánh cầu bỏ nhỏ vào 2 ô trên lưới. Mỗi ô thực hiện 5 quả liên
tiếp. Giáo viên đánh giá kỹ thuật di chuyển và kỹ thuật đánh cầu theo 3 mức A, B, C.
- Loại A: Di chuyển nhanh, đánh cầu thấp tay đúng, cảm giác với cầu tốt.
- Loại B: Còn di chuyển chậm, kỹ thuật còn sai sót.
- Loại C: Sai sót nhiều trong di chuyển, di chuyển chậm , kỹ thuật thực hành còn
yếu, chưa có cảm giác với cầu.
Cho điểm căn cứ vào bảng sau:
Số quả 9- 10
vào
quả
Mức
ô
kỹ thuật
Điểm

7 -8
quả

5–6
quả

4 quả

3 quả

2 quả

1 quả

0 quả

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

A
10
9
8
7
6
5
4
3
B

9
8
7
6
5
4
3
2
C
8
7
6
5
4
3
2
1
Điểm 9-10 : xếp loại Giỏi
Điểm 7-8: xếp loại Khá
Điểm 5-6: xếp loại Đạt
Điểm dưới 5 Xếp loại Chưa Đạt
 Đánh cầu qua lại 10 quả.
2 học sinh cùng kiểm tra vào sân. Mỗi người đứng một bên sân Cầu lông sử
dụng các kỹ thuật di chuyển đã học kết hợp đánh cầu thấp thuận tay và trái tay, đánh
cầu qua lại cho nhau trong phạm vi sân đơn. Đánh liên tục 10 quả thì dừng kiểm tra.
Kết quả: tính số lần liên tục nhiều nhất kết hợp với đánh giá về kỹ thuật và di
chuyển theo 3 mức A, B, C.
Loại A: Học sinh thực hiện đúng cả kỹ thuật di chuyển và kỹ thuật đánh cầu
thấp tay.
20

Loại B: Còn sai sót trong các bước di chuyển hoặc ở kỹ thuật đánh cầu thấp tay.
Loại C: Sai sót nhiều cả trong hai kỹ thuật di chuyển và đánh cầu.
- Cho điểm căn cứ vào bảng sau:
Số quả
đánh
được

9- 10
quả

7 -8
quả

5–6
quả

4 quả

3 quả

2 quả

1 quả

0 quả

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

Điểm

A

10

9

8

7

6

5

4

3

B

9

8

7

6

5

4

3

2

C

8

7

6

5

4

3

2

1

Chất
lượng
kỹ thuật

Điểm 9-10 : xếp loại Giỏi
Điểm 7-8: xếp loại Khá
Điểm 5-6: xếp loại Đạt
Điểm dưới 5 Xếp loại Chưa Đạt
 Phát cầu cao xa 10 quả
Người kiểm tra đứng vào ô phát cầu, phát vào ô chéo bên sân còn lại 10 quả rơi
đúng ô cao sân về sau.
Kết quả: Tính số quả rơi vào ô. Kỹ thuật được đánh giá theo mức độ cao và
điểm rơi của quả cầu theo mức độ A, B, C.
Loại A: Cầu bay cao và rơi xa về phía sân, kỹ thuật phát tốt.
Loại B: Cầu bay cao nhưng chưa xa hoặc xa nhưng chưa cao, kỹ thuật phát
đúng.
Loại C: Cầu bay điểm rơi gần, không cao, kỹ thuật phát chưa tốt.
Cho điểm căn cứ vào bảng sau:
Số quả
vào ô
Chất
9- 10

lượng
quả
kỹ
thuật (điểm)
A
10
B
9
C
8
Điểm 9-10 : xếp loại Giỏi
Điểm 7-8: xếp loại Khá
Điểm 5-6: xếp loại Đạt

7 -8
quả

5–6
quả

4 quả

3 quả

2 quả

1
quả

0 quả

9
8
7

8
7
6

7
6
5

6
5
4

5
4
3

4
3
2

3
2
1

21

Điểm dưới 5 Xếp loại Chưa Đạt
Lâu nay việc tập luyện và nâng cao thể lực cho học sinh vẫn được xem là thiên
chức của người dạy. Điều ấy không thể phủ nhận. Thậm chí, nó đòi hỏi giáo viên phải
tổ chức tập luyện một cách thường xuyên, không chỉ đánh giá chính xác kỹ thuật và
thể lực mà học sinh thực hiện trong quá trình tập luyện cũng như kiểm tra, mà còn
phải đánh giá đúng kĩ thuật và thể lực trong quá trình học tập, từ việc cầm cầu, cầm
vợt, đến việc thực hiện kỹ thuật, vận dụng kỹ thuật vào thực tế và thi đấu, nhằm kịp
thời uốn nắn, điều chỉnh, bổ sung những chỗ hổng về kỹ thuật và thể lực, những sai
lầm thường mắc trong quá trình học tập, để từng bước nâng cao chất lượng dạy học.
Nhưng với việc áp dụng một số giải pháp như lập kế hoạch phù hợp, phối hợp
các bài tập khác nhau vào luyện tập, kiểm tra đánh giá theo từng mức hiện nay tôi áp
dụng, nhất là phân chia từng nội dung kiểm tra cho học sinh, giáo viên có thể tổ chức
cho học sinh kiểm tra chéo, tự đánh giá, cho điểm mình, cho điểm bạn, lập đáp án,
biểu điểm để học sinh tự đánh giá, cho điểm. Nhờ vậy việc đánh giá trở nên khách
quan, công bằng, đỡ tốn thời gian và kích thích được người học, giúp người học tự
điều chỉnh cách học của mình.
Bên cạnh đó, lâu nay khi kiểm tra học sinh, giáo viên thường ngại ngần khi tổ
chức kiểm tra với nhiều kĩ thuật khác nhau môn Cầu lông (nhất là kiểm tra kỹ thuật
cá nhân) bởi vì tốn nhiều thời gian mà giáo viên thường kiểm tra 1 kỹ thuật trong số
các kỹ thuật được học rồi cho điểm, thường cho điểm sàn sàn và kết quả cuối cùng thì
tất cả đều giống nhau đó là Đạt. Điều ấy không chỉ chưa đánh giá đúng mức kết quả
học tập của học sinh, mà còn tạo tâm lí cào bằng, ít nhiều tạo những phản cảm, không
gây hứng thú cho người học. Đã đến lúc chúng ta phải thực sự đổi mới tư duy trong
cách cho điểm học sinh tạo ra sự công bằng và bình đẳng giữa các học sinh, đánh giá
đúng chất lượng và kích thích, động viên những học sinh thực sự có năng khiếu về
Cầu lông, khơi dậy ở các em niềm yêu thích môn học, tạo tâm thế hứng khởi, say mê
tìm tòi, sáng tạo khi tập luyện, thi đấu và kiểm tra, góp phần từng bước nâng cao chất
lượng và hiệu quả dạy môn Cầu lông.

2.5. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho học sinh:
Phối hợp với đoàn trường, ban giám hiệu tổ chức cho các em tham gia câu lạc bộ
thể dục của nhà trường, tổ chức các nội dung thi đấu Cầu lông vào các dịp kỷ niệm
lớn như 20/11, 26/3… ngoài ra nhóm bộ môn còn phối hợp với nhà trường tổ chức thi
đấu hội khỏe Phù Đổng cấp trường cho các em trong đó nội dung thi đấu Cầu lông là
một trong những nội dung được tổ chức thường xuyên.
Bên cạnh những hoạt động trong trường thì chúng tôi luôn khuyến khích các em
tham gia tập luyện tại các câu lạc bộ Cầu lông ở địa phương, tham gia các giải Cầu
lông phong trào từ cấp xã đến cấp huyện….
Từ đó các em cũng phần nào nâng cao được ý thức và sự ham thích tập luyện môn cầu
lông.

22


C. MỘT SỐ KẾT QUẢ CỤ THỂ, ĐÁNH GIÁ VỀ GIÁ TRỊ LỢI ÍCH CỦA
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN THỂ LỰC VÀ HIỆU QUẢ
LUYỆN TẬP MÔN CẦU LÔNG CHO HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG
THPT
Trên đây là mấy suy nghĩ bước đầu của tôi về một số giải pháp nhằm phát triển
thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông cho học sinh lớp 10 trường THPT.
Đụng chạm tới một số vấn đề nhạy cảm, những giải pháp của tôi khó tránh khỏi
khiếm khuyết.
Tuy nhiên, qua thực tế giảng dạy, khi áp dụng những giải pháp này cho bản thân
tôi và nhóm bộ môn, chúng tôi thấy những giải pháp ấy đã đạt được những kết quả và
lợi ích cơ bản sau:
I. Về phương diện lý luận:
-Học sinh khi được tập luyện theo quy trình các giải pháp giảng dạy và hướng
dẫn chi tiết các em đã tiếp cận với kỹ thuật nội dung phương pháp và hình thức giảng
dạy khoa học, hợp lý đây là một số giải pháp mang lại hiệu quả cao nhất cho các học

sinh trong quá trình học tập, cũng như khi tham gia thi đấu tại các giải thể thao từ cấp
trường tới cấp tỉnh đã đạt được những hiệu quả đáng kể so với những năm trước đây.
-Cách lựa chọn một số giải pháp giảng dạy và một số bài tập vận dụng cụ thể,
kết hợp với kiểm tra đánh giá chi tiết và đa dạng hình thức kiểm tra đối với học sinh
cũng giúp các em tích cực hơn và tăng tiến về thể lực rõ rệt, với các hoạt động ngoại
khóa phù hợp có tác dụng giáo dục tốt cho học sinh. Cũng phù hợp với mục tiêu
chung của công tác giáo dục thể chất “ bồi dưỡng tài năng thể thao cho đất nước.”
Góp phần không nhỏ vào công cuộc đổi mới phương pháp dạy học nói chung, phương
pháp dạy – học môn Cầu lông nói riêng.
-Phát huy tính chủ động, sáng tạo đối với đội ngũ giáo viên cũng như học sinh
nhà trường. Bởi đây là phương pháp có thể giúp học sinh từ việc nắm chắc những
khái niệm cơ bản liên quan trực tiếp đến nội dung học tập, chủ động, tích cực, sáng
tạo phương pháp giảng dạy trong giờ, ngoại khóa và tập luyện ngoài nhà trường, giúp
các em tự học, tự nâng cao kiến thức cho bản thân, biến quá trình giáo dục thành quá
trình tự giáo dục đã và đang được đặt ra một cách bức thiết hiện nay
II. Về phương diện thực tiễn:
1. Về chương trình SGK:
- SGK đã đưa vào chương trình nhiều môn thể thao cho các em học sinh phổ
thông, nhưng chỉ có sách giáo khoa dành cho giáo viên chưa có sách dành cho học
sinh nên dẫn đến khó khăn khi giáo viên cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ
bản về kỹ thuật các nội dung học tập và các bài tập hỗ trợ hình thành và hoàn thiện kỹ
thuật. Đồng thời Cầu lông là môn học mang tính đặc thù riêng các em được truyền
thụ kiến thức trực tiếp và thực hành luôn trong giờ học, một số học sinh khả năng tiếp
thu động tác kém không ghi chép được nên dẫn đến không thực hiện được động tác ,
hoặc gặp khó khăn khi di chuyển đánh hoặc đỡ cầu đặc biệt là động tác khó.
- Hơn nữa, số học sinh trong trường phổ thông, thường phân theo lớp học văn
hóa cho nên trình độ chuẩn bị thể lực của các em không đồng đều, đồng thời số lượng
23

học sinh nam thường nhiều hơn học sinh nữ rất nhiều. Đa số các trường chỉ tổ chức
cho học sinh luyện tập kỹ thuật các bài tập theo cấu trúc chung của giáo án cũng như
chương trình sách giáo khoa. Do vậy, những kiến thức và phương pháp giảng dạy cho
phù hợp với đối tượng học sinh cơ bản là giáo viên phải tự nghiên cứu, tìm hiểu để
giảng dạy nâng cao thể lực và hoàn thiện kỹ thuật cho học sinh trong quá trình học tập
trong nhà trường cũng như khi tập ngoại khóa.
Vì thế, lập kế hoạch dạy học và đưa các bài tập phù hợp vào quá trình tập luyện,
cũng như đưa các nội dung và hình thức kiểm tra đánh giá vào thực tế dạy học và tập
luyện môn Cầu lông cũng như tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho các em học sinh
góp phần bù đắp những hạn chế về kiến thức môn thể thao mà các em được học và
tiếp cận trong trường phổ thông, vừa giúp các em hiểu sâu thêm kỹ thuật môn Cầu
lông vừa góp phần tiếp thu động tác một cách chủ động, đạt hiệu quả cao, đồng thời
nâng cao được thể lực tránh việc tiếp thu động tác bằng cách bắt chiếc theo mẫu một
cách máy móc, cảm tính, tùy tiện khiến cho việc tiếp thu kỹ thuật và thực hiện động
tác các môn thể thao trong nhà trường không đạt được hiệu quả như mong muốn.
2. Về phía người dạy:
- Do nội dung, chương trình chưa có sách giáo khoa dành cho học sinh nên việc
cung cấp kiến thức cơ bản định nghĩa đặc điểm kỹ thuật môn Cầu lông mà giáo viên
định truyền thụ cho học sinh là vấn đề cần chú ý, bởi giáo viên thường dạy kỹ thuật và
kiến thức cơ bản thông qua phân tích làm mẫu, sau đó học sinh thực hiện không có
nhiều thời gian cũng như bài tập để học sinh có thể nâng cao thể lự và kỹ thuật. Nên
nhiều giáo viên sau khi phân tích làm mẫu thì tổ chức tập luyện mà không chú ý hoặc
yêu cầu các em phải thực hiện bài tập hoặc kỹ thuật một cách cụ thể trong hoặc sau
buổi học, nhiều em lười tập luyện hoặc chậm tiếp thu kỹ thuật dẫn đến không đạt hiệu
quả cao từ phương pháp tập luyện theo sự phân bổ thời gian nhất định. Trong khi bài
tập và khối lượng tập luyện cũng là một trong những yếu tố cơ bản quyết định hiệu
quả tiếp thu kỹ thuật động tác cũng như nâng cao thể lực của các em vì vậy cũng ảnh
hưởng không nhỏ. Từ đó cũng dẫn đến việc giảng dạy kỹ thuật động tác và tổ chức
tập các bài tâp phù hợp trong khung thời gian hợp lý với khối lượng vận động phù
hợp với đối tượng học sinh cũng ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả của các em trong

quá trình tập luyện môn Cầu lông tại trường.
- Một số giáo viên khi dạy học môn Cầu lông cũng chưa mạnh dạn áp dụng
những bài tập khác nhau nhằm tăng sự ham thích cho học sinh một cách thường
xuyên trong các giờ học Cầu lông mà chủ yếu sử dụng một vài bài tập quen thuộc
trong quá trình dạy môn học này như: tập luyện đồng loạt hoặc theo phương pháp
dòng chảy. Cũng còn có một số giáo viên chưa tập chung vào công tác chuẩn bị như
lập kế hoạch cho giờ giảng như soạn giáo án cho phù hợp với đối tượng học sinh mà
còn sao chép hoặc làm cho có thủ tục, vì vậy chất lượng giảng dạy không hiệu quả.
- Áp dụng một số giải pháp nhằm phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập
môn Cầu lông cho học sinh lớp 10 trường THPT đã giúp giáo viên chủ động hơn
trong việc lựa chọn giải pháp nâng cao thể lực và hiệu quả tập luyện môn Cầu lông
cho học sinh nhà trường nói riêng và học sinh phổ thông nói chung.

24


3. Về phía người học:
- Như đã nói ở trên, nâng cao thể lực và hiệu quả luyện tập động tác môn Cầu
lông và kỹ thuật động tác mà các em được học trong trường phổ thông nói riêng đối
với các em học sinh là một trong những kỹ thuật phức tạp khó thực hiện như kỹ thật
di chuyển tiến lùi đánh cầu cao sâu hay di chuyển chéo sân đỡ cầu thấp thuận tay hoặc
đỡ cầu thấp trái tay, khó hơn nữa là kỹ thuật di chuyển đánh hoặc đỡ cầu từ các góc
sân…, đồng thời một số học sinh có tâm lý sợ thi đấu, sợ đánh cầu không trúng hoặc
đánh không qua lưới. Hơn nữa kỹ thuật môn Cầu lông mà các em lớp 10 được học
trong trường phổ thông, đặc biệt là đối với các em học sinh phổ thông trung học
Nguyễn Trường Thúy là những môn thể thao có kỹ thuật khó, thời lượng tập luyện có
hạn, sân tập ngoài trời nên các em tỏ ra lúng túng khi tiếp thu và thực hiện kỹ thuật
động tác trong quá trình tập luyện mà còn ít nhiều tỏ ra thái độ chán nản khi tập kỹ
thuật động tác mới. (nếu người dạy không có cách tổ chức hấp dẫn, khoa học).
- Cũng do không nắm chắc những đặc trưng cơ bản của kỹ thuật động tác môn

thể thao mà các em được học một cách cụ thể, nên phần nhiều các em khi học kỹ thuật
động tác mới còn hay mắc phải lỗi khi thực hiện kỹ thuật các kỹ thuật động tác này,
mà lỗi cơ bản nhất ở các em chính là cách cầm vợt sai dẫn đến thực hiện kỹ thuạt
cũng không được hiệu quả như mong muốn.
- Áp dụng một số giải pháp nhằm phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập
môn Cầu lông cho học sinh lớp 10 trường THPT đã góp phần nâng cao hiệu quả tập
luyện cũng như thể lực và thành tích cho các em một cách rõ rệt, nhìn chung các em
không có tâm lý sợ khi phải tập luyện, và thi đấu. Hoàn thiện các tố chất vận động
nói chung, đặc biệt là sức nhanh, sức mạnh và sự khéo léo của học sinh. Thể lực của
các em được nâng nên, kết quả tập luyện động tác có tiến bộ rõ rệt.
III. Một vài số liệu cụ thể về giá trị lợi ích của một số giải pháp nhằm phát triển thể
lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông cho học sinh lớp 10 trường THPT
- Qua nhiều năm giảng dạy bộ môn, đặc biệt là việc giảng dạy các em cấp trung
học phổ thông. Đồng thời cũng qua trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong huyện
cũng như trong tỉnh Nam Định trong mỗi đợt tập huấn chuyên môn và dẫn học sinh đi
thi đấu giải thể thao cấp THPT do Sở giáo dục và đào tạo Nam Định tổ chức, tôi đã
trao đổi với đồng nghiệp về các giải pháp giáo dục học sinh trong dạy thể dục nói
chung và nâng cao chất lượng dạy môn học Cầu lông nói riêng và trao đổi cụ thể về
“một số giải pháp nhằm phát triển thể lực và hiệu quả luyện tập môn Cầu lông
cho học sinh lớp 10 trường THPT” được các thầy cô giáo đồng nghiệp chia sẻ kinh
nghiệm và đưa ra những quan điểm riêng của từng cá nhân. Từ những cuộc trao đổi
kinh nghiệm đó tôi đã sàng lọc, đúc kết các giải pháp để hướng dẫn tổ chức cho các
em học sinh nhà trường tập luyện và cũng đã mang lại thành tích, chất lượng tập
luyện đáng kể cho các em học sinh nhà trường nói chung và các em đội tuyển thể dục
thể thao nhà trường nói riêng.
- Từ kết quả dạy học môn Cầu lông trong một vài năm gần đây, trong năm học
vừa qua, tổ bộ môn của nhà trường THPT Nguyễn Trường Thúy đã áp dụng rộng rãi
sáng kiến kinh nghiệm này vào công tác giảng dạy. Thực tế cho thấy, sáng kiến kinh
nghiệm này đã đạt được những hiệu quả cụ thể sau:1. Tăng cường vận dụng được một
số bài tập bổ trợ vào trong tiết dạy; tránh được bất cập giữa yêu cầu của chương trình

với thời lượng quy định của Bộ và của Sở:
25