TIỂU LUẬN NHẬN DIỆN CUỘC đấu TRANH TRÊN mặt TRẬN tư TƯỞNG lý LUẬN và GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CUỘC đấu TRANH TRÊN mặt TRẬN tư TƯỞNG lý LUẬN

NHẬN DIỆN CUỘC ĐẤU TRANH TRÊN MẶT TRẬN TƯ TƯỞNG,
LÝ LUẬN VÀ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CUỘC
ĐẤU TRANH TRÊN MẶT TRẬN TƯ TƯỞNG, LÝ LUẬN HIỆN NAY
LỜI MỞ ĐẦU
Công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận rất quan trọng trong toàn bộ hoạt
động cách mạng của Đảng ta. Công tác tư tưởng, lý luận giữ vai trò to lớn trong
việc xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, góp phần làm
cho hệ tư tưởng vô sản thâm nhập sâu vào quần chúng nhân dân, khơi dậy và
phát huy sức mạnh của cả dân tộc và sức mạnh của thời đại, đưa cách mạng
nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Nước ta đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đây là một quá
trình cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh phức tạp giữa cái cũ và cái mới
nhằm tạo ra sự biến đổi về chất trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội,
trong đó có cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận - cuộc đấu tranh giữa một bên là hệ
tư tưởng của giai cấp tiến bộ cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao
động chống lại hệ tư tưởng tư sản và các quan điểm lạc hậu, phản khoa học,
phản động, nhằm bảo vệ chủ nghiã Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ
sự lãnh đạo của Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và những thành quả cách
mạng, bảo vệ Nhà nước và nhân dân. Hiện nay và dự báo trong những năm tới,
cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ở nước ta thực sự là mặt trận nóng bỏng hàng
đầu, quyết liệt và phức tạp nhất trong đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”
của các thế lực thù địch. Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành
Trung ương Đảng (khoá X) khẳng định: “Triển khai đồng bộ, chủ động cuộc
đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, phản bác các luận điệu tuyên truyền, xuyên
tạc, vu cáo chống phá Đảng, Nhà nước ta, làm thất bại chiến lược “diến biến

1


hoà bình”. Thường xuyên cảnh giác, chủ động phòng, chống nguy cơ tự diễn
biến ở cả Trung ương và các ngành, các cấp”1.

Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận hiện nay đang diễn ra
trong bối cảnh mới, có nhiều thuận lợi mới, nhưng cũng có không ít khó khăn,
thách thức mới đối với việc bảo vệ những quan điểm lý luận của chúng ta.
Chưa bao giờ tầm vóc và sức mạnh của dân tộc, của đất nước lại rạng rỡ và
mạnh mẽ như hôm nay. Điều đó làm cho công tác tư tưởng, lý luận có một cơ
sở thực tế mới, có một “cốt vật chất” vững chắc để thực hiện những nhiệm vụ
của mình. Nhưng mặt khác, những thách thức đối với công tác tư tưởng, lý
luận không hề nhỏ, đặc biệt là những thông tin về mọi mặt đời sống chính trị kinh tế - văn hóa - xã hội ở mọi nơi trên thế giới và trong nước, cả mặt thuận
và mặt trái, đều có thể hấp thụ được qua nhiều cách, nhiều chiều trên nhiều
phương diện đang gây những trở ngại cho cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận.
Ngay cả những giá trị cao đẹp và đích thực mà nhân loại dày công tạo dựng,
vun đắp như: hòa bình, độc lập, chủ quyền, công bằng, tiến bộ xã hội… cũng
đang bị những thế lực đế quốc, phản động dùng mọi mưu mô đánh phá.
Để giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh trên mặt trận này đòi hỏi toàn
Đảng, toàn dân, toàn quân, các cấp, các ngành mà trước hết là đội ngũ cán bộ,
đảng viên trong hệ thống chính trị phải nhận diện đúng đắn về cuộc đấu tranh
này; trên cơ sở đó xây dựng và triển khai tổ chức thực hiện một cách tích cực,
linh hoạt, chủ động, sáng tạo, kịp thời các giải pháp nhằm góp nâng cao chất lượng,
hiệu quả trong cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trong giai đoạn cách
mạng hiện nay.
1. Tính tất yếu khách quan và đặc điểm cuộc đấu tranh tư tưởng, lý
luận ở nước ta hiện nay

1

Nghị quyết TW 5 khóa X, Nxb CTQG, H 2007, tr.21.

2

Để chiến thắng trong cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay đòi hỏi
chúng ta phải nắm vững tính tất yếu khách quan, mục tiêu, đặc điểm nhiệm
vụ, yêu cầu mới đặt ra đối với cuộc đấu tranh lý luận hiện nay; nhận diện
trúng, đúng từ âm mưu chiến lược, mục đích, nội dung, lực lượng, thủ đoạn
chống phá ta của các thế lực thù địch, từ đó xác định những giải pháp đấu
tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên
lĩnh vực tư tưởng, lý luận.
1.1. Tính tất yếu khách quan cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay
Chủ nghĩa Mác - Lênin khẳng định: trong xã hội có giai cấp, tất yếu có
đấu tranh giai cấp, đấu tranh giai cấp diễn ra bằng nhiều hình thức, trên tất cả
các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, xã hội, tư tưởng, văn hóa. Đấu tranh tư tưởng,
lý luận là đấu tranh trên lĩnh vực hình thái, ý thức xã hội, một trong những
loại hình của đấu tranh giai cấp rất quyết liệt, gay go, phức tạp giữa hệ tư
tưởng Duy tâm với hệ tư tưởng Duy vật, hệ tư tưởng Phong kiến với các chủ
nô, hệ tư tưởng Tư sản với hệ tư tưởng Phong kiến, hệ tư tưởng của giai cấp
vô sản với hệ tư tưởng của giai cấp tư sản (đây là cuộc đấu tranh quyết liệt,
toàn diện, phức tạp, gay go nhất).
Năm 1848, khi Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản mới ra đời đánh dấu sự
ra đời hệ tư tưởng của giai cấp vô sản, giai cấp tư sản tìm mọi cách săn lùng,
ngăn chặn ảnh hưởng tư tưởng Tuyên ngôn Cộng sản đối với các tổ chức
Cộng sản và giai cấp vô sản trên toàn thế giới.
C.Mác khẳng định: “Mỗi giai cấp mới thay thế cho giai cấp thống trị
trước mình, đều phải gắn cho những tư tưởng của bản thân mình một hình
thức phổ biến, phải biểu hiện những tư tưởng đó thành những tư tưởng duy
nhất hợp lý, duy nhất có giá trị phổ biến”2. Những kẻ cơ hội chính trị như

2

C.Mác và Ph.Angghen, Toàn tập, tập 3, Nxb CTQG, H.1995, tr 68

3


Bacunin là “Những kẻ dốt nát về mặt lý luận, nhưng lại giàu có về các thủ
đoạn”.
Năm 1874, Ph.Ăngghen chỉ ra: cuộc đấu tranh vĩ đại của Đảng Xã hội dân
chủ không phải chỉ có hai hình thức chính trị và kinh tế mà có ba hình thức.
Ph.Ăngghen đặt cuộc đấu tranh lý luận ngang tầm với cuộc đấu tranh chính trị
và kinh tế. V.I.Lênin khẳng định: “Vấn đề đặt ra chỉ là như thế này: “Hệ tư
tưởng tư sản hoặc hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Không có hệ tư tưởng trung
gian… Vì vậy mọi sự coi nhẹ hệ tư tưởng XHCN, mọi sự xa rời hệ tư tưởng
XHCN đều có ý nghĩa là tăng cường hệ tư tưởng tư sản” 3, “Không có gì quan
trọng bằng bảo vệ những cơ sở lý luận và những nguyên lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác đang bị những phe đối lập nhất xuyên tạc bằng cách gieo rắc ảnh
hưởng tư sản vào “Những bạn đường khác nhau của chủ nghĩa Mác”.
Những năm 60 của thế kỷ XX, Chủ nghĩa đế quốc nhận thấy không thể
giành chiến thắng bằng bạo lực và chiến tranh nên chuyển hướng chiến lược
dùng đấu tranh tư tưởng: “Vì những khối óc và trái tim của con người”, cuộc
đấu tranh giữa lý luận - tư tưởng và học thuyết. Sự xụp đổ chủ nghĩa xã hội ở
Liên xô và Đông Âu là kết quả của chiến lược “Sự thay đổi bắt đầu từ bên
trong” mà các thế lực thù địch tiến hành. Bên cạnh đó còn nhiều cuộc cách
mạng Nhung, cách mạng màu da cam đối với hàng loạt quốc gia (Hậu Xô viết).
Hiện nay các thế lực thù địch đang đặt mục tiêu tấn công các nước xã hội
chủ nghĩa về tư tưởng, lý luận, đây là chiến lược hàng đầu với nhiều âm mưu,
thủ đoạn cực kỳ thâm độc xảo quyệt.
R.Nixon: “Toàn bộ vũ khí của chúng ta, các hoạt động mậu dịch, viện trợ,
quan hệ kinh tế sẽ không đi đến đâu nếu chúng ta thất bại trên mặt trận tư
tưởng… Các nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam) đang rất cần tiền và kỹ
thuật của chúng ta, vì thế khi họ thò tay ra cầm tiền và kỹ thuật của chúng ta, thì
3

Lênin Toàn tập, Tập 6, Nxb Tiến bộ, M, 1978, Tr.32…49 -50

4


chúng ta phải dốc toàn lực để nhét đầy lý tưởng của chúng ta vào nhà họ...Một đô
la chi cho tuyên truyền có tác dụng ngang với 5 đô la chi cho quốc phòng… Một
đài phát thanh cũng có thể bình định xong một đất nước. Đánh cho Việt Nam tan
xóm, nát xã, rã huyện, rung chuyển tỉnh, điều chỉnh trung ương…”4.
Do vậy, tiến hành cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay là một tất
yếu khách quan, có ý nghĩa quyết định đến chế độ chính trị, vừa có tính cấp
thiết, vừa cơ bản lâu dài đối với cách mạng nước ta.
1.2. Đặc điểm cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay
Cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay được
tiến hành trong điều kiện đất nước độc lập, thống nhất, hoà bình, cả nước đi lên
xây dựng chủ nghĩa xã hội. Những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử trong
công cuộc đổi mới của Đảng và nhân dân ta là cơ sở thực tiễn, khách quan,
tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Báo
cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X tại Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, khẳng định: “Những thành tựu đạt được
trong 20 năm thực hiện Cương lĩnh là to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Đất nước
bước đầu thực hiện thành công công cuộc đổi mới, ra khỏi tình trạng kém
phát triển, bộ mặt của đất nước và đời sống của nhân dân có nhiều thay đổi;
sức mạnh về mọi mặt được tăng cường, độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn
vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững, vị thế và uy tín của
Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao; tạo tiền đề để nước ta tiếp tục
phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới”5 và “Thực tiễn phong phú và
những thành tựu đạt được qua 25 năm đổi mới, 20 năm thực hiện Cương lĩnh
xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội đã chứng tỏ

đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; đi lên chủ nghĩa xã hội
là sự lựa chọn phù hợp với quy luật khách quan và thực tiễn cách mạng Việt
4

5

Nichxon (1999), chiến thắng không cần chiến tranh, tạp chí Quân sự nước ngoài, Cục Nghiên cứu, BTTM.
Báo cáo chính trị của BCH Trung ương Đảng khoá X tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, tr17

5


Nam. Chúng ta một lần nữa khẳng định: Chỉ có chủ nghĩa xã hội mới bảo
đảm cho dân tộc ta có độc lập, tự do thực sự, đất nước phát triển phồn vinh,
nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc”6. Điều đó chứng tỏ lý luận, đường
lối đổi mới trên cơ sở nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
là đúng hướng, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh trên mặt trận tư
tưởng, lý luận trong giai đoạn hiện nay.
Nhân dân ta có truyền thống yêu nước nồng nàn đã trải qua hàng nghìn
năm dựng nước và giữ nước, trình độ dân trí ngày càng cao, nhân dân hiểu rõ
bộ mặt thật, những luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật của bọn phản động
trong và ngoài nước; những luận điệu chống phá của Nguyễn Văn Đài, Lê Thị
Công Nhân, Lê Công Định, Phạm Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung, Cù
Huy Hà Vũ … tung lên mạng Internét … đã bị nhân dân lên án, pháp luật xét
xử thích đáng.
Bên cạnh những điều kiện thuận lợi thì chúng ta đang gặp phải không ít
khó khăn thách thức đó là: chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ tạo
ra sự chấn động lớn về tư tưởng trong các tầng lớp xã hội. Từ đó nảy sinh
nhiều trào lưu tư tưởng khác nhau trong nhận thức, xem xét đánh giá về chủ
nghĩa xã hội, tác động đến tư tưởng, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nhân

dân; đồng thời tạo ra sự tương quan so sánh lực lượng bất lợi cho phong trào
cộng sản và công nhân quốc tế.
Cuộc cách mạng khoa học công nghệ trên thế giới phát triển mạnh mẽ,
chủ nghĩa tư bản kịp thời ứng dụng thành tựu công nghệ hiện đại thúc đẩy sản
xuất phát triển; đồng thời đã điều chỉnh chính sách đối với các giai tầng trong
xã hội, như: người công nhân có cổ phần trong nhà máy, xí nghiệp…để tô vẽ
chế độ tư bản chủ nghĩa là tốt đẹp… đã làm không ít người choáng ngợp về
chủ nghĩa tư bản và lầm tưởng chủ nghĩa tư bản đã thay đổi về bản chất.
6

Báo cáo chính trị của BCH Trung ương Đảng khoá X tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, tr22

6


Nước ta đang phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, mở rộng hợp tác kinh tế quốc tế, thực hiện đa phương hoá, đa dạng hoá
quan hệ đối ngoại. Bên cạnh mặt tích cực, thì mặt trái của nền kinh tế thị
trường đang hàng ngày, hàng giờ tác động vào mọi tầng lớp trong xã hội cũng
như cán bộ, chiến sỹ trong quân đội. Đó là lối sống thực dụng ích kỷ; sự phân
hoá giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư, bệnh quan liêu, tham nhũng và các
tệ nạn xã hội khác.
Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đang ráo riết đẩy mạnh chiến
lược “diễn biến hoà bình” nhằm thủ tiêu chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Với
phương châm: đánh ngầm, đánh mềm, đánh sâu, đánh hiểm, các thế lực thù
địch công khai ý đồ thay đổi chế độ, chuyển hoá nước ta như đã diễn ra ở
Liên Xô và Đông Âu. Họ hy vọng rằng thông qua giao lưu quốc tế, khoa học
và văn hoá, cơ chế thị trường, đầu tư tràn ngập của các nước tư bản… làm
cho cán bộ, đảng viên và nhân dân ta từ bỏ đấu tranh giai cấp, xa rời con
đường xã hội chủ nghĩa, chỉ quan tâm làm giàu mà thờ ơ với lý tưởng, với chế

độ. Đại hội Đại biểu toàn quôc lần thứ XI của Đảng nhận định: “Các thế lực
thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình”, gây bạo loạn lật
đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi chế
độ chính trị ở nước ta. Trong nội bộ, những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ
nghĩa xã hội, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” có những diễn biến phức
tạp”7.
Từ tình hình trên, trước những yêu cầu nhiệm vụ của sự nghiệp cách mạng
trong giai đoạn mới đã và đang xuất hiện nhiều vấn đề rất mới về lý luận và
thực tiễn, làm cho đặc điểm cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận có sự thay đổi. Đó
là cuộc đấu tranh ý thức hệ giữa tư tưởng vô sản với tư tưởng tư sản, giữa chủ
nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản với chủ nghĩa chống Cộng, dân tộc cực đoan
7

Báo cáo chính trị của BCH Trung ương Đảng khoá X tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, tr21

7


đang tận dụng thời cơ, nổi lên hết sức quyết liệt hiện nay ở nước ta; là cuộc
đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng lý luận, đường lối, quan điểm của Đảng
là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bảo vệ những giá trị tư
tưởng, lý luận đúng đắn, cũng đồng thời là bảo vệ những thành quả cách
mạng mà nhân dân ta đã đổ bao xương máu, hy sinh mới có được. Đây thực
sự đang là cuộc đấu tranh “một mất, một còn” giữa ta và địch. Mất trận địa tư
tưởng, lý luận sẽ mất tất cả... Đó là một quá trình cách mạng sâu sắc, triệt để,
rất khó khăn, phức tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo ra sự biến đổi về chất
trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, vừa chống nghèo nàn, lạc hậu,
vừa chống mọi sự can thiệp, áp đặt và xâm lược để bảo vệ độc lập, chủ quyền
quốc gia, dân tộc. Do vậy, cần xác định, đấu tranh tư tưởng, lý luận không chỉ
là việc làm của riêng Đảng, Nhà nước và các cơ quan mà là cuộc đấu tranh

của chính mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân; mỗi người trước
hết phải là một trận địa vững vàng nhất và là một chiến sĩ đấu tranh có hiệu
quả nhất.
2. Âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch và mục tiêu
của cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay
2.1. Âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá cách mạng
nước ta trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận hiện nay
Nhằm mục tiêu “chuyển hóa” niềm tin của nhân dân, thời gian qua, các
thế lực thù địch đã ra sức tấn công về tư tưởng, lý luận, nhằm mục đích "đa
nguyên, đa đảng", xoá bỏ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, lật đổ chế
độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Chúng đang tăng cường sử dụng nhiều lực
lượng, phương tiện, bằng nhiều con đường với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo
quyệt để chống phá ta trên các hướng chủ yếu sau:
Thứ nhất là, chúng xuyên tạc, phủ nhận bản chất cách mạng, khoa học
của chủ nghĩa Mác – Lênin.

8


Trong suốt nhiều thập kỷ qua, nhất là từ khi hệ thống chủ nghĩa xã hội ở
Liên Xô và Đông Âu sụp đổ đến nay, các thế lực thù địch tập trung mũi nhọn
tuyên truyền, xuyên tạc về sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông
Âu, tô hồng sự vĩnh hằng của chủ nghĩa tư bản, âm mưu nhằm xóa bỏ vai trò
lãnh đạo của Đảng cộng sản, khai tử nền tảng tư tưởng của Đảng đó là lý luận
chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tiến tới lật đổ chính quyền
cộng sản thay vào đó bằng chế độ tư bản chủ nghĩa thân Mỹ.
Chúng cho rằng C.Mác và Ăngghen đã nêu ra học thuyết về “chủ nghĩa
xã hội bạo lực”, thể hiện trong “Tuyên ngôn Đảng Cộng sản” năm 1948,
nhưng về cuối đời hai ông đã từ bỏ chủ nghĩa xã hội bạo lực để đưa học
thuyết của mình về “chủ nghĩa xã hội dân chủ”, còn V.I.Lênin là người xét

lại chủ nghĩa Mác về “chủ nghĩa xã hội bạo lực”.
Chủ nghĩa xã hội đã lỗi thời, không còn đất sống, xuyên tạc, phủ nhận
chủ nghĩa Mác - Lênin cho đó là một giáo điều, phi khoa học, là thứ tín
ngưỡng của thế kỷ XIX, tạo ra đói nghèo và lạc hậu. Chúng phủ nhận khái
niệm và vai trò động lực của đấu tranh giai cấp, rằng đấu tranh thắng thua ở
trí tuệ mới là động lực của sự phát triển; xuyên tạc, phủ nhận lý luận về hình
thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác – Lênin, và rằng cứ để cho xã hội Việt
Nam tuần tự tiến lên chủ nghĩa tư bản rồi theo quá trình lịch sử tự nhiên sẽ tất
yếu đi lên chủ nghĩa xã hội.
Chúng cho rằng chủ nghĩa duy vật biện chứng là siêu hình: “thật khó có
thể hiểu được một nguyên lý vừa áp dụng trong sinh học, vừa áp dụng trong
toán học, nếu như vậy nó huyền bí không khác một ông thần, đón một nguyên
lý như vậy không khác nào đón một khoa bói toán, tử vi…”, họ cho rằng chủ
nghĩa duy vật lịch sử là không khoa học khi “lực lượng sản xuất quyết định
quan hệ sản xuất là quá hồ đồ, hấp tấp, là tổng quát các ví dụ rải rác: nói
thượng tầng kiến trúc quyết định các dụng cụ sản xuất, vậy khi đổi mới mà

9


chỉ nhập cảng dụng cụ như máy điện tử, rô bốt, không nhập các định chế dân
chủ tự do có thành công được không ?”…các chuyên gia tư sản như: Bredin
xki, H.Kítsingiơ cùng những người đứng đầu nhà trắng như: R.Níchxơn,
Rigân, G.BútSơ… đua nhau viết sách, đọc diễn văn với lời lẽ xuyên tạc, hạ
thấp vị thế của chủ nghĩa xã hội, ca ngợi, thổi phồng “thế giới tự do” của
phương Tây.
Thư hai là, chúng xuyên tạc, phủ nhận tư tưởng Hồ Chí Minh.
Hơn 80 năm qua cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và cách
mạng Việt Nam. Nhận thức rõ tầm quan trọng của chủ nghĩa Mác-Lênin và

tư tưởng Hồ chí Minh như đã trình bày trên đây nên các thế lực thù địch
tìm mọi thủ đoạn xuyên tạc, bôi nhọ, với ý đồ xoá bỏ ảnh hưởng đã bám rễ
sâu trong xã hội.
Chúng cho rằng: Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội cực kỳ đơn
giản đến nỗi người ta tự hỏi đấy có phải là chủ nghĩa xã hội Mácxít không?,
họ vu cáo, bôi nhọ, hạ bệ thần tượng Hồ Chí Minh, họ tổ chức những cuộc gọi
là hội thảo về Hồ Chí Minh, xuất bản sách, báo chí, trang Web trên mạng
Internét có nội dung xấu, bóp méo sự thật như băng đĩa: “Sự thật về Hồ Chí
Minh”, … sách bôi nhọ lãnh tụ như: “Gửi lại trước khi về cõi”, “Hồ Chí
Minh tên chỉ điểm”…
Thứ ba là, chúng phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam, lịch sử cách mạng và công cuộc đổi mới ở nước ta.
Chúng đòi bỏ điều 4 trong Hiến pháp về vai trò lãnh đạo của Đảng đối với
Nhà nước và xã hội: “Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp
công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc
Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, Nhân dân lao
động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh

10


làm nền tảng tư tưởng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội...” 8 và cho
rằng: Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn khẳng định là Đảng cầm quyền lãnh đạo
toàn xã hội thì sự độc tài, độc trị vẫn diễn ra; là nguyên nhân của mọi nguyên
nhân làm cho đất nước trì trệ và đói nghèo. Để có nền dân chủ đích thực cần có
lộ trình dân chủ hoá đất nước theo 4 bước: khôi phục sự đa nguyên của hệ
thống chính trị; tôn trọng quyền tự do báo chí, quyền thông tin; thành lập một
uỷ ban soạn thảo Hiến pháp; tổ chức bầu cử quốc hội đa nguyên.
Trong bài “Bàn về cách và khả năng quản lý đất nước của Đảng Cộng
sản Việt Nam” (đăng trên tạp chí người dân) của Phạm Chính Tâm đòi Đảng

Cộng sản Việt Nam tự nguyện rút lui, nhường chỗ cho một “Hội đồng dân
tộc” hoặc “Hội nghị toàn dân”9.
Chúng phủ nhận sự nhận thức lý luận và thực tiễn về sự lựa chọn con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội của dân tộc ta. Chúng thiết lập và giả tạo những
tư liệu, nhận định sai lầm, khó kiểm chứng về lịch sử; chúng xóa nhòa ranh
giới mọi giai cấp, tầng lớp, phủ nhận cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân
tộc đang diễn ra đầy khó khăn, phức tạp hiện nay; xuyên tạc bản chất, nguồn
gốc giai cấp của Đảng, phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và
vai trò lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng nước
ta; tăng cường truyền đạo trái phép nhất là trong vùng đồng bào dân tộc thiểu
số để nắm quần chúng của ta và kích động xu hướng ly khai, phá hoại sự
thống nhất dân tộc quốc gia.
Xuyên tạc tình hình kinh tế – xã hội Việt Nam, phủ nhận những thành
tựu của sự nghiệp đổi mới, cường điệu những yếu kém, khuyết điểm của nền
kinh tế - xã hội, vu cáo Việt Nam vi phạm dân chủ nhân quyền, đàn áp tôn
giáo, kỳ thị phân biệt đối với các dân tộc thiểu số, quy kết mọi yếu kém
8

Điều 4, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 6, thông qua
ngày 28 tháng 11 năm 2013).
9
Âm mưu và luận điệu chống phá CNXH …, Nguyễn Văn Long, Tạp chí Cộng sản, số 6, 3/2004

11


khuyết điểm này cho sự lãnh đạo của Đảng để đòi đa nguyên chính trị, đa
đảng đối lập, đòi hình thành các Đảng chính trị, các tổ chức chính trị đối lập
với Đảng Cộng sản.
Xuyên tạc lịch sử dân tộc, nhất là lịch sử các cuộc kháng chiến, các cuộc

chiến tranh bảo vệ tổ quốc của nhân dân ta. Đáng chú ý bằng các thủ đoạn tung
tin, dựng chuyện đổi trắng thay đen để hòng biến cuộc kháng chiến chống đế
quốc xâm lược thành cuộc nội chiến, biến những kẻ bán nước “cõng rắn cắn
gà nhà” thành người yêu nước. Có quan điểm cực đoan cho rằng: Đảng ta tiến
hành các cuộc kháng chiến là thực hiện một “cuộc chiến tranh ý thức hệ” theo
kế hoạch của một số nước lớn, nhằm làm cho chủ nghĩa cộng sản lan tràn và
chiếm vị trí độc tôn trên thế giới. Họ vu cáo Đảng ta dùng chiến tranh “làm
phương tiện để thống trị với tất cả những thủ đoạn tàn ác nhất”.
Chúng đẩy mạnh các hành động “đế quốc thông tin”, “xâm lăng văn
hoá” để áp đặt các giá trị văn hoá và lối sống của nước ngoài, phá hoại bản
sắc văn hoá của dân tộc. Đáng chú ý, thông qua mạng internet, thông qua các
kênh chiếu phim, các chương trình ca nhạc, vui chơi giải trí, hệ thống xuất
bản phát hành để truyền bá lối sống ích kỷ vụ lợi, xa hoa, truỵ lạc, bạo lực.
Qua đó chúng liên kết, chia sẻ, phát tán rộng khắp thông tin, kể cả qua tin
nhắn, tin đồn, truyền miệng trong các cộng đồng, tầng lớp dân cư. Chúng tán
dương, cổ vũ lẫn nhau trong một “thế trận” tuyên truyền chống phá có “kịch
bản” cụ thể và dày đặc. Mới đây, chúng còn tuyên truyền cả các phương thức
công nghệ để thu hút, tổ chức lực lượng tiến công và lẩn tránh, xóa dấu vết
trước sự đấu tranh của các cơ quan nghiệp vụ của ta.
Thứ tư là, chúng truyền bá tư tưởng tư sản, tuyên truyền tự do, dân chủ
kiểu phương Tây, kiểu Mỹ, lối sống thực dụng hưởng lạc, kích động gây rối.
Bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn khác nhau các thế lực thù địch ra sức
khoét sâu, thổi phồng những hạn chế, tiêu cực của chủ nghĩa xã hội hiện thực,

12


cho đó là bản chất của chủ nghĩa xã hội để làm mất lòng tin của nhân dân đối
với chế độ; đồng thời chúng ca ngợi giá trị, lối sống kiểu phương Tây, kiểu
Mỹ, ngộ nhận rằng theo con đường phát triển tư bản chủ nghĩa là “hợp quy

luật”, xã hội tư bản là “dân chủ, tự do”. Hiện nay, kẻ địch đã lập các đài AF
1190, đài tia sáng, đài Khơ Me Crôm, đài Việt Mỹ… hơn 54 đài phát tiếng
Việt Nam (27/54 đài phát tiếng dân tộc thiểu số), có hơn 70 nhà xuất bản, hơn
600 tờ báo, tạp chí, trang WEB trên mạng internét chống phá Việt Nam.
Thành lập các tổ chức “Thông luận” của Nguyễn Gia Kiểng (thành lập 1983),
tổ chức “Diễn đàn” của Nguyễn Ngọc Giao (10/1991). Phát tán hàng ngàn
băng đĩa đồi truỵ ru ngủ thanh niên; các bài viết phản động của Dương Thu
Hương, Bùi Tín, Vũ Hiến…phát tán nói xấu Việt Nam
Lợi dụng kẽ hở của những hạn chế, yếu kém về một số lĩnh vực trong lãnh
đạo, quản lý đất nước của Đảng, Nhà nước ta, những mặt trái của cơ chế thị
trường… các thế lực thù địch dùng mọi thủ đoạn gieo rắc sự hoài nghi, tâm lý bất
bình của các giai tầng trong xã hội đối với Đảng, Nhà nước; lôi kéo tập hợp những
phần tử bất mãn, cơ hội chính trị để chống đối chính quyền cách mạng.
Thứ năm là, chúng phá hoại sự nghiệp quốc phòng- an ninh, âm mưu
“phi chính trị hoá”, “vô hiệu hoá” quân đội.
Chống phá lực lượng vũ trang nói chung, quân đội ta nói riêng luôn là
một trọng điểm ưu tiên chống phá của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù
địch. Chúng đòi “vô hiệu hoá”, làm cho quân đội ta biến chất với hy vọng tạo
nên sự dao động nhất định về tư tưởng, sự hoài nghi thiếu tin tưởng vào sự
lãnh đạo của Đảng, vào sự quản lý của Nhà nước ở một bộ phận cán bộ, chiến
sĩ trong quân đội để từng bước thực hiện mưu đồ cuối cùng xoá bỏ sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản đối với quân đội. Những luận điệu: “Quân đội và
công an chỉ là của quốc gia, dân tộc, chứ không đặt dưới sự lãnh đạo của
đảng phái nào, lực lượng chính trị nào”, “cần phải “chuyên nghiệp” hoá

13


quân đội và công an càng sớm càng tốt”, “cần phải học tập kinh nghiệm xây
dựng lực lượng vũ trang theo mô hình quân đội tư sản”… sẽ được chúng sử

dụng với nhiều thủ đoạn vừa công khai, vừa ngấm ngầm tác động vào quân
đội, vào Đảng, Nhà nước và trong xã hội ta. Những luận điệu “phi chính trị
hoá”, “vô hiệu hoá” được chúng thực hiện, nhằm làm suy yếu sức mạnh,
trước hết là sức mạnh chính trị tinh thần, gây nên sự mơ hồ, mất cảnh giác
trong cán bộ, chiến sĩ, làm cho quân đội ta không hoàn thành được nhiệm vụ
chính trị của mình. Mặt khác, chúng tăng cường tiếp xúc, gặp gỡ với một số
cán bộ quân đội và công an của ta thông qua việc trao đổi các đoàn quân sự
thăm viếng lẫn nhau, đề nghị quân đội ta tham gia tập trận chung, giúp nhau
huấn luyện “chống khủng bố”, tham gia tổ chức quân sự, an ninh chung nào
đó, qua đó để chúng nắm chắc hơn quân đội, tác động tư tưởng đòi xây dựng
quân đội theo hướng “chuyên nghiệp”, “quân đội nhà nghề”, tìm mọi cách
móc nối, đe dọa, mua chuộc cán bộ, nhất là cán bộ cao cấp trong quân đội để
cài cắm lực lượng, tạo thời cơ hành động. Các hành động tình báo quân sự,
thu thập thông tin tình báo, bí mật quân sự, bí mật quốc gia của ta…bằng các
thủ đoạn như: mua chuộc, chia rẽ, xuyên tạc, công kích, vừa trắng trợn, vừa
công khai, vừa ngấm ngầm khó thấy. Trong chống phá kẻ thù hết sức coi
trọng đội ngũ cán bộ cao cấp, cán bộ ở các cơ quan chiến lược, chỉ huy các
đơn vị, cơ quan trọng yếu trong quân đội.
Để thực hiện âm mưu, ý đồ trên, các thế lực thù địch đã xây dựng và sử
dụng tổng hợp các lực lượng, các phương tiện, các thủ đoạn cho chiến lược
“diễn biến hoà bình” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận.
Về lực lượng: Chúng tăng nhanh số lượng chuyên gia tư tưởng, chuyên
gia tâm lý chiến” tập trung cho nhiệm vụ chống phá ta trên lĩnh vực này, đáng
chú ý, chúng còn tăng cường lôi kéo, mua chuộc, khống chế và lợi dụng một
số cán bộ, đảng viên, trí thức, chức sắc tôn giáo, sinh viên của ta.

14


Về tổ chức: Trên cơ sở tăng cường phối hợp các tổ chức phản động ở các

nước chống phá ta trên lĩnh vực dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo, chúng
đẩy mạnh việc mua chuộc, lôi kéo, tranh thủ, lợi dụng một số cán bộ chuyên gia
trong một số cơ quan, tổ chức của ta trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn hoá (nhà
xuất bản, ban biên tập báo, phát hành sách, phát thanh truyền hình, phim…).
Về phương tiện: Khai thác triệt để mạng internet, các phương tiện truyền
thông, công nghệ tin học để chuyển tải các quan điểm sai trái, các ấn phẩm
văn hoá độc hại.
Về thủ đoạn: Triệt để lợi dụng các hoạt động đầu tư, hợp tác kinh tế, giáo
dục đào tạo, khoa học công nghệ, thông qua các chương trình hợp tác nghiên
cứu khoa học, các chương trình nhân đạo đáng chú ý họ lợi dụng các chương
trình hợp tác trong các lĩnh vực luật pháp, nghiên cứu khoa học xã hội nhân
văn. Trong thời gian vừa qua, các thế lực thù địch trên cơ sở tăng cường sử
dụng tổng hợp triệt để các thủ đoạn: Lợi dụng các ngày kỷ niệm các sự kiện
lịch sử để tuyên truyền xuyên tạc lịch sử; lợi dụng việc toàn dân góp ý bổ
sung sửa đổi Hiến pháp 1992 để tuyên truyền phủ định những vấn đề cơ bản
cốt lõi trong Hiến pháp của ta. Chúng sử dụng triệt để thủ đoạn biên tập, biên
dịch và phát hành một số sách văn học nghệ thuật, khoa học xã hội có quan
điểm sai trái. Họ khai thác triệt để hình thức các sách hồi ký và phỏng vấn các
nhân chứng, các nhân vật cơ hội chính trị …
Nhận diện âm mưu, thủ đoạn chống phá về tư tưởng, lý luận của các thế
lực thù địch đó là cơ sở để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa, đấu tranh bác bỏ các
quan điểm sai trái, phản động, cùng mọi luận điệu xuyên tạc, những thông tin
sai lệch của các thế lực thù địch.
2.2. Mục tiêu của cuộc đấu tranh tư tưỏng, lý luận ở nước ta hiện nay
Đối với các thế lực thù địch: Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch
đứng đầu là Mỹ đẩy mạnh các hoạt động chống phá trên lĩnh vực tư tưởng, lý

15

luận nhằm xóa bỏ chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xóa bỏ vai
trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam, đẩy Việt Nam theo quỹ đạo của Mỹ và phương Tây.
Đối với chúng ta: Đấu tranh tư tưởng, lý luận để bảo vệ và phát triển bản
chất cách mạng, khoa học lý luận chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; vạch trần bản chất, âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch,
giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng, giữ vững định hướng độc lập dân tộc gắn
chặt với chủ nghĩa xã hội.
3. Thực trạng về tình hình tư tưởng và công tác tư tưởng, lý luận của
Đảng và quân đội ta hiện nay.
Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khoá X, đánh giá:
Về tình hình tư tưởng: Trước những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử
của đất nước qua 20 năm đổi mới, trực tiếp là những kết quả nổi bật của 5
năm qua, đại đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân phấn khởi, tin tưởng vào
Đảng, Nhà nước, vào công cuộc đổi mới và triển vọng phát triển tốt đẹp của
đất nước... Lòng yêu nước, ý thức tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết, tương
thân, tương ái, tính năng động, chủ động, sáng tạo của con người Việt Nam
được phát huy và nâng cao. Tư tưởng tích cực được mở rộng, là xu hướng chủ
đạo, tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của dân tộc ta trong thời kỳ mới.
Tuy vậy, một số mặt tiêu cực về tư tưởng đang có biểu hiện phức tạp và
nghiêm trọng hơn, tiềm ẩn các nguy cơ trực tiếp gây mất ổn định chính trị.
Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức và lối sống trong một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa được khắc phục có hiệu
quả, làm giảm sức chiến đấu của Đảng và lòng tin của nhân dân với Đảng,
Nhà nước. Trong Đảng đã xuất hiện các ý kiến khác nhau về một số vấn đề
cơ bản liên quan đến đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước,
ảnh hưởng tới sự thống nhất tư tưởng. Trong cán bộ, đảng viên và nhân dân,

16

kể cả trong những lực lượng nòng cốt, gắn bó với Đảng, với chế độ, đã phát
sinh một số vấn đề tư tưởng, tâm trạng bức xúc đáng lo ngại, ảnh hưởng tới
tính đồng thuận xã hội. Các phần tử cơ hội chính trị trong nước móc nối với
thế lực thù địch, phản động ở nước ngoài xuyên tạc, vu cáo, chống phá quyết
liệt Đảng, Nhà nước ta trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng.
Về công tác tư tưởng, lí luận: Thời gian qua, công tác tư tưởng luôn
được coi trọng và tăng cường, góp phần xây dựng Đảng vững mạnh về chính
trị, tư tưởng, khẳng định và bảo vệ đường lối, chính sách của Đảng và Nhà
nước, giữ gìn, củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng và sự đồng thuận
trong xã hội; gắn kết chặt chẽ hơn với những nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc
phòng, an ninh, đối ngoại, việc đấu tranh chống lại các luận điệu tuyên truyền,
xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị vu cáo Đảng,
Nhà nước ta bước đầu được đẩy mạnh, có nhiều cố gắng tìm tòi, đổi mới nội
dung và phương thức hoạt động......
Công tác lí luận đạt được một số kết quả đáng kể. Từ tổng kết lí luận và
thực tiễn 20 năm đổi mới, nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội đã ngày càng sáng tỏ hơn, hệ thống quan điểm lí luận về
công cuộc đổi mới đã hình thành trên những nét cơ bản; góp phần đề ra những
luận điểm mới trong Văn kiện Đại hội X của Đảng. Việc tập trung nghiên
cứu, truyền bá tư tưởng Hồ Chí Minh bước đầu đạt kết quả tốt, tính thuyết
phục được nâng cao, tác động tích cực đối với đời sống xã hội; việc nghiên
cứu, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục lí
luận chính trị trong Đảng và trong xã hội được đẩy mạnh....
Tuy nhiên, nhiều yếu kém, khuyết điểm của công tác tư tưởng, lí luận đã
được chỉ ra từ nhiều năm qua nhưng chậm được khắc phục, đó là:
Công tác tư tưởng còn thiếu sắc bén, thiếu sức thuyết phục, tính chiến
đấu còn hạn chế, chưa sát thực tiễn và chưa linh hoạt; chưa làm tốt công tác

17

giáo dục chính trị, tư tưởng và đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng
cơ hội, những quan điểm mơ hồ, sai trái; thiếu quan tâm giáo dục lí tưởng,
đạo đức, lối sống. Chất lượng sinh hoạt tư tưởng trong tổ chức đảng thấp,
thiếu tính chiến đấu. Phạm vi tác động, ảnh hưởng của công tác tư tưởng có
dấu hiệu bị thu hẹp. Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn
bị động, hiệu quả thấp...
Công tác lí luận còn lạc hậu trên một số mặt, chưa đáp ứng được đòi hỏi
của thực tiễn đang vận động nhanh chóng, phong phú, phức tạp; chưa giải đáp
được nhiều vấn đề do thực tiễn đất nước đặt ra; chất lượng các sản phẩm
nghiên cứu khoa học lí luận chưa cao; lí luận chưa làm tốt chức năng ịinh
hướng cho hoạt động thực tiễn, cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định
đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Trình độ đội ngũ cán bộ lí luận
còn bất cập so với yêu cầu mới. Công tác lãnh đạo, quản lí các hoạt động lí
luận, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục lí luận chính trị trong nhà
trường chậm đổi mới, chưa theo kịp trình độ phát triển và yêu cầu của xã hội.
Trong quân đội, những năm qua công tác tư tưởng lý luận đã bám sát nhiệm
vụ chính trị, đời sống bộ đội, đã tập trung giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao nhận
thức đúng đắn về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan
điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Bằng nhiều hình thức,
phương pháp giáo dục sinh động, phù hợp với các đối tượng cho cán bộ, chiến sĩ
ở các lĩnh vực, công tác tư tưởng lý luận góp phần nâng cao nhận thức về quan
điểm, đường lối của Đảng, nghiên cứu làm sáng tỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã
hội ở nước ta, về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, xây dựng quân
đội nhân dân vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao sức mạnh chiến đấu
tổng hợp, giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân, củng cố ngày càng
vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong quân đội. Đồng thời từng bước đổi
mới tư duy quân sự, xây dựng những quan điểm mới về bảo vệ Tổ quốc, củng cố

18


quốc phòng và xây dựng quân đội trong điều kiện hòa bình, kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ và đề
phòng các cuộc xung đột hoặc can thiệp vũ trang cục bộ. Một số thành tựu của các
đề tài khoa học quân sự, khoa học xã hội nhân văn quân sự cấp Nhà nước và cấp
bộ đã được vận dụng và nghiên cứu xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng
lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân, góp phần tham mưu cho Đảng,
Nhà nước, xây dựng và phát triển nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc theo đường lối đổi
mới của Đảng. Công tác tổng kết thực tiễn được tiến hành thường xuyên đã bám
sát đường lối của Đảng, nhiệm vụ chính trị của quân đội, đã cung cấp những luận
cứ khoa học cho việc xây dựng đường lối quốc phòng - an ninh, xây dựng lực
lượng vũ trang của Đảng và Nhà nước phục vụ cho sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng
ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng trong việc xây dựng quân đội nhân dân
cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại.
Mặt khác, công tác tư tưởng lý luận đã nhạy bén, chủ động và kiên quyết đấu
tranh trên mặt trận tư tưởng lý luận, chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ,
“phi chính hóa” quân đội của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch, bảo vệ
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng,
ngăn chặn có hiệu quả những biểu hiện của nhận thức lệch lạc, sai trái, góp phần
làm trong sạch nội bộ, củng cố, tăng cường trận địa tư tưởng trong quân đội và
toàn xã hội. Những thành tựu đạt được trên các lĩnh vực của quân đội những năm
đổi mới vừa qua là nhân tố có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ hoạt động của công
tác tư tưởng lý luận trong quân đội làm cho nó có sức thuyết phục cao hơn, lòng
tin được củng cố và phát triển, bản lĩnh trình độ chính trị được nâng lên cả trong
nhận thức và hoạt động thực tiễn.
Tuy nhiên, trước những diễn biến mau lẹ của tình hình, những vấn đề mới
phát sinh, phát triển của xã hội và quân đội, công tác tư tưởng lý luận trong quân
đội vừa qua vẫn còn những bất cập, chưa đáp ứng kịp đòi hỏi của thực tiễn đổi

19


mới của đất nước, của quân đội và yêu cầu của cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư
tưởng lý luận hiện nay. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng chưa kịp thời nắm
chắc và giải quyết tốt những băn khoăn, vướng mắc trong tư tưởng nhận thức của
cán bộ, chiến sĩ. Việc tổng kết thực tiễn triển khai còn chậm, chưa rộng khắp ở các
ngành, các cấp và chưa thật sự bám sát yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn. Kết quả
nghiên cứu chậm được ứng dụng triển khai. Một số cấp ủy đảng còn biểu hiện chủ
quan, đơn giản, chưa quan tâm đúng mức đến công tác tư tưởng lý luận. Hoạt
động công tác tư tưởng lý luận ở một số đơn vị chất lượng chưa cao, thiếu chiều
sâu và độ bền vững, tính chủ động nhạy bén và sắc xảo hiệu quả trong đấu tranh
trên mặt trận tư tưởng lý luận còn hạn chế. Một bộ phận cán bộ, đảng viên còn
lúng túng, trình độ lý luận và bản lĩnh chính trị chưa tương xứng với vị trí, vai trò
nhiệm vụ, có lúc chưa thể hiện được dũng khí đấu tranh chống các quan điểm thù
địch, sai trái. Trước những thủ đoạn tinh vi xảo quyệt của các thế lực thù địch, một
số cán bộ, chiến sĩ có những biểu hiện mơ hồ, mất cảnh giác, chưa nhận thức hết
âm mưu thâm độc của địch, chưa thấy hết được tính chất gay go phức tạp của
cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc hiện nay. Việc đấu tranh chống lại các
quan điểm tư tưởng thù địch sai trái chưa thật sắc bén. Đội ngũ cán bộ làm công
tác tư tưởng lý luận chưa được đầu tư xây dựng đúng mức, trình độ năng lực chưa
ngang tầm với đòi hỏi của tình hình.
4. Một số giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả đấu tranh trên mặt
trận tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay
Trên cơ sở nhận diện đúng âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực
thù địch và mục tiêu của cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận hiện
nay cần tập trung thực hiện kiên quyết và đồng bộ trên những biện pháp chủ
yếu sau:
Một là, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận

dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam, không ngừng

20


tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, bổ sung, phát triển lý luận về chủ nghĩa xã
hội.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục khẳng định: “Đảng lấy chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam cho hành động, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh
hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan, xu thế thời đại và
thực tiễn của đất nước để đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối cách mạng
đúng đắn, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân”10.
Lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng đó là nguyên tắc bất di
bất dịch của các Đảng phấn đấu cho mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ
nghĩa cộng sản. Xa rời nguyên tắc này tất yếu sẽ dẫn đến xa rời bản chất giai cấp
công nhân của Đảng Cộng sản, xa rời mục tiêu lý tưởng, hệ tư tưởng cách mạng
và khoa học của Đảng, làm cho Đảng thoái hoá, biến chất, không còn đủ bản lĩnh
chính trị, năng lực, trí tuệ để lãnh đạo sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Kinh nghiệm xây dựng chủ nghĩa xã hội và cuộc đấu tranh tư tưởng ở
các nước xã hội chủ nghĩa cho thấy, kiên trì lập trường quan điểm lấy chủ
nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng không đồng nghĩa biến chủ nghĩa
Mác - Lênin thành một thứ kinh thánh để những người Cộng sản ca tụng và
vận dụng giáo điều, máy móc. Vấn đề đặt ra là vận dụng chủ nghĩa Mác Lênin một cách sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi nước. Đảng cầm
quyền phải không ngừng đổi mới tư duy, tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát
triển lý luận Mác - Lênin. “Chúng ta không hề coi lý luận Mác như một cái gì
xong xuôi hẳn và bất khả xâm phạm”11. Đảng cộng sản phải không ngừng bổ
sung, phát triển lý luận mác xít lê nin nít để chủ nghĩa Mác - Lênin luôn luôn
là một học thuyết khoa học, cách mạng đủ tầm dẫn dắt, giải quyết những vấn
đề bức xúc đặt ra trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước.

10
11

§iÒu lÖ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Nxb CTQG, HN. 2011, tr 4- 5.
V.I Lª nin, Toµn tËp, tËp 4, tr.230.

21


Nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan nghiên cứu lý luận, cải
tiến tổ chức nghiên cứu lý luận phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn. Đội ngũ
cán bộ và các cơ quan nghiên cứu lý luận ra sức tu dưỡng rèn luyện kiên định
bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh, nắm vững phương pháp biện chứng duy vật, đi sâu nghiên cứu lý
luận, tổng kết thực tiễn, xây dựng cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện cương
lĩnh, đường lối, chính sách của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước ta.
Trước hết, trả lời có sức thuyết phục những vấn đề mới nảy sinh từ thực tiễn
của sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện
đại hoá, hội nhập quốc tế, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc; đồng thời chuẩn bị các luận cứ khoa học, có sức thuyết phục
cao, phê phán, bác bỏ các quan điểm tư tưởng sai trái.
Tăng cường nghiên cứu, học tập, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong
toàn Đảng, toàn dân, trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước, thể hiện sự trân trọng và biết ơn của các tầng lớp nhân dân đối với
công lao trời biển của Hồ Chủ tịch biến những tình cảm thiêng liêng đó thành
những việc làm thiết thực ở mọi cấp, mọi ngành, từ Trung ương đến cơ sở …
Đó là sự bác bỏ có sức thuyết phục những luận điệu của các thế lực phản
động, xấu xa nhằm vu cáo, hạ bệ thần tượng Hồ Chí Minh.
Hai là: thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng, bồi đắp lý tưởng cách
mạng, tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý thức cảnh giác cách mạng

cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Muốn có chủ nghĩa xã hội phải có con người mới xã hội chủ nghĩa.
Muốn có con người mới xã hội chủ nghĩa thì phải bồi dưỡng giáo dục chính
trị tư tưởng để họ nhận thức về chủ nghĩa xã hội và tự nguyện phấn đấu hy
sinh cho chủ nghĩa xã hội. Trong thực tiễn cách mạng có những nước xã hội
chủ nghĩa đã xem nhẹ vấn đề này. Trong khi đó các thế lực thù địch lại rất coi

22


trọng. Cựu Tổng thống Mỹ Nic-Xơn cho rằng “Mặt trận tư tưởng là mặt trận
quyết định nhất” cho chiến lược lật đổ chế độ chủ nghĩa xã hội. Do đó,
thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, tinh
thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội là nhiệm vụ hàng đầu, nhân tố cơ bản tạo
ổn định xã hội và chế độ chính trị.
Trước hết giáo dục làm cho cán bộ, đảng viên, nhân dân nhận thức sâu sắc
những nguyên lý, nguyên tắc cơ bản, phương pháp cách mạng, khoa học của chủ
nghĩa Mác - Lênin, trang bị thế giới quan, nhân sinh quan mác xít. Bồi dưỡng lý
tưởng cách mạng, sẵn sàng hy sinh, phấn đấu cho lý tưởng xã hội chủ nghĩa ở mỗi
cán bộ, đảng viên và nhân dân. Giáo dục âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù và tính chất
quyết liệt, phức tạp của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận.
Xây dựng tinh thần cảnh giác cách mạng, bồi đắp tính kiên định, vững vàng về
chính trị, tư tưởng của những người làm công tác tư tưởng- văn hoá trước những
diễn biến nhanh chóng, phức tạp của cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận. Mỗi cán bộ,
đảng viên phải có trách nhiệm đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và
sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Ba là, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý luận chuyên
trách, phát huy sức mạnh tổng hợp của các phương tiện thông tin, bám sát
tình hình diễn biến tư tưởng, kịp thời định hướng dư luận đúng đắn trong xã

hội và kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch.
Xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý luận chuyên trách các
cấp trong hệ thống chính trị có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thông nghiệp
vụ, luôn nhiệt tình, trách nhiệm cao trong nghiên cứu lý luận, tổng kết thực
tiễn, đưa ra những quan điểm đúng đắn, khách quan, khoa học; không giao
động, ngả nghiêng, luôn nhạy bén, khôn khéo kịp thời phát hiện, chủ động tiến
công, giữ đúng nguyên tắc và kiên quyết đấu tranh góp phần làm thất bại mọi

23


âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận và các
phần tử cơ hội về chính trị làm cho cán bộ, nhân dân nhận thức rõ bản chất của
kẻ thù, tự giác tham gia vào cuộc đấu tranh bảo vệ Đảng và nền tảng tư tưởng
của Đảng. Không ngừng chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo đảm cơ sở
vật chất, phương tiện hoạt động cho đội ngũ cán bộ tư tưởng, lý luận.
Đội ngũ cán bộ và các cơ quan báo chí phát thanh truyền hình xuất bản,
phát hành, thông tin truyền thông phải làm tròn vai trò chiến sĩ xung kích trên
mặt trận tư tưởng; nâng cao hơn nữa trách nhiệm lãnh đạo, quản lý, sắp xếp
lại, quản lý chặt chẽ, phấn đấu hoàn thành xuất sắc chức năng nhiệm vụ báo
chí cách mạng: là người tuyên truyền tập thể, giáo dục tập thể, tổ chức tập thể
thực hiện cương lĩnh đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Cung cấp thông tin nhanh - chính xác, kịp thời cho nhân dân; là diễn đàn của
nhân dân; tuyên truyền, cổ vũ động viên các nhân tố mới, điển hình tiên tiến,
gương người tốt, việc tốt, giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng trong
nhân dân. Đồng thời phải phản bác có sức thuyết phục, kịp thời mọi quan
điểm sai trái, vạch trần mọi âm mưu thủ đoạn diễn biến hoàn bình trên lĩnh
vực tư tưởng, lý luận.
Cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trong sự phát triển mạnh
mẽ của khoa học kỹ thuật, công nghệ, thông tin. Để giành được con tim, khối

óc con người, đòi hỏi phải tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kĩ thuật cho công
tác tư tưởng, lý luận theo hướng hiện đại; đồng thời phải phát triển, quản lý và
sử dụng có hiệu quả hệ thống báo chí, các đài phát thanh, truyền hình từ
Trung ương đến địa phương và báo chí điện tử; phát huy sức mạnh tổng hợp,
tính đa dạng của các báo, đài, tạp chí và các loại hình báo chí: báo viết, báo
nói, báo hình, báo điện tử, thông báo nội bộ và thông qua đội ngũ báo cáo
viên, tuyên truyền miệng ở các cấp nhằm việc phản bác các thông tin, quan
điểm sai trái, thù địch, kịp thời cung cấp thông tin và định hướng nhận thức tư

24


tưởng của cán bộ, đảng viên và quần chúng, nhân dân trong từng sự kiện
chính trị của đất nước.
Đâu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận còn đặt ra yêu cầu phải bám sát
thực tiễn, nắm chắc và dự báo đúng chiều hướng phát triển của tình hình
chính trị, tư tưởng trong xã hội, kịp thời có biện pháp giải quyết những vấn đề
khó khăn, phức tạp, những mâu thuẫn, bức xúc về chính trị, tư tưởng trong xã
hội, nhất là ở những địa bàn trọng điểm, không để địch lợi dụng kích động
hòng gây rối về chính trị. Lãnh đạo, phát huy quyền làm chủ của nhân dân,
phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên đấu
tranh chống những quan điểm phản động của các thế lực thù địch, phê phán
những tư tưởng sai trái, những nhận thức lệch lạc trong nội bộ, làm rõ đúng
sai, tạo ra sự thống nhất nhận thức tư tưởng và hành động trong cấp uỷ, tổ
chức đảng, giữ vững ổn định về chính trị, tư tưởng trong nhân dân; đồng thời
khắc phục các quan điểm xa rời thực tiễn, phiến diện, tuyệt đối hóa một chiều
trong đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay.
Bốn là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò trách nhiệm
của cán bộ, đảng viên và cán bộ chủ trì trong đấu tranh trên mặt trận tư
tưởng, lý luận hiện nay.

Đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận là một loại hình của đấu tranh
giai cấp, với tính chất quyết liệt, phức tạp đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng. Các cấp uỷ đảng phải coi cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận là vấn đề
có ý nghĩa chiến lược trong bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước và chế độ xã hội
chủ nghĩa. Mặt khác, các hoạt động tư tưởng phải hướng vào việc góp phần
trực tiếp vào nhiệm vụ xây dựng chỉnh đốn Đảng, chặn đứng, đẩy lùi nguy cơ
suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, loại bỏ “tư duy nhiệm kỳ” và
“lợi ích nhóm” trong cơ thể của Đảng. Xây dựng Đảng ta mãi mãi là Đảng
của trí tuệ, Đảng của đạo đức và gắn bó máu thịt với nhân dân. Mỗi thắng lợi

25