SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5,6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài:
Các nhà khoa học đa nghiên cứu, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ trong
bào thai sẽ kích thích sóng điện nao phát triển tăng trí thông minh sau này.
Như chúng ta đa biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm
trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Âm nhạc đối với trẻ là một thế
giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ
cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ. Thông qua
âm nhạc trẻ linh hoạt, mạnh dạn, thông minh qua việc sáng tạo các động tác
minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc
đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai các động
tác. Ở lứa tuổi mầm non âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển toàn diện
nhất.
Hoạt động giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo
dục thẩm mỹ ngoài ra nó còn giúp trẻ mầm non có khả năng trải nghiệm
những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc,
trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng
thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với
những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
Nhịp điệu rắn rỏi với những âm sắc réo rắt, tiết tấu sôi nổi của bản hành khúc
gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi... Bài hát êm dịu, trầm lắng sẽ đưa
trẻ đến tình cảm nhẹ nhàng, sâu lắng có khi cảm giác lại buồn... Với tôi khi
dạy giờ âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn
tượng đẹp khi tới trường lớp.
Ý thức rõ vai trò giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động có chủ đích “Giáo
dục Âm nhạc” đa trở thành một hoạt động không thể thiếu được trong trường
lớp mầm non và hơn nữa. Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, trong
những năm qua, bản thân tôi đa và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp
tích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy học cho hoạt động làm quen giáo dục

Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

1


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm lứa tuổi mầm non đặc biệt là trẻ 5-6 tuổi,
giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản
mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng,
đồ chơi âm nhạc và giải thích cho trẻ hiểu để trẻ hát múa tự nhiên. Bên cạnh
đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt cả
ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc được tích hợp
trong giờ thể dục buổi sáng, môn khám phá khoa học, làm quen văn học, hoạt
động tạo hình, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, biểu diễn văn nghệ… Nhờ
đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên.
Là một giáo viên mầm non. Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh
và lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp
trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đa luôn trăn trở,
tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt
nhất cho bài giảng của mình. Trong tất cả các môn học của trẻ tôi đặc biệt yêu
thích bộ môn âm nhạc, có lẽ vì bản thân âm nhạc đa mang nhiều thế mạnh.
Với tầm quan trọng của việc tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi nâng
cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc tổ chức các hoạt động để
phục vụ chuyên môn nên bản thân tôi đa mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài:
“Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động
giáo dục âm nhạc”
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu:
Đưa ra một số biện pháp giảng dạy giáo dục âm nhạc đạt hiệu quả trẻ

được hát được vận động với những động tác uyển chuyển và tự nhiên, kích
thích sự hứng thú và ham học của trẻ. Từ đó nâng cao chất lượng giáo dục âm
nhạc trong trường mầm non.
* Nhiệm vụ: Trang bị cho trẻ một số kỹ năng ca hát, nghe nhạc, vận
động theo nhạc, vỗ tay theo nhịp, vỗ theo tiết tấu lời ca… Hình thành cho trẻ
những hiểu biết sơ đẳng về cái hay, cái đẹp trong nghệ thuật âm nhạc ở
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

2


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

trường mầm non. Trẻ có cơ hội được cảm thụ, được thể hiện mình, được biểu
diễn theo sự sáng tạo của trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp sư phạm giúp trẻ mầm non 5 - 6 tuổi trường Mầm
non Sơn Ca tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Hoạt động có chủ đích và hoạt động ở mọi lúc mọi nơi trẻ mầm non lớp
lá 5 - 6 tuổi tại trường Mầm non Sơn Ca, xa Dray Sáp, huyện Krông ANa,
tỉnh Đăk Lăk.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Muốn đề tài này được thành công tôi đa sử dụng những phương pháp
sau:
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp đọc sách, nghiên cứu tài liệu
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp trực quan thính giác
- Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn)

- Phương pháp thực hành nghệ thuật
- Phương pháp dự giờ
c) Phương pháp thống kê toán học
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của
cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ,
thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở
xung quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo nhất là khi trẻ bước vào tuổi 5 –
6 tuổi trở lên trẻ đa cảm nhận được những bài hát và những điệu nhạc. Tuy
nhiên lòng yêu thích âm nhạc ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có
cháu yêu đến mức say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên và mức độ
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

3


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung
quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ,
giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát
triển tâm sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc.
Khi nghe nhạc cả người lớn và trẻ em đều muốn cử động theo nhịp, tiết tấu
như là tay đung đưa, chân gõ nhịp.
Trẻ 5 – 6 tuổi các cơ chi đa linh hoạt, nhu cầu vận động của trẻ ngày
càng lớn, các chức năng tâm lý như xúc cảm, tình cảm, ghi nhớ, chú ý đa có
chủ định, trẻ có thể ghi nhớ và thể hiện các vận động phức tạp, trẻ đa biết
chuyển động nhịp nhàng theo tính chất âm nhạc. Trẻ cũng có thể thực hiện
đúng đẹp, diễn cảm các động tác quy định và bước đầu biết sáng tạo một số

động tác cho riêng mình. Cô giáo cần tạo mọi điều kiện cho trẻ được vận
động theo nhạc để thỏa mản nhu cầu vận động của trẻ góp phần nâng cao kỹ
năng vận động cho trẻ.
Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với trẻ.
Đặc biệt để nâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ, giáo viên
phải tự tạo nhiều đồ chơi, đồ dùng dạy học phù hợp, tích hợp giáo dục âm
nhạc với các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày ở trường Mầm non một
cách lôgich, có hiệu quả.
2. Thực trạng
+ Ưu điểm
- Nhờ sự quan tâm của ban giám hiệu trường cùng với sự nhiệt tình của
phụ huynh, sự nổ lực học hỏi của giáo viên đứng lớp.
- Đa số trẻ của lớp nhanh nhẹn, có sức khỏe tốt để tham gia vào các hoạt
động của lứa tuổi.
- Trẻ được tham gia nhiều hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ
được thể hiện và nâng cao tính tự tin.
- Trẻ có cơ hội được cảm thụ, được thể hiện mình, được biểu diễn theo
sự sáng tạo của trẻ.
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

4


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

- Lớp được trang bị đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng thuận tiện như:
Máy vi tính, ti vi, đầu đĩa… phù hợp với trẻ.
- Các giáo viên của lớp nhiệt tình, có đủ trình độ chuyên môn, có tố chất
tốt về âm nhạc.
- Giáo viên yêu thích, say mê âm nhạc, có khả năng tổ chức hoạt động

âm nhạc, chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình ngay từ đầu
năm học.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi
cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như mở các lớp bồi
dưỡng công nghệ thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp
vụ…
- Đa số phụ huynh của lớp nhiệt tình, quan tâm chu đáo tới con em và
thường xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình học tập của con em mình.
+ Hạn chế
- Khả năng tiếp thu ghi nhớ của trẻ còn hạn chế, trẻ học trước quên sau
nên cần nhắc cho trẻ hát biểu diễn nhiều lần mọi lúc mọi nơi và tích hợp với
môn học khác nhiều lần thì trẻ mới nhớ được lời bài hát.
- Đa số các cháu nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia biểu diễn. Giờ học
còn chưa chú ý nhiều. Kỹ năng thực hiện các hoạt động của các cháu còn hạn
chế.
- Sự phát triển tâm sinh lý không đồng đều, đa số các cháu con nông dân
tiếp thu những thông tin truyền thông bên ngoài còn chậm, một số cháu không
có điều kiện đi học ngay từ lớp mầm, lớp chồi chỉ học lớp lá nên ảnh hưởng
đến chất lượng học của trẻ.
- Sự sáng tạo của giáo viên còn hạn chế, đồ dùng còn hạn chế về phục vụ
tiết học, còn vài trẻ cá biệt chưa thật sự ham muốn học còn thụ động và chưa
tích cực tham gia vào hoạt động.
- Sự phối hợp với phụ huynh cũng có nhiều khó khăn, các cô có ít thời
gian để trao đổi với từng phụ huynh về đặc điểm riêng, những mặt mạnh mặt
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

5


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

yếu của con em họ.
- Cơ sở vật chất nhà trường còn hạn chế chưa có phòng học âm nhạc cho
trẻ, chưa có giáo viên chuyên dạy âm nhạc.
+ Nguyên nhân chủ quan
- Xuất phát từ sự ham muốn là phải làm sao để cho lớp mình được mạnh
dạn, tự tin khi biểu diễn và thu hút trẻ tích cự tham gia vào hoạt động.
+ Nguyên nhân khách quan
- Đa số trẻ là con em nông dân điều kiện kinh tế còn khó khăn, nên việc
cho trẻ tiếp xúc với công nghệ thông tin còn ít.
- Trình độ tiếp thu và kỹ năng vận động của trẻ còn hạn chế, một số cháu
còn thụ động, nhút nhát.
- Thời gian làm đồ dùng và tham khảo sưu tầm các tài liệu còn hạn hẹp.
- Cụ thể thực trạng khi chưa vận dụng biện pháp mới tôi đa thống kê
bằng bảng khảo sát sau:
Stt

Những kỹ năng hình thành trên tre

Số tre

Đạt

Khảo sát

1
2
3
4
5

6

Trẻ hứng thú tham gia khi học
Trẻ tham gia nhưng còn thờ ơ
Trẻ mạnh dạn tự tin
Trẻ hát rõ ràng tự nhiên
Khả năng thể hiện bài múa
Khả năng thể hiện sử dụng các dụng cụ gõ

30
30
30
30
30
30

Chưa
đạt

23%
60%
17%
20%
17%
13%

77%
40%
83%
80%

83%
87%

đệm
Đứng trước thực trạng đó tôi đa suy nghĩ, xây dựng và áp dụng. Một số
biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc ở trường
mầm non Sơn Ca, để góp phần nhỏ bé vào sự phát triển toàn diện nhân cách
của trẻ và phát triển thêm khả năng ca hát của trẻ.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
- Giúp trẻ có khả năng cảm nhận, có biểu hiện tích cực khi tiếp xúc với
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

6


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

âm nhạc. Có khả năng thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm
nhạc.
- Trẻ hát đúng giai điệu, lời ca, biết hát và vận động minh họa theo bài
hát. Biết cảm nhận và hưởng ứng cùng cô trong bài nghe hát.
- Trẻ yêu thích, hào hứng tham gia cùng cô vào các hoạt động âm nhạc.
- Hiểu được sự đổi mới trong các hình thức tổ chức tiết dạy.
- Nắm được các biện pháp trong khi tiến hành tiết dạy.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết,
âm nhạc được coi là phương tiện tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa
dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch,
sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non là vô cùng

cần thiết, đòi hỏi cô giáo phải chu đáo, yêu nghề, cho trẻ làm quen với âm
nhạc trong tất cả các hoạt động.
Giáo viên không nhất thiết phải có biệt tài gì trong việc múa hát mới
thành công trong việc dạy nhạc, vận động cho trẻ, bởi vì đức tính quan trọng
nhất của một cô giáo là có một thái độ tích cực, công nhận và trân trọng các
biểu hiện của trẻ. Mỗi trẻ cần có một môi trường mang thông điệp: “Ở đây
con làm gì cũng được, các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đa tự nghĩ
ra”. Giáo viên phải biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời, có thể thổi vào trẻ
bầu không khí tin tưởng bằng những hành động sáng tạo. Khi trẻ nhận ra rằng
cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của chính mình, thì
trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi tiết phong phú hơn. Khi có được sự tự tin, trẻ tự
thấy hài lòng và hanh diện với suy nghĩ “Mình đa làm được điều gì đó một
mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt động
khác.
Dựa vào tình hình thực tế ở từng lớp giáo viên tự xây dựng hình thức
bài dạy cho lớp của mình, vì vậy trước khi bắt đầu bất cứ hoạt động âm nhạc
nào với một nhóm trẻ, giáo viên nên vạch sẵn một loạt các hoạt động giúp cân
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

7


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

bằng giữa yên tĩnh và ồn ào, giữa năng động với nghỉ ngơi. Một giáo viên có
kinh nghiệm sẽ chóng nhận ra trạng thái của nhóm và sẽ sẵn có trong tay đầy
đủ các nội dung, hình thức lựa chọn phù hợp hơn.
Để tổ chức tốt trò chơi, vận động sáng tạo theo nhạc cho trẻ đòi hỏi
giáo viên lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc như thể sẽ biểu diễn thực sự
trước khán giả. Nếu trong lúc đang dẫn dắt trẻ múa mà giáo viên còn lo ngó

vào sách, vở bài soạn thì sẽ không thể giao tiếp trực tiếp phát hiện phản ứng
của trẻ. Nếu giáo viên thiếu tự tin khi nhớ thiếu lời bài hát thì làm sao giáo
viên có thể lôi kéo trẻ tập trung được? Giảng dạy hiệu quả đòi hỏi mỗi cô giáo
phải “làm bài tập ở nhà”. Và chính điều đó sẽ mang lại cho cô giáo sự tự tin
qua luyện tập như các trẻ nhỏ vậy thôi.
* Biện pháp 1: Xác định trọng tâm của tiết giáo dục âm nhạc
Do đặc điểm của lứa tuổi mầm non nên giáo dục các cháu cần tiến hành
theo phương châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục
Mầm non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác
nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động:
Trọng tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát,
hát rõ lời, đúng nhạc, hát đúng nhịp, đúng tiết tấu, đúng lời.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là
trẻ được nghe cô hát. Đây là một món quà âm nhạc đối với trẻ vì thế trong giờ
cô hát cháu nghe cô phải trang bị thật đặc sắc từ trang phục biểu diễn, màu
sắc trạng thái, giọng hát hay, phong cách biểu diễn cho mỗi tiết nghe hát. Ví
dụ: Khi cô hát cháu nghe bài “Cô giáo miền xuôi” cô xuất hiện từ phía sau
tấm bảng đa được che phủ bằng khăn để làm cánh gà với trang phục đa được
cô trang trí như cô kết vòng hoa đa được cắt từ các miếng xốp để đội lên đầu
và từ chiếc váy che nắng cô sẽ dùng để làm váy trang phục của người dân tộc
miền xuôi và thể hiện bài hát vui tươi, nhí nhảnh cùng các điệu múa uyển
chuyển, vui nhộn, từ đó trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc
nên trẻ sẽ tích cực tham gia hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

8


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn
giống như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đa học, tự tin mạnh
dạn trước đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của
đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động
theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận
động nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các
động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay
chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng
hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp,
duyên dáng…v..v…Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt
động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong
phương pháp dạy học: Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem
vật thật, tranh ảnh, hình ảnh qua máy vi tính... Có chủ đề theo nội dung bài
dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không
gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có phần nghe hát và
trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển
nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe
nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi
nhớ những đặc điểm, tính chất của hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm nhạc
giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất
hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải
hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát
càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái
của bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô
phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ như ở lớp tôi: tôi sử dụng phách tre, phách gỗ,
xắc xô, lúc lắc, trống cơm.... Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

9


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận
động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên dễ
thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động
nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm của một
tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. Một bài
hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp
trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không làm trẻ bị nhàm chán. Có
thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số
vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có
nội dung phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát.
Ví dụ: Dạy hát bài "Cháu yêu cô chú công nhân" thì tôi chọn bài nghe
hát: "Ước mơ xanh" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng
và dễ giáo dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm
nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có
thể mặc trang phục theo yêu cầu theo bài hát để bài học thêm sinh động và
hứng thú hơn.
Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm
phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự
phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô
hướng dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi.
Tôi cho số đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm
nhạc cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe
hát và được chơi trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện
như trẻ được chơi với cô, được gần gũi trò chuyện với cô, không gò bó trẻ. Về

đội hình không cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội
hình khác nhau: Hình tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động
nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số
bài hát khác, có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng
tác hoặc sưu tầm.
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

10


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát
hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn.
Tuyệt đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ
thực hiện chưa đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội
dung các bài dạy không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn
là một phương tiện giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong
quá trình học tập trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu
nguyên nhân vì sao trẻ không hoà đồng cùng bạn để có hướng tìm cách đưa
trẻ hoà nhập với bạn bè, dần dần tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc và
tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục âm nhạc.
* Biện pháp 2: Lồng ghép giáo dục âm nhạc qua các môn học khác
- Ngoài giờ âm nhạc thì âm nhạc còn được sử dụng ở các tiết học khác,
đây là phương pháp dạy tích hợp có hiệu quả rất cao cho các tiết học vì âm
nhạc thu hút trẻ rất cao vào bài học mà giáo viên muốn truyền đạt, điển hình
như các tiết học như:
+ Kích thích trẻ yêu âm nhạc hơn qua môn làm quen chữ cái:
Trong giờ làm quen với chữ cái yêu cầu cháu nhận mặt chữ bằng nhiều
biện pháp khác nhau thì song song với việc nhận biết chữ cái, âm nhạc nghe

trong giờ học cũng góp phần giúp trẻ nhận biết thêm như: ôn nhóm chữ cái a,
e, u, ư, ô, ơ qua bài hát “Múa cho mẹ xem” sáng tác của nhạc sĩ Xuân Giao.
Mặc dù phần nội dung này không đi sâu vào cấu trúc giờ dạy nhưng khi
trẻ thuộc bài hát thì trẻ nhớ được chữ và phân biệt được sự giống và khác
nhau giữa các chữ cái đó từ đó thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động hơn.
+ Kích thích trẻ yêu âm nhạc hơn qua môn làm quen văn học:
Trong giờ làm quen văn học giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu
chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ
những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế
hệ người Việt Nam nối tiếp nhau.
Thông qua việc dạy bài thơ “Hoa kết trái” của Thu Hà, sau khi trẻ đọc
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

11


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Màu hoa” do nhạc sĩ Hồng Đăng
sáng tác. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ
được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý.
Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn
toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thức cho trẻ
trong tiết học đó như:
Trẻ đọc bài thơ “Chú bộ đội hải quân”
Đứng canh ngày canh đêm
Ngoài xa vời hải đảo
…
Giữ lấy biển lấy trời
Tác giả – Vân Đài

Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Cháu hát về đảo xa” (Hoàng Văn
Yến) giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình
cảm của trẻ thông qua tiết học đó.
Khi cho trẻ đọc bài thơ “Ảnh Bác” kết hợp nghe hát bài “Nhớ ơn Bác”
của Phan Huỳnh Điểu; Thơ “Hạt gạo làng ta” kết hợp nghe hát bài “Hạt gạo
làng ta” của Trần Đăng Khoa.
Ngoài ra còn chọn những bài hát có đề tài như bài thơ: “Chim chích
bông” của Nguyễn Viết Bính, “Mẹ và cô” của Trần Quốc Tuấn...
Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện thêm phần sinh
động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó
qua bài hát đó chứ không phải là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho
hay.
Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng
được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát
như: “Gánh gánh gồng gồng”; “Chi chi chành chành”; “Rềnh rềnh ràng ràng”
Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học
của cháu và trẻ tích cực tham gia vào hoạt động học tốt hơn.
+ Kích thích trẻ yêu âm nhạc hơn qua môn khám phá khoa học:
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

12


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

- Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung
làm quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát,
trò chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ
có cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số cây xanh” yêu cầu là
trẻ phân biệt được một số loại cây xanh, so sánh, nhận xét sự giống và khác

nhau...biết công dụng, lợi ích, yêu quí, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ nghe bài
“Em yêu cây xanh” hoặc có thể cho cháu nghe bài “Lý cây xanh” dân ca Nam
bộ.
- Trong chủ đề thế giới động vật như “Động vật nuôi trong gia đình”
giáo viên yêu cầu trẻ nắm được tên gọi, đặc điểm, yêu quí bảo vệ các con
vật...kết hợp cho trẻ nghe bài “Gà trống, mèo con và cún con” ...
- Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”,
“Làm chú bộ đội”, “Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân...Nhằm giúp trẻ hiểu
được trong đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc
được thanh bình để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”.
- Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng
lại ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua
đề tài dạy đó để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực hơn.
+ Kích thích trẻ yêu âm nhạc hơn qua môn tạo hình:
Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở
máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó,
thì ở đây ngoài nội dung trên tôi đa tổ chức nhiều tiết ở trên lớp với nội dung
là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng
dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên
kết hợp đàm thoại như: Vẽ quả, nghe hát bài “Đố quả” rồi cô cùng trẻ trò
chuyện về các loại quả trong bài hát.
+ Trong bài hát các con vừa nghe những loại quả đó có mùi vị gì?
+ Ngoài những loại quả đủ cấu tạo, hình dáng đó thì bài hát còn có gì
nữa ( có lá, có cây...)
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

13


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá
trình vẽ để có sản phẩm sáng tạo. Từ đó, kích thích trí tưởng tượng, sự sáng
tạo của trẻ và trẻ tích cực tham gia vào hoạt động hơn.
* Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi:
Thực tế giáo dục âm nhạc ở trẻ mầm non cho ta thấy rằng năng lực tiếp
thu thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải
qua một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng
giờ đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù
hợp với lứa tuổi phù hợp với chủ đề. Ví dụ như bài “Ngày vui của bé”, “Cháu
đi mẫu giáo” chủ đề trường mầm non và ngày hội đến trường của bé, bài hát
“Mừng sinh nhật” chủ đề bản thân, bài hát “Gia đình nhỏ hạnh phúc to” chủ
đề gia đình … các bài hát được thay đổi liên tục theo chủ đề mà trẻ đang học
để trẻ có thể cảm nhận cảm thụ tốt hơn về âm nhạc.
Ví dụ:
- Giờ đón trẻ và tập thể dục buổi sáng
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì
các cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu
yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động
rất lớn. Trường Mầm non Sơn Ca nơi tôi công tác đa sử dụng một số bài hát
rất phù hợp với từng chủ đề chủ điểm để lôi cuốn thu hút trẻ trong giờ đón trẻ
và giờ thể dục buổi sáng như: ca khúc “Ngày vui của bé” sáng tác Hoàng Văn
Yến bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca:
“Hàng cây đung đưa...
Mầm non ngày hội của bé đến trường...”……v…v…
- Giờ hoạt động ngoài trời
Trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời, cô cũng có thể cho trẻ hát, vận
động theo nhạc nhằm giúp trẻ thư giản, kích thích óc sáng tạo. Ví dụ: Sau khi
cho trẻ quan sát và đàm thoại về con chim, cô có thể cho trẻ đứng thành đội

Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

14


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

hình vòng tròn để múa hát bài “Thật là hay”; khi cho trẻ quan sát vườn rau, cô
cho trẻ hát bài “Bé thích ăn rau”.
- Giờ ăn trưa và trước giờ ngủ trưa của trẻ
Trước giờ ăn trưa, cô cũng có thể cho trẻ hát theo nhạc bài hát “Mời bạn
ăn” có nội dung giáo dục dinh dưỡng để có cơ thể khỏe mạnh thì cần phải ăn
uống đầy đủ chất. Trước giờ ngủ cô mở nhạc các thể loại nhạc nhẹ như dân
ca, hát ru cho trẻ nghe hoặc cô hát cho trẻ nghe một số bài hát như bài hát “Ru
con” dân ca Nam Bộ; “Ru em” dân ca Xơ Đăng; “Lời ru mùa đông” của Đặng
Hữu Phúc; “Mẹ yêu con” của Nguyễn Văn Tý… để trẻ cảm nhận được giai
điệu nhẹ nhàng của những làn điệu dân ca, lời ru, từ đó giúp trẻ đi vào giấc
ngủ nhẹ nhàng, êm ái và thoải mái hơn.
- Giờ hoạt động chiều
Trong giờ hoạt động chiều cô có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc
theo ý thích (hát, múa, gõ đệm theo bài hát). Cô khuyến khích cả lớp cùng
tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp
tác biểu diễn.
Đây là phương pháp giáo dục mầm non đạt hiệu quả cao. Qua thực tế,
trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, làm quen chữ cái khám phá khoa
học,...có sự tham gia các đoạn nhạc dùng để chuyển tiếp sẽ làm cho tiết học
không bị nhàm chán thu hút trẻ tích cực tham gia vào tiết học và tiết học trở
nên phong phú hơn.
* Biện pháp 4: Nâng cao chất lượng âm nhạc thông qua hoạt động chơi
+ Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động ngoài trời:

Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát những
bài có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua các bài như:
"Quan sát vườn hoa trong sân trường".
Sau khi quan sát xong cô cho trẻ hát bài "Màu hoa" hoặc "Ra vườn
hoa"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát
mới. Giáo dục các cháu không bứt hoặc hái hoa, có ý thức chăm sóc và bảo vệ
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

15


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

hoa. Hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện
về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích
hẳn lên, vui thú, làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận
thấy trẻ rất thích được dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các
hoạt động, còn giúp trẻ củng cố lại kiến thức đa học hoặc làm quen với bài hát
mới giúp trẻ vào giờ học âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô.
Nhận thấy bước đầu trẻ có khả năng phát triển về âm nhạc.
+ Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc:
Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, hoạt động góc đi
đôi với hoạt động học có chủ đích. Ở hoạt động học có chủ đích, mỗi tuần chỉ
có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông
qua các giờ hoạt động cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm
phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp
điệu âm nhạc bằng chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận
động theo ý thích của mình. Tôi hướng dẫn trẻ vận động dưới nhiều hình
thức:
- Hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát.

- Hát kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân...
- Hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay,
nhún, đi, chạy...
- Hát kết hợp minh hoạ theo lời ca.
Để thực hiện có hiệu quả các hình thức trên, tôi hướng dẫn thực hiện
bằng cách:
+ Bắt nhịp cho trẻ hát và cho trẻ vỗ tay cùng cô (Cô vỗ tay chậm, nhịp
nhàng để trẻ vỗ theo)
+ Bắt nhịp cho trẻ hát hoặc bật băng casset, cô và trẻ cùng nhún nhảy
hoặc lắc lư theo bài hát.
+ Những bài hát nào có thể múa minh hoạ, cô cho trẻ vừa hát theo băng
nhạc vừa làm động tác minh hoạ cùng cô.
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

16


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết
hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp
với nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như
cô, có thể cho trẻ tự sáng tạo theo ý thích của mình để từ đó thu hút trẻ tham
gia một cách tích cực hơn.
* Biện pháp 5: Một số trò chơi phục vụ âm nhạc
Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là
một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đa trở thành phương tịên để đem đến
cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ
nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái.
Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động

theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan
trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu,
phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ
âm nhạc.
Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có
những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những
nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng
thông qua tai nghe âm nhạc.
Chính vì vậy bản thân đa tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm
làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
+ Trò chơi “Đập bóng chọn chữ”:
Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, đoán đúng tên bài hát
- Chuẩn bị: Bóng bay, một số bài hát trong các bài hát trong chương trình
mà trẻ đa thuộc.
- Cách chơi: Chia lớp thành hai nhóm thi đua với nhau. Từng trẻ trong
đội nhún bật, đập bóng đến khi bóng rơi và xem trên bóng có chữ cái gì để
đoán tên bài hát theo chữ cái đầu, sau đó trẻ thể hiện bài hát. Nếu đoán chính
xác tên bài hát và thể hiện được bài hát, trẻ được tặng một bông hoa. Kết thúc
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

17


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

đội nào có nhiều hoa hơn, đội đó sẽ chiến thắng.
+ Trò chơi: “Tiếng hát ở đâu”
Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe tiếng hát và giúp trẻ
phát triển thính giác, khả năng chú ý và định hướng trong không gian của trẻ.
- Chuẩn bị: Một số bài hát có trong chương trình

- Cách chơi: Một trẻ đứng giữa lớp, đội mũ che kín mắt hoặc dùng băng
vải bịt mắt. Một hoặc hai trẻ được chỉ định hát. Trẻ đứng ở giữa lớp bị bịt mắt
không nhìn thấy bạn hát nhưng nghe và chỉ về hướng có tiếng hát và nói tên
người hát. Khi chơi đa thành thạo, cô cho trẻ chơi nâng cao yêu cầu bằng cách
trẻ chỉ tay về hướng có tiếng hát và nói tên người hát, nếu nói đúng thì cả lớp
vỗ tay, nếu nói sai thì phải nhảy lò cò hoặc hát một bài.
+ Trò chơi: “Nhặt sỏi gõ ba nhịp phách”
Trò chơi này giúp trẻ phát triển cảm giác nhịp điệu, tập gõ nhịp ba phách.
- Chuẩn bị: Các hòn sỏi và bài hát có trong chương trình mà trẻ đa được
học.
- Cách chơi: Cô chọn bài hát có nhịp lấy đà ở phách thứ ba. Trẻ ngồi
thành hàng ngang hoặc vòng tròn. Mỗi trẻ có một đống sỏi có số lượng bằng
số lượng nhịp trong bài hát. Các cháu hát và nhặt sỏi vào phách thứ ba trong
nhịp lấy đà, sau đó gõ hòn sỏi xuống nền nhà vào các phách theo nhịp bài hát:
Phách thứ nhất gõ, phách thứ hai bỏ hòn sỏi xuống bên cạnh. Tiếp theo trẻ
nhặt hòn sỏi ở phách thứ ba của ô nhịp kế tiếp và thực hiện lại chu kỳ ban
đầu. Cứ như vậy trẻ sẽ nhặt hết sỏi để sang một bên. Kết thúc bài hát, trẻ nào
vừa nhặt hết sỏi là thực hiện đúng nhịp phách của bài hát, được cô giáo khen.
Trẻ nào nhặt thừa hoặc thiếu sỏi là chưa thực hiện đúng phách của bài hát, sẽ
phải nhảy lò cò một vòng.
+ Trò chơi “Ô cửa bí mật”
Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên
biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô
cửa.
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

18


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

- Chuẩn bị: Cô chuẩn bị một phần mềm Powerpoint các ô cửa bí mật, bên
trong các ô cửa có các hình ảnh chứa nội dung bài hát mà cô muốn trẻ hát. Ví
dụ: Chủ đề nghề nghiệp, cô chọn các hình một số nghề nghiệp phổ biến mà
trẻ biết rồi cho trẻ chọn ô cửa trẻ muốn chọn, rồi cho trẻ về tổ để bàn bạc suy
nghĩ rồi cả tổ cùng hát bài hát có nội dung như hình vẽ ấy, cô giáo sẽ đánh
đàn cho trẻ ở tổ đó để thực hiện bài hát mà trẻ thể hiện. Phần thưởng dành cho
các đội hát đúng với nội dung ô cửa.
- Cách chơi: Chia trẻ làm 3 tổ, 3 tổ trưởng lần lượt lên đại diện chọn ô
cửa, rồi về tổ mình suy nghĩ 1 phút, hết 1 phút cả tổ cùng thực hiện bài hát
như nội dung ô cửa vừa mở ra.
Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật, tổ 3 mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát
một bài hát nói về con mèo như: “Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con
mèo”...
Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh
trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một hộp quà. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa.
Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh
trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn.
+ Trò chơi “ Ai nhanh nhất”
Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu
khác nhau và ghi nhớ có chủ định.
- Chuẩn bị: 5 - 6 khu vườn, xắc xô, đàn ocgan.
- Cách chơi: Cô có từ 5 - 6 khu vườn, cô mời một số trẻ lên chơi, số trẻ
nhiều hơn số khu vườn. Khi cô hát nhỏ, các con đi nhẹ nhàng xung quanh khu
vườn, khi cô hát to các con đi nhanh, khi có hiệu lệnh của cô, các con nhanh
chân chạy về khu vườn (mỗi bạn là một khu vườn). Ai không tìm được khu
vườn cho mình thì bị phạt nhảy lò cò quanh khu vườn.
Ở mỗi tiết học tôi đều cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc khác nhau để tránh
nhàm chán đồng thời để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực
hơn.

Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

19


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

* Biện pháp 6: Nâng cao chất lượng âm nhạc thông qua hoạt động
biểu diển văn nghệ vào lúc nêu gương cuối tuần
Ở Hoạt động biểu diễn văn nghệ nêu gương cuối tuần, mỗi tuần chỉ có
một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động biểu diễn thông qua
giờ hoạt động nêu gương cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này
nhằm phát triển ở trẻ tính tự lập mạnh dạn biểu diễn trước đám đông, giáo
viên lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc như sẽ biểu diễn thực sự trước
khán giả. Qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng chính hoạt động
của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình. Trẻ
hứng thú khi tham gia hoạt động vì được biểu diễn ca hát như là một ca sĩ
biểu diễn, trẻ thích thể hiện mình cho mọi người xem.
Tôi hướng dẫn khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức:
Ví dụ: Cho trẻ biểu diễn theo nhóm, theo từng cá nhân trẻ, giúp trẻ
mạnh dạn hơn, tự tin hơn. Trẻ làm MC người dẫn dắt giới thiệu chương trình
biểu diễn văn nghệ cuối tuần. Để thực hiện tốt cho buổi biểu diễn tôi cũng
mời phụ huynh cùng tham gia trong chương trình biểu diễn như để hóa trang
giúp trẻ, sắp xếp cuối giờ…
* Biện pháp 7: Giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày hội:
Một năm trường mầm non Sơn Ca nơi tôi đang công tác, có tổ chức rất
nhiều ngày hội ngày lễ và các cuộc thi cho các bé. Điển hình như học kỳ I của
năm học 2016 - 2017 vừa qua trường tôi đa tổ chức ngày “Ngày hội đến
trường của bé”, “Bé vui Tết Trung Thu”, “Ngày nhà giáo Việt Nam”…Ở mỗi
một ngày hội, ngày thi trường tôi đa dàn dựng để tổ chức các tiết mục văn

nghệ vô cùng đặc sắc, sinh động và công phu.
Trong các ngày lễ, hội thi, trường tôi có mời đông đủ phụ huynh tham
dự. Nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn khởi về những kết quả của con mình.
Điều này có tác dụng rất lớn đến việc thu hút phụ huynh đưa con đến trường
lớp mầm non và lòng tin đối với nhà trường. Và cũng là để phụ huynh có
hướng phát huy năng khiếu ở trẻ. Trong cuộc thi trẻ rất hào hứng, mạnh dạn,
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

20


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

tự tin tham gia vào các hoạt động có âm nhạc, trẻ thích biểu diễn và say mê
với âm nhạc. Trong các ngày Hội đến trường của bé, ngày nhà giáo Việt Nam,
ngày bế giảng... Tôi tập các tiết mục đặc sắc như tiết mục “Bay đến ước mơ”,
“Em là bồ câu trắng” nên các tiết mục luôn được nhà trường chọn để biểu
diễn. Ngày hội, ngày lễ được tổ chức với các tiết mục phong phú, hấp dẫn
không chỉ đem lại cho trẻ niềm vui mà còn hình thành ở trẻ những xúc động
mới mẻ trong không khí sôi động, náo nhiệt. Được tham gia vào buổi lễ, hội
và thưởng thức các tiết mục biểu diễn giúp khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ
thêm sâu sắc. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn.
Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn
nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc.
Mặt khác sự cảm thụ tích cực của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc
cho trẻ hát lại những bài hát được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng
về âm nhạc sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền ở trẻ. Nếu các cháu được rèn
luyện chu đáo và được tham gia biểu diễn... Tất cả những hình thức biểu diễn,
những tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp
trò chơi, vận động theo nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định

và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục
thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác
phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và sau này chính những trẻ em đó tham gia
tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó.
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, tôi tự nhận
thấy chất lượng về môn giáo dục âm nhạc ở lớp tôi nói riêng, khối Lá và toàn
trường nói chung tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học môn này. Rất mạnh
dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc.
Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua
tình hình thực tế ở trường, lớp, tôi nhận thấy giáo viên mầm non nói chung và
giáo viên dạy khối 5 - 6 tuổi nói riêng cần chú ý những điều như sau: là cô
giáo Mầm non, khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

21


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

khởi đầu bằng các trò chơi, hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng
và cho trẻ hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Cô giáo có thể ghi âm các bản nhạc
hay để phục vụ tốt cho các hoạt động này.
Một thủ thuật thông dụng là cho chơi các trò chơi hay hát đồng ca để
tập trung sự chú ý của trẻ, rồi sau đó chuyển nhanh sang nghe câu chuyện.
Tuỳ theo độ tuổi và số trẻ trong nhóm, giáo viên thường lựa chọn một hoạt
động nào đó để duy trì cân đối giữa vận động “Động và tĩnh”. Khi kết thúc
một hoạt động nên làm cho nhóm trẻ lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài
tập thư gian. Giáo viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt
ngào, uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt
quang khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy

ra lộn xộn. Khi trẻ có nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động và tự tin hơn,
giáo viên có thể bổ sung các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ
sáng tạo vận động cho phù hợp với trang phục đó. Các lời nhận xét cụ thể,
khích lệ thích hợp sẽ tạo cho trẻ sáng tạo tích cực. Tránh các lời nhận xét
chung chung như tốt, hay, dở, đúng, sai.
Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như:
Hát, nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi… có tác dụng rất lớn trong việc
tạo sự hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình
cảm xa hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành
phát triển tình cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá
trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần
trau dồi kiến thức, kĩ năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa,
để vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động,
chơi trò chơi đóng vai, đóng kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
- Các giải pháp, biện pháp khi thực hiện đề tài có mối quan hệ liên quan
mật thiết với nhau, biện pháp này nó sẽ hỗ trợ cho biện pháp kia nhằm hòa
quyện các nội dung được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên biện pháp sau hổ trợ cho
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

22


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

biện pháp trước đảm bảo tính chính xác, khoa học và liên kết giữa các giải
pháp và biện pháp.
- Hoạt động âm nhạc có mối liên hệ mật thiết với nhau để giúp trẻ phát
triển toàn diện các mặt. Âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát
triển năng lực cảm xúc, tư tưởng, tập trung chú ý.

d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Sau một thời gian thực hiện, là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi rất phấn
khởi khi kết quả đạt được rất cao
Stt
1
2
3
4
5
6

Trước khi áp Sau khi thực
Những kỹ năng hình thành trên tre
dụng biện
hiện các biện
pháp
pháp
Trẻ hứng thú tham gia khi học
23%
100%
Trẻ tham gia nhưng còn thờ ơ
60%
7%
Trẻ mạnh dạn tự tin
17%
97%
Trẻ hát rõ ràng tự nhiên
20%
93%
Khả năng thể hiện bài múa

17%
97%
Khả năng thể hiện sử dụng các dụng cụ
13%
100%
gõ đệm
* Đối với giáo viên:
- Bản thân tích luỹ được các kinh nghiệm trong khâu chuẩn bị cho tiết

dạy như nắm được phương pháp giảng dạy, phương pháp chủ yếu trong giảng
dạy là đồ dùng như băng nhạc, nhạc cụ, tạo hứng thú cho trẻ, không chê trẻ,
biết động viên trẻ nào chưa mạnh dạn để động viên trẻ thể hiện để cô sửa cho
trẻ và cùng hòa nhập với các bạn.
- Khả năng của cô giáo trong việc làm đồ dùng sáng tạo cùng với sự
nhiệt tình của cô để dạy học, luôn lắng nghe và thường xuyên cho trẻ làm
quen bài hát nghe nhạc trong ngày.
* Đối với trẻ:
- Qua những biện pháp tôi nghiên cứu và áp dụng vào lớp mình, chất
lượng về hoạt động giáo dục âm nhạc lớp tôi tăng lên rõ rệt.
- Cháu hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc.
- Cháu hát thuộc bài hát, thể hiện tình cảm theo lời ca, vận động thành
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

23


Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

thạo theo bài hát.
- Đặc biệt trẻ lớp tôi rất mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người, trẻ

rất thích được tham gia biểu diễn trong những ngày hội, ngày thi. Trẻ rất thích
được nghe nhạc, bởi âm nhạc giúp trẻ từng bước cảm nhận và biết đánh giá
âm nhạc cũng như số lượng tác phẩm mà trẻ được nghe, được học thuộc sẽ
đặt những cơ sở đầu tiên của thị hiếu âm nhạc trong tâm hồn của từng trẻ.
Trước kết quả ấy tôi vô cùng phấn khởi.
* Đối với phụ huynh:
Phụ huynh càng tin tưởng, chăm lo hơn đến phương pháp giáo dục trẻ,
có sự nhìn nhận đúng đắn về tầm quan trọng trong việc cho trẻ hoạt động âm
nhạc. Phụ huynh sẵn sàng sưu tầm vật liệu đóng góp cho lớp…Giữa phụ
huynh và giáo viên có sự hợp tác tích cực.
III. Phần kết luận, kiến nghi
1. Kết luận
Âm nhạc cũng là một món ăn tinh thần cho trẻ. Vì thế khả năng cảm thụ
âm nhạc của trẻ tốt hơn. Âm nhạc cũng là phương tiện giáo dục hiệu quả nhất
góp phần phát triển năng lực thẩm mĩ, trau dồi đạo đức, phát triển tuệ, thể
chất, tạo cơ sở cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
Nếu mỗi giáo viên mầm non đều áp những biện pháp trên một cách phù hợp,
linh hoạt, sáng tạo thì năng lực cảm thụ nghệ thuật âm nhạc, cụ thể là khả
năng ca hát và vận động theo nhạc của trẻ sẽ ngày càng được cao hơn. Mặt
khác, những kiến thức về thế giới xung quanh thông qua các hình tượng âm
nhạc, xúc cảm thẩm mĩ của trẻ cũng càng trở nên phong phú. Trẻ biết rung
động trước cái đẹp, yêu cái đẹp để rồi từ đó biết tạo ra cái đẹp.
Bản thân qua quá trình tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc cũng đa tích
lũy thêm nhiều kinh nghiệm cho mình trong công tác giảng dạy lanh lợi hơn,
hát hay hơn, múa dẻo hơn nhưng bên cạnh đó tôi cũng không ngừng học hỏi
để phát triển khả năng âm nhạc cho mình.
Từ những vốn kinh nghiệm tích lũy ấy, tôi đa áp dụng và có hiệu quả ở
Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

24

Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc

lớp mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển
toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực
trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành
những con người phát triển toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày
mai.
2. Kiến nghị
Qua thực tế trực tiếp giảng dạy trên lớp tôi có một số kiến nghị sau.
Là một giáo viên cần đầu tư cho tiết dạy của mình như là đồ dùng đồ
chơi phù hợp đẹp mắt thu hút trẻ, chuẩn bị đủ các nhạc cụ và đồ dùng phục vụ
cho trẻ.
Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham dự học tập ở các đơn vị bạn để
trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.
Đầu tư kinh phí mua một số trang thiết bị và làm phòng chức năng để
phục vụ cho việc giáo dục âm nhạc tiện nghi hơn.
Có các biện pháp, kiến nghị để mở các lớp bồi dưỡng kỹ năng ca hát,
vận động theo nhạc cho đội ngũ giáo viên.
Ngày 12 tháng 1 năm 2017
Người viết

H’Dinh Byă

Người thực hiện: H’Dinh Byă – Trường Mầm Non Sơn Ca

25