SKKN Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số Trường Mầm non Hoa Hồng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (171.6 KB, 24 trang )
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG TIẾNG VIỆT CHO TRẺ
ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ- TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG
I. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài
Tăng cường Tiếng Việt cho trẻ Dân tộc thiểu số là một việc làm hết sức
cần thiết, tưởng chừng như rất dễ nhưng thực tế lại rất khó, mà nó đòi hỏi cả một
quá trình, phải có sự kiên trì của cả giáo viên và trẻ. Dạy trẻ làm quen với tiếng
Việt là dạy cái gì, dạy như thế nào? Trẻ làm quen với tiếng việt với tư cách là bộ
môn khoa học hay với tư cách là một công cụ, một phương tiện giao tiếp. Cách
trả lời những câu hỏi trên sẽ liên quan tới việc lựa chọn nội dung, phương pháp
cho trẻ dân tộc tiếp cận và làm quen với tiếng Việt.
Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta sử dụng lời nói để trò chuyện,
đàm thoại, thảo luận, trình bày những hiểu biết, suy nghĩ, giải thích một vấn đề
nào đó trong cuộc sống như: Kể lại được sự việc, câu chuyện đã được nghe,
được chứng kiến, hay tự mình nghĩ ra, sáng tạo ra. Trẻ cần tập nghe, hiểu lời nói
của cô của những người xung quanh. Sau đó tập trình bày suy nghĩ và sự hiểu
biết của mình theo ngôn ngữ Tiếng việt. Muốn phát triển ở trẻ kỹ năng, hiểu và
nói được ngôn ngữ Tiếng việt theo cô, theo tôi trước hết phải cuốn hút trẻ tham
gia vào hoạt động phát triển ngôn ngữ qua trò chuyện, đàm thoại, kể chuyện,
đọc cho trẻ nghe, cho trẻ làm quen với chữ cái và thông qua các môn học khác,
hoặc ở mọi lúc mọi nơi... Là vô cùng quan trọng nhưng hình thành như thế nào
đây mới thật là điều không phải dễ
Bản thân tôi là một giáo viên chủ nhiệm lớp với 100% trẻ là người dân
tộc thiểu số. Hầu hết trẻ dân tộc Ê đê đến trường đều nói bằng tiếng mẹ đẻ,
không nghe được tiếng Việt, bố mẹ trẻ lại ít quan tâm đến việc động viên trẻ đến
lớp, còn trẻ chưa có ý thức về vấn đề nề nếp trong lớp học, trẻ không chịu đến
lớp để học. Là người giáo viên tôi đã trăn trở và xây dựng kế hoạch từ đầu năm
1
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
học là trực tiếp đến nhà trẻ để huy động các cháu ra lớp. Đấy cũng là một điều
khó khăn rồi nhưng còn vấn đề gian nan hơn nữa là trẻ ngồi trong lớp lớ ngớ,
không tích cực tham gia vào các hoạt động, cô nói điều gì trẻ cũng không hiểu
cứ nhìn cô và không trả lời cô. Giáo viên thường phải thực hiện các nhiêm vụ
“Cô nói, cô nghe, cô trả lời” và để trẻ nhắc lại mà không đúng ví dụ: Cô nói con
“Bò” thì trẻ nói là con “Bồ”. Đối với trẻ dân tộc thiểu số chịu rất nhiều thiệt
thòi. Điều kiện tiếp súc với môi trường xung quanh, xã hội còn ít, tầm nhìn của
trẻ còn hạn chế, tất cả đồ dùng học tập đối với trẻ cũng thật là xa lạ, nên
việc học đến với trẻ cũng thật là ngỡ ngàng. Bởi vì trẻ không hiểu hết ngôn ngữ
tiếng Việt của cô.
Với tình hình thực tế của trẻ dân tộc thiểu số như vậy, bản thân tôi luôn
trăn trở, suy nghĩ nhiều lúc thấy vô cùng lo lắng, không biết làm gì và làm như
thế nào, bằng phương pháp gì? để giúp trẻ hiểu và nói được Tiếng việt một cách
trôi chảy, chính vì điều băn khoăn trăn trở ấy bản thân tôi đã tìm tòi nghiên cứu
một số “Biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số”. Nhằm giúp
trẻ dân tộc ham thích được đến lớp và muốn học được Tiếng Việt để trẻ tự tin
trong cuộc sống và hứng thú học tập, tham gia vào các hoạt động trong trường
mầm non đạt kết quả tốt hơn.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu: Nhằm tăng cường tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số, giúp trẻ
nói rõ ràng, phát âm chuẩn tiếng Việt và giao tiếp bằng tiếng Việt một cách
thành thạo và tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh.
Nhiệm vụ của đề tài: Vì trẻ là người đồng bào điều kiện tiếp súc với môi
trường xung quanh, xã hội còn hạn chế nên việc học đến với trẻ cũng thật là ngỡ
ngàng, giáo viên lại không hiểu tiếng của trẻ vì vậy mà đòi hỏi giáo viên phải
làm sao để tăng cường Tiếng Việt cho trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số
2
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
4. Giới hạn của đề tài
Học sinh lớp lá 2 phân hiệu Buôn Cuê Trường mầm non Hoa Hồng
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp điều tra
Phương pháp trực quan
Phương pháp thực tiễn
Phương pháp thực hành, trải nghiệm
Phương pháp kiểm tra, đánh giá
II. Phần nội dung:
1. Cơ sở lí luận
Trong thực tế chúng ta đã biết, nhiệm vụ giáo dục Mầm non là khâu đầu
tiên của hệ thống giáo dục Quốc dân. Giáo viên Mầm non được xem là người
thầy đầu tiên đặt nền móng cho việc đào tạo nhân cách con người mới cho xã
hội chủ nghĩa, tuỳ theo mỗi độ tuổi mà giáo dục khác nhau. Tuổi mầm non trẻ
mới bắt đầu trong quá trình học nói, chính vì vậy mà cung cấp vốn Tiếng việt
cho trẻ, đặc biệt là trẻ dân tộc thiểu số là vô cùng quan trọng. Bởi vì các cháu
dân tộc thiểu số thường hay dùng tiếng mẹ đẻ của trẻ, nên khó khăn trong việc
tiếp nhận Tiếng việt, dẫn đến cháu khó tiếp thu lời giảng của cô bằng ngôn ngữ
Tiếng việt. Chính vì vậy việc cung cấp vốn Tiếng việt cho trẻ Dân tộc thiểu số là
vấn đề cần được quan tâm, nhằm hình thành và phát triển những kỹ năng cần
thiết cho việc học Tiếng việt ở các bậc học tiếp theo.
Tiếng Việt rất quan trọng đối với mọi người dân việt nam. Đặc biệt đối
với trẻ dân tộc thiểu số. Song trong thực tế hiện nay đa số trẻ vùng sâu, vùng xa
vùng dân tộc thiểu số, trước khi đến trường chỉ sống trong gia đình, ở các thôn
bản nhỏ, trong môi trường tiếng mẹ đẻ. Do vậy trẻ chỉ biết nói tiếng mẹ đẻ. Trẻ
biết rất ít hoặc thậm trí không biết Tiếng Việt. Trong khi đó Tiếng Việt là
ngôn ngữ chính thức dùng trong trường và cơ sở giáo dục khác. Trên thực tế
3
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
tiếng nói các dân tộc thiểu số, hầu như chưa có vai trò rõ rệt trong việc hỗ trợ
Tiếng Việt trong giáo dục. Vì vậy, cho đến nay việc dạy - học Tiếng Việt cũng
như việc dạy học bằng Tiếng Việt ở các vùng dân tộc thiểu số chỉ đạt kết quả
thấp. Đặc biệt ở lớp tôi đa số các cháu dân tộc Ê đê nghe và nói tiếng Việt rất
kém, mặc dù cô giáo có kèm cặp nhiệt tình đến mức nào chăng nữa thì trẻ vẫn
nói bằng hai thứ tiếng. mà chủ yếu là tiếng mẹ đẻ, nhất là khi trẻ ra khỏi lớp học.
Sở dĩ như vậy là do tiếng Việt không phải là một phương tiện sử dụng dễ dàng
đối với học sinh dân tộc thiểu số. Ở đây học sinh chỉ dùng tiếng Việt nói với
giáo viên khi cần thiết, còn ngoài ra trẻ vẫn thường xuyên sử dụng ngôn ngữ
riêng của dân tộc mình. Chính vì vậy dẫn đến chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ
không thể đạt được kết quả như mong muốn. Vì vậy là một giáo viên chủ nhiệm
lớp với 100% các cháu là dân tộc thiểu số. Tôi nhận thấy cần có những biện
pháp bổ xung, tăng cường tiếng Việt cho trẻ ngay từ độ tuổi mầm non để cha mẹ
học sinh và cộng đồng tin tưởng, đồng thuận ủng hộ.
2. Thực trạng
Lớp lá 2: Tổng số học sinh 25. Nữ 16. DT: 25. Nữ DT: 16
- Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên
- Trình độ chuyên môn: Đại học
- Trong năm qua việc tăng cường Tiếng Việt cho trẻ vẫn được tổ chức tuy
nhiên chưa thực sự lôi cuốn trẻ, chưa có sự đầu tư vì vậy kết quả đạt được trên
trẻ chưa cao
* Thuận lợi:
Lớp lá 2 thuộc phân hiệu Buôn Cuê có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết
bị đồ dùng dạy học phục vụ cho việc dạy và học và các hoạt động khác.
Được nhà trường quan tâm phân công hai cô đều là giáo viên trẻ trong
đó một cô là người dân tộc ở tại chỗ, cả hai cô đều có phẩm chất nghề nghiệp, có
trình độ chuyên môn tiếp thu nhanh với những đổi mới trong chương trình giáo
4
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
dục mầm non mới.
* Khó khăn
Dân cư sống không tập chung, 100% là đồng bào dân tộc thiểu số, việc
bất đồng ngôn ngữ giữa cô và trẻ, do vậy làm ảnh hưởng đến việc chăm sóc giáo
dục trẻ. Địa hình phức tạp việc đi đến lớp học của trẻ mầm non còn gặp nhiều
khó khăn. Mặt bằng kinh tế của người dân còn thấp, chủ yếu làm ruộng, làm
nương, một số phụ huynh chưa nhận thức được rõ về tầm quan trọng của việc
dạy tiếng Việt cho con em mình nó có tác dụng cần thiết như thế nào đối với
việc nhận thức và hình thành nhân cách của trẻ. Đặc biệt các lớp ở điểm lẻ còn
rất khó khăn, lớp học chưa đúng quy cách, việc sử dụng nguyên vật liệu sẵn có
của địa phương để làm đồ dùng đồ chơi hoặc phương tiện chuyển tải kiến thức
tiếng Việt đến với trẻ còn hạn chế.
* Nguyên nhân chủ quan:
Khi thực hiện đề tài để trẻ tiếp thu và phát âm chuẩn thì đòi hỏi giáo viên
phải luôn tìm tòi học hỏi nâng cao kiến thức vì vậy mà giáo viên có thêm nhiều
biện pháp tăng cường Tiếng Việt cho trẻ hơn.
Giáo viên nắm vững phương pháp, có thêm nhiều kinh nghiệm hơn
Trẻ mạnh dạn, tự tin và nói được nhiều tiếng việt .
Để tổ chức tốt cho trẻ giáo viên phải biết cả tiếng Ê đê để có thế hiểu
được trẻ muốn gì cần gì vì vậy còn gặp khó khăn trong việc cho trẻ tiếp xúc với
tiếng việt.
Cơ sở vật chất của trường đảm bảo đầy đủ, có tivi đầu đĩa phục vụ cho
việc giảng dạy.
Giáo viên có trình độ chuyên môn, được đào tạo qua trường lớp.
100% trẻ là người dân tộc thiểu số nên việc nói tiếng việt chưa thành
thạo
* Nguyên nhân khách quan:
5
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
Giáo viên nắm được phương pháp, có nhiều kinh nghiệm hơn tuy nhiên
sự sáng tạo và linh hoạt trong quá trình tổ chức chưa cao vì vậy mà chất lượng
mà nói được tiếng việt chưa hiệu quả vì thế chưa lôi cuốn và thu hút được trẻ.
Giáo viên tổ chức hoạt động còn cứng chưa có nhiều biện pháp mới lạ
nên chưa thu hút được trẻ, trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn và tự tin tham gia
hoạt động.
Giáo viên chưa thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với Tiếng Việt (Trong
các hoạt động mọi lúc mọi nơi) mà đa phần trẻ được tiếp xúc với Tiếng Việt
thông qua các môn học có các từ khó để phát triển ngôn ngữ tiếng việt cho trẻ.
Chính vì nhìn thấy những điều bất cập trong việc tổ chức cho trẻ làm
quen với tiếng việt, bản thân tôi đã mạnh dạn tìm tòi, học hỏi để tìm cho mình
những biện pháp có thể áp dụng trong quá trình thực hiện cho trẻ nói tiếng việt
nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp.
a. Mục tiêu của giải pháp
Những giải pháp, biện pháp nêu ra trong đề tài nhằm mục tiêu giúp trẻ
tăng cường Tiếng Việt, phát huy hết được tính tích cực chủ động trong giao tiếp
bằng tiếng việt với mọi người xung quanh.
Giáo viên trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Từ việc khảo sát khả năng nói tiếng việt của trẻ lớp lá 2 phân hiệu Buôn
Cuê trường Mầm non Hoa Hồng tôi đã tìm ra những biện pháp nhằm tăng cường
tiếng việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số.
Biện pháp 1: Bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân
Để bản thân nắm được mục đíc ý nghĩa, yêu cầu, nội dung, phương
pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ tôi cần phải có trách nhiệm gần gũi
trò chuyện với trẻ kết hợp với cử chỉ, hành động để trẻ dần được làm quen với
6
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
tiếng Việt một cách tự nhiên không gò bó. Ví dụ: Thông qua biện pháp trực
quan hành động giúp cho học sinh tiếp thu có hiệu quả và học ngôn ngữ mới
một cách tự nhiên hứng thú. Mục đích của phương pháp này nhằm giúp cho học
sinh đạt được các mục đích như: hiểu và sử dụng ngôn ngữ mới trong giao tiếp,
hình thành và rèn luyện kỹ năng nghe, nói một ngôn ngữ mới. Không cho trẻ nói
khi chưa thực hiện thành thạo được các hành động, để có thể tập trung lắng nghe
chuẩn xác. Khi đã nghe rõ, hiểu, thuộc và tự tin làm đúng, trẻ sẽ tự muốn nói và
có thể tự thực hành với bạn của mình, giáo viên cần cho trẻ đều được thực hành
ở mỗi lần học. Chỉ sử dụng ngôn ngữ đơn giản, ngắn gon, không dẫn dắt, giảng
giải nhiều vì trẻ chưa hiểu tiếng Việt
Khi dạy trẻ, giáo viên cần xác định trước những loại từ, câu nào sẽ sử
dụng khi hướng dẫn trẻ. Nên sử dụng các điệu bộ cử chỉ để ra hiệu cho trẻ hiểu ý
đồ của mình, thay cho việc nói nhiều của giáo viên. Lúc đầu dạy từ 1-2 từ dễ
hiểu kết hợp với hành động như: Đứng lên, ngồi xuống... đến ngày hôm sau cô
giáo cần cho trẻ ôn lại những gì được học ngày hôm trước, để khắc sâu sự
ghi nhớ bằng hình thức chơi mà không cần phải giữ nguyên thứ tự từ các bước
ngày hôm trước dạy nữa ví dụ: Đứng lên - ngồi xuống, ngồi xuống - đứng lên,
rửa tay rửa chân…Dạy tiếng Việt với biện pháp trực quan hành động với đồ vật,
biện pháp này dạy trẻ các từ mới như: Cái bàn, cái ghế, quyển vở…
Ngoài ra còn sử dụng các biện pháp dạy trẻ học tiếng Việt qua kể
chuyện, đóng vai, đối với mỗi câu chuyện, làm các đồ chơi minh hoạ, đơn giản
tượng trương cho các nhân vật chính, sử dụng các nhân vật có sẵn để làm đồ
dùng minh hoạ. Hoặc trẻ học tiếng Việt thông qua việc dạy trẻ nhận biết và phát
âm đúng 29 chữ cái tiếng Việt. Nội dung chủ yếu của việc dạy này là giúp trẻ
nhận biết và phát âm đúng chữ cái. Chúng ta có thể coi việc giúp trẻ làm quen
với chữ cái là cốt lõi của việc làm quen với Tiếng việt có nghĩa là việc cho trẻ
làm quen với chữ cái chưa phải là tất cả những nội dung công việc giúp trẻ làm
quen với tiếng Việt. Cách gọi làm quen với Tiếng việt thường gợi ra một phạm
vi nội dung rộng rãi hơn so với cách gọi làm quen với chữ cái. Do đó có thể thấy
7
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
nội dung dạy trẻ làm quen với tiếng Việt không chỉ là dạy trẻ phát âm, dạy trẻ
tập tô 29 chữ cái mà còn dạy trẻ đọc đúng các chữ cái, các từ trong tranh, hiểu
được nội dung của từ và biết dùng từ để diễn đạt thành câu, muốn được như vậy
trước hết ta phải giúp trẻ nhận biết và phát âm đúng 29 chữ cái trong Tiếng việt.
Có một số ít trẻ nói được tiếng Việt nhưng chưa biết các chữ cái hay từ
ngữ của Tiếng việt.Vì vậy việc dạy trẻ làm quen với chữ cái giúp trẻ nhận biết
chính xác cấu tạo của chữ cái, cách phát âm để từ đó trẻ nghe cô phát âm để tìm
được chữ cái tương ứng, nhìn chữ cái phát âm được chữ cái.
Ví dụ : Hôm nay cô cho trẻ nhận biết chữ e – ê chẳng hạn: Cô cho trẻ xem
tranh " Mẹ bế bé" cho trẻ đọc từ : Mẹ bế bé. Trẻ nhận biết trong từ Mẹ bế bé có
bao nhiêu tiếng ? Có mấy con chữ cái ? Rồi cô ghép thẻ chữ rời cho cháu nhận
biết dấu thanh tìm chữ đã học rồi phát âm lại những chữ đó. Còn lại cô giới
thiệu cho trẻ làm quen e - ê, tôi phân tích các nét cơ bản cấu tạo nên chữ cái e ê, cho trẻ phát âm chữ e - ê nhiều lần giúp trẻ khắc sâu cấu tạo của chữ cái và trẻ
nhận biết một cách chính xác từng chữ cái.
Biện pháp 2: Sử dụng các phương pháp chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ dân
tộc thiểu số
* Phương pháp trực quan hành động:
Để giúp cho trẻ tiếp thu hiệu quả và học ngôn ngữ mới một cách tự nhiên,
trẻ có thể duy trì và sử dụng được ngay ngôn ngữ tiếng Việt một cách liên tục và
có hệ thống tôi đã áp dụng các phương pháp cụ thể như sau:
+ Phương pháp trực quan hành động với cơ thể: Muốn dạy trẻ nghe và
hiểu ý nghĩa của từ mới trước tiên cần sử dụng các vận động cơ thể, trẻ sẽ hiểu
được ý nghĩa của hành động đó trước khi nói một từ mới
Ví dụ: Cho trẻ học về các quy định của lớp như đứng lên, ngồi xuống.
Đầu tiên giáo viên làm mẫu cho trẻ quan sát, cho 2-3 trẻ lên làm mẫu(trẻ ở dưới
quan sát) giáo viên nói: "Đứng lên" trẻ làm theo và không nói. Sau đó nói "ngồi
xuống", hô 2-3 lần với tốc độ và thay đổi vị trí của từ như: Đứng lên - ngồi
8
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
xuống, đứng lên - đứng lên - ngồi xuống để trẻ chú ý lắng nghe và thực hiện các
hành động tương ứng với các từ. Khi trẻ đã thực hiện một cách thành thạo thì
giáo viên chi thành các nhóm, một bạn ra lệnh các bạn khác thực hiện sau đó đổi
vị trí cho nhau. Giáo viên kiểm tra lại bằng cách: Cô nói lại các từ vừa học, trẻ
thực hiện động tác hoặc giáo viên thực hiện hành động trẻ nói lại được các từ đã
học. Ví dụ: Cô giáo đứng lên(không nói) trẻ cùng làm theo cô vừa đứng lên vừa
nói từ đứng lên, tương tự như vậy với các từ khác. Với cách làm này, trẻ vừa
hiểu được nghĩa của từ vừa nói được chính xác từ mới. Mỗi ngày chỉ hcj từ 1 - 2
từ các từ nên chọn theo chủ đề trẻ sẽ dễ nhớ hơn. Với cách sử dụng vận động cơ
thể như vậy, mặc dù không có đồ dùng, đồ chơi nhưng vẫn cung cấp cho trẻ một
số vốn từ và cấu trúc ngữ pháp nhất định giúp trẻ nghe hiểu tiếng Việt dễ dàng
hơn.
+ Phương pháp trực quan hành động với đồ vật: Khi học từ đồ vật giáo
viên chỉ vào từng đồ vật và nói tên. Ví dụ cô chỉ vào cái thìa và nói: Cái thìa, trẻ
nhắc lại từ: Cái thìa. Tương tự như vậy với các đồ vật khác, mỗi từ nhắc lại 3 - 4
lần để trẻ phát âm và ghi nhớ. Sau khi trẻ đã nắm vững các từ mới thì dạy co trẻ
nói cả câu: "Đây là cái thìa", "Đây là cái đĩa". Tiếp đó dạy trẻ đặt câu hỏi: Đây
là cái gì?, chia nhóm 2 - 3 trẻ để thực hành, một trẻ đặt câu hỏi, một trẻ trả lời
sau đó đổi vai cho nhau. Với hình thức này sẽ giúp trẻ học được các danh từ
theo các chủ đề, các từ đã học được sử dụng thường xuyên cùng với những từ
mới thì sẽ làm cho vốn từ vựng của trẻ thêm phong phú.
+ Phương pháp trực quan hành động với tranh ảnh: Phương pháp này
được áp dụng sau khi trẻ đã nắm được các từ mới của phần trực quan hành động
với cơ thể và trực quan hành động với đồ vật. Hình thức này có 3 cách thể hiện:
Sử dụng bức tranh có sẵn:
Khi trẻ đã có một số lượng từ vựng nhất định cơ thể sử dụng tranh ảnh để
dạy từ và câu cho trẻ. Giáo viên cho trẻ xem tranh, giới thiệu các từ mới với trẻ,
chia trẻ thành từng nhóm, cho trẻ kể về bức tranh và đặt câu hỏi cho bạn khác,
9
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
nếu trẻ nói tốt có thể hỏi trẻ: Bức tranh này vẽ gì? Con nhìn thấy gì nữa?
Vẽ tranh theo yêu cầu của cô:
Giáo viên nói với trẻ về bức tranh (chủ đề) sẽ vẽ, ví dụ: Cô vẽ một cái cây
(vừa nói vừa vẽ) sau khi cô vẽ song cái cây cô yêu cầu từng trẻ ví dụ cháu A vẽ
thêm cỏ, cháu B vẽ thêm mặt trời, mây... nếu trẻ thực hiện được có nghĩa là trẻ
đã hiểu được yêu cầu của cô, cho các trẻ khác nhận xét sau đó cho trẻ nói về bức
tranh đã vẽ.
Di chuyển tới các bức tranh/ảnh:
Học nghe nói thông qua việc di chuyển đến các bức tranh/ảnh chủ yếu để
giúp trẻ học các từ chỉ các địa điểm, nơi chốn, tranh ảnh dùng cho trẻ phải là
tranh vẽ rõ, màu sắc đẹp, ít chi tiết. Giáo viên cho trẻ di chuyển tới các bức tranh
xung quanh lớp có từ cần học, hỏi trẻ về bức tranh và cho trẻ đọc từ dưới tranh.
* Phương pháp sử dụng tiếng mẹ đẻ để dạy trẻ tiếng Việt
Để tạo sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi đến trường Mầm non giáo viên tạo
cơ hội để cho trẻ "nói, nói và nói" bằng tiếng mẹ đẻ với các bạn cùng lớp, các
anh chị tiểu học và với những người xung quanh. Các chủ đề nói chuyện là
những công việc, hoạt động diễn ra hàng ngày xung quanh trẻ như: Cách chào
hỏi khi gặp người lớn, công việc của bố mẹ, anh chị em trong gia đình và bản
thân, về thời thiết, về các vật nuôi...Trong quá trình nhận thức, khi được sử dụng
tiếng mẹ đẻ trẻ sẽ biết nhanh và chính xác hơn bản chất của các sự vật và hiện
tượng, bởi vì trẻ hiểu được nghĩa trước khi học một khái niệm mới. Chính vì thế
nếu giáo viên không biết tiếng dân tộc thiểu số thì giáo viên có thể mời cha mẹ
trẻ hỗ trợ trong việc trò chuyện vớ trẻ, giáo viên cần đưa ra chủ đề và hướng dẫn
cho người hỗ trợ cách trò chuyện, cách đặt câu hỏi.
Cho trẻ nghe và kể lại các chuyện trong chương trình: Giáo viên hoạc
người biết tiếng dân tộc thiểu số tóm tắt câu chuyện bằng tiếng dân tộc thiểu số
để trẻ nghe và hiểu được ý nghĩa, nội dung chuyện và cho trẻ kể lại bằng tiếng
mẹ đẻ. Sau đó mới cho trẻ nghe và kế lại bằng tiếng Việt.
10
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
Có thể dịch một số bài thơ, bài hát có nội dung gần gũi sang tiếng dân tộc
thiểu số cho trẻ đọc, hát. Sau đó cho trẻ đọc, hát lại bằng tiếng Việt.
* Phương pháp sử dụng trò chơi
Trẻ mầm non học thông qua chơi vì trò chơi luôn mang lại hứng thú cho
trẻ nên việc tổ chức cho trẻ chơi trò chơi để học tiếng Việt là rất cần thiết. Giáo
viên tổ chức các trò chơi học tập, trò chơi vận động, trò chơi âm nhạc...ví dụ khi
chơi trò chơi "Chim bay, cò bay" trẻ sẽ học được các từ chỉ các con vật biết bay
và các từ chỉ con vật không thể bay được.
* Phương pháp cho trẻ làm quen với đọc, viết
Cho trẻ làm quen với đọc: Giáo viên tạo cho trẻ đọc theo cách của mình,
cho trẻ xem tranh và gợi ý để trẻ kể lại bằng chính ngôn ngữ của trẻ. Trẻ kể sáng
tạo theo ý của trẻ.
Cho trẻ làm quen với viết: Cần dành nhiều thời gian để luyện cơ ngón tay
cho trẻ thông qua vẽ, xâu hạt...cho trẻ thường xuyên được viết bằng phấn trên
nền nhà. Khuyến khích trẻ viết những gì trẻ thích và sau đó hỏi trẻ là viết cái gì?
Làm như vậy vừa khuyến khích trẻ viết vừa khuyến khích trẻ đọc lại (Thực chất
là luyện kỹ năng diễn đạt suy nghĩ của bản thân).
Biện pháp 3. Cung cấp vốn tiếng Việt cho trẻ thông qua việc làm quen với
chữ cái
Sau khi giúp trẻ làm quen và nắm được 29 chữ cái trong Tiếng việt tôi
tiến hành cho trẻ tham gia các trò chơi với chữ cái, cho trẻ tập tô chữ cái giúp trẻ
dần dần nắm được toàn bộ hệ thống chữ cái qui định trong chương trình, đồng
thời chính xác hoá cách phát âm. Do đặc điểm của lứa tuổi nên việc giáo dục trẻ
mẫu giáo được tiến hành theo phương châm học bằng chơi, chơi mà học. Từ đó
tôi luôn nghĩ cần phải phát huy hết tác dụng của các trò chơi để dạy trẻ.
Điều đáng chú ý là trẻ rất ham thích được học qua hình ảnh trực quan, tổ
chức hoạt động học thông qua các trò chơi. Mỗi khi được nhìn thấy đồ dùng, đồ
11
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
chơi trẻ rất vui, thích tìm hiểu sờ mó và cùng nhau khám phá. nắm bắt được đặc
điểm này chúng tôi đã không ngừng học sưu tầm những trò chơi hay, mới lạ trên
báo chí, thông tin đại chúng để đưa vào dạy trẻ phù hợp theo nội dung từng chủ
điểm.
Ví dụ: Trò chơi tìm chữ cái l, m, n trong bài thơ "Cây đào"
Cây đào đầu xóm
Lốm đốm nụ hồng
Chúng em chỉ mong
Mùa đào mau nở
Bông đào nho nhỏ
Cánh đào hồng tươi
Hễ thấy hoa cười
Đúng là tết đến
Tôi viết bài thơ lên giấy rô ki (mỗi tờ tranh đã được viết nội dung một
bài), tôi chia lớp làm 2 đội lên dùng bút tìm và gạch chân chữ l, m, n có trong
mỗi câu thơ và đọc chữ cái mình đang gạch chân đội nào tìm gạch chân được
nhiều chữ l, m, n thì chiến thắng và được tuyên dương. Tôi còn cho trẻ nhận biết
và phát âm chữ cái qua nhiều trò chơi khác như "Nối chữ cái với từ có chứa chữ
cái đó"… "Dạy trẻ phát âm tiếng Việt thông qua trò chơi tìm chữ cái theo yêu
cầu của cô"
Tăng cường tiếng Việt thông qua trò chơi gắn chữ cái trên đồ dùng, đồ
chơi, " Xếp chữ cái bằng hột hạt". "Xếp các nét cơ bản tạo thành chữ cái"... Bên
cạnh đó tôi luôn tranh thủ thời gian tự làm thêm một số đồ dùng đồ chơi để cho
trẻ được thực hành trải nghiệm. Tôi thiết nghĩ trẻ được thực hành trải
nghiệm nhiều với đồ dùng đồ chơi sẽ giúp trẻ ghi nhớ chữ cái một cách sâu sắc
hơn, tập phát âm Tiếng việt một cách chuẩn hơn.Từ đó cũng góp phần không
nhỏ vào việc cung cấp vốn Tiếng việt cho trẻ. Qua một thời gian thực hiện lớp
12
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
tôi tiến bộ rõ rệt, cháu hứng thứ trong học tập, nhiều cháu thuộc chữ cái và phát
âm đúng chữ cái mà tôi đã dạy trẻ.
Biện pháp 4: Tăng cường tiếng Việt cho trẻ thông qua môn văn học
Để giúp trẻ học ngôn ngữ và nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ
Tiếng việt trong học tập cũng như trong cuộc sống. Tôi nghĩ trước hết cần dạy
trẻ những kỹ năng chú ý nghe và phát âm thông qua môn văn học là vô cùng cần
thiết.Trước khi vào dạy học thơ hay kể một câu chuyện nào đó, điều đầu tiên tôi
chú ý là lựa chọn bài thơ, câu chuyện không quá dài, có nội dung hấp dẫn trẻ để
cung cấp, vì trẻ dân tộc thiểu số rất hiếu động thời gian tập trung chú ý nghe cô
giảng rất ngắn, nắm được điểm yếu này của trẻ vùng dân tộc thiểu số, tôi luôn
tạo ra tình huống vui nhộn để lôi cuốn trẻ vào giờ học bằng một giọng nói lúc
trầm lúc bổng để gây sự chú ý, khơi gợi tính tò mò của trẻ, đã tạo được tâm thế
cho trẻ trước khi vào học tôi tiến hành đi vào giờ học chính bằng ngôn ngữ giới
thiệu hấp dẫn từ ngữ thật gần gũi, thật dễ hiểu đối với trẻ, giáo viên đọc thơ hay
kể chuyện với giọng thật truyền cảm, phối hợp các động tác minh họa phù hợp,
để lôi cuốn trẻ chăm chú lắng nghe, để lĩnh hội từng câu, từng lời của cô, tiếp
đến tôi giảng nội dung câu chuyện, bài thơ một cách ngắn gọn để giúp trẻ dễ
hiểu, tôi tiến hành cho trẻ đọc thơ theo tôi từng câu, tôi luôn đổi cách cho trẻ đọc
thơ theo tổ, nhóm, lớp , cá nhân, hay bạn nam và bạn nữ thi đua nhằm tạo khí
thế cho trẻ trong học thơ, còn đối với chuyện thì cần kể nhiều lần và đàm thoại
theo trình tự nội dung câu chuyện, và thể hiện giọng điệu, tính cách của từng
nhân vật trong chuyện một cách phù hợp nhằm giúp trẻ khắc sâu hơn nội dung
cũng như tính cách của các nhân vật trong chuyện, sau đó tôi tiến hành mời cháu
khá lên kể lại chuyện cho cả lớp nghe, tôi không quên khuyến khích trẻ bằng
một món quà hay thưởng bằng những tràng pháo tay động viên. Chính nhờ như
vậy học sinh lớp tôi ngày càng ham thích học thơ, kể chuyện, nhiều cháu thuộc
thơ, kể lại câu chuyện một cách hoàn chỉnh, như vậy việc cung cấp vốn Tiếng
việt cho trẻ dân tộc thiểu số của tôi gặt hái được nhiều thành công hơn so với
trước, tôi vô cùng phấn khởi và tiếp tục áp dụng một số biện pháp khác để ngày
13
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
nâng cao hiệu quả hơn
Biện pháp 5: Cung cấp tiếng Việt cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi
Tạo môi trường giao tiếp bằng tiếng Việt
Giáo viên thường xuyên trò chuyện với trẻ thông qua các hoạt động ở mọi
lúc mọi nơi về những chủ đề gần gũi trong cuộc sống. Khuyến khích trẻ tham
gia trò chuyện với cô giáo và các bạn.
Mở rộng và tích cực hóa các thành phần giao tiếp như mời phụ huynh,
anh chị, những người biết tiếng Việt đến trò chuyện, giao tiếp với trẻ để tạo cơ
hội cho trẻ được nghe và nói.
Tổ chức các hoạt động có sử dụng văn hóa địa phương như: Kể chuyện
dân gian, đọc thơ, đồng giao, ca dao, hát dân ca, hò vè...bằng tiếng mẹ đẻ và
bằng tiếng Việt.
Tăng cường sử dụng các phương tiện hỗ trợ như băng, đĩa, tivi để trẻ
được nghe và phân biệt âm thanh từ các giọng nói khác nhau. Tăng cường các
hình thức như chơi trò chơi, văn nghệ, sinh hoạt tập thể để trẻ có nhiề cơ hội thể
hiện mình.
Tạo môi trường chữ viết trong lớp học
Tăng cường các phương tiện, đồ vật xuất hiện chữ như: Dán tên cho các
góc hoạt động, các kệ, giá để đồ chơi, đồ dùng, học liệu, các đồ vật, đồ chơi,
tranh ảnh, cây cảnh, trên các sản phẩm của trẻ, thẻ tên của trẻ, biểu bảng có chữ
(Danh sách trẻ, lịch sinh hoạt...), bảng chữ cái.
Tăng cường các hoạt động cho trẻ được tiếp xúc với chữ như "đọc" sách
truyện tranh, "đọc" họa báo, tạp chí, lamg bộ sưu tập chủ đề cùng cô.
Ngoài ra thực tế cho ta thấy rằng bất đồng ngôn ngữ là rất khó khăn trong
giao tiếp, vì vậy ngoài những biện pháp nêu trên áp dụng có hiệu quả, tôi tiến
hành cung cấp vốn Tiếng việt cho trẻ thông qua mọi lúc mọi nơi. Như chúng ta
đã biết khả năng tiếp thu của trẻ dân tộc thiểu số rất chậm, mau quên nhưng khi
14
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
đã nhớ được thì lại nhớ rất lâu nên tôi tiến hành cho trẻ tiếp xúc với vốn tiếng
việt bằng phương châm " Mưa dầm thấm lâu" cho nên việc cung cấp ngôn ngữ
Tiếng việt ở mọi lúc, mọi nơi vô cùng hiệu quả, ví dụ: Giáo viên luôn vui
vẻ, thương yêu trẻ, sửa sang quần áo, chải tóc cho trẻ và không quên kèm theo
một số câu hỏi giao lưu như: Con mặc quần áo đẹp quá. Con ăn cơm chưa? Ăn
bao nhiêu bát cơm? Ăn với thức ăn gì? Con ăn có ngon không? Hay tôi hỏi về
gia đình trẻ: Nhà con có bao nhiêu người? Con có em bé không? Mẹ con làm
nghề gì?... Qua trò chuyện với trẻ như vậy. Giáo viên sẽ nắm được khả năng
phát âm của mỗi trẻ để có biện pháp và giành nhiều thời giờ hơn giúp trẻ phát
âm đúng, phát âm chuẩn tiếng Việt.
Giờ chơi tự do tôi hay dẫn trẻ đến các góc trò chuyện và phát âm các từ
có trong tranh, từ ở các góc, giáo viên cần dạy trẻ phát âm nhiều lần và cho
trẻ chỉ phát âm chữ cái có trong tranh con vật, hoa, cây quả…có từ mang chữ cái
đang học, trẻ đọc qua nhiều lần như vậy. Trẻ dân tộc lớp tôi, phát âm chuẩn hơn
và mạnh dạn hơn trong giao tiếp với cô, với bạn, bạn biết chỉ cho bạn chưa biết,
hoặc mạnh dạn đến hỏi cô, từ đó trẻ không còn rụt rè như trước nữa. Ngoài ra
trong giờ hoạt động ngoài trời tôi còn cho trẻ ôn kiến thức đã học qua trò
chuyện, đọc thơ, kể chuyện, chơi các trò chơi dân gian, cho trẻ đọc đồng dao, ca
dao trong hoạt động này giúp trẻ phát âm thành thạo hơn, lưu loát hơn. Tạo
không khí thân thiện, gần gũi giữa cô giáo và trẻ, vấn đề này đặc biệt cần thiết
và không thể thiếu được đối với trẻ dân tộc thiểu số. Giờ vui chơi tôi cho trẻ
đóng các vai khác nhau, trẻ được giao lưu trao đổi mua bán và thể hiện hết vai
chơi của mình, bên cạnh đó tôi luôn theo sát trẻ để kịp thời sửa sai uốn nắn mỗi
khi trẻ hỏi hoặc trả lời không có trọng tâm hay trẻ dùng tiếng mẹ đẻ. Chính nhờ
vậy mà học sinh trường tôi đa số trẻ biết dùng từ để diễn đạt thành câu có nghĩa
trong giao tiếp với bạn và cô giáo.
Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp, có gắn các từ tiếng
Việt nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân, theo nhóm nhỏ được nhiều
hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn. Để trẻ học tiếng Việt thực sự
15
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
có hiệu quả, giúp trẻ tự khám phá và phát triển
Biện pháp 6: Kết hợp với phụ huynh
Sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình, cộng đồng trong
việc chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ sẽ giúp trẻ được thường xuyên giao tiếp bằng
tiếng Việt và có thêm nhiều cơ hội để sử dụng tiếng Việt.
Trong một buổi học trẻ được tiếp xúc với cô giáo rất nhiều nhưng chúng
ta biết phối hợp với gia đình trong việc cung cấp vốn tiếng việt cho trẻ lại càng
tốt hơn vì vậy tôi đã trao đổi với phụ huynh vào những lúc đón trẻ, trả trẻ hay
các ký họp phụ huynh tôi thông báo kết quả học của mỗi cháu cho phụ huynh
nắm và đặc biệt không quên cho phụ huynh biết khả năng tiếp thu kiến thức bài
học bằng ngôn ngữ Tiếng việt của mỗi cháu ra sao và từ đó thống nhất với phụ
huynh xây dựng nội quy của trường lớp mầm non là “Tất cả mọi người khi đến
trường, lớp đều phải nói bằng Tiếng việt” và nhà trường rất mong phụ huynh
hợp tác trong việc cung cấp Tiếng việt cho trẻ thường xuyên ở nhà như:
Phụ huynh dùng Tiếng việt để trao đổi với con em mình nhiều hơn, kèm cặp con
em nhiều hơn trong môn học chữ cái, trẻ nắm được chữ cái, thuộc chữ cái, viết
được chữ cái, phát âm đúng chữ cái và nhất là nói thạo Tiếng việt nhất định các
cháu sẽ tiếp thu bài một cách dễ dàng, học giỏi hơn trong cấp học mầm non và
nhất là trong các cấp học sau này. Từ những lời nói ấy đã thúc đẩy phụ huynh
quan tâm đến con em mình hơn, chăm lo cung cấp vốn tiếng việt ở nhà cho trẻ
nhiều hơn. Cho nên trẻ lớp tôi hiện nay nói thạo, nói lưu loát ngôn ngữ Tiếng
việt, biết dùng từ, câu để diễn đạt điều trẻ muốn nói, không còn trẻ nói câu
không rõ nghĩa, câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ, trẻ mạnh dạn giao lưu cùng cô giáo
cùng bạn bè và mọi người xung quanh
Kết hợp với cha mẹ học sinh tận dụng nguồn nguyên vật liệu sẵn có của
địa phương như: vỏ ốc núi, vỏ trứng gà- vịt, nan tre- nứa, quả cầu lông, vỏ ống
cầu lông, vỏ hộp các loại nước giải khát, các hộp xốp, vỏ hộp thuốc, vỏ hộp dầu
rửa bát… làm đồ dùng có ghi tên đồ vật tương ứng giúp trẻ phát triển tiếng
16
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
Việt.
Tuyên truyền tác dụng của việc tổ chức dạy tiếng Việt cho trẻ. Để đông
đảo phụ huynh hưởng ứng và ủng hộ nhiệt tình, trong vấn đề tạo dựng cảnh
quan môi trường trong lớp đẹp, hấp dẫn đối với trẻ. Lôi cuốn trẻ hứng thú đến
trường ngày càng đông.
Trao đổi với phụ huynh có thể mua cho trẻ những bài thơ, hay những
băng đĩa có bài hát phù hợp với lứa tuổi để giúp trẻ luyện tập nhiều hơn, từ đó
trẻ có kiến thức về tiếng việt tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên hơn khi tổ
chức các hoạt động ở trường.
Ví dụ: Khi bắt đầu một chủ điểm mới giáo viên kịp thời nhắc phụ huynh
để phụ huynh nắm được và kết hợp với giáo viên dạy trẻ ở nhà.
Ngoài ra trong các ngày lễ lớn tôi mời phụ huynh đến dự các tiết chuyên
đề thao giảng, hội giảng để phụ huynh thấy được các phương pháp hình thức tổ
chức cho trẻ học tập và lồng ghép tăng cường tiếng Việt trong mỗi hoạt động.
Từ đó giúp phụ huynh có cách nghĩ tốt hơn về việc học tập của các cháu, nhất là
tăng cường tiếng Việt ở trường lớp Mầm non là như thế nào
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp đưa ra tuy khác nhau về mặt nội dung và phương pháp
tuy nhiên đều có mối quan hệ mật thiết, khăng khít, hỗ trợ cho nhau nhằm tăng
cường khả năng nói tiếng việt cho trẻ.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi
và hiệu quả sử dụng.
* Kết quả khảo nghiệm
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện các biện pháp đã thu được một kết
quả rất khả quan:
Về giáo viên:
Giúp giáo viên nhận thức đúng đắn hoạt động dạy tiếng Việt cho trẻ dân
17
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
tộc thiểu số bậc học mầm non.
Giáo viên nắm vững các phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt
động, tổ chức một cách linh hoạt sáng tạo nên được chuyên môn đánh giá cao.
Được nhà trường quan tâm hơn, tạo điều kiện đi học chuyên đề về tăng
cường tiếng Việt cho trẻ DTTS để học hỏi tại các trường bạn.
Được nhà trường phân công tổ chức dạy chuyên đề về tăng cường tiếng
việt cho trẻ DTTS để các giáo viên dự giờ.
Được sự tin yêu của bạn bè đồng nghiệp, sự tin tưởng của phụ huynh.
Bên cạnh việc khảo sát qua việc áp dụng đề tài trong lớp bản thân tôi có tự tin và
có nhiều sáng tạo hơn trong việc dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các hình thức
cũng như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, biết tận dụng những cái mới
lạ vào các hoạt động để các cháu hứng thú hơn.
Về phía trẻ:
Trẻ ngoan, có nề nếp, tự tin mạnh dạn hơn trong các hoạt động.
Trẻ nói thành thạo tiếng việt, phát âm chuẩn, rõ ràng.
Lớp được chọn là lớp điểm của trường để chuyên đề về tăng cường
tiếng Việt cho trẻ DTTS.
Trẻ biết thêm được một ngôn ngữ mới, nhằm giúp trẻ tự tin khi giao tiếp
với mọi người xung quanh. Từ đó trẻ tham gia vào các hoạt động một cách hứng
thú. Tạo cơ hội mở rộng được tầm nhìn và kiến thức cho trẻ bước vào bậc học
tiếp theo đạt kết quả tốt hơn.
Cuối năm 96% cháu nhận biết nhanh và phát âm đúng 29 chữ cái Tiếng
việt, 94% cháu biết cách tô các nét cơ bản và tô đúng quy trình, 95% cháu hiểu
được ngôn ngữ Tiếng việt, biết dùng ngôn ngữ Tiếng việt để diễn đạt thành câu
có nghĩa, trẻ nói lưu loát bằng ngôn ngữ Tiếng việt. Ngoài việc học trẻ đã mạnh
dạn tự tin khi giao tiếp với cô giáo, với bạn bè lúc ở nhà cũng như lúc ở trường.
Về phụ huynh
18
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
Phụ huynh dần hiểu ra đượctầm quan trọng của việc dạy trẻ học tiếng
Việt, các phương pháp học tập của chương trình giáo dục mầm non tuy đơn giản
như trò chơi nhưng mang lại nhiều kết quả tích cực.
c. Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Đây là một đề tài sát thực với thực tế của lớp lá 2 trường Mầm non Hoa
Hồng hiện nay giúp cho giáo viên có thêm một số kinh nghiệm và các biện pháp
hay để phục vụ cho công tác giảng dạy, trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt giúp
trẻ chuẩn bị tâm thế bước vào lớp 1.
III. Phần kết luận, kiến nghị:
1. Kết luận
Việc cung cấp tăng cường vốn Tiếng việt cho trẻ dân tộc thiểu số là một
vấn đề rất khó. Đòi hỏi giáo viên phải thật sự yêu thương gần gũi trẻ. Luôn tạo
tình cảm cho trẻ giao lưu trò chuyện với cô, nghe hiểu lời nói của cô. Cuốn hút
trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển ngôn ngữ thực sự hứng thú. Được thực
hiện thông qua các hoạt động giáo dục ở lớp và được tích hợp vào một số hoạt
động khác trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Từ những vốn kinh nghiệm
tích luỹ ít ỏi về việc tăng cường tiếng việt ấy tôi đã áp dụng và có hiệu quả cao,
ở tại lớp mình. Cuối năm học này trẻ 95% trẻ dân tộc thiểu số nói được tiếng
việt lưu loát, đủ câu, đủ ý, chỉ còn 0,5% số trẻ nói chưa đươc thành thạo nhưng
cũng đã nghe hiểu được tiếng Việt
Phụ huynh rất nhiệt tình trong công việc quyên góp phế liệu cho cô giáo
làm đồ dùng đồ chơi. Một số phụ huynh rất thích con mình hiểu biết nhiều về
ngôn ngữ Tiếng việt đã tích cực hợp tác với giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc
dạy tiếng Việt cho con em mình đạt kết quả. Bên cạnh đó cũng gặp không ít khó
khăn. Cháu thường dùng tiếng dân tộc, ít hiểu Tiếng việt nên dẫn đến cháu khó
tiếp thu lời hướng dẫn, chỉ bảo của cô giáo bằng Tiếng việt. Cha mẹ các cháu có
một số không biết chữ, ít quan tâm đến việc học hành của con cái.
2. Kiến nghị
19
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
Để thực hiện tốt việc tăng cường tiếng việt cho trẻ đồng bào dân tộc
thiểu số bản thân tôi xin có một số đề xuất sau:
* Đối với giáo viên:
Bản thân giáo viên tự tham quan học tạp ở các dơn vị bạn để trao đổi
học hỏi đúc rút kinh nghiệm.
Sưu tầm, tìm kiếm những phương pháp hình thức tổ chức hay mới lạ để
phục vụ cho công tác giảng dạy
Tham gia các lớp tập huấn về tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào
dân tộc thiểu số.
* Đối với nhà trường:
Cần có nhiều ưu đãi hơn đối với những giáo viên dạy trẻ dân tộc thiểu
số.
Tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, tổ chức cho giáo viên tham quan
học tập ở các đơn vị bạn
Bổ sung thêm một số đồ dùng đồ chơi để giáo viên tổ chức các hoạt
động đạt kết quả tốt hơn.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân về "Tăng cường tiếng
Việt cho trẻ dân tộc thiểu số" ở vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn mà
tôi nghiên cứu, vì thời gian nghiên cứu ngắn, điều kiện để nghiên cứu đề tài còn
gặp nhiều khó khăn nên tôi chỉ đưa ra một số vấn đề như trong đề tài sáng kiến
đã trình bày, trong thời gian tới tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để đề tài được hay và
hoàn chỉnh hơn nữa. Trong quá trình nghiên cứu sáng kiến này qua một năm học
tôi thấy còn có nhiều hạn chế, nên không thể tránh khỏi những sai sót. Kính
mong sự góp ý chân thành của hội đồng sáng kiến để sáng kiến này hoàn thiện
và được áp dụng vào thực tế Nhằm ngày một nâng cao Tiếng Việt cho trẻ dân
tộc thiểu số. Tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ mầm non nghe hiểu và thực hiện tốt
các hoạt động ở trường, tự tin khi bước vào bậc học tiếp theo. Rất mong được sự
20
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
góp ý của hội đống sáng kiến.
Xin chân thành cảm ơn./.
Băng Adrênh, ngày 20 tháng 2 năm 2017
Người viết
Trịnh Thị Hằng
21
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
22
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
Tài liệu tham khảo
1. Hướng dẫn tổ chức hoạt động giáo dục chuẩn bị tiếng việt cho trẻ mẫu
giáo vùng dân tộc thiểu số. - Bộ giáo dục và đào tạo
2. Thiết kế các hoạt động giáo dục trong trường mầm non - NXB giáo dục
việt nam
3. Giáo dục học mầm non ( tập 1.2) Đào thanh Âm – NXB Đại học Quốc
gia Hà Nội 1997
4. Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non. Nguyễn Thị Ánh tuyết – NXB
giáo dục 1994
23
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
Một số biện pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số
- Trường Mầm non Hoa Hồng
STT
MỤC LỤC
Trang
1
I.Phần mở đầu
2
1. Lý do chọn đề tài .
1,2
3
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
2
4
3. Đối tượng nghiên cứu.
2
5
4. Giới hạn của đề tài
2,3
6
5. Phương pháp nghiên cứu
3
7
II. Phần nội dung
8
1 .Cơ sở lý luận
3,4
9
2. Thực trạng.
4-6
10
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
6
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải
6-18
c. kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học.
18
pháp
12
III. Kết luận, kiến nghị
13
1.Kết luận
19
14
2.Kiến nghị
19,20
24
Người viết: Trịnh Thị Hằng- Trường Mầm non Hoa
Hồng
