Siêu âm vùng mặt cổ thai nhi

SIÊU ÂM VÙNG MẶT-CỔ
THAI NHI
BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG

KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
BỆNH VIỆN AN BÌNH-TP.HCM
17/05/17

1


DÀN BÀI












17/05/17

Sứt môi, hở hàm ếch.
Tật lưỡi to.
Tật hàm nhỏ.
Tật hai mắt gần nhau.
Tật hai mắt xa nhau.

Tật một mắt và vòi voi.
Tật mắt nhỏ và không mắt.
Tật dính liền khớp sọ.
Dày lớp mờ vùng gáy.
Dày da gáy.
Phù bạch mạch.

2


DÀN BÀI












17/05/17

Sứt môi, hở hàm ếch.
Tật lưỡi to.
Tật hàm nhỏ.
Tật hai mắt gần nhau.
Tật hai mắt xa nhau.

Tật một mắt và vòi voi.
Tật mắt nhỏ và không mắt.
Tật dính liền khớp sọ.
Dày lớp mờ vùng gáy.
Dày da gáy.
Phù bạch mạch.

3


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)






Sứt môi (cleft lip) là khuyết tật bẩm sinh ở môi trên.
Sứt môi-hở hàm ếch (cleft lip and palate) là khuyết tật
tổn thương cả môi trên, xương hàm trước, cũng như
phần mềm và cứng của hàm ếch (khẩu cái).
Hở hàm ếch đơn thuần (cleft palate) là tổn thương ở
phần mềm và phần cứng phía sau của hàm ếch (trong
khi môi trên và xương hàm trước bình thường).

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

4


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)
Sứt môi

Sứt môi-hở hàm ếch
17/05/17

5


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Hở hàm ếch đơn thuần

17/05/17

6


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)






Sứt môi và/hoặc hở hàm ếch có thể một bên hoặc hai
bên hoặc có thể là khuyết tật ở đường giữa (midline
cleft lip and palate).
Tổn thương ở đường giữa thường kết hợp với bất
thường nội sọ, đặc biệt là holoprosencephaly.
Sứt môi và/hoặc hở hàm ếch một hoặc hai bên có thể
kết hợp với một số hội chứng có thể liên quan đến bất
thường NST (20% ở thai nhi sứt môi, 50% ở thai nhi
sứt môi-hở hàm ếch).
Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

7


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)








Dị tật này đứng hàng thứ 4 trong số các di tật của trẻ
sinh ra ở Mỹ.
Sứt môi thấy ở 1/1.000 trẻ sinh sống.

Tỷ lệ Nam/Nữ = 7/3.
Dị tật này xảy ra do thất bại trong việc đóng vòm
miệng giữa ngày thứ 5 và ngày thứ 8 của thai kỳ.
Dị tật này khiến thai nhi không nuốt được nước ối, do
vậy thai thường bị đa ối.
Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

8


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
1. Sứt môi một bên:
+ Mặt cắt vành: khuyết một bên môi trên, trải dài đến lỗ mũi cùng bên.
2. Sứt môi-hở hàm ếch một bên:
+ Mặt cắt ngang: khuyết một bên môi trên và gờ ổ răng (alveolar ridge).
3. Sứt môi hai bên:
+ Mặt cắt vành: khuyết hai bên môi trên.
+ Mặt cắt dọc giữa: phần giữa của môi-hàm trên đôi khi lồi ra phía trước
(gọi là lồi hàm trên-maxillary prominence).
4. Sứt môi ở đường giữa:
+ Mặt cắt vành: khuyết giữa môi trên trải dài đến nền mũi.
- Chẩn đoán sứt môi-hở hàm ếch một bên, hai bên hoặc đường giữa thường dễ
vì thai đa ối khiến cho việc khảo sát vùng mặt của thai nhi dễ dàng hơn.
- Thường không thể chẩn đoán tiền sản với thai hở hàm ếch đơn thuần vì các
xương vùng sọ-mặt đã ngăn hết tia siêu âm.
17/05/17

9

SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Mặt cắt ngang

Mặt cắt vành

Ba mặt cắt khảo sát

Mặt cắt dọc giữa

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1215-1234

17/05/17

10


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1215-1234

17/05/17

11

SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Lawrence D. Platt, MD et al. Improving Cleft Palate/Cleft Lip Antenatal Diagnosis by 3Dimensional Sonography-The "Flipped Face" View. J Ultrasound Med 2006 25:1423-1430

17/05/17

12


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Sứt môi một bên
Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

13


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Sứt môi hai bên không lồi hàm trên

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

14


Sứt môi hai bên với lồi hàm trên

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in
Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

15


Sứt môi hai bên
với lồi hàm trên

17/05/17

16


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Sứt môi ở đường giữa
Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

17

SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Sứt môi, hở hàm ếch
John R. Mernagh, MD et al. US Assessment of the Fetal Head and Neck: A State-of-theArt Pictorial Review. Radiographics. 1999;19:S229-S241.
17/05/17
18


17/05/17

19


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Lawrence D. Platt, MD et al. Improving Cleft Palate/Cleft Lip Antenatal Diagnosis by 3Dimensional Sonography-The "Flipped Face" View. J Ultrasound Med 2006 25:1423-1430

17/05/17

20


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Lawrence D. Platt, MD et al. Improving Cleft Palate/Cleft Lip Antenatal Diagnosis by 3Dimensional Sonography-The "Flipped Face" View. J Ultrasound Med 2006 25:1423-1430

17/05/17

21


SỨT MÔI, HỞ HÀM ẾCH
(CLEFT LIP, CLEFT PALATE)

Lawrence D. Platt, MD et al. Improving Cleft Palate/Cleft Lip Antenatal Diagnosis by 3Dimensional Sonography-The "Flipped Face" View. J Ultrasound Med 2006 25:1423-1430

17/05/17

22


DÀN BÀI












17/05/17

Sứt môi, hở hàm ếch.
Tật lưỡi to.
Tật hàm nhỏ.
Tật hai mắt gần nhau.
Tật hai mắt xa nhau.
Tật một mắt và vòi voi.
Tật mắt nhỏ và không mắt.
Tật dính liền khớp sọ.
Dày lớp mờ vùng gáy.
Dày da gáy.
Phù bạch mạch.

23


TẬT LƯỠI TO
(MACROGLOSSIA)





Xảy ra ở thai nhi có mẹ bị tiểu đường, thai nhi bị
nhược năng tuyến giáp (hypothyroidism), thai nhi bị
hội chứng Beckwich-Wiedeman (hội chứng đặc trưng
bởi to các cơ quan, thoát vị rốn, loạn sản thận).
Lưỡi thai nhi to bất thường, lồi ra khỏi miệng và có
thể ngăn trở sự nuốt khiến thai nhi có thể bị đa ối.

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

17/05/17

24


TẬT LƯỠI TO
(MACROGLOSSIA)

17/05/17

25