nghề nuôi cá 11

Giáo án môn: Nghề nuôi cá 11 Gv: Nguyễn Văn Công - Trờng THPT Thịnh Long
Chơng 5
Một số chất kích dục tố dùng cho sinh sản cá
và chế phẩm sinh học dùng trong nuôi cá
Tiết: Bài 32.
Một số chất kích dục tố dùng cho sinh sản cá
và chế phẩm sinh học dùng trong nuôi cá
Ngày soạn:...................................
Ngày giảng:..................................
I/ Mục tiêu bài học.
Học xong bài này HS cần phải đạt đợc các yêu cầu sau:
1. Về kiến thức.
- Nắm đợc cơ chế của quá trình đẻ trứng của cá.
- Biết đợc một số chất sinh sản thờng dùng trong nuôi cá.
- Biết đợc một số chế phẩm vi sinh dùng trong bảo vệ môi trờng nuôi cá.
2. Về kĩ năng.
- Rèn luyện các kĩ năng: làm việc với tài liệu học tập, phân tích, liên hệ thực tế...
3. Về thái độ.
- Có ý thức vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn chăn nuôi của gia đình và địa phơng.
II/ Chuẩn bị bài giảng.
1. Nội dung bài học.
- GV nghiên cứu nội dung của bài theo SGK và các tài liệu tham khảo có liên quan đến nội dung
bài học
2. Phơng tiện dạy học.
3. Phơng pháp dạy học.
- Sử dụng phối hợp các phơng pháp dạy học chủ yếu nh: Thuyết trình nêu vấn đề, giảng giải,
vấn đáp gợi mở, làm việc với SGK tìm tòi....
III/ Bố cục và trọng tâm bài giảng.
- Bài giảng gồm các phần:
I/ Cơ chế của quá trình đẻ trứng ở cá
II/ Vai trò của các chất kích thích sinh sản và các chế phẩm vi sinh dùng trong nuôi cá

III/ ứng dụng một số chất kích thích sinh sản và các chế phẩm vi sinh dùng trong nuôi cá
- Trọng tâm bài giảng phân bố đêu ở cả 3 phần
- Bài giảng đợc dạy trong 1 tiết:
IV/ Tiến trình lên lớp.
1. ổn định tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
3. Dạy bài mới.
3.1. Đặt vấn đề.
GV: Chúng ta biết rằng, hầu hết các loài cá nuôi đều không có khả năng đẻ trong môi trờng
ao nuôi, do đó để có cá giống phục vụ cho chăn nuôi thì trớc kia ngời ta phải thu vớt cá giống ở
các sông, suối để đem về ơng nuôi. Nhng hiện nay nhờ việc phát hiện ra các chất kích thích
sinh sản ngời ta có thẻ chủ động sản xuất đợc nguồn cá giống đảm bảo cả về số lợng và chất l-
ợng để phụ vụ cho chăn nuôi. Chúng ta chuyển sang chơng 5 để tìm hiểu về
Một số chất kích dục tố dùng cho sinh sản cá
và chế phẩm sinh học dùng trong nuôi cá
1
3.2. Hoạt động dạy học.
Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học
Hoạt động 1: Tìm hiểu về cơ chế của quá trình đẻ trứng của cá
- GV nvđ: Để hiểu đợc cơ chế tác động của các
chất kích thích sinh sản đối với cá thì trớc tiên
chúng ta phải tìm hiểu về cơ chế của quá trình
đẻ trứng ở cá
- GV nhấn mạnh và giảng giải cho HS ghi nhớ
các điểm cơ bản sau
GV giảng giải cho HS hiểu về sự thay đổi
giới tính của lơn đồng và cá trọi

GV giảng giải cho HS hiểu về sự khác
biệt giữa thụ tinh trong và đẻ con ở cá so với

thụ tinh trong và đẻ con của ĐV thuộc lớp thú


GV giảng giải cho HS hiểu về các loại
hình đẻ trứng ở cá
I.Cơ chế của quá trình đẻ trứng của cá
- Giới tính của cá đợc xác định bởi NST giói
tính hoặc NST thờng, nhng có nhiều loài lại có
sự thay đổi giới tính trong quá trình phát triển
nh lơn đồng, cá trọi...
- Hầu hết các loài cá đều thụ tinh ngoài, một số
loài thụ tinh trong, đẻ con, có loài cá lại mẫu
sinh tự nhiên
- Quá trình thành thục sinh dục và thời gian
phát triển của tuyến sinh dục của cá phụ thuộc
nhiều vào các điều kiện ngoại cảnh
- ở cá có nhiều loại hình đẻ trứng khác nhau,
mỗi loại hình đẻ trứng đòi hỏi điều kiện môi tr-
ờng sinh thái phù hợp
Hoạt động 2: Tìm hiểu về vai trò của các chất kích thích
sinh sản và chế phẩm vi sinh trong nuôi cá
- GV nêu vấn đề: Trên cơ sở hiểu biết về cơ chế
của quá trình đẻ trứng ở cá nên ngay từ xa xa
con ngời đã tìm cách cho các loài cá nuôi tự đẻ
trong ao, nhng phải đến những thập niên gần
đây con ngời mới điều khiển đợc sự sinh sản
của các loài cá nuôi theo ý muốn của mình qua
việc sử dụng các chất kích thích sinh sản.
CHúng ta chuyển sang phần II để Tìm hiểu về
vai trò của các chất kích thích sinh sản và chế

phẩm vi sinh trong nuôi cá
- GV hỏi: Theo em các chất kích thích sinh sản
có vai trò nh thế nào đối với ngời nuôi cá và
nghề nuôi cá?
HS nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi
- GV hỏi: Tại sao việc sử dụng các chất KTSS
lại góp phần thúc đẩy sự phát triển nghề nuôi
cá?
HS trả lời
- GV nvđ: Do sự phát triển mạnh mẽ của nghề
nuôi hiện nay đã và đang dẫn đến những hậu
quả nghiêm trọng là làm ô nhiễm nguồn nớc,
làm phát sinh dịch bệnh ở cá. Để khắc phục
những tác hại của dịch bệnh, con ngời đã chế
II. v ai trò của các chất kích thích sinh sản
và chế phẩm vi sinh trong nuôi cá
1. Vai trò của các chất kích thích sinh sản
- Đối với ngời nuôi cá: Việc sử dụng các chất
KTSS giúp ngời nuôi cá chủ động điều khiển đ-
ợc quá trình sinh sản của cá nhằm tạo ra những
đàn giống đảm bảo cả về số lợng và chất lợng để
phục vụ cho chăn nuôi
- Đối với nghề nuôi cá: Việc sử dụng các chất
KTSS góp phần thúc đẩy sự phát triển nghề
nuôi cá
2
tạo ra các loại thuốc kháng sinh, nhng việc lạm
dụng thuốc kháng sinh không những gây hại
cho sức khoẻ con ngời mà còn tạo điều kiện
phát sinh các bệnh khác trên cá. Vậy để khắc

phục đợc những hậu quả trên thì con ngời đã
làm gì?
HS trả lời: đã chế tạo ra các chế phẩm
VS để sử dụng trong nuôi cá
- GV hỏi tiếp: Vậy việc tạo ra các chế phẩm vi
sinh sử dụng trong nuôi các co vai trò nh thế
nào?
HS trả lời câu hỏi
2. Vai trò của các chế phẩm vi sinh
Sử dụng các chế phẩm vi sinh nh EM...trong
nuôi cá đã góp phần khắc phục đợc hiện tợng ô
nhiễm nguồn nớc, phòng và bảo vệ cho cá tránh
đợc bệnh tật, đảm bảo cho con ngời có đợc
nguồn thực phẩm sạch
Hoạt động 3: Tìm hiểu về ứng dụng của một số chất kích thích
sinh sản và chế phẩm vi sinh trong nuôi cá
- GV: Hãy kể ra một số chất kích thích sinh
sản đang đợc sử dụng rộng rãi trong nuôi cá
mà em biết?
HS kể ra một số chất kích thích sinh sản
đang đợc sử dụng rộng rãi trong nuôi cá
- GV: Vậy trong quá trình nuôi cá các chất
KTSS này đợc sử dụng nh thế nào?
- Gv giảng giải cho HS nám vững những nội
dung về não thuỳ thể của cá
- GV hỏi: HCG có tác dụng sinh lí nh thế nào?
HS trả lời câu hỏi
- GV hỏi tiếp: HCG đợc dùng để kích thích
sinh sản cho những loài cá nào? Liều dùng cho
những loài cá này nh thế nào?

- GV phân biệt cho HS sự khác nhau giữa LRH
sinh học và LRH A, Dopamin và DOM
( domperidon)
III. ứ ng dụng của một số chất kích thích sinh
sản và chế phẩm vi sinh trong nuôi cá
1. Các chất kích thích sinh sản
a. Não thuỳ thể của cá ( Hypophysis )
- Vai trò: NTT là cơ quan nội tiết quan trọng
của cá, nó tiết ra các hoocmon hớng sinh dục
nh FSH và LH
+ FSH có tác dụng làm trứng lớn lên
+ LH có tác dụng làm rụng trứng
- Vị trí: NTT nằm ở phía dới não trung gian và
nối với đáy buông não thứ 3 bởi cuống phễu
- Cấu tạo: gồm 2 bộ phận là tuyến thể và thần
kinh
- Bảo quản và sử dụng:
+ Bảo quản
+ Sử dụng
b. HCG ( Human Chorionic Gonadotropin )
- Tác dụng sinh lí
- Sử dụng
c. LRH A (Luteinizing Release Analogue )
- LRH sinh học là hoocmon do vùng đồi thị tiết
ra có tác dụng điều khiển sự hoạt động của não
thuỳ thể
- LRH A là chất tổng hợp nhân tạo có tác
dụng tơng tự nh LRH
- Dopamin là chất do vùng đồi thị tiết ra có tác
dụng cản trở quá trình tiết kích dục tố và làm

giảm phản ứng của LRH
3
- GV hỏi: LRH A đợc sử dụng nh thế nào?
- DOM là chất tổng hợp nhân tạo có tác dụng
trái ngợc với Dopamin
- Cách sử dụng LRH A
2. Dùng chế phẩm vi sinh
SGK
4. Củng cố và hoàn thiện kiến thức
5. Hớng dẫn về nhà
V. Nhận xét rút kinh nghiệm giáo án
4