Bài Giảng Trào Lưu Cải Cách Duy Tân Ở Việt Nam Nửa Cuối Thế Kỉ XIX

NĂM HỌC :2011- 2012


TIẾT 45- BÀI 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
I. Tình hình Việt Nam nửa cuối TK XIX
Hãy nêu những nét chính
1.Chính trị:
về tình hình chính trị , + Chính quyền từ trung ương đến
kinh tế,xã hội Việt Nam địa phương mục ruỗng.
nửa cuối TK XIX?
+ Nội trị, ngoại giao lỗi thời,lạc hậu.
2.Kinh tế:
+ Nông, công, thương nghiệp bị
đình trệ.
+ Tài chính cạn kiệt.
3.Xã hội:
+Đời sống nhân dân vôcùng cơ cực
+Mâu thuẫn dân tộc ,mâu thuẫn giai
cấp diễn ra sâu sắc

?


CÁC CUỘC KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN NỬA CUỐI TK XIX
Thời gian

Các cuộc khởi nghĩa

1862

Khởi nghĩa Nguyễn Thịnh (Cai tổng Vàng)
ở Bắc Ninh

9-1862

Khởi nghĩa Nông Hùng Thạc ởTuyênQuang

Cuối 1862

Khởi nghĩa Lý Đại Xương, Hoàng Nhị Văn
… ở phía bắc Thái Nguyên

1861 – 1865

Khởi nghĩa Tạ Văn Phụng

1866

Khởi nghĩa tại kinh thành Huế

?

THẢOEm
LUẬN
NHÓM
có nhận
xét gì về địa bàn nổ ra, lực lượng
nhân bùng

nổnông
khởidânchống
nghĩa
tham giaNguyên
các cuộckhởi
nghĩa
nôngphong
dân chống
triềucuối
đìnhTK
phong
triều đình
kiến nửa
XIX?kiến
trong nửa cuối TK XIX?


TIẾT 45- BÀI 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
I. Tình hình việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX
1.Chính trị:
+ Chính quyền từ trung ương đến
địa phương mục ruỗng.
+ Nội trị, ngoại giao lỗi thời,lạc hậu.
2.Kinh tế:
+ Nông, công, thương nghiệp bị đình trệ.
+ Tài chính cạn kiệt.
3.Xã hội:

+Đời sống nhân dân vôcùng cơ cực
+Mâu thuẫn dân tộc và giai cấp diễn
ra sâu sắc
+Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở nhiều nơi
=> Trào lưu cải cách duy tân ra đời.


TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
Vì sao các quan
vào nửa cuối thế kỉ XIX
lại, sĩ phu đưa ra
1. Nguyên nhân:
những đề nghị
- Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn
cải cách ?
về mọi mặt.
- Các sĩ phu đề xướng cải cách để
tạo thực lực cho đất nước .
2.Các nhà cải cách tiêu biểu:

TIẾT 45-BÀI 28

?


Những sĩ phu, quan lại và những nội dung chính trong các đề nghị
cải cách của họ.
Thời gian Tên quan lại, sĩ phu

1868

Trần Đình Túc
Nguyễn Huy Tế
Đinh Văn Điền

1872

Viện Thương Bạc
(cơ quan ngọai giao)

. 1863 1871

Nguyễn Trường Tộ

1877
-1882

Nguyễn LộTrạch


TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
1 Hoàn cảnh:
-Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn
về mọi mặt.
- Các sĩ phu đề xướng cải cách để

tạo thực lực cho đất nước .
2 Các nhà cải cách tiêu biểu:
- Đinh Văn Điền, Nguyễn LộTrạch,
Nêu những nội dung chính
trong các đề nghị cải - Nguyễn Trường Tộ,Trần Đình Túc…
3 Nội dung:
cách cuối TK XIX?
TIẾT 45-BÀI 28

?


Những sĩ phu, quan lại và những nội dung chính trong các đề nghị
cải cách của họ.
Thời gian Tên quan lại, sĩ phu Nội dung chính của những cải cách

1868

1872
. 1863 1871
1877
-1882

Trần Đình Túc
Nguyễn Huy Tế

Xin mở cửa biển Trà Lý (Nam Định

Xin đẩy mạnh việc khai khẩn
Đinh Văn Điền

ruông hoang, khai mỏ, phát triển
buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng
Xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và
Viện Thương Bạc
(cơ quan ngọai giao) miền Trung để thông thương với
bên ngoài.
Gửi lên triều đình 30 bản điều
trần: chấn chỉnh bộ máy quan lại,
Nguyễn Trường Tộ
phát triển công, thương nghiệp và
tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở
rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục...
Dâng 2 bản “Thời vụ sách”, đề
Nguyễn LộTrạch
nghị chấn hưng dân khí, khai
thông dân trí, bảo vệ đất nước.


TIẾT 45-BÀI 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
1 Hoàn cảnh:
-Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn
về mọi mặt.
- Các sĩ phu đề xướng cải cách để
tạo thực lực cho đất nước .
2 Các nhà cải cách tiêu biểu:

- Đinh Văn Điền, Nguyễn LộTrạch,
- Nguyễn Trường Tộ,Trần Đình Túc…
3 Nội dung:


TIẾT 45-BÀI 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam
vào nửa cuối thế kỉ XIX
1.Nguyên nhân:
-Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn
về mọi mặt.
- Các sĩ phu đề xướng cải cách để
tạo thực lực cho đất nước .
2 Các nhà cải cách tiêu biểu:
- Đinh Văn Điền, Nguyễn LộTrạch,
- Nguyễn Trường Tộ,Trần Đình Túc…
3 Nội dung:
- Chấn chỉnh bộ máy quan lại
- Phát triển kinh tế
- Chấn chỉnh quốc phòng, mở rộng
ngoại giao, cải tổ giáo dục…


II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa cuối thế kỉ XIX
Nội dung các bản điều trần của Nguyễn Trường Tộ
Về mặt kinh tế: Ông quan tâm đến công, nông, thương
nghiệp. Mở mang buôn bán trong nước và giao thương

với nước ngoài, mời các công ty nước ngoài đến giúp ta
khai thác tài lợi, sửa đổi thuế khoá…
Về mặt văn hóa - giáo dục: Ông đề xuất cải cách phong
tục, chủ trương coi trọng dân, sửa đổi chế độ thi cử mở
mang việc học hành, thay đổi nội dung giáo dục...
Về mặt ngoại giao: Ông phân tích cho triều đình thấy
rõ cục diện chính trị trên toàn thế giới thời đó, khuyên
(1828 – 1871) triều đình nên ngoại giao trực tiếp với chính phủ Pháp
tìm cách ngăn chặn âm mưu xâm lược của bọn Pháp
bên này, khéo léo chọn thời cơ lấy lại 6 tỉnh Nam Kỳ,
xác lập "tư thế làm chủ đón khách"....

Về mặt quân sự: Ông cho rằng tuy "chủ hoà" nhưng không có tư
tưởng "chủ hàng" một cách nguyên tắc. Ông khuyên triều đình ưu
ái người lính, biên soạn binh pháp, đào tạo sĩ quan, mua sắm tàu
thuyền vũ khí, xây dựng phòng tuyến cả ở thành thị lẫn nông thôn,
đề phòng quân Pháp xâm lược lan ra cả nước...


Phần mộ
Nguyễn Trường Tộ
Táng tại Bùi Chu –
Hưng Trung-Hưng
Nguyên -Nghệ An
( Xây dựng vào 1943)


?

Bài 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
III. Kết cục của các đề nghị cải cách

THẢO LUẬN NHÓM
Vì sao những đề nghị cải cách của

các sĩ phu không được Nhà
Nguyễn chấp nhận?
Chưa xuất phát từ cơ
sở trong nước
Cải cách lẻ
tẻ, rời rạc.
Tài chính
cạn kiệt

Chưa đặt
vấn đề giải
quyết mâu
thuẫn xã hội

NÔNG DÂN

ĐỊA CHỦ PK

D.T VIỆT NAM

T. D PHÁP

1.Kết cục:
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận


?

Bài 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX

THẢO LUẬN NHÓM
Vì sao những đề nghị cải cách của

các sĩ phu không được Nhà
Nguyễn chấp nhận?
Do tính bảo thủ của
Nhà Nguyễn

III. Kết cục của các đề nghị cải cách
1.Kết cục:
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận

+ Lí do:
- Các đề nghị cải cách chưa xuất
phát từ cơ sở trong nước.
- Do Nhà Nguyễn bảo thủ

VUA TỰ ĐỨC NÓI:
“ Nguyễn Trường Tộ quá

tin ở các điều y đề nghị…
Tại sao lại thúc dục nhiều
đến thế, khi mà các
phương pháp cũ của trẫm
đã rất đủ để điều khiển
quốc gia rồi”


?

Bài 28

TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX

Vì sao những cải cách cuối thế kỉ 19

III. Kết cục của các đề nghị cải cách

Tuy
không
nhưng 1. Kết cục:
không
thựcđược
hiện chấp
được,nhận
mà những
những
nghị
cải ta

cách
có lại
ý
+ Nhà Nguyễn không chấp nhận
đổi mớiđề
của
nước
hiệnđónay
nghĩa
thế
nào?
đang như
thành
công?
+ Lí do:

- Đổi
mới của
ta xuất
phát từ
cơ sở
trong
nước

-Xã hội
ổn định,
có nền
chính trị
vững
vàng

- Được
nhân
dân ủng
hộ.

- Các đề nghị cải cách chưa xuất phát
từ cơ sở trong nước.
- Do nhà Nguyễn bảo thủ
2.Ý nghĩa:
+ Tấn công vào tư tưởng bảo thủ của
nhà Nguyễn.
+ Thể hiện trình độ nhận thức mới của
người Việt nam.
+ Chuẩn bị cho trào lưu duy tân mới,
ra đời đầu thế kỉ 20.


BÀI TẬP CỦNG CỐ
1.Tìm những chi tiết không phù hợp của tình hình
nước ta nửa cuối TKXIX
a. bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương
mục ruỗng
b. chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời,lạc hậu
c. đời sống nhân dân sung túc, ấm no
d. mâu thuẩn giai cấp, mâu thuẩn xã hội sâu sắc


Chọn đáp án đúng nhất
2 Nguyên nhân chủ yếu của các cải cách duy tân ở
nước ta nửa cuối TK XIX không thực hiện được

a. sự ngăn cản của chính quyền đô hộ thực dân Pháp
b.cải cách mang tính lẻ tẻ
c. sự bảo thủ, cự tuyệt của chính quyền phong kiến
nhà Nguyễn
d.Xã hội Việt Nam không theo kịp sự phát triển của
thời đại