Bài Giảng SINH LÝ MÁU

SINH LÝ MÁU




SINH LÝ MÁU


Đại cương về máu và Sinh lý huyết tương.



Sinh lý hồng cầu.



Nhóm máu.



Sinh lý bạch cầu.



Sinh lý tiểu cầu.



Đông cầm máu.

ĐẠI CƯƠNG
1. CHỨC NĂNG CHUNG CỦA MÁU







Hô hấp.
Dinh dưỡng.
Đào thải.
Bảo vệ cơ thể.
Thống nhất và điều hòa hoạt động cơ thể.

Máu còn có khả năng điều hòa nhiệt độ cơ thể.


2. TÍNH CHẤT CỦA MÁU


Máu: chất lỏng (huyết tương) + tế bào (huyết cầu).
Động mạch: đỏ tươi, tĩnh mạch: đỏ sẫm.

* Lưu ý: máu trong hệ thống mạch phổi thì ngược lại.


Tỷ trọng






Máu toàn phần: 1,050 – 1,060.
Huyết tương: 1,030 - Huyết cầu: 1,100.

Độ nhớt

Máu: 3,8/1 – 4,5/1.
 Huyết tương là 1,6/1 – 1,7/1.
Tỷ trọng và độ nhớt ← nồng độ protein và số lượng huyết cầu.



Nước
Máu
1,05 – 1,06

HT

1,03
1,1

Độ nhớt
Máu: 3,8/1 – 4,5/1.
Huyết tương là 1,6/1 – 1,7/1.
Tỷ trọng và độ nhớt ← nồng độ protein và SL huyết cầu.




ASTT: 7,5 atm (NaCl*, protein hòa tan) → phân phối nước trong cơ thể.



- +
pH máu: 7,35 – 7,45 (HCO3 , H )



Khối lượng máu: 7 – 9% trọng lượng cơ thể (tức 1/13P).




Trung bình ở người trưởng thành có khoảng 65 –
75ml máu/1kg P.

Huyết tương: 54%.
Huyết cầu: 46%.

Hematocrit





SINH LÝ HUYẾT TƯƠNG


Huyết tương: hỗn hợp phức tạp



Các chất điện giải



Các chất hữu cơ:


Protein: hormon, enzym, kháng thể…



lipid



carbohydrate



vitamin

→ nhiều chức năng quan trọng.



CÁC CHẤT ĐIỆN GIẢI



Tồn tại dưới dạng các ion





Cation: Na+, K+, Ca++, Mg++, H+
Anion: Cl-, HCO3-, H2PO4-, HPO42-, SO42-.

Vai trò của mỗi chất đều quan trọng






Na+, Cl-: ASTT → phân phối nước trong - ngoài tế bào.
K+: hưng phấn thần kinh, co bóp cơ (tim).
Ca++: cấu tạo xương, răng; đông máu; hưng phấn cơ thần
kinh.
P: giữ cân bằng điện giải trong HC, điều hòa cân bằng acidkiềm.


CÁC CHẤT ĐIỆN GIẢI


pH máu phụ thuộc các chất điện giải (H và HCO3 ). Khi có thay đổi nồng độ ion → RL chuyển
hoá trong tế bào → tử vong.

 ảnh hưởng đến mọi hoạt động # sự sống
 Thành phần và số lượng phải luôn điều hoà chặt chẽ.







Na+ :
K+
:
Ca++ :
Cl:
HCO3- :
P
:

142,5 ± 9,67 mEq/L
4,37 ± 0,37 mEq/L
5,1 ± 0,56 mEq/L
107 ± 4,37 mEq/L
27 mEq/L
40 ± 7 mEq/L

thay đổi trong sốc,
nôn ói nhiều, tiêu chảy…

CÁC CHẤT HỮU CƠ CỦA HUYẾT TƯƠNG


Protein huyết tương



Lipid huyết tương



Carbohydrate huyết tương



Vitamin huyết tương


PROTEIN HUYẾT TƯƠNG


Chiếm 7 – 8%






Albumin: 4 – 5g%
Globulin: 2,5 – 3g%

Fibrinogen

Điện di: 4 phân suất lớn

Albumin
 Globulin α, β, và γ.
→ Chức năng rất phong phú.





Chức năng của protein huyết tương


Tạo áp suất keo của máu




Vận chuyển: chuyên chở chất khác






Các yếu tố đông máu (globulin) do gan sx.

Bảo vệ cơ thể





Albumin: acid béo tự do, Chol, Ca++, Mg++…
Protein (αGlo, βGlo): TG, PL, hor.steroid
Ceruloplasmin, transferrin.

Gây đông máu




Albumin: khả năng lớp nước xung quanh → giữ nước lại
trong mạch máu.

Gamma Glo: IgG, IgM, IgA, IgE, IgD.

Các protein khác


Các sản phẩm bài tiết của tế bào, aa tự do, enzyme nội bào.


LIPID HUYẾT TƯƠNG



Ngoài acid béo tự do, phần lớn ở dạng kết hợp protein (hoà tan).

Chức năng của lipid huyết tương


Vận chuyển








Chylomicron: TG-Chol-PL-vỏ β-LP, vận chuyển
lipid thức ăn vào hệ bạch huyết.
α-LP (HDL): lipid từ mô về gan.
β-LP (LDL): phương tiện chủ yếu vận chuyển
cholesterol ht (liên quan đến các bệnh tim
mạch)
Tiền β-LP (VLDL): acid béo tới mô.


Chức năng của lipid huyết tương


Dinh dưỡng

Acid béo: nguyên liệu tổng hợp lipid.
 Thể ceton: nguồn NL (nhịn đói)
 Cholesterol: tổng hợp hormon sinh dục,

thượng thận, dịch mật.
 Hàm lượng lipid toàn phần, tỉ lệ giữa các thành
phần được điều hoà chặt chẽ.



CARBOHYDRTATE HUYẾT TƯƠNG


Hầu hết ở dạng





glucose tự do
những chất chuyển hoá
một số protein chứa đường



Nguồn năng lượng và nguyên liệu tổng hợp nhiều chất quan trọng của tế bào (não, tim).



Chức năng chủ yếu là dinh dưỡng.


VITAMIN HUYẾT TƯƠNG



Hầu hết các vitamin.



Hàm lượng thay đổi tuỳ theo chế độ dinh dưỡng.