Hướng Dẫn Tổ Chức Các Hoạt Động Giáo Dục Phát Triển Nhận Thức Cho Trẻ Từ 12 Đến 36 Tháng Tuổi Ở Trường Mầm Non

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
----------

BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN 2016
MÔ ĐUN 3: HƯỚNG DẪN TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC CHO TRẺ TỪ 12
ĐẾN 36 THÁNG TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON

Ths. Nguyễn Thị Nga
Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Mầm non
Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

1


MỤC TIÊU CỦA CHUYÊN ĐỀ
Kiến thức

Kỹ năng

Thái độ

 Nắm được những vấn

 Vận dụng các kiến

 Tích cực, chủ động,

đề chung về GDPTNT
cho trẻ 12-36 tháng
tuổi: đặc điểm PT, mục

tiêu, ND, cách thức tổ
chức các hoạt động
GDPTNT.
 Nắm được cách tổ chức
các hoạt động nhằm
GDPTNT cho trẻ 12-36
tháng tuổi.

thức được trang bị vào
lựa chọn ND, PP, BP,
HT tổ chức phù hợp
các hoạt động
GDPTNT cho trẻ 1236 tháng tuổi.
 Thực hành vận dụng
các cách thức tổ chức
GDPTNT trẻ 12-36
tháng tuổi trong điều
kiện thực tế ở các địa
phương.

sáng tạo trong việc
tổ chức HĐ
GDPTNT cho trẻ
12-36 tháng tuổi.
 Có ý thức tự học
hỏi nâng cao trình
độ chuyên môn
nghiệp vụ, sưu tầm
ĐD, ĐC tạo cơ hội
để trẻ được hoạt

động tìm hiểu,
khám phá TGXQ
gần gũi.

2


NỘI DUNG CHÍNH
1. Những vấn đề chung về giáo dục PTNT cho trẻ
12-36 tháng tuổi
2. Tổ chức hoạt động giáo dục PTNT cho trẻ 12-18
tháng tuổi; 18-24 tháng tuổi; 24-36 tháng tuổi

3


ĐẶC ĐIỂM PTNT CỦA TRẺ 12-36
THÁNG TUỔI
 Đặc điểm PTNT của trẻ 12 - 18 tháng tuổi
 Đặc điểm PTNT của trẻ 18 - 24 tháng tuổi
 Đặc điểm PTNT của trẻ 24 - 36 tháng tuổi

4


MỤC TIÊU GD PTNT CHO TRẺ 12-36
THÁNG TUỔI
Thích tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh.
Có sự nhạy cảm của các giác quan.
Có khả năng quan sát, nhận xét, ghi nhớ và diễn đạt

hiểu biết bằng những câu nói đơn giản.
Có một số hiểu biết ban đầu về bản thân và các sự vật,
hiện tượng gần gũi quen thuộc.

5


NỘI DUNG GD PTNT CHO TRẺ 12 - 36
THÁNG TUỔI
o






6

1. Luyện tập và phối hợp các giác quan:
Thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, vị giác
2. Nhận biết
Tên gọi, chức năng một số bộ phận cơ thể của con người.
Tên gọi, đặc điểm nổi bật, công dụng và cách sử dụng một số
ĐD, ĐC, PTGT quen thuộc với trẻ.
Tên gọi và đặc điểm nổi bật của một số con vật, hoa, quả
quen thuộc với trẻ.
Một số màu cơ bản (đỏ, vàng, xanh), kích thước (to - nhỏ),
hình dạng (tròn, vuông), số lượng (một - nhiều) và vị trí
trong không gian (trên - dưới, trước - sau) so với bản thân

trẻ.
Bản thân và những người gần gũi.


CÁC HOẠT ĐỘNG GD PTNT CHO TRẺ 12 -36
THÁNG TUỔI

Hoạt động Chơi -Tập
(Chơi-Tập có chủ định của giáo viên; Chơi tự chọn
theo ý thích của trẻ)

Hoạt động khác

7






8

HOẠT ĐỘNG CHƠI-TẬP CÓ CĐ CỦA GV
Là HĐ mang yếu tố chơi được tổ chức, sắp xếp có
MĐ, có KH của GV nhằm giúp trẻ được tìm tòi,
KP, luyện tập và phối hợp các giác quan, có ND
nhẹ nhàng phù hợp với trẻ.
Đảm bảo tích hợp được ND luyện tập và phối hợp
các giác quan với nhận biết TGXQ thông qua các
hành động, thao tác trực tiếp với đồ vật.

HOẠT ĐỘNG CHƠI-TẬP CÓ CĐ CỦA GV (tiếp)
Mang tính chủ động của GV, tập trung chủ yếu vào việc

hình thành hay cung cấp những biểu tượng mới, những kỹ
năng hay thái độ cần thiết của trẻ trong lĩnh vực GDPTNT.
Thời lượng và hình thức tổ chức tùy thuộc vào từng độ

tuổi, vào nội dung giáo dục cụ thể, vào sự hứng thú của trẻ.
Thông thường:
Trẻ 12-18 tháng khoảng 6-7 phút
Trẻ 18-24 tháng khoảng 8-10 phút
Trẻ 24-36 tháng khoảng 12-15 phút
9


TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
CHƠI -TẬP CÓ CĐ CỦA GV

Bước 1:
Tạo hứng
thú cho
trẻ đến
với HĐ
Chơi-Tập

10

Bước 2:

Cung cấp
biểu tượng
kết
hợp
hành động,
“thao tác
mẫu”

Bước 3:
Tổ chức
luyện tập,
củng cố

Bước 4:
Động viên,
khuyến
khích trẻ
liên hệ với
thực tế


TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠI -TẬP CÓ CĐ CỦA GV
CHO TRẺ 12-18 THÁNG TUỔI
• Vốn biểu tượng về sự vật, hiện tượng trong TGXQ của

trẻ còn hạn chế, khả năng hành động còn yếu
• Hướng dẫn phải cụ thể, chi tiết và gắn với từng trẻ. Nếu
trẻ chưa biết thì cầm tay trẻ hướng dẫn trực tiếp.
• Dạy trẻ tập biểu thị những cảm nhận qua các giác quan
bằng lời nói phù hợp.

• Chuẩn bị các ĐD, ĐC đa dạng, đảm bảo an toàn cho trẻ.

11


TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠI –TẬP CÓ CHỦ
ĐỊNH CỦA GV CHO TRẺ 18-24 THÁNG TUỔI
- Trẻ đã có thể nghe và trả lời được các câu hỏi đơn giản...
- Khi nói tên đồ vật, cần chỉ vào đồ vật đó và nói một cách
rõ ràng, nhiều lần để trẻ nhận biết
- Tạo cơ hội cho trẻ được nhận biết bằng tất các giác quan
- Khuyến khích trẻ diễn đạt bằng lời nói kết quả của những
cảm nhận của trẻ thông qua các giác quan…
-

12


TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠI –TẬP CÓ CHỦ
ĐỊNH CỦA GV CHO TRẺ 24-36 THÁNG TUỔI
- Các yêu cầu Chơi-Tập được nâng cao hơn
- Sử dụng một số bài thơ, bài hát, câu đố phù hợp.
- Trẻ đồng thời phối hợp các giác quan để nhận biết và
thể hiện sự nhận biết bằng lời nói rõ ràng.
- Khuyến khích trẻ quan sát, tìm kiếm và phát hiện...
- Trẻ chơi thao tác vai
- Dạy trẻ liên hệ với thực tiễn nhằm củng cố nhận biết
của trẻ.

13

LƯU Ý KHI TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠITẬP CÓ CHỦ ĐỊNH CỦA GV
 Nắm được đặc điểm PTNT của trẻ.
 Chuẩn bị ĐD, ĐC đa dạng, phong phú, đảm bảo an

toàn
 Kết hợp lời nói với hành động cụ thể để hướng dẫn trẻ
 Tạo cơ hội cho mọi trẻ đều được hoạt động, được nói
lên những cảm nhận của mình.
 Dành thời gian để trẻ được Chơi-Tập
 Tuỳ thuộc vào khả năng của trẻ và các điều thực hiện
của địa phương mà lựa chọn số lượng đối tượng cho
phù hợp.
14


LƯU Ý KHI TỔ CHỨC HĐ CHƠI –TẬP
CÓ CĐ CỦA GV (tiếp)
 Phân bổ nội dung GD PTNT phù hợp. Không phải

tất cả các nội dung đều phải thực hiện trên HĐ
Chơi-Tập có chủ định.
 Khi lựa chọn nội dung cần tính đến:
- Nội dung/đối tượng là cũ hay mới
- Mức độ nhận biết của trẻ đối với các nội dung
- Những nội dung đòi hỏi có tính hệ thống
 Tiếp tục củng cố, mở rộng trên HĐ Chơi tự chọn
theo ý thích của trẻ hoặc trên những HĐ khác.
15

HOẠT ĐỘNG CHƠI TỰ CHỌN THEO Ý
THÍCH CỦA TRẺ
• Thực hiện nhiệm vụ củng cố, mở rộng, nâng cao các

kết quả đạt được trên hoạt động Chơi-Tập có CĐ
• Thực hiện sau khoảng thời gian Chơi-Tập có CĐ
• Trẻ được chơi thao tác vai, chơi ĐD, ĐC theo ý thích
• Thời lượng và hình thức chơi phù hợp với từng độ
tuổi.

16


TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠI TỰ
CHỌN THEO Ý THÍCH CỦA TRẺ

Bước 1:
Tạo hứng
thú, lôi cuốn
trẻ vào HĐ
chơi tự chọn
theo ý thích

17

Bước 2:
Bao quát
quá trình

chơi của trẻ

Bước 3:
Kết thúc
chơi


TỔ CHỨC CHƠI TỰ CHỌN THEO Ý THÍCH
CHO TRẺ 12 - 18 THÁNG TUỔI
 Tính chủ động trong các trò chơi, hoạt động của trẻ còn

chưa cao. Cho trẻ chơi những trò chơi gắn liền với các bộ
phận thân thể, những đồ chơi mang tính chất động.
 Căn cứ vào khả năng của từng trẻ, nhóm trẻ, giúp trẻ lựa
chọn trò chơi, đồ chơi phù hợp.
 Gần gũi, âu yếm giao lưu cảm xúc, khuyến khích trẻ chơi
những trò chơi đơn giản gắn với chức năng của các bộ
phận thân thể: chơi ú òa...chơi một số trò chơi dân gian
kết hợp giữa lời nói với vận động nhẹ nhàng: kéo cưa lừa
xẻ, chi chi chành chành, nu na nu nống...

18


TỔ CHỨC CHƠI TỰ CHỌN THEO Ý THÍCH
CHO TRẺ 18 -24 THÁNG TUỔI
 Chuẩn bị ĐD, ĐC đa dạng về chất liệu, hình dạng, kích








19

thước,…khuyến khích trẻ chơi bằng các giác quan.
Kết hợp hỏi trẻ về tên gọi, đặc điểm nổi bật của ĐD, ĐC
đồng thời khuyến khích trẻ tập biểu thị bằng lời nói về
những cảm nhận của trẻ thông qua các giác quan.
Cho trẻ chơi với ĐD, ĐC có tính chất vận động
Đọc thơ, kể chuyện...cho trẻ nghe
Tập cho trẻ chơi trò chơi thao tác vai
Tập cho trẻ chơi cạnh bạn, chơi cùng bạn hòa thuận.


TỔ CHỨC CHƠI TỰ CHỌN THEO Ý THÍCH
CHO TRẺ 24 - 36 THÁNG TUỔI
 Khuyến khích trẻ thể hiện những cảm nhận qua các






20

giác quan bằng lời nói một cách rõ ràng.
Khuyến khích trẻ chơi thao tác vai
Trò chuyện với trẻ, chơi cùng trẻ...sưu tập tranh, ảnh

về các con vật, cây, hoa...để làm sách tranh, chơi với
màu nước để in bàn tay, bàn chân, in hoa, quả...
Thay đổi, làm mới hoặc tăng dần độ khó đối với
những trò chơi, đồ chơi quen thuộc...
Khuyến khích trẻ chơi cạnh bạn, chơi cùng bạn, nhìn
bạn và bắt chước bạn chơi một cách vui vẻ.


LƯU Ý KHI TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHƠI TỰ
CHỌN THEO Ý THÍCH CỦA TRẺ
• Chuẩn bị ĐD, ĐC phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo
•
•
•


21

tuyệt đối an toàn cho trẻ.
Tuỳ theo tình hình chơi của trẻ mà việc tổ chức, hướng dẫn
trẻ chơi, kết thúc chơi có sự khác nhau.
Bao quát trẻ chơi để đánh giá khả năng của trẻ ở từng nội
dung GDPTNT để điều chỉnh các hoạt động cho phù hợp.
Quan tâm HD, động viên những trẻ chơi chưa hứng thú
Kịp thời thay đổi các trò chơi, đồ chơi, chuyển trạng thái hoạt
động, kích thích trẻ chơi tích cực...


TỔ CHỨC GD PTNT CHO TRẺ 12-36 THÁNG
TUỔI QUA CÁC HOẠT ĐỘNG KHÁC

 Dạo

chơi ngoài trời

Hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh
Hoạt động đón/trả trẻ

22


GD PTNT CHO TRẺ 12-36 THÁNG TUỔI QUA
HOẠT ĐỘNG DẠO CHƠI NGOÀI TRỜI

Trước khi DCNT

Tìm hiểu về các
điều kiện vệ sinh,
thời tiết…để lên
kế hoạch cho trẻ
dạo chơi

Trong khi DCNT

- Cho trẻ quan sát
-Xử lí tình huống
- Chơi TC dân
gian, TC vận động
- Động viên, khen
ngợi, hỗ trợ trẻ khi
cần thiết

Sau khi DCNT

Trò chuyện,
củng cố về
những gì trẻ đã
được quan sát

23


TỔ CHỨC HĐ DẠO CHƠI NGOÀI TRỜI (TIẾP)
Trẻ 18-24 tháng tuổi
- Tận dụng mọi cơ hội để trẻ
được phát triển đồng thời hai nội
dung luyện tập phát triển các giác
quan và nhận biết.
Trẻ 24-36 tháng tuổi

- Khuyến khích và tập nói tên
gọi, một số đặc điểm nổi bật của
cây, quả, con vật...

Bên cạnh việc tổ chức
giống trẻ 18-24 tháng cần
nâng cao yêu cầu và chú ý
khuyến khích trẻ chơi thao
tác vai, chơi với nước,cát...
24

LƯU Ý KHI TỔ CHỨC HĐ DẠO CHƠI
NGOÀI TRỜI
 Giữ gìn sức khỏe cho trẻ
 Chuẩn bị ĐD, ĐC, địa điểm dạo chơi an toàn.
 Nội dung quan sát và thứ tự các HĐ được lựa chọn

và thực hiện linh hoạt dựa trên hứng thú của trẻ.
 Có sự kết hợp linh hoạt các hoạt động tĩnh - động
 Dựa trên hứng thú của trẻ
 Linh hoạt thời gian thực hiện từng nội dung

25