Bài giảng Tai biến mạch máu não PGS.TS. Cao Phi Phong

Tai biến mạch máu não
Chuyên khoa 1 nội

PGS.TS. Cao Phi Phong


Brain is not everything, but
without brain, everything is
nothing*
Não không là mọi thứ, nhưng không có
não, mọi thứ sẽ không có

* Unknown
19/04/2014

Class 14

2


Mục tiêu bài giảng






Phân lọai TBMMN
Sinh lý bệnh
Triệu chứng học
Chẩn đoán và điều trị

Tham khảo thêm
Thuchanhthankinh.com

19/04/2014

Class 14

3


Tầm nhìn của vấn đề
Tại các nước đang phát triển, cứ 1 triệu dân
có 2.400 người bị tai biến mạch máu não
(TBMMN).
Riêng VN
Điều tra dịch tễ năm 1996 tại ba thành phố của
miền Nam (trong đó có TP.HCM) với tỉ lệ bệnh
là 6.060 bệnh nhân/1 triệu dân…..
(GS. Lê Văn Thành và cs,2004)
19/04/2014

Class 14

4


Tầm nhìn của vấn đề
Ở Hoa Kỳ
780,000 ca mới hay tái phát mỗi năm
 nguyên nhân tử vong thứ 4 năm 2008

 nguyên nhân tàn tật hàng đầu
(Updated guidelines by the AHA and ASA released
in January 31, 2013 )

19/04/2014

Class 14

5


Một vài số liệu








Một trong 4 người có thể bị đột quỵ nếu sống
trên 85 tuổi.
Một trong 5 gường trong bệnh viện dành cho đột
quỵ, con số lớn nhất cho bất cứ nhóm bệnh nào.
Đột quỵ người trẻ tương tự người già: 25% dưới
65 tuổi.
Tổ chức chăm sóc đột quỵ(trung tâm đột quỵ)
làm giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật.
19/04/2014

Class 14

6


Phụ nữ và đột quỵ



Phụ nữ chết vì đột quỵ nhiều hơn nam giới
Phụ nữ trên 30 tuổi hút thuốc lá và sử
dụng estrogen(thuốc ngừa thai) nguy cơ
đôt quỵ cao hơn 22 lần trung bình.

19/04/2014

Class 14

7


Chi phí cho đột quỵ (Hoa kỳ)
Indirect Costs
38%
$20 Billion

Direct Costs
62%
$33 Billion

$53.6 tỷ hàng năm
Chi phí ở Vịệt Nam ?
19/04/2014

Class 14

8


Trên 80% đột quỵ có thể phòng
ngừa được!
“Cần có phác đồ hướng dẫn giúp giảm
nguy cơ bị đột quỵ….”

19/04/2014

Class 14

9


Định nghĩa đột quỵ não


Việt Nam
Tai biến mạch máu não
 Đột quỵ não.

19/04/2014

Class 14

10


Đột quỵ là gì ?


Hội chứng lâm sàng bao gồm các triệu
chứng thần kinh khu trú phát triển nhanh
chóng( hay toàn thể trong trường hợp hôn
mê), rối loạn chức năng não kéo dài trên 24
giờ hay dẫn đến tử vong không có nguyên
nhân khác rõ ràng hơn mạch máu.
(A clinical syndrome consisting of rapidly developing clinical signs
of focal (or global in case of coma) disturbance of cerebral function
lasting more than 24 hours or leading to death with no apparent
cause other than a vascular origin)

(WHO).
19/04/2014

Class 14

11


Định nghĩa đột quỵ não
“BRAIN ATTACK, STROKE”








Tổn thương não đột ngột
Mất dòng máu đến não
do cục máu đông hay vỡ
mạch máu
Thiếu máu não
◙ thường gặp nhất
Chảy máu não
◙ chảy máu dưới màng
nhện
◙ chảy máu trong não
19/04/2014

Class 14

12


Đột quỵ não
Đột quỵ là một bệnh lý tim mạch(cardiovascular
disease), nó ảnh hưởng trên động mạch và kết hợp với
não
Đột quỵ

Mạch máu

Vỡ mạch
máu

Tắc do cục máu
đông

Một phần của não có thể không được tưới máu
Mô não bắt đầu chết
19/04/2014

Class 14

13


Hệ thống mạch máu não
Hệ thống tuần hoàn trước
1. ĐM não trước
2. ĐM não giữa
 Hệ thống tuần hoàn sau
1. ĐM não sau
2. ĐM sống, thân nền….


19/04/2014

Class 14

14

Hệ thống tuần hoàn trước

Đm cảnh trong

19/04/2014

Class 14

15


19/04/2014

Class 14

16


Hệ thống tuần hoàn sau
(Đm. Não trước)
(Đm. Não giữa)



Đm. Cảnh trong

(Đm. Thân nền)

19/04/2014

Class 14

(Đm sống)

17


19/04/2014

Class 14

18


SINH LÝ BỆNH ĐỘT QUỴ NÃO

19/04/2014

Class 14

19


Sinh lý bệnh tuần hoàn não
Não 2% trọng lượng cơ thể.
15% cung lượng tim .
20% O2.
25% Glucose .
15 giây ngưng toàn bộ tuần hoàn não: hôn mê.

5 phút: tổn thương cấu trúc tế bào .
Lưu lượng não (Cerebral blood flow)(CBF ) =
50ml/100gm/phút


19/04/2014

Class 14

20


Cơ chế tự điều hòa ở não








CBF hằng định khi huyết áp trung bình 60160mmHg
CBF ngưng khi HATB dưới 20mmHg.
CBF: 45-50ml/100g/phút.
- 20ml: chất trắng.
- 70ml: chất xám.
CBF 18-20ml: rối loạn điện sinh lý tế bào
19/04/2014

Class 14

21


(Bình thường)

(Thiếu máu)

(Chết tế bào)
Ngưỡng thiếu máu não
19/04/2014

Class 14

22


Tự điều hòa não

Lưu lượng máu não

Huyết áp trung bình
19/04/2014

Class 14

23


PENUMBRA

(mô xung quanh vùng nhồi máu, ở nguy cơ, cần cứu hộ.)

Can thiệp cấp cứu và điều trị nội khoa.
19/04/2014

Class 14

24


Tranh tối tranh sáng

Lõi nhồi máu

19/04/2014

Class 14

25