Bài giảng Thương mại điện tử Chương 2 ThS. Thiều Quang Trung

CHƯƠNG 2
CÁC MÔ HÌNH DOANH THU VÀ
HÌNH THỨC THANH TOÁN TRONG TMĐT
GV Th.S. Thiều Quang Trung
Bộ môn Khoa học cơ bản
Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại


Nội dung

1

• Khái niệm về mô hình kinh
doanh

2

• Các mô hình doanh thu cơ bản
trong TMĐT

3

• Quy trình mua hàng và thanh
toán trực tuyến

4

• Cổng thanh toán, ví điện tử
GV Thiều Quang Trung

2

Mô hình kinh doanh là gì ?
• Mô hình kinh doanh -> Mô hình doanh thu
• Cách thức để doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận
và có mức lợi nhuận trên vốn đầu tư lớn hơn
các hình thức đầu tư khác.

GV Thiều Quang Trung

3


Mô hình kinh doanh là gì ?
Ví dụ:
• Siêu thị
– Mua hàng hóa, bán lại hàng hóa cho người tiêu
dùng
– Tạo ra được lợi nhuận

• Đài truyền hình
– Cung cấp miễn phí các chương trình truyền hình
cho người xem
– Tồn tại thông qua mô hình quảng cáo và nội dung
của chương trình phát sóng
GV Thiều Quang Trung

4

Các yếu tố của mô hình kinh doanh
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Đối tác chính - Key Partnerships
Hoạt động chính - Key Activities
Nguồn lực chính - Key Resources
Mục tiêu giá trị - Value Propositions
Quan hệ khách hàng - Customer Relationships
Các kênh truyền thông và phân phối – Channels
Phân khúc khách hàng - Customer Segment
Cơ cấu chi phí - Cost Structure
Dòng doanh thu - Revenue Streams
GV Thiều Quang Trung

5


Mô hình kinh doanh là gì ?
• Câu hỏi thảo luận:

Mô hình kinh doanh của Facebook ?

GV Thiều Quang Trung

6


Mô hình kinh doanh của Facebook

GV Thiều Quang Trung

7


Các kiểu mô hình kinh doanh trong TMĐT
• Các mô hình doanh thu chủ yếu:
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Mô hình doanh thu bán hàng/dịch vụ
Mô hình doanh thu quảng cáo
Mô hình doanh thu đăng ký
Mô hình thu phí giao dịch
Mô hình doanh thu từ tiếp thị liên kết
Mô hình Freemium

GV Thiều Quang Trung

8


Mô hình doanh thu bán hàng/dịch vụ

GV Thiều Quang Trung

9


Mô hình doanh thu bán hàng/dịch vụ
• Ví vụ các loại doanh thu:
– Retailing/ Marketplace : Lazada, Shopee, …
– Auction commerce - sàn đấu giá: eBay
– Sharing Economy - mô hình kết nối tận dụng
nguồn lực dư thừa giữa người tiêu dùng : dịch vụ
taxi Grab, Uber, …
– Group Buying - mua theo nhóm để được chiết
khấu từ người bán: Groupon, Nhóm mua
– Digital Goods: iTunes, mp3.zing.vn, …
GV Thiều Quang Trung

10


Ví dụ mô hình doanh thu từ bán lẻ
• Lazada

Shopee

GV Thiều Quang Trung

11


Mô hình doanh thu từ quảng cáo
• Thu phí vì cho phép các công ty khác để link,
logo, video hay banner trên website của mình
– Ví dụ: banner quảng cáo trên trang chính của
Vietnamnet.vn

GV Thiều Quang Trung

12


Mô hình doanh thu từ quảng cáo
• Các hình thức quảng cáo:
– Display Ads: quảng cáo dưới dạng banner, hình
ảnh động, ví dụ trang tin tức vietnamnet.vn, …
– Search Ads: quảng cáo trên các search engine
như Google, Bing
– Text Ads: quảng cáo bằng text

– Video/Audio Ads: quảng cáo bằng video hay
flash động, ví dụ Youtube, …
GV Thiều Quang Trung

13

Mô hình doanh thu từ quảng cáo
• Các hình thức quảng cáo:
– Promoted Content : quảng cáo tạo hiệu ứng lan
truyền, như Twitter, Facebook, Google +, …
– Email Ads : quảng cáo chạy trên những hộp thư
mail điện tử, như Yahoo Mail, Gmail,…

GV Thiều Quang Trung

14


Mô hình doanh thu thu phí đăng ký
• Khách hàng trả một khoảng tiền cố định theo
tháng/năm để truy xuất thông tin trên trang
web
• Sản phẩm là các tài liệu điện tử
–
–
–
–

Luận văn tiến sĩ, thạc sĩ
Tin tức, báo, tập san chuyên ngành
Công trình nghiên cứu
File nhạc/video

• Khách hàng
– Thư viện, trường học

– Công ty, cá nhân
GV Thiều Quang Trung

15


Mô hình doanh thu từ thu phí đăng ký
• Ví dụ: cập nhật thông tin tài chính, đăng ký
trên các website The Economist, The
NewYork Times
• Thuê bao xem các tài liệu khoa học: website
ACM Digital Library: dl.acm.org

GV Thiều Quang Trung

16


Mô hình doanh thu thu phí giao dịch
• Công ty nhận được tiền hoa hồng dựa vào
khối lượng giao dịch
– Công ty môi giới, trung gian
– Cổng thanh toán điện tử

• Ví dụ
– Dịch vụ tài chính, ngân hàng
– Môi giới mua bán chứng khoán, cổ phiếu
– Môi giới thế chấp, bất động sản, bảo hiểm
GV Thiều Quang Trung

17


Mô hình doanh thu thu phí giao dịch
• Ví dụ các website dạng cổng thanh toán
(payment gateway) thu phí giao dịch từ dịch
vụ thanh toán mua hàng trực tuyến:
– www.paypal.com
– www.nganluong.vn
– www.onepay.com

GV Thiều Quang Trung

18


Mô hình doanh thu tiếp thị liên kết
• Tiếp thị liên kết là là hình thức "môi giới" bán
hàng để hưởng hoa hồng qua mỗi sản phẩm bán
được.

GV Thiều Quang Trung

19


Mô hình doanh thu tiếp thị liên kết
Các bước đăng ký bán hàng tiếp thị liên kết :

 Bước 1: Chọn sản phẩm và nhà cung cấp. Ví dụ:

 Amazon (www.amazon.com/partners);
 Commission Junction (www.cj.com);

 ClickBank - chuyên bán sản phẩm kỹ thuật số
(www.clickbank.com);
 Ebay (www.ebaypartnernetwork.ebay.com);
 Zalora - bán các sản phẩm thời trang
(www.zalora.vn/partner)
 Lazada (www.lazada.vn/affiliate),...
GV Thiều Quang Trung

20


Mô hình doanh thu từ tiếp thị liên kết
 Bước 2: Đăng ký để trở thành đại lý tiếp thị liên kết
trên trang web của nhà cung cấp. Với mỗi sản phẩm,
nhà cung cấp sẽ cho bạn 1 link nhận biết riêng.
 Bước 3: Sử dụng link nhận biết và thông tin sản
phẩm để tiếp thị với khách hàng (có thể tạo trang
web riêng và làm SEO cho trang web, hoặc tiếp thị
sản phẩm trên các diễn đàn/facebook, ...)

GV Thiều Quang Trung

21


Mô hình doanh thu từ tiếp thị liên kết
Bước 4: Theo dõi doanh thu và rút tiền về khi

đã đạt đủ số yêu cầu (thông qua tài khoản
Paypal hoặc tài khoản ngân hàng).

GV Thiều Quang Trung

22


Mô hình doanh thu sản phẩm freemium
• Cho sử dụng những sản phẩm miễn phí (với
tính năng giới hạn), và bắt buộc người dùng
phải nâng cấp lên phiên bản cao cấp có trả
phí để được sử dụng những tính năng đầy đủ
hơn.
• Ví dụ: các dịch vụ lưu trữ và chia sẻ tài liệu
trực tuyến Google Drive, OneDrive, Dropbox,
…
GV Thiều Quang Trung

23


Các phương thức thanh toán trong TMĐT
• Các phương thức chủ yếu:
– Thanh toán trực tiếp
– Thanh toán khi nhận hàng - COD (Cash on delivery)
– Thanh toán bằng thẻ tín dụng/ghi nợ (Credit/Debit
Card)
– Thanh toán bằng thẻ ATM nội địa (có các logo
Smartlink, 123pay, …)

– Tích hợp với các cổng thanh toán

GV Thiều Quang Trung

24


Ví dụ mua hàng tại trang lazada
Bước 1. Từ trang chủ, chọn danh mục sản phẩm

GV Thiều Quang Trung

25