LỜI MỞ ĐẦU
Giáo dục trong nhà trường có vai trò quan trọng không những trong việc cung
cấp các kiến thức cần thiết mà còn hình thành các kỹ năng nhất định cho người
học. Điều 2, Luật Giáo dục Việt Nam năm 2005 nêu rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào
tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẫm
mỹ và nghề nghiệp”. Chính vì vậy hình thành nhân cách và giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh là cần thiết và là nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục. Thực tế, việc giáo
dục toàn diện cho học sinh, trong đó có kỹ năng sống, ở nước ta còn rất hạn chế.
Nhà trường vẫn còn quan niệm dạy học là dạy kiến thức chứ chưa dạy các em thái
độ, kỹ năng ứng xử trong các mối quan hệ (với con người, với môi trường thiên
nhiên...). Những năm gần đây có rất nhiều học sinh thiếu tự tin, tự ti bản thân
mình, không dám thể hiện bản thân vì ngại giao tiếp, đặc biệt là những nơi đông
người hay môi trường tập thể. Tình trạng học sinh thụ động, chất lượng giảng dạy
và thi cử của các em không đạt kết quả cao. Đặc biệt các sinh viên không năng
động và tình trạng thất nghiêp bởi một phần là thiếu kỹ năng mềm từ lúc còn ngồi
trên ghế nhà trường. Vì vậy cần tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ngay
từ nhỏ để có chất lượng đào tạo tốt, có năng lực cao phục vụ cho nhu cầu của đất
nước và thế giới.
Học sinh Trung học cơ sở (THCS) là lứa tuổi có sự biến đổi về tâm sinh lý. Ở
mỗi trẻ em tiềm tàng khả năng phát triển về trí tuệ, lao động, rèn luyện và hoạt
động xã hội để đạt một trình độ nhất định về lao động nghề nghiệp, về quan hệ
giao lưu và chăm lo cuộc sống cá nhân, gia đình. Đây là lứa tuổi quan trọng, có
một vị trí đặc biệt và tầm quan trọng trong thời kỳ phát triển của trẻ em, vì nó là
thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành và được phản ánh bằng
những tên gọi khác nhau như: “thời kỳ quá độ“, “tuổi khó bảo“, “tuổi khủng hoảng
“, “tuổi bất trị “....Bạn có năng lực nhưng bạn không đủ tự tin? Nhất là khi đứng
trước đám đông bạn đã tự nhủ không được run mà tim vẫn đập thình thịch và lời
nói như bị ai “cướp” mất, bạn phải làm thế nào? Để giải đáp và khắc phục việc này
tôi đã thiết kế các hoạt động sau đây để giúp các bạn có “Giáo dục kỹ năng giao
tiếp- tự tin trước đám đông“. Đây là việc rất cần thiết đối với mọi lứa tuổi đặc
biệt là học sinh THCS.
NỘI DUNG
Đối tượng:
I.
Học sinh Trung học Cơ sở (11 đến 16) là lứa tuổi có bước nhảy vọt về thể
chất lẫn tinh thần, các em đang tách dần khỏi thời thơ ấu để tiến sang giai đoạn
phát triển cao hơn (người trưởng thành) tạo nên nội dung cơ bản và sự khác biệt
trong mọi mặt phát triển : thể chất, trí tuệ, tình cảm, đạo đức… của thời kỳ này.
- Ở lứa tuổi thiếu niên có sự tồn tại song song “vừa tính trẻ con, vừa tính người
lớn” ,điều này phụ thuộc vào sự phát triển mạnh mẽ về cơ thể, sự phát dục, điều
kiện sống, hoạt động…của các em.
- Mặt khác, ở những em cùng độ tuổi lại có sự khác biệt về mức độ phát triển
các khía cạnh khác nhau của tính người lớn - điều này do hoàn cảnh sống, hoạt
động khác nhau của các em tạo nên. Trẻ có biểu hiện bướng bỉnh, ít nói; xa lánh
người lớn; thái độ bất cần; hành vi lệch lạc. Mối quan hệ vowisbanj bè, người
lớn được phát triển cao so với lứa tuổi trước, trẻ muốn thành người lớn và được
tôn trọng trong mối quan hệ bạn bè và bình đẳng với nhau.
II.
1.
2.
3.
Mục tiêu:
Mục tiêu kiến thức:
- Nêu lên được giá trị của bản thân (sở thích, khả năng của trẻ ).
- Biết được tác hại của việc thiếu tự tin (tự ti) về bản thân mình.
- Vận dụng được các kỹ năng để tự tin trước đám đông.
- Phân biệt được tự tin với tự phụ và tự ti với khiêm tốn.
- Trình bày được nguyên nhân mình tự ti.
- Nêu được biểu hiện của tự tin.
Mục tiêu kỹ năng:
- Kỹ năng xác định giá trị bản thân.
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, đặt câu hỏi, lắng nghe.
- Rèn luyện kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm.
- Rèn luyện tư duy sáng tạo của trẻ.
Mục tiêu thái độ:
Tôn trọng mọi người xung quanh.
Trẻ hứng thú trong học tập.
Tin tưởng vào bản thân mình.
Hòa đồng với mọi người.
Xác định nội dung:
Khái niệm:
- Tự tin và tự ti là hai khái niệm đối lập nhau:
+Tự ti là cách hạ thấp mình nên không tin tưởng bản thân.
+Tự tin là sự tin tưởng vào bản bản thân mình nhưng không đến mức
tự cao, tự đại.
- Phân biệt tự tin với tự phụ:
+Tự phụ là thái độ đề cao bản thân, tự đánh giá cao tài năng và thành
tích của mình có đến mức coi thường người khác.
- Phân biệt tự ti với khiêm tốn:
+Khiêm tốn là có ý thức thái độ đúng mực trong việc đánh giá bản
thân, không tự kiêu tự mãn.
Biểu hiện:
- Biểu hiện của tự tin:
+Dám nghĩ, dám làm.
+Năng động và nói chuyện cùng mọi người.
+Phát biểu ý kiến trước tập thể, cộng đồng.
+ Hoạt động cương quyết.
- Biểu hiện của tự ti:
+Không dám tin tưởng vào năng lực, sở trường, sự hiểu biết hay kiến
thức của mình.
+Không dám trình bày quan điểm của mình.
+Nhút nhát, luôn tránh những chỗ đông người
+Không dám mạnh dạn đảm nhận những nhiệm vụ được giao.
Tác hại của tự ti:
- Là con người nhút nhát, yếu đuối.
- Trong mọi việc tự ti sẽ là người thất bại.
- Không diễn đạt hết khả năng của mình.
- Hạn chế về mối quan hệ với mọi người.
- Ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách của trẻ.
Lợi ích của tự tin:
- Đưa ra ý kiến có sức thuyết phục với người nghe
- Hình thành kỹ năng giao tiếp.
- Năng động, sáng tạo trong học tập và cuộc sống.
- Được mọi người yêu mến.
-
III.
1.
2.
3.
4.
Tiếp thu chuyên sâu kiến thức
5. Cách xử lý việc tự ti:
- Viết về nỗi sợ của bạn: Viết hết tất cả những gì bạn lo lắng, mọi tác
nhân khiến bạn cảm thấy mình không thể đạt bất cứ thứ gì.
- Tạ sân chơi lành mạnh cho trẻ.
- Có sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh để trẻ tự tin hơn.
- Đừng so sánh trẻ với người khác.
- Tạo sự an toàn, được quan tâm từ mọi người để trẻ tự tin hơn.
- Giáo viên khuyến khích, tạo điều kiện để trẻ có cơ hội phát biểu,
trình bày ý trước của mình trước lớp học.
- Tạo cho trẻ sự tin tưởng.
- Tạo cơ hội cho trẻ thử sức
Dự kiến phương pháp, phương tiện sử dụng:
Phương pháp:
- Sắm vai
- Làm việc nhóm
- Trò chơi
- Thuyết trình
- Đặt câu hỏi
Phương tiện:
- Giấy A4, A0,giấy đánh máy.
- Bút dạ, bút viết, bút lông
- Tình huống
- Máy chiếu, máy tính
- Hội trường
- Bảng trên tường
Dự kiến hoạt động: 180 phút
Bước 1. Khám phá (35phút)
-
IV.
1.
2.
V.
1.
Hoạt động1: Trò chơi về cây (30 phút)
Mục tiêu:
Tạo bầu không khí thoải mái cho các em học sinh
Giúp học sinh khám phá về chính mình, nhận thức về khái niệm bản
thân và tự bộc lộ về mình.
Giúp các học viên hiểu lẫn nhau, tăng cường mối quan hệ.
b. Cách tiến hành:
Giáo viên phát cho mỗi họ sinh một tờ giấy trắng và cho họ vẽ một
cái cây (bất kỳ loại cây nào) biểu tượng cho đặc tính của con người
a.
-
-
-
-
-
họ. Giáo viên không nên gợi ý gì về việc phải vẽ ra sao, để họ tự suy
nghĩ và tự vẽ.(1 phút)
Học sinh tiến hành vẽ.( 5 phút)
Dự kiến kết quả:
+Có người vẽ cây to
+Có người vẽ cây nhỏ, ốm yếu
+Có người không vẽ lá, cành khô
+ Có người vẽ lá rất nhỏ
+ Có người vẽ rễ cây ốm yếu
+ Có người không vẽ
Giáo viên mời 3 bạn giơ tay trình bày về cây mình vẽ, ý nghĩa của nó
và mối liên hệ với bản thân.( 9 phút)
Giáo viên mời bất kì 2 bạn không phát biểu để các em trình bày cây
của mình. (2 phút)
Giáo viên cần tự hiểu là:
+Rễ: gia đình, nơi sinh ra (rễ to là hãnh diện về gia đình, gia đình
hạnh phúc; không vẽ rễ, rễ ốm yếu là chưa thõa mãn, gia đình không
hạnh phúc)
+Thân cây: Cơ cấu cuộc sống hiện tại (học tập, mối quan hệ với mọi
người xung quanh, sức khỏe)
+Lá cây: nguồn gốc thông tin (vui chơi, chăm sóc sức khỏe)
+Trái cây: kết quả đạt được
Giáo viên thảo luận và đặt câu hỏi: (3 phút)
+ Qua trò chơi này các em thấy thích ở điểm nào?
+ Bạn nào muốn được trình bày cây của mình nữa?
+ Khen ngợi bằng “vỗ tay” cho cả lớp đã nhiệt tình tham gia
Giáo viên kết luận và giới thiệu vào chủ đề (10 phút)
+Mỗi bạn đều có một cây khác nhau với cách suy nghĩ, cuộc sống
riêng. Hãy mạnh dạn chia sẻ về cuộc sống, tính cách của bản thân cho
các bạn hiểu và đây cũng là cơ hội để nhìn nhận lại chính mình, rèn
luyện sự tự tin trước lớp mà không sợ đúng, sai.
+ Vậy các em có biết người tự tin là người như thế nào không?
• Nếu trả lời có thì giáo viên lắng nghe ý kiến, tổng hợp ý kiến
của các bạn trong lớp. Dựa trên ý kiến để kết luận. Giới thiệu
vào chủ đề.
• Nếu trả lời không thì quay lại với các bạn ở trò chơi xung
phong trình bày cây đó là người tự tin. Để học sinh nhìn vào
2.
bạn đó để nói như thế nào là người tự tin. Sau đó giáo viên kết
luận và giới thiệu chủ đề.
c. Kết luận:
- Qua trò chơi giúp các em tự nhận thức giá trị của bản thân. Thông
qua hình tượng cái cây để mô tả cuộc sống xung quanh mình, chia sẻ
với bạn bè và giáo viên. Giúp học sinh tự tin thể hiện bản thân mình
trước đám đông. Đồng thời giúp cho giáo viên biết được một phần
nào về tính cách của các em.
Bước 2: Kết nối
Hoạt động 2: Trò chơi: Tìm và dán hình: (đính kèm ở phụ lục, mục1)
(25 phút)
Mục tiêu:
Hình thành kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ, tạo sự đoàn kết, lắng
nghe ý kiến của nhau.
Tự tin, linh hoạt trong học tập.
Phân biệt tự tin với các hình thức khác.
b. Cách tiến hành: (22 phút)
Dựa trên những hiểu biết của các em thông qua trò chơi trên cũng
như hiểu biết từ cuộc sống hằng ngày, chúng ta sẽ tham gia một trò
chơi nhỏ.
Giáo viên giới thiệu trò chơi và chia nhóm:
+Trước khi vào thể lệ trò chơi, lớp có 4 tổ tương ứng 4 nhóm.
Thể lệ trò chơi: (2 phút)
+Mỗi nhóm sẽ được phát 10 hình ảnh, trong đó được sắp xếp lộn xộn.
Các nhóm thảo luận trong 5 phút và đưa ra quyết định của nhóm đâu
là hình ảnh thể hiện sự tự tin.
+Hết thời gian thảo luận nhóm, các nhóm cử 5 sẽ dán lên giấy A0 đã
treo sẵn trên bảng tương úng với mỗi nhóm theo hiệu lệnh hô của giáo
viên 3.2.1 tất cả các nhóm chạy lên dán từng người một. Một bạn lên
dán xong chạy về chỗ sau đó tới lượt bạn tiếp theo, làm cho đến khi
hết đáp án.Yêu cầu cần phải đúng và nhanh sẽ là nhóm chiến thắng.
Học sinh tiến hành thảo luận nhóm (5 phút)
Các nhóm lên bảng dán (2 phút)
Giáo viên cùng thảo luận và đưa ra kết quả đúng (10phút)
+Nhận xét của các bạn trong lớp về các bài trên bảng.
+Mời 2 bạn, bạn đồng ý cách lựa chọn nhóm nào vì sao?
a.
-
-
-
-
-
+ Giáo viên đưa ra kết quả đúng và giải thích:
• Kết quả ( đính kèm ở phụ lục, mục2)
• Giải thích:
Người tự tin biểu hiện:
+Dám nghĩ, dám làm.
+Năng động và nói chuyện cùng mọi người.
+Phát biểu ý kiến trước tập thể, cộng đồng.
+ Hoạt động cương quyết.
Đưa ra kết luận: Tự tin là sự tin tưởng vào bản bản thân mình nhưng
không đến mức tự cao, tự đại. Phân biệt với tự phụ. Tự phụ là thái độ
đề cao bản thân, tự đánh giá cao tài năng và thành tích của mình có
đến mức coi thường người khác (2 phút)
c. Kết luận:
Đây là hoạt động giúp học sinh thoải mái học qua tranh ảnh, được
đưa ra ý kiến cuản bản thân, nhóm. Hình thành kỹ năng làm việc
nhóm, đưa ra ý kiến của bản thân.Vì vậy các em biết được biểu hiện
của người tự tin.
Hoạt động 3: Xem video (20 phút) (phụ lục ở mục 3)
Mục têu:
Biết được tác hại của tự ti
Học được điều tốt tấm gương tốt
Trẻ dễ tiếp thu qua video
Cách tiến hành:
Giáo viên giới thiệu về video chuẩn bị xem
Giáo viên yêu cầu học sinh chú ý xem và xem xong cho biết em học
được điều gì từ trong đoạn video (1 phút)
- Chiếu video ( 4 phút)
- Giáo viên mời các em phát biểu cảm nghĩ (3 phút)
- Giáo viên mời các em phát biểu về bài học rút ra (3 phút)
- Giáo viên tổng kết ý kiến các em và rút ra kết luận (10 phút)
c. Kết luận:
- Cách dạy này thu hút học sinh tham gia học và học sinh dễ nhớ, dễ
tiếp thu hơn với cách dạy thông thường, tự rút ra bài học cho riêng
mình
Bước 3: Luyện tập thực hành:
a.
b.
-
3.
Hoạt động 4: Trò chơi “tự khám phá bản thân” (50 phút)
Mục tiêu:
Giúp học sinh nhận thức về khả năng của bản thân (ưu điểm, nhược
điểm, sở thích, niềm tin,…
Sự quan tâm của mình với quá khứ, hiện tại, tương lai. Tự hiểu bản
thân và chấp nhận mình sẽ tạo điều kiện tốt để các em học tập cũng
như trong mối qun hệ với người khác một cách tự tin hơn.
b. Cách tiến hành: ( 45 phút)
Giáo viên phát cho mỗi học sinh một tờ giấy trắng (tờ giấy đánh
máy) và đề nghị họ vẽ trên tờ giấy một biểu tượng bất kỳ phù hợp với
đặc tính của bản thân (10 phút).
Vẽ xong giáo viên thu lại và đưa lên cho cả lớp quan sát, trên tờ giấy
ghi tên hay không đều được. (20 phút)
Giáo viên thảo luận và kết luận: (15 phút)
+ Hỏi bất kì trong số các bạn có ghi tên tờ giấy lí do ghi tên lên
+ Hỏi bất kì 1 bạn còn lại tai sao không ghi
+Kết luận: Các em đã thấy được các hình ảnh của các bạn, có những
bạn muốn chia sẻ cho cả lớp về sở thích của mình, có những bạn thì
không. Vậy chúng ta thấy các bạn đã chia sẻ hôm nay có thú vị, hay
không? Chúng ta đã được biết về lợi ích của sự tự tin, nhưng để tự tin
không phải một sớm một chiều mà cần có sự rèn luyện. Chính vì vậy
việc các em đã dám vẽ, dám nói là điều rất đáng để tuyên dương. Vỗ
tay cho cả lớp nào .
c. Kết luận:
Qua hoạt động giúp các em thấy tại sao mình không tự tin trước đám
đông, biểu hiện của tự tin.
Hiểu được muốn tự tin cần phải rèn luyện.
a.
-
-
-
-
Hoạt động 5: Sắm vai (60 phút)
a.
-
-
-
Mục tiêu:
Giúp học sinh trải nghiệm với tình huống cụ thể, bản thân mình vào
nhân vật, nhập vai và thể hiện cách xử lý của mình thông qua sắm vai
nhân vật.
Rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm: tự tin nhận nhiệm vụ được giao,
có trách nhiệm với nhóm, thể hiện khả năng của từng cá nhân, người
có thể đưa ra ý kiến giải quyết, người làm diễn viên, người thì viết
kich bản,…thể hiện sự đoàn kết.
Tư duy, sáng tạo của học sinh.
Cách tiến hành:
Giáo viên chia nhóm: lớp làm 4 nhóm, bên trái 2 nhóm, bên phải 2
nhóm; mỗi nhóm là 3 dãy bàn.
- Giao tình huống: (được chiếu slide, giáo viên đọc và sau đó phát tình
huống cho các nhóm). (3 phút) Đính kèm phụ lục mục 4
- Các nhóm thảo luận: (10 phút)
- Các nhóm lên sắm vai: (30 phút)
- Giáo viên hỏi suy nghĩ của các bạn sắm vai và các bạn ngồi xem ở
dưới. (3 phút)
- Giáo viên nhận xét các nhóm và đưa ra kết luận: (10 phút)
c. Kết luận:
- Giáo viên cho các trải nghiệm bộc lộ cũng như rèn luyện sự tự tin của
bản thân trước tập thể, trước đám đông.
Bước 4: Vận dụng
b.
-
4.
•
•
C.
KẾ HOẠCH RÈN LUYỆN
Tổ chức buổi sinh hoạt gồm có phụ huynh và các em để phụ huynh hiểu và
cùng giáo viên có kế hoạch rèn luyện sự tự tin của trẻ tại gia đình, cuộc
sống. Các bậc phụ huynh hiểu tâm lý và nhu cầu của trẻ.Nắm được các kỹ
năng và cách tổ chức hoạt động với con mình.
Lập kế hoạch về kiến thức và hoạt động để cha mẹ giáo dục con cao ở gia
đình: (1 tháng)
Nuôi dạy con bằng tình yêu thương
Hãy đặt mình vào vị trí của một đứa trẻ, được bế ẵm, được nâng niu và chăm sóc
mỗi ngày. Bạn nghĩ đứa trẻ đó sẽ cảm thấy như thế nào?
Những đứa trẻ quen với những cảm xúc hạnh phúc mà chúng nhận được từ cách
nuôi dạy biết cảm thông của bố mẹ, thì chúng sẽ cố gắng gìn giữ được cảm giác
này trong suốt phần đời còn lại.Vì chúng đã quen với cảm giác này nên chúng có
thể lấy lại nó bất cứ lúc nào. Những điều này sẽ giúp trẻ ứng phó tốt hơn với những
khó khăn trong cuộc sống vì chúng có động lực để khôi phục lại cảm giác hạnh
phúc – đã trở thành một phần không thế thiếu của ý thức.
Chúng có thể vấp ngã nhưng chúng có thể đứng dậy bằng chính đôi chân của mình.
Điều này đặc biệt chính xác với những đứa trẻ khuyết tật.Những đứa trẻ bất hạnh
sẽ luôn đấu tranh để tìm thấy hạnh phúc, nhưng chúng lại không hiểu rõ về cái
chúng đang kiếm tìm vì chúng chưa một lần được trải nghiệm hạnh phúc.
2.
Nâng cao sự tự tin của chính mình
Nếu các vấn đề trong quá khứ ảnh hưởng đến cách nuôi dạy con của bạn hiện giời,
thì hãy đương đầu với chúng. Hãy tới gặp các chuyên gia tâm lý, nếu những vấn đề
đó khiến bạn mất bình tĩnh và ảnh hưởng tới bản năng làm cha mẹ của bạn.Chữa
lành những vết thương trong quá khứ.Sự tự tin của trẻ do tích góp mà thành chứ
không phải tự dưng mà có. Một số đặc điểm nuôi dạy con cái và tính cách cụ thể
như sự tức giận và sợ hãi, đều được di truyền qua từng thế hệ.
Có con sẽ cho bạn cơ hội để trở thành cha mẹ. Nếu bạn bị mất tự tin, đặc biệt nếu
bạn cảm thấy đó là kết quả của cách bạn được nuôi dạy trước đó, thì hãy tự an ủi
bản thân và phá bỏ đi những khuôn mẫu gia đình. Hãy thử bài tập này:
Hoạt động:
a.
b.
c.
Mục tiêu:
-Giúp cha mẹ hiểu con, biết những điều sai sót trong cách giáo dục của cha
mẹ.
- Đưa ra kế hoạch hoạt động để nâng cao sự tự tin
Cách tiến hành:
- Lên danh sách những điều cụ thể cha mẹ bạn đã làm để xây dựng sự
tự tin cho bạn.
- Lên danh sách những điều cha mẹ bạn đã làm khiến sự tự tin của bạn
suy giảm.
- Bố mẹ đọc và cùng trao đổi với con.
- Bố mẹ cùng con lên kế hoạch cho hoạt động cải thiện.
Kết luận:
- Cha mẹ cùng con nói chuyện như những người bạn.
- Đưa ra hoạt động tốt hơn.
Hãy luôn vui vẻ, không phải lúc nào bạn cũng có thể tươi cười, nhưng sự bất hạnh
của cha mẹ có thể lây sang con cái. Con bạn luôn coi bạn là tấm gương phản chiếu
chính những cảm xúc của chúng.
Nếu bạn đang lo lắng, bạn sẽ không thể thể hiện được những điều tốt đẹp. Trong
những năm đầu đời, quan niệm về cái tôi của trẻ gắn bó mật thiết với quan niệm
của mẹ về chính mẹ, loại xây dựng sự tư tin lẫn nhau này sẽ tiếp tục.Bạn sẽ phản
chiếu hình ảnh gì tới con bạn? Một em bé chia sẻ, “Cháu thích được ở cùng mẹ khi
mẹ vui”. Trẻ em sẽ hiểu rằng, khi bạn buồn là bạn đang buồn về chúng. Thậm chí
trẻ còn biết rằng chúng có nghĩa vụ làm cha mẹ vui lòng.Khi chúng lớn, chúng
thậm chí còn cho rằng chúng có trách nhiệm với niềm vui của cha mẹ. Nếu bạn
đang gặp phải những vấn đề nghiêm trọng khiến bạn tuyệt vọng và lo lắng, hãy tìm
kiếm sự giúp đỡ giúp bạn giải quyết những điều đó trước khi chúng ảnh hưởng tới
con trẻ.
C.
Hãy là một tấm gương tốt
Phần lớn sự tự tin của trẻ không chỉ xuất phát từ những gì trẻ cảm nhận về chính
mình, mà còn đến từ việc chúng nghĩ như thế nào khi người khác đánh giá về
chúng. Điều này đặc biệt đúng với trẻ chưa đến tuổi đi học, chúng hiểu về chính
mình từ những phản ứng của cha mẹ.
Bạn phản ánh những hình ảnh tốt hay xấu tới con trẻ? Ý kiến và nguyên vọng của
trẻ có quan trọng đối với bạn không? Cách cư xử của trẻ có làm bạn hài lòng
không? Khi bạn tạo cho trẻ những sự phản ảnh tích cực, trẻ sẽ học cách nghĩ tốt về
chính mình.Trẻ sẽ sẵn sàng lắng nghe bạn khi chúng cư xử không tốt. Điều đó sẽ
trở thành một công cụ kỷ luật. “Tất cả những gì tôi phải làm là dõi theo con bé và
ngăn nó làm những hành vi không đúng”, một người mẹ chia sẻ.
Con cái có thể nhận ra điều này qua niềm vui ‘giả tạo’ của bạn. Sự nhạy cảm của
bạn đối với con cái sẽ làm tăng sự nhạy cảm của chúng đối với bạn, và một ngày
nào đó, con cái chính là người nâng bạn dậy.
C.
Hãy chơi cùng con
Bạn sẽ học được nhiều điều từ đứa con bé bỏng của mình khi nô đùa với chúng.
Khoảng thời gian này truyền đến cho trẻ một thông điệp đó là “Con là người quan
trong trong cuộc đời mẹ”.
Chúng ta đều biết rằng, thông qua các trò chơi, trẻ sẽ học được rất nhiều điều. Điều
đó sẽ cải thiện hành vi của trẻ bằng cách tạo cho trẻ cảm giác mình là người quan
trọng.Thay vì xem việc chơi với con là nghĩa vụ, bạn hãy coi đó là một cách đầu tư
để hoàn thiện cách cư xử cho con.Hãy để trẻ bắt đầu trò chơi.Một quy tắc mà các
bậc phụ huynh cần ghi nhớ đó là: một hoạt động do trẻ khởi xướng bao giờ cũng
thu hút sự chú ý của chúng lâu hơn những hoạt động do người khác gợi ý.
C.
Khuyến khích và thúc đẩy
Khi trẻ lớn lên, hãy khuyến khích tài năng của con. Trẻ có thể có khả năng nổi trội
hay thích thú lĩnh vực nào đó.Con tôi là một đứa trẻ có khả năng thể thao nhưng lại
không hứng thú chuyện học tập. Sau một thời gian ủng hộ con tham gia thể tham
trong khi vẫn động viên con học tập, việc học của con đã được cải thiện. Cha mẹ
cần nhận ra khả năng đặc biệt của con, giúp chúng phát triển và cuối cùng sẽ thấy
con tỏa sáng.
C.
Đưa con tới thành công
Giúp trẻ phát triển tài năng và những kĩ năng cần thiết là một phần của sự rèn
luyện. Nếu bạn nhận ra một khả năng nào đó ở trẻ khi mà chính bản thân chúng
chưa ý thức được, hãy khuyến khích các con.
Tạo một sự cân bằng giữa thúc đẩy và bảo vệ. Cả hai đều rất cần thiết. Nếu bạn
không khuyến khích con, những khả năng đó sẽ không được phát triển, và bạn để
vuột mất một cơ hội tăng sự tự tin ở trẻ. Nhưng nếu bạn không giữ con tránh xa
những ảo tưởng thiếu thực tế, nhận thức về năng lực của con sẽ bị hạn chế.Nhận
thức sự hai mặt của việc so sánh
Trẻ em cũng đo đếm giá trị của mình từ cách người ngoài nhìn nhận chúng. Hãy
chắc rằng con bạn tin vào giá trị của bản thân bởi vì quan trọng là con người của
trẻ chứ không phải cái trẻ làm được.Trẻ cần cảm nhận được tình yêu của bạn
không bao giờ phụ thuộc vào thành tích của chúng mà bạn yêu chính con người trẻ.
C.
Để trẻ là một người con ngoan trước khi làm công dân tốt.
Đôi khi, trong quá trình nuôi dạy trẻ, bạn có suy nghĩ rằng trẻ nhỏ nên được đặt
vào môi trường với những tính cách đa dạng để con tự lựa chọn cho bản thân
mình.Điều này nghe có vẻ hay, ít nhất là đúng về mặt quan điểm, nhưng thực chất
lại không hiệu quả. Nó giống như gửi một con tàu ra biển mà không có bánh lái
hay thuyền trưởng.
Kiểm soát bạn bè của con
+Đức tính và nhận thức bản thân của con bị ảnh hưởng bởi nhiều người xung
quanh như họ hàng, giáo viên, và bạn bè. Trách nhiệm của cha mẹ là kiểm soát các
mối quan hệ của con, cả với những người có ảnh hưởng tốt và xấu.
Tạo một gia đình thân thiện với trẻ em.
+Cho dù bạn sẽ phải dọn dẹp nhiều hơn, nhưng đáng để làm như vậy. Để các bé
khác đến nhà chơi sẽ giúp bạn kiểm soát con mình, cho bạn cơ hội để quan sát xu
8. Ảnh hưởng bên ngoài tới trẻ em
Trẻ em luôn gặp khó khăn trong một môi trường xã hội mới với những cách xử
ứng đa dạng. Nếu đứa trẻ nhận được sự che chở từ người chăm sóc và đã có ý thức
về bản thân thì ít bị ảnh hưởng bởi những hành vi bên ngoài, thoải mái với cách
chơi của riêng mình.
Còn nếu không, trẻ sẽ cảm thấy thất vọng, tạo ra những ảnh hưởng nặng nề lên
việc hình thành nhân cách.
Có hai quan điểm trong vấn đề này
+ Một phía cho rằng nên để con cái tiếp xúc với nhiều luồng tư tưởng trong giai
đoạn trưởng thành để trẻ có một tư duy thoáng.
+ Một phía là những phụ huynh muốn bảo vệ con cái trước những ảnh hưởng bên
ngoài và ngăn chặn những tư tưởng đi trái với đức tin của họ. Những đứa trẻ như
thế sẽ lớn lên trong một bong bóng mỏng manh.Lựa chọn chính xác nhất cho con
bạn chính là kết hợp cả hai ý kiến trên. Ném đứa trẻ vào một mớ tư tưởng khác
nhau ở độ tuổi quá nhỏ, trước khi chúng hình thành được những quan niệm của
riêng mình có thế khiến đứa trẻ cảm thấy mơ hồ và không tạo dựng được hệ thống
đạo đức vững vàng.
Cha mẹ quá bảo bọc con cái, đến khi chúng trưởng thành thường có xu hướng
không biết suy nghĩ cho bản thân, khiến nó trở nên yếu đuối trước những khó khăn
hay thích kết án những người có tư tưởng khác với mình.
Những bậc cha mẹ dung hòa được cả hai điều trên sẽ tạo cho con một hệ thống tư
tưởng đạo đức vững chắc và trở thành “hoa tiêu” khi con cái tiếp xúc với những
luồng tư tưởng khác.
Nhưng điều quan trọng là đứa trẻ đã tạo cho minh một nền tảng đạo đức, và trong
cuộc sống sau này đứa trẻ đó sẽ không giống như chiếc lá bị cuốn đi trong dòng
nước theo lối mòn đã định sẵn, vượt qua những ranh giới không được phép, thậm
chí lao vào đại dương bất định.
Nhiều đứa trẻ cảm thấy lúng túng, thậm chí lúng túng cả cuộc đời, đi tìm kiếm
những giá trị mà nhẽ ra chúng phải được định hướng từ thơ ấu.
9. Dạy con biết chịu trách nhiệm
Trẻ em cần công việc của mình. Để trẻ tham gia vào hoạt động sinh hoạt trong gia
đình là một trong những phương pháp giúp trẻ xây dựng sự tự tin cho bản thân.
Giao cho trẻ những nhiệm vụ đơn giản để các con cảm thấy mình có ích, đồng thời
truyền cảm hứng vào những cách hành xử và đức tính tốt.
Cho trẻ tham gia làm việc sớm. Khi trẻ được khoảng 2 tuổi, các bé có thể làm
những việc nhỏ quanh nhà. Để cho trẻ cảm thấy hứng thú, chọn những công việc
mà chúng đã thấy và thích.
10. Khuyến khích trẻ bộc lộ cảm xúc
Trẻ có thể nhận biết thái độ của người lớn và cảm thấy rằng thể hiện cảm xúc hay
thậm chí có cảm xúc như vậy là không tốt.
Trong tư duy của trẻ, nếu cảm xúc của chúng không quan trọng thì bản thân chúng
cũng không quan trọng. Nếu tình trạng này xảy ra liên tục, trẻ sẽ có thói quen giấu
diếm và kìm nén với cả cha mẹ.
Tồi tệ hơn cả việc không quan tâm đến trẻ đó là khi cha mẹ đáp lại con cái với một
thái độ cục cằn như “Mẹ không muốn nghe mấy cái chuyện vớ vẩn như thế đâu”
11. Tạo cơ hội cho trẻ thể hiện:
Cha mẹ hãy cho con cơ hội để thể hiện chính mình bằng cách gợi ý cho con hướng
dẫn em nhỏ học bài hoặc giải một bài toán khó giúp em nhỏ. Khi trẻ giảng được
bài cho em thì đó chính là kỹ năng nói trước đám đông để thuyết phục người khác.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tạo cơ hội thử sức cho con bằng việc cho trẻ đi học ở các
lớp học kỹ năng sống, lớp hát, múa… để trẻ có cơ hội lên sân khấu hát, múa, biểu
diễn trước đám đông để bé tự tin, mạnh dạn hơn không còn nhút nhát, sợ hãi nhiều.
-Hoạt động: Trò chơi “Đi vào sa mạc”
a. Mục tiêu:
-Hiểu nhau, cởi mở, chia sẻ suy nghĩ của mình.
b. Cách tiến hành:
- Bạn phát giấy cho các con của mình để các con vẽ những gì cần thiết của bản
thân để mang đi (10 phút).
- Hỏi tại sao lại mang những vật dụng đó. (5 phút)
C. Kết luận:
- Tạo điều kiện trẻ thể hiện mình.
* Đánh giá: sau 1 tháng
Bài tập: Mỗi bạn sẽ chia sẻ trước lớp những phương phápcủa mình để giúp bản
thân tự tin hơn.
Mục tiêu:
- Trẻ tự tin đứng trước tập thể để chia sẻ cuộc sống của mình
- Học hỏi các phương pháp giúp tự tin hiệu quả của các bạn lẫn nhau.
- Tạo mối quan hệ gần gũi với các bạn.
- Giáo viên đánh giá mức độ tiến bộ để điều chỉnh kế hoạch rèn luyện.
- Đánh giá được tiến trình phát triển và có yếu tố nào tác động đến sự tự tin
của trẻ.
KẾT LUẬN
Cuộc sống muôn màu, muôn vẻ luôn vận động, biến đổi từng ngày, từng giờ với
biết bao điều mới lạ. Tuy nhiên không phải ai trong chúng ta cũng có thể nhanh
chóng thích nghi được với những đổi thay đó. Chúng ta luôn cố gắng tìm hiểu
nguyên nhân và khắc phục nó để hoàn thiện bản thân mình. Và dần dần, điều mới
lạ đó sẽ trở thành một điều thân thuộc trong cuộc sống của chúng ta. Nhưng muốn
đối diện và thay đổi được những điều đó, con người cần phải có sự tự tin. Tự tin là
hành trang không thể thiếu trên hành trình tìm kiếm thành công.
Đối với các bậc làm cha làm mẹ, con cái là món quà quý giá nhất mà cuộc sống
ban tặng.Và cha mẹ nào cũng mong muốn cho con mình có được những thành
công trong cuộc sống.Nhưng để đạt được điều đó, trẻ nhỏ cần phải được trau dồi
cho mình kỹ năng tự tin trong xã hội.Bởi đối với các con, thế giới xung quanh luôn
là một vùng trời mới lạ mà trẻ con muốn tìm hiểu, khám phá. Và sự tự tin là chìa
khoá để con chiến thắng nỗi sợ hãi, mạnh dạn tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và
chinh phục những điều mới lạ đó.
Hiện nay, có rất nhiều các khoá học kỹ năng giúp trẻ tự tin trong giao tiếp và
cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên không phải khoá học nào cũng mang lại kết quả
như mong đợi của các bậc phụ huynh. Các bé được giảng dạy nhiều lí thuyết
nhưng chưa có cơ hội được áp dụng chúng vào thực tế. Việc đánh giá sự phát triển
của trẻ còn chưa được đầu tư và quan tâm đúng mức. Các bậc cha mẹ luôn băn
khoăn về sự thay đổi của con em mình sau mỗi khoá học. Và hơn hết bố mẹ cần có
các kỹ năng và sự hiểu biết để giáo dục con tại nhà là cách đem lại hiểu quả lâu dài
nhất. Tại gia đình trẻ được rèn luyện kỹ năng hằng ngày dưới sự hỗ trợ và phối hợp
của cha mẹ qua các hoạt động hằng ngày.
“ Tự tin là chìa khóa của thành côn, để có được sự tự tin là cả một quá trình mà
ta phải luyện tập từ từ, đừng tự ti vì mình kém hơn người khác, hãy cứ khẳng định
mình rồi bạn sẽ thấy mình thay đổi như thế”. Đây là châm ngôn của “kỹ năng giao
tiếp – tự tin trước đám đông” Hi vọng các bậc phụ huynh, giáo viên và học sinh
thực hiện tốt các hoạt động trên để cải thiện sự tự tin bản thân, học sinh và con của
mình.
PHỤ LỤC
1.
10 hình ảnh :
Hình 1
Hình 2
Hình 3: cậu bé
Hình 5: cô cầm mic
Hình4: em bé phát biểu
Hình 6: bắt tay
Hình 7: Các em học sinh
Hình 8: Ca sĩ
2.Hình thể hiện sự tự tin:
Hình 2, hình 4, hình 8
3.
Video về sự tự tin:
/>
4.
Sắm vai:
- Tình huống : Nam là cậu bé 12 tuổi, 5 năm liên tiếp em đều được
học sinh. Nhưng trong lớp Nam im lặng, không phát biểu xây dựng
bài và chỉ chơi với bạn Hùng. Hùng cũng là học sinh giỏi nhưng tính
cách lại ngược với Nam luôn năng động trong lớp. Các thầy cô cũng
ít ai biết tới Nam, khi gọi Nam trả lời bài thì Nam không chị nói. Sắp
tới trường có tổ chức thi học sinh giỏi cho từng khối lớp, Hùng đăng
kí thi và có bảo Nam cùng đăng kí nhưng Nam không chịu và nói:
“Cậu học giỏi hơn nên chắc đậu chứ tớ không đậu đâu, rớt rồi mọi
người cười vào mặt đó” .Hãy sắm vai để giải quyết tình hống.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.
3.
4.
5.
6.
/> />Tin Vào Chính Mình, tác giả Louise L. Hay
Tự Tin Để Thành Công, NXB Nhã Nam
/> />