Quá trình hình thành tinh trùng

Ths Bs Trần Huy Dũng
1


Mục tiêu


Trình bày phôi thai học của cơ quan sinh
dục nam



Mô tả giải phẫu cơ quan sinh dục nam



Giải thích sinh lý chức năng tinh hoàn



Phân tích cơ chế điều hòa nội tiết quá
trình sinh tinh



Nêu được ý nghĩa

2


Giới thiệu



Tế bào gốc  tinh trùng trưởng thành



Từ dậy thì  chết (giảm từ 40 tuổi)

3


Phôi thai học



Tế bào mầm nguyên thủy



Biểu mô bề mặt khoang phôi học



Trung mô nguyên thủy
4


Sự biệt hóa giới tính


Giới tính di truyền (NST)



Giới tính sinh dục (tinh hoàn,
buồng trứng)



Giới tính kiểu hình (cơ quan sinh
dục trong và ngoài)



Sự biệt hóa não bộ
5


Sự phát triển của tuyến sinh dục


Bề mặt của thận nguyên thủy



Thấy được ở thai 5mm



Biểu mô khoang cơ thể dày lên



Sự biệt hóa xảy ra ở tuần thứ 7

6


Tế bào mầm


Nguyên phân



10.000 vào tuần thứ 6



Tiền thân của tinh trùng và trứng

7


Tuần 6 - 9
Giới tính nam (di truyền)
Vùng xác định giới tính trên NST Y

SRY protein / Yếu tố phát triển tinh hoàn

Sự phát triển tinh hoàn
Không có SRY

phát triển buồng trứng

8


Giải phẫu cơ quan sinh dục nam
Bàng quang

Niệu quản

X.mu
Ống dẫn tinh
Niệu đạo
Trực
tràng

Dương vật

Mào tinh

T. hành
niệu đạo

T.tiền liệt
Ô. phóng
tinh

Tinh hoàn-Bùi

9


10


bào

11


12


Tế bào tinh hoàn


Tế bào mầm



Tế bào Sertoli



Tế bào Leydig

13

Tế bào Sertoli


Sản xuất và tiết dịch vào lòng ống sinh tinh



Tổng hợp ABP (Androgen Binding Protein)



Chức năng dinh dưỡng cho TB mầm



Thúc đẩy sự sinh tinh



Hình thành thể tích tinh hoàn



Hình thành hàng rào máu – tinh hoàn
14


Hàng rào máu - tinh hoàn



Tế bào Sertoli tạo thành



Bảo vệ TB mầm



Ngăn ngừa sự xuyên qua của các phân tử



Duy trì áp lực lòng ống



Giúp tinh hoàn có hình dạng và kích thước cố
định
15


16


17


1: Màng đáy

2: Tinh nguyên bào
3: Tinh bào 1
4: Tinh bào 2
5: Tinh tử
6: Tinh tử trưởng thành
7: Tế bào Sertoli
8: Nút liên kết (hàng rào
máu – tinh hoàn)

18


Các sự kiện chính


Tăng sinh tb mầm (Spermatocytogenesis)
– Nguyên phân của tinh nguyên bào (2n)



Tạo tinh tử (Spermatogenesis)
– Giảm phân của tinh bào thành tinh tử (n)



Tạo tinh trùng (Spermiogenesis)
– Sự trưởng thành tinh tử thành tinh trùng (n)



Phóng thích tinh trùng (Spermiation)
– Phóng thích vào lòng ống (n)

19


Các sự kiện chính


Tạo tinh trùng (Spermiogenesis)
– Sự trưởng thành tinh tử thành tinh trùng (n)
– Bắt đầu khi tinh trùng ra khỏi ống sinh tinh và đi
vào mào tinh
– Có 4 giai đoạn:
•
•
•
•

Pha Golgi
Pha Cap
Pha Acrosome: nhân cô đặc hơn
Pha trưởng thành: tống xuất các bào tương không cần
thiết

20


Điều hòa nội tiết sinh sản nam

21


Điều hòa nội tiết nam
Đặc điểm giới tính

Đặc tính sinh dục
thứ phát

Phát triển cơ thể
Điều hòa

Khả năng sinh sản

Thể lực

22


Vùng dưới đồi
Vùng dưới đồi

23


Vùng dưới đồi

GnRH

Tinh

hoàn



Nhân cung - vùng dưới
đồi



Decapeptide (10 aa)



Xung: 90 – 120 phút



T1/2: <10 phút

Tinh trùng

24


GnRH
Tác dụng sinh học


Gắn với thụ thể ở tuyến yên



↑ chế tiết FSH và LH



Điều tiết số lượng và hoạt động của thụ thể



Cung cấp liên tục  trơ hóa thụ thể  ↓ chế

tiết FSH và LH

25