LUẬN văn THẠC sĩ QUẢN lý GIÁO dục QUẢN lý QUÁ TRÌNH dạy học TIẾNG ANH ở các TRƯỜNG TRUNG học cơ sở HUYỆN mỹ XUYÊN, TỈNH sóc TRĂNG

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ
Ban giám hiệu
Cán bộ quản lý
Cơ sở vật chất
Giáo dục và Đào tạo
Kinh tế - Xã hội
Phương pháp dạy học
Quá trình dạy học
Sách giáo khoa
Thiết bị dạy học
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông

Chữ viết tắt
BGH
CBQL
CSVC
GD & ĐT
KTXH
PPDH
QTDH
SGK
TBDH
THCS
THPT

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1

Cơ sở lý luận về quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở
các trường trung học cơ sở

Trang
3
12


1.1.
1.2.

Các khái niệm cơ bản của đề tài
Nội dung quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở trường trung

12
20

1.3.

học cơ sở
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý quá trình dạy học môn

27

Chương 2

tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên
Thực trạng quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các

32

2.1

trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng
Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và văn hóa,

32

2.2

giáo dục của huyện Mỹ Xuyên
Thực trạng quá trình dạy học tiếng Anh và quản lý quá trình

36

dạy học tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở huyện Mỹ
Chương 3

Xuyên
Biện pháp quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các

62

3.1

trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng
Các biện pháp quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở trường

62

trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng
3.2
Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

89
95
98
101


3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trước những xu thế biến đổi, phát triển hiện nay, không chỉ các trường
đại học mà cả các trường phổ thông cũng đã và đang tích cực đổi mới nội
dung, chương trình, phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng đào tạo
nguồn nhân lực, nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc
phòng - an ninh của đất nước. Ngôn ngữ giao tiếp trở thành công cụ đắc lực
và có sức mạnh tiên quyết, chính vì thế giáo dục Việt Nam hết sức coi trọng
và đưa chương trình tiếng Anh như một môn chính khoá vào các bậc học
trong hệ thống giáo dục.
Bên cạnh các môn học tự nhiên và xã hội, tiếng Anh là phương tiện để
người học có thể tiếp cận nhanh chóng nhất tới các nền văn hoá và tri thức
của thế giới và trở thành ngôn ngữ được nhiều quốc gia sử dụng nhất, nó trở
thành tiếng bản ngữ của nhiều nước, là ngôn ngữ giao tiếp của con người trên
toàn thế giới. Vì thế, việc dạy học ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng
trong nhà trường đã và đang được Đảng, Nhà nước và xã hội hết sức quan

tâm. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án: “Dạy và học ngoại ngữ trong
hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020” với mục tiêu chung là
“Đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc
dân, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ
đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng
lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ưu
tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng
và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp,
học tập, là công cụ để kiểm sống, làm việc trong môi trường hội nhập quốc tế,
đa ngôn ngữ, đa văn hóa; biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân


4
Việt Nam, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” [37,
Tr.1].
Là một huyện vùng sâu của tỉnh Sóc Trăng, dưới sự lãnh đạo của Đảng
bộ, chính quyền các cấp và sự đóng góp công sức to lớn của nhân dân huyện
Mỹ Xuyên, sự nghiệp giáo dục ngày càng phát triển và đạt được những thành
tích đáng khích lệ. Nhận thức rõ vai trò của tiếng Anh đối với sự phát triển
của nhân lực địa phương, Huyện uỷ, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân
và ngành giáo dục huyện đã chú trọng đến chất lượng dạy học tiếng Anh
trong nhà trường.
Hiện nay, chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường THCS huyện
Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng tuy đã được quan tâm nhưng chưa thực sự đáp ứng
được mục tiêu của ngành đề ra. Đội ngũ giáo viên tiếng Anh vẫn còn bất cập
về trình độ, về nhận thức, thái độ trước nhu cầu đổi mới về giáo dục. Trình độ
đạt chuẩn theo tiêu chuẩn mới còn thấp, công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ
cho giáo viên tiếng Anh chưa được tiến hành thường xuyên, chủ yếu phụ
thuộc vào các đợt tập huấn của Bộ GD&ĐT. Việc quản lý quá trình dạy học
tiếng Anh còn chưa đồng bộ về các giải pháp; cách thức quản lý quá trình dạy

tiếng Anh phần lớn theo kinh nghiệm tự học hỏi nên chưa đáp ứng được yêu
cầu đổi mới hiện nay; việc đầu tư và khai thác trang thiết bị hiện đại phục vụ
giảng dạy còn hạn chế; tầm quan trọng của môn tiếng Anh trong tương quan
với các môn học khác chưa được Nhà trường quan tâm đúng mức nên ảnh
hưởng đến chất lượng dạy học nói chung và môn tiếng Anh nói riêng.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý quá
trình dạy học tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh
Sóc Trăng” để nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Liên quan tới quản lý QTDH nói chung, quản lý QTDH tiếng Anh nói
riêng đã có một số công trình khoa học được các tác giả nước ngoài nghiên


5
cứu. Những công trình này đã trình bày những kinh nghiệm trong quản lý
giảng dạy tiếng Anh đó là quản lý việc thực hiện nội dung; chương trình; lập
kế hoạch; đổi mới sự hiểu biết; quản lý quá trình kiểm tra, đánh giá... tiêu
biểu như của Christopher Tribble (2012), Managing Change English
Language Teaching, British Council Press. Bên cạnh đó cũng có nhiều công
trình nghiên cứu đến QTDH tiếng Anh, các tác giả này đã nêu các yêu cầu
cần thiết trong quá trình dạy học tiếng Anh của người giáo viên tiếng Anh đó
là phải hiểu được QTDH là gì; nhiệm vụ của giáo viên hay mục tiêu của việc
dạy học tiếng Anh và họ đã phân tích rất rõ quá trình dạy của giáo viên và quá
trình học của học sinh, cũng như những ảnh hưởng tích cực và khó khăn khi
thực hiện các biện pháp, kỹ thuật, kỹ năng trong QTDH tiếng Anh.
Peter Stevens (1984), Elements in the Language Teaching/Learning
Process, Cambridge University; Hasbullah Said (2015), Life Skills in the
Pprocess of Teaching and Learning English, Faculty of Education University
Tecnology Malaysia; Ivan Franko (2014), Communicative Language
Teaching: Managing the Learning Process, National University of Lviv. Các

tác giả cho rằng, giảng dạy tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai (EFLEnglish as second Foreign Language) luôn luôn là một nhiệm vụ đầy thử
thách. Vì các lý do như do trình độ đào tạo, kinh nghiệm của giáo viên song
ngữ (EFL), các chính sách, chiến lược của nhà nước... Dù người dạy có lập kế
hoạch, chương trình giảng dạy, sách giáo khoa đầy đủ, đủ số lượng giáo viên,
quản lý hiệu quả quá trình dạy và học tập. Vì vậy vai trò của người giáo viên
trong việc quản lý quá trình dạy học tiếng Anh là rất quan trọng.
Ở Việt Nam, Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản và tài liệu hướng
dẫn, tổ chức các hội thảo ở nhiều cấp độ về đảm bảo chất lượng môn ngoại
ngữ trong nhà trường phổ thông, nâng cao hiệu quả dạy học môn tiếng Anh,
đổi mới phương pháp giảng dạy tiếng Anh cho các đối tượng khác nhau.
Vấn đề kinh nghiệm dạy học ngoại ngữ ở một số nước trên thế giới và


6
trong khu vực trong đó có công tác quản lý đã được đề cập đến khá chi tiết
như “Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn
2008-2020”, Hà Nội, 2008; Tài liệu “Teaching English Cambridge University
Press, 1995” của Adrian Doff; “Những vấn đề cơ bản về dạy học ngoại ngữ”,
Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2005.
Tiếng Anh không đứng tách rời các môn học khác nên phần lớn các
biện pháp quản lý dạy học nói chung đều có thể áp dụng được khi nghiên cứu
biện pháp quản lý quá trình dạy - học môn tiếng Anh. Có thể đề cập đến các
công trình nghiên cứu sau:
Tác giả Nguyễn Thị Thu Phương nghiên cứu “Các biện pháp quản lý
quá trình đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh tại các trường trung học
phổ thông thành phố Hà Nội”, Luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục, 2007. Tác
giả Lê Vũ Huy nghiên cứu “Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng dạy học
môn tiếng Anh ở các trường trung học phổ thông huyện Bắc Sơn tỉnh Lạng
Sơn”, Luận Văn thạc sỹ quản lý giáo dục, 2010.
Nhiều đề tài luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục đã nghiên cứu về các

biện pháp quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh, như: Tác giả Nguyễn Thị
Bình "Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường
trung học phổ thông quận Lê Chân - thành phố Hải Phòng", luận văn thạc sỹ
Quản lý giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, (2008). Tác giả đã tìm ra một số
biện pháp nhằm giáo dục nâng cao nhận thức cho học sinh về tầm quan trọng
của môn tiếng Anh; xây dựng động cơ học tập môn tiếng Anh cho học sinh;
xây dựng kế hoạch giảng dạy và học tập nhằm thực hiện mục tiêu và chương
trình dạy học; xây dựng nền nếp giảng dạy và học tập môn tiếng Anh; bồi
dưỡng nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên và khả năng tự học môn tiếng Anh của học sinh; tăng cường kiểm tra,
đánh giá HĐDH môn tiếng Anh…nhằm quản lý có hiệu quả HĐDH môn
tiếng Anh ở các trường THPT quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.


7
Một số tác giả quan tâm đến đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh
như Nguyễn Tất Thiện “Một số giải pháp quản lý công tác đổi mới phương
pháp dạy học tiếng Anh ở các trường THPT huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng
Bình”, luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Vinh, (2012). Tác giả đã nêu một số
phương pháp nhằm đổi mới PPDH môn tiếng Anh ở các trường THPT huyện
Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình là cần nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên về
sự cần thiết phải tăng cường công tác quản lý; xây dựng kế hoạch; tổ chức,
chỉ đạo chặt chẽ; thường xuyên kiểm tra đánh giá; đảm bảo điều kiện trong
công tác đổi mới PPDH môn tiếng Anh.
Ngoài ra vấn đề nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh cũng được
quan tâm nghiên cứu như: tác giả Lê Vũ Huy nghiên cứu “Biện pháp quản lý
nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường THCS huyện Bắc
Sơn tỉnh Lạng Sơn”, luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Giáo dục (2011). Tác
giả đã quan tâm đến việc tổ chức nâng cao trình độ cho giáo viên tiếng Anh;
đổi mới hoạt động dạy của giáo viên, hoạt động học của học sinh; tăng cường

quản lý hoạt động tổ chuyên môn ngoại ngữ; tăng cường CSVC, trang thiết bị
dạy học tiếng Anh.
Hội thảo quốc tế “Quản lý chất lượng đào tạo tiếng Anh tại các trường
đại học giai đoạn 2011 - 2015” do Trường Đại học Hải Phòng tổ chức năm
2011. Tại Hội thảo các nhà khoa học đã tham luận nhiều vấn đề xung quanh
việc huy động các nguồn lực để tăng cường chất lượng đào tạo tiếng Anh;
Biện pháp quản lý hoạt động dạy và học tiếng Anh đáp ứng nhu cầu của xã
hội, nhà sử dụng lao động đối với học sinh tốt nghiệp về trình độ sử dụng
tiếng Anh. Tác giả Nguyễn Việt Hải đã nhấn mạnh: Để quản lý và nâng cao
chất lượng đào tạo tiếng Anh trở lên khả thi, cần phải có sự đổi mới một cách
tổng thể trong giảng dạy - học tập tiếng Anh mà quan trọng nhất là chuẩn hóa
đội ngũ giảng viên, xây dựng chương trình phù hợp, sắp xếp thời lượng đào
tạo hợp lý, trang bị thiết bị giảng dạy hiệu quả, sử dụng chương trình kiểm tra


8
phù hợp, xây dựng chuẩn đầu ra đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động; tạo
môi trường tự học, sử dụng tiếng Anh là giải pháp hữu hiệu, khả thi để cải
thiện chất lượng đào tạo tiếng Anh. Có như vậy, học sinh tốt nghiệp sẽ có đủ
năng lực sử dụng tiếng Anh một cách độc lập và tự tin trong giao tiếp, học tập
và làm việc trong môi trường đa ngôn ngữ, đa văn hóa.
Bài báo “Quan hệ tương tác giữa thầy và trò trong quá trình dạy học
tiếng Anh”, Tạp chí Đại học Sài Gòn (tháng 9/2009) đã nói rõ chất lượng dạy
học tiếng Anh là vấn đề không chỉ ngành giáo dục mà cả xã hội đang quan
tâm. Chất lượng dạy học tiếng Anh liên quan đến hàng loạt các yếu tố của
giáo dục, xã hội, kinh tế, quản lý. Riêng về bình diện sư phạm học, phương
pháp dạy và học tiếng Anh đang là tiêu điểm chú ý bàn luận, nghiên cứu được
mọi người quan tâm; đặc biệt quan hệ tương tác giữa người dạy và người học
trong QTDH trong xu hướng đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh.
Tóm lại, các công trình nghiên cứu đã tập trung nhiều vào việc giảng

dạy tiếng Anh như đổi mới phương pháp, hoạt động dạy học, nâng cao chất
lượng… ở môn tiếng Anh. Hiện nay ít có các công trình nghiên cứu về quản
lý quá trình dạy học môn tiếng Anh nói chung và ở trường THCS nói riêng.
Hơn thế nữa, ở tỉnh Sóc Trăng đến nay chưa có công trình nào nghiên
cứu về quản lý quá trình dạy học môn tiếng Anh một cách hệ thống. Vì vậy,
tác giả lựa chọn đề tài quản lý hoạt quá trình học môn tiếng Anh ở các trường
THCS huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng để nghiên cứu là cần thiết, có ý
nghĩa lý luận, thực tiễn và không trùng lặp với các công trình khoa học đã
công bố.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý quá trình dạy học tiếng
Anh, trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp quản lý quá trình dạy học tiếng Anh


9
ở các trường THCS huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng nhằm nâng cao chất
lượng dạy học đáp ứng mục tiêu, yêu cầu của môn học.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý quá trình dạy học môn tiếng Anh
ở các trường trung học cơ sở.
- Khảo sát, phân tích thực trạng quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở
các trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
- Đề xuất các biện pháp quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các
trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu:
Quản lý quá trình dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Mỹ
Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
* Đối tượng nghiên cứu

Quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường trung học cở sở
huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
* Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về quản lý quá trình dạy học môn tiếng
Anh ở trường trung học cơ sở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng theo đề án
đổi mới chương trình, nội dung sách giáo khoa tiếng Anh bậc trung học cơ sở.
Các số liệu điều tra, khảo sát, thống kê từ năm 2011 đến năm 2015.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS huyện Mỹ
Xuyên, tỉnh Sóc Trăng còn có những hạn chế. Nếu các chủ thể quản lý tổ
chức thực hiện tốt mục tiêu, chương trình dạy học; quản lý chặt chẽ việc xây
dựng và thực hiện kế hoạch; chú trọng chỉ đạo đổi mới nội dung gắn với đổi
mới phương pháp dạy học; tăng cường bồi dưỡng phương pháp, kỹ năng tự
học tiếng Anh cho học sinh; và đổi mới kiểm tra, đánh giá quá trình dạy học


10
thì quá trình dạy học tiếng Anh sẽ từng bước được nâng cao, góp phần thực
hiện tốt mục tiêu, yêu cầu của môn học.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng. Quán triệt và cụ thể hoá quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, quán
triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, các Nghị quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam,
các văn bản của ngành có liên quan quá trình dạy học, quản lý quá trình dạy
học và dạy học tiếng Anh ở các nhà trường phổ thông trong hệ thống giáo dục
quốc dân.
Quá trình nghiên cứu, sử dụng các quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu
trúc, quan điểm lôgíc - lịch sử và quan điểm thực tiễn luận giải các nhiệm vụ
của đề tài.

* Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các tài liệu khoa học, các văn kiện,
nghị quyết, văn bản pháp quy của Đảng, Nhà nước liên quan đến quản lý quá
trình dạy học ở trường THCS; đặc biệt là quán triệt chỉ thị, hướng dẫn các văn
bản về giảng dạy môn tiếng Anh ở các trường phổ thông nói chung và THCS
nói riêng; các tạp chí, thông tin, sách báo, công trình khoa học về quản lý quá
trình dạy học tiếng Anh. Từ đó xác định cơ sở lý luận quản lý quá trình dạy
học tiếng Anh ở các Trường THCS huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra: Sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến của giáo viên
giảng dạy tiếng Anh, tổ trưởng, nhóm trưởng môn tiếng Anh, Ban Giám hiệu
các trường, chuyên viên phụ trách môn tiếng Anh của Sở GD&ĐT,... nhằm
làm rõ thực trạng dạy học tiếng Anh và quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở
các trường THCS huyện Mỹ Xuyên.


11
Phương pháp tọa đàm, trao đổi: Trực tiếp trao đổi với các giáo viên
dạy tiếng Anh, CBQL các nhà trường; chuyên viên môn tiếng Anh của Sở
GD&ĐT về những nội dung có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục: Đi sâu tìm hiểu quản lý
quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS huyện Mỹ Xuyên, trên cơ sở
đó rút ra những mặt mạnh cần phát huy cũng như những tồn tại cần khắc
phục, cải tiến. Qua đó có thêm số liệu đối chiếu với kết quả điều tra và có
những kết luận khoa học đúng đắn.
Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia của các nhà
giáo, nhà khoa học về các nội dung liên quan đến đề tài luận văn.
Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng toán thống kê trong nghiên
cứu khoa học quản lý giáo dục để xử lý các số liệu nghiên cứu thu được.

7. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực
tiễn quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS huyện Mỹ
Xuyên, tỉnh Sóc Trăng cụ thể là:
Về mặt lý luận, khái quát hóa, hệ thống hóa lý luận về quản lý quá trình
dạy học và quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở trường THCS.
Về mặt thực tiễn, đề xuất được các biện pháp quản lý quá trình dạy học
tiếng Anh ở các trường THCS huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo
cho các trường khác trong quản lý quá trình dạy học môn tiếng Anh.
8. Kết cấu của đề tài
Luận văn có kết cấu gồm phần mở đầu; 3 chương; kết luận và kiến
nghị; danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.


12
Chương 1
CỞ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH DẠY HỌC
TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Các khái niệm cơ bản của đề tài.
1.1.1. Quá trình dạy học, quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường
trung học cơ sở
QTDH là chuỗi liên tiếp các hành động dạy, hành động của người dạy,
người học đan xen và tương tác với nhau trong khoảng không gian và thời
gian nhất định, nhằm thực hiện các nhiệm vụ dạy học.
QTDH là một hệ thống toàn vẹn gồm các thành tố cơ bản: tri thức,
người dạy, người học và môi trường dạy học. Các thành tố này luôn luôn
tương tác với nhau, quy định lẫn nhau theo những quy luật chung và riêng
nhằm kết hợp chặt chẽ bộ ba: người dạy - người học - môi trường để tạo ra
chất lượng và hiệu quả dạy học [7, tr.114].

Theo tác giả Phạm Viết Vượng, dạy học là một bộ phận của quá trình
sư phạm tổng thể, là con đường quan trọng nhất để thực hiện mục đích giáo
dục, đồng thời là phương thức để đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội.
Quá trình dạy học được tổ chức trong nhà trường bằng phương pháp sư
phạm đặc biệt, với mục tiêu là giúp học sinh nắm vững hệ thống kiến thức
khoa học, hình thành hệ thống kỹ năng, kỹ xảo và thái độ tích cực đối với học
tập và cuộc sống.
Quá trình dạy học là hoạt động tương tác của hai chủ thể: giáo viên và
học sinh. Trong đó, giáo viên làm nhiệm vụ giảng dạy, tổ chức nhận thức; học
sinh có nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo mục tiêu yêu cầu đặt ra. Hai hoạt
động này phối hợp chặt chẽ theo một quy trình, một nội dung, hướng tới cùng
một mục đích đó là trang bị kiến thức, phát triển trí thông minh, sáng tạo và
năng lực hoạt động nhận thức của học sinh.


13
Giáo viên là chủ thể của hoạt động giảng dạy, người nắm vững mục
tiêu, chương trình nội dung, phương pháp giáo dục, nắm vững quy luật phát
triển tâm lý của học sinh qua các lứa tuổi, đặc biệt là nắm vững trình độ hiểu
biết và năng lực học tập của học sinh. Bản chất của hoạt động giảng dạy giáo
viên là quá trình điều khiển hoạt động nhận thức và thực hành của học sinh
theo quy luật nhận thức và quy luật hình thành kỹ năng, kỹ xảo. Giáo viên tổ
chức cho học sinh nghiên cứu, phân tích các tài liệu lý thuyết, quan sát các sự
vật, hiện tượng tự nhiên hay xã hội...
Như vậy là toàn bộ quá trình giảng dạy của giáo viên tập trung vào việc
tổ chức các hoạt động nhận thức cho học sinh theo đặc điểm tâm lý lứa tuổi.
Học sinh vừa là đối tượng, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của quá trình dạy
học. Giáo viên là người giữ vai trò chủ đạo trong quá trình tổ chức, điều
khiển, hướng dẫn, khích lệ học sinh học tập.
Học sinh là đối tượng giảng dạy của giáo viên, đồng thời lại là chủ thể

có ý thức trong hoạt động học tập và rèn luyện. Người học sinh giữ vai trò
chủ động có ý thức, tích cực và sáng tạo trong quá trình học tập. Hoạt động
học tập của học sinh là quá trình tự giác, tích cực chiếm lĩnh nội dung dạy học
dưới sự điều khiển của giáo viên. Về mặt lý luận, hoạt động học là yếu tố
khách quan thứ hai quy định lôgic của QTDH, nghĩa là trình độ trí dục và quy
luật lĩnh hội người học có ảnh hưởng quyết định đến việc tổ chức QTDH; nó
bao gồm hai chức năng thống nhất với nhau: lĩnh hội và tự điều khiển nhận
thức.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “quá trình dạy - học là một hệ
thống toàn vẹn gồm ba thành tố cơ bản: khái niệm khoa học, dạy và học.
Khái niệm khoa học là nột dung của bài học và là đối tượng của sự lĩnh hội
bởi học sinh, nó là một trong hai yếu tố khách quan quyết định lôgíc của bản
thân quá trình dạy - học về mặt khoa học” [30, tr.42].
Hoạt động dạy gồm hai chức năng truyền đạt và điều khiển, luôn luôn


14
tương tác và thống nhất với nhau. Hoạt động dạy phải xuất phát từ lôgic khoa
học của khái niệm và lôgic sư phạm của tâm lý học lĩnh hội.
Dưới góc độ lý thuyết, QTDH là một hệ toàn vẹn bao gồm hoạt động
day và hoạt động học. Hai hoạt động này luôn tương tác với nhau, thâm nhập
vào nhau, sinh thành nhau. Sự tương tác giữa dạy và học mang tính cộng tác
(cộng tác và hợp tác) trong đó hoạt động dạy vai trò chủ đạo. Quá trình dạy
học là một hệ thống toàn vẹn, các thành tố của nó luôn luôn tương tác với
nhau theo những quy luật riêng, thâm nhập vào nhau, quy định lẫn nhau để
tạo nên sự thống nhất biện chứng: Giữa dạy với học; giữa truyền đạt với điều
khiển trong dạy; giữa lĩnh hội và với tự điều khiển trong học.
Theo các tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt: “Quá trình dạy học là
một quá trình sư phạm bộ phận, một phương tiện để trau dồi học vấn, phát
triển giáo dục và giáo dục phẩm chất , nhân cách thông qua sự tác động qua

lại giữa người dạy và người học nhằm truyền thụ và lĩnh hội một cách có hệ
thống những tri thức khoa học, những kỹ năng, kỹ xảo, nhận thức và thực
hành” [27, tr.56].
Sự thống nhất biện chứng giữa dạy và học luôn gắn bó mật thiết với
nhau, sinh thành nhau, tồn tại vì nhau trong quá trình dạy học. Hoạt động dạy
và hoạt động học là hai mặt không thể thiếu của quá trình dạy học. Dạy và
học là một hệ toàn vẹn, trong đó các yếu tố tác động lẫn nhau theo quy luật
của quá trình dạy học. Sự tương tác các nhân tố chính là quá trình phủ định
biện chứng để tạo nên một sự thống nhất giữa dạy và học, giữa truyền đạt với
điều khiển trong dạy, giữa lĩnh hội với tự điều khiển trong học.
Theo tiếp cận hệ thống, cấu trúc quá trình dạy học; Dạy học tiếng Anh
ở trường học THCS là quá trình giáo viên tổ chức, điều khiển hoạt động nhận
thức của học sinh, nhằm trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng
cần thiết, các công cụ giao tiếp tiếng Anh giúp các em có kiến thức cơ bản về
ngoại ngữ làm cơ sở để học lên trình độ cao hơn.


15
Mục đích của quá trình dạy học tiếng Anh ở trường THCS nhằm giúp
học sinh rèn luyện và phát triển năng lực giao tiếp tiếng Anh một cách chủ
động và tự tin, tạo tiền đề cho việc sử dụng tiếng Anh như một công cụ trong
học tập và trong đời sống xã hội, góp phần hình thành thói quen học tập suốt
đời, tạo cơ sở cho việc hoàn thiện bản thân để trở thành những công dân có
trách nhiệm trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Mục tiêu tổng thể, sau khi học xong Chương trình tiếng Anh ở bậc
THCS, học sinh có thể đạt được năng lực giao tiếp tiếng Anh tương đương
Cấp độ A2 của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ. Có khả
năng hiểu các câu nói và các cách diễn đạt được sử dụng thường xuyên liên
quan đến những lĩnh vực gần gũi nhất trong đời sống thường nhật (ví dụ như
các thông tin rất cơ bản về cá nhân, gia đình, mua bán, cộng đồng địa phương

và công việc). Có thể giao tiếp trong các tình huống cơ bản và đơn giản đòi
hỏi các trao đổi thông tin đơn giản và trực tiếp về các vấn đề gần gũi và quen
thuộc. Có thể sử dụng các cách nói đơn giản để nói về bản thân, môi trường
gần gũi và những vấn đề liên quan đến nhu cầu trực tiếp.
Chương trình tiếng Anh ở trường THCS được thiết kế nhằm thực hiện
kế hoạch dạy tiếng Anh ở THCS, với thời lượng là 407 tiết, mỗi tiết 45 phút
cho bốn cấp lớp 6, 7, 8 (3 tiết/tuần), và lớp 9 (2 tiết/tuần) và được thực hiện
trong 37 tuần. Nội dung chương trình nhằm phát triển năng lực giao tiếp ngôn
ngữ của học sinh trong môi trường học tập phù hợp với nhu cầu và khả năng
của học sinh. Nội dung dạy học trong chương trình tiếng Anh THCS gồm có:
Hệ thống chủ điểm, Hệ thống chủ đề, Năng lực giao tiếp, Kiến thức ngôn ngữ,
Học cách học.
Nội dung dạy học tiếng Anh ở trường THCS được biên soạn thành sách
giáo khoa, đó là nguồn chứa đựng nội dung dạy và học tiếng Anh, là phương
tiện tiềm ẩn chứa đựng các phương pháp dạy của giáo viên và phương pháp
học của học sinh. Sách giáo khoa cũng là nền tảng của việc kiểm tra, đánh giá


16
kết quả học tập. Quan điểm dạy mới cho rằng toàn bộ hoạt động dạy và học
trong nhà trường được thể hiện qua chương trình môn học là tổ hợp các kinh
nghiệm và hoạt động được tổ chức trong một môi trường sư phạm nhất định
nhằm hình thành và phát triển ở học sinh những năng lực trí tuệ đạo đức và
thẩm mỹ cần thiết cho học sinh.
Phương pháp, hình thức tổ chức dạy học tiếng Anh ở trường THCS là
biện pháp, cách thức tổ chức quá trình dạy học, đó là những cách thức dạy
ngôn ngữ giao tiếp (Communicative Language Teaching - CLT) phù hợp đặc
điểm tâm lý của học sinh đang chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi vị thành niên.
Mục tiêu của học tập là phát triển ở học sinh năng lực giao tiếp bằng tiếng
Anh trong những tình huống cuộc sống hàng ngày. Để đạt mục tiêu này, việc

giảng dạy tiếng Anh ở cấp THCS cần tập trung vào phương pháp lấy việc học
làm trung tâm. Giáo viên phải coi học sinh là những chủ thể tích cực tham gia
vào quá trình học tập và vai trò của giáo viên là người tổ chức và hướng dẫn
quá trình học tập của học sinh.
1.1.2. Quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường trung học
cơ sở
Tác giả F.W.Taylor, nhà kinh tế học người Anh thì cho rằng: “Quản lý
là biết được điều bạn muốn người khác làm và sau đó thấy được rằng họ hoàn
thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất”.
Theo James H.Donnelly, JR, James L.Gibson và John M.Ivancevich
định nghĩa: Quản lý là một quá trình do một hay nhiều người thực hiện, nhằm
phối hợp các hoạt động của những người khác để đạt được những kết quả mà
một người hành động riêng rẽ không thể nào đạt được.
Từ điển Giáo dục học cho rằng: “Quản lý là hoạt động hay tác động có
định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một
số tổ chức nhằm là cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức”
[33, tr.326].


17
Các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng “Quản
lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý)
đến khách thể quản lý (người bị quản lý) - trong một tổ chức- nhằm làm cho
tổ chức vận hành và đạt được mục đích tổ chức”. Hiện nay, khái niệm này
được định nghĩa một cách rõ hơn: “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của
tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hoá, tổ chức,
chỉ đạo và kiểm tra” [10, tr.15].
Tác giả Trần Kiểm có viết: “Quản lý là những tác động của chủ thể
quản lý trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối
các nguồn lực (nhận lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là

nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao
nhất” [19, tr.8].
Quản lý bao gồm hai thành phần: chủ thể quản lý và khách thể quản lý.
Dù được hiểu theo cách nào thì quản lý cũng có những đặc trưng cơ bản: Chủ
thể và khách thể quản lý có mối quan hệ tác động qua lại, tương hỗ nhau, chủ
thể làm nảy sinh các tác động quản lý, còn khách thể thì nảy sinh các giá trị
vật chất và tinh thần, có giá trị sử dụng, trực tiếp đáp ứng nhu cầu của con
người, thoả mãn mục đích của chủ thể quản lý.
Quản lý bao giờ cũng là một tác động hướng đích, có mục tiêu xác
định; thể hiện mối quan hệ giữa hai bộ phận của chủ thể quản lý và khách thể
quản lý, là quan hệ không đồng cấp, có tính bắt buộc; sự tác động mang tính
chủ quan nhưng phải phù hợp với quy luật khách quan; xét về mặt công nghệ
là sự vận động của thông tin. Quản lý có các chức năng cơ bản là: lập kế
hoạch, tổ chức, lãnh đạo, điều khiển và kiểm tra.
Quản lý quá trình dạy học là một dạng quản lý xã hội, được hiểu đó là
những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp
quy luật) của chủ thể quản lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống (từ cấp cao
nhất đến các cơ sở giáo dục là nhà trường) nhằm thực hiện có chất lượng và


18
hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ mà xã hội đặt ra cho
ngành giáo dục [19, tr.36].
Ở cấp độ vi mô, quản lý quá trình dạy học được hiểu là hệ thống những
tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy
luật) của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, tập thể học sinh và các lực
lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu
quả mục tiêu giáo dục của nhà trường [19, tr.36].
Quản lý quá trình dạy học là một trong những nội dung quan trọng của
quản lý nhà trường, đó là sự tác động có chủ đích, hợp quy luật của chủ thể

quản lý đến chủ thể dạy, học bằng các biện pháp phát huy tác dụng của các
phương tiện quản lý dạy học như chế định GD&ĐT, bộ máy tổ chức và nhân
lực dạy học, nguồn tài lực và vật lực dạy học, môi trường dạy học và thông
tin dạy học nhằm đạt được mục đích [7, tr.120]. Quản lý QTDH trong nhà
trường thường bao gồm:
Quản lý quá trình giảng dạy của giáo viên, cụ thể là quản lý mục đích,
nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học; kết quả dạy học (được
kiểm tra, đánh giá),...
Quản lý quá trình học tập của học sinh gồm các vấn đề như ý thức thực
hiện các nhiệm vụ học tập, các hoạt động học tập, kết quả học tập (được kiểm
tra, đánh giá).
Quản lý các điều kiện phục vụ quá trình dạy học, cơ sở vật chất, trang,
thiết bị dạy học. Quản lý các nguồn phục vụ yêu cầu dạy học như: tài chính,
đội ngũ cán bộ, giáo viên, các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường.
Đặc điểm của quản lý quá trình dạy học là mang tính hành chính, quản
lý theo pháp luật và những nội quy, quy chế và chuyên môn, quy trình có tính
chất bắt buộc trong QTDH. Đồng thời mang tính sư phạm, chịu sự quy định
của các quy luật của QTDH, diễn ra trong môi trường sư phạm, lấy QTDH
làm đối tượng quản lý.


19
Quản lý QTDH được thực hiện theo chu trình quản lý và thực hiện các
chức năng quản lý, trên cơ sở vận dụng sáng tạo các nguyên tắc và phương
pháp quản lý. Đó là hoạt động có tính xã hội hoá cao; chịu sự chi phối trực
tiếp các điều kiện kinh tế - xã hội, mặt khác tác động tích cực đến mọi mặt
của đời sống xã hội.
Từ các cách tiếp cận trên cho thấy, Quản lý quá trình dạy học môn
tiếng Anh ở các trường THCS là tổng thể những tác động của chủ thể quản lý
vào quá trình dạy học nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo

viên và chất lượng học tập của học sinh đáp ứng mục tiêu, yêu cầu của môn
tiếng Anh đã được xác định.
Quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở trường THCS là những tác động
có mục đích, hợp quy luật khách quan của các chủ thể quản lý nhằm điều
khiển quá trình dạy học tiếng Anh của giáo viên và học sinh thực hiện có hiệu
quả các mục tiêu dạy học tiếng Anh đề ra đó là hình thành ở học sinh kiến
thức, kỹ năng nghe, nói, đọc viết bằng tiếng Anh và có thái độ tích cực sử
dụng tiếng Anh trong học tập, giao tiếp.
Mục đích của quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS
là tổ chức, điều khiển các hoạt động của giáo viên và học sinh diễn ra theo
quy luật, nhằm đạt được mục đích, yêu cầu của môn học.
Chủ thể quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS là cấp
ủy đảng, Ban Giám hiệu, tổ trưởng bộ môn và giáo viên dạy tiếng Anh của
các nhà trường.
Đối tượng quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS là là
hoạt động giảng dạy của giáo viên, hoạt động học tập của học sinh và các
nhân tố của quá trình dạy học tiếng Anh như: mục đích, chương trình, kế
hoạch, nội dung, phương pháp và hình thức,... dạy học tiếng Anh của các nhà
trường THCS.


20
Nội dung quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở các trường THCS
gồm: Quản lý thực hiện mục tiêu môn học; quản lý việc thực hiện nội dung
chương trình dạy học dạy học tiếng Anh; quản lý đổi mới cách sử dụng
phương pháp dạy học; quản lý việc đề xuất và lựa chọn hình thức tổ chức dạy
học; quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; quản lý môi trường dạy học;
quản lý về đánh giá kết quả dạy học dạy học tiếng Anh cho học sinh.
1.2. Nội dung quản lý quá trình dạy học tiếng Anh ở trường trung
học cơ sở

1.2.1. Quản lý thực hiện mục tiêu dạy học tiếng Anh ở trường trung
học cơ sở
Quản lý thực hiện mục tiêu dạy học tiếng Anh cho học sinh THCS bao
gồm quản lý thực hiện mục tiêu chung và các mục tiêu cụ thể. Trong quản lý
thực hiện mục tiêu chung của quá trình dạy tiếng Anh ở các trường THCS phải
hướng vào “Thực hiện đổi mới toàn diện việc dạy - học ngoại ngữ trong hệ
thống giáo dục quốc dân nhằm đảm bảo đến năm 2015 nâng cao rõ rệt trình độ
ngoại ngữ của một số đối tượng ưu tiên, đồng thời triển khai chương trình dạy học ngoại ngữ đối với các cấp học và trình độ đào tạo, tạo điều kiện để đến
năm 2020 tăng đáng kể tỷ lệ thanh thiếu niên Việt Nam có đủ năng lực sử dụng
ngoại ngữ một cách độc lập và tự tin trong giao tiếp, học tập và làm việc trong
môi trường đa ngôn ngữ, đa văn hóa phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế, đáp
ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” [3, tr.8].
Cùng với quản lý thực hiện mục tiêu chung, quá trình dạy học cần quản
lý các mục tiêu cụ thể; đó là: Sau khi kết thúc Chương trình tiếng Anh THCS,
học sinh có khả năng:
Sử dụng tiếng Anh như một công cụ giao tiếp dưới dạng nghe, nói (đối
thoại, độc thoại), đọc, viết nhằm đáp ứng các nhu cầu giao tiếp cơ bản và trực
tiếp trong những tình huống gần gũi và thường nhật ở trình độ tương đương
cấp độ A2 của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về Ngôn ngữ;


21
Có kiến thức cơ bản về ngôn ngữ tiếng Anh, bao gồm ngữ âm, từ vựng,
ngữ pháp và thông qua tiếng Anh, có những hiểu biết khái quát về đất nước,
con người, nền văn hóa của các nước nói tiếng Anh trên thế giới, đồng thời có
hiểu biết và tự hào về những điểm mạnh và giá trị của nền văn hóa dân tộc
mình;
Có thái độ tích cực đối với môn học và việc học tiếng Anh; biết sử
dụng tiếng Anh làm công cụ tích hợp các nội dung dạy và học khác trong
chương trình;

Hình thành và sử dụng các phương pháp, phương thức và chiến lược
học tập khác nhau để phát triển năng lực giao tiếp tiếng Anh trong và ngoài
lớp học.
Chương trình tiếng Anh THCS cụ thể hóa các mục tiêu trên thành các
Mục tiêu thể hiện (Performance objectives) qua bốn kỹ năng giao tiếp: nghe,
nói (đối thoại, độc thoại), đọc, viết, theo bốn cấp lớp. Cụ thể là Lớp 6 - cấp độ
A2.1, Lớp 7 - Cấp độ A2.2, Lớp 8 - Cấp độ A2.3, Lớp 9 - Cấp độ A2.4.
Quá trình dạy học, các chủ thể quản lý cần có những tác động để giúp
học sinh sử dụng được tiếng Anh như một công cụ giao tiếp ở mức độ phổ
thông thông qua việc hình thành các kỹ năng giao tiếp: nghe, nói, đọc, viết
trên cơ sở nắm vững hệ thống ngôn ngữ tiếng Anh cơ bản qua đó tìm kiếm,
thu nhập thông tin nhằm nâng cao trình độ văn hóa chung, bồi dưỡng phẩm
chất đạo đức và phát triển tư duy.
Thông qua quá trình dạy học, học sinh sử dụng tiếng Anh như một
công cụ giao tiếp ở mức độ cơ bản dưới các dạng nghe, nói, đọc, viết; có kiến
thức cơ bản, tương đối hệ thống và hoàn chỉnh về ngôn ngữ tiếng Anh, phù
hợp với trình độ, đặc điểm tâm lý lứa tuổi; có hiểu biết khái quát về đất nước,
con người và nền văn hóa của một số nước nói tiếng Anh, từ đó có tình cảm
và thái độ tốt đẹp đối với đất nước, con người, nền văn hóa và ngôn ngữ của
các nước nói tiếng Anh; biết tự hào, yêu quí và tôn trọng nền văn hóa và ngôn


22
ngữ dân tộc mình; cùng với các môn học và hoạt động giáo dục khác, bồi
dưỡng phẩm chất đạo đức, phát triển tư duy và hình thành phương pháp học
tập mới.
1.2.2. Quản lý thực hiện chương trình, nội dung dạy học tiếng Anh
Quản lý thực hiện chương trình dạy học tiếng Anh cho học sinh THCS
thực chất là quản lý quá trình tổ chức thực hiện các chủ điểm, chủ đề được
xác định trong chương trình dạy học tiếng Anh từ lớp 6 đến lớp 9. Hệ thống

chủ đề và chủ điểm là cơ sở hình thành và phát triển các khả năng ngôn ngữ
như ngữ âm, từ vựng và ngữ pháp. Quản lý thực hiện chương trình dạy học
tiếng Anh cho học sinh THCS là quản lý quá trình tổ chức thực hiện bốn chủ
điểm (themes) sau:
Our Communities, thông qua chủ điểm này, học sinh học cách sử dụng
tiếng Anh để giao tiếp về các lĩnh vực gần gũi trong đời sống hàng ngày, qua
đó hiểu biết thêm về đất nước, con người, nền văn hóa của cộng đồng và đất
nước mình, biết tôn trọng những vai trò khác nhau của từng cá thể trong việc
xây dựng và phát triển một xã hội hiện đại.
Our Heritage, trong chủ điểm này, học sinh học cách sử dụng tiếng
Anh để giao tiếp về các chủ đề liên quan đến đất nước, con người, nền văn
hóa truyền thống, qua đó có thêm hiểu biết về những giá trị truyền thống của
đất nước, biết cách giới thiệu các nét đẹp của văn hóa dân tộc mình với người
nước ngoài.
Our World, thông qua chủ điểm này, học sinh sử dụng tiếng Anh để
giao tiếp về các lĩnh vực liên quan đến đất nước, con người, nền văn hóa của
các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước nói tiếng Anh, qua đó có thêm
hiểu biết và biết trân trọng các nét đẹp của các nền văn hóa trên thế giới.
Visions of the Future, trong chủ điểm này, học sinh sử dụng tiếng Anh
để giao tiếp về các chủ đề liên quan đến đời sống tương lai của các em, qua


23
đó bước đầu có được suy nghĩ và ý tưởng về các lĩnh vực khác nhau của cuộc
sống trong tương lai của bản thân và xã hội.
Quản lý nội dung dạy học tiếng Anh là quản lý hệ thống tri thức cơ bản
về tiếng Anh, hệ thống các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, hệ thống các chuẩn
mực về văn hóa, giao tiếp của người sử dụng tiếng Anh nói riêng và của nước
Anh nói chung.
Trong quản lý nội dung dạy học tiếng Anh ở trường THCS các chủ thể

cần quản lý thực hiện nội dung cụ thể của từng khối lớp bao gồm:
Nội dung dạy học tiếng Anh lớp 6, đó là các nội dung gần gũi với cuộc
sống, sát với mục đích, nhu cầu và hứng thú của các em, thông qua thực hiện
các nội dung này nhằm giúp các em bước đầu làm quen với tiếng Anh đồng
thời giúp các em luyện tập để có thể nghe, nói, đọc, viết được tiếng Anh ở
mức độ đơn giản thông qua các bài học phong phú và sinh động.
Nội dung dạy học tiếng Anh lớp 7 bao gồm các nội dung gần gũi với
cuộc sống, sát thực với mục đích, nhu cầu và sở thích của các em. Thực hiện
các nội dung tiếng Anh lớp 7 nhằm giúp các em tiếp tục làm quen với tiếng
Anh, đồng thời giúp các em luyện tập để có thể nghe, nói, đọc, viết được tiếng
Anh ở mức độ đơn giản thông qua các nội dung bài học đa dạng.
Nội dung dạy học tiếng Anh lớp 8 nhằm tiếp tục nâng cao trình độ
tiếng Anh của các em bằng cách phối hợp rèn luyện các kỹ năng nghe, nói,
đọc, viết ở mức độ cao hơn, thông qua các bài học có nội dung phong phú,
sinh động.
Nội dung dạy học tiếng Anh lớp 9 nhằm tiếp tục nâng cao trình độ
tiếng Anh của các em bằng cách phối hợp rèn luyện các kỹ năng nghe, nói,
đọc, viết ở mức độ cao hơn, thông qua các bài học có nội dung phong phú,
sinh động.
1.2.3. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh ở bậc trung
học cơ sở


24
Phương pháp dạy học là tổng hợp các cách thức cộng tác hoạt động
chung của người dạy với người học nhằm đạt tới mục tiêu dạy học. Phương
pháp dạy học trong đó có phương pháp dạy và phương pháp học; Phương
pháp dạy có tính chất quyết định phương pháp học; nhu cầu và khả năng của
người học là cơ sở giúp cho người dạy lựa chọn các phương pháp thích hợp.
Do tính đặc thù của quá trình dạy học tiếng Anh, việc chỉ đạo đổi mới

phương pháp dạy học tiếng Anh phải hướng vào các hoạt động luyện tập ngôn
ngữ kết hợp tăng cường độ trôi chảy, mạch lạc với độ chính xác trong sử dụng
ngôn ngữ tiếng Anh. Việc sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh có ý nghĩa là yếu tố
cơ bản để đạt được trình độ thành thạo về mức độ năng lực giao tiếp tiếng
Anh. Điều này đòi hỏi học sinh phải tương tác với giáo viên, bạn học cùng
lớp, sách giáo khoa, và các nguồn học liệu khác. Để phát huy tính tích cực
hoạt động của học sinh, việc chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh
cần tổ chức nhiều hình thức hoạt động trên lớp như: luyện tập cá nhân, luyện
tập theo cặp, luyện tập theo nhóm và luyện tập cả lớp.
Do các nhiệm vụ học tập môn tiếng Anh được thiết kế có tính linh hoạt,
có khả năng cá thể hóa, giúp học sinh có thể liên hệ đến cuộc sống và môi
trường xã hội của bản thân, sử dụng được những hiểu biết và kiến thức nền
của mình trong luyện tập ngôn ngữ nên trong chỉ đạo đổi mới phương pháp
dạy học tiếng Anh phải tăng cường ý thức tự chịu trách nhiệm về việc học tập
của bản thân, đồng thời rèn luyện cho học sinh tinh thần và khả năng làm việc
theo nhóm, đội. Các hoạt động học tập cũng nhằm bước đầu hình thành và rèn
luyện một số kỹ năng và chiến lược học ngoại ngữ cơ bản cho học sinh.
Quá trình dạy học, các hoạt động luyện tập ngôn ngữ tiếng Anh có thể
được thiết kế dưới các hình thức khác nhau, mang tính thi đua, cạnh tranh
như: trò chơi, cuộc thi, đố vui,... nhằm tạo hứng thú cho học sinh, phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lý học sinh. Để gây hứng thú cho học sinh và tăng hiệu quả
trong quá trình dạy học tiếng Anh cần áp dụng các phương tiện dạy học đa


25
dạng, áp dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế các hoạt động học tập.
Học sinh cần được khuyến khích sử dụng tiếng Anh tối đa trong lớp học.
1.2.4. Quản lý các điều kiện bảo đảm cho quá trình dạy học tiếng Anh
Quản lý các phương tiện, điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học tiếng Anh
là tác động có mục đích của người quản lý nhằm bảo đảm cho hoạt động dạy

học môn tiếng Anh diễn ra thuận lợi, đạt chất lượng cao.
Trong quản lý các phương tiện, điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học
tiếng Anh nội dung quan trọng là quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học
tiếng Anh; đây là một trong những thành tố cấu trúc của quá trình dạy học, nó
đóng vai trò quan trọng và là phương tiện tất yếu của người dạy và người học
nhằm thực hiện mục tiêu dạy học, nhất là đối với phòng học chuyên dùng, các
phòng Lab dạy, học ngoại ngữ. Muốn nâng cao chất lượng dạy học cần phải
quản lý tốt việc sử dụng CSVC và thiết bị dạy học, gồm:
Quản lý việc huy động các nguồn lực từ trong và ngoài nguồn ngân
sách nhà nước để mua sắm, trang bị CSVC và thiết bị dạy học trong nhà
trường; việc sử dụng có hiệu quả CSVC và thiết bị dạy học.
Quản lý việc bảo quản CSVC và thiết bị dạy học, trong đó tập trung
chủ yếu vào quản lý các phương tiện dạy học (đồ dùng, thiết bị, phương tiện
kỹ thuật dạy học tiếng Anh).
Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ dạy học hiện đại, phòng thí
nghiệm tốt sẽ là điều kiện để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của
giáo viên, đồng thời là điều kiện để nâng cao nhận thức của học sinh.
Quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học phải
bảo đảm yêu cầu: Xây dựng đủ, sử dụng có hiệu quả, bảo quản tốt cơ sở vật
chất, trang thiết bị trong nhà trường.
Về xây dựng: Xác định mục tiêu và lập kế hoạch xây dựng cơ sở vật
chất trang thiết bị phục vụ dạy học theo mục tiêu phát triển của nhà trường,
mục tiêu ngành, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương.