Giáo án lịch sử lớp 11
Ngày soạn: 03/11/2007
Tiết 8:
Bài 8:
Ôn tập lịch sử thế giới cận đại
I. Mục tiêu bài học
1.Về kiến thức
HS cần nắm đợc:
+ Kiến thức cơ bản về các cuộc CMTS
+ Các nớc t bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa
+ Phong trào công nhân từ giữa thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX.
+ Các nớc Châu á, Châu phi và Mĩ LaTinh
+ Chiến tranh thế giới và kết cục của nó.
+ Những thành tựu văn hoá thời cận đại.
2. Về t t ởng .
Củng cố những thái độ, t tởng, tình cảm đúng đắn đã đợc hình thành qua các bài học.
3. Về kỹ năng.
Kĩ năng hệ thống hoá kiến, phân tích sự kiện, khái quát, rút ra kết luận, liên hệ lịch sử
quá khứ với hiện tại.
II. Thiết bị và tài liệu dạy học.
- Bảng hệ thống các kiến thức cơ bản của lịch sử thế giới.
- Các tài liệu có liên quan
IV. Tiến trình dạy và học.
1. ổ n định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Những thành tựu văn hoá buổi đầu thời cận đại?
Câu 2: Sự ra đời của trào lu t tởng tiến bộ và sự ra đời, phát triển của CNXH khoa học?
3. Dẫn dắt vào bài
Các em vừa tìm hiểu xong phần Lịch sử thế giới cận đại từ giữa thế kỷ XVI đến
năm 1917. Đây là thời kỳ lịch sử thế giới có nhiều chuyển biến quan trọng, tác động to lớn
tới sự phát triển của xã hội loài ngời. Bài học hôm nay chúng ta cùng ôn lại những chuyển
biến đó.
4. Tiến trình dạy và học bài mới.
Giáo án lịch sử lớp 11
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân
? Chơng trình lịch sử thế giới cận đại bao gồm
những sự kiện cơ bản nào?
HS: Trả lời. Gv kết luận và hớng dẫn HS về nhà
lập bảng thống kê những sự kiện lịch sử cơ bản
của lịch sử thế giới cận đại theo bảng:
I. Những kiến thức cơ bản
Thời gian Nội dung
sự kiện
Kết quả, ý
nghĩa
? Nguyên nhân sâu xa làm bùng nổ các cuộc
CMTS?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
? Nguyên nhân trực tiếp dẫn tới các cuộc CMTS
này là gì?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
? Nêu hình thức của các cuộc CMTS?
HS: Trả lời. GV chốt ý và đặt câu hỏi:
? Vì sao cách mạng lại diễn ra dới nhiều hình
thức khác nhau?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
Do tình hình cụ thể và tơng quan lực lợng giữa
các nớc khác nhau. Dù diễn ra duới nhiều hình
thức khác nhau nhng đều là những cuộc CMTS. Vì
sao?
? Mục tiêu mà các cuộc cách mạng t sản đặt ra
là gì? Nó có đạt đợc không?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
? Kết quả, tính chất, ý nghĩa của các cuộc
CMTS là gì?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
II. Nhận thức đúng những vấn đề
chủ yếu.
1. Thắng lợi của cách mạng t sản và
sự xác lập chủ nghĩa t bản .
a. Nguyên nhân bùng nổ các cuộc
CMTS:
+ Nguyên nhân sâu xa: Sự kìm hãm
của chế độ phong kiến lỗi thời với nền
sản xuất TBCN đang ngày càng phát
triển mạnh mẽ ( Mâu thuẫn giữa lực l-
ợng sản xuất TBCN với quan hệ SX
phong kiến ngày càng sâu sắc)
+ Nguyên nhân trực tiếp: Khác nhau
giữa các nớc:
. CMTS Anh: Vua Sác-lơ tập hợp lực l-
ợng chống quân đội.
. Chiến tranh giành ..Bắc Mĩ: Sự kiện
chè Bô -xtơn.
b. Hình thức, diễn biến
. Chiến tranh giải phóng dân tộc
. Nội chiến
. Chiến tranh cách mạng bảo vệ Tổ
quốc.
. Thống nhất đất nớc
. Cải cách.
c. Mục tiêu
. Lật đổ chế độ phong kiến
. Mở đờng cho CNTB phát triển
đạt đợc: CNTB đợc xác lập
trên phạm vi toàn thế giới.
d. Kết quả, tính chất, ý nghĩa của các
cuộc CMTS
. Kết quả chung:
Lật đổ chế độ phong kiến
Mở đờng cho CNTB phát triển.
Giáo án lịch sử lớp 11
? Những hạn chế của CMTS?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
? Hệ quả của cách mạng công nghiệp là gì?
? Sự phát triển kinh tế của các nớc Anh Pháp
trong những năm 1850 1870 thể hiện ở những
điểm nào?
?Vì sao vào những thập niên cuối của thế kỷ
XIX, Mĩ, Đức phát triển vợt Anh, Pháp?
? Những thành tựu khoa học kĩ thuật cuối thế kỷ
XIX đầu thế kỷ XX?
HS: Trả lời. GV nhận xét, chốt ý
? ý nghĩa của những thành tựu khoa học kĩ
thuật?
HS: Trả lời. GV nhận xét, chốt ý
? Tình hình của chủ nghĩa đế quốc ở các nớc
Anh, Đức, Pháp, Mĩ?
HS: Trả lời. GV nhận xét, chốt ý
? Những đặc điểm cơ bản của CNĐQ?
HS: Trả lời. GV nhận xét, chốt ý
Hoạt động 1: Hoạt động cá nhân và cả lớp.
? Nêu những mâu thuẫn chủ yếu của xã hội
TBCN?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
? Vì sao chế độ TBCN chứa nhiều mâu thuẫn?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
Mặc dù chế độ t bản là bớc tiến so với chế độ
phong kiến song nó vẫn là chế độ t hữu về t liệu
sản xuất, chỉ là sự thay thế hình thức bóc lột này
bằng hình thức bóc lột khác.
. Kết quả riêng:
e. Hạn chế
. Chung: Cha mang lại quyền lợi cho
nhân dân lao động, sự bóc lột của gcts
và vô sản ngày càng tăng..
. Riêng: Chỉ có cuộc CMTS Pháp thời
kỳ chuyên chính Gia-cô-banh là triệt
để , tuy vẫn còn hạn chế.
- Cách mạng công nghiệp:
. Sự phát minh ra máy móc, đẩy mạnh
sản xuất làm cơ sở cho việc giữ vững,
phát triển CNTB.
. Sự phân chia xã hội thành 2 giai cấp:
TS và VS đối lập nhau
- Sự phát triển của CNTB ở các nớc Âu
Mĩ
- Khoa học Kĩ thuật:
+ Thành tựu:
+ ý nghĩa: Thay đổi cơ bản nền sant
xuất và cơ cấu kinh tế TBCN
- Các nớc t bản chuyển sang giai đoạn
CNĐQ:
2. Những mâu thuẫn cơ bản của chế
độ TBCN. Phong trào công nhân và
phong trào đấu tranh chống thực dân
xâm l ợc.
a. Những mâu thuẫn của CNTB
+ GCTS và GCVS
+ Các tập đoàn t bản
+ Giàu nghèo
Giáo án lịch sử lớp 11
? Giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử nh thế
nào?
HS: Trả lời. GV chốt ý:
? Hoàn cảnh ra đời CNXH khoa học? Vai trò
của nó đối với xã hội?
HS: Trả lời. GV chốt ý
? Vì sao phong trào công nhân quốc tế bùng nổ
mạnh mẽ?
HS: Trả lời. GV: Bổ sung:
Phong trào công nhân quốc tế bùng nổ mạnh mẽ
phản ánh quy luật có áp bức có đấu tranh.Sự phát
triển nhanh chóng của CNTB gắn liền với chính
sách tăng cờng bóc lột, đàn áp GCCN và nhân dân
lao động đấu tranh
? Phong trào công nhân quốc tế đợc chia làm
mấy giai đoạn? Đặc điểm của mỗi giai đoạn?
? Vì sao CNTD đẩy mạnh xâm lợc các nớc Châu
á, Châu Phi và MĩLaTinh?
HS: Trả lời. GV: Bổ sung:
? Chế độ thống trị của CNTB đợc thiết lập ở các
nớc thuộc địa và phụ thuộc nh thế nào?
HS: Trả lời. GV chốt ý
? Vì sao phong trào GPDT phát triển mạnh mẽ
khắp châu á, Châu Phi và Mĩ LaTinh?
HS: Trả lời. GV chốt ý
? Đặc điểm chung của phong trào đấu tranh giải
b. Phong trào công nhân thế giới
- Sứ mệnh lịch sử của GCCN:
+ Ngời đào mồ chôn CNTB, xây dựng
XHCS
+ Giải phóng nhân dân lao động và
GCVS khỏi áp bức, bóc lột
- Chủ nghĩa xã hội khoa học
- Phong trào đấu tranh của công nhân:
+ Giai đoạn 1: Cuối thế kỷ XVIII đầu
thế kỷ XIX: Phong trào đấu tranh còn
mang tính tự phát, cha có tổ chức
+ Giai đoạn 2: Giữa thế kỷ XIX đầu thế
kỷ XX: Đấu tranh mang tính chất quy
mô, có sự đoàn kết, ý thức giác ngộ
của công nhân đã trởng thành, đấu
tranh không chỉ vì mục tiêu kinh tế mà
còn vì mục tiêu chính trị, đòi thành lập
các tổc chức công đoàn
- Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa
thực dân
+ Nguyên nhân các nớc t bản đẩy
mạnh xâm lợc thuộc địa:
Các nớc t bản phát triển cần thị trờng
và thuộc địa đẩy mạnh xâm l-
ợc thuộc địa
+ Chế độ thống trị:
. Kinh tế
. Chính trị
. Văn hoá
+ Phong trào:
Giáo án lịch sử lớp 11
phóng dân tộc ở á, Phi, MĩLaTinh?
HS: Trả lời. GV chốt ý
GV: Hệ thống bằng các câu hỏi:
? Nguyên nhân sâu xa dẫn tới chiến tranh thế
giới thứ nhất?
? Trình bày các giai đoạn của cuộc chiến tranh?
? Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất?
HS: Trả lời. GV chốt ý
? ý nghĩa những thành tựu văn hoá thời cận
đại?
HS: Trả lời. GV chốt ý
- Chiến tranh thế giới thứ nhất:
+ Nguyên nhân:
+ Diễn biến:
+ Kết cục:
- Những thành tựu văn hoá - nghệ thuật
thời cận đại:
V. Củng cố và dặn dò
1. Củng cố
Hệ thống hoá lại kiến thức đã học bằng việc yêu cầu nhắc lại kiến thức đã ôn tập
Hớng dẫn HS trả lời các câu hỏi cuối bài
2. Dặn dò
Về nhà ôn tập, chuẩn bị kiểm tra 1 tiết