anken: danh pháp, cấu trúc và đồng phân (11-nâng cao)

Chương 6: Hiđrocacbon không no
Bài 39
anken: danh pháp, cấu trúc và
đồng phân
GV: Đỗ Quỳnh Anh
Trường THPT Vị Xuyên


I - Đồng đẳng và danh pháp
1. Đồng đẳng và tên thông thường của anken
* Etilen (C
2
H
4
), propilen (C
3
H
6
), butilen (C
4
H
8
),
,đều có một liên kết đôI C=C, có công thức
chung C
n
H
2n
(n2). Chúng hợp thành dãy đồng
đẳng gọi là dãy đồng đẳng của etilen (gọi là

anken hay olefin).
? Anken là gì.
*ĐN: Anken là các hiđrocacbon mạch hở,
có một nối đôi trong phân tử.
CTC: C
n
H
2n
(n2)



Tên thông thường của một số anken đơn giản
lấy từ tên của ankan tương ứng:
đổi đuôi AN thành đuôi ILEN

? Đọc tên thông thường các anken sau:
VD: CH
2
= CH- CH
3
( propilen )
CH
2
=CH-CH
2
-CH
3
( anpha-butilen )
CH

3
-CH=CH-CH
3
( beta-butilen )
CH
2
= C(CH
3
)
2
( isobutilen )

Nối đôi ở vị trí C đầu tiên là , vị trí thứ hai
là beta, thứ ba là gama

Nhóm CH
2
= CH- gọi là nhóm vinyl

CH
2
= CH- Cl Vinyl clorua

CH
2
= CH- O-CO-CH
3
Vinyl axetat

2. Tên thay thế
a) Quy tắc: Số chỉ vị trí nhánh tên nhánh ( tên
nhóm ankyl ) tên mạch chính (tên mạch C
chính) số chỉ vị trí nối đôi - en
? Mạch nào là mạch chính
? Đánh số thứ tự các nguyên tử C trong mạch
chính như thế nào
? Trường hợp nào thì không cần ghi số chỉ vị trí
mạch nhánh

b) VÝ dô
? §äc tªn mét sè anken sau theo tªn thay thÕ
CH
2
=CH
2
eten
CH
2
=CH-CH
3
propen
CH
2
=CH-CH
2
-CH
3
but-1-en
CH

3
-CH=CH-CH
3
but-2-en
CH
2
=C(CH
3
)
2
2-metylpropen