Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại ngân hàng TMCP ngoại thương việt nam chi nhánh hải dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

DƯƠNG TUẤN PHONG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM
CHI NHÁNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

DƯƠNG TUẤN PHONG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM
CHI NHÁNH HẢI DƯƠNG
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60.34.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. HOÀNG THỊ THU

THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi.
Các số liệu trong luận văn được trích dẫn từ nguồn gốc rõ ràng, trung thực với
số liệu thực tế của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải
Dương

Tác giả luận văn

Dương Tuấn Phong

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện Đề tài “Phát triển dịch vụ
Thanh toán thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh
Hải Dương” tôi nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình cũng như các ý kiến

nhận xét, góp ý quý báu của nhiều đơn vị và cá nhân.
Lời đầu tiên, tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn trân trọng tới Ban Giám hiệu,
Ban Chủ nhiệm khoa và các thầy, cô giáo của Trường Đại học kinh tế và Quản
trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, là những người đã tạo điều kiện, giúp
đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và trau dồi kiến thức. Đặc biệt, tôi xin trân
trọng cảm ơn PGS.TS. Hoàng Thị Thu - người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo
tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các đồng nghiệp tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương đã giúp đỡ và tạo điều
kiện cho tôi trong quá trình điều tra, thu thập số liệu để nghiên cứu luận văn.
Ngoài ra, với tấm lòng chân thành, tôi cảm ơn tới bạn bè và đồng nghiệp
đã có sự động viên kịp thời và tạo điều kiện về thời gian và tinh thần để tôi có
động lực hoàn thành luận văn của mình.
Hải Dương, ngày 06 tháng 05 năm 2016
Tác giả luận văn

Dương Tuấn Phong

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................ ii
MỤC LỤC ............................................................................................. iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................... vii
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................... ix

DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ ................................................................. x
MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài .......................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ..................................... 3
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài ............................................................... 3
5. Kết cấu của luận văn .......................................................................... 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH
VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ......... 6

1.1. Một số vấn đề về thẻ ngân hàng ...................................................... 6
1.1.1. Khái niệm ..................................................................................... 6
1.1.2. Phân loại thẻ ngân hàng ............................................................... 6
1.1.3. Cấu tạo thẻ ngân hàng .................................................................. 8
1.1.4. Chủ thể trong quá trình phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ .... 8
1.1.5. Tiện ích trong việc sử dụng thẻ .................................................. 11
1.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng ................................. 12
1.2.1. Khái niệm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng ............ 12
1.2.2. Vai trò của việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng .... 12
1.2.3. Nội dung phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng .............. 15
1.2.4. Một số chỉ tiêu đánh giá dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng ....... 22
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thanh toán thẻ 25
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iv
1.3. Một số kinh nghiệm cho phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng ..26
1.3.1. Kinh nghiệm phát triển dịch vụ TTT NH trên thế giới và ở Việt Nam 26

1.3.2. Kinh nghiệm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho VCB Hải Dương 32
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................. 35
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ....................................................................... 35
2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................... 35
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ................................................. 35
2.2.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp thông tin .................................. 37
2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ............................................... 38
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu .................................................. 38
2.3.1. Chỉ tiêu định lượng .................................................................... 38
2.3.2. Chỉ tiêu định tính ........................................................................ 39
Chương 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN
THẺ TẠI NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH
HẢI DƯƠNG .................................................................................................. 41

3.1. Khái quát về Vietcombank Hải Dương ......................................... 41
3.1.1. Quá trình ra đời, phát triển của Vietcombank Hải Dương ......... 41
3.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của Vietcombank Hải Dương
....................................................................................................... 43
3.1.3. Hoạt động kinh doanh của Vietcombank Hải Dương ................ 50
3.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại VCB Hải Dương .... 56
3.2.1. Thực trạng phát hành thẻ của VCB Hải Dương ......................... 57
3.2.2. Thực trạng sử dụng thẻ của VCB Hải Dương ............................ 59
3.2.3. Thực trạng thanh toán thẻ của VCB Hải Dương ....................... 62
3.2.4. Hoạt động nổi bật của VCB Hải Dương trong phát triển dịch vụ
thanh toán thẻ ............................................................................... 65

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

v
3.3. Nhân tố ảnh hưởng tới việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại VCB
Hải Dương .................................................................................... 66
3.3.1. Nhân tố khách quan .................................................................... 66
3.3.2. Nhân tố chủ quan ....................................................................... 68
3.4. Đánh giá công tác phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương
....................................................................................................... 70
3.4.1. Kết quả đạt được ........................................................................ 70
3.4.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ................................................ 73
Chương 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ
TẠI NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI
DƯƠNG ........................................................................................ 76

4.1. Mục tiêu và phương hướng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân
hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương ........ 76
4.1.1. Mục tiêu phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương ... 77
4.1.2. Phương hướng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương 77
4.2. Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho VCB Hải Dương 78
4.2.1. Tăng cường chăm sóc các Đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ ..... 78
4.2.2. Nâng cao trình độ chuyên môn đội ngũ nhân viên .................... 79
4.2.3. Tăng cường hoạt động marketing về dịch vụ thanh toán thẻ ..... 79
4.2.4. Hạn chế rủi ro trong thanh toán ................................................. 80
4.2.5. Đơn giản hóa thủ tục trong thanh toán thẻ và lưu trữ chứng từ . 81
4.3. Kiến nghị ....................................................................................... 82
4.3.1. Kiến nghị với cơ quan Nhà nước ............................................... 82
4.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ....... 83
KẾT LUẬN ......................................................................................... 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 87
PHỤ LỤC ............................................................................................ 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TT

Chữ viết tắt

Nội dung viết tắt

1

AMEX

American Express

2

ATM

Máy giao dịch tự động (Automated Teller Machine)

3

BGĐ

Ban Giám đốc

4

CN

Chi nhánh

5

CUP

China Union Pay (Cty phát hành thẻ tại Trung Quốc)

6

ĐVCNT

Đơn vị chấp nhận thẻ

7

EDC

Máy chấp nhận thanh toán thẻ

8

HMTD

Hạn mức tín dụng

9

JCB

Thẻ tín dụng quốc tế thương hiệu Nhật Bản

10

NH

Ngân hàng

11

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

12

NHPT

Ngân hàng phát hành

13

NHTT

Ngân hàng thanh toán

14

OTP

Mã xác thực (One Time Password)

15

PIN

Mã số bảo mật (Personal Identification Number)

16

POS

Điểm chấp nhận thanh toán thẻ (Point of Sale)

17

TCPHT

Tổ chức phát hành thẻ

18

TCTTT

Tổ chức thanh toán thẻ

19

TKTGTT

Tài khoản tiền gửi thanh toán

20

TMCP

Thương mại cổ phần

21

TTKDTM

Thanh toán không dùng tiền mặt

22

TTT

Thanh toán thẻ

23

VCB Hải Dương

24

Vietcombank

Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi
nhánh Hải Dương
Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




viii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ix
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1.

Tình hình huy động vốn của VCB Hải Dương .................... 51

Bảng 3.2.

Tình hình cho vay vốn tại VCB Hải Dương ........................ 53

Bảng 3.3.

Kết quả hoạt động kinh doanh của VCB Hải Dương .......... 55

Bảng 3.4.

Hoạt động phát hành thẻ của VCB Hải Dương ................... 57

Bảng 3.5.

Phát triển ATM và doanh số sử dụng thẻ tại ATM ............. 60

Bảng 3.6.

Phát triển POS và doanh số sử dụng thẻ tại POS ................ 61

Bảng 3.7.

Doanh số thanh toán thẻ của VCB Hải Dương .................... 63

Bảng 3.8.

Doanh thu từ dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương . 64

Bảng 3.9.

Kết quả khảo sát khách hàng theo Trình độ học vấn ........... 66

Bảng 3.10. Kết quả khảo sát khách hàng theo Thu nhập ....................... 68
Bảng 3.11. Tỷ lệ phí chiết khấu thẻ tại các ĐVCNT ............................. 69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




x
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ
Hình:
Hình 3.1.

Cơ cấu cổ đông tại Vietcombank ....................................... 42

Hình 3.2.

Minh họa tình hình huy động vốn của VCB Hải Dương ... 52

Hình 3.3.

Minh họa tình hình cho vay vốn của VCB Hải Dương ..... 54

Sơ đồ:
Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức của VCB Hải Dương ................................ 45

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng là dịch vụ thanh toán không dùng tiền
mặt đã được các nước phát triển trên thế giới đón nhận rất tích cực và ngày
càng trở nên phổ biến vì sự tiện lợi, an toàn, tiết kiệm, chính xác trong việc
thanh toán hàng hóa, dịch vụ. Nhờ có dịch vụ thanh toán thẻ mà bất cứ lúc nào
chủ thẻ đều có thể thực hiện thanh toán thông qua ngân hàng, thông qua các
đơn vị chấp nhận thanh toán mà không bị hạn chế không gian và thời gian. Dịch
vụ thanh toán thẻ giúp đơn vị tham gia dịch vụ đẩy nhanh tốc độ chu chuyển
vốn, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tái sản xuất, kinh doanh và đảm bảo được sự
an toàn về vốn cũng như tài sản của mình. Đặc biệt là giảm được chi phí nhân
sự trong quá trình kiểm ngân, lưu trữ tiền tệ, nâng cao doanh số, uy tín bán hàng
của đơn vị, góp phần làm minh bạch trong thanh toán, ổn định lưu thông tiền
tệ quốc gia.
Với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương,
dịch vụ thanh toán thẻ đã đem về một khoản lợi nhuận ổn định thông qua phí
dịch vụ thanh toán, góp phần tăng nhanh nguồn vốn của ngân hàng, đồng thời
mở rộng các nghiệp vụ kinh doanh khác cùng phát triển. Ngoài ra, dịch vụ này
còn là cầu nối giúp cho ngân hàng tạo dựng mối quan hệ, kết nối với các ngân
hàng khác, tổ chức cung cấp sản phẩm dịch vụ, thanh toán khác giúp nâng cao
vị thế, khẳng định uy tín của khách hàng cũng như thương hiệu của
Vietcombank trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Tuy nhiên, với điều kiện kinh tế xã
hội của nhân dân tỉnh Hải Dương thì việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của
Vietcombank Hải Dương trên địa bàn còn tồn tại những hạn chế nhất định cho

việc phát triển dịch vụ này; theo số liệu tổng hợp của Ngân hàng Nhà nước Việt
Nam - Chi nhánh Hải Dương, tính đến năm 2014 đã có hơn 90% cơ quan, doanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




2
nghiệp đóng trên địa bàn chi trả lương cho cán bộ, công nhân viên thông qua
ngân hàng, trong đó khối doanh nghiệp FDI chiếm gần 100%, đặc biệt toàn bộ
người lao động của cơ quan, doanh nghiệp nhận lương qua ngân hàng đều sử
dụng thẻ ngân hàng (thẻ thanh toán kết nối trực tiếp với tài khoản lương tại
ngân hàng). Nhưng phần lớn (chiếm đến hơn 90%) lương của cán bộ, công
nhân viên, người lao động đều được rút ra bằng tiền mặt từ hệ thống ngân hàng
thông qua thẻ thanh toán tại các điểm giao dịch chính là các máy giao dịch tự
động (ATM), chỉ có chưa đến 2% giao dịch thẻ được sử dụng trong dịch vụ
thanh toán, tỷ lệ này thực sự quá thấp, không phát huy hết tính chất ưu việt của
chiếc thẻ trong thanh toán. Vì vậy, việc hoàn thiện đổi mới dịch vụ thanh toán
thẻ để tăng tỷ lệ thanh toán qua thẻ giúp nhân dân thuận tiện trong quá trình
thanh toán sản phẩm hàng hóa, dịch vụ là vấn đề cấp thiết về chính sách thanh
toán không dùng tiền mặt của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời nhằm gia tăng
lợi nhuận mang lại từ dịch vụ thanh toán thẻ cho Vietcombank Hải Dương nên
tác giả đã lựa chọn đề tài “Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương” làm luận văn tốt
nghiệp của mình. Luận văn sẽ đi vào phân tích những nguyên nhân và đề xuất
các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Thông qua việc nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng phát triển dịch

vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương, luận văn đề xuất các giải pháp
nhằm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về dịch vụ thanh toán thẻ của
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




3
Ngân hàng thương mại.
- Đánh giá thực trạng về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
- Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới việc phát triển dịch vụ thanh toán
thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
- Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị với các cấp liên quan nhằm phát
triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Hải Dương một cách tốt hơn trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề thực tiễn,
cụ thể trong việc thực hiện và phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
- Phạm vi không gian: Đánh giá dịch vụ thanh toán thẻ tại ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
- Phạm vi thời gian: Thời gian thu thập dữ liệu diễn ra từ năm 2012 đến 2014.
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài
- Về mặt lý luận: Hệ thống hoá những lý luận cơ bản về các dịch vụ thanh

toán ngân hàng, đặc biệt là dịch vụ thanh toán thẻ. Tổng hợp các nghiên cứu
khoa học có liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng.
- Về mặt thực tiễn: Qua quá trình phân tích, đánh giá về thực trạng của
phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương, luận văn sẽ giúp
nhà quản lý nhìn nhận chính xác và thực tế hơn về phát triển dịch vụ thanh toán
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




4
thẻ tại Vietcombank Hải Dương. Luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm mở
rộng, nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ
của Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại ngân hàng
TMCP ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
Chương 4: Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




5

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ
THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Một số vấn đề về thẻ ngân hàng
1.1.1. Khái niệm
- Theo Quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN ngày 15/05/2007 của Thống
đốc NHNN Việt Nam về việc ban hành “Quy chế phát hành, thanh toán, sử
dụng và cung cấp dịch vụ hỗ trợ hoạt động thẻ ngân hàng” thì: Thẻ ngân hàng
(dưới đây gọi tắt là "thẻ") là phương tiện do TCPHT phát hành để thực hiện
giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản được các bên thoả thuận.
- Ngoài ra, thẻ ngân hàng còn được hiểu như sau:
+ Thẻ là một phương tiện do ngân hàng, các định chế tài chính hoặc các công
ty phát hành dùng để giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ hoặc rút tiền mặt.
+ Thẻ là một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt mà người chủ
thẻ có thể sử dụng để rút tiền mặt hoặc thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ tại các
điểm chấp nhận thanh toán thẻ.
1.1.2. Phân loại thẻ ngân hàng
Trên thị trường hiện nay đang lưu hành rất nhiều loại thẻ. Theo các tiêu
thức khác nhau thẻ được chia thành nhiều loại cũng khách nhau. Tuy nhiên việc
phân loại chỉ mang tính chất tương đối, để thuận tiện cho phân tích và nghiên
cứu trong luận văn, tác giả dựa trên một số tiêu thức phân loại dưới đây:
- Theo đặc tính kỹ thuật;
+ Thẻ khắc chữ nổi (Embossed Card): là loại thẻ mà trên bề mặt của thẻ
được khắc chữ nổi toàn bộ các thông tin cần thiết về chủ thẻ cũng như tài khoản.

Ngày nay, loại thẻ này không còn được sử dụng vì tính chất thô sơ, dễ bị làm
giả.
+ Thẻ băng từ (Magnetic Card): là loại thẻ được sản xuất dựa trên kỹ
thuật từ tính, những thông tin của thẻ và chủ thẻ được mã hoá trên bề mặt băng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




7
từ ở mặt sau của thẻ. Hiện nay loại thẻ này đang được sử dụng phổ biến.
+ Thẻ thông minh (Smart Card): là loại thẻ được sản xuất dựa trên kỹ
thuật vi xử lý tin học, trên thẻ có gắn chíp điện tử có cấu trúc như một máy tính
hoàn hảo. Vì vậy thẻ thông minh còn được gọi là thẻ chíp. Đây là thế hệ thẻ
mới nhất, tân tiến nhất hiện nay với độ an toàn, bảo mật cao.
- Theo tính chất thanh toán;
+ Thẻ ghi nợ (Debit Card): là loại thẻ mà chủ thẻ được chi tiêu trong
phạm vi số dư TKTGTT của mình tại ngân hàng phát hành thẻ. Để sử dụng thẻ
này, chủ thẻ phải có 1 TKTGTT tại ngân hàng. Khi chủ thẻ thực hiện giao dịch
liên quan như: rút tiền, chuyển khoản, thanh toán thì giá trị của những giao dịch
này lập tức được trừ vào số dư TKTGTT của chủ thẻ.
+ Thẻ trả trước (Prepaid card): là loại thẻ mới được phát triển trên thế
giới, khách hàng cần trả cho ngân hàng một số tiền sẽ được ngân hàng cấp cho
một tấm thẻ với mệnh giá tương đương. Đặc tính của loại thẻ này giống như
mọi thẻ bình thường khác, tuy nhiên thẻ chỉ được chi tiêu trong giới hạn số tiền
có trong thẻ và trong một khoảng thời gian nhất định.
+ Thẻ tín dụng (Credit Card): Đây là loại thẻ được sử dụng phổ biến nhất
hiện nay trong thanh toán. Khi sử dụng thẻ này, chủ thẻ được cấp một HMTD
nhất định để chi tiêu tại những đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ. HMTD do ngân
hàng đưa ra căn cứ vào uy tín và khả năng đảm bảo chi trả của khách hàng. Đây

là một phương thức TTKDTM giúp cho người sử dụng thẻ có thể chi tiêu trước,
trả tiền sau. Định kỳ, chủ thẻ sẽ nhận được sao kê từ ngân hàng, khi đó chủ thẻ
phải thanh toán số tiền đã chi tiêu mà không phải trả lãi. Tuy nhiên nếu thanh
toán không đúng hạn, chủ thẻ sẽ phải chịu phí hoặc lãi suất chậm trả và các loại
phí khác. Sau khi thanh toán đủ số tiền phải trả, ngân hàng sẽ khôi phục HMTD
cho chủ thẻ. Điều này tạo nên tính tuần hoàn của thẻ và là đặc tính ưu việt của
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




8
thẻ tín dụng.
- Theo phạm vi lãnh thổ.
+ Thẻ nội địa (Domestic Card): Là loại thẻ được giới hạn sử dụng trong
phạm vi quốc gia, chủ yếu cho mục đích tiêu dùng. Do vậy đồng tiền được sử
dụng phải là đồng của quốc gia đó.
+ Thẻ quốc tế (International Card): là loại thẻ không chỉ dùng được tại
quốc gia phát hành thẻ mà còn sử dụng được trên phạm vi quốc tế.
1.1.3. Cấu tạo thẻ ngân hàng
Thẻ dù do bất cứ tổ chức tài chính hoặc phi tài chính phát hành đều được
làm theo quy định về chất liệu, kích cỡ chuẩn quốc tế là 8,5cm × 5,5cm ×
0,07cm và đảm bảo tối thiểu phải có đủ các yếu tố sau:
- Mặt trước thẻ gồm:
+ Nhãn hiệu thương mại của thẻ.
+ Tên và logo của tổ chức phát hành thẻ.
+ Số thẻ và tên của chủ thẻ.
- Mặt sau thẻ gồm:
+ Dải băng từ chứa các thông tin được mã hoá theo một tiêu chuẩn thống
nhất như: Số thẻ, ngày hết hạn, các yếu tố kiểm tra an toàn khác.

+ Ô chữ ký dành cho chủ thẻ.
Ngoài ra thẻ còn có thêm một số yếu tố khác tuỳ theo quy định của Tổ
chức thẻ quốc tế hoặc các hiệp hội phát hành thẻ.
1.1.4. Chủ thể trong quá trình phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ
Theo quy chế phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ngân hàng của NHNN
Việt Nam (Ban hành kèm theo Quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN ngày
15/05/2007), có quy định như sau:
1.1.4.1. Chủ thể trong quá trình phát hành thẻ
TCPHT là ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tín dụng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




9
hợp tác, tổ chức khác không phải là tổ chức tín dụng được phép phát hành thẻ
theo quy định của NHNN.
Chủ thể trong quá trình phát hành thẻ là TCPHT, chủ thể có quyền và
nghĩa vụ trong quá trình phát hành phù hợp với quy định của NHNN Việt Nam
và Tổ chức thẻ quốc tế.
a) Một ngân hàng được phát hành thẻ khi có đủ các điều kiện sau:
- Đối với việc phát hành thẻ nội địa:
+ Có năng lực tài chính, không vi phạm pháp luật;
+ Đảm bảo hệ thống trang thiết bị đầy đủ phù hợp với tiêu chuẩn, an toàn
cho hoạt động phát hành và thanh toán thẻ.
+ Báo cáo và cung cấp đầy đủ các thông tin và tài liệu có liên quan theo
yêu cầu của NHNN Việt Nam.
- Đối với thẻ việc phát hành thẻ quốc tế: Ngoài những yêu cầu phải đáp
ứng như đối với việc phát hành thẻ nội địa, ngân hàng phát hành phải được
phép hoạt động ngoại hối, nghiệp vụ thanh toán quốc tế và là hội viên chính

thức của Tổ chức thẻ quốc tế.
b) Quyền của ngân hàng phát hành
- Đối với chủ thẻ, ngân hàng có quyền:
+ Quy định về loại thẻ, thời hạn của thẻ, thời gian gia hạn và thay thế thẻ.
+ Yêu cầu chủ thẻ cung cấp đầy đủ thông tin, giấy tờ cần thiết theo quy
định khi khách hàng xin sử dụng và thanh toán thẻ.
+ Từ chối cấp thẻ khi khách hàng không đủ điều kiện về sử dụng thẻ, thu
hồi lại thẻ nếu trong quá trình sử dụng thẻ, chủ thẻ có vi phạm thỏa thuận đã
cam kết.
+ Tăng, giảm hạn mức tín dụng đối với chủ thẻ tín dụng, quy định mức
lãi suất cho vay phù hợp với quy định của NHNN.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




10
- Đối với đơn vị chấp nhận dịch vụ thanh toán thẻ:
+ Yêu cầu đơn vị đảm bảo an toàn trong thanh toán và không chịu những
thiệt hại do việc không tuân thủ quy định gây ra.
+ Yêu cầu đơn vị hoàn lại tiền trong trường hợp đơn vị đã nhận tạm ứng khi
chủ thẻ không chịu thực hiện hợp đồng (lỗi không do chủ thẻ thực hiện).
c) Trách nhiệm của ngân hàng phát hành:
- Tuân thủ các quy định về phát hành thẻ của NHNN và của Tổ chức thẻ.
- Đăng ký mẫu thẻ, nhãn hiệu thương mại in trên thẻ với NHNN.
- Giải quyết tra soát, khiếu nại của chủ thẻ theo đúng thời gian quy định.
- Thanh toán kịp thời cho ngân hàng thanh toán thẻ và các ĐVCNT.
- Hướng dẫn ngân hàng thanh toán, đơn vị chập nhận thanh toán thẻ thực
hiện đúng quy trình nghiệp vụ, bảo mật thông tin liên quan đến chủ thẻ.
1.1.4.2. Chủ thể trong quá trình sử dụng thẻ

Chủ thể trong quá trình sử dụng thẻ là chủ thẻ. Trong đó, chủ thẻ là cá
nhân hoặc tổ chức được tổ chức phát hành thẻ cung cấp thẻ để sử dụng, bao
gồm chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ. Chủ thẻ chính là cá nhân hoặc tổ chức đứng
tên thỏa thuận về việc sử dụng thẻ với tổ chức phát hành thẻ và có nghĩa vụ
thực hiện thỏa thuận đó. Chủ thẻ phụ là cá nhân được chủ thẻ chính cho phép
sử dụng thẻ theo thỏa thuận về việc sử dụng thẻ giữa chủ thẻ chính và tổ chức
phát hành thẻ. Chủ thẻ phụ chịu trách nhiệm về việc sử dụng thẻ với chủ thẻ
chính.
Chủ thẻ có quyền hạn và trách nhiệm được quy định như sau:
- Quyền hạn của chủ thẻ:
+ Chủ thẻ có thể sử dụng thẻ để thanh toán hàng hóa, dịch vụ mà không
bị phân biệt giá so với thanh toán bằng tiền mặt và không phải trả thêm tiền
hoặc phụ phí nào khác cho đơn vị chấp nhận thẻ cũng như tại các dịch vụ thanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




11
toán thẻ khác qua website, qua ATM.
+ Sử dụng thẻ để rút tiền mặt tại các máy ATM, trong trường hợp gặp
sai sót hoặc thắc mắc thi chủ thẻ có thể phản ánh, khiếu nại tại ngân hàng phát
hành thẻ.
+ Ngoài ra, tùy từng loại thẻ mà chủ thẻ có thể yêu cầu ngân hàng thực
hiện ứng tiền mặt tại quần giao dịch của ngân hàng khi có nhu cầu.
- Trách nhiệm của chủ thẻ:
+ Cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác khi ngân hàng phát hành thẻ
yêu cầu để phát hành thẻ cũng như trong quá trình sử dụng thẻ của chủ thẻ.
+ Thanh toán đầy đủ, đúng hạn cho ngân hàng phát hành thẻ các khoản
vay, tạm ứng, lãi và phí phát sinh từ việc sử dụng thẻ theo quy định của ngân

hàng phát hành theo thỏa thuận tại hợp đồng sử dụng thẻ.
+ Khi hết thời gian sử dụng thẻ mà chủ thẻ không muốn tiếp tục sử dụng
thẻ thì chủ thẻ phải trả lại thẻ cho ngân hàng phát hành.
1.1.4.3. Chủ thể trong quá trình thanh toán thẻ
Chủ thể trong quá trình thanh toán là tổ chức được phép được thực hiện
dịch vụ thanh toán thẻ theo quy định của NHNN, cụ thể như sau:
- Tổ chức tín dụng là ngân hàng bảo đảm thực hiện đầy đủ các điều
kiện theo quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN ngày 15/05/2007 của NHNN.
- Tổ chức khác không phải là ngân hàng được phép thực hiện dịch vụ
thanh toán trong đó bao gồm thực hiện dịch vụ thanh toán thẻ và bảo đảm thực
hiện đầy đủ các điều kiện theo quy định như trên.
1.1.5. Tiện ích trong việc sử dụng thẻ
Trong việc sử dụng thẻ, chúng mang lại cho chúng ta rất nhiều tiện ích,
cụ thể có thể nhìn trên các góc độ sau:
- Tiện ích đối với khách hàng (chủ thẻ): Thanh toán thẻ đem đến sự tiện
lợi, an toàn, tiết kiệm, thuận lợi cho việc trao đổi. Nhờ có dịch vụ thanh toán
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




12
thẻ mà bất cứ lúc nào chủ thẻ đều có thể thực hiện thanh toán thông qua ngân
hàng, thông qua các đơn vị chấp nhận thanh toán không bị hạn chế không gian
và thời gian.
- Tiện ích đối với cơ sở chấp nhận thẻ: Dịch vụ thanh toán thẻ giúp đẩy
nhanh tốc độ chu chuyển vốn, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tái sản xuất kinh
doanh, đảm bảo được sự an toàn về vốn, giảm được chi phí nhân sự trong quá
trình kiểm ngân, lưu trữ tiền tệ, đồng thời nâng cao doanh số, uy tín bán hàng
của đơn vị.

1.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng
1.2.1. Khái niệm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng
Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ được hiểu là hình thức phát triển cả về
số lượng và chất lượng dịch vụ thanh toán thẻ như: phát triển số lượng điểm
chấp nhận thanh toán bằng thẻ (POS/EDC), số lượng máy giao dịch tự động
(ATM), đa dạng các dịch vụ thanh toán qua thẻ, mở rộng mạng lưới thanh toán,
tăng cường huy động vốn, kiểm soát, nâng cao chất lượng dịch vụ và tiện ích
thanh toán thẻ cho khách hàng (chủ thẻ).
1.2.2. Vai trò của việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng
Là một trong những công cụ của TTKDTM, thanh toán thẻ có vai trò và
ý nghĩa lớn đối với nền kinh tế xã hội. Thanh toán qua thẻ có tác dụng thu hút
tiền gửi của người dân vào ngân hàng, đồng nghĩa với việc giảm khối lượng
tiền mặt trong lưu thông. Từ đó góp phần giảm chi phí phát hành tiền, vận
chuyển, lưu trữ, tiêu hủy và kiểm soát chất lượng đồng tiền. Thanh toán thông
qua thẻ giúp thương mại minh bạch hơn, tăng doanh thu từ thuế, thực hiện biện
pháp kích cầu, cải thiện môi trường văn minh thương mại, thu hút khách du
lịch quốc tế. Hầu hết mọi giao dịch trong phạm vi quốc gia, toàn cầu đều được
thực hiện và thanh toán trực tuyến nên thanh toán qua thẻ giúp tăng nhanh chu
chuyển thanh toán trong nền kinh tế.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




13
1.2.2.1. Đối với Ngân hàng thương mại
- Góp phần thu hút khách hàng: Nhờ vào các tiện ích mà dịch vụ thanh
toán thẻ mạng lại cho khách hàng, dịch vụ này đã có vai trò quan trọng trong
việc thu hút, giữ chân khách hàng. Thông thường, khi khách hàng sử dụng dịch
vụ thanh toán thẻ thì cán bộ ngân hàng sẽ bán chéo được cho khách hàng sử

dụng các dịch vụ khác, đặc biệt là các dịch vụ bán lẻ như sử dụng dịch vụ ngân
hàng điện tử, gửi tiết kiệm, tín dụng, chuyển tiền, nhận tiền,...
- Góp phần tạo lợi nhuận cho ngân hàng: Cùng với các hoạt động kinh
doanh khác, kinh doanh dịch vụ thẻ góp phần tạo ra lợi nhuận cho ngân hàng
thông qua một số khoản thu chính như sau:
+ Lãi cho vay hoặc huy động vốn giá rẻ: Để sử dụng được dịch vụ thanh
toán thẻ, khách hàng phải có thẻ của ngân hàng. Với thẻ ghi nợ, khách hàng
phải có tiền sẵn trong tài khoản thanh toán của mình, đây là loại tài khoản không
kỳ hạn (lãi suất rất thấp theo quy định của NHNN) và như vậy số dư tài khoản
thanh toán của khách hàng chính là nguồn huy động giá rẻ cho ngân hàng. Đối
với thẻ tín dụng, khách hàng được ngân hàng ứng trước cho khoản chi tiêu của
mình, đến kỳ sao kê nếu khách hàng không trả được thì ngân hàng sẽ tính lãi,
phí và đây chính là một dịch vụ cho vay chi tiêu qua thẻ với độ an toàn và lãi
suất cao.
+ Chiết khấu thương mại: Đây là khoản thu đối với dịch vụ thanh toán
thẻ tại các ĐVCNT. Khi các ĐVCNT của ngân hàng có phát sinh doanh số, đơn
vị này phải xuất trình hóa đơn tới ngân hàng để được ứng tiền vào tài khoản
của đơn vị thì ngân hàng sẽ tính chiết khấu một khoản trên doanh thu này theo
thỏa thuận ký kết giữa ĐVCNT với ngân hàng.
+ Ngoài ra, một cách gián tiếp từ dịch vụ thanh toán thẻ, ngân hàng cũng
thu được một khoản đều đặn từ chiếc thẻ do ngân hàng phát hành như: phí

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN