Tài liệu ôn thi tuyển công chức: Chuyên đề 16: Phần 3

CHUYÊN ĐỀ 16: PHẦN 3
Câu 1: Những giải pháp chủ yếu thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động kinh tế.
-Tăng cường chức năng giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp đối với Chính phủ và
các Ủy ban nhân dân các cấp trong quản lý nhà nước về kinh tế.
-Tăng cường chức năng, kiểm tra của các Viện Kiểm sát nhân dân, các cấp thanh tra của Chính
phủ và của Ủy ban nhân dân các cấp, cơ quan an ninh kinh tế các cấp đối với các hoạt động kinh
tế.
-Nâng cao tinh thần trách nhiệm và chịu trách nhiệm của những người lãnh đạo nhà nước (Chủ
tịch nước, Chủ tịch quốc hội, Thủ tướng Chính phủ) và Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch
UBNN các cấp; Thủ trưởng các ngành kinh tế và có lợi ích liên quan từ Trung ương đến địa
phương trong việc kiểm tra, giám sát sự hoạt động kinh tế trong cả nước, trong các địa phương,
trong các ngành của mình.
-Sử dụng các cơ quan chuyên môn trong nước như kiểm toán nhà nước, các tổ chức tư vấn kinh
tế v.v… và khi cần thiết có thể sử dụng các tổ chức quốc tế, các chuyên gia nước ngoài vào việc
kiểm tra hoạt động kinh tế.
-Nâng cao vai trò kiểm tra, giám sát của nhân dân,của các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan
ngôn luận, các cơ quan thông tin đại chúng trong việc kiểm tra hoạt động kinh tế.
-Củng cố hoàn thiện hệ thống cơ quan kiểm tra, giám sát của Nhà nước và xây dựng các cơ quan
mới cần thiết, thực hiện việc phân công và phân cấp rõ ràng, nâng cao năng lực chuyên môn và
đạo đức của công chức trong bộ máy kiểm tra và giám sát các hoạt động kinh tế.
Câu 2: Các phương pháp quản lý Nhà nước về kinh tế:
Phương pháp quản lý kinh tế của nhà nước là tổng thể những cách thức tác động có chủ đích và
có thể của Nhà nước lên hệ thống kinh tế nhằm thực hiện các mục tiêu quản lý của Nhà nước.
Trong thực tế tổ chức và quản lý đối với nền kinh tế, Nhà nước có thể và cần phải thực hiện các
biện pháp chủ yếu, đó là: phương pháp hành chính, phương pháp kinh tế, phương pháp giáo dục
thuyết phục.
1.Phương pháp hành chính
1.1.Khái niệm
Phương pháp hành chính là cách thức tác động trực tiếp của Nhà nước thông qua các quyết định
dứt khoát và có tính bắt buộc trong khuôn khổ luật pháplên các chủ thể kinh tế, nhằm thực hiện
các mục tiêu của Nhà nước trong những tình huống nhất định.

1.2.Đặc điểm
Phương pháp này mang tính bắt buộc và tính quyền lực.
-Tính bắt buộc đòi hỏi các đối tượng quản lý (các doanh nghiệp, các doanh nhân…) phải chấp
hành nghiêm chỉnh các tác động hành chính, nếu vi phạm sẽ bị xử lý kịp thời, thích đáng.
-Tính quyền lực đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước chỉ đựoc phép đưa ra các tác động hành
chính đúng thẩm quyền của mình.
1.3.Hướng tác động
-Tác động về mặt tổ chức: Nhà nước ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định về mặt
tổ chức hoạt động của các chủ thể kinh tế và những quy định về mặt thủ tục hành chính buộc tất
các những chủ thể từ cơ quan nhà nước đến các doanh nghiệp đều phải tuân thủ.


-Tác động điều chỉnh hành động, hành vi của các chủ thể kinh tế là những tác động bắt buộc của
nhà nước lên quá trình hoạt động sản suất kinh doanh của các chủ thể kinh tế, nhắm đảm bảo
thực hiện được mục tiêu quản lý của Nhà nước.
1.4.Trường hợp áp dụng phương pháp hành chính
Phương pháp hành chính đựoc dùng để điều chỉnh các hành vi mà hậu quả của nó có thể gây ra
thiệt hại cho cộng đồng, cho Nhà nước. Trong trường hợp những hành vi này diễn ra khác với ý
muốn của Nhà nước, có thể gây ra những nguy hại nghiêm trọng cho xã hội thì Nhà nước phải sử
dụng phương pháp cuỡng chế để ngay lập tức đưa hành vi đó tuân theo một chiều hường nhất
định, trong khuôn khổ chính sách, pháp luật về kinh tế.
2.Phương pháp kinh tế
2.1.Khái niệm
Phương pháp kinh tế là cách thức tác động gián tiếp của Nhà nước, dựa trên những lợi ích kinh tế
có tính huớng dẫn lên đối tượng quản lý, nhằm làm cho đối tượng quản lý tự giác, chủ động hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao.
2.2.Đặc điểm
Phương pháp kinh tế là phương pháp tác động lên đối tượng quản lí không bằng cưỡng chế hành
chính mà bằng lợi ích, tức là Nhà nước chỉ đề ra mục tiêu, nhiệm vụ phải đạt, đặt ra những điều
kiện khuyến khích về kinh tế, những phương tiện vật chất cớ thể sử dụng để họ tự tổ chức việc

thực hiện nhiệm vụ.
2.3.Hướng tác động.
-Đề ra chiến lược phát triển kinh tế - xã hội qui định nhiệm vụ mục tiêu phù hợp với thực tế.
-Sử dụng các định mức kinh tế (mức thuế, lãi suất…), các biện pháp đòn bảy, kích thích kinh tế
để lôi cuốn, thu hút, khuyến khích các chủ thể kinh tế phát triển sản xuất theo hướng ích nước,
lợi nhà.
-Sử dụng chính sách ưu đãi kinh tế.
2.4.Trường hợp áp dụng phương pháp kinh tế.
Phương pháp kinh tế được dùng khi cần điều chỉnh các hành vi không có nguy cơ gây hậu quả
xấu cho cộng đồng, cho Nhà nước hoặc chưa đủ điều kiện để áp dụng phương pháp hành chính
cưỡng chế. Chẳng hạn, Nhà nước muốn các nhà đầu tư trong và ngoài nước bỏ vốn đầu tư vào
các vùng miền núi, biên cương, hải đảo để cải thiện đời sống dân cư ở các vùng này, song nếu
không có những ưu đãi hay khuyến khích của Nhà nước, các nhà đầu tư chỉ muốn đầu tư vào các
vùng đồng bằng, đô thị. Hành vi đầu tư này rõ ràng là trái với lợi ích mà Nhà nước mong muốn,
nhưng không phải vì thế mà gây tác hại cho các nhà đầu tư hoạt động theo hướng có lợi cho
mình, Nhà nước phải chia sẻ lợi ích kinh tế với họ bằng các hình thức như: giảm thuế, miễn thuế
thu nhập, cho vay vốn với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ về kĩ thuật,…
3.Phương pháp giáo dục
3.1.Khái niệm.
Phương pháp giáo dục là cách thức tác động của Nhà nước vào nhận thức và tình cảm của con
người nhằm nâng cao tính tự giác, tích cực và nhiệt tình lao động của họ trong việc thực hiện tốt
nhiệm vụ được giao.
3.2.Đặc điểm.
Phương pháp giáo dục mang tính thuyết phục cao, không dùng sự cưỡng chế, không dùng lợi ích
vật chất mà là tạo ra sự nhận thức về tính tất yếu khách quan đẻ đối tượng quản lí tự giác thi
hành nhiệm vụ.
3.3.Hướng tác động.
-Giáo dục đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

-Giáo dục ý thức lao động sáng tạo, hiệu quả.
-Xây dựng tác phong lao động trong thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa.
3.4.Trường hợp áp dụng phương pháp giáo dục.
Phương pháp giáo dục cần được áp dụng trong mọi trường hợp và phải được kết hợp với hai
phương pháp trên để nâng cao hiệu quả của hoạt động quản lý. Sở dĩ như vậy là do, việc sử dụng
phương pháp hành chính hay kinh tế để điều chỉnh các hành vi của đối tượng quản lý suy cho
cùng vẫn là tác động bên ngoài, và do đó không triệt để, toàn diện. Một khi không có những
ngoại lực này nữa, đối tượng rất có thể lại có nguy cơ không tuân thủ người quản lí. Hơn nữa,
bản thân phương pháp hành chính hay kinh tế cũng phải qua hoạt động thuyết phục, giáo dục thì
mới truyền tới được đối tượng quản lý, giúp họ cảm nhận được áp lực hoặc động lực, biết sợ
thiệt hại hoặc muốn có lợi ích, từ đó tuân theo những mục tiêu quản lý do Nhà nước đề ra.