Cần điều chỉnh lại các khái niệm “đầu tư”, “vốn đầu tư”

Cần điều chỉnh lại các khái niệm “đầu tư”, “vốn đầu tư”
Vũ Quang Việt
Thứ Tư, 2/6/2010, 10:32 (GMT+7)

Vũ Quang Việt
(TBKTSG) - Bài “Đằng sau những con số” của ông Tô Văn Trường (TBKTSG, số ra ngày
20-5-2010) đã chỉ ra khái niệm “vốn đầu tư” không giống ai của Việt Nam. Sự không
giống ai này phản ánh qua sự khác biệt quá lớn giữa hai con số vốn đầu tư và đầu tư,
mới đây đã lên tới trên 50% (bảng 1). Nhân dịp này, tôi thấy cũng nên làm sáng tỏ thêm
vấn đề.
Thế nào là đầu tư?
Đầu tiên cũng nên giải thích cho rõ hơn
thế nào là “đầu tư” theo quan điểm của
quốc tế. Từ ngữ quốc tế chính xác là
gross capital formation, có thể dịch là
“tích lũy tài sản cố định gộp”.
Thế nào là tích lũy tài sản cố định gộp?
Đó là sự tăng/giảm về tài sản cố định (có
thể là do đầu tư, có thể do người khác
cho, có thể là giảm đi do đem bán) do kết
quả của quá trình sản xuất. Việc giảm do
tai nạn cháy nhà, phá hủy để xây mới
không được tính vào đây vì đây là các
hành động không nằm trong diện giao
dịch trong sản xuất.
Gọi là “gộp” vì chưa tính phần mất mát vì
tuổi thọ giảm và vì năng suất giảm của
tài sản cố định theo thời gian cũng như
sự lạc hậu của tài sản. Phần mất mát
này có thể gọi tạm là khấu hao tài sản cố
định, nhưng về mặt kinh tế nó hoàn toàn

khác ý niệm dùng trong hạch toán doanh
nghiệp vì nó phải phản ảnh sự mất mát
liên quan đến tuổi thọ và năng suất, do
đó phải được các nhà thống kê tính toán.
Ở kế toán doanh nghiệp, có nhiều cách tính, nhưng hầu hết các cách tính chỉ dựa chủ yếu
vào giá lúc mua vào, thí dụ nếu giá một tài sản cố định lúc mua vào là 10 thì mỗi năm khấu
hao là 2 nếu tuổi thọ là năm năm, bất chấp giá tài sản đó tăng giảm như thế nào trên thị
trường.
Chữ đầu tư hoàn toàn không chính xác vì việc mua trái phiếu, cổ phiếu, bỏ tiền vào ngân
hàng kiếm lãi cũng là đầu tư.
Đánh giá năng suất nền kinh tế và thông tin cần thiết

Muốn đánh giá hiệu quả kinh tế trong sản xuất thì các nhà kinh tế cần biết tổng giá trị tài
sản cố định hiện có; nó không phải là tổng giá trị “gộp” mà là tổng giá trị “thuần” (net) của các


/>