Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản tại các ngân hàng thương mại cổ phần việt nam đang niêm yết

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

---o0o---

LÊ MINH TẤN

PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
RỦI RO THANH KHOẢN TẠI CÁC NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM
ĐANG NIÊM YẾT

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 201

5TP.HCM – Năm 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

---o0o---

LÊ MINH TẤN

PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
RỦI RO THANH KHOẢN TẠI CÁC NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM
ĐANG NIÊM YẾT
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. THÂN THỊ THU THỦY

TP. Hồ Chí Minh – Năm 201

5TP.HCM – Năm 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên: Lê Minh Tn
Sinh ngày 16.05.1990 tnh
nh
Hin công tác t    i C Phn      Chi
Nhánh Hóc Môn
Là hc viên cao hc K22, li Hc Kinh T Tp.HCM
  n ri ro thanh khon ti các Ngân hàng
i C phn Vit
ng dn khoa hc: TS. Thân Th Thu Thy.
Luc thc hin ti Hc Kinh T Tp.HCM.
u ci s ng dn ca TS.
Thân Th Thu Thy. S liu thng kê là trung thc, ni dung và kt qu nghiên cu
ca luc công b trong bt c công trình nào cho ti thi
m hin nay.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v la tôi.
Tp
Tác gi

Lê Minh Tn


MỤC LỤC
TRANG BÌA PHỤ
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
1. Lý do ch tài ..................................................................................................1
2. Mc tiêu nghiên cu .............................................................................................2
3. Câu hi và gi thit nghiên cu ............................................................................2
4. ng và phm vi nghiên cu ........................................................................3
5. u ......................................................................................4
6. Kt cu lu ...................................................................................................4
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO
THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ........................................5
1.1. Thanh khoản tại ngân hàng thương mại .........................................................5
1.1.1. Khái nim thanh khon .....................................................................................5
1.1.2. Vai trò ca thanh khon ....................................................................................5
ng thanh khon .......................................................................................5
1.2. Rủi ro thanh khoản tại ngân hàng thương mại ...............................................7
1.2.1. Khái nim ri ro thanh khon ...........................................................................7
1.2.2. Các nguyên nhân dn ri ro thanh khon ...................................................8
ng ca ri ro thanh khon hong ca ngân hàng .....................10
ng ri ro thanh khon ...........................................................................11
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản tại ngân hàng thương mại
...................................................................................................................................12

1.3io - TCR) .........................................12
1.3.2. T l n xu (The Ratio Of Impaired Loans To Total Loans - ILTL) ............15


1.3.3. T l chi phí lãi tin gi (The Ratio Of Interest Expenses To Total Deposits IED) ...........................................................................................................................16
1.3.4. T sut sinh li trên tng tài sn (Return On Assets - ROA) .........................17
1.3.5. T sut sinh li trên vn ch s hu (Return On Equity - ROE) ...................18
1.3.6. Quy mô ngân hàng (SIZE) ..............................................................................19
1.4. Sự cần thiết phải nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh
khoản tại các Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam đang niêm yết ........19
1.5. Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản tại các
ngân hàng thương mại trên thế giới ......................................................................20
1.5.1. Nghiên cu ca Aspachs & cng s (2005)....................................................20
1.5.2. Nghiên cu ca Bonfim & Kim (2011) ..........................................................21
1.5.3. Nghiên cu ca Vodová (2011) ......................................................................22
1.5.4. Nghiên cu ca Angela Romana, Alina Camelia Sargub (2015) ...................23
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................25
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO
THANH KHOẢN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT
NAM ĐANG NIÊM YẾT .......................................................................................25
2.1. Giới thiệu các Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam đang niêm yết ....
...................................................................................................................................26
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ......................................................................26
2.1.2. Mi hong ......................................................................................28
2.1.3. Kt qu hong kinh doanh ........................................................................29
2.2. Thực trạng rủi ro thanh khoản tại các NH™CP Việt Nam đang niêm yết
...................................................................................................................................30
2.3. Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản tại các Ngân
hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam đang niêm yết ..........................................32
2.3.1. T l vn ch s hu .......................................................................................32

2.3.2. T l n xu.....................................................................................................33
2.3.3. T l chi phí lãi tin gi .................................................................................34


2.3.4. T sut sinh li trên tng tài sn .....................................................................36
2.3.5. T sut sinh li trên vn ch s hu ...............................................................37
2.3.6. Quy mô ngân hàng .........................................................................................38
2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản tại các Ngân
hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam đang niêm yết ..........................................39
2.4.1. Mô hình nghiên cu ........................................................................................39
2.4.2. D liu nghiên cu ..........................................................................................40
2.4.3. Kt qu nghiên cu .........................................................................................41
2.4.3.1. Phân tích thng kê mô t ..............................................................................41
ng tuyn ...............................................42
2.4.3.3. Phân tích kt qu hi quy .............................................................................43
2.5. Đánh giá sự ảnh hưởng của các nhân tố đến rủi ro thanh khoản tại các
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam đang niêm yết ................................45
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................49
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP GIA TĂNG CÁC NHÂN TỐ TÍCH CỰC NHẰM
HẠN CHẾ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM ĐANG NIÊM YẾT ............................................61
3.1. Giải pháp gia tăng các nhân tố tích cực nhằm hạn chế rủi ro thanh khoản
tại các Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam đang niêm yết ....................50
3.1.1. Ci thin t l n xu ......................................................................................50
3.1.1.1. Qun lý chng tín dng.........................................................................51
3.1.1.2. y mnh công tác thu hi n xu...............................................................52
3.1.2. Nâng cao t sut sinh li trên vn ch s hu ................................................53
3.1.3. Nâng cao t l vn ch s hu ........................................................................54
3.1.3.1. Phát hành c phiu và trái phiu có kh i ...........................54
3.1.3.2. Sáp nhp và mua li các ngân hàng .............................................................55

3.1.3.3. Thu hút i tác chic............................................................................55
3.1.3.4. Nâng cao hiu qu ho i nhu .............................56
3.1.4. Ci thin quy mô ngân hàng............................................................................56


3.2. Giải pháp hỗ trợ ...............................................................................................58
i vc .........................................................................58
i vi C phn ................................................59
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................60
KẾT LUẬN ..............................................................................................................61
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
NHNN
NH™
NH™CP
VPBS
NPL
EAT
ROA
ROE
TCR
ILTL

Ngân hàng Nc
Ngân hàng Ti
i C phn
Công ty Chng khoán Ngân hàng

Vit Nam Thng
Trng thái thanh khon ròng
Li nhun sau thu
T sut sinh li trên tng tài sn
T sut sinh li trên vn ch s hu
T l vn ch s hu
T l n xu

IED

T l chi phí lãi tin gi

SIZE
GDP
GMM
BCBS

Quy mô ngân hàng
Tng sn phm quc ni
Mô hình Moments tng quát
y ban Basel v giám sát ngân hàng

HOSE
HNX
UPCOM

Net Liquidity Position
Earnings After Tax
Return on Asset
Return on equity

Total Capital Ratio
The Ratio Of Impaired Loans
To Total Loans
The Ratio Of Interest Expenses
To Total Deposits

Gross Domestic Product
General Method of Moments
Basel Committee on Banking
supervion
S Giao dch Chng khoán Tp.HCM Ho Chi Minh Stock Exchange
S Giao dch Chng khoán Hà Ni
Hanoi Stock Exchange
Th ng giao dch chng khoán
Unlisted Public Company
ci  Market
yc t chc ti SGDCK Hà Ni


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bng 1.1: Tng hp nhng nghiên cu thc nghim ..............................................24
Bng 2.1: Các NH™CP Vin cu ...........27
Bng 2.2: Mô t bin và k vng ..............................................................................40
Bng 2.3: Thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu ................................41
Bng 2.4: Kt qu ma trn t  .................................................................43
Bng 2.5: Kt qu king tuyn vi nhân t p .........43
Bng 2.6: Bng tng hp kt qu mô hình 06 bic lp ......................................44


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Bi 2.1: Li nhun sau thu ti 09 NH™CP Vit ..........29
Bi 2.2: Ri ro thanh khon ti 09 NH™CP Vit ...........31
Bi 2.3: T l vn ch s hu ti 09 NH™CP Vit .......32
Bi 2.4: T l n xu ti 09 NH™CP Vit .....................34
Bi 2.5: T l chi phí lãi tin gi ti 09 NH™CP Vit ......
...................................................................................................................................35
Bi 2.6: T sut sinh li trên tng tài sn ti 09 NH™CP Vi
yt .............................................................................................................................36
Bi 2.7: T sut sinh li trên vn ch s hu ti 09 NH™CP Vi
niêm yt ....................................................................................................................37
Bi 2.8: Quy mô ngân hàng ti 09 NH™CP Vit ...........39


1

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, th        n mnh m, m ra ngày
càng nhii cho h thng các ngân hàng im n
rt nhiu ri ro. Trong các loi ri ro thì ri ro thanh khoc xem là ri ro nguy
him nht. Thanh khon và ri ro thanh khon là yu t quyn s an toàn
trong hong ca bt k ngân hàng và h thng NH™.
H thng NH™ có th c xem là mch máu ca toàn b h thng kinh t, là
kênh phân phi ngun lc tài chính t khu vc tit kim sang khu v tr
cho hong ca hu ht các doanh nghip trong nn kinh t. Mt s bt n trong
tình hình hong c gây ra nhng ng
cho nn kinh t.
Nhng cuc khng hong kinh t tài chính thi gian gu là cuc
khng hong kinh t M       ng nghiêm tr n n
kinh t Mng tài chính toàn cy rt nhii mt

vi v  thanh khon. Cuc khng ho   xut hin rt nhiu v  và
giúp hic qun lý ri ro thanh khon ngân
hàng và nhn mnh tm quan trng ca tính thanh khon trong th ng tài chính
và ngành ngân hàng. Hic c phát trin nhm gii quyt nhng
tim n ri ro kích hot các cuc khng hong tài chính -  i
ln ca các ngân hàng n v ri ro thanh khon - thông qua ving
vn, chun thanh khoy hình thành mc ngân hàng
vnh quan trng ca ci cách pháp lý gc
nh trong hip c này.
i vi h thng các NH™CP Vit Nam nói chung và các NH™CP Vit
t ng bii to ln trong nhn tng
ca quá trình hi nhi mi tài chính. Mt mt, nhng bii vng
tích c c bi    các NH™CP Vi    t m
rng hóa các sn phm dch v và s a mi


2

hong. Mc khác, trong bi cnh ca cuc khng hong tài chính toàn cu, các
v ri ro thanh khon ni lên do s t mc ca t l cho vay trên
tin gi, các khon tín dng ngoi t c cp quá mc cho h   a trên
tin gi ni t hoc cn s tài tr t ngân hàng m. S st gim ca qu d tr
thanh kho a th ng liên ngân hàng.
c khng hong tài chính và kinh t toàn cu nhn mnh mt ln na tm
quan trng ca qun lý ri ro thanh khon thích hp. V qun tr thanh khon
c coi là ht sc quan trng, nhc s quan tâm ca các nhà làm chính sách,
các nhà nghiên cu, và nhà thc thi chính sách. V thiu ht thanh khon có th
gây ra s lây lan và s bt n h thng tài chính ca các quc gia.
Theo báo cáo ca Công ty c ph     t Nam (Vietnam
c công b Top 10 NH™ Vi

     t góp mt. Ngoài ra, các NH™CP Vit Nam
t hin ch yu là các ngân hàng có quy mô tng tài sn và quy mô li
nhun cao trong h thng NH™CP Vit Nam. Chính vì vy, tác gi ch  tài
 n ri ro thanh khon ti các 
mi C phn Vit Nam t làm rõ m ng ca các nhân t
n ri ro thanh khoi pháp nhm hn ch ri ro thanh khon ti
các NH™CP Vit Nam t.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mc tiêu nghiên cu c  ng
n ri ro thanh khon ti các NH™CP Vit Nam t  l vn
ch s hu, t l n xu, t l chi phí lãi tin gi, t sut sinh li trên tng tài sn, t
sut sinh li trên vn ch s hu và quy mô ngân hàng  t i pháp gia
  tích cc nhm hn ch ri ro thanh khon ti các NH™CP Vit
t.
3. Câu hỏi và giả thiết nghiên cứu
Câu hỏi nghiên cứu


3

T l vn ch s hu cn ri ro thanh khon hay
không?
T l n xu trên tng n cn ri ro thanh khon
hay không?
T l chi phí tin lãi trên tng tin gi cn ri ro
thanh khon hay không?
Li nhun trên tng tài sn ca ngân ng n ri ro thanh khon
hay không?
Li nhun trên vn ch s hu cn ri ro thanh
khon hay không?

Quy mô ngân hàng n ri ro thanh khon hay không?
Giả thuyết nghiên cứu
T l vn ch s hu ca ngân     c chi n ri ro
thanh khon.
T l n xu trên tng n cng cùng chin ri ro
thanh khon.
T l chi phí tin lãi trên tng tin gi c      c
chin ri ro thanh khon.
Li nhun trên tng tài sn cc chin ri ro
thanh khon.
Li nhun trên vn ch s hu cc chin
ri ro thanh khon.
Quy mô ngân hàng c chin ri ro thanh khon.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
ng nghiên cu: S ng ca các nhân t n ri ro thanh khon ti
các NH™CP Vit Nam t.
Thi gian nghiên cu: Gn 2001  2015 (s liu tng hp t Bankscope
c công b n hin t2015).
Phm vi nghiên cu: 09 NH™CP Vit chia làm 02 nhóm:


4

- Nhóm th nht có 03/04 ngân hàng quc doanh Vi  t là
i C phn Vit Nam (BIDV), Ngân
  i C phn Ngo  t Nam (Vietcombank) và Ngân
i C pht Nam (Vietinbank).
- Nhóm th hai bao gm 06 ngân hàng không xut phát t c phn hóa là Ngân
  i C ph       
i C phn Á Châu (Ai C phn Sài Gòn

- Hà N    i C phn Xut nhp khu Vit Nam
i C phn Quc Dân (NCB) và Ngân hàng
i C phi (MBbank).
5. Phương pháp nghiên cứu
iên cnh tính: Thu thp, tng hp, phân tích s liu thanh
khon và các yu t   n ri ro thanh khon ti các NHTMCP Vit
Nam t.
 nh các nhân t  n
ri ro thanh khon ca các NH™CP Vit Nam t, s dng d liu
bn 2001  2015 phân tích d liu, s
dng mô hình GMM trên d liu bng.
6. Kết cấu luận văn
Ngoài phn m u và kt lun, kt cu ca lu
1: Tng quan v các nhân t n ri ro thanh khon ti ngân
hàng i.
 n ri ro thanh khon ti các Ngân
i C phn Vit.
i pháp  các nhân t tích cc nhm hn ch ri ro thanh
khon ti i C phn Vit.


5

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO
THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Thanh khoản tại ngân hàng thương mại
1.1.1. Khái niệm thanh khoản
Thanh khon là kh p cn các khon tài sn hoc ngun vn có th dùng
 chi tr vi chi phí hp lý ngay khi nhu cu vn phát sinh.
Mt ngun vc coi là có tính thanh khong thp

và thng nhanh.
Mt tài sc coi là có tính thanh khon cao khi chi phí chuyn hóa thành
tin thp và có kh n hóa ra tin nhanh. Mt tài sc xem là thanh
khong các tiêu chí: Có sn th  giao dch, có sn s ng, thi
gian giao dch phù hp và giá c hp lý.
1.1.2. Vai trò của thanh khoản
Vai trò ca thanh khon trong h thng ngân hàng là rt quan trng, th hin 
các ni dung:
-  nh ho ng kinh doanh c        thanh
khon cho th ng, các ho ng kinh doanh c   c b m.
Nhng ri ro do s suy gim uy tín ca ngân hàng vì không b m tính thanh
khoc kim soát  mc thp.
- To cân bng cho h thng ngân hàng và nn kinh tm bo
tính thanh khon, nim tin c i tham gia th   . Chính
u này giúp cho th ng tránh nhng cú sc do hành vi mang tính cht lây lan,
ví d   n hàng lot. Nu xy ra s bt n trong h thng ngân hàng, nn
kinh t  b ng.
- Bm s tn ti ca ngân hàng: Thanh khot
nh trong chi c kinh doanh c     t yu t quan trng
quyn uy tín ca ngân hàng và có th là yu t khai t mt ngân hàng nu
ngân hàng này thiu tính thanh khon.
1.1.3. Đo lường thanh khoản


6

 ng thanh khong thái thanh khon ròng
(NLP  Net Liquidity Position).  bt c th m nào, các ngun cung và cu
thanh khon cùng lúc, to thành trng thái thanh khoc tính qua
công thc:

Trng thái thanh khon  u thanh khon
ngun cung và cu thanh khoc th hin:
Cung thanh khon (Supply For Liquidity): Cung thanh khon là các khon vn
  ca ngân hàng, là ngun cung cp thanh khon cho ngân
hàng.
Cu thanh khon (Demand For Liquidity): Cu thanh khon là nhu cu vn cho
các mng ca ngân hàng, các khon làm gim qu ca ngân hàng.
Nhng hp có th x
Th   n (Liquidity Surplus) khi NLPt > 0: Ngân hàng  trong
trng thái tha thanh khon. Nhà qun tr phnh  i
m nào cn phi s dng ngun thanh khon th m ln
khi ngun thanh kho  c s d   ng cho nhu cu thanh khon

Tha thanh khon là mt trng thái mt cân bng ca các NH™, xy ra khi
nn kinh t hong kém hiu qu, ngân hàng không tip cc vi khách hàng
hoc không la ch c nhi    cho vay. Trong phm vi ca mt
c không khai thác ht tii ca tài sn Có, chim
gi quá nhiu tài si dng trc tip hay gián tip không có kh 
li th hin thông qua vic tn qu tin mt quá ln ho do ngân hàng
 dng vn hiu qu.
Thanh khon thc ngân hàng s d
-

Mua các chng khoán d tr th c

-

Cho vay trên th ng tin t phù hp vi thi hn nhàn ri ca s thanh
khon tha

-

Gi tin ti các t chc tín dng khác.


7

Thiu ht thanh kho
tình trng thiu v ho vng nhu cu chi
tr cho khách hàng, nhu cu vay vn ca các doanh nghip, ca nn kinh t 
th gi là thiu vn tuyu vi vi nhu c
cho nn kinh t. Thiu vn tuyi d  mt nht có th mang
li li nhun cho ngân hàng, thm chí có kh t khách hàng khi h phn
 p ng kp thi các khon vay. T vic mt khách hàng
vay vn s d n mt khách hàng tin gi, vì khi ngân hàng thiu vn s làm
gim lòng tin ci gi tin, kh ng vn c
ng hp thiu ht thanh khon, nhà qun tr phnh  
vào thm nào cn phi b sung thanh kho ng nhu cu vn vi chi phí
thp nht và kp thi nht. Ngân hàng có th áp dng các bi x lý:
-

S dng d tr bt bu   u có (do tin gi k này gim so vi k
c)

-

Bán d tr th cp (Các chng khoán ngn hn do Chính Ph phát hành)

-

t khu ti NHNN

-

ng t th ng tin t, phát hành chng ch tin gi có mnh giá ln
 ng v

Cân bng thanh khon khi NLPt = 0: Tc là ti thng cung
và tng cu thanh khon ca ngân hàng bng nhau.
1.2. Rủi ro thanh khoản tại ngân hàng thương mại
1.2.1. Khái niệm rủi ro thanh khoản
n thm hin ti, có nhiu khái nim v ri ro thanh khon theo tng
m ca tng tác gi:
i ro thanh khon là ri ro khi ngân hàng thiu ngân
qu hoc tài sn ngn hn mang tính kh  ng nhu cu ci gi tin



8

i ro thanh kho   thc hin
    c không th thc hin này s kéo theo nhng
hu qu không mong mu
i ro thanh khon là ri ro v tn tht phát sinh t trng
thái thiu ht tin mt hoc tài sc bii ro v
tn tht phát sinh t trng thái thiu kh c ngun tài tr vi mc
 hp lý v chi phí, bán hay thu xp mt tài sn vi mc giá hp lý, nhm trang
tri m c d nh hoc b
y, có nhiu ý kin khác nhau v ri ro thanh kho
gin nht có th tng hp li và nhìn t   NH™, có th hiu ri ro thanh

khon là loi ri ro xut hi  ng hp ngân hàng thiu kh   ,
không kp chuyi các loi tài sn ra tin hoc không có kh 
 ng yêu cu ca các hng thanh toán.
1.2.2. Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro thanh khoản
Tình tr thanh khon và ri ro thanh khon ngân hàng xut phát
t nh
- Nn quá nhiu các khon tin gi ngn hn t các cá nhân và
nh ch      n hóa chúng thành nhng tài s   
hy ra tình trng mt cân xng gi hn ca các khon s
dng v    n ca các ngun v    ng gp nht là
dòng tin thu hi t các tài s n ph chi tr tin
gn hn.
- Do tin gi ca ngân hàng rt nhy cm vi s i ca lãi su
Khi lãi sut s i gi tin rút vn ca h ra kh
 sut sinh ln s tích cc
tip cn các khon tín dng vì có lãi sut thy, s thay i lãi sut nh
n c khách hàng gi tin và vay tin, k  n trng thái
thanh khon ca, nhng v s i lãi sut còn
n giá tr th ng ca các tài sn mà ngân hàng có th  


9

  n cung cp thanh khon và trc tip   n chi phí vay
n trên th ng tin t.
- Do ngân hàng có chic qun tr thanh khon không phù hp và kém hiu
qu: các ch hu có tính thanh khon thp, d tr ca
thanh kho cho các nhu cu chi tr 
Ngoài các nguyên nhân chính trên, vn tn ti mt s nguyên nhân khác dn
n ri ro thanh kho

Chi tiêu: Các nhu cu chi tiêu trong ni b ngân hàng hi tr ng
cho cán b nhân viên, chi mua sm ,... to nên áp l  ng ngun vn vào
nhng hc chi tiêu không hp lý và không có k hoch phân
b cho chi tiêu s d gây ra ri ro thanh khon.
Bing ca tình hình kinh t   mô có ng
rt ln hong cng ti trng thái thanh khon
cng khng hong kinh t, các ngân hàng và t chc tài
chính l thua l nng n và tr nên thiu tính thanh khon. Tình hình kinh t
     n ca các ch th trên th ng tr
nên suy yu, nht là các khách hàng trc tip ca ngân hàng, do có tính liên kt nên
ng mt thanh khon.
Tính ch c bit ca ngành kinh doanh tin t  i NH™ phi luôn sn
ng nhu cu thanh khoi v c khác không phi ngân hàng,
các doanh nghip có th có nhng khon tr chm, thm chí là chim dng vn kinh
ng kinh doanh tin t ht sc nhy cm, bt c mt s
chm tr nào v thanh khou gây ra tâm lý hoang mang và lo lng trong công
chúng, và nu nhng chm tr c gii quyt nhanh chóng thì hu qu
là cc k nghiêm trng. S rút vng lot có th dn kh n ca
ngân hàng. Mc khác, trên b  i k toán luôn tn ti các khon tin gi
không k hn và có k hc hng tài sn
n mà bt buc NH™ luôn luôn phi s   ng nhu cu thanh khon,
không nên có bt k mt s chm tr nào gây n uy tín ca ngân hàng.


10

1.2.3. Tác động của rủi ro thanh khoản đến hoạt động của ngân hàng
Ngoài ch   n là trung gian tài chính thì ngân hàng còn gi vai trò
quan trng trong quá trình quay vòng vn cho nn kinh t, tng thun li
phát trin sn xuu qu ca vic mt thanh khon h thng là rt ln:

Ngân hàng có th gp các cn tr  vic chuyn hóa các tài sn có thanh
khon thành tin vi chi phí cao, hay tip cn vi th ng tin t  
vn vi nhu kin kh
i mt vn khi không ch c nhu cu
rút tin  t c   u này s gây xáo trn và hong lon th
ng tài chính, n hong ca nn kinh t.
Khi th ng mt cân b i gi ti   ng rút tin ca
mình ra kh bo toàn vn. Các NH™ bu thiu vn s rút
vn ca mình t các ngân hàng khác và hu qu là gây thiu vn cho c h
thng.
Nu ngân hàng tip tc hoi gi tin bu mt nim tin vào
ngân hàng, và h s n m u
này gây xáo trn kì hn dòng tin, gây mt ki lch kì hn ca h
thng.
H thng trong mng kinh doanh có tính
liên kc thù ca kinh doanh tin t. Do vy, khi m
tình trng mt thanh khon thì có kh  h thng vào tình trng mt kh
 NHNN vi cho vay cu
có th  vn cho c nn kinh t, h thng ngân hàng s ng
v n dây chuyn theo hiu ng domino.
Ri ro thanh khon là loi ri ro quan trng bc nhi vi mt t chc kinh
tc bit là vi các t chc tài chính. Trong thc t vn tn ti nhng hp
các t chc kinh t hay t chu tài sn nhiu, n chim t trng
ính la tài sc kh 


11

trong thm cn thit thì ri ro thanh khon có th dn tình trng phá sn. 
mc nh  là uy tín ca t ch trong hong kinh doanh.

1.2.4. Đo lường rủi ro thanh khoản
       i ro thanh khon
xut phát t vic ngân hàng không có kh n mc ngun vn
 tài tr cho vii ro thanh khon có th 
ng bng hai cách: Khe h tài tr và các h s thanh khon. Theo Vodavá
(2013a), khe h tài tr là chênh lch gia tài sn và ngun vi vi c thm
hin t s thanh khoc tính toán t bi k
toán cc s d d ng din bin ca thanh
khon và ri ro thanh khon. Trong phm vi nghiên cu c tài s s dng các h
s thanh kho ng ri ro thanh khon.
Nghiên ci ro thanh khoi vi th ng tài chính và
ng hong kinh t 2008. Theo Aspachs và cng
s (2005), tính thanh khoi ro thanh khon ph thuc
vào các yu t ng là nó b 
yu t bên trong. Nghiên cu ca Vodavá (2011) và mt s nghiên c
cho kt lu.
Cho ti nay, nghiên cu ca mt s tác gi    ng s (2005),
p trung vào 4 t s thanh kho
L1

=

Tài sn thanh khon
Tng tài sn

(1.1)

T s    t thông tin chung     n ca ngân
hàng. Tc là trong tng tài sn ca ngân hàng t trng tài sn thanh khon là bao
nhiêu. T s này cao tc là kh n ca ngân hàng tt và ri ro thanh

khon thp.
L2

=

Tài sn thanh khon
Tin gi + Vng ngn hn

(1.2)


12

T s thanh khon L2 s dng tài sn thanh kho ng kh 
khon. Tuy nhiên, t p trung vào m nhy cm ca ngân hàng khi
la chn các loi kinh phí (bao gi ca các h 
các t chc tài chính khác). T sng L1, tc là t s
n ca ngân hàng tt và ri ro thanh khon thp.
L3

=

Khon cho vay
Tng tài sn

(1.3)

T s này cho bit có bao nhiêu phn cho vay trên tng tài sn ngân
c là kh n ca ngân hàng yu và ri ro
thanh khon cao.

L4

=

Khon cho vay
Tin gi + Ngun vn ngn hn

(1.4)

T s   ng L3, tc là n      n ca ngân
hàng yu và ri ro thanh khon cao.
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro thanh khoản tại ngân hàng thương mại
1.3.1. Các nhân tố nội sinh
1.3.1.1. Tỷ lệ vốn chủ sở hữu (Total Capital Ratio - TCR)
T l vn ch s hu =

Tng vn ch s hu
Tng tài sn

(1.5)

Vốn chủ sở hữu
Vn ch s hu thuc quyn s hu ca ngân hàng, do ch s hu ngân hàng
góp vào khi thành l    c b sung trong quá trình ho ng ca
ngân hàng t vn góp thêm ca ch s hu và t li nhun ca ngân hàng.
Vn ch s hu là vn không phi hoàn tr trong quá trình hong nên vn
ch s hu là thành phn vn có tính  c s dng cho
mn.
Vn ch s hu chim t trng nh trong tng vn c
vai trò quan tri vi hong kinh doanh ca ngân hàng, quyc

tài chính, quy mô hong và kh nh tranh ca ngân hàng. C th 


13

-

Vn ch s hu là tm giúp chng li ri ro phá sn c
là ngu  p trong tình trng xu nht khi ngân hàng b mt vn trong
m bo cho ngân hàng vn tip tc có kh 
trì hong.

-

Mt ngân hàng có vn ch s hu ln, s c khách hàng do to lp
c ni       m b     i
vi gi ti n.

-

y là ngun cung c  u tit s  ng và phát
tri      n lc quy nh quy mô ho ng ca
p các t l an toàn cho ngân hàng.

Vn ch s hu ca ngân hàng bao gm 3 b phn: Vn ca NHTM, qu ca
NH™ và các tài sn N c xp vào vn.
Mt ngân hàng có vn ch s h   m bo các tiêu chun v
vn, phn vn th n vn cho vay. Ngun vn ch s hu
là vn không phi hoàn tr trong quá trình hong kinh doanh, vì vy, ngun vn
này rt nh và có th    o vay trung dài h n

vn vay sinh li cao, chính vì vy, mt ngân hàng có vn ch s hu cao s có kh
o ngun thu nh sut sinh li.
Tài sản
Da vào cu trúc tài sn ca ngân hàng, quy mô tài sn tp trung  các khon
mc sau:
- Tin mt: Khon mc này bao gm tin mt ti qu, tin gi ti NHNN và tin
gi ti các t chc tín dn mc có tính thanh khon cao nht
trong toàn b tài sn cc s dng nhm mng yêu cu
qun lý ca NHNN, yêu cu rút tin mt, vay vn và các yêu cu chi tr khác hàng
ngày ca NH™. Vì có tính thanh khon cao nên tính sinh li ca khon mc này
thp hoc hi li nhung
ch duy trì  mc ti thiu.


14

- Cho vay: Gm các khon tín dng cp cho các cá nhân, các t chc kinh t và
n mc chim t trng cao nht trong tng tài sn Có
ca ngân hàng và mang li ngun thu ln nht. Ho ng tín dng là ho ng
mang li ngun thu nhp trong hin ta ngân hàng.
- m các chng khoán mà ch yu, trái phiu Chính
ph, tín phiu kho b       ri ro thp và kh  n hoá
thành tin nhanh chóng.
- Tài sn c  vt chu cn thit cho hong ca ngân
hàng. Chng phc v ca ngân hàng ph thuc khá nhiu vào trang b  h
tng k thu ng tính cnh tranh trên th ng các ngân hàng
phng xuyên theo dõi tình trng tài sn c  có bin pháp ci to, nâng
cp kp thn mc chim t trng khá ln trong tng tài sn Có
ca ngân hàng. B phn tài sn này không sinh l   u ki  các
NH™ tin hành các hong kinh doanh, to hình nh và v th trên th ng.

Vì tính cht không sinh li ca loi tài sn này nên     n ch t
trng ca b phn này  mt mc h   tránh   n tình hình kinh
doanh.
- Tài sn có khác: Ch yu là các khon v
NH™ phi thu v bao gm các khon phi thu, các khon lãi cng dn d thu, tài
sn Có khác và các khon d phòng ri ro khác.
Nu ngân hàng có tng tài sn càng ln thì càng có kh  rng quy mô cho
vay b       cho vay. Mt khác, mt ngân hàng ln s có kh
n dng các ngun lc kinh t c uy tín, thu hút khách hàng
n giao dch, t     ng giao dch, to ngun thu ln không ch t
khách hàng cho vay mà còn t c ngun thu dch v. Chính vì vy, quy mô tng tài
sn ca NH™ là ch tiêu tng hp th hin kh n vng v 
lc qun lý ca mt t chc tín dng.
Tỷ lệ vốn chủ sở hữu


15

T s này cho bit có bao nhiêu phng tài sn ca ngân hàng là t vn
ch s hc kh  ch tài chính ca ngân hàng. Nu t s
này quá nhu này có th hàm ý ngân hàng có kh  ch tài chính thp.
  thu hút nhng khon tin gi mt
cách có hiu qu.
i quan h ng bin
mang tính tích cc gia t l vn ch s hu và ri ro thanh khon ngân hàng, c
th  Latvia. Kt lun này phù hp vi nghiên cu c   
(2013) và nghiên cu ca Bonfim và Kim (2011). Tuy nhiên, Vodová (2011) sau
khi nghiên cu các ngân hàng ti Châu Âu và Bc M kt lun rng mc dù t l
vn ch s hng lên ri ro thanh khoc chiu
vi ri ro thanh khon ngân hàng.

1.3.1.2. Tỷ lệ nợ xấu (The Ratio Of Impaired Loans To Total Loans - ILTL)
N xu là các khon n i chun, có th quá hn và b nghi ng v kh 
tr n ln kh i vn ca ch nng xy ra khi các con n
 phá sn hou tán tài sn. N xu gm các khon n quá hn tr
lãi và/ hoc gc, ng quá  vào kh  n c
hch toán các khon vay vào các nhóm thích hp.
Bn cht ca n xu là mt khon tin cho vay mà ch n nh không th
thu hi lc và b xóa s khi danh sách các khon n phi thu ca ch n. i
vi các ngân hàng, n xu tc là các khon ting là các
doanh nghip, mà không th thu hi l c do doanh nghi     
hoc phá sn ....
ILTL =

N xu

(1.6)

T
Các ngân hàng luôn c kim soát t l này  mc thp nht có th vì n xu s
ng tiêu cn t sut sinh li, ri ro và các hong ti ngân hàng. T l
n xu trên tng n là t l ng tín dng và thanh khon ca t chc
tín dng.