Năm tác gia lớn: Tố Hữu

§ 3: TỐ HỮU
1) Những chặng đường thơ Tố Hữu gắn bó như thế nào với những chặng
đường CM của bản thân và với những giai đoạn phát triển của CM Việt
Nam?
Đường cách mạng, đường thơ của Tố Hữu luôn song hành và gắn bó
với nhau làm một: Quá trình sáng tác thơ của Tố Hữu luôn phục vụ
kịp thời nhiệm vụ của Cách mạng Việt Nam qua từng giai đọan (với 7
tập thơ, mỗi tập là một chặng đường thơ, gắn bó và phản ảnh chân thật
những chặng đường CM)
- Từ ấy (1937-1946): Là chặng sáng tác đầu tiên, gồm 3 phần:
+ Máu lửa: Cảm thông với những số phận bị áp bức, khơi dậy ý chí
đấu tranh và niềm tin vào tương lai.
+ Xiềng xích: Yêu đời, khao khát tự do, ý chí kiên cường của người
chiến sĩ trong lao tù.
+ Giải phóng: Niềm vui được tự do, ngợi ca CMT8, tin tưởng vào
chế độ mới.
- Việt Bắc (1946-1954): Bản hùng ca ngợi ca Đảng, Bác Hồ và nhân dân
trong kháng chiến bình dị mà anh hùng.
- Gió lộng:(1955-1961): Ghi sâu ân tình của CM, ca ngợi sự hồi sinh ở
miền Bắc ; ca ngợi tình Bắc Nam và ý chí đấu tranh thống nhất đất nước.
- “Ra trận”(1962-1971) và “ Máu và hoa” (1972-1977): Tự hào, ngợi ca
dân tộc, nhân dân anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Mĩ; tin tưởng
vào sức mạnh dân tộc

1


- Mt ting n (1992) v Ta vi ta (1999): Chiờm nghim v cuc
i v con ngi ; tin vo lớ tng, con ng CM v lũng nhõn ỏi.

2) Phong cỏch th T Hu

a. Về nội dung thơ Tố Hữu mang phong cách trữ tình chính trị sâu sắc.
- Tâm hồn nhà thơ luôn h-ớng tới cái chung với lẽ sống lớn, tình cảm
lớn, niềm vui lớn của con ngời CM, của cả dân tộc... Thơ TH là thơ trữ
tình- chính trị vì:
+ Tố Hữu là một thi sĩ - chiến sĩ.
+ Thơ TH nhằm mục đích phục vụ cho nhiệm vụ chính trị của mỗi
giai đoạn cách mạng.
+ Nội dung chính trị trong thơ TH lại đợc chuyển tảI qua cảm hứng
trữ tình.
+ Đề tài chủ yếu khai thác từ đời sống chính trị của đất nớc và tình
cảm chính trị của nhà thơ.
- Miêu tả đời sống mang đậm tính sử thi (đề cập đến những vấn đề có ý
nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân), cụ thể:
+ Cái tôi trữ tình trong thơ TH là cái tôI - chiến sĩ cái tôI - công dân ,
cái tôi nhân danh dân tộc, cách mạng.
+ Nhân vật trữ tình trong thơ TH là những con ngời đại diện cho
phẩm chất của giai cấp, dân tộc, mang tầm vóc lịch sử và thời đại.
+ Đề tài trong thơ tập trung thể hiện những vấn đề cốt yếu của đời
sống cách mạng.
- Giọng thơ tâm tình tự nhiên, đằm thắm, chân thành.
+ Cách xng hô: với đối tợng đợc trò chuyện (bầm ơi, Anh vệ quốc
quân ơi)
2


+ Sự hoà cảm tâm tình, cảm xúc nhà thơ với cảnh, ng-ời... để tạo ra
một thứ nhạc tâm tình riêng ngọt ngào ,thơng mến.
b. Về nghệ thuật thơ Tố Hữu mang phong cách dân tộc rất đậm đà
- Thể thơ truyền thống: lục bát, thất ngôn
- Ngôn ngữ thơ: sử dụng từ ngữ và cách nói quen thuộc, dân gian;

phát huy cao độ tính nhạc của Tiếng Việt nh từ láy, phối thanh, gieo
vần

3) Ti sao núi th T Hu m tớnh dõn tc?
- V ni dung:
+ Th hin nhng nột c sc ca t nc, con ngi Vit Nam.
+ Nhng tỡnh cm chớnh tr, o lớ cỏch mng c tip ni v ho
nhp vi truyn thng tỡnh c m v o lớ dõn tc.
- V ngh thut:
+ Th T Hu c bit thnh cụng vi cỏc th th dõn tc (Th by
ch, th lc bỏt)
+ Th T Hu s dng li vớ von, so sỏnh gn gi vi ca dao, dõn ca.
+ Th T Hu th hin thnh cụng v p ca õm thanh ngụn ng
ting Vit.

3