các vấn đề xã hội và chính sách xã hội

Các vấn đề xã hội
và chính sách xã
hội
Thạc sỹ Nguyễn Thị Thúy
Giảng viên chính Khoa Xã hội học


2
Mục đích:
- Có hiểu biết về các vấn đề x hội và chính sách x hội, ã ã
nội dung nghiên cứu chính sách x hội.ã
- Có cách nhìn hệ thống, đúng đắn về chính sách x hội.ã
- Nhận thức về chính sách x hội ở Việt Nam, gợi mở những ã
vấn đề x hội cấp bách hiện nay.ã
- Liên hệ việc thực hiện chính sách x hội ở địa phươngã
Phương pháp giảng dạy:
-
Thuyết trình kết hợp với thảo luận nhóm.
-
Hỏi đáp.
néi
dung
chñ
yÕu
néi
dung
chñ
yÕu
hÖ thèng chÝnh s¸ch x héi ·
hÖ thèng chÝnh s¸ch x héi ·
hÖ thèng chÝnh s¸ch x héi ·

hÖ thèng chÝnh s¸ch x héi ·
mét sè vÊn ®Ò x héi x héi cÊp b¸ch ë viÖt · ·
mét sè vÊn ®Ò x héi x héi cÊp b¸ch ë viÖt · ·
nam hiÖn nay vµ chÝnh s¸ch x héi·
nam hiÖn nay vµ chÝnh s¸ch x héi·
mét sè vÊn ®Ò x héi x héi cÊp b¸ch ë viÖt · ·
mét sè vÊn ®Ò x héi x héi cÊp b¸ch ë viÖt · ·
nam hiÖn nay vµ chÝnh s¸ch x héi·
nam hiÖn nay vµ chÝnh s¸ch x héi·
vÊn ®Ò x héi vµ chÝnh s¸ch x héi· ·
vÊn ®Ò x héi vµ chÝnh s¸ch x héi· ·
vÊn ®Ò x héi vµ chÝnh s¸ch x héi· ·
vÊn ®Ò x héi vµ chÝnh s¸ch x héi· ·
I.
I.
VÊn ®Ò x héi vµ chÝnh s¸ch x héi· ·
VÊn ®Ò x héi vµ chÝnh s¸ch x héi· ·
1, X h i:· ộ
Theo ngh a r ng, XH đ c hi u nh t t c ĩ ộ ượ ể ư ấ ả
nh ng g× g n v i x h i loài ng i, nh m ph©n ữ ắ ớ · ộ ườ ằ
bi t v i c¸c hi n t ng t nhiªn.ệ ớ ệ ượ ự
Theo ngh a h p: XH đ c hi u nh m i quan h ĩ ẹ ượ ể ư ố ệ
c a con ng i, c a c¸c c ng đ ng ng i th ủ ườ ủ ộ ồ ườ ể
hi n trªn nhi u m t c a đ i s ng XH t kinh t , ệ ề ặ ủ ờ ố ừ ế
chÝnh tr đ n văn ho¸, t t ng.ị ế ư ưở
2, Vấn đề x hội:ã Là một hoàn cảnh XH nhất định được
nhận thức như một vấn nạn của XH, đụng chạm đến lợi
ích của một cộng đồng. Đó là sản phẩm của con người
có ảnh hưởng đến một nhóm người nhất định và chỉ có
thể được khắc phục thông qua hành động x hội.ã

Đối với các nhà XHH, có vấn đề XH khi những thành viên
của cộng đồng nhận thấy những dấu hiệu hoặc những
điều kiện XH có ảnh hưởng tác động hoặc đe doạ đến
chất lượng cuộc sống và đòi hỏi phải có những biện
pháp để phòng ngừa, ngăn chặn hoặc giải quyết tình
trạng đó theo hướng có lợi cho sự tồn tại và phát triển
của cộng đồng.
VÊn ®Ò LI H«N
V n đ c¸ nh©n hay v n đ x h i?ấ ề ấ ề · ộ
Đ i v i c p v ch ng li h«nố ớ ặ ợ ồ : Đã là v n đ ấ ề
c a ủ riªng c¸ nh©n h .ọ
Nh ng n u h n 25% trong t ng s cu c k t ư ế ơ ổ ố ộ ế
h«n đ c k t thóc b ng s li h«n - ượ ế ằ ự V n đ ấ ề
x h i.· ộ
Thảo luận: Giải thích sự gia tăng của tỉ
lệ li hôn hiện nay như thế nào?
Giải thích sự gia tăng của tỉ lệ li hôn
Quan niệm thông thường
►
Sự xuống cấp của đạo
đức xã hội.
►
Các cặp vợ chồng
không hợp nhau.
►
Chủ nghĩa cá nhân.
►
V.v….
Tiếp cận xã hội học


Thái độ/dư luận xã hội đối
với li hôn thay đổi

Các giá trị liên quan đên hôn
nhân đã thay đổi

Vai trò xã hội của phụ nữ
thay đổi

Sự độc lập về kinh tế của phụ
nữ

Luật li hôn đã thay đổi

Thay đổi về những kỳ vọng
đối với người đàn ông
3. ChÝnh s¸ch x héi·
a, Kh¸i niÖm chÝnh s¸ch:
Là nh ng quy đ nh, quy t đ nh đ đ c ữ ị ế ị · ượ
th ch hãa b i nhà n c nh m đi u ch nh ể ế ở ướ ằ ề ỉ
quan h KT-CT-XH c a con ng i nh m gi i ệ ủ ườ ằ ả
quy t nh ng v n đ đang đ t ra, th c hi n ế ữ ấ ề ặ ự ệ
nh ng m c tiªu đ đ c x¸c đ nh tr cữ ụ · ượ ị ướ .
b, Khái niệm chính sách xã hội

Chính sách x hội là các quan điểm, chủ trương ã
được thể chế hoá để tác động vào các quan hệ
x hội nhằm giải quyết những vấn đề x hội, góp ã ã
phần thực hiện công bằng x hội, tiến bộ và ã
phát triển con người.

c, Đặc trưng của chính sách xã hội:
- CSXH là công cụ điều tiết hành vi và hoạt động của con người.
- CSXH là một bản công bố các mục tiêu quan trọng.
- CSXH bao hàm mặt chủ quan của người hoạch định chính sách,
đồng thời thể hiện mặt khách quan của thực tế x hội.ã
- CSXH thường linh hoạt, thay đổi theo sự biến đổi của thực tế đời
sống.
- CSXH lấy con người, các nhóm người làm đối tượng tác động.
- Mục tiêu của CSXH là tiến bộ x hội.ã
CSXH là công cụ để tác động vào các quan hệ XH nhằm giải
quyết những vấn đề XH đang đặt ra để thực hiện công bằng,
bình đẳng, tiến bộ XH và phát triển toàn diện con người.
4. Cơ sở khoa học của việc hoạch định, thực thi CSXH
4. Cơ sở khoa học của việc hoạch định, thực thi CSXH

Thực hiện chính sách xoá đói giảm nghèo, tạo công ăn
việc làm...

CSXH phải chú ý đến những đối tượng x hội đặc biệt - ã
tầng lớp yếu thế trong XH, những người thiếu điều kiện
sống bình thường.

CSXH phải tạo ra những điều kiện thuận lợi nhất về kinh
tế, chính trị, văn hoá, tư tưởng, sức khoẻ, học vấn... để
phát triển toàn diện con người, các nhóm x hội, cộng ã
đồng XH.
Phải coi con người là trọng tâm, đích hướng
tới của mọi CSXH.
Một là:

Từ những sai lệch XH xác định những bất bình đẳng,
bất hợp lý trong sản xuất, phân phối, trao đổi, tiêu
dùng, để tìm hướng giải quyết.

Cần tìm ra những sai lệch XH nảy sinh trong quá trình
thực hiện kinh tế thị trường.

Hiểu rõ cơ cấu XH ở tầm vĩ mô. Chỉ ra những nhân tố
XH, nhóm, giai cấp thúc đẩy, hoặc kìm h m XH phát ã
triển. Xây dựng cơ cấu XH tối ưu.
Phải từ cơ cấu x hội, tìm ra những sai lệch XH ã
để đề ra chính sách.
Hai là:

Phát triển kinh tế phải tính đến ảnh hưởng, hậu quả về XH,
môi trường. Phát triển KT phải song song với giải quyết
vấn đề XH.

CSXH tụt hậu với KT tạo ra khoảng cách phân hoá, phân
tầng XH quá lớn giữa các tầng lớp, khu vực ngành nghề.

Tránh 2 khuynh hướng:
Vượt hoặc tụt hậu quá mức trình độ phát triển của LLSX,
tổng thu nhập quốc dân. (Thông thường : 10 % - 30%
TSPTNQD)
Phải từ trình độ phát triển kinh tế để đề ra và
vận dụng các CSXH phù hợp. Phải gắn chính
sách x hội với chính sách kinh tế.ã
Ba là:

Chính sách đúng ở nơi này, nhưng có thể không phù hợp ở
nơi khác. Đúng ở thành thị, không đúng ở nông thôn, miền
núi... Do khác nhau về trình độ kinh tế, văn hoá, lối sống...

Thực hiện CSXH với nhóm này, thì lại có mâu thuẫn, sai
lệch với nhóm khác.

Phải giải quyết hài hoà lợi ích giữa các tầng lớp, thành
viên trong XH.
Phải từ những đặc điểm lịch sử, văn hoá và bản
sắc dân tộc để hoạch định, thực thi CSXH.
Bốn là:
Phải coi CSXH là một hệ thống đồng bộ và tính tới
khả năng đáp ứng của XH cũng như việc thực hiện
các chính sách khác.
Năm là: