Trờng THPT Ba Bể Giáo án vật lý 10 nâng cao
Phần một: Cơ học
Chơng I: Động học chất điểm.
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết: 01 Bài: 01
Chuyển động cơ
I, Mục tiêu.
Hiểu đợc các khái niệm cơ bản: Tính tơng đối của chuyển động, khái niệm
chất điểm, quỹ đạo, hệ quy chiếu, cách xác định vị trí của một chất điểm bằng toạ
độ, xác định thời gian bằng đồng hồ, phân biệt khoảng thời gian và thời điểm.
Hiểu rõ mục đích và biết cách chịn một hệ quy chiếu ứng với từng bài toán t-
ơng ứng.
Nắm vững cách xác định vị trí của một chất điểm chuyển động tại một thời
điểm trong một hệ quy chiếu đã chọn.
II. Chuẩn bị.
Giáo viên:
Một số hình ảnh minh hoạ cho chuyển động tơng đối, đồng hồ đo thời gian.
Học sinh:
Cần có đủ SGk, SBT.
III. Tiến trình dạy học.
1, ổn định tổ chức.
Lớp 10 A1:
2, Nội dung bài mới.
Hoạt động: 1( phút): Ghi nhận các khái niệm về chuyển động cơ, chất
điểm, quỹ đạo.
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Quan sát hình 1.1,1.2 SGk để làm rõ
hơn khái niệm chuyển động, tính t-
ơng đối của chuyển động.
Làm C1
Quan sát hình 1.3 cho nhận xét về
quỹ đạo chuyển động của giọt ma rơi
trong hai hệ quy chiếu khác nhau.
Nêu và phân tích khái niệm chuyển
động cơ.
Yêu cầu học sinh làm C1.
Nêu và phân tích khái niệm chất
điểm.
Nêu và phân tích khái niệm quỹ đạo
chuyển động của vật
1, Chuyển động cơ là gì?
Sự dời chỗ của vật theo thời gian.
Chuyển động cơ có tính tơng đối.
2, Chất điểm. Quỹ đạo chuyển động
của chất điểm.
Hoạt động:2( phút): Tìm hiểu cách khảo sát một chuyển động
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Nghiên cứu bài toán xác định vị trí
của một chất điểm trong không gian.
Làm C2.
Nêu cách xác định thời gian thờng
dùng trong thực tế.
Làm C3
Nêu bài toán xác định vị trí của một
chất điểm trong không gian.
Yêu cầu học sinh làm C2.
Nêu bài toán xác định thời gian và
cách đo thời gian
Yêu cầu học sinh làm C3
3, Xác định vị trí của một chất
điểm.
4, Xác định thời gian
Hoạt động: 3 ( phút): Ghi nhận khái niệm hệ quy chiếu.
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Đa ra kết luận về cách xác định vị trí
của một chất điểm trong không gian
Nhận xét câu trả lời và đa ra khái
niệm về hệ quy chiếu
5, Hệ quy chiếu
Hệ quy chiếu = Hệ toạ độ gắn với
Năm học 2007 2008 - 1 - Giáo viên: Vũ Đình
Chung
O
M
x
x
Trờng THPT Ba Bể Giáo án vật lý 10 nâng cao
theo thời gian vật làm mốc + Đồng hồ và gốc thời
gian
Hoạt động:4 ( phút): Tìm hiểu về chuyển động tịnh tiến
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Nhận xét một số chuyển động đặc
biệt trong thực tế (Chuyển động tịnh
tiến) và đa ra đặc điểm của chuyển
động này.
Làm C4
Phân tích các đặc điểm của chuyển
động tịnh tiến và đa ra khái niệm
chuyển động tịnh tiến.
Yêu cầu học sinh làm C4
6, Chuyển động tịnh tiến.
Khi một vật chuyển động tịnh tiến,
mọi điểm của nó có quỹ đạo giống
hệt nhau, có thể trùng khít lên nhau
đợc
Hoạt động: 5 ( phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Hoạt động: ( phút):
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu học sinh chuẩn bị cho bài
sau
Trả lời các câu hỏi và làm các bài tập
trong SGK Trang: 10
Hết tiết 01
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết: 02 + 03 Bài: 02
Vận tốc trong chuyển động thẳng
Chuyển động thẳng đều
I, Mục tiêu.
Hiểu rõ các khái niệm véc tơ độ dời, véc tơ vận tốc trung bình, véc tơ vận tốc
tức thời. Nắm vững tính chất véc tơ của các đại lợng này.
Hiểu rằng khảo sát các véc tơ trên ta khảo sát giá trị đại số của nó mà không
làm mất đi đặc trng của nó.
Phân biệt đợc độ dời với quãng đờng, vận tốc với tốc độ.
Biết cách lập phơng trình chuyển động thảng đều. Hiểu phơng trình mô tả đầy
đủ các tính chất của chuyển động.
Biết cách vẽ đồ thị vận tốc thời gian và từ đồ thị xác định đợc các đặc trng
của chuyển động.
II. Chuẩn bị.
Giáo viên:
Một số thí nghiệm minh hoạ chuyển động thẳng đều
Học sinh:
Giấy kẻ ô li để vẽ đồ thị.
Nắm vững các yếu tố của một véc tơ.
III. Tiến trình dạy học.
1, ổn định tổ chức.
Lớp 10 A1:
2, Nội dung bài mới.
Hoạt động: 1 ( phút): Tìm hiểu khái niệm độ dời và tính chất của độ dời
Năm học 2007 2008 - 2 - Giáo viên: Vũ Đình
Chung
Trờng THPT Ba Bể Giáo án vật lý 10 nâng cao
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Ghi nhận khái niệm độ dời và tính
nhất của độ dời trong chuyển động
thẳng.
Trả lời C1, C2
Trả lời C3
Phân biệt đợc độ dời với quãng đờng
đi đợc
Nêu và phân tích khái niệm độ dời,
độ dời trong chuyển động thẳng.
Yêu cầu học sinh làm C1, C2
Yêu cầu học sinh làm C3
Phân tích sự giống và khác nhau
giữa độ dời và quãng đờng đi đợc
1, Độ dời.
a, Độ dời.
b, Độ dời trong chuyển động thẳng
2, Độ dời và đờng đi.
Trong chuyển động bất kỳ nói
chung độ dời không trùng với đờng
đi.
Trong chuyển động thẳng thì độ dời
có độ lớn trùng với đờng đi
Hoạt động: 2 ( phút): Tìm hiểu khái niệm vận tốc, vận tốc tức thời
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Trả lời C4
Ghi nhận khái niệm vận tốc trung
bình.
Trả lời C5.
Nhắc lại khái niệm tốc độ đã đợc
học ở THCS và so sánh với khái
niệm vận tốc.
Ghi nhận khái niệm vận tốc tức thời.
Yêu cầu học sinh trả lời C4.
Nêu và phân tích khái niệm vận tốc
trung bình.
Yêu cầu học sinh trả lời C5.
Yêu cầu học sinh so sánh với khái
niệm tốc độ đã học ở THCS.
Nêu và phân tích khái niệm vận tốc
tức thời.
3, Vận tốc trung bình.
1 2
tb
M M
v
t
=
uuuuuur
uur
Giá trị đại số:
2 1
tb
2 1
x x
x
v
t t t
= =
Tốc độ trùng với vận tốc khi chuyển
động thẳng theo một chiều dơng đã
chọn.
4, Vận tốc tức thời.
1 2
M M
v . t
t
= <<
uuuuuur
uur
x
v
t
=
Hoạt động: 3 ( phút): Tìm hiểu chuyển động thẳng đều
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Quan sát thí nghiệm, nhận xét
chuyển động của bọt không khí.
Nêu khái niệm chuyển động thẳng
đều.
Tìm phơng trình chuyển động thẳng
đều.
Tìm dạng đồ thị toạ độ thời gian
của chuyển động thẳng đều
Làm thí nghiệm cho học sinh quan
sát.
Nhận xét câu trả lời của học sinh.
Kết luận về phơng trình của chuyển
động thẳng đều
Hớng dẫn học sinh tìm dạng đồ thị
và vẽ đồ thị của chuyển động thẳng
đều.
5, Chuyển động thẳng đều
a, Định nghĩa.
b, Phơng trình của chuyển động
thẳng đều.
Năm học 2007 2008 - 3 - Giáo viên: Vũ Đình
Chung
M
1
M
2
1 2
M M
uuuuuur
M
1
M
2
1 2
M M
uuuuuur
t
O
x
o
x
x
t
Ov
o
v
Trờng THPT Ba Bể Giáo án vật lý 10 nâng cao
x = x
o
+ v.t
6, Đồ thị.
a, Đồ thị toạ độ.
b, Đồ thị vận tốc.
Hoạt động: 4 ( phút): Vận dụng củng cố
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Làm bài tập 1,2,3 trang 16 SGK Yêu cầu học sinh làm bài tập
Hoạt động: 5 ( phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu học sinh chuẩn bị cho bài
sau.
Các câu hỏi và bài tập trong SGK
Hết tiết 02 + 03
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết: 04 Bài: 03
Khảo sát thực nghiệm
chuyển động thẳng
I, Mục tiêu.
Nắm vững mục đích khảo sát một chuyển động thẳng là tìm hiểu các đặc tính
của chuyển động
Hiểu đợc phơng pháp đo vận tốc của chuyển động thẳng.
Biết cách sử lý các kết quả đo đợc: Lập bảng tính và sử dụng các công thức
thích hợp để tính các đại lợng mong muốn.
Biết các vẽ đồ thị vận tốc theo thời gian và nhận xét đợc đồ thị vừa thu đợc
II. Chuẩn bị.
Năm học 2007 2008 - 4 - Giáo viên: Vũ Đình
Chung
tt
Trờng THPT Ba Bể Giáo án vật lý 10 nâng cao
Giáo viên:
Bộ thí nghiệm cần rung, Một số băng giấy, thớc đo
Học sinh:
Đọc kỹ bài trớc.
Chuẩn bị giấy ôli, thớc để vẽ đồ thị
III. Tiến trình dạy học.
1, ổn định tổ chức.
Lớp 10 A1:
2, Nội dung bài mới.
Hoạt động: 1 ( phút): Tìm hiểu các dụng cụ thí nghiệm, Tác dụng của các
dụng cụ và xây dựng phơng án thí nghiệm
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Nhận biết các dụng cụ và tác dụng
của từng dụng cụ
Xây dựng phơng án thí nghiệm trên
các dụng cụ có đợc để khảo sát
chuyển động thẳng
Giới thiệu các dụng cụ thí nghiệm và
yêu cầu học sinh nhận biết các dụng
cụ đó và tác dụng của chúng.
Yêu cầu học sinh xây dựng phơng án
thí nghiệm
1, Các dụng cụ thí nghiệm.
Đồng hồ cần rung
Băng giấy.
Máng nghiêng
Xe trợt
Thớc đo độ dài
Hoạt động: 2 ( phút): Tìm hiểu cách thức tiến hành thí nghiệm và làm thí
nghiệm, lấy kết quả
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Tìm hiểu cách thức tiến hành thí
nghiệm.
Tiến hành thí nghiệm, đo đạc và lấy
kết quả
Yêu cầu học sinh tiến hành thí
nghiệm và lấy kết quả theo bảng
mẫu SGK
2, Tiến hành thí nghiệm
Cho học sinh từng nhóm làm thí
nghiệm
3, Kết quả đo
Theo bảng mẫu SGK
Hoạt động: 3 ( phút): Xử lý kết quả đo
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Từ kết quả vừa đo đợc vẽ đồ thị toạ
độ thời gian.
Tính vận tốc trung bình trong các
khoảng thời gian bằng nhau liên tiếp
tính từ thời điểm t = 0
Dựa vào công thức thực nghiệm tính
vận tốc tức thời của chuyển động tại
một thời điểm
Yêu cầu học sinh dựa vào bảng số
liệu vừa thu thập đợc vẽ đồ thị toạ độ
của vật theo thời gian, tính vận tốc
trung bình, vận tốc tức thời.
4, Xử lý kết quả đo.
a, Vẽ đồ thị toạ đoọ thời gian.
b, Tính vận tốc trung bình trong các
khoảng thời gian bằng nhau liên tiếp
c, Tính vận tốc tức thời.
Hoạt động: 4 ( phút): Viết báo cáo thí nghiệm và đ a ra kết luận chung
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Dựa vào quá trình xử lý số liệu, viết
báo cáo thí nghiệm và đa ra kết luận
chung cho chuyển động của vật trên
mặt phẳng nghiêng
Yêu cầu và hớng dẫn học sinh viết
báo cáo thí nghiệm và kết luận
chhung về chuyển động của vật trên
mặt phẳng nghiêng
5, Kết luận chung.
Hoạt động: 5 ( phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung kiến thức
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu học sinh chuẩn bị cho bài
sau
Các câu hỏi và bài tập trong SGK
Hết tiết 04
Năm học 2007 2008 - 5 - Giáo viên: Vũ Đình
Chung