Tiểu luận tình huống chuyên viên xử lý hành vi trốn thuế từ vi phạm chế độ kế toán hộ kinh doanh

Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

LỜI NĨI ĐẦU
Trong giai đoạn đất nước đang đẩy mạnh phát triển kinh tế hội nhập quốc tế,
việc xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức có bản lĩnh chính trị vững vàng, khả năng
tư duy chiến lược, phương pháp khoa học trong nhận thức để thích ứng với những
biến động của tình hình trong nước và thế giới có vai trị quan trọng. Xuất phát từ yêu
cầu này của xã hội, việc tổ chức lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước là rất cần
thiết. Khóa học này trang bị, cập nhật những kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước và
kỹ năng thực thi công vụ, đồng thời tăng cường ý thức phục vụ nhân dân nhằm nâng
cao năng lực công tác cho cán bộ, công chức trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và
trách nhiệm được giao; chuẩn hóa ngạch chun viên cho cán bộ, cơng chức phù hợp
với vị trí việc làm và thời gian cơng tác. Ngồi ra, hồn thành chương trình bồi dưỡng
kiến thức quản lý nhà nước là cơ sở, điều kiện bắt buộc để cán bộ, công chức đủ tiêu
chuẩn bổ sung hồ sơ dự thi nâng ngạch.
Thời gian vừa qua, được sự quan tâm và tạo điều kiện của Lãnh đạo Sở Tài
chính Nghệ An, tơi được tham gia lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước chương
trình chuyên viên do Trường Chính trị tỉnh Nghệ An tổ chức, thời gian bắt đầu từ
ngày 15/5/2017 đến ngày 15/6/2017. Chương trình học được chia làm 3 phần gồm:
Phần I: Kiến thức chung;
Phần II: Kiến thức quản lý Nhà nước theo ngành và lãnh thổ;
Phần III: Kỹ năng.
Khoá học diễn ra trong 1 tháng với sự giảng dạy nhiệt tình của Quý thầy cơ ở
Trường Chính trị tỉnh và Lãnh đạo một số Sở, Ban, ngành, đã truyền đạt, bồi dưỡng
cho bản thân tơi khơng ít kiến thức và kỹ năng cần thiết trong công tác quản lý nhà
nước của một cán bộ, công chức. Từ sự hiểu biết cơ bản hệ thống chính trị của một
quốc gia; cách thức tổ chức và vận hành của bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam; cải cách thủ tục hành chính nhà nước; quản lý tài chính cơng trong
các cơ quan nhà nước… đến các kỹ năng mềm hết sức cần thiết cho một công chức

như đạo đức công vụ; kỹ năng giao tiếp; kỹ năng soạn tTốt văn bản; kỹ năng quản lý
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

1


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

thời gian; quản lý hồ sơ công việc; cách thức làm việc nhóm và tìm kiếm, thu thập
thơng tin một cách hiệu quả.
Trên cơ sở kiến thức đã học cùng với những bài học kinh nghiệm đúc rút ra
trong q trình cơng tác, tôi nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản lý nhà
nước trên lĩnh lực thuế - tài chính. Nó là cơng cụ để điều tiết nền kinh tế vĩ mơ, tạo cơ
sở cho việc hồn thiện cơ chế quản lý nhà nước theo hướng tiết kiệm, hiệu quả,
chống lãng phí, ngăn chặn tham nhũng, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, đáp ứng yêu cầu đổi mới và sự phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm quốc phịng, an ninh. Do đó, tôi xin
chọn đề tài “Xử lý hành vi trốn thuế từ vi phạm chế độ kế toán hộ kinh doanh” để viết
tiểu luận cuối khóa.
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng thời gian nghiên cứu khơng dài, nhận thức cịn
hạn chế nên chắc chắn đề tài sẽ không tránh khỏi một vài thiếu sót cả về nội dung lẫn
hình thức. Tơi rất mong nhận được ý kiến góp ý và sự giúp đỡ của qúy thầy, cô giảng
viên lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước ngạch chuyên viên để bài tiểu luận
đạt được kết quả tốt.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

2

Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

PHẦN I
MƠ TẢ TÌNH HUỐNG
Như chúng ta đã biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước
(NSNN) nhằm đáp ứng các nhu cầu chi cho bộ máy Nhà nước, chi cho quốc phịng,
an ninh, giáo dục, văn hố, y tế và các nhu cầu chi khác của Nhà nước. Nguồn thu từ
thuế không những đảm bảo cho chi thường xun mà cịn có điều kiện chi cho đầu tư
phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, chi cho các chương trình mục tiêu. Thuế
cũng là cơng cụ sắc bén của nhà nước để kiểm kê, kiểm soát đối với các lĩnh vực sản
xuất kinh doanh, cung ứng dịch vụ và phân phối thu nhập quốc dân. Bên cạnh những
kết quả mà mà nguồn thu từ thuế mang lại, vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhất định
trong cơng tác quản lý thuế dẫn đến tình trạng thất thoát nguồn thu, gây ảnh hưởng
lớn tới nền tài chính quốc gia nói chung và địa phương nói trên. Điển hình đó là tình
trạng vi phạm chế độ kế toán ở hộ kinh doanh thuộc khu vực kinh tế dân doanh có xu
hướng gia tăng và chiều hướng diễn biến ngày càng phức tạp, đa dạng, tinh vi trên tất
cả các ngành nghề kinh doanh. Tình huống cụ thể sau đây sẽ làm rõ vấn đề mà chúng
ta đề cập tới.
Ông Nguyễn Văn Tiến, trú quán tại thị trấn La Hai, huyện Diễn Châu, tỉnh
Nghệ An, là chủ hộ kinh doanh vật liệu xây dựng. Ông Nguyễn Văn Tiến đã được
UBND huyện Diễn Châu cấp giấy phép đăng ký kinh doanh số 24E7 - 000098, ngày
01/4/2014. Ông Tiến thực hiện kê khai thuế theo quý. Doanh thu khoán (doanh thu
được tính cho hoạt động kinh doanh khơng xác định được bằng sổ sách kế tốn, hóa
đơn) là 200.000.000 đồng, doanh thu chịu thuế là 80.000.000 đồng, số thuế khốn mà
ơng Nguyễn Văn Tiến phải nộp là 1.200.000 đồng, trong đó: thuế GTGT là 800.000
đồng; thuế TNCN là 400.000 đồng.

Theo quy định tại Thông tư số 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 của Bộ Tài
chính hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá
nhân cư trú có hoạt động kinh doanh; hướng dẫn thực hiện một số nội dung sửa đổi,
bổ sung về thuế thu nhập cá nhân quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của
các Luật về thuế số 71/2014/QH13 và Nghị định số 12/2015/NĐ-CP quy định chi tiết
thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế và sửa đổi bổ sung
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

3


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

một số điều của các Nghị định về thuế, trường hợp cá nhân nộp thuế khốn có sử
dụng hóa đơn của cơ quan thuế thì doanh thu tính thuế được tính trên doanh thu
khốn và doanh thu trên hóa đơn. Hướng dẫn này được áp dụng cho kỳ tính thuế từ
ngày 01/01/2016.
Ơng Nguyễn Văn Tiến đã thực hiện mở sổ sách kế toán, ghi chép, cập nhật đầy
đủ hàng ngày các giao dịch phát sinh, bao gồm cả số lượng và doanh số hàng bán ra,
mua vào thực hiện đầy đủ việc xuất hoá đơn khi bán hàng hoá. Sau ba tháng đầu năm
2016 triển khai thực hiện các nội dung được quy định tại Thông tư số 92/2015/TTBTC ngày 15/6/2015 của Bộ Tài chính, kết quả kinh của cửa hàng ơng Nguyễn Văn
Tiến được chi tiết như sau:
Đơn vị tính:1.000đ
Tháng
kinh
doanh

Số liệu ấn định

Số liệu ghi sổ sách
kế tốn

Số thuế
phải nộp

Thơng báo
thuế

Doanh thu

Mức thuế

Doanh thu

Mức thuế

1

80.000

1.200

30.000

450

1.650

1.650

2

80.000

1.200

50.000

750

1.950

1.950

3

80.000

1.200

42.000

630

1.830

1.830

Sau khi thực hiện nộp thuế theo chế độ kê khai trên cơ sở các số liệu ghi chép
sổ sách kế toán được 3 tháng (từ tháng 01 đến tháng 3/2016), ơng Tiến đã suy tính và
so sánh: trước đây mỗi tháng ông chỉ nộp 1.200.000 đồng, từ khi thực hiện sổ sách kế
toán, nộp thuế theo kê khai, ông phải nộp mức thuế cao hơn nhiều. Nếu tiếp tục thực
hiện theo phương án này thì các tháng cuối năm 2016 với số lượng cơng trình nhà ở
tăng vọt trên địa bàn huyện thì chắc chắn số thuế ông phải nộp cho Nhà nước sẽ
nhiều hơn so với mức thuế khốn trước đây. Do đó, ơng Tiến nảy ra ý định kê khai sai
doanh thu nhằm mục đích trốn thuế một cách hợp pháp bằng cách khơng lập và xuất
hoá đơn cho khách hàng nhằm để điều chỉnh doanh thu hàng tháng và từ tháng
4/2016, ông Tiến đã thực hiện hành vi giấu nguồn thu như vậy.
Hồi 14 giờ 00 phút ngày 15/8/2016, đồng chí Nguyễn Văn Hậu thuộc Đội kiểm
tra Chi cục Thuế huyện Diễn Châu trên đường đi công tác đã phát hiện một xe tải
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

4


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

mang biển số 37H1– 2323 đang mua hàng của cửa hàng ông Tiến với số lượng lớn.
Cảm tính cho thấy có điều gì đó khơng ổn, đồng chí Hậu đã thăm dị nguồn tin từ các
hộ xung quanh và biết: chiếc ô tô này thường xuyên mua vật liệu ở cửa hàng ông
Tiến; chủ chiếc xe là ông Lê Văn Khánh trú tại thị trấn La Hai, huyện Diễn Châu.
Đồng chí Hậu đã điện thoại về cho Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Diễn Châu và
xin ý kiến lãnh đạo cho phép được kiểm tra cửa hàng kinh doanh vật liệu của ông
Tiến và cụ thể là xác định việc phát hành chứng từ kế toán liên quan đến mua bán vật
tư hàng hố đã được xếp trên xe của ơng Khánh.
Đúng 16 giờ 00 phút, 3 đồng chí trong Đội kiểm tra của Chi cục Thuế đã có

mặt tại hiện trường. Ông Nguyễn Văn Châu, Đội trưởng Đội kiểm tra công bố Quyết
định số 311/QĐ-CCT ngày 15/8/2016 về việc thực hiện kiểm tra đột xuất cửa hàng
kinh doanh vật liệu xây dựng của ông Tiến do Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện
Diễn Châu ký. Đội đã tiến hành kiểm tra sổ sách kế toán và quyển hoá đơn bán hàng
trong ngày 15/8/2016 của ông Tiến; đối chiếu số hàng hố hiện có trên chiếc xe tải và
hàng hố hàng hố cịn tồn trong kho với sổ sách nhập kho vật tư của ơng Tiến thì
hồn tồn khớp cả về số lượng, chủng loại sản phẩm. Số lượng và giá bán của số
hàng hố ơng Tiến đã th xe ơng Khánh chở cho một cơng trình xây dựng tư nhân
mà ông Tiến đã ký hợp đồng cung cấp vật liệu gồm:
- Sắt Hòa Phát Φ6 là 01 tấn x 12.000.000đ/tấn
- Xi măng Hà Tiên là 3,5 tấn x 1.750.000/tấn

= 12.000.000đ
= 6.125.000đ

Khi kiểm tra các giấy tờ liên quan đến số hàng hố trên xe, ơng Khánh cho biết
là khơng có bất cứ giấy tờ nào mà ông Khánh chỉ ký nhận vào sổ xuất hàng của ông
Tiến theo đúng chủng loại vật tư đã có trên xe, ơng Tiến thừa nhận là ơng Tiến khơng
ghi hố đơn khi xuất hàng để bán. Sau đó, Đội kiểm tra có đến cơng trình xây dựng
mà ơng Khánh được th vận chuyển đến và có lịch làm việc với chủ đầu tư cơng
trình. Chủ đầu tư là ông Danh cũng thừa nhận “khi mua vật tư của ơng Tiến, chúng
tơi khơng lấy hố đơn, chứng từ” và như vậy chủ cơng trình xây dựng cũng khẳng
định là khơng lấy hố đơn.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

5


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

Tiếp đến, Đội đã tiến hành kiểm tra việc kê khai, ghi sổ kế tốn về hàng hóa,
vật tư mua vào của cửa hàng; phiếu nhập và xuất kho đến ngày 15/8/2016. Qua kiểm
tra, đối chiếu số liệu nhận thấy một số đơn bán hàng khơng được xuất hóa đơn, dẫn
đến doanh thu thực tế lớn hơn nhiều so với doanh thu mà ơng Tiến tính kê khai thuế,
cụ thể:
Đơn vị tính: 1.000 đồng
Tháng kinh
doanh

Doanh thu tính
thuế

Doanh thu thực
tế qua kiểm tra

Chênh lệch
doanh thu

4

-

60.000

60.000

900

5

20.000

100.000

80.000

1.200

6

20.000

120.000

100.000

1.500

7

30.000

72.000

42.000

630

Số thuế cịn thiếu

Trước chứng cứ rõ ràng, ơng Tiến đã phải thừa nhận hành vi sai phạm của
mình. Việc khơng ghi và cấp hố đơn cho khách hàng của ông Tiến đã thực hiện được
từ 01/4/2016 đến 15/8/2016. Tổ kiểm tra đã lập biên bản về hành vi vi phạm chế độ
kế tốn và bán hàng khơng xuất hố đơn cho khách hàng nhằm mục đích khai gian
trốn thuế của ông Tiến. Theo quy định tại Thông tư số 166/2013/TT-BTC ngày
15/11/2013 của Bộ Tài chính, ơng Tiến đã có hành vi vi phạm hành chính về thuế, cụ
thể: hành vi trốn thuế, gian lận thuế; chậm nộp thuế nếu không phát hiện kịp thời
động cơ của ông Tiến để lâu dài sẽ làm thất thoát khá lớn nguồn thu ngân sách nhà
nước.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

6


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

PHẦN II
XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
Việc giải quyết hợp tình, hợp lý đúng pháp luật đối với tình huống trên nhằm
các mục tiêu sau:
- Thực hiện nghiêm chỉnh pháp luật về thuế và pháp luật về kế toán, cụ thể
trong trường hợp này là Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thu nhập cá nhân và Chế độ
kế toán hộ kinh doanh; góp phần bảo vệ pháp luật, tăng cường pháp chế XHCN, duy
trì kỷ cương phép nước, ngăn ngừa mọi hành vi vi phạm pháp luật nhà nước.

- Bảo vệ lợi ích chính đáng của những hộ kinh doanh nghiêm chỉnh chấp hành
pháp luật nhà nước nói chung và pháp luật thuế nói riêng trên địa bàn huyện Diễn
Châu cũng như trên địa bàn tỉnh Nghệ An, đảm bảo sự công bằng về nghĩa vụ nộp
thuế cho Nhà nước, đồng thời giải quyết phù hợp các lợi ích kinh tế, chống thất thu
ngân sách nhà nước.
- Giáo dục, răn đe đối với các đối tượng có hành vi vi phạm hoặc bao che,
thông đồng cho các hành vi vi phạm pháp luật về thuế nói riêng và pháp luật nhà
nước nói chung (trong tình huống này giáo dục đối với ông Nguyễn Văn Tiến và cả
người tiêu thụ, vận chuyển có hành vi hữu ý hay vơ tình thông đồng với ông Nguyễn
Văn Tiến vi phạm pháp luật).
- Tạo lòng tin của nhân dân với Nhà nước và cán bộ, công chức nhà nước.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

7


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

PHẦN III
PHÂN TÍCH NGUN NHÂN VÀ HẬU QUẢ CỦA TÌNH HUỐNG
1. Ngun nhân
Thứ nhất, thiếu sự phối kết hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa cơ quan thuế
với các cơ quan ban ngành ở địa phương (như cơ quan quản lý thị trường, cơng an…)
và chính quyền sở tại (như UBND thị trấn, UBND huyện…). Do đó, việc phát hiện
các hành vi vi phạm pháp luật thuế chưa kịp thời, chưa có biện pháp ngăn chặn, xử lý
nghiêm minh. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật thuế cũng chưa
được coi trọng đúng mức, làm cho người nộp thuế thiếu tôn trọng pháp luật, không

thấy hết trách nhiệm, nghĩa vụ của mình đối với Nhà nước.
Thứ hai, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thuế còn hạn chế, đặc biệt là Nhà
nước chưa giao chức năng điều tra các hành vi trốn thuế của các đối tượng kinh
doanh có quy mô lớn cho cơ quan thuế thực hiện. Việc điều tra các vụ vi phạm về
thuế đều phải chuyển qua cơ quan công an thực hiện, việc thi hành cưỡng chế thu nợ
thuế cịn phải có sự kết hợp giữa cơ quan Thuế, Viện kiểm sát nhân và Công an, dẫn
đến tình trạng chậm phát hiện vi phạm và xử lý vi phạm khơng kịp thời làm mất tính
chất giáo dục, răn đe, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước.
Thứ ba, trình độ năng lực của một số cán bộ cơng chức ngành thuế cịn hạn
chế, chưa đủ khả năng để giải thích, hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế để họ nhận
thức đúng vai trò, trách nhiệm đối với Nhà nước, từ đó tự nguyện tuân thủ pháp luật
thuế. Mặt khác, cơ quan thuế cịn thiếu cơng nghệ quản lý thuế hiện đại, hệ thống
thông tin quản lý chưa đầy đủ, các thủ tục hành chính thuế cịn phức tạp, chưa thực sự
cơng khai, minh bạch, dẫn đến tình trạng chưa cơng bằng trong xử lý các vấn đề về
thuế, làm cho người nộp thuế chưa tin tưởng vào pháp luật, tìm cách trốn thuế, tránh
thuế.
Thứ tư, cơ chế quản lý thuế còn lỏng lẻo, còn sử dụng nhiều phương pháp tính
thuế khác nhau, dẫn đến sự không công bằng về mức thuế giữa các phương pháp tính.
Việc áp dụng mức khốn thuế của cơ quan thuế đối với hộ kinh doanh chưa được
kTốt sát kỹ thực tế kinh doanh, dẫn đến tình trạng mức thuế khốn còn thấp hơn
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

8


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

nhiều so với mức thuế thực tế phát sinh. Hộ kinh doanh khi khơng thực hiện chế độ

kế tốn, ghi chép chứng từ, sổ sách thì mức thuế phải nộp thấp hơn so với khi họ chấp
hành tốt chế độ kế toán, mặc dù vẫn mặt hàng kinh doanh không thay đổi.
2. Hậu quả
Hành vi của ông Nguyễn Văn Tiến đã gây thiệt hại cho nền kinh tế; làm thất
thu cho ngân sách nhà nước; mất cân đối ngân sách quốc gia, giảm nguồn kinh phí để
đầu tư cho các cơng trình phúc lợi cơng cộng như điện, đường, các cơng trình thuỷ
lợi, trường học, bệnh viện, công viên, khu vui chơi giải trí…; làm chậm mục tiêu thực
hiện cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước. Vì thế, thất thu thuế khơng những gây
thiệt hại về kinh tế-xã hội mà cịn làm ảnh hưởng đến uy tín của Nhà nước, giảm lòng
tin của nhân dân đối với cơ quan thuế, cán bộ ngành thuế, gây bất bình trong nhân
dân đặc biệt là với các hộ kinh doanh luôn gương mẫu chấp hành tốt chính sách, pháp
luật thuế nhà nước. Mặt khác, cịn ảnh hưởng đến q trình xây dựng và hồn thiện
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; bảo đảm Nhà nước ta thực sự là của nhân
dân, do nhân dân, vì nhân dân, do Đảng lãnh đạo; thực hiện tốt chức năng quản lý
kinh tế, quản lý xã hội.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

9


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

PHẦN IV
XÂY DỰNG VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT
1. Xây dựng phương án giải quyết tình huống
Trước hành vi vi phạm của hộ kinh doanh Nguyễn Văn Tiến, tôi xin đưa ra 02
phương án giải quyết như sau:

* Phương án 1:
Theo quy định về chế độ kế toán hộ kinh doanh, mọi nghiệp vụ kinh tế, tài
chính trong hoạt động, sản xuất kinh doanh của hộ phải ghi chép đầy đủ, chính xác,
kịp thời, trung thực; phải lập và phản ánh đầy đủ vào chứng từ, sổ sách kế toán. Đồng
thời, căn cứ vào các quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, kế tốn để tham
mưu lãnh đạo xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật.
Đối với trường hợp của ông Nguyễn Văn Tiến, các cơ sở pháp lý được áp
dụng, cụ thể như sau:
Căn cứ Luật kế toán số 03/2003/QH11 ngày 17/6/2003 của Quốc hội nước
CHXHCN Việt Nam;
Căn cứ Luật quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006 và Luật số
21/2012/QH13 ngày 20/11/2012 sửa đổi, bổ sung một số điều Luật quản lý thuế của
Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam.
Căn cứ Quyết định số 169/2000/QĐ-BTC ngày 25/10/2000 của Bộ Tài chính
ban hành chế độ kế toán hộ kinh doanh;
Căn cứ Quyết định số 131/2002/QĐ-BTC ngày 18/10/2002 của Bộ Tài chính
về việc sửa đổi, bổ sung chế độ kế tốn hộ kinh doanh;
Căn cứ Thơng tư số 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 của Bộ Tài chính hướng
dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân cư trú có
hoạt động kinh doanh; hướng dẫn thực hiện một số nội dung sửa đổi, bổ sung về thuế
thu nhập cá nhân quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế
số 71/2014/QH13 và Nghị định số 12/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

10


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế và sửa đổi bổ sung một số điều của
các Nghị định về thuế;
Căn cứ Thông tư số 166/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 của Bộ Tài chính quy
định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính về thuế.
Theo đó, ơng Nguyễn Văn Tiến phải chịu trách nhiệm nộp tiền vào ngân sách
nhà nước đối với các hành vi vi phạm hành chính về thuế gồm:
- Truy thu số thuế trốn lậu: 4.230.000 đồng.
- Phạt do trốn lậu thuế: 4.230.000 đồng.
- Phạt tiền chậm nộp thuế: 289.755 đồng.
Tổng số tiền ông Tiến phải nộp ngân sách là 8.749.755 đồng.
*Phương án 2:
Chi cục Thuế huyện Diễn Châu yêu cầu ông Nguyễn Văn Tiến lập ngay hóa
đơn bán hàng ngày 15/8/2016 theo mặt hàng, số lượng, đơn giá, thành tiền đúng với
hàng hóa đã bán cho ông Danh và đề nghị ông Nguyễn Văn Tiến xuất hóa đơn cho
ơng Danh theo đúng qui định, bảo đảm quyền lợi cho ông Danh (ông Danh là người
mua hàng).
Căn cứ vào các qui định của Pháp luật Thuế hiện hành và mức độ sai phạm của
hộ kinh doanh, Chi cục trưởng Chi cục thuế huyện Diễn Châu ra quyết định thu hồi
quyển hóa đơn bán hàng, đóng mã số thuế của hộ kinh doanh và đề nghị các cơ quan
chức năng thu hồi giấy phép đăng ký kinh doanh, đình chỉ việc kinh doanh của ơng
Tiến và xử lý theo pháp luật hiện hành.
2. Phân tích, lựa chọn phương án giải quyết tình huống
Mỗi phương án đưa ra đều có những ưu, nhược điểm nhất định, cụ thể:
* Phương án 1:
- Ưu điểm: thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về pháp luật về thuế và pháp
luật về kế tốn; đảm bảo sự cơng bằng về nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước, đồng thời
giải quyết phù hợp các lợi ích kinh tế, chống thất thu ngân sách nhà nước.
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

11


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

- Nhược điểm: đòi hỏi người kiểm tra phải nắm chắc nghiệp vụ chun mơn,
có cách xử lý cơng bằng, hợp tình, hợp lý. Nếu khơng có cách xử lý phù hợp thì
khơng thuyết phục được người nộp thuế, dẫn đến mất lòng tin của nhân dân đối với
cán bộ ngành thuế.
* Phương án 2:
- Ưu điểm: Giải quyết theo phương án này sẽ tăng cường pháp chế XHCN, làm
gương cho các hộ kinh doanh khác trên địa bàn huyện Diễn Châu nói riêng và trên
địa bàn tỉnh Nghệ An nói chung.
- Nhược điểm: để thực hiện Phương án 2 là cả một quá trình khá phức tạp, liên
quan đến nhiều cơ quan, đơn vị khác, khơng mang tính giáo dục, tun truyền, thuyết
phục, gây ra dư luận không tốt đối với cơ quan quản lý thuế, số nguời đồng tình ủng
hộ ít. Mặt khác, hộ kinh doanh sẽ gặp nhiều khó khăn do không được tiếp tục kinh
doanh, ảnh hưởng đến đời sống, công ăn việc làm của những người trong gia đình,
nguy cơ mất bạn hàng nếu cửa hàng ơng Nguyễn Văn Tiến khắc phục kinh doanh trở
lại; đồng thời làm thất thu ngân sách nhà nước.
Vậy qua hai phương án xử lý nêu trên, cá nhân tơi hồn tồn đồng tình phương
án xử lý thứ nhất của Chi cục thuế huyện Diễn Châu vì hành vi trốn lậu thuế, vi phạm
Luật thuế, Luật kế toán của hộ kinh doanh (ơng Tiến) là sai phạm lần đầu, tính chất vi
phạm chưa đặc biệt nguy hiểm, mặt khác ông Tiến đã nhận ra sai phạm và đã khắc
phục hậu quả kịp thời theo Quyết định của cơ quan Thuế.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

12


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

Tiểu luận cuối khóa

13


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

PHẦN V
LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN
PHƯƠNG ÁN ĐÃ LỰA CHỌN
Sau khi xác nhận được thông tin ông Nguyễn Văn Tiến có hành vi gian lận
thuế, hồi 16 giờ 00 phút ngày 15/8/2016, Đội kiểm tra của Chi cục Thuế huyện Diễn
Châu căn cứ Quyết định số 311/QĐ-CCT ngày 15/8/2016 về việc kiểm tra đột xuất
cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng của ông Nguyễn Văn Tiến, đã tiến hành đến
hiện trường thu thập thông tin từ các hộ dân xung quanh; ông Lê Văn Khánh lái xe
chở hàng; ông Danh chủ đầu tư cơng trình mà ơng Tiến đang cung cấp vật tư. Ngày
16/8/2016, đội kiểm tra tiến hành kiểm tra chứng từ, sổ sách kế toán từ ngày
01/4/2016 đến ngày 15/8/2016, trong đó:
- Đội trưởng đội kiểm tra sẽ tổng hợp số liệu thu thập được từ 02 thành viên
của đội và lập biên bản (nếu có);

- Hai thành viên còn lại đối chiếu, so sánh số liệu nhập – xuất – tồn hàng hóa;
bảng kê khai hóa đơn giá trị hàng hóa mua vào; giá trị hàng hóa bán ra.
Sau khi có kết quả, ngày 17/8/2016, đội trưởng sẽ lập biên bản vi phạm hành
chính về thuế.
Theo quy định tại Thông tư số 166/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 của Bộ Tài
chính quy định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính về thuế: “Người có thẩm
quyền xử phạt vi phạm hành chính về thuế phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành
chính trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính về thuế”.
Do đó, ngày 20/8/2016, đội trưởng Đội kiểm tra trình Chi cục trưởng Chi cục thuế ký
ban hành Quyết định xử lý về thuế đối với sai phạm của hộ kinh doanh. Quyết định
ghi rõ:
- Truy thu số thuế trốn lậu: 4.230.000 đồng;
- Phạt do trốn lậu thuế: 4.230.000 đồng;
- Phạt tiền chậm nộp thuế: 289.755 đồng.
Tổng số tiền ông Tiến phải nộp ngân sách là 8.749.755 đồng.
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

14


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký. Ơng Nguyễn Văn Tiến có trách
nhiệm nộp tiền phạt tại Kho bạc nhà nước trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận
được Quyết định xử phạt.
Ngày 22/8/2016, sau khi nhận được Quyết định, ông Nguyễn Văn Tiến xin
được hướng dẫn chi tiết việc nộp tiền vào ngân sách. Tổ Kế hoạch – Kế tốn đã cung
cấp một số thơng tin liên quan như: chương, loại, khoản, mục ngân sách nhà nước, số

tài khoản theo quy định, giao cho ông Tiến, đồng thời theo dõi, đôn đốc ông Tiến
thực hiện quyết định.
Ngày 28/8/2016, ông Tiến đã nộp đầy đủ số tiền thuế và tiền phạt theo Thông
báo của Chi cục thuế vào Kho bạc Nhà nước huyện Diễn Châu.
Qua sự việc xử lý vi phạm đối với ông Tiến, Chi cục trưởng Chi cục Thuế đã
thơng báo và chỉ đạo tồn thể cán bộ của Chi cục rút kinh nghiệm trong quản lý, cần
ngăn chặn các hành vi vi phạm, hạn chế đến mức tối đa các hành vi vi phạm đã xảy ra
rồi mới xử lý, bảo đảm công tác quản lý thu thuế trên địa bàn ngày một tốt hơn, hồn
thành nhiệm vụ chính trị mà Cục Thuế tỉnh và Huyện uỷ, UBND huyện Diễn Châu
giao trong năm 2016 và các năm tiếp theo.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

15


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

PHẦN VI
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Hiện tượng khai gian trốn thuế đã và đang là hiện tượng phổ biến xảy ra khơng
riêng ở bất cứ địa phương nào, gây khó khăn cho công tác quản lý thu thuế, dẫn đến
thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.
Tình huống vi phạm về thuế và hố đơn trên đây của ơng Nguyễn Văn Tiến
mới chỉ là một phần nhỏ trong mọi con đường, mọi hành vi trốn thuế của các tổ chức,
cá nhân, đơn vị tổ chức kinh doanh khơng lành mạnh.
Hình thức và mức độ xử lý của Chi cục thuế huyện Diễn Châu vừa nghiêm

minh, đúng pháp luật vừa mang tính nhân đạo và có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, đồng
thời có tác dụng thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển đúng hướng, tạo nguồn thu
cho ngân sách nhà nước.
Quản lý thuế như thế nào để đạt hiệu quả cao đang là một trong những vấn đề
được đông đảo các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu, hoạch định cơ chế chính sách,
các cấp, các ngành quan tâm. Bản thân tôi là một công chức đang công tác trong
ngành tài chính, tơi muốn bày tỏ một vài suy nghĩ của mình để góp một phần cơng
sức trong cơng cuộc cải cách nền hành chính nhà nước nhất là lĩnh vực thuế, tài chính
ngân sách.
2. Kiến nghị
Hiện nay nước ta đang trong q trình xây dựng và hồn thiện hệ thống pháp
luật nhằm điều chỉnh và quản lý các hoạt động kinh tế - xã hội. Việc xây dựng các hệ
thống văn bản pháp luật là hành lang pháp lý cần thiết trong thời kỳ đổi mới và phát
triển đất nước nói chung và trong cơng tác quản lý thuế nói riêng.
Để pháp luật thuế thực sự đi vào cuộc sống, mọi người nộp thuế đều tự nguyện
chấp hành tốt pháp luật thuế, cơ quan thuế phải trở thành cơ quan đáng tin cậy, là
người bạn đồng hành và là người hỗ trợ, phục vụ tốt nhất cho người nộp thuế trong

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

16


Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

q trình thực thi pháp luật thuế. Sau đây là một số giải pháp và kiến nghị để nâng
cao hiệu quả công tác quản lý thuế:
- Về bộ máy quản lý và cơ chế quản lý:

Để hoạt động quản lý thu thuế nói chung và thu thuế hộ kinh doanh nói riêng
đạt hiệu quả cao, tổ chức bộ máy quản lý cần kết hợp đan xen với nguyên tắc quản lý
thuế theo nhóm đối tượng và theo sắc thuế để phát huy tồn diện được mơ hình quản
lý thuế theo chức năng; thường xuyên nâng cao chất lượng chuyên môn và kỹ năng
quản lý thuế hiện đại, khoa học cho mỗi cán bộ thuế để xây dựng bộ máy quản lý
thuế ngày càng hồn thiện hơn.
- Đề nghị Chính phủ cho thành lập một cơ quan kiểm tra, thanh tra độc lập theo
hệ thống ngành dọc từ cơ quan Thuế cấp Trung ương đến cấp tỉnh và cấp huyện; đồng
thời bổ nhiệm chức danh thanh tra thuế cho công chức thuế để cơ quan thuế có thể
thực hiện được chức năng thanh tra, kiểm tra thuế và thực hiện được các quyết định
xử phạt về thuế theo quy định của pháp luật. Tăng cường trang bị phương tiện, thiết
bị tiên tiến, phục vụ cho cơng tác điều tra hành chính về thuế, đảm bảo nâng cao hiệu
lực của công tác thanh tra, kiểm tra thuế.
- Cơ quan Thuế các cấp đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục pháp
luật thuế, coi đây là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của ngành thuế, làm cho mọi
người dân, mọi người nộp thuế nhận thức đầy đủ về vai trò của thuế, trách nhiệm của
bản thân đối với Nhà nước, từ đó tự giác tuân thủ pháp luật về thuế.
- Tăng cường hỗ trợ người nộp thuế bằng nhiều hình thức khác nhau, tập huấn
nghiệp vụ thuế cho các đối tượng kinh doanh, đặc biệt là các hộ kinh doanh nhỏ về
chế độ chính sách thuế, chế độ kế tốn, chế độ sử dụng, quản lý các loại chứng từ,
hoá đơn bán hàng và ấn chỉ thuế, đồng thời phổ biến các hình thức xử phạt nếu vi
phạm để giúp họ hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, ngăn chặn các
hành vi vi phạm xảy ra.
- Để thiết lập môi trường pháp lý trong kinh doanh lành mạnh, có sự quản lý
của Nhà nước theo định hướng XHCN thì Nhà nước cần nghiên cứu và ban hành các
văn bản về xử lý các vi phạm, các trường hợp mua bán hàng hóa dịch vụ khơng hóa
Học viên: Nguyễn Thị Tốt

17

Trường Chính trị tỉnh Nghệ An

Tiểu luận cuối khóa

đơn (trừ các mặt hàng khơng quy định phải lập hóa đơn). Theo đó, cần quy định rõ xử
lý vi phạm chế độ khơng sử dụng hóa đơn bán hàng đối với cả người bán hàng và
người mua hàng. Có như vậy mới khuyến khích mọi tầng lớp dân cư có thói quen khi
mua hàng phải lấy hóa đơn, hạn chế việc lưu hành hàng giả, hàng kém chất lượng và
thống nhất cơ bản về mặt bằng giá cả trên toàn quốc nhằm đạt được các mục tiêu của
chiến lược ngân sách nhà nước.
- Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế, đảm bảo nguồn thu ngân sách
nhà nước trong điều kiện thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội
nhập kinh tế quốc tế, ngành thuế cần thực hiện chiến lược cải cách sâu, rộng trên các
lĩnh vực quản lý thuế bởi số lượng doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh ngày càng
tăng, ngành nghề và loại hình kinh doanh ngày càng đa dạng phức tạp. Trong đó, việc
xây dựng một số hệ thống chính sách thuế khoa học, đơn giản cơng bằng, khuyến
khích sản xuất kinh doanh phát triển được coi là một biện pháp quan trọng hàng đầu.
- Công tác quản lý thuế cũng cần được đổi mới cả về cơ chế và phương pháp
quản lý. Thủ tục hành chính thuế phải đơn giản hóa, cơng khai, minh bạch. Phải thực
hiện rộng rãi cơ chế: người nộp thuế tự kê khai, tự tính thuế, tự nộp thuế vào ngân
sách nhà nước. Để thực hiện tốt cơ chế này, cơ quan thuế, tạo mọi điều kiện tốt nhất
cho người nộp thuế, làm cho người nộp thuế nhận thức đúng đắn về vai trò của thuế
và nghĩa vụ của bản thân đối với Nhà nước, từ đó nâng cao tính tự nguyện và ý thức
trách nhiệm pháp luật của người nộp thuế.
- Bên cạnh việc thực hiện tốt công tác hỗ trợ người nộp thuế, cơ quan thuế cần
tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng quản lý thuế cho cán bộ,
công chức, áp dụng công nghệ quản lý tiên tiến, hệ thống quản lý thông tin hiện đại,
đủ để cơ quan Thuế kiểm tra giám sát các hoạt động của người nộp thuế, phát hiện
các rủi ro về thuế từ đó có biện pháp thanh tra, kiểm tra chặt chẽ và xử lý nghiêm

minh các hành vi vi phạm pháp luật thuế, tạo sự công bằng về thuế đối với tất cả
người nộp thuế./.

Học viên: Nguyễn Thị Tốt

18