Phẩm chất lãnh đạo và ảnh hưởng của phẩm chất lãnh đạo đến cam kết tổ chức
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.64 MB, 86 trang )
BQ GIAO DVC VA I>AO T~O
TRUONG D~I HOC KINH TE TP HO CHI MINH
DE TAl NGHIEN cuu KHOA HOC CAP TRUONG
K
,:,?
,..,
,·
?
?
PHAM CHAT LANH D~O VA ANH HUONG
K
,..,
CUAPHAMCHATLANHDAO
.
K
K
,:,?
DEN CAM KET TO CHUC
?
,..?
~
Ma s6: CS-2005-50
?
CHU
"'
NHI~M
~
'
~
.
DE TAl: TRAN THl KIM DUNG
Thanh vien: Morris Abraham
Nguy~n Khanh Duy ··
Vii Vi~t H~ng
Nguy~n Van Hoa
Ttl Kim Thoa
Nguy~n Quang Thu
Trftn Thu Van
TP HO CHI MINH 9/2005.
r BQ GIAO 01)0 VA f'JAO TP.-o
TRUONG t:H KINH T~ TP,HCM
THtfVIjN
fl ~ l1 ~
N(H DUNG
Tr.
Ph~n
md d~u .................... ................................ ·........................................ 1
_.t~ t''
' '• t h'I~ll 1'y do chQn ue
a1. .................................................................. . 1
1. G101
A
_.t~
tal. .......................................................................... . 2
2 . Ml,lC tlell Clla ue
'A
?
'
'
3 Pht;tm viva phuong phap nghien cull .......................................................... 2
4
y
nghia ella nghien CUll ........................................................................... 4
1.5 Cffll true nghien CUll ........................................................................... 5
Chtio'ng 1
Co' sd ly lu~n v~ ph§m cha't lanh d~o va
y thuc g~n ke't dol vdi t6 chuc .. "."'"'"'"''""'"''6
1.1 Ph~m cha't, llY tin cua nguoi Hinh dt;to ....................................................... 6
1.1.1 Ph~m cha't Hinh d<;to............................................................... 6
1.1.2 Uy tin Hinh dt;to ...................................................................... 10
.5
k~ ;t~·
,.
12y
. ' th'uc gan
et uOl VOl
to;! ch'uc .............................................................. 14
1.3 Muc d() thoa man cua nhan vien ............................................................ 15
1.4 Uy tin 1anh dt;to, muc d() thoa man cua nhan vien va y thuc
.5
k~ A~'
,.
gan
et uOl VOl
to;? ch'uc .................................................................. .. 15
Tom Hft ................................................................................................ 16
Chu'o'ng 2
Phuong pha p nghie n cuu ""'"'"'"'"'"'"'"'"'""'' ................................................... 18
,~tk~
,-;. va' phdrl
21
. Th1e
eng h'A
len Cull
uvng p h'ap xu 1'y so""1'A
l~U ..................................... . 18
?
2.1.1 Thie'tke' nghien cull ........................................................ .'....... 18
2.1.2 Phuong phap xti' 1y sO'li~u .......................... : .............................. 19
2.2 Phat tri6n va xti' 1y sob() thang do ............................................................ 20
2.2.1 Thang do nguoi 1anh dt;to Trung Qu6c 1y tudng (CILS) ....................... 20
2.2.2 Thang do uy tin Hinh d<,1o .......................................................... 24
¢:•,
'
,y dA th?
- Vvl
A'
2 .2 .3 Th ang d o muc
Q
oa man
cong
A
..................................... .24
A
•.
Vl~C
0
2.2.4 Thang do muc dQ gan ke't d6i voi t6 chuc .... ·.................................. 24
2.5 M~u nghien cuu ............................................ : ...... ·: ........................... 26
Tom tat ............................................................................................... 27
.
·:
Chu'ong 3
Ki~m djnh thang do, mo hinh do lu'ong, mo hinh ly thuye't.."."""""""""""""""""""""""""""""'"28
3.1 Kigm dinh thang do b~ng phuong phap EPA va CPA ................................... 28
3.1.1 Thang do CILS ........................................ , ............................. 28
;?
a·ln h th ang a o st,r gan
~ k""
-· to;? ch-uc ·
et a"'·
01 vo1
3 . 1.2 Ki em
00
00
00
00
..
3.1.3 Kigm dinh thang do muc dQ tho a man cua nhan vien ....
00
00
00
00
00
00
00
00
....
00
00
00
00
00
00
...
00
..
32
37
3.2 Kigm dinh mo hlnh
3.2.1 Kigm dinh mo hlnh do luang.
0
3.2.2 Kigm dinh mo hlnh ly thuye't.
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0.
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0.
0.
0
0
0:. •.• .......
0
0:0.0
0
0.
0
0
0
0
0
0
0
0.
•••
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
..
..
37
.43
Tom tat. ............................................................ ·................................. 48
Chu'ong 4
Ke't qua nghien cuu '"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""'""""'"""""'"""'""" ..48
acac giam a6c ai€u
4.1 A.nh hu&ng cua cac ph£m cha't lanh a(,lo
hanh ae'n uy tin lanh 0<,10 ..
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0::0.0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
•
.48
4.2 Anh hu'dng cua uy tin lanh 0<,10 de'n muc OQ thoa man cua nhan vien va y thuc
~ k""
rt-"• VOl
'• to
;?
gan
et uOl
ch•Y
uC .
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
••••
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0.
0
0.
0.
0
0
0
0
0
0
0.
0
0
0
0
0
0
0.
0
0;
0
0
0
0
52
0
4.3 Kigm dinh cac uoc 111<;1ng b~ng phuong phap Bootstrap .............................. 54
T61n tiit. ........................................................
00
• • • • • •• • •
00
00
••••
00
................
56
Chu'ong 5
I>anh gia chung va giai phap, kie'n nghi oooooooooooooooo .. :oooooooooooooooooooooooooooOo .58
5.1 E>anh gia chung
0
0
0
0
..
0
00
00
0
0
..
00
0
0
00
..
0
0
0
0
00
0
0
0
0
0
0
0
.....
0
. . . •• •
0
..
0
..
0
0
0
0
0.
0
0
..
0
0
0
0
00
0
0
0
0
....
58
5.1.1 v€ ph£m cha't lanh d(,lO ...... oooooooooooooooooo:oooooooooooooooooooooooooooOOooo58
5.1.2 v€ uy tin lanh 0<,10 ...
0
0
0
00
0
0
00
0
0
0
0
•••
0
0
0
••
0
0
0
0
••
0
00
0
••
0
00
00
0
•••••
0
0
0
0
000
•••
0
0
0
0
0.59
11
' dAQ th?oa man
- cua
? nhAan v1en
A .....................................
•
. 60
5 . 1.3 V e;, mlie
0
J
kA'
,. to eh'lie ................................................
.
. ' th'lie gan
et dA'·
01 vo1
.61
5 . 14y
,'!
5.2 Kie'n nght .................................................... ·: ............ ............... 62
5.2.1 Nang cao uy tin lanh d9-o ..................................................... 62
5.2.2 Nang eao mue d() thoaman trong e6ng vi~c ·va
y thuc ganke't t6 chile 64
Tom tat ................................................................................. 64
Ke't lu~n ""'"'"'"'"'"'"'"'"'"'"'"'"''"" ........................ ·.............................. 66
PHl) Ll)C
Ph1,111,le 1: Ban eau hoi ...................................................................... 68
Ph1;1l1,1e 2: Thong tin m~u .................................................................... 71
Phl,lll,le 3: Th6ng ke m6 ta va phan ph6i eua eae bie'n qu~n sat trong nghieneuu .. 73
Ph1,1l1,1e 4: H~ s6 tudng quan cua eae bie'n quan sat trong nghien euu ................ 74
Ph1;1l1,1e 13: Ke't qua ki~m dtnh Bolen-stine Bootstrap ....... ·........................ 75
Tai li~u tham khao ........................................... :. .............................. 76
lll
'
?
DANH Ml)C CAC BANG
Bang 2.1 H~ s6 tin c~y eli a cac th~mh ph~n CILS .............. ." .............................. 22
Bang 2.2 Ke't qua ki€m dinh so bQ thang do uy tin Hinh d~o.......................... .... 24
Bang 2.3 Ke't qua ki€m dinh so bQ thang do muc d9 tho a man voi cong vi~c ............ 24
y thuc g~n ke't d6i voi t6 chile ............. 25
Bang 2.4 Ke't qua ki€m d!nh so b9 thang do
Bang 3.1: Ke't qua EPA d6i voi thang do CILS ................................................ 29
Bang 3.2: H~ s6 tu'ong quan giua cac th~mh ph~n cua thang do CILS ..................... 31
Bang 3.3: Ke't qua ki€m dinh gia tri thang do CILS ............................................ 39
Bang 3.3: Ke't qua EPA d6i voi thang do muc dQ g~n ke't cua nhan vien d6i
voi t6 chile .................................................................................. 40
Bang 2.9: H~ s6 tu'ong quan giua cac th~mh ph~n trong thang do S\f g~n
ke't t6 chile .................................................... :........................... 42
Bang 2.10: Ke't qua ki€m d!nh gia tri thang do slf g~n ke't
t6 chile .............................................................. :.... :.................................... . 43
Bang 2.11: H~ s6 tu'ong quan giua cac bie'n ti~m fin trong m6 hlnh do luang......... 46
~
~ .................................. . 53
quan trQng cua cac nh u cau
B ang 3 . 1: Nh"<:tnth'uc ve~ tam
?
?
'
Bang 3.2: h~ s6 tu'ong quan giG' a cac th~mh ph~n eli a thang do CILS ...................... 31
Bang 3.3: Ke't qua ki€m d!nh gia tri thang do CILS ......................................... 32
Bang 3.4: Ke't qua EPA d6i voi thang do muc d9 g~n k&t d6i voi t6 chile ............... 33
Bang 3.5: H~ s6 tu'ong quan giua cac th~mh ph~n thang dog~·n ke't d6i voi t6 chile .... 36
Bang 3.6: Ke't qua kiSm dinh gia tri thang do slf g~n ke't do'i voi t6 chile ................ 36
Bang 3.7: Ke't qua EPA d6i voi cac bie'n quan sat trong nghien cuu ....................... 38
Bang 3.8: H~ s6 tu'ong quan giua cac th~mh ph~n trong m6 hlnh do ltrong 1.. ..... .'........ 40
Bang 3.10:So sanh khac
bi~t
Chi-square va df giua cacm6 hlnh qnh tranh ........... 45
' p h"'am ch~
~ h'an h .................... .. 48
B ang 4 . 1: I:'\'"'
v1em trung b'mh cac
at cua g1am d~
oc d'1eu
?
?
• '
Bang 4.2: BiSm trung blnh cac phfim cha't lanh d<:to va hi~u qua m1J.c tieu cua giam d6c
di~u hanh
a Vi~t Nam ............................................. :........................... 49
IV
Bang 4.3: Nh~n xet cua nhan vien v€ uy tin giam d6c di€ll h~nh ......................... .49
Bang 4.4: Anh huang cua ph~m cha't lanh d<;to de'n uy tin·-l.anh.d<;to ..................... 50
Bang 4.5: So sanh khac bi~t Chi-square khi ap d~t phuong sai bang nhau .............. 50
Bang 4.6: So sanh m6 hlnh co so va cac m6 hlnh ap d~t. .... ."· ............................. 52
Bang 4.7:
Nh~n
xet cua nhan vien ............................... :: ............................. 53
Bang 4.8: Anh huang cua uy tin lanh d<;to de'n muc dQ thea ~nan trong c6ng vi~c
.5
k~ A~'
, .
.
et uOl VOl
to;! c h•'"uc ...................................................
.. 53
va' y, th,uc gan
Bang 4.9: So sanh gia tq uoc lu<;jng trogn nghien cuu va bang phuong phap Boostrap
voi N=1000 (phan ph6i kh6ng chu~n) ........................... ; .............................. 55
Bang 4.10: Ke't qua ki€m dinh cac gia thuye't trong nghien cuu ........................... 57
DANH MT) C CA C HINI:I .
Hlnh 1.1: M6 hlnh nghien cuu s6 1: Anh huang cua ph~m cha't 1anh d<;to de'n
uy tin Hinh dc;to ........................................... : ............................... 13
Hlnh 1.2: M6 hlnh nghien cuu s6 2: Anh huang cua uy tin lanh d<;to de'n muc de)
tho a man va
y thuc gan ke't d6i voi t6 chuc ........:.. .. . .. .. .. .. ... .. . .. .. . .. .. .. ..
17
Hlnh 3.1: Ki€m dinh thang do CILS ........................... ·................................. 30
,<
A' h h
A
.5
k~ A~'
, .
Him h 3 .2 : Ki em
um
t ang uo
stf gan
et uOl vo1
to-'! ch,uc ................................. . 34
Hinh 3.3: Muc de) giai thkh cua cac thanh phiin thang do stf gan ke't d6i voi t6 chuc35
Hlnh 3.4: M6 hlnh do luang 1. ....................... ............ : .. : ............. .................. 39
Hlnh 3.5: Ki€m dinh m6 hlnh do luang 2 ...................................................... .42
Hlnh 3.6: Anh huang cua ph~m cha't lanh dc;to de'n uy tin·lanh d<;to ....................... 44
Hinh 3.7: Anh huang cua uy tin lanh d<;to muc de) hai long chung va gan ke't d6i voi t6
chuc ..................................................... ···················· ......................... 46
..·
v
DANH Ml)C cA.c CHU VIET TAT Ho~c
KY HI¢u Iitr<;ic su Dl)NG TRONG
NGHIEN CUU
CILS:
CFA:
COMMITMENT:
COMP:
EFA:
EFFECT:
EFFORT:
GS:
IDENTIFICATION:
LOY/LOYALTY
MOR/MORAL:
PROM:
REPUTATION:
SBEN:
SEFF:
SLOY:
SPRIDE:
SPROM:
SSUP:
SUP:
VER:
Thang do ph§'m cha't nguoi lanh d~o ly tu'dng Trung Qu6c
Phan tfch nhan t6 kh~ng dinh ~.
y thuc g~n ke't gan ke't d6i voi t6 chuc
Nang h,tc giao tie'p ca nhan
Phan tich nhan t6 kham pha
Hi~u qua mt,1c tieu
N8 hfc, c6 gang
Muc d<) thoa man chung d6i vo.i c6ng vi~c
DBng nha't
Long trung th~mh
D~o
due
Co h<)i dao t~o- thang tie'n
Uy tfn lanh d~o
Bie'n quan sat t6ng h<;1p muc d<) thoa man voi phuc l<;1i
Bie'n quan sat t6ng h<;1p n6 h,tc;:c6 gang
Bie'n quan sat t6ng h<;1p long trung thanh
Bie'n quan sat t6ng h<;1p long tlf hao
Bie'n quan sat t6ng h<;1p muc d<) thoa man co h<)i dao t~o- thang tie'n
Bie'n quan sat t6ng h<;1p muc d9 thoa man voi lanh d9-o
Muc d<) thoa man d6i voi lanh d9-o
Da tai, tai thao vat
Vl
Phftn md dftu
1. Gioi thi~u
Nguoi Hinh d<:to va cac phffrn cha't Hinh d<:to giu vai tro d~c bi~t quan tr9ng dSn
kSt qua ho<:tt d()ng cua t6 chuc. Theo Fiol et al (1999) (trich l<:ti tu (Den Hartog
1999, tr.224) cac thlf'c nghi~rn cho tha'y Hinh d<:to rnoi v€ cha't (transformational I
charismatic leadership) c6 anh huCing tu 0.35 de'"n 0.5 tai ke'"t qua thlf'c hi~n cua
t6 chuc va anh huCing tu 0.4 de'"n 0.8 toi rnuc d() thoa man va y thuc g~n ke'"t d6i
voi t6 chuc cua nhan vien. Chinh vl v~y d€ tai v€ anh hu'dng cua lanh d<:to dSn y
thuc g~n kSt d6i voi t6 chuc (hay con g9i la earn ke'"t
nhan vien da thu hut
t6 chile), Slf thoa man cua
sv quan tarn r()ng rai cua ca cac nha nghien cuu lffn nhung
nguoi lam thlf'c ti~n.
d Vi~t Narn, do cac nghien cuu v€ lanh d<:to n6i chung, v€ phffrn cha't lanh d<:to n6i
rieng, va anh hu'dng cua phffm cha't lanh d<:to dSn cam ke't t6 chuc d Vi~t Nam con
dang trong giai do<:tn so khai. T<:tm thoi chung ta chu'~ xac dinh du'<;ic nhung phffm
chfft lanh d<:to nao du'QC nhan vien danh gia cao va c6 anh hu'dng m<:tnh dSn muc
d() thoa man trong cong vi~c va y thuc g~n kSt d6i voi t6 chuc cua nhan vien. D&
nang cao hi~u qua quan ly cac doanh nghi~p, cffn thie'"t c6 cac nghien cuu chuyen
sau v€ va'n d€ nay. Vl v~y, d€ tai: "Phftm cha't H!nh. ·d~o
va anh htiO'ng cua
phftm cha't Hinh d~o de'n cam ke't t6 chuc " du'
nghien cuu nay, cam ke'"t t6 chuc va y thuc g~n ke'"t d6i vai t6 chuc Ia hai each dich
cua organizatic;mal commitment, va du'QC sU' dl,mg thay the'" cho nhau. Hi V9ng ding
kSt qua nghien CUU se giup cho cac lanh d<:tO t6 chuc bic%t cac phffrn cha't lanh d<:tO
1
nao du'
va voi muc dQ ga:n ke't cua hQ d6i voi t6 chuc; til d6',c6 th~ tlm ra cac bi~n phap
nang cao muc dQ thoa man cua nhan vien va muc ~Q ga:n ke't cua hQ d6i voi t6
chll'c.
2. Ml}c tieu ctia d~ tai
Thong qua 1 CUQC khao sat voi khoang 300 nhan vien· dang lam vi~c toan thai
gian trong cac t6 chuc, doanh nghi~p tren dia ban TP HCM, d~ tai nghien cuu
du<;c thvc hi~n nh~m:
•
Xac dinh nhung ph§'m cha't lanh d<:to du'<;c ghi nh~n trong cac giam d6c
di~u hanh (J Vi~t Nam.
•
Do lu'ong anh hu'dng cua ph§'m cha't lanh d<:tO ..de'n uy tin lanh d<:to.
•
Do lu'ong anh hu'dng cua uy tin lanh d<:tO de'n "muc· dQ thoa man trong cong
vi~c
•
cua nhan vien.
Do lu'ong anh hu'dng cua uy tin lanh d<:tO de'n cam ke't d6i voi t6 chuc cua
nhan vien.
3. Ph~m vi, gioi
h~n
va phu'dng phap nghien CUll
Ph§'m cha't, uy tin lanh d<:tO, S\1' thoa man cua nhan
vii~
va
y thli9
ga:n ke't d6i
voi t6 chuc la cac chu d~ nghien cuu ra't rQng. Trang nghien cuu nay, c'ac khai
ni~m
SlJ' thoa man CUa nhan vien Va y thu9 ga:n ke't dQ'i VOi t6 chuc du'QC tiSn
hanh theo quan di~m nh~n thuc cua nhan vien v~ cong vi~c hQ dang lam va t6
chuc noi h9 dang lam vi~c. Ph§'m cha't lanh d<:to du'<;5c nghien cuu gioi h<:tn trong
2
nhung ph£m eha't du'Qe eoi la ei\a ngu'oi Hinh d~o ly tu'dng C5 Trung Qu6c thea
nh~n
thue cua nhan vien (thea thang do CILS cua Ling, Chia va Fang, (2000)
va. du'<;Jc ghi nh~n trong eae giam d6e di~u hanh C5 Vi~t Nam. Uy tin Hinh d~o
du'<;Jc nghien euu tu quan di~m nh~n xet cua nhan vien ea'p du'oi d6i voi giam
d6e di§u hanh.
Nghien euu du'<;Je thl;(c hi¢n thong qua hai giai
do~n:
euu chinh thue. Nghien euu so b9 du'Qc thvc
hi~n
nghien euu so b() va nghien
thong qua phu'ong phap dinh
tinh. Cae khai ni¢m sli' d1,mg trong nghien euu da du'<;fe phat tri~n C5 nu'oc ngoai
g6m c6: thang do ph£m eha't lanh d~o CILS eua Ling va Fang (2000); (2003);
thang do mue d() thoa man cua nhan vien; va mile d() ga:n ke't d6i voi t6 chile
(OCQ) eua Mowday et al, 1997). Rieng thang do uy tin lanh
d~o
du'<;Jc nh6m tac
gia phat tri~n va ki~m dinh.
Ky thu~t thao lu~n nh6m du'Qe sli' d1,mg trong nghien euu sob() d~ di~u ehinh
each do lu'dng cac khai ni¢m cho phu h<;fp voi di~u ki~n cua Vi¢t Nam. Nghien
CUU du'Qe th\[e hi~n b~ng phu'ong phap nghien eUU dinh lu'Qng, VOi ky thu~t
phong va'n tn;t'e tie'p. M~u di~u tra trong nghien euu chinh thlie du'Qe thl;(c hi¢n
b~ng phtl'ong phap Iffy m~u thu~n ti¢n voi khoang 300 nhan vien hi¢n dang lam
vi¢c toan th0i gian. Cae ke't qua do lu'0ng chinh trong nghien eliu du'<;fc ki~m
dinh l~i b~ng phu'ong pha p Bootstrap.
Ban eau hoi di~u tra du'Qe hlnh thanh thea each: Ban eau hoi nguyen g6c
7 Thlw lu~n nh6m -7 Di§u chinh 7 Ban diu hoi di~u tra.
3
Vi~c ki~m dinh thang do va m6 hinh ly thuye't cling voi cac gia thuye't dS ra
b~ng h~ s6 tin c~y Cronbach Alpha; phan tich nhan t6 kham pha EFA, phan tich
tu'ong quan, h6i quy, v. v ... dl;fa tren ke't qua xU' ly s61i~u th6ng ke SPSS 11.5 va
AMOS 5.0.
4.
Y nghia cil.a nghien cuu
Thong qua m<)t cu<)c khao sat vS nhfi'ng ph~m cha't Hinh dqo duc;c ghi nh~n trong
cac giam c16c diSu h~mh
C5 Vi~t
Nam; va mile c19 thoa man trong cong vi~c, y
thilc ga:n ke't d6i vdi t6 chile ct1a nhan vien, nhfi'ng ke't qua C\1 th~ ma nghien
cilu se mang lqi g6m c6:
•
Xac dinh cac ph£m chfft cua ngu'oi lanh dqo ly tu'dng cua Trung Qu6c du'c;1c
ghi nh~n trong cac giarn c16c diSu hanh C5 Vi~t Nam
•
Thie't l~p thang do vS uy tin lanh dqo.
•
Do htong anh hu'dng ci1a cac ph£m cha't lanh dqo ly tu'dng cua Trung Qu6c
duc;c ghi nh~n
C5
giarn d6c diSu hanh de'n uy tin lanh dqo d Vi~t Nam.
• Xac dinh m6i quan h~ gifi'a ba khai ni~m: uy tin lanh dqo; y thilc ga:n ke't d6i
voi t6 chile; va mile d9 thoa man voi c6ng vi~c. Trong d6, uy tin lanh dqo c6
anh hu'dng trl;l'c tie'p de'n y thilc ga:n ke't d6i voi t6 chile va chi c6 anh hu'dng
gian tie'p de'n mile d9 thoa man chung voi cong vi~c thong qua y thilc ga:n
ke't d6i voi t6 chile.
•
f)o lu'ong anh hu'dng
cong
•
Clh
uy tin lanh QqO de'n mile GQ thoa man chung VOi
vi~c.
f)o lu'ong anh hu'dng cua uy tin lanh dqo de'n y thilc ga:n ke't c16i voi t6 chile
cua nhan vien.
4
5. Ke't ca'u cua nghien cuu
Ngo~ti phffn md dffu va ke't lu~n, nghien cuu nay g6m c6 5 chuang:
Chuang 1 trlnh bay ly lu~n vS ph~m cha't Hinh d~o, uy tin lanh d~o, sl;t' thoa man
cua nhan vien va g~n ke't do'i voi t6 chuc.
Chuang 2 trlnh bay phuang phap nghien cuu
Chuang 3 thl;t'c hil$n ki€m djnh cac thang do, mo hinh do lu'ong, mo hinh ly
thuye't
Chuang 4 trinh bay ke't qua nghien cuu.
Chuang 5 trlnh bay danh gia chung va kie'n nghj.
5
Chlidng 1:
co sd LY LUAN v:E PHAM CHATLANHD~o vA
_,
"'
~
~
,....,
,
,...?
,
Y THUC GAN KET DOl VOl TO CHUC
Cht(CJng m9t thlfc hi~n xem xet t6ng quan cac nghien cuu da thlfc hi~n v€ ph~m
cha't, uy tin lanh dqo, m(tc d9 thoa man voi cong vi~c va
y thuc g~n ke't do'i voi
t6 chuc cua nhan vien lam co so cho vi~c thie't ke' cac mo hlnh nghien cuu.
1.1 Ph§m cha't va uy tfn cua ngu'O'i Hinh d~o
1.1.1 Ph~m cha't Hinh d~o
C6 nhi@u each tie'p c~n khac nhau trong cac nghien cuu v@ lanh dqo: tie'p c~n
theo ph~m cha't, theo hanh vi, anh hu'ong, ng~u nhien, theo tlnh huo'ng,v.v ....
Trong d6, each tie'p c~n v@ ph~m cha't Hinh dqo (trait approach) du'
(2004)
each tie'p c~n theo ph~m cha't quan tam de'n vi~c xac dinh cac ph~m cha't
ca nhan (personal characteristics) cua ngu'oi lanh dqo thanh cong ho?c c6 hit%u
qua. Nghien cuu cua Stogdill (1948) t6ng h
Thong minh; nh~n ra nhu c~u cua ngu'oi khac; hi~u nhi~m Vl,l; sang tqo va
kien tri thlfc hit%n, giai quye't cac va'n d@; t\1' tin; muo'n nh~n them trach
nhi~m; mu6n CO cac chuc Vl,l, CO quy@n }lfc Va ki~m soat.
Nghien cuu tie'p theo c1w Stogdill (1974) tren co so t6ng h
d?o thanh cong:
6
C6 quye"t tam m~nh me d6i voi ho~m thanh tnich nhi~m va nhi~m V\1; th~
hi~n tinh cuong quye"t theo d6i m\lc tieu; bie"t each ra quye"t dinh; tl;t' tin
cao; dam chiu trach nhi~m v~ quye"t dinh va hanh d<)ng cua mlnh; san
sang cha"p nh~n ap
We tu cac m6i quan h~ voi nguoi khac; bie"t d9 lu
voi nhung ch~n chu, ch~m trS cua nguoi khac; th~ hi~n nang hfc anh
huCing hanh vi cua nguoi khac, co nhi~u sue h;rc, dS thich nghi; co kha
nang l~nn vi~c ph6i h
d~o th~mh nam nh6m trong Mo hlnh Nam Phgm cha"t Lon (Big Five Model):
•
Nhi~t huye"t bao g6m nhung phgm cha"t nhu: c6 sue h;t'c, c6 tinh
quye"t doan; huang ngo~i.
•
T~n tam, bao g6m nhung phgm cha't nhu: c6 tinh tin c~y, tinh ph6i
h<;Jp, c6 nhu c~u thanh tl,l'u.
•
Tinh dS chiu bao g6m nhfi'ng phgm cha't nhu: tinh l~c quan, giup
do, yeu me"n.
•
Tinh linh ho~ t diSu chinh, bao g6m nhung phgm cha"t nhu: tinh tam
ly 6n dinh, tl,l' trQng.
•
Thong minh, bao g6m nhung phgm cha"t nhu: tinh ham hi6u bie"t,
ph6ng khoang, c6 dinh huang hQc t~p.
Cac nghien cuu ap dt;mg each tie"p c~n hanh vi Hinh d~o du<;Jc phat tri~n tie"p
thea vao nhung nam 1950. Tie"p theo Ia each tie"p c~n anh huCing quySn h;t'~ Hinh
d~o
ctla French & Raven (1959), Cartwright (1965);Yukl (2002). Cach tie"p c~n
Hinh d?o theo tlnh hutSng cua Schmidt (1958); Fiedler (1967); House (1971);
Hersey & Blanchard (1977). Cac nghien cuu ap d\lng m<)t s6 each tie"p c~n khac
nhu phong each lanh d~o moi vs cha"t (transformational/ characmatic leadership)
7
cua Bass (1985), phong each lanh d:;w nghi~p
Vl,l
(transactional leadership) cua
Burns (1978); lanh d~o chie'n hi<;c cua Kotter (1996); cua Drucker (1999); v.v ...
G~n day. each tie'p c~n pbflm cha't lanh d~o du<;c l~p l~i trong cac nghien cuu
cua . Lord (1977); Lord & Allinger (1985); Lord & Maher (1993); Offermann, L.
R., Kennedy, J. K., & Wirtz, P. W. (1994); Hartog (1999);
C5
cfip de) cao han voi
ly thuye't v~ ngu'oi lanh d~o ly tu'dng thea nh~n thuc cua nhan vien (implicit
leadership theory-ILT).
Dva tren quan di~m cho r~ng cam nh~n yeu me"n, kinh tiQng, kh6 chiu,
v.v ... ci1a m6i ngu'oi d6i voi lanh d~o thu'ong chiu anh hu'dng tu quan di~m cua
chinh hQ (ca'p de) ca nhan), tu quan di~m cua nhung ngu'oi khac (cffp de) giao
tie"p giua m9i nguoi) va tu nSn van h6a (cffp d9 t~p th~) trong d6 cac ca nhan
t6n t~i, Lord va cac d6ng nghi~p (vi d1,1 Lord (1977); Lord & Allinger (1985);
Lord & Maher (1993)) da phat tri~n ly thuye"t phan nh6m ngh~ thu~t Hinh d~o
(leadership categorization theory). Trang d6, nhung ngu'oi cffp duoi dvng nen ly
thuye't v~ ngtioi lanh d~o ly tu'dng theo nh~n thuc cua nhan vien.
Thea Eden & Levianthan (1975), ly thuye"t v~ nguoi lanh d~o ly tlidng trong
hlnh dung, suy nghi cua m6i ca nhan lien quan de"n cac niSm tin v~ nguoi lanh
d~o c~n c6 hanh vi nhu' the' nao n6i chung va nhung gl du<;c mong d<;i tu nhung
nguoi lanh d~o nay. Ly tbuye"t vS lanh d~o ly tuC5ng du<;c sa d1,1ng nh~m giai
thkh cac phffm chfft va nh~n thuc vS lanh d~o trong cac nghien cuu cua Lord, R.
G., Foti, R., & De Vader, C.(l984); Lord, R. G., Foti, R. J., & Phillips, J.S. (1982);
Offermann, L. R., Kennedy. J. K., & Wirtz, P. W. (1994).
8
Theo Hartog et al (1999), cac nh6m van h6a c6 th~ c6 nh~n thuc khac nhau v~
nhung pham cha't quan trQng nha't cua lanh d~o c6 hi~u qua. Trong m9t s6 n~n van
h6a, nguoi lanh d~o c~n c6 quye't dinh m~nh va dut khm'it, trong m9t s6 n~n van
h6a khac 19.i doi hoi lanh d~ 0 phai c6 each tie'p c~n ki~u tu' va'n voi phong each dan
chu. Vi~c danh gia va y nghia hztnh vi, phffm cha't cua cac vi lanh d~o cling c6 th~
ra't k:hac bi~t trong cac n~n van h6a khac nhau. Cho de'n nay, ph~n IOn cac nghien
cuu do lll'ong v6 lanh d~o du'QC hinh thanh d B~c
My
va Tay Au va thu'ong chu
tr9ng de'n nang We ella ngu'oi lanh d~o (Hartog et al, 1999; Ling and Fang, 2003).
d Trung Qu6c, hai tac gia Ling va Fang cho dng: "ca nang hfc va phffm cha't d~o
due d6u la nhung tieu thuc quan trQng d6i voi ngh~ thu~t lanh d~o va danh gia
phffm cha't lanh d~o" (2003, p.184). Do d6, Ling et al (2000) da phat tri~n thang
do ngu'oi lanh d~o Trung Qu6c ly tu'dng (Chinese Implicit Leadership Scale (CILS)
VOi bo'n c1~j 1Ll'Qng:
• B~o due ca nhan thG hi~n thong qua cac phffm cha't nhu': trung thlfc, liem
khie't, ky lu~t tlf giac cao, la can b9 trong khu vlfc qu6c doanh,v.v ...
•
Hi~u qua m1;1c tieu th~ hi~n thong qua cac phffm cha't nhu': c6 t~m nhln xa
trong r9ng, c6 hi~u bie't sau s~c, bie't lam vi~c theo khoa h9c,v.v ..
•
Nang llfc giao tie'p th~ hi~n thong qua cac phffm cha't nhu': c6 ley nang giao
tie'p xa h9i, chin ch~n. c6 sue thu hut,v.v ...
• Tinh thao vat th~ hi~n thong qua cac phffm cha't nhu': nhiSu tai, c6 hi~u bie't
v6 tam ly, nhi~u sd thich,v.v ...
Cac d~i h(
My
(Offerman et al, 1994). T~i My, cac tac gia tlm
tha'y tam d~i lu'
9
nghich); kbc'i nang thu hut;
sv thong minh; sue m~nh va tinh nam. Ling va Fang
(2003) da dtta ra b6n ly do v~ t~m quan trQng cua phffm chfft d~o dU'c trong 1110
hlnh cua Hi:nh d~o Trung Qu6c:
(a) do vi~c nhan m~nh c6 tinh chat chie"n htcjc v~ d~o due trong vi~c tuy~n ch9n
danh gia can b9
Clh
Nha mtoc;
(b) do van h6a truy~n th6ng chu trQng t~m quan trQng cua d~o due;
(c) do nhung bat c~p cua h~ th6ng lu~t phap trong vi~c bao v~ cong b~ng xa h9i;
(d) do h~ th6ng cau true qtl y~n hjc t~p trung cao chu trQng u'u tien hang d~u de"n
long nhan a(l'c cua nhung vi lanh d~o (p.l84).
0
m9t m(tc d9 nhat dinh, nhung nguyen nhan nay cling d~u t6n t~i trong xa h9i
Vi~t Nam. Them vao d6, Vi~t Nam con c6 nhi~u di~m tudng d6ng voi xa h9i va
van h6a Trung Qu6c nhu:
(a) cling thu()c n~n van h6a Chau
A; va cling chiu tac d9ng cua d~o K.h6ng trong
thoj ky phong kie"n.
(b) cling c6 phong each xa h9i chu nghla trong ho~t d9ng di~u hanh quan tri nhan
sv.
(c) cling trong thoi ky chuy~n d6i kinh te".
Do d6, vi~c slt d\mg mo h1nh lanh d~o cua Trung Qu6c trong nghien cliu c6 th~
thich hQp hdn so voi vi~c su dl,mg cac mo hlnh cua Phudng Tay.
1.1.2 Uy tfn Hlnh {1~o
Uy tin la m9t khai
ni~m
r9ng. Theo Hallet al, (2004, tr. 518), m?c dli uy tin ducjc
SU dl,lng rat nhi~u trong cac nghien CUu V~ hanh Vi t6 chuc, nhung ph~n lOn ca.C nha
nghien c(l'u khong dua ra c1tnh nghia r6 rang v~ uy tin. Uy tin thuong chi ducjc
ng~m hi~u thong qua b6i canh, ph~m vi trong d6 khai ni~m nay du<)c sii' dl,lng.
10
Theo Ferris et al. (2003), uy tin ca nhan du<;5c dinh nghia la "sv xac dinh v~ nh~n
thuc th§ hien S\( ke't hQp t6ng hQp cac phgm cha'"t ca nhan Va cac thanh t\(U n6i b~t
chung to hanh vi, hlnh anh GUQC th€ hi~n qua m9t s6 giai do~n thai gian du'QC quan
sat tn!C tie'p ho~c GUQC bclO cao tu ngu6n thong tin thu th~p du'<;jc". D\(a tren dinh
nghia nay, Hallet al, (2004) da dua ra dinh nghia uy tin lanh
lanh d~o la
d~o
nhu sau "uy tin
sv xac dinh vf: nh~n thuc cua l119i nguai v~ ngliai lanh d~o, c6 tac
dvng lam giam nhung ba"t tr~c lien quan de'n cac hanh vi tuong lai du<;5c mong d<;5i
cua vi lanh d~o do". Ke"t qua Ia nguai lanh d~o c6 uy tin cao se c6 muc d9 tin c~y,
tin
nhi~m
cao.
M~c du co rat nhi@u cac nghien cuu c6 dS c~p de"n uy tin, ho~c thvc hit$n do
luang v@ ngh~ thu~t lanh u~o, vS phgm cha't lanh d~o, hanh vi lanh d~o,v.v ...
nhung cac nghien cuu v@ do luang uy tin Hinh d~o l~i ra"t it (Hall et al, 2004).
Tsui ( 1984) cho d.ng da co nhi@u tac gia d~ nghi nhung l~i khong do luang uy
tin Hinh d<;to m9t each he thcfng nhu m9t d~ng cua hit$u qua quan ly. Hall et al
(2004, tr. 518) nhan m~nh "20 nam sau quan sat cua Tsui, uy tin lanh d<;to v~n
con la hi~n tt1<;5ng hgu nhu' chua du<;5c kham pha".
Do m6i ca nhan ho~t d9ng trong moi truang xa h9i r9ng rai, giu cac vai tro khac
nhau trong h~ th6ng xa h9i, uy tin ca nhan du'<;5c th€ hi~n thong qua nhung vai tro
cua ngt1ai c16 c6 trong h~ thong xa h9i. Uy tin nguai lanh d~o c6 th€ du'QC danh gia
tu nhi~u g6c c~nh khac nhau: tu quan di€m cua chinh phu, cua c9ng d6ng, cac dcfi
tu'<;5ng lien quan de'n quySn l<;5i trong t6 chile (nhan vien, khach hang, c6 dong,
v.v ... ). Trong nghien CUll nay, uy tin lanh d~o du<;jc nghien cuu tu quan di€m cua
nhan vien, th§ hi~n thong qua ba tieu thuc: du'QC S\( tin nhi~m CUa cffp duoi; dUQC
cap duoi n€ phl,lc; va QlTQC cap duoi thua nh~n la nha lanh d~o gioi.
11
Theo Williams et al (2003), v~ m~t ly thuye't, se la h<;1p ly ne'u cac khai ni~m C\1
thS (specific constructs) du'c;ic coila nguyen nhan t~o ra khai ni~m chung (general
constructs). Cac ph~m cha't lanh d~o du<;5c ghi nh~n trong cac giam d6c di~u hanh
thS hi~n nhtt cac nguyen nhan t~o ra uy tin lanh d~o, mo hlnh nghien cll'u s6 1.
Nhtt tren dad~ c~p, t~i cac nuoc Phuong Tay, ye'u t6 hi~u qua/nang b!c lanh d~o
du'<;5c danh gia quan trQng nha't, con Ling et al (2000), cho r~ng t~i Trung Qu6c,
"mQi ngu'di coi d~o due la ph~m cha't quan trQng nha't cua lanh d~o"(p. 736).
d
Vi~t Nam, con tuong d6i it cac nghien cll'u v~ Hlnh d~o; vi~c danh gia lanh d~o
thu'dng nha'n m~nh tieu chufin "h6ng" va "chuyen"; trong d6 tieu chu~n "h6ng" c6
thS con GLt(/c danh gia quan trQng hdn "chuyen".
Tuong t1! nhtt tru'ong h<;1p cua Trung Qu6c, c6 gia thuye't:
Hl: Ye'u to' d~o due
ca nhan co anh hriO'ng quan trQng hon ye'u to' hi~u qua
mt;tc tieu de'n uy tin Ianh d~o.
d Vi~t Nam, kim vtfc kinh te' Nha nuoc thu hut 10% lao d()ng xa h()i, nhung l~i t~o
ra g~n 50% GDP trong nam 2003 (TcSng Cl,lC Th6ng ke 2004). Nhung gl nhan vien
trong khu vvc nha nuoc mong d<;5i tu giam d6c di~u hanh c6 thS se khac nhung
mong d<;5i cua nhan vien trong khu V\l'C phi qu6c doanh. Cac chu'dng trlnh giao dt;tc
dao t~o va phat triSn quan
tri trong khu vtfc Nha nuoc chu trQng tu' tuC1ng chinh tri
va d~o dttc each m~ng hon so vOi khu V\l'C phi qu6c doanh. C6 thS dt! dmin r~ng
nhan Vien khu V\tC nha nu'OC Se quan tam de'n ye'u t6 d~O due ca nhan CUa giam
d6c di€u h~mh nhi€u hon; con nhan vien khu vlfc phi qu6c doanh se quan tam de'n
ye'u t6hi~u qua ID\lC tieu nhi~u hon. C6 hai gia thuye't:
12
H 2: Anh hu'O'ng cua yf{u to' phifm cha't ca nhan de'n uy tin Hinh d~o trong
khu vljc nha mi6'c se m~nh ho'n so v6'i trong khu vljc phi quo'c doanh.
Hinh 1 .1: Mo hinh nghien cuu so 1:
Anh huang cua pham chat lanh dao
den uy tin lanh dao
13
H 3: A.nh lulling cua ye'u tO' hi~u qua
illl]C
tieu de'n uy tin Hinh d~o trong khu
vl]'c phi quO'c doanh se nwnh hdn so voi trong khu vl]'c nha ml'oc.
1.2 y thuc giln ke't dO'i voi t6 chuc
Trang s6 ra't nhi€u djnh nghia va thanh ph~n cua
y thli'c g~n ke't d6i voi t6 chli'c
(Allen and Meyer 1990); (Cook and Wall 1980); (Mathieu and Zajac 1990);
(Meyer and Herscovitch 2001); (Sturn 2001), diflh nghia cua Mowday et al (1979)
du<;c chap nh?n va du<;c sil' d\mg nhi€u nha't trong cac nghien cll'u hit$n nay
(Mayer, 1992). Theo djnh nghia nay,
la SUC
ffiC,lllh
y thU'c g~n ke't d6i voi t6 chU'c du<;c xac dinh
CUa Slf d6ng nhat (identification) CUa ca nhan VOi t6 chU'c Va Slf tham
gia tkh qic (involvement) trong t6 chli'c (Mowday R.T. Steers R.M. and Porter L.W.
1979). Theo dinh nghia nay,
y thli'c
g~n ke't d6i voi t6 chli'c bao g6m ba thanh
ph~n:
a. S!f d6ng nhat: "c6 ni€m tin m(,lnh me va chap nh?n ffi\IC tieu cling cac gia
tri cua
t6 chli'c".
b. C6 g~ng: "tt! nguyt$n co g~ng vl t6 chli'c"
c. Trung th~mh:
Mowday
d
"y dinh ho~c mong u'oc m<,1nh me se (J l<,1i cling t6 chli'c" (p.226).
al (1979) d6ng thoi cling Ia nh6m tac gia cua thang do n6i tie'ng, "du'<;fc
sil' dt,wg rc)ng rai nhat" (Price 1997) v€
y thli'c g~n ke't d6i voi t6 chli'c OCQ. Thang
do nay d~1 du'<;fc di€u chinh va ki~m diflh (J Vit$t Nam trong nghien cU'u cua Tr~n
Kim Dung va Abraham (2005) voi 6 tieu chi. Tuy nhien khi sil' d\}ng rna hlnh
14
phu'ong trlnh d{u true (SEM), m6i bie'n ti~m ffn nen c6 ba bie'n quan sat. Vl v~y,
nghien cau nay se tie'p t~lC hoan thi~n thang do OCQ vao di~u ki~n Vi~t Nam.
1.3 Muc d() tho a man ciia nhan vien.
Vroom cho dingS\( thoa man la muc d9 rna nhan vien c6 cam nh~n, dinh huang
tich qtc d6i voi vi~c lam trong t6 chuc (trich d~n trong Price (1997). Sl.f thoa
man d6i voi c6ng vi~c cua nhan vien dU'<;5c dinh nghia va do lU'ong theo ca hai
khia c~nh: thoa man n6i chung d6i voi c6ng vi~c va thoa man theo cac ye'u t6
thanh ph~n eLla c6ng vi~c. Ca hai each tie'p c~n d~u phu h<;5p cho vi~c do luang
muc d9 thoa man cua nhan vien trong c6ng
vi~c
(Price 1997). Nghien cuu nay
ap dl.Jng thang do don hrrong voi each tie'p c~n thoa man (hay hai long) theo cac
khia c~ nh chung ciia cong vi~c. Khai ni~m hai long chung dU'<;5c sll' dl.Jng trong
cac nghien cull cua Levy and Williams (1998), Currivan (1999), Cook and Wall
(1980), Elhckson (2002), Gaertner (1999), Kacmar (1999), Ting (1997).
1.4 Uy tinlanh d~o, muc cl() thoa man cua nhan vH~n va
v8i
y thuc giin ke't d6i
t
M6i qllan h~ giua lanh d~o va cac hanh vi cua nhan vien nhu muc d9 tho a man
cua nhan vien va
y th(tc g<'ln ke't d6i voi t6 chuc cua h<;> dU'<;5c thl.fc
hi~n trong
nhi~u nghien cull truoc day (Dorfman et al (1997); Felfe and Schyns, (2004);
Lok and Crawford, (1999; Lok and Crawford 2001); (2004), Meng et al, (2003);
Peterson
et
rfit It nghien
al, (2003); Scandura and Williams, (2004). Tuy nhien
cl(U
do lu'ong
LLY
hi~n
nay c6
tin lanh d~o; va cling c6 ra't it cac nghien cuu danh
gia cac phff rn cha't ci1a ngu'oi lanh d~o theo cac tieu thuc v~ phffm cha't cua
15
ngu'CJi lanh d~lO ly tu'dng va do hrong anh hl1dng cua cac phffm cha't nay de'n muc
d9 thoa man trong cong vi~c va y thuc g~n ke't dO'i voi t6 chuc cua nhan vien.
Theo ly thuye't v~ ph5m cha't cua ngudi Hinh dqo ly tu&ng, sl)' phu h
nao Cl6 dng cao bao nhieu, nguoi nay cang dl1<;Jc cong nh~n nhl1 m<)t nguoi lanh
dqo ba'y nhieu. N6i m9t each khac, vi~c nhan vien ghi nh~n giam dO'c c6 cac
phffm cha't tLWng ling nhtf phffm cha't cua ngl1oi lanh dqo ly tl1dng se c6 tac d()ng
t6t de'n muc dQ thoa man trong cong vi~c va y thuc g~n ke't d6i vOi t6 chuc cua
nha n vie n, mo hlnh nghien cuu s6 2. Gia thuye't:
H4: Uy tin Ianh dqo co anh hu'dng du'o'ng de'n y thuc giin ke't dffi voi t6 chti'c.
HS: Uy tin Hinh dqo co anh hu'dng du'o'ng de'n mti'c d() thoa man trong cong
vi~c.
Tom t~t:
Chtfdng 111Qt xem xet ly thuye't v~ phffm cha't lanh dqo va hai mo hlnh nghien Cllu.
Mo hlnh nghien c(ru so l th~ hi~n cac lmh hudng cua cac phffm cha't cua nguoi
U'inh d?O ly tL1'dng dl1QC ghi nh~n trong cac giam d6c di~u h~mh voi b6n thanh
phg n: d?o ctac ca nhan; hi~u qua mvc tieu; nang ll)'c giao tie'p; tinh thao vat de'n uy
tin Janh ct~w voi ba gia thuye't cgn ki~m dinh. Mo hlnh nghien cliu s6 hai th~ hi~n
anh huCing dw uy tin Hinh dqo de'n muc d9 thoa man chung cua nhan vien va
y
thuc g~n ke't t6 chuc duc;c thie't l~p voi hai gia thuye't c~n ki~m dinh.
16
Hinh 1.2: Mo hinh nghien cuu so 2:
Anh huang cua uy tin lanh dao
den muc do thoa man va
gan ket to chuc
17
BQ GIAO Ol)C VA ElAO TAO
TRlldNG OH KINH T~ TP.HCM
THt!VItN
,-r 1'>cH%
--.A\oOU:~-,........;...~:-.....1
Chlio'ng 2:
PHUONG PHAP NGHIEN CUU
Chuang hai trlnh bay each thuc thie't ke' nghien cuu, phu'ong phap phat tri~n
thang do va xU' ly s6Ii<$u.
2.1 Thie't ke' nghien CUll va phlio'ng phap xtf ly sffli~ll
2.1.1 Thie't ke' nghien cull
Co sd ban dff u cua nghien cuu Ia khai ni<$m do lu'ong phffm cha"t cua ngu'oi Hinh
dt;to ly tu'dng cua Trung Qu6c (CILS cua Ling and Fang, 2003); khai ni<$m mile
d9 thoa man cua nhan vien trong cong vi<$c; va khai ni<$m y thuc gil:n ke't t6
chile (Mowday et al1979). Nghien cuu du'
thu~t
thao lu~n nh6m. Nh6m tac ghl thl;t'c hi<$n thao lu~n nh6m vdi 8 nguoi la
nhan vien dang lam vi<$c tren dia ban TP H6 Chi Minh d~ di~u chinh va b6 sung
cac bie'n quan sat dung trong do lu'ong cac thang do CILS va OCQ; ph£t tri~n
thang do uy tin lanh dt;to.
Giai dot;tn hai, nghien cuu chinh thuc du'
vua d~ sang l<;>c cac bie'n quan sat, vua d~ xac dinh cac thanh phffn cilng nhu' gia
tq va d9 tin c~ y cua thang do va ki~m dinh mo hlnh do lu'ong, mo hlnh ly
thuye't. Vi<$c ki~m dinh cac thang do va cac mo hlnh do lu'ong, mo hlnh ly thuye't
18
