Tự do hóa dịch vụ tài chính kinh nghiệm từ một số nước và giải pháp cho việt nam trong tiến trình gia nhập WTO

r

I

CONG TRINH Dl} THI
GIAI THu'NAM2003

TEN CONG TRINH:

Tu'• DO H6A DICH
VU• TAl CHINH
•
KINH NGHIEM
TU' MOT
s6
Nu'Oc
•
•
'
?
-'
VA GIAI PHAP CHO VIETNAM
.
TRONG TIEN TRINH GIA NHAP
•
WTO
A

f

.

A

,

'-

._

-

A

THUQC NHOM NGANH: KHOA HQC XA HQI 4B

...

_..__
0

;

'

·-'

'._

'

·;.,'


I

Ml)C Ll)C

Trang ph1;1 bla
Loi md d~u
Danh ffil;IC cac bang
Danh m1,1c cac bi€u d6

'A

,..?

'

,

'

,

CIJlfONG 1. TONG QUAN VE DfCH VlJ TAl CHINH VA TV DO HOA DfCH VlJ
'
,
~
'

"
TAl CHINH TRONG TIEN TRINH GIA NH~P WTO ..........•......................•.................. !
1.1. Dich Vl;l tiii chinh ........................................................................................................... 1
t

. 1.1.1.

Dich v1,1 tai chinh la gl ........................................................................................ 1

, 1.1.2. Phan lo~i dich v1,1 tai chinh .................................................................................. 2
~ Dich Yl;l bao hi€m va cac dich Vl;l c6 lien quan .................................................. 2
~ Dich v1,1 ngan hang va cac dich v1,1 tai chinh khac ( trit bao hi€m) .................... 2
~

Cac dich v1,1 tai chinh khac ................................................................................ 2

1.2. Vai tro cua thi tntong dich Vl;l tai chinh d6i voi Stf phat tri€n cua n~n kinh te' qu6c dan
............................................................................................................................................2

1.2.1. N ganh dich v1,1 tai chinh 1a m9t nganh kinh te' IOn ............................................... 2
, d,:/
A cao tiet
•K kiA~m. tc,tp
A trung va' d}K
ay nang
....................................... . 3
1.2.2. Th uc

1.2.3. Nang cao hi~u qua d~u ttt .................................................................................... 3

eu ru1 ro ............................................................................ .. 3
1.2 .4 . Ph an tan va g1am thi,:/
0

A

'

'

?

?

0

1.2.5. Nang cao hi~u qua cong tac quan ly vi mo n~n kinh te' cua nha mtoc ................. 4
J<
t'a1• ch'1nh quoc
A'
•
' h m~n h h,oa nen
g1a
.............................................................. .. 4
1.2 .6 . L an

·-


II

1.3. Tlf do h6a d!ch v1;1 tai chinh .......................................................................................... 4
.;

1.3 .1. Khai quat chung v~ tlf do h6a d!ch v1;1 tai chinh ................................................. .4
1.3.2. Cac yeu t6 thuc d~y t1! do h6a d!ch

,'\:-,.

Vl;l

aii chinh .................................................. 5

s1! ph,at tnen cua ngan h cong ng h"~ th"ong tm• ................................................... . 5
0

,:?

?

'

A

~ Nhu du xay dlfllg n~n tai chinh qu6c gia vii'ng m~nh va hi~u qua ................... 6

1.3.3. Di~u ki~n tien hanh tlf do hoa d!ch v1;1 tai chinh ................................................. 6
1.3.4. Cac each tiep c~n v~ t6c d9 tl! do h6a d!ch v1;1 tai chinh ..................................... 6
~ each tiep c~n nhanh .......................................................................................... 7

"', c,ac h tlep
•~ c~n d~an dJ:an ...................................................................................... . 7
A

1.4. Yeu c~u hQi nh~p va tl! do h6a d!ch Vl;l tai chinh trong khuon kh6 cua GATS ............. 7
1.4.1. Yeu cffu h9i nh~p cua WT0 ................................................................................. 7
t

1.4.2. Nhii'ng phuong thuc h9i

nh~p

.............................................................................. 8

. Clru'<1NG 2. KINH NGHJtM 11)' DO HOA DJCH VTJ TAl CHINH TU MQT SO
NUOC VA THl)'C TR~NG VE QUA TRINH Tl)' DO HOA DlCH VTJ TAl CHINH (J
VJtT NAM ..............................•..............•...................................•.........•...............•.................. 9
2.1 Kinh nghi~m cua m9t s6 nuoc v~ vi~c tlf do h6a d!ch v1;1 tai chinh trong khuon kh6
W:£'0 .................................................................................................................................... 9
2.1.1. Chi Le .................................................................................................................. 9
~ Gioi thi~u chung v~ Chi le ................................................................................. 9

~ Cac t6 chuc tai chinh (J Chi Le ........................................................................ 10
~ Nhii'ng mi;it con t6n t~i .................................................................................... 13

2.1.2. Malaysia ........................................................................................................... 14
~ Gioi thi~u chung v~ Malaysia ......................................................................... 14

~ Cac t6 chuc tai chinh (J Malaysia ..................................................................... IS
·,

,"'- Nh-ung

~
m~

' ton
~
t con

. .................................................................................... . 18

t~1


III

2.2.3. Han QuO'c ......................................................................................................... 19
~ Gidi thi~u chung v~ Han QuO'c ........................................................................ 19
~ Cac t6 chile tai chinh ....................................................................................... 20
~ Nhii'ng m~t con t6n t~i ..................................................................................... 22

2.2 . Thl!c

tr~ng

thi tntong djch Yl:l tai chinh Vi~t Nam ..................................................... 23

I:'\ ,
h g1a

. , ve;: san p h,:,
' . ch'm h tren
" th'! tntOng
' ................................... . 23
am d'!Ch Yl:l tal
2 .2 . 1. .van
?

' 2.2.2. Banh gia v~ cac chu thS cung ca'p d!ch v1:1 tren thi tru'ong ................................. 28
~ SO'lu'<;Jng cac chu thS ....................................................................................... 28
~ Ti~m 11!c tai chinh ............................................................................................ 29
~ Hi~u

qua

ho~t

d()ng ......................................................................................... 30

~

Khii nang khai thac thi tru'ong ........................................................................ 32

~

Trinh d9 ling d1:1ng cong ngh~ ......................................................................... 33

2.2.3. _Banh gia

ho~t

d()ng cac tbi tru'ong

d~c

thu cua djch .Vl:l tai chlnh ..................... 34

" d""'
,.. th'! tru'Ong
'
d'!C h Yl:l ta1
'. ch'm h ..................................... . 34
2 .2 .4 . Q uan 1,y n h'a m.toc
01 vo1
?

~ H~ thO'ng phap 1u~t .......................................................................................... 34

~ Cd che" quiin 1y nha m.toc ................................................................................. 35

2.2.5. Banh gia mile d9 h9i nh~p thi tntong djch v1:1 tai chinh Vi~t Nam ................... 35

2.3. Thoi cd va thach thilc khi tie"n hanh tl! do hoa djch v1:1 tai chinh ................................. 37
2.3.1. Nhii'ng 1<;Ji ich cua qua trlnh tl! do h6a djch Yl:l tai chinh .................................... 37
~ Nang cao cha't 1u<;:~ng ho~t d()ng, hoan thi~n cac chu thS va phat triSn 6n djnh

nganh djch Yl:l tai chinh ...................................................................................................... 37
""'
,.,>~
;: 1·"

r T-ang Cuvng
p h"an p h""·
01 nguon
~:~C h""
lttU qua ..................................................... . 38
?

~ Duy trl h~ thO'ng chinh sach Ianh m~nh .......................................................... 38

~ Thuc dffy tang tru'Cing kinh te"........................................................................... 38


---------------------------------------

IV
2.3.2. Thach thuc cua qua trlnh tl}' do h6a cac djch Vl;l ati chinh ................................. 39
)o>

Chinh sach di~u h~tnh va giam sat cua Chinh phu ........................................... 39

"'
A"
1uan c h uyen
,R
,..,
, M""
at can d"""'
01· cua cac d'ong von
quoc
te,..,....................................... . 39

?

A

,

A

"'
"" c hu• quyen
;, ki n h t""
"" g1a
. ..................................................................... . 40
, M at
e quoc
""S1}' yeu
A"
k'em cua
• cac
' to.:! c h•-;.
'• c h'm h tfong nuvC
,,.A ........................................... . 40
r
uC tal

CHlfONG 3. CAC GIAI PHAP CHOvAN DE TV DO HOA DJCH Vl.J TAl CHINH (J
vmT NAM TRONG TIEN TRINH GIA NII!P WTO ...................................................41
3.1. Mt.Ic tieu cac giai phap cho tie'n trlnh tl}' do hoa cac djch Vt.I tai chinh (J Vi~t Nam .. .41
3.2 . Noi dung cac giai phap .............................................................................................. 42
3.2.1 Hoan thi~n moi tn.tong phap 1y trong di~u ki~n tl}' do hoa djch Vl;l tai chinh ...... 42

3.2.2. Tang cu'ong cac bi~n phap ki~m soat nh~m 6n djnh n~n kinh te' vi mo ........... .43
3.2.3. Nang cao nang 1l}'c c~nh tranh cua cac chu th~ cung ca'p djch Vl;l tai chinh trong
nu'IJ'c ................................................................................................................................... 44

- tlem
. ;, 1l}'c ta1
' . c h'Inh .................................................... .:................... .. . 44
,""'" G"1a tang
"'
, £) a

d ~ng h oa' cac
' san
? p h;!
'. ch'm h cua
? cac
' c h?u t h;!
am d"!C h Vt.I ta1
e ..................... . 46

~ Hi~n d~i h6a cong ngh~ cua cac t6 chuc cung ca'p djch Vl;l tai chinh ........... .4 7
~

E>ao

t~o

d()i ngii can bo ................................................................................ 48

~ E>ffy m~nh cong tac Marketing va xay dl}'ng thu'dng hi~u cho cac san phffm

djch Vl;l tai chinh ................................................................................................................ 49
3.2.4. Xay dl}'ng m()t 1Q trlnh tl}' do h6a djch Vl;l tai chinh phu hc;1p .............................. .49
Ke't 1u~n

Danh ml;lc cac tu vie't Hlt tie'ng Anh
D~nh mt.Ic cac tu vie't Hh tie'ng Vi~t
T~i li~u

tham khao


v

'

?

'A

LOIMOBAU
I. TiNH CAP THIEr
Hqi nh~p qu6c te nh~m tranh thu ngu6n hfc tu ben ngoai d~ ph1,1c v1,1 cho chien lttqc phat
tri~n kinh tela xu hu'ong ta't yeu d6i voi cac nu'oc dang phat tri~n va cac nu'oc c6 n~n kinh
te chuy~n d6i. E>i ciing xu huang nay, Vi~t Nam dang xuc tien cac vong dam phan gia
nh*p WTO vao nam 2005. Mqt trong nhii'ng nqi dung quan trc,mg vua phuc t~p, vua d~t ra
nhi~u thach thuc, d6 la tlf do h6a dich v1,1 tai chinh trong khuon kh6 GATS. Day Ia va'n d~
con ra't moi me, ca v~ m~t ly lu~n va thlfc ti€n, d6i voi chung ta. Do d6, yeu du d~t ra
hi~n nay cho Vi~t Nam dn c6 nhii'ng nghien cU'u toan di~n v~ qua trlnh tlf do h6a dich v1,1
tai chinh trong khuon kh6 GATS da trC1 nen vo ciing ca'p thiet.

II. Ml)C DICH NGHIEN CUU
Voi nh~n thuc tren, d~ tai: Tt! Do H6a Dich V\1 Tai Chinh Kinh Nghic%m Tu M()t Sfi
NtiO'c Va Ghii Phap Cho Vi~t Nam Trong Tie'n Trinh Gia Nh~p WTO khong ~goai
m1,1c dich du'a ra ly lu~n co ban v~ qua trlnh tlf do h6a dich v1,1 tai chinh theo quan di~m
WTO. £>6ng thoi tren co sd phan tich kinh nghi~m tlf do h6a dich v1,1 tai chinh C1 ChiLe,
Han Qu6c va Malaysia, ciing nhu' can cu thlfc tr~ng thi tru'ong dich Vl,l tai chinh Vi~t Nam
d~ xua't giai phap nh~m thlfc hi~n thanh cong tien trlnh tlf do hoa dich v1,1 tai chinh C1 nttoc
ta.

III. DOl Tu'<)NG NGHIEN cuu v APHAM VI NGHIEN CUu
£>6i tttqng nghien cU'u chu yeu Ia dich v1,1 tai chinh, tlf do h6a dich v1,1 tai chinh, c1,1 th~ cac
dich Vl,l bao hi~m, dich Vl,l ngan hang va mqt s6 dich Vl,l khac, CaC di~U khoan trong khuon
kh6 cua GATs, ... qua d6 tha'y du'qc m6i lien h~ giua nhi~u linh VlfC khac nhau nhu': Jich stl'
kinh te, kinh te qu6c te, tai chinh qu6c te, cac hi~p dinh, cac van ban ho~t dqng, ...
v~ ph~m vi nghien cU'u chu yeu mqt s6 qu6c gia tren the gioi, tr<;>ng di~m la cac mtoc: Chi

Le, Malaysia va Han Qu6c, va tlnh hlnh thlfc te t~i Vi~t Nam.


VI
"

K

?

IV. CAC KET QUA D~T Du'(1C
Trang chttdng m()t chung toi da dtta ra nhftng ly lu~n th6ng nha't v~ dich Vl;l tai chinh va h~
tho'ng phan nganh djch v1;1 tai chinh theo GATS. B

nghia chung nha't v~ tt! do h6a djch Vl;l tai chlnh. Ben q.nh d6, trong ph~n nay cling d~ c~p
de'n cac ffiUC dQ cam ke't V~ md c\i'a thj tru'ong djch Vl;l tai chfnh Va nghia Vl;l thlfc hi~n cac
cam ke't d6 cua cac quo'c gia thanh vien nh~m tlf do h6a djch Vl;l tai chinh trong khuon kh6
GATS.
Chttdng hai, d~ tai t~p trung phan tich kinh nghi~m qua trlnh tt! do h6a djch v1;1 Uti chinh d
ChiLe, Han Qu6c va Malaysia c6 y nghia thlfc tien vo cung quy gia cho Vi~t Nam khi
thl;lfc hi~n tie'n trlnh nay. Kinh nghi~m tit cac nttoc cho tha'y vai tro d~c bi~t quan tn;mg cua
slf 6n djnh n~n kinh te' vi mo do'i voi qua trlnh tt! do h6a djch v1;1 tai chlnh, cling nhtt trlnh
tt! tt! do h6a djch v1;1 tai chlnh n()i b9 de'n ben ngoai va yeu c~u gia tang cac bi~n phap
ki6m soat (nha't la cac bi~n phap ki~m so at gian tie'p) d~ 6n djnh ngu6n vo'n qu6c te'.
Trnttoc ta hi~n nay. Qua d6 tha'y du'c;fc nhftng m~t con t6n tl;li va cac httong tich clfc dn phat
huy.
Tit nhii'ng cd sd ly lu~n trong chttdng m()t ke't hc;fp voi cac kinh nghi~m cua cac nttoc va
nhftng mm~t sO' giai phap nh~m phat tri~n thi trttong djch v1;1 tai chinh trong giai do<;1n toi dlfa tren
tlnh hlnh thtfc te' d Vi~t Nam va bai h<;>c tit cac nttoc tren the' gioi, d6ng thoi cac httong di
nay d~u dlfa tren quan di~m cua E>ang va Nha nttoc ta.

VI. PHu'dNG PHAP NGHIEN CUu
Tntmg d~ tai da sii' d1;1ng cac phttdng phap nghien ctl'u nhtt phttdng phap duy v~t bi~n chtl'ng
va ljch sii', phttdng phap logic, phttdng phap phan tich, phttdng phap so sanh, phu'dng phap
truy c~p tit m<;1ng va cac van ban, chu trttdng cua Bang ...

v.'NOI DUNG evADE TAI
E>~ tai ngoai ph~n md d~u va ke't lu~n c6 b6 c1;1c g6m 3 chttdng:
Chudng 1: Tdng quan v€ djch v~ tai chfnh va tT! do h6a djch v~ tai chfnh trong
khuon kh6 GATS
Chudng 2: Kinh nghi~m tT! do h6a djch v~ tai chinh tit mi}t sd nuac va thf!c trt:~ng thj
tru(Jng djch v~ tai chinh Vi~t Nam

a

Chudng 3: Cdc gidi phap cho vdn
tie'n trinh gia nhgp WTO.

di tT! do h6a djch

v~ tai chfnh

a Vi~t Nam trong


VII

""

?

DANH MUC
. CAC BANG

Bang 1: Chi Le - T~li san cua cac t6 chuc tai chlnh nam 1996 .............................. 11
Bang 2: Malaysia -tai san cua cac t6 chuc tai chlnh nam 1987 va 1996 ............. 15
" h'ang cho nen
~ kinh te
""' ......................................................... 25
B ang 3 : T"m d\}ng ngan
?

Bang 4: Thi phfin cua cac ngan hang (J Vi~t Nam ( cu6i nam 2000 ) ..................... 33

.-


VIII

,

,:?

,,..

DANH Ml)C CAC BIEU DO

·~ d;:: 1 T~
.;::: gu1
?·
~
'
d1;1ng ............................................................. . 24
B lttu
o : ong tlen
va' tong
tm

Bi~u d6 2: Doanh thu phi bao hi~m nhan thQ tren thi tntong Vi~t Nam ................ 27
Bi~u d6 3: Ty I~ an to~m v6n ciia cac Ngan Hang Thu'dng Ml,li Qu6c Doanh Vi~t

Nam ......................................................................................................................... 29

.~ d;::
. hI'.
?
h"~ th""
B 1eu
o 4 : M,uc sm
C11 cua
ong ngan h'ang ......................... ;........................ . 30
A

Bi~u d6 5: Doanh thu phi bao hi~m ....................................................................... 32
Bi~u d6 6: TcSng khO'i Ittqng giao djch 2002- D6i tu'qng nha d~u tu' ..................... 36


IV~
'

•

IlA

HNIHJ
~

IV~
'
I

VAHNJH~

fl~ !lNO~

1

l'


1

WORLDTRADE
ORGANIZATION

~)

~

~
"' DICH
CHUONG 1. TONG
QUAN VE
VU TAl CHINH VA Tlf DO HOA
DICH vu TAl CHINH TRONG TIEN
TRINH GIA NHAP WfO

.

.

'-

.

.

.

.

A

1.1. Dich vl}. tai chinh
1.1.1. Dich Vl}. tai chinh Ia gi ?

Di~h V\1 tai chinh bao ham nhi€u Iinh vrf.c da dl;lng va phuc tl;lp. B~ hinh thanh qui t~c
ung xu chung v€ quan h~ thu'dng ml;li dich V\1 trong cac nu'(jc thanh vien, T6 chuc
thtltdng ml;li the' gi(ji (WTO) da dua ra khai ni~m dich V\1 tai chinh:

Dich v~ tai chinh la bdt kY djch v~ nao mang bdn chdt tai chinh, duc;c mqt nha cung cap
diah v~ tai chinh cung cdp. Djch v~ tai chinh bao g6m mqi djch v~ bdo hiim va djch v~
lien quan tlfi bdo hiim, mqi djch v~ ngan hang va djch v~ tai chinh khac (ngogi trli bdo
hiim).
Khai ni~m dich vv tai chinh cua WTO du'qc h~u he't cac quo'c gia thanh vien thong qua
trong hi~p dinh chung v€ thu'dng ml;li va dich V\1 (GATS).V€ m~t ngu6n go'c, khai ni~m
dich V\1 tai chinh du'QC xay dl:f.ng tren Cd SO phan tich qua trinh V~n d{)ng CUa cac dong
tai chinh trong n€n san xufft xa h()i, tit ngu'C1i cung tai chinh de'n ngu'C1i c~u tai chinh.
Trbng qua trlnh nay ngu6n tai chinh luan chuy~n voi ba hlnh thuc: (i) Gian tie'p qua
trung gian tai chinh, (ii) Trrf.c ti~p khong qua moi gi(ji va (iii) Trrf.c tie'p qua moi gidi.

Phudng Thuc Cung Ca'p Ngu'on Tai Chinh Trong Xa H()i

Tru'C1ng hqp ngu6n tai chinh luan chuy€n gian tie'p qua trung gian tai chinh va luan
chhy€n trl:f.C tie'p qua trung gian moi gi(ji, cac trung gian nay Iffy ngu6n tai chinh lam
hang hoa cho hol;lt d()ng kinh doanh cua minh. Nhu v~y, hol;lt d()ng kinh doanh cua cac
trung gian nay la kinh doanh dich V\1 v(ji hang hoa la ngu6n tai chinh.
Tom ll;li, cac hol;lt d()ng giao dich tai chinh duqc thl:f.c hi~n theo phu'dng thuc luan
chuy€n qua cac trung gian (bao g6m ca trung gian tai chinh va trung gian moi gidi)
du'qc gQi la dich V\1 tai chinh. Ngoai ra, theo WTO cac hol;lt d()ng co tac dl;1ng thuc d~y
qua trinh luan chuy~n cac ngu6n tai chinh nhu' dich V\1 thanh toan, tu' vffn tai chinh, xe'p
hl;lhg tin nhi~m ... ciing du'qc xem la dich vv tai chinh.


2

1.1.2. Phan lo~i dich V\1 tai chinh: Theo WTO dich v1;1 tai chinh bao g6m:
a. Djch Vl;J. bao hiim va cac dich Vl;J. co lien quan: Dich Vl;l bao hi€m nhan thQ, bao
hi€m tai n~n Va bao hi€m y te'; dich Vl;l bao hi€m phi nhan thQ; dich Vl;l tai bao hi€m va
nhtt<;1ng bao hi€m; dich Vl;l htS tr<;1 bao hi€m (bao g6m trung gian moi gioi Va d~i ly bao
hi€m).
b. Djch Vl;J. ngan hang va cac dich Vl;J. tai chinh khac (tru bao hiim): Nh~n ti€n
gii'i va cac quy c6 th€ hoan l~i tu cong chung; cho vay cac lo~i. bao g6m, nhttng khong
gie1i h~n d, tin d1;1ng khach hang, tin d1;1ng bao lanh, thue mua va tai tr<;1 cac giao dich
thttong m~i; dich v1;1 cho thue tai chinh; dich v1;1 thanh toan va chuy€n ti€n; bao lanh va
cam ke't; giao dich cho minh ho~c cho khach hang, tren thi trttong chung khoan, thi
trdong h6i doai ho~c cac thi trttong tttcJng tlf nhtt cac cong Cl;l sau day: Cac cong Cl;l cua
thi trttong ti€n t~ (sec, h6i phie'u, chung nh~n ti€n gii'i. ..), ngo~i h6i, cac san phffm phai
sinh bao g6m, nhttng khong h~n che' d quy€n ban giao sau va quy€n mua ban c6 phie'u,
ty gia h6i doai va cong Cl;l lai sufit bao g6m cac san phffm nhtt thoa thu~n ty gia h6i
doai va ty gia mua ky h~n. chung khoan c6 th€ chuy€n nhtt<;1ng, cac cong c1;1 c6 th€
chuy€n nhtt<;1ng va cac tai san tai chinh, bao g6m ca vang thoi, tham gia phat hanh cac
lo~i chung khoan, bao g6m bao lanh phat hanh va d~t ch6 nhtt m()t d~i ly (ca cong va

ttt) va cung ca'p cac djch v1;1 lien quan toi nhfi'ng va'n d€ d6, trung gian ti€n t~; quan ly
tai san, vi dl;l quan ly d~u ttt ti€n m~t va d~u ttt gian ti€p, ta't ca cac hinh thuc quan ly
v6n d~U tU', quan ly quy htcJng httu, dich Vl;l cfit gifi' tai san Va djch Vl;l tin thac; djch Vl;l
gi4i quye't va thanh toan cac tai san tai chinh, bao g6m chung khoan, san phffm phai
Si!lh, Va cac cong Cl;l CO th€ chuy€n nhU'<;1ng khac; d~ch Vl;l tU' vfin va tai chfnh phl;l khac
lien quan toi ta't ca cac ho~t d()ng khac dtt<;1c li~t ke t~i Di€u IB cua tai li~u
MTN.TNC/W/50, bao g6m tham chie'u va phan tich tin d1;1ng, nghien cU'u va ttt va'n v€
d~u ttt gian ti€p, trlfc ti€p, ttt va'n v€ mua l~i va chie'n lu'<;1c, co ca'u l~i cua cong ty; cung
ca'p va chuy€n giao thong tin tai chinh, xii' ly dfi' li~u tai chinh va ph~n m€m c6 lien
quan do nha cung cfip thlfc hi~n Va cac dich Vl;l tai chinh khac.
c. Cac dich v1;1 tai chinh khac

1.2. Vai tro ctia thj trucmg dich v1;1 tai chinh do'i vm srf phat triin ctia n'en kinh te'
quo'c dan
Dich Vl;l tai chinh Ia xu'cJng s6ng cua n€n kinh te' hi~n d~i. Kh6 c6 th€ nghi du'<;1c m()t
ho~t d()ng kinh te' nao, ngo~i trU' cac ho~t d()ng chu ye'u nAm ngoai n€n kinh t€, sii' d1;1ng
ti€n t~ rna khong phl;l thu()c nhi€u vao cac dich Vl;l tai chinh. Do d6, dich Vl;l tai chinh
giil' vai tro d~c bi~t quan trQng trong n€n kinh te'. V oi tac d()ng thuc dffy qua trinh luan
chuy€n cac ngu6n tai chinh, thi trttong dich v1;1 tai chinh da g6p ph~n dffy nhanh qua
trinh san xua't va tai san xua't xa h()i, t~o ti€n d€ cho tang tru'dng kinh te'. M()t so' vai tro
d~c trU'ng th€ hi~n t~m quan trQng cua thi trttong dich Vl;l tai chfnh:
1.2.1. Nganh dich v1;1 tai chinh Ia m{)t nganh kinh te'Ion
Dich v1;1 tai chinh t~o nen m()t nganh Ion m~nh va khong ngung phat tri€n trohg h~u he't
cac n€n kinh te' ca phat tri€n cling nhu' dang phat tri€n. Ti trQng cua nganh dich Vl;l tai
chinh trong GDP, cling nhu' ti 1~ t~o vi~c lam dang ngay cang gia tang. Ch~ng h~n.


3
htqng nhan cong trong ngfmh nay chie'm tu khmlng 3% tdng h,tc htqng lao dong t(J.i
Phap, Canada, va Nh~t Ban toi 5% nhu' t~i Singapore, Th1,1y Si va Hoa Ky. Tu nam

1970 de'n 1995, ty 1~ nhan cong trong nganh dich v1,1 tai chinh trong tdng lao d<)ng tang
khoang 25% va 100% d nhii'ng nu'oc nhu': Canada, Phap, Nh~t, Singapore, My ... Trong
khi d6, gia tri gia tang dong g6p vao GDP da tang dang k~ trong thoi ky 1970-1995.
T~i cac nu'oc phat tri~n ti 1~ cua dich Vl,l tai chinh trong GDP khoang 2-4% trong nam
1970 de'n giii'a nhii'ng nam 90 da tang len 7,3% d6i voi My va 13,3% d6i voi Th1,1y SI.
Do t~m quan tr<.mg ngay cang Ion nhu' v~y cho nen vi~c xay d1,1'ng m<)t n~n tfti chinh
hil$u qua la 11u tien hang d~u cua tfft ca cac qu6c gia.

1.2.2. Thuc ddy nftng cao tie't ki~m, t~p trung va d'ftu hi vo'n
Sl,l' phat tri~n cua thi tru'ong dich Vl,l tai chinh t~o ra hang lo~t san ph~m tai chinh. Tinh
da d~ng V~ lo~i hlnh san ph~m dich Vl,l tai chinh t~O di~U kic$n thu hut m<;>i ngu6n v6n
t~m thoi nhan r6i vao tie't kic$m duoi m<;>i hlnh thuc khac nhau nhu d~u tu' vao c6 phie'u,
trai phie'u, gii'i tie't ki~m ... N6i each khac, thi tru'ong dich Vl,l tai chinh da g6p ph~n nang
cao tie't ki~m du'oi m<;>i hinh thuc cua cac t~ng lOp dan eli, cac t6 chuc kinh te' xa hoi,
d6ng thoi cac ngu6n v6n nho le trong n~n kinh te' du'qc tich t1,1, t~p trung thanh nhii'ng
quy tai chinh Ion ph1,1c v1,1 nhu c~u d~u tu' dai h~n, qui mo Ion trong n~n kinh te'. Ngoai
ra, thong qua thi tru'ong dich v1,1 tai chinh, cac t6 chuc kinh te', doanh nghic$p, doanh
nhan d~ dang tim du'qc ngu6n tai chinh voi chfft luqng va chi phi phu hqp nhu c~u dffu
tu' san xufft cua minh bilng nhi~u kenh cung cffp khac nhau. Ben c~nh ngu6n v6n chu sd
hii'u, v6n vay ngan hang truy~n thO'ng, con c6 th~ huy d<)ng v6n qua thi tru'ong chung
khoan, huy d<)ng tu cac t6 chuc bao hi~m. .. Vic$c tie'p c~n voi ngu6n v6n thu~n lqi se
giup d~y m~nli ho~t d<)ng dffu tu' phat tri~n san xufft kinh doanh "trong n~n kinh te'. Vai
tro thuc d~y nang cao tie't ki~m, t~p trung va dffu tu' v6n Ia vai tro cd ban, quan tr<;>ng
nhfft. Voi vai tro nay, thi tru'ong dich v1,1 tai chinh da huy d<)ng tri~t d~ m<;>i ngu6n v6n
ti~m nang trong xa h<)i cho qua trinh d~u tu' phat tri~n kinh te'.

1.2.3. Nftng cao hi~u qua d'ftu tti
Sl,i v~n dong cua cac ngu6n llfc tai chinh thong qua thi tru'ong dich Vl,l tai chinh se du'<;!c

phan bd theo tin hi~u v~ tinh hi~u qua cua thi tru'ong. Do d6, nhii'ng nganh, nhii'ng linh

VlfC nao ho~t d<)ng th~t Slf CO hic$U qua moi du'QC chu tr<;>ng d~U tu' va ngay cang phat
tri~n theo yeu cffu cua thi tru'ong, cua xa h<)i. Tren cd sd tl,l' danh gia cac cd hoi d~u tu',
giam sat qua trlnh luan chuy~n va sii' dl,lng cac ngu6n h,tc tai chinh cua cac chu th~
cung ca"p djch v1,1 tai chinh, hic$u qua sii' d1,1ng cac ngu6n llfc tai chinh se tang len. N6i
each khac, tin hic$u v~ tinh hic$u qua cua thi tru'ong la can cu khach quan dam bao slf
phan bd cac ngu6n llfc tai chinh m<)t each t6t nhfft.

1.2.4. Phftn bin va giam thiiu rui ro
Nhtt dad~ c~p. thi tru'ong djch v1,1 tai chinh bao ham nhi~u linh vlfc da d~ng. Cung voi
Slj phat tri~n CUa n6, nhi~U san ph~m djch Vl,l tai chinh da Va dang hinh thanh Va phat
tri~n. Cac lo~i hlnh djch Vl,l tai chinh nay c6 muc do rui ro khac nhau tu rui ro thffp de'n
rui ro cao. St! t6n t~i cac muc d<) rui ro nhu' v~y t~o ra nhi~u kha nang ll,l'a ch<;>n cho ca
cac chU th~ cung cffp djch Vl,l tai chinh Va cac khach hang tham gia cung m<)t luc VaO
nhi~u lo~i hinh dich Vl,l tai chinh khac nhau. £>i~U nay Se giup tranh du'QC rui fO khi chi


4

.

sii' d1,mg m()t lo~i dich v~ duy nha't. Chung ta hay xem xet h~mh vi d~u tu' cua m()t ca
nhan c6 ti€n vo'n t~m thoi nh~m r6i. Thay vl chi c6 th€ gill tie't kic$m ngan hang, nho sl,l'
phat tri€n cua thi tru'ong chung khoan, hQ c6 th€ tham gia d~u tu' tren thi tru'ong chung
khoan dudi nhieu hlnh thuc nhu' d~u tu' trai phie'u chinh phu, trai phie'u doanh nghic$p,
c5 phie'u, tham gia d~u tu' vao he$ tho'ng cac quy d~u tu'... Do d6, trong tru'ong hm()t so' rui ro do'i vdi m()t so'lo~i dich v~ tai chinh nha't dinh (nhu' m()t ngan hang hi pha
san), ca nhan nay se khong hao gio hi ma't vo'n hoan toan rna chi hi thic$t h~i m()t ph~n
hol}c th~m chi v§:n thu du'Qc l<;1i nhu~n do cac khoan d~u tu' vao cac lo~i djch v~ tai
chinh khac mang l~i.

1.2.5. Nang cao hi~u qua cong bic quan ly vi mo n'en kinh te' ciia nha mi6'c
Vdi Sl,l' hlnh thanh va phat tri€n cua thi tru'ong djch v~ tai chinh, nha nu'dc c6 du'QC m()t
cong Cl,l quan ly kinh te' hic$u qua. Nhung quy lu~t cua thj tru'ong se lam thay nha nu'dc
trong vic$c di€u chinh tung ye'u to', tung thanh ph~n ho~t d()ng. Gio day, thong qua thj
tntong djch v~ tai chinh va m()t so' thj tru'ong dl}c thu trong thi tru'ong djch v~ tai chinh
nhu' thi tru'ong tien tc$, thi tru'ong chung khoan ... nha nude thl,l'c hic$n qua trlnh di€u tie't
mang tinh djnh hu'dng cho toan h9 n€n kinh te' xa h()i m()t each gian tie'p tren t~m vi
mo. Tu d6 cong tac quan ly n€n kinh te' trd nen hic$u qua, tranh tlnh tr~ng dai tay
khong h
1.2.6. Lanh m~nh h6a n'en tai chinh quo'c gia

Thi tru'ong dich

v~ tai chinh cung ca'p nhi€u san phgm dich v1,1 mang tinh dinh huang,

giam sat nhu' tu' va'n tai chinh, danh gia muc d() tin nhic$m ... Nhung djch v~ nay se g6p
phffn dem l~i sl,l' lanh m~nh cho n€n tai chinh quo'c gia. Hdn nua, thong qua sl,I' v~n hanh
cua thj tru'ong djch v~ tai chinh, nhung t5 chuc c6 n€n tai chinh ye'u kern thie'u minh
h~ch se nhanh chong du'Qc phat hic$n. Do v~y, h~n che' du'Qc nhi€u khoan tin d1,1ng xa'u
trong nen kinh te', m()t trong nhung nguyen nhan gay ra tlnh tr~ng d~ d5 vo trong he$
tho'ng ngan hang. Trong moi tru'ong ho~t d()ng c6 tinh ky lu~t cao va nghiem ngl}t nhu'
v~y, cac t5 chuc kinh te' hiit hu()c phai tuan thu nhung nguyen til:c tai chinh chung va
luon gill' trong s~ch tlnh hlnh tai chinh cua mlnh. St! minh h~ch trong va'n d€ tai chinh
cua tung t5 chuc kinh te' la di€u kic$n tien quye't cho sl,l' lanh m~nh nen tai chinh quo'c
g1a.

1.3. Ttf do h6a ()lch VQ tai chinh
1.3.1. Khai quat chung v'e ttf do h6a ()lch VQ tai chinh

•

Nhung n5 ll,l'c cho qua trlnh tl,l' do h6a da xua't hic$n tu cuo'i nhung niim 50. D~u tien Ia
thoa thu~n ROMA ky ke't niim 1959 da du'a ra nhung nguyen til:c v€ tl,l' do h6a chuy€n
dich cac dong vo'n trong khuon kh5 Lien Hic$p Chau Au, ke' tie'p B9 lu~t tl,l' do hoa cac
dong vo'n du'Qc cac nude trong t6 chuc OECD thong qua niim 1961, song chi de'n cuo'i
nhung nam 70 moi c6 nhung hu'oc di tich cl,l'c theo hu'dng tl,l' do h6a. Ngay nay, trong ho'i
canh h9i nh~p kinh te' quo'c te' cao d(), xu hu'dng tl,l' do h6a da trd thanh ta't ye'u d nhi€u
linh vl,l'c nhu' tl,l' do h6a thu'dng m~i. tl,l' do h6a tai khoan vang lai, tl,l' do hoa tai khoan
v6n ... Dl}c hic$t, qua trlnh tl,l' do h6a djch v~ tai chinh dang dl}t ra nhi€u va'n de gay tranh
lu~n. V~y tl,l' do hoa dich v~ tai chinh la gl?


5
Tl! do h6a dich v~ tai chinh la vi~c x6a bo nhilng qui dinh, nhilng rao can phap ly
nhdm tifn tm vi~c khong ht;m cht vi sf! thiet lfjp cac chu thi cung cdp dich v~, sd
lul/flg dtch v~ tai chinh duqc cung cdp va nguyen tdc binh ddng giua cac chu thi vm
,nhau.
Tl! do h6a dich v1,1 tai chinh t6n t~i du'oi nhieu muc d<) khac nhau, bao g6m tl! do h6a
n<)i b<) va tlf do h6a ben ngoai. Trong d6, tlf do h6a ben ngoai thu'ong du'bdi kha nang cho phep "nh~p kh~u" nhfi'ng lTl! do h6a dich v1,1 tai chinh ben ngoai hay con gQi tlf do h6a thu'ong m~i dich v1,1 tai
chfnh d6ng nghia voi vi~c md cU'a thi tru'ong n()i dia, md r()ng c~nh tranh trong cac ho~t
d<)ng CUa cac chu th€ cung cffp dich Vl,l Va kha nang cha'm dll't: d6i Xd ve mc)t phap ly
giil'a cac lo~i hinh ho~t d<)ng trong va ngoai nu'oc. MC1 cU'a c~nh tranh doi hoi cho phep
cac chu th€ nu'oc ngoai ho~t d<)ng tren Hinh th6 qu6c gia (deu du'quyen thanh l~p), t~o cho cac chu th€ nay nhfi'ng dieu ki~n hoC;tt d()ng nhu' nhfi'ng chu
th$ trong nu'oc 1• Tuy nhien, di€u nay khong c6 nghia la cha'm dll't: mQi qui dinh hay
giam sat cac ho~t d<)ng cung ca'p dich v1,1. Tl! do hoa doi hoi phai tang cu'ong co sd h~
tffng qui che' va cac co quan giam sat. Chung ta bie't r~ng Wall Street la thi tru'ong

chung khoan Ion nha't the' gioi nhu'ng cfing l~i la thi tru'ong c6 qui dinh chc)t che nha't.
Trong khi d6, tlf do h6a dich v1,1 tai chinh n<)i b() l~i di kern voi qua trinh tu' nhan h6a t~o
ra slf da d~ng trong hinh thuc sd hfi'u. Tru'oc tl! do h6a, nha nu'oc n~m gifi' toan b() h~
th6ng ngan hang va cac cong ty bao hi€m. Do d6, ngoai hinh thuc sd hfi'u nha nu'oc,
khong c6 m()t hinh thuc sd hfi'u nao khac. Qua trinh tl! do h6a du'a tdi slf song song t6n
t~i gifi'a khu vlfc nha nu'oc va khu VlfC tu' nhan. Ben c~nh cac ngan hang thu'dng m~i.
cong ty bao hi€m, dinh che' khac cua nha nu'oc, cac ngan hang thu'dng m~i c6 phffn, cac
cong ty bao hi€m, cong ty tai chinh duoi nhieu hinh thuc sd hfi'u khac nhau du'l~p. Ph~m vi ho~t d<)ng cua cac chu th€ cung ca'p dich v1,1 tai chinh nay cfing khong hi
h~n che'. Tu' nhan h6a C1 muc d() hcong cua tie'n trinh tlf do h6a n()i b().

1.3.2. Cac ye'u to' thuc diy ttf do hoa ~

Stf phat tri~n ciia nganh cong ngh~ thong tin

Slf phat tri€n cua nghanh cong ngh~ thong tin dang t~o nhieu kha nang trao d6i xuyen
bien gioi. Cac san ph~m thong tin dc)c bi~t la Slf ra doi cua Internet da g6p phffn giam
chi phi giao dich, cung ca'p them cac kenh moi cho cac giao dich thu'ong m~i va giam
cac hang rao d6i voi slf tham gia cua cac cong ty nho va xa xoi ve mc)t dia ly. Cac
doanh nghi~p c6 th€ lien h~ tren toan the' gioi. Nhfi'ng nghien cliu gffn day cho tha'y c6
hem 1200 ngan hang sU' d1,1ng dich Vl,l Web va 60% ngan hang t~i cac nu'oc OECD tie'n
hanh giao djch qua Internet vao nam 1999. Cac cong ty moi gioi dang cung ca'p djch Vl,l
moi gioi trlfC tuye'n cfing nhu' tie'p C~n CO Sd dfi' li~U thi tru'ong Va cac cong Cl,l quan ly
dffu tu' tinh vi qua m~ng. Chi tinh rieng d Hoa Ky c6 khoang 1,5 tri~u tai khoan moi
gidi tren m~ng va con s6 nay hang nam tang len tit 50% - 150% hang nam. Trong
nganh bao hi€m, nhieu cong ty b~t dffu sU' d1,1ng Internet lam kenh phan ph6i moi cho
1

Nl6 du<;1c g<;>i la nguyen t~c d6i xll' qu6c gia


6
cac san phftm cua mlnh. Mua ban bao hi~m dic$n til' dl;l' kie'n tang tu muc 0% (nam
1996) toi vai ty do la (nam 2000). Chinh vl v~y, l<;Ji ich tu vic$c cung ca'p d!ch V\1 tai
chinh qua mC;tng la ra't to IOn nhu'ng n6 lC;ti phl;l thu()c vao muc d() tl;l' do h6a cac d!ch Vl;l
tai chinh cua m6i m.toc. Do d6, chinh phu cac nu'oc dang dfty nhanh tie'n trlnh tl;l' do h6a
d~ ha'p thl;l cac l<;Ji ich nay.
~

Nhu diu xay dtfng nen titi chinh qu6c gia vfi'ng m~nh va hi~u qua

Chinh phu cac nu'oc ngay cang nh~n tha'y r~ng bao h9 khong phai la each t6t nha't thl;l'c
hi¢n ml;lc tieu v~ chinh sach. Do nhung can thic$p lam meo m6 th! tru'ong cua chinh phu,
cac ngu6n ll;l'c tai chinh phan b6 khong hic$u qua lam nay sinh nhi~u khoan tin dl;lng xa'u
d~n de'n nguy cd d~ d6 vd cho cac trung gian tai chinh. Trong khi d6, d~ phat tri~n kinh
te' doi hoi m()t n~n tai chinh vung mC;tnh, hii'u hic$u, cac th~ che' tai chinh dang tin c~y
nh~m cung c6 long tin cua ngu'oi tieu dung va gioi dffu tu', bu()c chinh phu cac nu'oc
pbai thl;l'c hic$n nhi~u cai each th! tru'ong theo hu'ong md cii'a. Nhfi'ng cai each theo
hu'ong nay giup cac qu6c gia ha'p thu nhi~u l<;Ji ich to lon. Di~u nay lam gia tang xu
hu'ong tl;l' do h6a tren phC;tm vi toan cffu.

1.3.3. Dieu ki~n tie'n hanh ttf do boa dlch vl}. tai chinh
Di~u chinh kinh te' Vl mo la di~u kic$n tien quye't cho qua trlnh tl;l' do h6a d!ch Vl;l tai

chinh. Tl;l' do h6a nganh d!ch V\1 tai chinh doi hoi m()t moi tru'ong kinh te' vi mo 6n d!nh
nh~m d€ ha'p thu dffy du l<;Ji ich. Nhfi'ng anh hu'dng tieu cl;l'c cua lC;tm phat, tham hl;lt ngan
sach trffm tr<;mg ho~c ty gia khong 6n d!nh d6i voi n~n kinh te' va nganh tai chinh se
du'<;Jc nhan len ga'p nhi~u lffn bdi cac lu6ng tai chinh qu6c te' chay vao khi tie'n hanh tl;l'

do h6a. Thoi ky chuy€n giao len m()t he$ tho'ng tai chinh thong thoang Ia d~c .bic$t quan
tr<;mg. Trong tru'ong h<;Jp tl;l' do h6a, nhung sai lffm v~ m~t chinh sach c6 th€ se gay ra
nhi~U tac hC;ti hdn SO VOi khi th! tru'ong d!ch Vl;l tai chinh COn dong cti'a va ni~m tin VaO
cd che' chinh sach mOi chua ro rang ding nhu' kinh nghic$m quan ly n~n kinh te' vi mo
con non not. Do d6, cam ke't quan ly kinh te' Vl mo qui cu hdn c6 vai tro ra't quan tr<;mg
dam bao sl;l' thanh cong cua tie'n trlnh tl;l' do h6a. Ben CC;tnh d6, n~n tai chinh qu6c gia
phai th~t sl;l' minh bC;tch va Ianh mC;tnh. Nhung nguyen Hie tai chinh phai du'<;Jc cac chu
th€ cung ca'p tai chinh tuan thu nghiem ng~t, ky lu~t tai chinh du'nghien cU'u cho ke't lu~n tl;l' do h6a dich V\1 tai chinh thu'ong du'thlfc hic$n tl;l' do hoa vic$c ki€m soat tai chinh d6i ngoC;ti (tl;l' do h6a tai khoan v6n), va Ia
cong doC;tn cu6i trong toan b() tie'n trlnh tl;l' do h6a n~n kinh te'. M()t qu6c gia khong g~p
phai va'n d~ nao khi cho phep tv do chu chuy€n cac lu6ng v6n dai hC;tn va ng~n hC;tn thl
c6:th€ tie'n hanh tv do h6a dich V\1 tai chinh.

1.3.4. Cac each tie'p c~n ve to'c dq ttf do boa dlch Vl}. tai chinh
Nhln chung khong c6 m()t trlnh tv tv do h6a dich Vl;l tai chinh chung cho ta't ca cac nu'oc.
Nhung khac bic$t v~ di~u kic$n kinh te' Vl mo, ml;IC tieu kinh te', muc d() phat tri€n v~ tai
chlnh, nang lvc ki€m soat cac thay d6i trong nhi~u llnh vl;l'c lien quan de'n qua trlnh tl;l'
do h6a cua chinh phu ... d~n de'n sv khac nhau v~ t6c d() tl;l' do h6a giua cac nu'oc. v~ cd
ban, c6 hai each tie'p c~n khac nhau v~ t6c d() tv do h6a:


7
~

Cach tie'p c~n nhanh

Cac ccli each sau r()ng v€ thi tntong se di€n ra d6ng lo~t, thi tntong dich Vl) tai chinh se
nhanh chong du'<;fc tl,l' do hoa hoan toan. Do do, cac l<;fi ich do qua trlnh nay mang l~i
som co ke't qua. Nhung ne'u co nhfi'ng tac d()ng ba"t l<;fi xay ra chinh phil se bi roi vao

tlnh tr~ng mfit ki€m soat d§n de'n nguy co khilng hoang cao.
~

Cach tie'p c~n oan oan

Theo each tie'p c~n nay, cac cai each sau r()ng se di€n ra ch~m, d() md cii'a thi tru'ong d
muc gioi h~n theo m()t 19 trlnh Cl) th€. Loj the' cila each tie'p c~n dffn dffn cho phep
chlnh phil ki€m soat du'<;fc cac tac d()ng do qua trlnh tl,l' do hoa mang l~i. Tuy nhien, no
l~i co nhu'<;fc di€m Ion nhfit d ch6 chinh phil co th€ trl hoan cac cai each thi tru'ong vl
m<$t s6lqi ich c1;1c b9 nao do.

1.4. Yeu c'au h()i nh~p va ttl do h6a dich vt;~ tai chfnh trong khuon kh· 1.4.1. Yeu c'au h()i nh~p ciia WTO
a. Trong cam ke't md cii'a thi tru'ong dich Vl) tai chinh, trir khi co quy dinh trong
danh m1;1c cam ke't c1;1 th€, cac thanh vien khong ban hanh them hay ap d1;1ng nhfi'ng
bi~n phap du'<;fc neu du'oi day dii d quy mo viing hay tren to~m lanh th6: H~n che' s6
lu'<;fng nha cung cfip dich Vl) tai chinh dii du'oi hlnh thuc quato theo s6ltt<;fng, nhfi'ng d()c
quy€n, toan quy€n cung cfip dich Vl) tai chinh ho~c yeu cffu dap ung nhfi'ng nhu cffu
kinh te'; H~n che' v€ t6ng gia tri giao dich v€ cac dich Vl) tai chinh; H~n che' v€ t6ng s6
cac ho~t d()ng tac nghi~p hay t6ng s6ltt<;fng dich Vl) tai chinh dffu ra tinh theo s6ltt<;fng
don vi; H(;l.n che' v€ t6ng s6 ngu'oi du'gc tuy€n d1;1ng trong lmh vlfc c1;1 th€ hay m()t nha.
cung cfip dich Vl) du'<;fc phep tuy€n d1;1ng va nhfi'ng ngu'oi cffn thie't lien quan trl,l'c tie'p Wi
vi¢c cung cfip dich Vl) tai chinh; Cac bi~n phap h~n che' hay yeu cffu phai mang m()t
hlnh thuc phap nhan nao c1;1 th€ hay lien doanh thong qua do nhii'ng nha cung cfip dich
Vl) tai chinh co th€ cung cfip m()t dich vu.
b. H~n che' vi~c tham gia dong gop v6n cila ben ngoai du'oi hlnh thuc ty 1~ % t6i
da s6 c6 phie'u du'<;fc phep niim gifi' ho~c t6ng gia tri d~u tu' nu'oc ngoai.
c. M6i thanh vien se danh cho dich v1;1 tai chinh hay nha cung cfip dich v1;1 tai
chfnh cua bfft ky m()t thanh vien nao khac Sl,l' dili ng() khong kern ph~n thu~n lQi hdn Slf
dat ng() voi nhii'ng di€u ki~n, di€u khoan va nhii'ng h(;l.n che' da du'<;fc thoa thu~n va quy

dinh tren danh ffil)C cam ke't Cl) th~ cila CaC thanh Vien do (quy che' d6i xfr qu6c gia).
d. Trli khi g~p tlnh hu6ng phai bao v~ can can thanh toan, m()t thanh vien se
khong ap d1;1ng h~n che' v€ thanh toan va chuy~n ti€n qu6c te' cho cac dich Vl) vang lai
lien quan toi cac cam ke't Cl) th~ cila mlnh.
e. M()t nu'oc thanh vien se cho phep ngu'oi cung cfip dich v1;1 tai chinh cila cac
nu'OC thanh vien khac du'<;fC du'a ra cac dich Vl) tai chinh moi tren lanh th6 cila mlnh.

f. M6i nu'oc thanh thanh vien se cho phep ngu'oi cung cfip dich v1;1 tai chinh tie'p
c~n h~ th6ng thanh toan bii trii do Nha nude di€u hanh va tie'p c~n cac th~ thuc ca'p v6n
va tai ca'p v6n trong qua trlnh kinh doanh thong thtfong.


.

-

.

-

d()ng. NBFis khong du'Qc coi Ia cac trung gian tai chinh nen khong hi h~n che'" v€ cho
vay, Hii sua't, ho~c ki€m soat khac cua Chinh phu do'i voi khu vrfc ngan hang va NBFis
3

Trich tlt sach Finance For Growth: policy choices in volatile world; Financial Services: allowing foreign
provision

8
g. M6i nttoc thanh vien se d~mh cho ngttoi cung ca'p dich Vl;l Uti chinh ciia ba't ky
nttoc thanh vien nao khac quy€n dtt<;1c thanh l~p va md r()ng ho~t d()ng trong lanh th6

ntt6c mlnh k€ ca vi~c mua l~i cac doanh nghl~p hi~n t~i hay m()t t6 chuc thttdng m~i.
h. Cac thanh vien cam ke'"t ding, trong nhti'ng trttong hthcllam bop meo dich Vl;l thtidng m~i, cac thanh vien Se tie'"n hanh dam phan nh~m d!nh
ra nhti'ng quy ta:c da bien cffn thie'"t d€ tranh nhti'ng tac d()ng b6p meo d6.

i. M6i thanh vien se tra IOi khong ch~m trc§ khi c6 yeu cffu cua ba't ky thanh
Vi~n nao khac v€ nhfi'ng thong tin Cl;l th€ v€ bcft ky bi~n phap nao ap d1,mg chung.

1.4.2. Nhiing phudng thuc h()i nh~p
Th!eo GATS c6 4 phttdng thuc h()i nh~p 2 dtt<;1c t6m ta:c qua bang sau:
Hi~n di~n cua Nha cung ca'p

Cac tieu chi khac

Nha cung ca'p dich v1;1 khong Dich Vl;l du'QC cung ca'p trong ph~m vi
hi~n di~n trong ph~m vi lanh lanh th6 cua thanh vien, tir lanh th6 cua
m()t Thanh vien khac.
th6 cua Thanh vien.
Dich Vl;l du'Qc cung ca'p ngoai ph~m vi
lanh th6 ciia Thanh vien, trong ph~m vi
lanh th6 ciia m()t Thanh vien khac, toi
ngttoi tieu dung dich Vl;l cua Thanh vien

Phu'dng thuc

,.,

CUNG CAP
QUA BIEN
GIOI

TIEU DUNG
NGOAI
~
LANHTHO

Nha cung ca'p dich v1;1 khong Dich Vl;l du'Qc giao trong ph~m vi lanh HreN DI~N
hi~n di~n trong ph~m vi lanh th6 cua Thanh vien, thong qua srf hi~n TRUONG
th6 cua Thanh vien
di~n thu'dng m~i cua nha cung ca'p.
M~I
Dich Vl;l du'Qc giao trong ph~m vi lanh HI~N DI~N
th6 cua Thanh vien, voi srf hi~n di~n CUA
Tlj
NHIEN
cua m()t trf nhien nhan
NHAN
?

'

B6n phu'dng thuc cung ca'p du'<;1c li~t ke trong cac Danh ml;lc cam ke't tu'dng U:ng voi phl).m vi cua GATs du'ke trong di€u 1.2

2


'
'

.

-------------------------------------

-----------------------

10
da tang nhanh chong til 1974- 1976. Thu hai, til nhfi'ng nam 1974, khi cac NBFis du'<}c
vay til nude ngoai da co m()t sl,l' "bung n6 ti€n vay qu6c te" vao rui cac cong ty phi tai
chinh", va de"n nam 1980 cac ngan hang cfing du'QC phep vay nu'dc ngoai. Va gio'ng nhu'
NBFis, nhfi'ng ki€m soat ye"u kern va thie"u v~ng ky lu~t thi tntong nhu': thong tin ngheo
nan v€ cac ngan hang va di€u ki~n tai chinh, sl,l' giam sat long leo cua cac chuyen gia,
chua gianh du quy€n ll,l'c cho cac chuyen gia va chua co du d()i ngfi chuyen gia giam sat
du'!:Jc dao t~o da d§:n cac NHTM de"n rui ro huy d()ng ti€n gii'i qua muc va thl,l'c ti€n cho
vay khong lanh m~nh.
Tu nhfi'ng ye"u t6 din ban v€ kinh te" vi mo (Ph1;1 l1;1c 1), sl,l' dd bo cac quy dinh tai chinh,
sl,l''giam sat ye"u kern, vi~c thie"u nang ll,l'c trong quan ly ngan hang c()ng them khung
hoang qu6c te" da d§:n tdi khung hoang ngan hang C1 ChiLe til 1981 - 1983. Vl v~y,
Clllnh phu da ngu'ng m()t so' CUQC cai each tru'dc day' h~n che" tai khoan v6n va tai qu6c
hfi'U hoa m()t so' ngan hang n()i dia. Nam 1982, chi con 1 ngan hang chinh thuc ho~t
d()ng, ty gia co' dinh da bi til bo, trong 3 thang d6ng Peso du'QC phep tha n6i va mfit gia
de"n 43%. Sau do, no du'<}c c()t ch~t vao d6ng Bola My. NHTW ChiLe da ngan can
khung hoang b~ng each born v6n vao h~ tho'ng ngan hang, cho ngttoi vay, mua l~i n<}
ngo~i t~ kho doi, tai co cfiu n<} ngo~i t~ C1 ty gia ttu tien. NHTW da can thi~p vao 13
ngan hang va 6 t6 chuc phi ngan hang. Sau cu()c khung hoang ngan hang, vi~c ki€m
soat ngo~i ho'i da dtt<}c ndi long dffn. Va de"n nam 1992, ty gia tham khao la ciia USD,
sau do Chinh phu da thie"t l~p ty gia tham khao dl,l'a vao gia tri gio ti€n t~ (bao g6m:
USD, DM, Yen Nh~t).
Do 6n dinh n€n kinh te" va thoat ra khoi suy thoai giai do~n 1982- 1985, ChiLe da l~i
b~t dffu tl,l' do hoa cac dich Vl;l tai chinh. Giai do~n tt! do hoa lffn thu hai nay da du'QC

damh dffu bdi n€n kinh te" vi mo 6n dinh hon va ki€m soat an toan ldn hon do'i vdi khu
vl,l'¢ tai chinh. Chi Le da t~o l~p cai rna ngay nay dtt<}c coi la cC1i rna nhfit va la m()t
trong nhfi'ng thi tntong tai chinh an toan nhfit My Latinh. Do v~y, ChiLe khong bi anh
hu'Cing nhi€u bdi CUQC khung hoang d6ng Peso Mehico vao thang 12 nam 1994, va
dong gop vao quan ly n€n kinh te" vi mo th~n trQng, hQp ly va co muc tie"t ki~m n()i dia
cao, di€n ra song song voi chfit lu'<}ng h~ tho'ng ngan hang va muc d() it ph1;1 thu()c vao
domg vo'n ng~n h~n.
Nam 1995, cac dich Vl;l tai chinh da chie"m ty 1~ 12,6% GDP va gia tang (1 muc trung
blnh hang nam Ia 7,2%. M~c du muc tang tru'dng cua chung thffp hon m()t chut so vdi
mlic tang tntdng cua GDP la 8,5% cua ChiLe vao nam do, cac dich Vl;l tai chinh dt!
kieb tang tntdng trong tu'ong lai. Muc tang tru'dng cac dich v1;1 tai chinh m()t phffn do bi
ran:g bu()c bdi lu~t yeu cffu phai d§u tu' 10% thu nh~p cua hQ vao Quy hu'u tri do tu' nhan
qmln ly (AFPs). Vao nam 1996, muc d() tie"t ki~m cua tu' nhan d~t 25%GDP, giup cho
dffy m~nh d§u tu' vao tai san co' dinh.
~

Cac t6 chuc tai chfnh lJ Chi Le

Khu vl,l'c tai chinh cua Chi Le hoi phan tan so vdi cac thi tntong mdi n6i My Latinh
khac. Vao nam 1994, tai san cua NHTM chie"m 62% trong khu vl,l'c tai chinh (d Brazil,
Mehico va Achentina tinh trung blnh tai san ngan hang chie"m 94% ). Thi tru'ong n<} va
tai san dSu phat tri€n t6t (1 ChiLe va tham nh~p vao ca khu Vl,l'C tu' nhan va khu vl,l'c


11
cong. d Chile cac quy hu'u tri, cac cong ty bao hiquan ly va di€u hanh. Vao cu6i nam 1996, c6 30 ngan hang va 3 NBFis Ci Chi Le
(Bang 1).

Bang l:Chi Le - Tai san ctia cac t6 chuc tai chfnh, 1996

,..,
so
% ctia tai san
hi(,1ng

1. NHTM tunhan
2. Ngan hang Nha Nuoc
3. Ngan hang nuoc ngoai
4. Ccic cong ty tai chinh tieu 5. Cac cong ty quan ly Qufhu'u tri
6. Cac cong ty bao hi7. Cac quy tlidng h6
8. Cac quy dffu tu nuoc ngoai

13
1
17
3
15
52
49
18

35,1
6,7
13,6
1,2
33,3
10,1
khong c6 s61il$u

khong c6 s61il$u

N gu6n: E/U 1997, ThiJi bdo tai chinh

Ka tit nam 1980, Chinh phil da ngling ca'p gia'y phep ho~t d()ng moi cho cac NHTM va
cac NBFis. Nhfi'ng nha kinh doanh moi tham gia vao thi trliong c6 thhang dang t6n t~i nao d6 d€ md thanh NHTM. B~c bil$t, Chi Le da dua ra Site lu~t 6004
v€ cac qui tile quan ly dffu tli nlioc ngoai va vil$c xii' ly d6i voi cac cong ty nlioc ngoai.

Ve nganhang
ChiLe c6 1 ngan hang Nha nuoc sCi hii'u- Banco del Estado, chie'm khoang 12% tai
sarrtoan b() kh6i ngan hang vao nam 1996 (SBC Warburg 1996). Ngan hang Banco del
Estado thlfc hil$n cac nghil$p Vl,l tai chinh va ngan hang cho Chinh phil va cling duquy€n c~nh tranh nhu m()t NHTM. Cong nghil$p ngan hang d Chi Le c~nh tranh ra't
m~nh me. Trlioc 1980, cac cong ty c6 xu huong thlfc hil$n kinh doanh voi m()t ngan
hang rieng le. Ngay nay, h<;> c6 xu huong quan he$ voi nhi€u ngan hang va llfa ch<;>n lo~i
ngan hang dlfa tren muc phi. Sl! c~nh tranh m~nh me trong ngan hang da lam cho muc
t~p trung tai chinh con tha'p, duqc do Iuong bfing s6 % tich tai san tai chinh duqc gam
giU Ci 5 ngan hang hang dffu. Song do nhi€u v1;1 sat nh~p va mua di ban l~i trong khu
vlfc ngan hang trong 2 nam qua, slf t~p trung tai chinh bitt dffu tang len. Nam 1996,
ngan hang Banco Satander Chile trd thanh NHTM Ion nha't d Chi Le va sang nam
1997, n6 bi thay the' bdi ngan hang Banco de Santiago. Do slf sat nh~p cila cac ngan
hatltg nen % tai san tai chinh trong t6ng tai san tai chinh cila 5 ngan hang hang dffu da
tang tit 49% (1994) len 62% 1997). Sl! t~p trung nay dua ChiLe ngang hang v€ chi s6
so voi cac nlioc nhli Canada va Australia.
Khu vlfc ngan hang Ci Chi Le duchd'c tai chinh. NHTW ho~t d()ng d()c l~p vao nam 1990, kilm soat chinh sach ti€n tl$,
c6 tn1;1c tieu chinh sach ban dffu, kilm soat l~m phat va 6n dinh gia tri ddng Peso. Chuc
nang NHTW g6m phat hanh ti€n, tai chie't kha'u, nghil$p v1;1 dlf trfi' va ki4

S~c lu~t nay khong doi hoi v~ quy~n cong dan Cl ChiLe dl'm doan thue muon ngu'oi nu'oc ngoai, khong h~n che'

sCI hrru nu'oc ngoai hay ho~t dong

(I

ChiLe trong linh Vlfc d~ch V\} tai chinh.


12

e

Chinh phu khong cho phep ngan hang tdng hhang nam 1994, cac ngan hang khong du'(k~ ca phat hanh ntu') thong qua chi nhanh, cac hang cong nghi~p du'Cac chi nhanh chie'm 11% trong tdng lai ngan hang vao nam 1995 ( nam 1987 chi c6
1%).
Vao nam 1996 a ChiLe trong 30 NHTM thi c6 17 ngan hang do nu'oc ngoai ki~m soat
va chie'm 24% tdng tai san trong khu vrfc ngan hang, nhu'ng n6 chi chie'm 14% ti€n vay,
14% tai san va 19% lai rong trong cong nghi~p ngan hang. Con cac ngan hang noi d!a
chie'm de'n 62% tai san ti€n v6n, 71% ti€n vay, 67% chung khoan va 62% lai khu vrfc
ngan hang. Ngan hang trong nu'oc va nu'oc ngoai d€u phai mua 1 ngan hang dang t6n
t(;li d~ tham gia vao th! tru'ong.
Ngay nay, h~ tho'ng ngan hang ChiLe ho(;lt dong ra't to't. Bi€u d6 du'nha't Ia khuon khd chinh sach tinh vi: minh b(;lch h6a cac bao cao tai chinh, phan lo(;li
chijt che cac khoan vay, ki~m soat nghiem ng~t cac khoan vay cua cac ben lien quan;
thll' hai v€ ngu6n vo'n thi ra't d6i dao du'

tren 10% Ia tieu chi d~ ho(;lt dong quo'c te'; thu ba v€ tinh c(;lnh tranh ra't cao, co it nha't 5
t6 chuc tai chinh lanh m(;lnh; cuo'i cling, cac tieu chufin bao cao ch~t che: it ch~m tr€
trong tinh toan muc drf trii' cac khoan vay xa'u qua 90 ngay phai bao cao, cac khoan vay
phai co the' cha'p, cd sd du li~u du'
Bao hiim va h~ thO'ng hliu tri
I

Nam 1996, co 23 cong ty thrfc hi~n chao moi bao hi~m chung va 31 cong ty du'bao hi~m nhan th<;> d Chi Le. Tai san va drf trfi' du'60% vao nam 1994-1996, d(;lt tdng cong 7,9 ty USD vao cuo'i nam 1996. Voi muc trung
binh la 3,1% thu nh~p du'tieu v€ bao hi~m tinh theo d§u nguoi cao hdn so voi ngu'oi dan Mehico, Brazil va
Achentina. Cac cong ty bao hi~m du'Law), nam 1979, d~t ra yeu c§u to'i thi~u v€ vo'n va di€u chinh d§u tu'. Cac cong ty bao
hi~m co th~ khong d§u tu' hdn 10% drf trii' cua h<;> trong chung khoan phat hanh bdi mot
comg ty' va h<;> giOi h(;ln giu 20% chung khoan cong ty ne'u cong ty co c6 ph§n (j cong ty
bao hi~m. Cac cong ty bao hi~m du'nam 1995. Vao cuo'i nam 1996, hdn 60% thi tru'ong bao hi~m do cac cong ty nu'oc
ngoai ki€m soat. Cac cong ty qu6c te' chu ye'u g6m ngan hang Allianz VersicherungAktien Gesellschaft (Chau Au), ngan hang Aetna(My), American International Group.
H~ tho'ng hu'u tri cua Chi Le du'
phai dong gop 10% thu nh~p cua minh vao quy AFP (Quy tu' nhan) do tu' nhan quan ly
ho~c vao chu'dng trinh nien kim bao hi~m. AFP cfing thu phi djch V\1, c(;lnh tranh tren cd
sd ;hoa h6ng va ty 1~ thu h6i. Nam 1995, tai san cua quy hu'u tri d(;lt 42%GDP va
khoang 60% tie't ki~m cua qu6c gia.
Cac cong ty bao hi~m va quy hu'u tri tu' nhan Ia cac tac nhan quan tr<;>ng tren th! tru'ong
chung khoan. Nam 1993, khoang 39% tdng tai san cua h~ tho'ng quy hu'u tri tu'dng
du'dng 165ty USD da du'

13
d§u tu' vao thi tntong chung khmin. AFPs c6 th€ d~u tu' de'n 37% quy vao thi tntong
chung khmin nhu'ng khong nhi€u hdn 5% trong chung khmin phat hanh (J m9t cong ty.
Cac cong ty tai chinh phi ngan himg (NBFis) khac
NBFis chuyen mon h6a vao tin dt,mg tieu dung tu'ong tl,l' nhu' cac cong ty tai chinh tieu
dung. H9 khong chao moi thanh toan b~ng sec va khong tham gia vao cac giao dich
qu6c t€. Vao nam 1980, c6 56 NBFis, nhu'ng nay a Chi Le chi con 3 NBFis. Nam 1996,
NBFis chi chie'm it hon 2% t6ng tai san ngan hang.
Thi tru'ong v6n Chi Le tl,l' do m9t each dang k€ hon so voi thi tru'ong moi n6i khac (J My
Latinh. Theo lu~t cua Chi Le, cac cong ty chung khoan "blue chip" c6 muc nii ro t6i
th]€u xe'p h;;mg BBB+ du'<;lc phep buon ban giao djch tren thi tru'ong chung khoan My
thong qua chung chi ti€n gai My (ADRs- American Depositary Receipts). ChiLe c6 3
sd giao djch chung khoan: sd giao djch Santiago (SSE), sd giao djch Valparaiso (BCV)
va sgiii'a SSE va BE vao nam 1995 d§:n toi "chie'n tranh v€ hoa h6ng", sau d6 SSE chie'm
87% tren thi tru'ong chung khoan, va c6 313 cong ty dang ki tren SSE tu'ong du'ong 72,9
ty USD. Cac cong ty chung khoan thie't l~p ho(;l.t d9ng (J ChiLe phai tuan thu sa:c lu~t
600 du chi la m9t chi nhanh. Nam 1993, cac cong ty chung khoan My da chie'm g~n
10% thi tru'ong buon ban chung khoan va trai phie'u (J ChiLe.
~

Nhii'ng mijt con t"on t~i

Trttoc he't, vi~c thie'u giam sat Ia nguyen nhan chinh d§:n toi cu9c khung hoang ngan
hang 1981-1983. Vl v~y, d€ tranh tinh tr(;l.ng tren, tu cu6i nhung nam 80 ChiLe da ap
dvng cac di€u chinh ngan ngua quan ly du'QC cac yeu c~u dl,l' tril', phan h(;l.ng Uti san va
bao cao, phan tan rui ro. Sl,( ki€m tra cua cd quan du'QC tang cu'ong, cong khai cac bang
bao cao. Vi~c l~p ra mQt van phong tin dvng va cac yeu c~u bao cao da gia tang d6i
voi vi~c sii' dl,lng cua cac cd quan xe'p h(;l.ng tin nhi~m d9c l~p.

Qua trinh tl,l' do h6a ho~m chinh da bi ngan ch;}n bngan hang moi va di€u ki~n encaje, 30% yeu c~u dl,l' tri1 t6i thi€u 1 nam d6i voi m<;>i
khoan d~u tu' nu'oc ngoai, day du'QC coi nhu' la "khoan tai chinh" cua chinh quyen. Vi~c
ngU'ng ca"p gia"y phep c6 th€ du'<:Jc lu~t moi v€ ngan h~mg bai bo nhu'ng khong thay d6i
diau ki~n encaje trong nga:n h(;l.n. Ngoai vi~c ngu'ng ca"p gia"y phep moi cho ngan hang
n9i dja va nu'oc ngoai ho(;l.t d9ng, ngu'oi nu'oc ngoai du'<:Jc quy€n l~p ra cac co sd9ng (J m<;>i khu vl,(c tai chinh khac va du'Qc phep sNhll'ng khong m9t cong ty nao du n9i dja hay nu'oc ngoai du'QC phep ho(;l.t d9ng a nhieu
qua m9t khu vl,(c cua thi tru'ong djch Vl,l tai chinh. Cac cong ty nu'oc ngoai khai l~p ho(;l.t
d9mg tren thi tru'ong chung khoan ho;}c bao hi€m d€u phai l~p chi nhanh iJ Chi Le, va
cong ty nu'oc ngoai l~p ra AFP thi phai lien doanh voi cac t6 chuc cua Chi Le.
V oi sa:c lu~t 600, cac cong ty nu'oc ngoai du'QC dam bao ch€ dQ dai ngQ qu6c gia d m<;>i
khu vl,(c cua n€n kinh t€. Bay la 1 sa:c l~nh ra"t quan tr<;>ng d€ thuc dfiy cho qua trinh tl,l'
do h6a ben ngoai CUa cac dich Vl,l tai chinh di€n ra nhanh hdn. Khong CO gioi h(;l.n tr~n
d6i VOi d~U tu' trl,(c tie'p hay d~U tU' VaO danh ml,lC Chung khoan, m;}c du cac khoan d~u
tu' lon hdn 5 tri~u USD phai du'(jc uy ban d~u tu' nu'oc ngoai Chi Le cha"p thu~n. Vi~c


14
~i€u chinh chung khmin doi hoi cac cong ty cong

b6 cong khai thong tin ra cong chung,

f€ ca thong bao ati chinh giup gia tang d(> rninh bc,:tch cua thi tntong.
Qua trlnh tl,l' do h6a o khu vl,l'c t~ti chinh cua Chi Le tie'n h~mh thu~n l<Ji hon m(>t phffn
nho vao cac Quy hu'u tri do tu' nhan quan ly (AFPs). Boi vi nguoi dan phai dong g6p
10% thu nh~p cua hQ vao Quy nay do lu~t yeu cffu. Nho cac khoan tie't ki~m cua AFPs
(tai san cua AFPs chie'm 42%GDP vao nam 1995) da tc;to ra m(>t Iu6ng v6n kh6ng 16 d€
dffu tu' vao trong cac linh vlfc kinh te' cua Chi le.
Tom lc;ti, Chi le Ia m(>t trong nhii'ng nu'oc dang phat tri€n tie'n hanh tl! do h6a cac dich

j~ tai chinh tu tru'oc nhii'ng nam 80 va qua trlnh tl! do h6a di€n ra kha nhanh. Chi le c6
muc d(> tham nh~p thi tru'ong ra't cao va thl,l'c hi~n dai ng(> qu6c gia cho cac cong ty djch
~~ tai chinh nu'oc ngoai nhu'ng nu'oc nay v§:n chi du'a ra thoa thu~n ng~n h~n ho~c chi
Ia slf mong d<Ji. Va ChiLe Ia m(>t trong s6102 nu'oc cam ke't tham gia vao djch v~ tai
chinh cua WTO tu nga y 13 thang 12 nam 1997.

2.1.2. Malaysia
~

Gim thi~u chong v'e Malaysia

Cong CUQC cai each khu vl,l'c tai chinh 0 Malaysia da gay ra m(>t CUQC khung hoang tai
<1hinh nghiem trQng o nu'oc nay trong nhii'ng nam dffu th~p ky 80. Su6t trong nhi€u th~p
ky, Malaysia da deo du6i m(>t h~ th6ng cac chinh sach kinh te' vi mo th~n trQng, chu
trQng nhi€u Wi vi~c duy trllc;tm phat tha'p, dlf trii' ngoc,:ti t~ Ion va dam bao muc th~ng du'
tten tai khoan vang lai. Nam 1979-1980, Malaysia da trai qua thoi ky giam phat
nghiem trQng nha't k€ tu khi sau cu(>c chie'n tranh Tri€u Tien. Cac hoc,:tt d(>ng thu'ong
~c;ti ngay cang sa sut da gay ra nhung tac d(>ng nghiem trQng toi ·n€n kinh te' nho, mo
va dl,l'a vao ngu6n tai nguyen nhu' Malaysia. Vao nam 1983, chu'ong trlnh di€u chinh co
c~u va ki€m soat tai kh6a c(>ng them vi~c cai thi~n tc;tm thoi cac hoc,:tt d(>ng thu'dng mc;ti
da giup Malaysia la'y lc;ti ni€m tin. Nhu'ng do gia cua tai nguyen da lam cho Malaysia
tlllU hyp hoc,:tt d(>ng thu'dng mc,:ti Va d§:n toi CUQC khung hoang trong linh Vl,l'C tai chfnh va
hilt d(>ng san vao giii'a th~p ky 80. Ciing vao thoi gian nay, dong v6n dffu tu' da chay
VaO khu VlfC phi thu'dng mc,:ti da lam bung n6 trong linh Vl,l'C bfft d(>ng san Va da lam t6c
d(> tang tru'ong giam sut nghiem trQng trong nam 1985. Bi€u nay lam cho lai sua't tang
dto 1 each khac thu'ong, khie'n cho cac cong ty roi vao tlnh trc;tng thie'u thanh khoan. Do
v$y, n6lam tang cac khoan nD€ giai quye't tlnh hlnh tren, NHTW da can thi~p vao cac t6 chuc tai chinh voi cac bi~n
phap nhu': quan ly cac t6 chuc tai chinh ye'u kern va yeu cffu c6 dong du'a them v6n vao
cang nhi€u cang t6t; sau d6 cung ca'p n6t cho du lu'

qua quy€n llfa chQn mua d€ bu d~p d6i voi c6 dong. Them vao d6, NHTW da cho phep
d6ng Ringgit tl,l' do chuy€n d6i vao nam 1986 va day Ia phu'ong ti~n d€ di€u chinh can
5
can thanh toan ' cai each cd che' tai trQ tin d~ng cho xua't khffu, giam ti 1~ yeu cffu v€
thanh khoan va dl,l' trii' cua cac NHTM nh~m m~c dich giam chi phi quan H quy, tc;to ra
quy dffu tu' d€ chuy€n hu'ong ngan hang ra khoi linh vl,l'c ba't d(>ng san, tc;to nen che' d(>

5

T(r thang 9/1985 Mn cu6i nam 1996, d6ng Ringgit dii giam gi

15
Hii sufft linh ho<;tt hon, bai bo quan ly lai sufft ti€n gii'i va khuye'n khich thanh l~p thi
truCJng the' chffp thu cffp.
Sv can thi<$p cila NHTW chi ngan ch~n m()t phfin nhii'ng tac d()ng tieu eve rna cu()c
khilng hoang gay ra do'i voi cac t6 chuc tai chinh khong thu()c thffm quy€n quan ly cila
NHTW nhu' t6 chuc nh~n ti€n gdi, hi<$u cfim d6, t6 chuc tin dl;lng va cac cong ty cho
thue. Nhung d~ giai quye't vffn d€ nay, NHTW cfin tha:t ch~t cac nguyen ta:c th~n trQng
va h<$ tho'ng th~ che' cfin phai du'giam sat cila NHTW da md r()ng toi tfft ca cac t6 chuc nh~n ti€n gdi khong chinh thuc
va can thi<$p nhanh trong tru'CJng h<;1p khffn cffp. Nhii'ng giai phap tren da giup Malaysia
vu'~ila Chinh phil trong su6t thCJi ky suy thoai nen de'n cuo'i th~p ky 80, m()t lu'<;1ng lon FDI
da d6 vao Malaysia 6 • Sau d6 chu'ong trlnh tu' nhan h6a cila Chinh phil v€ co sd ht:t tfing
tren quy mo IOn da du'tili chinh lam bung n6 thi tru'CJng v6n C1 Malaysia vao dfiu th~p ky 90.
~

Cac t6 chuc tai chinh lJ Malaysia

Nganhimg

.

?
?
, t....,
~
1987 va. . 1996
B?ang 2Ma Iays1a- T'.
a1 san
cua cac
ochuc c·
a1 c h'm h nam
Ty I~ niim giu (%)
Cac trung gian tai chinh
1987
1993
42,3
39,4
CacNHTM
11,9
NHTW
17,6
Cac cong ty tai chinh
10,5
11' 1
Cac ngan hang buon ban
3,1
3,3

Cac cong ty chie't khffu
1,5
1,2
Quy tie't ki<$m vi<$c lam
15,9
12,7
Cac t6 chuc tai chinh phi ngan hang khac
4,7
4,6
Cac t6 chtl'c tai chinh phat tri~n (b)
2,3
1,6
Cac t6 chuc tie't ki<$m (c)
3,6
2,4
Cac t6 chuc khac
4,2
6,1
(a):G6m ca Ngan hang Islamic
(b ):G6m tfft ca cac ngan hang phat tri€n
( c):G6m Ngan hang tie't ki~m quO'c gia va cac t6 chuc nh~n ti€n gill

Ngu6n: Sheng ( 1995); Bank Negara Malaysia

Khu Vl,l'C ngan hang bao g6m cac ngan hang thu'cJng m<;ti, ngan hang buon ban, cac
cong ty tai chinh, cac cong ty chie't khffu, cac nha moi giOi ti€n t<$ du'<;1c ca'p phep bdi
hi<$p h()i tai chinh va ngan hang (BAFIA), va bi giam sat bdi NHTW( BNM).
V ~o nam 1987, chi c6 70% tai san cila khu vvc tai chinh la do h<$ tho'ng ngan hang na:m
gifi', trong d6 bao g6m NHTW, cac cong ty tai chinh, ngan hang buon ban, cac cong ty
chle't khffu (Bang 2). Cac NHTM chi chie'm bon 40% cac tai san cila khu vue

. tai chinh.
D~c tru'ng cila h~ tho'ng ngan hfmg la sv t~p trung thi tru'CJng C1 muc cao. Tu nam 1982
6

Tit niim 1991 de'n 1994, FDI chie'm trung blnh 7,9%GDP, ngu~n: Sachs, Tornell,
'

va Valasco 1996 29
'