Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo chuyên ngành kế toán bậc đại học ngang tầm khu vực và quốc tế (kèm bảng tóm tắt)

'
"
"
T~O
Dl)C VA' DAO
GIAO
BQ
~

'
TRUONG D~I HOC KINH TE TP~HCM

DE TAl NGHIEN cuu KHOA HOC
. CAP BO.
GL~I PHAP NANG CAO CHAT LU<)NG DAO TAO
CHUYE N NGANH KE TOAN BAC DAI HQC NGANG

TAM KHU vl}c vA Qu6c TE
MA SO: B-2003-22-48

CN

BE

~

TAI:

~

?

TS TRAN VAN THAO

THAM GIA CO VAN: PGS.TS NGUYEN vreT
PGS.TS PHAM VAN Du'(JC
PGS.TS VO VAN NHl

BQ GIAO Dl)C VA E>AO Tft..O
TRUONG E>H KINH T~ TP.HCM

TJI~1.~ It1';r

TP .H CM-2006


MUCLUC
. .

~

?

MODAU
K

_,

K

?

~

,

1.TINH CAP THIET CUA DE TAl
2.MlJC TIED DE TAl
3.£>01 TUQNG NGHIEN CUU

4.PHUONG PHAP NGHIEN CUU
5. KETCAU

CHUONG 1

co Sd LY LUAN

....................................................................................... 1

d\IC ........................ ................ .. 1
• "
. ,:? gmo
" quan d',:?
wm c h?1 d ~o p h"at tnen
1. 1 . Cac
1.2. Ml;lc tieu giao dl;lc d~i h9c t~i Vi<%t nam ........................ ....................... 2
1.2.1. Muc
. .......................................................... 2
. hoc
. Dai
. tieu giao due

1.2.2. Ml;lc tieu dao t~o trlnh d() d~i h9c nganh ke" toan ....................... 3
1.3 Yeu cftu v€ n()i dung, phu'dng phap giao dl;lc d~i h9c ........................ ... 3
1.4

Ly 1u~n d~y-hQc d b~c d~i hQc
1.4.1

Ly thuye"t v€ phu'dng phap d~y- hQc

1.4.2 Phudng phap
1.5

........................ ........................ .............. 5

d~y-hQc

........................ .................... 5

........................ ........................ ................... 6

Ly 1u~n v€ cha"t h.t<:jng ...................................................................... 7

1.5.1 Quan ni<%m v€ chfft lu'<:jng Va chfft lu'<:jng giao dl;IC d~i hQC .......... 7


1.5.2 Kitim nh~n cha't lu'qng giao dvc d:;ti hQc ........................................ 8
~
tra- d-'an h g1a ............................................................. . 9
1.6 L y-' 1u:;tn ve~ k'1em
0

A

-'

1.6.1 Khai ni~m ............................................................... ~ ..................... 9
~
. " va' cac
" mo1
,.:-. quan hAyn ...................... .. 10
tra d"anh gia
1.6 .2 . V a1. tro' k'1em

1.6.3. Yeu cffu trong kitim tra danh gia ............................................... 10
1.6.4 Cong cv kitim tra- danh gia trong tru'ong d:;ti hQc .................... 12
1.6.5 Nhii'ng yeu cffu kitim tra- danh gia ........................................... 12
1.7 Giang vien-Sinh vien trong qua trlnh d:;ty va hQc ............................... 13
1.8 MO'i quan h~ tu'dng tac giii'a cac thanh t6 anh hu'dng de'n vi~c
~· mo1,
~ • nang cao ch,.(
at 1u'd01
A

1.9 Moi tntong giao dvc va xu hu'ong giao dvc d:;ti hQC cua cac

-' trong kh u vtfc va' tren th,.(
• "• ......................................................... . 16
e g1o1.
nu'oc

A

1.9 .1 Tinh hinh chung .......................................................................... 16
1.9.2 Tinh hinh giaodvc d:;ti hQc m()t sO' nu'oc .................................... 18
1.9.3

Nh~n

dinh cua cac nha giao dvc My, Anh ................................ 19

1.9.4. Tinh hinh dao t:;to chuyen nganh ke' toan cua m()t s6
'
d :;tl• h QC trenth eK g1o1
• " •
....................................................... . 22
tru'ong
A


CHu'dNG 2
DANH GIA THljc TRANG E>Ao TAO CHUYEN NGANH K£ TOAN
B!c DAI Hoc TAl vieTNAM v A NHUNG THACH THuc .............. 30
2.1. Thljc tn;mg va danh gia ...................................................................... 30
2.1.1. M1Jc tieu dao t~o trlnh d() d~i hQc nganh ke' toan ........................ 30
2.1.2. Chu'dng trlnh dao

t~o

..................................................................... 31

2.1.3. Man hQc ........................................................................................ 33
2.1.4. Thljc t~p cua sinh vien chuyen nganh ke' toan ............................. 34

2.1.5. Sinh vien ....................................................................................... 36
2.1.6. Danh gia vi~c t6 chuc thi, ki€m tra danh gia ke't qua hQc
t~p

........................................................................................................... 38

2.1.7. Danh gia giang vien .................................................................... .40
2.1.8. Danh gia giao trlnh, thie't bi d~y hQC va moi tntong hQC ............ .41
2.1.9. Danh gia cha't lu'qng sinh vien nhln d giac d() xa h()i .................. .42
2.1.1 0. Danh gia v€ cong tac nghien cuu khoa hQc trong linh vljc
ke' toan .................................................................................................... 44
2.1.11. Danh gia v€ cong tac quan ly giang d~y, hQC t~p ..................... .45
2.1.12. Danh gia v€ cong tac quan ly giang d~y, hQC t~p ...................... .45
2.2. Nhfi'ng thach thuc cua D~i hQc Vi~t Nam - chuyen nganh ke'
toan ............................................................................................................. 45


CHUONG 3
PHUONG Hu'cJNG VA cAc GL.\1 PHAP NANG CAO CHAT
Lu'{jNG DAO TAO CHUYEN NGANH

KE TOAN NGANG TAM

KHU Vlj c v A QUOC TE ........................................................................ .49
3.1 Ml;lC tieu nang cao cha't luqng dao t(;!O ngang tfim khu vlfc va
~ ....................................................................... ................................. . 49
~ te

quoc

3.2. Cac quan di€m ................................................................................... 50
3.2.1 Phai d6i moi tu duy giao dl;lC d(;li hQC theo tuyen ngon the'
gioi V~ giang d(;ly d(;li hQC the' ky 21, theo nhii'ng bie'n chuy€n CUa
~ ........................................................ . 50
;:: h oa
' cau
"' h".
Ql nh"(;lp va' toan
xu h uong

3.2.2 Phai xem giao dl;lc d';!i hQc la dich V\1 va do d6 cha'p nh~n
quan di€m trong giao dl;lc c6 thi truong nhung Ia m<)t thi truong
~
d (;it

d\JC ............................................. . 51
·~
.,.. g1ao
" d"Qng theo ffi\JC tleu
b""
u~t V(;ln

3.2.3 Truong d';!i hQc phai duqc quy~n tlf chu va duqc xem nhu la
m<)t doanh nghi~p dich V\1 giao dl;lc trong m<)t khuon kh6 phap
ly th6ng nha't. ........................................................................................... 51
3.2.4. BQ giao dl;lC dao t(;!O cfin xac dinh l(;li vai tro quan ly nha
nuoc v~ giao dl;lc dao t(;lo, nha't thie't khong th€ la cd quan di~u
hanh trlfc tie'p ho(;lt d<)ng dao t(;lo d';!i hQp ................................................ 53

3.3 Phudng huang va cac giai phap ................ :......................................... 53
3.3.1 Phudng huang ................................................................................ 53

3.3.2 cac giai phap ................................................................................. 54


3.3.2.1 Xae djnh

l~i

mve tieu drw

t~o d~i

hQe ehuyen ngrmh

kS toan: .............................................................................................. 54
3.3.2.2 Xay dlfng

l~i

n<)i dung, ehu'dng trlnh drw

t~o

ell' nhan

kS toan ............................................................................................... 55
3.3.2.3 MC1 r<)ng hlnh thue dao

t~o

..................................................... 60

3.3.2.4. D6i moi phu'dng phap d~y- hQe ............................................ 61
3.3.2.5. Bien so~n giao trlnh, d6i moi n<)i dung mon hQe ................. 62
3.3.2.6. Xay dlfng h~ th6ng ki~m djnh ehfit lu'qng ............................ 64
3.3.2.7. Thtfe t~p va viSt ehuyen d€ thlfe t~p ................................... 65
'
vao
3 .3 .2 .8 . D

t~o

"• d'
ao
va' ta1

t~o

gmng v1en ....................................... . 66
•?

•"

3.3.2.9. Tang eu'dng ed sd v~t ehfft .................................................... 67
3.3.2.10.D€ thi, ehffm thi, eoi thi va eh6ng tieu elfe trong thi ell'
............................................................................................................. 68
3.3.2.11.Quan h~ qu6e te' .................................................................... 68
KETLUAN

'

/\.

?

"

DANH Ml,J C T AI Lieu THAM KHA 0 CHINH
PH1) Ll,JC


?

~

MO DAU
,...,

,

,...,

~

?

'

l.TINH CAP THIET CUA DE TAl

Slf nghi<%p giao dl;lc luon luon du'la qu6c sach hang dftu trong cac giai do(_ln khac nhau cua da"t nu'oc, di,ic
bi<%t trong giai do(_ln phat tri€n va h()i nh~p sau r()ng nhu' hi<%n nay.
Giao dl;lC va dao t(_lO

b~c

d(_li hQC gifi' vi tri vo cung quan trQng trong h<%

th6ng giao dl;lc qu6c dan d nu'oc ta, bdi day Ia ndi t(_lo ra ngu6n nhan hjc c6
trlnh d() cao dap ling yeu cfiu cong nghi<%p h6a, hi<%n d'.li h6a da"t nuoc theo
ffi\JC tieu phat tri€n va h()i nh~p hi<%n nay. Ke"t qua dao t(_lO d b~c d(_li hQC
trong thai gian qua da khong ngung tang cu'ang v~ s6luphat tri~n chung nhu'ng con h(_ln che" nhi~u mi,it v~ cha"t lu'kha nang Slt dl;lng d6i tu'dl;lng, di,ic bi<%t la cac nha tuy€n dl;lng nu'oc ngoai.
Hi<%n nay, cac tru'ang d(_li hQC cong l~p khong con du'tru'oc day, du'hQC CO

XU

hu'ong chuy€n thanh ho(_lt d()ng dich V\1 trong llnh VljC dao t(_lO Va

chiu slj c(_lnh tranh gay g~t khi Vi<%t Nam md cl'ta thi tru'ang giao dl;lc d'.li
hQc vao nam 2009 theo cam ke"t gia nh~p WTO. Thljc tr(_lng nay vua la
thach thuc nhu'ng cfing VUa Ia Cd h()i d6i VOi h<% th6ng cac tru'ang d(_li hQC
Vi<%t Nam, di,ic bi<%t la cac tru'ang d'.li hQc cong l~p vO'n da quen voi slj bao
ca'p cua nha nu'oc trong m()t thai gian dai.

Hit%n nay' ffil;IC tieu chung cU. a cac tn.tong d(;li hQC la d6i moi cong tac
qwln ly, nang cao chfft h.tqng giao dl;lc dao t(;lo nhAm phl;lc Vl;l cho tie'n trlnh
cong nghit%p hoa, hit%n d(;li hoa n~n kinh te', hu'ong toi n~n kinh te' tri thlic,
nhanh chong hQi nh~p vao ht% th6ng giao dl;IC dao t(;lO trong khu VlfC va thS
gioi trong b6i canh toan cftu hoa va h9i nh~p kinh te' qu6c te'.
Trong thoi gian qua, cac tru'ong d';!i h9c, cao ding kinh te' co dao t(;lo
chuyen nganh ke' toan da khong ngung hoan thit%n, nang cao chfft lttqng
dao t(;lo nhAm thvc hit%n ml;lc tieu tren. Tuy nhien, qua trlnh dao t(;lo v~n
con nhi~u ba"t c~p v~ xac dinh ml;lc tieu, ke't ca"u chu'dng trlnh, phu'dng phap
giang d(;ly Va hQC t~p, chfft lu'qng giang vien...chu'a dap ling du'QC yeu dao
t';!O sinh vien chuyen nganh kS toan phil hqp VOi b6i canh Va yeu cftu moi
cua xa hQi.

Vl v~y, chung t6i nghien cliu d~ tai: Giai phap nang cao cha"t luqng
dao t(;lO chuyen nganh kS toan b~c d<;1i hQC ngang tftm khu VlfC Va qu6c te'
nhAm phl;lc Vl;l yeu cftu nang cao chfft lttqng dao t(;lo sinh vien chuyen
nganh ke' toan theo yeu cftu d6i moi.
,...

~

'

2. Ml)C TIEU DE TAl
Tham gia vao vit%c thuc dfty qua trlnh d6i moi sv nghit%p giao dl;IC va
dao t(;lo t(;li cac tru'ong d';!i h9c dao t(;lo chuyen nganh ke' toan bAng vit%c
danh gia thvc tr(;lng dao t(;lo d';!i h9c chuyen nganh ke' toan d6ng thoi d~ ra
cac giai phap gop phftn d6i moi cong tac giang d<;1y Va hQC t~p, nang cao
cha"t lttqng dao t(;lo chuyen nganh ke' toan b~c d';!i h9c dap ling yeu cftu h9i

nh~p, phil hqp voi n~n kinh te' tri thlic va nhung thach thlic trong the' ky 21.


3. DOl TU(iNG v A PH!M VI NGHIEN cuu
- Thlfc trc;tng giao dl}C va dao tc;to chuyen nganh ke' toan b~c dc;ti hQC
tc;ti m<)t s6 tntong dc;ti hQc tc;ti cac tinh phia B~c nhu' HQc vic%n tai chinh, Dc;ti
hQc Thu'dng mc;ti va phia Nam nhu' dc;ti hQc kinh te' TPHCM.
- Thlfc trc;tng giao dl}C va dao tc;to chuyen nganh ke' toan b~c dc;ti hQC
t<;1i m<)t s6 nu'oc trong khu vlfc nhu' Singapore va qu6c te' nhu' Anh, My.

4. PHUONG PHAP NGHIEN CUU

D6 tai du'qc nghien cuu tren cd sd cac phu'dng phap sau day:
1. Phu'dng phap tie'p c~n thu th~p thong tin:
- Tie'p c~n he% th6ng: Tac gia da nghien CUll ly lu~n va thlfc trc;tng
dao tc;tO dc;ti hQC chuyen nganh ke' toan d~t trong befi canh khong th€ tach
roi he% th6ng dc;ti hQc Vic%t Nam va moi tru'ong kinh te'-xa h<)i cfing nhu' moi
tru'ong qu6c te'. Nghien CUll nhii'ng ye'u t6 tc;to nen cha"t lu'qng dao tc;to
chuyen nganh ke' toan theo m<)t he% th6ng nhfft djnh.
- Tie'p c~n djnh tinh va djnh lu'qng: Trong phfin danh gia thlfc trc;tng
hlC gia da Slt dl}ng tie'p C~n nay d€ lam fO thlfc tr(;lng hQC t~p va giang d<;ly
chuyen nganh ke' toan.
- Tie'p c~n ljch sii' va logic: Tac gia sii' dl}ng tie'p c~n nay d€ danh gia
giang vien va giao trlnh.
- Tie'p c~n ca bic%t va so sanh: Nhii'ng so sanh trlnh bay trong d€ tai
nghien CUll la ke't qua cua tie'p c~n nay nhu': Nh~n dic%n chu'dng trlnh dao
t<;lO ke' toan CUa tung tru'ong dc;ti hQC trong khu VlfC Va quefc te',

SO

sanh


chung voi chu'dng trlnh cua tru'ong dt;ti hQc cua
nh~n

Vi~t

Nam, tu d6 rut ra cac

xet.
- Tie"p c~n phan tich t6ng h<;lp: Day la each tie"p c~n chu ye'u giup llfa

chQn n9i dung ly lu~n, danh gia thl;l'c trt;tng va d€ ra giai phap.
- Phu'dng phap phong vffn, di€u tra chQn m~u va phu'dng phap tr~c
nghi~m du'<;lc sll' dl;lng d~ tt;to thong tin dinh tinh va dinh lu'<;lng trlnh bay

trong phftn thl;l'c trt;tng va giai phap nang cao chfft lu'<;lng dao tt;to, C\1 th~: Da
di€u tra 500 sinh vien chuyen nganh ke" toan nam thu 4 va chufin

bi

ra

tru'ong nam 2004 tt;ti dt;ti hQc kinh te" TPHCM voi 27 cau hoi va nhi€u
phu'dng antra lOi nhu' tra lOi c6, khong? tnllOi theo muc d9, tn110i md.
2. Phu'dng phap nghien CUll tai

li~u:

Tai li~u sll' dl;lng chinh d~ nghien cuu thl;l'c hi~n d€ tai nay du'<;lc Iffy tu
cac ngu6n nhu': Bao cao tt;ti cac h9i nghi khoa hQC chuyen nganh, cac van
ki~n

chinh thuc cua nha nu'oc, cac cong trlnh nghien CUll cua cac chuyen

gia giao dl;lC Vi~t Nam va qu6c te'. Cac tai li~u nay du'<;lc nghien CUll theo
tung n9i dung cua d€ tai, tac gia da phan tich, t6ng h<;lp ban chfft cua tung
vffn d€ d~ tlm ra ly lu~n ho~c nhii'ng nh~n dinh v€ thl;l'c trt;tng dao tt;to dt;ti
hQc chuyen nganh ke" toan.


S.KETCAU
Ke't qua nghien cuu dtt<;Jc trlnh bay trong 3 chttdng
Chttdng 1: Cd sd ly lu~n v~ dao t~o d~i hQc
Chttdng 2: Danh gia thlfc tr~ng dao t~o chuyen nganh ke" toan b~c d~i
hQc t~i Vi~t Nam va nhung thach thuc.
Chttdng 3: Phttdng httong va cac giai phap nang cao chfft lu'<;Jng dao
t~o chuyen nganh ke' toan ngang tfim khu vvc va qu6c te'.

Do N()i dung nghien cuu kha phuc t~p, doi hoi tinh h~ th6ng cao va
lien quan de'n nhi~u va'n d~, nhi~u mon hQc, nhi~u quan di€m, tru'ong phai
khac nhau trong b6i canh Vi~t Nam vua gia nh~p WTO cling nhtt trong b6i
canh trl tr~ cua d~i hQc Vi~t Nam keo dai trong nhi~u nam nen ch~c ch~n
n()i dung nghien cuu khong th€ tranh khoi nhung thie"u sot. Nhom tacgia
mong nh~n dtt<;Jc slf gop y cua cua H()i d6ng va nhung ai quan tam de'n d~
tai.


1

CHUONG 1
?

,

"

~

'

CO SO LY LU~N VE DAO T~O D~I HOC
l.l.Cac quan di~m chi d~o phat tri~n giao dl}c
D~ nghien CUll ffil;IC tieu, n<)i dung, chu'dng trlnh, phu'dng phap dqy va

h<;>c ... cfin b~t dffu tit quan di~m chi d<;1o phat tri~n giao dl;lc, quan di~m
nay du'qc xac dinh dlfa tren hie"n phap nu'oc c<)ng hoa xa h<)i chu nghia
Vi~t

Nam (1992),

Lu~t

giao dl;lc(2005), bao cao chinh tri t<;1i D<;1i h<)i IX

(2002) va D<;1i h<)i X cua Dang (2006) va chie"n lu'qc phat tri~n kinh te"
xa h<)i 2001-2010.
- Giao dl;IC la qu6c sach hang dffu: Bdi vl slf ph6n thinh cua m<)t qu6c
gia trong the" ky 21 se phl;l thu<)c vao kha nang h<;>c t~p cua dan chung.

Tru'oc day giao dl;lc du'qc coi Ia m<)t linh vlfc thu<)c kie"n thuc thu'qng
tffng xa h<)i, la ffiQt thu phuc lqi xa h<)i thl ngay nay giao dl;IC da thay
d6i vi the', da tqo dffu fin mqnh me trong m<;>i tie"n b<) cua n€n kinh te"-xa
h<)i va trd thanh m<)t b<) ph~n d~c bi~t cua cd sd h<;1 tffng xa h<)i. Giao
dl;IC vita la ffil;IC tieu vita la d<)ng llfc CUa slf phat tri~n kinh te" xa h<)i.
- Xay dlfng n€n giao dl;lc c6 tinh nhan dan, dan t<)c, khoa h<;>c, hi~n d<;1i,
theo dinh hu'ong xa h<)i chu nghia. Lffy chu nghia Mac-Lenin va tu'
tu'dng H6 Chi Minh lam n€n tang, thlfc hi~n cong b~ng xa h<)i trong
giao dl;lc, t(;lo cd h<)i blnh dAng d~ ai cling du'qc h<;>c hanh .. khuye"n khich
nhung ngu'oi h<;>c gioi phat tri~n tai nang.


2

- Phat tri€n giao dt;tc phai g~n voi nhu cftu phat tri€n kinh te' xa h()i, tie'n
b() khoa h9c cong ngh~, cling c6 qu6c phong, an ninh.
- Giao dt;tc la stf nghi~p cua Dang, nha nu'oc va cua toan dan.
Nghj quyet cua chinh phil s6 14/2005/NQ-CP ngay 2/1112005 vg ddi mcJi
C(J ban va toan di~n giao df:lC dr;ti hqc Vi~t Nam giai dor;tn 2006-2010
cung thi hi~n ri5 quan dilm tren.

Ngoai ra, phat tri€n giao dt;tc phai phu hcjp voi nhil'ng mt;tc tieu giao dt;tc
do UNESCO d~ ra khi nhan lo'.li bu'oc vao the' ky 21 d6 la:
Hqc di bitt: Do stf phat tri€n cua khoa h9c ky thu~t ngay cang nhanh,

do n~n kinh te'- xa h()i cua the' gioi

thu'ong xuyen c6 nhil'ng bie'n

chuy€n, con ngu'oi cftn phai c6 tri thuc d€ c6 th€ thich ling, h9c su6t doi.

Hqc dilam: H9c d€ n~m vil'ng ky nang cua m()t ngh~ nhu'ng quan tr9ng

hdn la cftn phai h9c phu'dng phap h9c d€ c6 th€ xtl' ly m9i tlnh hu6ng.
Hqc di chung s(fng: H9c lam vi~c theo nh6m, cam nh~n stf pht;t thu()c

lftn nhau, h9c each tOn tr9ng nhil'ng gia tri da dc,lng trong m6i con ngu'oi,
m6i dan t()c.
Hqc dilam nguiJi: H9c each phat huy tfJt nhfft nhan each ban than m6i

ngu'oi, tang kha nang ttf chu, c6 tinh thftn trach nhi~m.

1.2.Ml).c tieu giao dl).c

d~i

hQc t~i Vi~t Nam

1.2.1. Ml).c tieu giao dl).c
Lu~t

d~i

hQc

giao dt;tc Nu'oc c()ng hoa xa h()i chfi nghia

quy dinh mt;tc tieu giao dt;tc dc,li h9c tc,li

Vi~t

Vi~t

Nam nhu' sau :

Dao tr;to nguiJi hqc c6 chat chinh trj, dr;to due, c6
nhan dan, c6

Nam (2005)

y thric phf:tc Vf:l

y thric va nang l{tc thf!c hanh nghg nghi~p tuang


3

xfing Vdi trznh dQ dcto t(lO, CO sfic khoe, dap ring yeu cJu xay df!ng
va bdo vf td quae.
Dao t(lo trznh d9 d(li hQc giup sinh vien ndm vilng kitn thric
chuyen man va c6

kY nang thf!c hanh thanh th(lo,

c6 khd nang lam

vifc d9c lq,p, sang ((lO va gidi quytt nhilng van di thUQC chuyen
nganh dur;c dao t(lo.

1.2.2. M\lc tieu dao t~o trinh d() d~i hQc nganh ke" tmin
B<) giao dvc va dao t:;to xac dinh illl;IC tieu dao t:;to trlnh d<) d:;ti

hQc chuyen nganh ke' toan trong chu'dng trlnh khung theo quye't
dinh 23/2004/QD-BGD&DT ngay 29/7/2004la : Diw tgo cU' nhan

Ke' toan c6 phdm chat chinh trf, dgo due va site khoe tot; ndm vilng
nhilng kie'n thitc cO'bdn ve' kinh te'-xti h¢i, qudn tri kinh doanh, qui
trinh cong ngh¢ ke' toan, kilm toan, phan tich hogt d¢ng kinh doanh;
c6 khd nang hogch dfnh chinh sdch ke' todn, kilm todn. Sinh vien tot
nghi¢p lam vi¢c d cdc doanh nghi¢p va cdc b¢ phq,n chitc nang ke'
todn kilm todn tgi cdc B¢, N ganh va cdc cO' quan nha nu(Jc khac.

1.3 Yeu cftu v~ n()i dung, phtidng phap giao d\lc d~i hQc
Lu~t giao dvc(2005) quy dinh yeu cffu v€ n<)i dung, phu'dng phap

giao dvc d:;ti hQc nhu' sau:
N<)i dung giao dvc d:;ti hQC phai c6 tinh hi~n d:;ti va phat tri€n, bao
dam cd ca"u hcong ngh~ thong tin voi kie'n thuc chuyen mon va cac b<) mon
khoa hQc Mac- Lenin, tu' tu'dng

H6 Chi Minh; ke' thua va phat huy


4

truy~n th6ng

t6t dyp, ban s~c van h6a dan t<)c; tu'dng ling vdi

trlnh dQ chung cua khu VlfC Va the' gidi.
Dao tc;to trlnh d<) dc;ti hQc phai dam bao cho sinh vien c6 nhii'ng

kie"n thlic khoa hQC Cd ban Va kie"n thlic chuyen mon tu'dng d6i
hoan chinh; c6 phu'dng phap lam

vi~c

khoa hQc;
.., c6 nang llfc

v~n

dvng ly thuye"t vao cong tac chuyen mon.
Phu'dng phap dao tc;to trlnh d<) cao ding, trlnh d<) dc;ti hQc phai coi
trQng vi~c b6i du'ong y thlic tlf giac trong hQc t~p, nang llfc tlf
hQC, tlf nghien cliu, phat tri~n tu' duy sang tc;tO, ren luy~n ky nang
thlfc hanh, tc;to di~u ki~n cho ngu'oi hQc tham gia nghien cliu, thtfc
nghi~m,

ling dvng.

Bao cao chinh tri t~i D~i h()i Dang lftn thu 10 chi ro :
D6i m6i h~ thfmg giao dvc d~i hQc va sau d~i hQc, g~n dao t~o
v6i su d\mg, trgc tiSp phvc VlJ chuySn d6i CO' cau lao d<)ng, phat
triSn nhanh ngu6n nhan lgc chat luQTig cao, nhat la chuyen gia dfiu
nganh. Chu trQng phat hi~n, b6i du5ng, trQng dvng nhan tai; nhanh
chong xay dgng CO' cau ngu6n nhan lgc hqp ly vS nganh nghS, trinh
d<) dao t~o, dan tQC, vung miSn ... ; c6 CO' chS va chinh sach g~n kSt c6
hi~U

qua tru(mg

d~i

hQC VOi CO' SCY nghien Clru khoa hQC Va doanh

nghi~p dS chuySn giao kSt qua nghien Clru khoa hQC va cong ngh~

vao san xuat kinh doanh. Xay dgng m<)t s6 truang d~i hQC trQng
diSm d~t trinh d<) khu V\fC va qu6c tS.
Bao dam du s6 luQTig, nang cao chat luQTig d<)i ngu giao vien

a

tat ca cac cap hQc, b~c hQc. TiSp tvc d6i m6i m~nh me phuang phap


5

ghio d\IC, phat huy tinh tich C\l'C, sang t~O CUa nguai h<;>c, kh~c ph\IC
16i truySn thv m()t chiSu. Hoan thi~n h~ th6ng danh gia va kiSm djnh
chfit lm;mg giao dvc. Cai tiSn n()i dung va phuong phap thi cu nh~m
danh gia dung trinh d9 tiSp thu tri thuc, kha nang h<;>c t~p. K.h~c
phvc nhfmg m~t ySu kern va tieu C\l'C trong giao dvc.
Thgc hi~n xa h()i hoa g)ao dvc. Huy d()ng ngu6n lgc v~t chfit va
tri tu~ cua xa h()i tham gia cham lo S\1' nghi~p giao dvc. Ph6i hqp
ch~t che giua nganh giao dvc v6i cac ban, nganh, cac t6 chuc chinh

tri - xa h9i, xa h9i - nghS nghi~p ... ds rna mang giao dvc, t~o diSu
ki~n

h<;>c t~p cho m<;>i thanh vien trong xa h()i. Tang cuang thanh tra,

kiSm tra, giam sat cac ho~t d9ng giao dvc.
B6i m6i CO' chS quan ly giao dvc. Phan cfip, t~o d()ng lgc va S\1'
chu d()ng cua cac CO' sa, cac chu thS tiSn hanh giao dvc. Nha nu6c
tang dfiu tu t~p trung cho cac mvc tieu uu tien, cac chuang trinh
qu6c gia phat triSn giao dvc, h6 trq cac wng d6ng bao dan t9c thiSu
s6, vung sau, vung xa, bien giai, hai dao; thvc hi~n vi~c miSn giam
dong gop va cfip h<;>c b6ng cho h<;>c sinh ngheo, cac d6i tuqng chinh
sach, h<;>c sinh gioi.
Tang cuang hqp tac qu6c tS vS giao dvc va dao t~o. TiSp c~n
chufin mvc giao dvc tien tiSn cua thS gi6i phil hqp v6i yeu cfiu phat
triSn cua Vi~t Nam; tham gia dao t~o nhan lgc khu V\l'C va thS gi6i.
Co ca chS quan ly phil hqp d6i v6i cac truang do nu6c ngoai dfiu tu
ho~c lien kSt dao t~o.

1.4 Ly lu~n d~y-hQc d b~c d~i hQc
1.4.1 Ly thuye't v~ phlidng phap d~y- hQc


6

Hi~n nay, da s6 cac nha nghien cuu giao dl)c hi~n d'.li cho ding c6 4 ly

thuye't d'.ly-h<;>c, d6 la:
Ly thuye't chuy€n giao (Transfer Theory): Kie'n thuc du'qc chuy€n

tu

nguoi nay sang nguoi khac nhu' chuy€n giao ky nang, cong ngh~ ...
Ly thuye't dinh huang (Shaping Theory): Nguoi h<;>c duqc nguoi d'.lY

chi ra tru'oc huang h<;>c t~p, nghien cuu va nhung budc thl)'c hi~n cl)
,:t

t he.

Ly thuye't tlm kie'm (Travelling Theory): Ngu'oi thffy

giu vai tro

hu'ong dftn COn ngu'oi hQC theo Sl)' hu'ong dftn CUa thffy se tl)' kham
pha, tlm kie'm nhung di~u cffn tlm.
Ly thuye't tang tru'dng(Growing Theory): Nguoi thffy gidi thi~u tai
li~u

nghien cuu,

tu nhung

tai

li~u

nay cling voi nhung tai

li~u

tl)' tlm

kie'm ngu'oi hQC tl)' nghien CUU, nghi~n ngftm va tl)' cam nh~n V~
nhung d~ da nghien cuu, nguoi h<;>c tl)' phat tri€n, tl)' tru'dng thanh.

1.4.2 Phtidng phap d~y-hQc
C6 nhi~u phu'dng phap d'.ly-h<;>c: T'.li Vi~t Nam cac ki€u phu'dng phap
d'.lY h<;>c d'.li h<;>c thu'ong duqc si't dl)ng nhu: thong bao-tai

hi~n,

lam

mfiu-bilt chu'oc, giai thich-tlm kie'm, neu vfin d~-nghien cuu. M{)t s6
phu'dng phap du'qc cac chuyen gia giao dl)c cho r~ng c6 hi~u qua cao
trong

vi~c

nang cao nang ll)'c tl)' hQc, tl)' nghien cuu, phat huy tinh chu

d{)ng cua ngu'oi h<;>cla: phu'dng phap giai quye't - vfin d~ (problemsolving method), phu'dng phap tham gia (participatory method), phu'dng
phap nghien cuu di€n hlnh (case study). Cac phu'dng phap phai du'qc si't
dl)ng m{)t each linh ho'.lt va phO'i hqp voi nhau.tren cd sd:


7

- Ml;lC tieu: Bao g6m ffi\JC tieu d~to t~o chung, ffi\JC tieu mon hQC,
ffi\JC
tieu tung chttong
- N9i dung dao

t~o

- £>~c diSm sinh vien: s6 lttdiSm xa h9i. ..
- Giang vien: Nang hfc, trlnh d9, kinh nghi~m, phong each
- Moi trttong d~y-hQc: phong hQc, ban ghe', thie't hi, thai gian, tai
chinh.
1.5 Ly lu~n v~ cha't lti(jng
1.5.1 Quan ni~m V~ chfft lti(jng va chfft lti(jng ghio dl}C d~i hQC
Chftt lttphuc t~p va do do khong d~ th6ng nhftt. Chftt ltttheo nghia tuy~t d6i la m9t cai gl do hoan hao, con theo quan ni~m
tu'dng d6i thl chftt lu'chuftn m\l'c da dinh tru'oc, la cai rna lam ngu'oi ta hai long.Theo B9 tieu
chuftn ISO 9000:2000: Chftt ltttinh v6n co tho a cac yeu cffu" (Degree to which a set of inherent
charactericstics fufilled requirements).
Chftt lu'giai. Tuy nhien vftn con co nhiSu y kie'n khac nhau
Theo diSu 11 ban tuyen b6 vS giao d\lc d~i hQc the' gioi ciia UNESCO
(2001) : Chftt lttbao quat tfft ca chile nang va ho~t d9ng ciia n6 ...


8

Theo EFQM (European Foundation for Quality Management of higher
Education): Cha't lu<;Jng nhu Ia slf phu h<;Jp voi m\JC dich (Quality as
fitness for purpose).
C6 3 truong phai nghien cuu cha't luqng giao dl;lc dc;ti hQc:
• Truong phai thu nha't coi chfft luqng la cai phai tuan thu theo

quy lu~t hlnh chop, chi phi Ion thl cha't luqng cao, truong dc;ti
hQc Ion c6 nhiSu ngu6n llfc moi c6 cha't lu<;Jng...
• Truong phai thu hai cho r~ng cac truong dc;ti hQc c6 cha't luqng
cao thuong t~p trung vao vi~c lam tang slf khac bi~t kie'n thuc,
ky nang, thai d9 cua sinh vien tu khi nh~p truong de'n khi ra
truong.
• Truong phai thu ba coi cha't luqng Ia slf phu h<;Jp voi nhung
tuyen b6 SU m~nh va kSt qua dc;tt dUQC CUa ml;lC tieu trong
phc;tm vi cac chuffn mlfc duqc chffp nh~n.
Truong phai thu ba duqc nhiSu hQc gia cha'p nh~n.

1.5.2 Kiim nh~n cha't lli(jng ghio dt}c d3i hQc
Ki6m nh~n cha't luqng giao dl;lc dc;ti hQc la va'n dS kh6 khan, phuc tc;tp,
gay nhiSu tranh dii. Ngay nhu tc;ti m9t nuoc c6 nSn giao dl;lc phat tri€n
hang dffu the' gioi la Hoa ky hi~n vfin phai d6i m~t voi it nha't nam va'n
dS trong ki€m nh~n cha't luqng giao dl;lc dc;ti hQc la:

- Sq khong ro rang va nhffm lftn trong sll' dl;lng cac khai ni~m.
- Nhu cffu giai quye't cac va'n dS xua't hi~n ngay cang nhiSu khi h~
th6ng giao dl;lC ngay cang da dc;tng Va phuc tc;tp.


9

- Slf gia tang v€ s6 cac hi<$p hoi kiSm nh~n.
- Nhu c~u bao v<$ ngttoi tieu dung khoi nc;tn mua ban b~ng ca'p.
- Chinh phu lien bang va tiSu bang c6 thS hc;tn che' mll'c do tlf chu cua
trttong va tv chu v€ chuyen mon cua cac giao stt qua qua trlnh ki6m
nh~n cha't ht

Do va'n d€ kiSm nh~n cha't lu'khong trlnh bay qua chi tie't v€ va'n d€ nay.

1.6 Ly lm}n v~ kiim tra- danh gia
1.6.1 Khai ni~m
KiSm tra (Assessment): Ia qua trlnh xac dinh mt;tc tieu, noi dung kiSm
tra, phu'dng phap kiSm tra, t~p hcua sinh vien.
Banh gia ( Evaluation): Ia qua trlnh sll' dt;tng ke't qua kiSm tra dS phan
tich nh~m xac dinh mll'c do sinh vien dc;tt du'Trong moi tru'ong dc;ti hQC, c6 2 loc;ti danh gia du'
y Ia danh gia Sl/

hznh thanh ( Formative Evaluation) va danh gia tdng kit (Summative
Evaluation). Danh gia slf hlnh thanh la danh gia mll'c do hlnh thanh
kha nang, hlnh thanh dong llfc trong qua trlnh h<;>c

t~p.

loc;ti danh gia

nay tc;to ra slf phan h6i nhanh dS kip thoi sll'a chua, con danh gia t6ng
ke't la danh gia nh~m xac dinh gia tri cua san phffm hoan chinh, n6 la
cd sd dS danh gia chu'dng trlnh dao tc;to tu d6 du'a ra quye't dinh duy trl
mot chu'dng trlnh ho~c thay d6i chu'dng trlnh.
Mll'c do sinh vien dc;tt dttqc mt;tc tieu dao tc;to du'
(Measurement) b~ng diim s6 (Mark, Score), ta't nhien diSm s6 khong

10

mang

y nghia

tuy~t do'i. DS do htong giang vien phai sti' dvng m9t

cong cv chung la hili kiim tra (Test), di~u cffn nhffn m(;lnh Ia bai kiSm
tra phai duqc xay dlfng theo m9t cff'u true tudng thich voi yeu cffu kiSm
tra, yeu cffu v~ thong tin dS danh gia ke't qua d(;ly va hQc. Cling cffn
nh~n thff'y ding di~m kiSm tra chua phai la diSm ke't thuc cua qua trlnh

danh gia.
KiSm tra- danh gia co tac d9ng m(;lnh me de'n hanh vi cua sinh vien,
cua xa h9i do do kiSm tra danh gia phai duqc thlfc hi~n theo chufin
mlfc (Standard), nguyen t~c(Principle) va thu tl;lc ( Procedure)

1.6.2 Vai tro cua kiim tra- danh gia

va cac m6i quan h~

KiSm tra- danh gia vua Ia khoa hQc, vua la ngh~ thu~t va giu vai tro
quan trQng trong vi~c chi ra ke't qua qua trlnh hQC t~p cua sinh vien va
giang d(;ly cua giang vien; t(;lO ra dQng Cd thuc dffy ngu'oi hQC, ngu'oi
thffy c6 nhung thay d6i tich clfc, tlf di~u khiSn dS hoan thi~n cong vi~c
cua mlnh.
KiSm tra- danh gia dung se lam b9c 19 nhung ye'u kern trong chu'dng
trlnh, nQi dung giang d(;ly, phu'dng phap giang d(;ly Va phu'dng phap hQC

t~p, giup du'a ra nhung dlf bao v~ ti~m nang cua sinh vien, danh gia

kha nang cua ngu'oi d(;ly ...

1.6.3 Yeo cftu trong kiim tra- danh gia
Trong qua trlnh thlfc hi~n kiSm tra- danh gia phai dam bao cac yeu
~

cau sau:
- KiSm tra- danh gia phai phu hqp voi phu'dng phap d';ty- hQc:


11

Do mt;tc tieu d~y-hQC quye't dinh phu'dng phap d~y-hQC nen ki~m tradanh gia phai phil hcJp vdi phu'dng phap

d~y

-hQcnhu' trlnh bay trong

bang dudi day:
Phudng phap d~y-hQc
Phu'dng phap chuy~n giao

Ki~m tra- danh gia

Ki~m tra - danh gia sv hi~u,

bie't va tht;t'c hanh m<)t vi¢c gl d6
hay chua?

Phu'dng phap dinh hudng

Ki~m tra-danh gia qua trlnh

tht;t'c hi¢n cac bu'dc tht;t'c hi¢n cua
nguoi hQc c6 dung dinh hu'dng hay
khong?
Phu'dng pha p tlm kie'm

Ngu'oi hQC phai bao cao du'QC
nhii'ng n<)i dung da du'cjc tlm kie'm

Phu'dng phap tang tru'dng

Ki~m tra-danh gia tu duy, kha

nang CUa ngu'oi hQC trong vi¢c

V~n

dt;tng kie'n thuc vao tht;t'c ti~n.
- Ki~m tra- danh gia phai phil hcjp vdi nhu cftu hQC t~p CUa sinh vien:
Nhu cftu hQc: hQC cai gl va hQC nhu' the' nao cua sinh vien rfft da d~ng: C6
ngttoi hQc theo trlnh tt;t' (Serialist), c6 ngu'oi hQc theo tlnh hu6ng (Holist), c6
nguoi muO'n hQc theo giang vien, thfty tro trao d6i trt;t'c tie'p (TeacherDirected), c6 ngu'oi mu6n tv dinh hu'dng, tt;t' tlm khoa, b<) mon d~ hQc ho~c
xin du'cjc hu'dng d~n (Self-Directed) va c6 ngu'oi khong theo dinh hu'dng


12

(Undirected): vi~c h9c dlfa tren kinh nghi~m. Vl v~y, ki~m tra-danh gia
cilng phai phu thu()c vao tinh da

d~ng

nay.

1.6.4 Cong C\1 ki~m tra- danh gia trong truCong Cl;t dung d~ ki~m tra danh gia trong tntong d~i hQC Ia nhii'ng cong Cl;t
rna giang vien, sinh vien va cac t6 chile trong nha tnfong th6ng nhfft sll'
dt;Lng nhu': Bai ki~m tra tlf lu~n, bai ki~m tra tr~c nghi~m, chuyen d~, bien
ban thao lu~n nh6m ... M6i cong Cl;t c6 vai tro, tac dt;Lng rieng phu htung mon hQC, tung di~u ki~n hQC t~p, tung illl;tC tieu ki~m tra- danh gia.
M6i giang vien phai bie't llfa ch9n d~ sll' dt;Lng linh ho~t, khong nen sll'
dt;Lng m()t each may moe. Cac cong Cl;t ki~m tra phai du'd~ dam bao n()i dung ki~m tra cua cac sinh vien la tu'dng du'dng nhau va

d~t du'ki~m tra du'
- Nhom danh cho sinh vien nhfi'ng hfa chQn dung, sai, h(.fp ly ..vi dl} nhti
cac diu hoi trite nghi~m, tin di~m cua nhom nay Ia dam bao tinh khach
quan, dQ tin c~y cao, CO kha nang bao phu cac vft'n d~ trong mon hQC,
giup sinh vien nhd l~i va hi~u sau, phat tri~n ky nang tti duy.
- Nhom thu hai Ia nhom yeu c~u sinh vien t~o ra san pham co ca'u
true, vi dl} nhti m()t bai bao cao, m()t chuyen d~, tin di~m cua nhom nay
Ia

t~o

cho sinh vien co cd h()i trlnh bay nhfi'ng y ttidng mdi.

1.6.5 Nhfi'ng yeu c~u ki~m tra- danh gia
Ki~m tra- danh gia phai d~t cac yeu cgu:


13

- C6 du dQ tin c~y (Reliability): d<) tin c~y phl;l thu<)c V~lO sai s6 cua 2
nhan tefla d<)ng hfc lam bai cua sinh vien va sii' dl;lng cong Cl;l ki€m tradanh gia
- C6 du d<) gia tri (Validity): Thu dttqc nhung thong tin cfin phai c6,
ki€m tra danh gia dung d6i tttqng.

1.7 Giang vien-Sinh vien trong qua trinh d~y va hQc
D~y va hQC

Ia hai va'n d€ th6ng nha't bi<$n chung voi nhau, ke't qua

cua ho~t d<)ng nay phv thu<)c vao ho~t d<)ng kia. Giang vien dong vai
tro chu th€ tac d<)ng de'n sinh vien b~ng nhung bi<$n phap stt ph~m, Sinh
vien tie'p nh~n stf tac d<)ng cua ngttoi Thfiy trong m<)t tinh thfin tich ctfc,
chu d<)ng va sang

t~o.

Ban cha't cua qua trlnh d~y-hQC (J d~i hQC la qua trlnh nh~n thuc c6
tinh nghien cuu trong d6 giang vien la ngttoi t6 chuc qua trlnh nh~n
thuc COn sinh vien CO nhi<$m Vl;l n~m vung ban chfi"t, quy lu~ t CUa defi
tu'qng nghien CUU tu do hi€u du'QC chan ly CO san va dfin dfin tham gia
vao qua trlnh tlm ra chan ly moi.

1.8 Mol quan h~ hidng tac giua cac thanh to' anh htiO'ng de'n vi~c dfii
moi, nang cao cha't lti(jng dao t~o
Khoa hQC v€ giao dl;IC chi ra nhom cac thanh tef anh hu'dng de'n chfi"t
lttqng dao t~o, bao g6m:
- Mvc tieu dao

t~o

- Chttdng trlnh dao

t~o

- N<)i dung chu'dng trlnh dao
- Phttdng phap d~y- hQc

t~o


14

- Giao trlnh, trang thie't hi phl}c Vl} d~y- hQc
- Trlnh d9 va chfft htqng qmln ly giao dl}C
- Ki€m tra - danh gia
- Giang vien va sinh vien
Ml;lC tieu dao t~o giu vai tro chu d~o va Ia thanh t6 quye't dinh d6i moi
chu'dng trlnh dao

t~o

va n9i dung chu'dng trlnh dao

t~o.

Phttdng phap

d£;ty- hQc giup chuy€n tai n9i dung de'n sinh vien sao cho d~t du'qc ml}c
tieu. D€ slt dl}ng cac phudng phap d~y- hQc tien tie'n d~t hi<%u qua cao
cfin CO Slf h6 trQ cua trang thie't hi d~y hQC, giao trlnh la thanh t6 quan
tn;mg trong vi<%c slt dl}ng cac phu'dng phap d~y-hQc d6ng thoi la din eli
quan ly n9i dung chu'dng trlnh d~y- hQc. Ki€m tra danh gia giup nguoi
d£;ty, ngu'oi hQC nh~n hie't du'QC ke't qua d~y Va hQC nhu' the' nao CO d~t
'

du'qc ffil}C tieu hay khong. Trlnh dQ va chfft lu'qng quan ly la thanh t6
quye't dinh c6 d~t ra vffn d€ d6i moi nang cao chfft lu'qng hay khong va
thl{c hi<%n nhu' the' nao. Giang vien va sinh vien Ia thanh t6 quye't dinh
ddi moi nang cao chfft lu'qng c6 thanh cong hay khong (Hlnh 1).