Giải pháp xử lý nước thải làng nghề sản xuất nhôm thôn mẫn xá, xã văn môn, huyện yên phong, tỉnh bắc ninh (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
---------------------------

MẪN VĂN LÃI

GIẢI PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI
LÀNG NGHỀ SẢN XUẤT NHÔM THÔN MẪN XÁ, XÃ VĂN MÔN,
HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ: KỸ THUẬT CƠ SỞ HẠ TẦNG

Hà Nội – 2015


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
---------------------------

MẪN VĂN LÃI
KHÓA 2013-2015

GIẢI PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI
LÀNG NGHỀ SẢN XUẤT NHÔM THÔN MẪN XÁ, XÃ VĂN MÔN,
HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH

Chuyên ngành: Kỹ thuật cơ sở hạ tầng
Mã số: 60.58.02.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT CƠ SỞ HẠ TẦNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. ĐOÀN THU HÀ

Hà Nội – 2015


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô
giáo đã tận tình hướng dẫn, giảng dạy trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu
và rèn luyện tại đại học Kiến Trúc Hà Nội.
Xin chân thành cảm ơn cô giáo hướng dẫn PGS.TS. Đoàn Thu Hà đã
tận tình, chu đáo hướng dẫn tôi thực hiện luận văn thạc sĩ này.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện luận văn một cách hoàn chỉnh
nhất. Song do buổi đầu mới làm quen với công tác nghiên cứu khoa học, tiếp
cận với thực tế cũng như hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm nên không
tránh khỏi những thiếu sót nhất định mà bản thân chưa thấy được. Tôi rất
mong nhận được sự góp ý của quý Thầy, Cô giáo để luận văn được hoàn
chỉnh hơn.
Xin chân thành cảm ơn./.


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ này là công trình nghiên cứu khoa
học độc lập của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn là

trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Mẫn Văn Lãi


MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các bảng , biểu
Danh mục các hình vẽ, đồ thị
MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài ................................................ Error! Bookmark not defined.
Mục đích nghiên cứu .......................................... Error! Bookmark not defined.
Đối tượng nghiên cứu ......................................... Error! Bookmark not defined.
Phương pháp nghiên cứu .................................... Error! Bookmark not defined.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............ Error! Bookmark not defined.
NỘI DUNG

Chương 1. Tổng quan về khu vực nghiên cứu và lĩnh vực nghiên cứu................Error! Bookm
1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội khu vực làng nghề sản xuất nhôm thôn
Mẫn Xá, xã Văn Môn. ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Điều kiện môi trường tự nhiên ....................Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Điều kiện về khí tượng ...............................Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Điều kiện thủy văn .....................................Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Điều kiện kinh tế - xã hội xã Văn Môn .......Error! Bookmark not defined.
1.2. Hiện trạng sản xuất và môi trường tại làng nghềError! Bookmark not defined.

1.2.1. Tình hình sản xuất nghề tại làng nghề tái chế nhôm thôn Mẫn XáError! Bookmark not d
1.2.2. Thực trạng ô nhiễm môi trường ở làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá và tác
động đến sức khỏe người dân ...............................Error! Bookmark not defined.
Chương 2. Cơ sở khoa học xây dựng giải pháp xử lý nước thải làng nghề sản
xuất nhôm. ......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.

Cơ
sở
pháp
...............................................................................................Error!
Bookmark not defined.

lý

2.2. Cơ sở lý thuyết ............................................ Error! Bookmark not defined.


2.2.1. Nguồn gốc, thành phần, tính chất của nước thảiError! Bookmark not defined.
2.2.2. Cơ sở xử lý nước thải bằng phương pháp cơ họcError! Bookmark not defined.
2.2.3. Cơ sở xử lý nước thải bằng phương pháp sinh họcError! Bookmark not defined.
2.3. Cơ sở thực tiễn ............................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Công nghệ xử lý tại Việt nam .....................Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Công nghệ xử lý trên Thế giới ....................Error! Bookmark not defined.

Chương 3. Giải pháp kỹ thuật xử lý nước thải làng nghề sản xuất nhômError! Bookmark no
3.1. Cơ sở tính toán hệ thống xử lý nước thải ..... Error! Bookmark not defined.
3.2. Lựa chọn quy mô hệ thống thoát nước và trạm xử lýError! Bookmark not defined.
3.3. Phân tích lựa chọn công nghệ cho trạm xử lýError! Bookmark not defined.
3.3.1. Đề xuất phương án xử lý cơ học .................Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Đề xuất phương án xử lý sinh học ..............Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Tính toán các hạng mục trong hệ thống xử lý nước thảiError! Bookmark not defined.
3.3.4.

Chi
phí
đầu
tư
..............................................................................................Error!
Bookmark not defined.
3.3.5. Vận hành hệ thống xử lý nước thải .............Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận .............................................................. Error! Bookmark not defined.
Kiến nghị ............................................................ Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO


DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ…

Số hiệu hình

Tên hình

Hình 1.1

Quy trình tái chế, cô đúc phế liệu nhôm

Hình 1.2

Hiện trạng ô nhiễm không khí tại làng nghề

Hình 1.3

Hiện trạng ô nhiễm nước mặt tại làng nghề

Hình 1.4

Hiện trạng bãi phế thải sản xuất tại làng nghề

Hình 2.1

Sơ đồ công nghệ xử lý sử dụng công nghệ V69

Hình 2.2

Sơ đồ công nghệ xử lý sử dụng công nghệ CN-2000

Hình 2.3

Công nghệ lọc sinh học nhỏ giọt

Hình 2.4

Bể MBBR hiếu khí

Hình 2.5

Bể MBBR thiếu khí

Hình 2.6

Sơ đồ Dây chuyền XLNT có sử dụng công nghệ MBBR

Hình 2.7

Sơ đồ Dây chuyền XLNT có sử dụng bể Aeroten

Hình 2.8

Sơ đồ Dây chuyền XLNT có sử dụng bể SBR

Hình 3.1

Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải được đề xuất

Hình 3.2

Sơ đồ quản lý, tổ chức vận hành công trình


DANH MỤC BẢNG, BIỂU

Số hiệu hình

Tên hình

Bảng 1.1

Nhiệt độ trung bình tháng đo tại trạm khí tượng Bắc Ninh
Độ ẩm tương đối trung bình tháng tại trạm khí tượng Bắc

Ninh
Số giờ nắng trung bình tháng đo tại trạm khí tượng Bắc
Ninh
Lượng mưa trung bình tháng đo tại trạm khí tượng Bắc Ninh
Các số liệu thống kê tại làng nghề tái chế, sản xuất nhôm
thôn Mẫn Xá theo loại hình sản xuất đối với lượng sản phẩm
và lượng chất thải
Các thiết bị sử dụng trong đo và phân tích mẫu
Kết quả phân tích môi trường nước mặt

Bảng 1.2
Bảng 1.3
Bảng 1.4
Bảng 1.5
Bảng 1.6
Bảng 1.7
Bảng 1.8

Vị trí lấy mẫu nước thải

Bảng 1.9

Kết quả phân tích chất lượng nước thải

Bảng 3.1

Chất lượng nước thải đầu vào

Bảng 3.2

Các thông số đầu ra của nước thải sau xử lý

Bảng 3.3

Lưu lượng nước thải của làng nghề đến năm 2015

Bảng 3.4

Các hạng mục xây dựng trong trạm xử lý nước thải

Bảng 3.5

Định mức chi phí cho 1m3 nước thải


1

MỞ ĐẦU
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Vấn đề môi trường nổi bật ở nông thôn hiện nay là thiếu nước sạch và ô
nhiễm do nước, rác thải . Trên 60% dân số nông thôn chưa có nước sạch để
dùng, vấn đề thu gom và xử lý nước thải chưa được quan tâm đúng mức, môi
trường nước ở nông thôn bị ô nhiễm nặng nề khi mà tất cả các nguồn nước
thải sinh hoạt, nước thải làng nghề … thải trực tiếp ra các ao hồ, sông suối mà
chưa qua xử lý.
Đáp ứng những nhu cầu thiết thực của người dân về nước sạch và vệ
sinh môi trường, Chính Phủ đã có chỉ thị 200/TTg năm 1994 về đảm bảo
nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn và đã thực hiện Chương trình mục
tiêu chiến lược Quốc Gia về cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông

thôn đến năm 2020 do Thủ Tướng Chính Phủ ký phê duyệt ngày 25/8/2000
cùng với Thông báo số 1877/TB – BNN – KTHT, ngày 30/6/2009 của Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng
thường trực Nguyễn Sinh Hùng tại cuộc họp về xây dựng Chương trình mục
tiêu Quốc gia về nông thôn mới
Trong số các loại hình làng nghề trên cả nước, loại hình làng nghề tái
chế phế liệu nói chung là loại hình làng nghề còn non trẻ. Nhưng đã cho thấy
vai trò quan trọng của nó trong nền kinh tế xã hội và môi trường, sự ra đời của
các làng nghề tái chế ở nước ta góp phần xử lý lượng phế liệu được sinh ra
hàng ngày từ các hoạt động xã hội, đồng thời còn góp phần làm giảm sự thiếu
hụt trong nhu cầu tiêu thụ và cạn kiệt tài nguyên.
Tuy nhiên cũng giống như các loại hình làng nghề khác, môi trường tại
các làng nghề tái chế phế liệu cũng không tránh khỏi sự ô nhiễm, do còn hạn
chế về quy mô, công nghệ sản xuất và sự yếu kém trong quản lý và sử dụng


2

nguyên vật liệu. Dẫn đến sụ thất thoát lớn nguyên vật liệu trong sản xuất,
lượng nguyên vật liệu tổn thất này hầu như không được tận dụng mà theo các
dòng thải vào môi trường và làm môi trường bị ô nhiễm. Làm ảnh hưởng tới
hoạt động sản xuất, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của nhân dân, đặc biệt
là phụ nữ và trẻ em.
Làng nghề tái chế nhôm thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong,
tỉnh Bắc Ninh là một trong các làng nghề như trên. Hiện tại làng nghề vẫn
chưa có trạm xử lý nước thải tập trung, toàn bộ nước thải sản xuất và nước
thải sinh hoạt được thu gom và chảy theo các tuyến rãnh, cống của làng rồi đổ
vào các kênh, mương tiêu gần đó.
Ô nhiễm môi trường đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe
người dân trong làng nghề Mẫn Xá. Do đặc thù làng nghề, toàn bộ số cơ sở

sản xuất nằm xem kẽ trong khu dân cư, các xưởng sản xuất nằm tại các hộ gia
đình. Các chất thải trong quá trình sản xuất đã làm ô nhiễm nguồn nước, đất,
không khí, gây tiếng ồn...Sản xuất trong làng nghề có cường độ cao, làm việc
trong môi trường nhiều hóa chất độc hại nên dễ mắc các bệnh như: bệnh lao
lực, lao phổi, ù tai, giảm trí nhớ, ung thư. Đường giao thông nhanh chóng bị
xuống cấp do lượng xe vận chuyển hàng hóa nhiều.
Với những lý do nêu trên học viên thực hiện luận văn với đề tài: "Giải
pháp xử lý nước thải làng nghề sản xuất nhôm thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn,
huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh".
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Mục đích của đề tài nhằm xây dựng các công trình xử lý nước thải góp
phần giải quyết tình trạng ô nhiễm, cải thiện điều kiện môi trường trong khu
vực và xung quanh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững hoạt
động sản xuất làng nghề tái chế nhôm thôn Mẫn Xá nói riêng và các làng
nghề khác có tính chất tương tự nói chung.


3

Đưa ra các giải pháp kỹ thuật, công nghệ xử lý nước thải.
Đề xuất các giải pháp công nghệ đơn giản, dễ vận hành, phù hợp với
điều kiện của địa phương.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu các giải pháp xử lý nước thải trong phạm vi làng nghề thôn
Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Trong luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp kế thừa.
- Phương pháp điều tra thu thập và xử lý đánh giá số liệu, tài liệu.
- Phương pháp phân tích tổng hợp, thống kê các số liệu đã có.
- Phương pháp chuyên gia.
+ Phương pháp kế thừa:
Nghiên cứu, tiếp thu và sử dụng có chọn lọc kết quả nghiên cứu và
thành tựu khoa học công nghệ của các tác giả trong và ngoài nước đã nghiên
cứu về vấn đề có liên quan đến xử lý nước thải làng nghề.
+ Phương pháp điều tra thu thập và đánh giá:
Thu thập số liệu về tình hình ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước
đối với làng nghề Mẫn Xá nói riêng và các làng nghề sản xuất có tính chất
tương tự nói chung.
+ Phương pháp phân tích tổng hợp, thống kê các số liệu đã có:
Việc nghiên cứu xử lý nước thải làng nghề sản xuất, tái chế nhôm có
liên quan nhiều yếu tố như kỹ thuật, kinh tế, xã hội...có tác động rộng rãi đến
cuộc sống của cộng đồng trên địa bàn vì vậy việc phân tích tổng hợp là cần
thiết đối với nghiên cứu này.
+ Phương pháp chuyên gia:
Có sự tham gia đóng góp ý kiến của các chuyên gia về lĩnh vực xử lý


4

nước thải..
Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

Xử lý nước thải làng nghề góp phần cải thiện môi trường nông thôn,
nâng cao ý thức cộng đồng của người nông dân và tạo cảnh quan thôn xóm,
đóng góp vào sự nghiệp phát triển nông thôn theo hướng công nghiệp hoá và
hiện đại hoá.

Ứng dụng các công nghệ phù hợp với địa phương và khả năng ứng
dụng các công nghệ đó vào các làng nghề tái chế, sản xuất có tính chất và quy
mô tương tự.


THÔNG BÁO
Để xem được phần chính văn của tài liệu này, vui
lòng liên hệ với Trung Tâm Thông tin Thư viện
– Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
Địa chỉ: T.13 – Nhà H – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội
Đ/c: Km 10 – Nguyễn Trãi – Thanh Xuân Hà Nội.
Email:

TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN


78

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
KẾT LUẬN
Trong những năm gần đây và trong tương lai, nền kinh tế nước ta phát
triển với tốc độ khá cao. Nhiều nhà máy và khu công nghiệp tập trung, các
khu đô thị mới, các công trình mới… đang vã sẽ được xây dựng, mức đô thị
hóa tăng nhanh. Từ những yếu tố này sẽ kéo theo sự gia tăng về nhu cầu sử
dụng nước và theo đó thì lượng nước thải sinh ra cũng ngày càng tăng. Việc
xây dựng các trạm xử lý nước thải cho các khu dân cư, các làng nghề sản xuất
đạt tiêu chuẩn không gây ảnh hưởng đến môi trường trước khi xả ra nguồn
thải là một vấn đề hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Điều này góp
phần giúp chúng ta có một môi trường trong sạch, nhằm nâng cao chất lượng
cuộc sống của con người.

KIẾN NGHỊ
Đề tài đề xuất áp dụng công nghệ MBBR để xử lý nước thải làng nghề
thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh. Để khuyến
khích việc đưa mô hình áp dụng vào thực tế, chính quyền địa phương nên tạo
điều kiện, tài trợ một phần kinh phí cho dự án.
Sau khi thí điểm thành công tại làng nghề thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn,
huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, tác giả mong muốn sẽ được hỗ trợ tạo điều
kiện tiếp tục nghiên cứu để nhân rộng mô hình xử lý nước thải cho các làng
nghề sản xuất, tái chế kim loại có tính chất tương tự.


79

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt:
1. Quyết định số 256/2003/QĐ-TTg ngày 2/12/2003 của Thủ tướng
Chính phủ về việc” Phê duyệt chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến
năm 2010 và định hướng đến năm 2020” do Thủ tướng Chính phủ ban hành.
2. Hoàng Văn Huệ, Trần Đức Hạ, Mai Liên Hương, Lê Mạnh Hà, Trần
Hữu Diện (2001), Thoát nước tập 1, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật.
3. Hoàng Văn Huệ, Trần Đức Hạ, Mai Liên Hương, Lê Mạnh Hà, Trần
Hữu Diện (2001), Thoát nước tập 2, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật.
4. Trịnh Xuân Lai (2001), Tính toán các công trình xử lý nước thải,
Nhà xuất bản Bộ Xây dựng.
5. Trịnh Xuân Lai, Nguyễn Trọng Dương (2009), Xử lý nước thải công
nghiệp, Nhà xuất bản Bộ Xây dựng.
6. Đào Vĩnh Lộc (2011), Giáo trình công nghệ môi trường, Trường đại
học Yersin Đà Lạt
7. Lâm Minh Triết (2010), Xử lý nước thải đô thị và công nghiệp, Viện
môi trường và tài nguyên, Tp Hồ Chí Minh.

8. Nguyễn Văn Phước (2007), Giáo trình xử lý nước thải sinh hoạt và
công nghiệp bằng phương pháp sinh học, Nhà xuất bản Xây dựng.
9. UBND xã Văn Môn (2013), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội năm
2012, phương hướng nhiệm vụ chủ yếu năm 2013.
Tiếng Anh:
10. Metcalf and Eddy, Inc. (2003), Wastewater Engineering:
Treatment, Disposal and Resue, 4th Ed., Tchobanoglous, G., Burton, F.L., and
stensel, D.H..; McGraw – Hill: New York.


80

11. Zimmerman, R.A., Richard, D., Lynne, S.and Lin, W. (2005). Is
Your Moving Bed Biofilm Reactor (MBBR) Running on All Cylinders.
WEFTEC.