1.Mở đầu.
1.1. Lý do chọn đề tài
Hoạt động “Làm quen âm nhạc” là một nội dung thuộc lĩnh vực phát triển
thẩm mỹ cho trẻ, được quy định trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi do Bộ Giáo Dục & Đào tạo ban hành. Tổ chức cho trẻ 5-6 tuổi
“Làm quen âm nhạc” có vai trò vô cùng quan trọng. Trẻ em ở lứa tuổi này rất
nhạy cảm với âm nhạc, rất thích nghe nhạc và có hứng thú tham gia các hoạt
động âm nhạc. Ngay từ khi còn nằm trong nôi, những lời ru của bà, của mẹ,
những câu hát mộc mạc gần gũi đã nuôi lớn tâm hồn trẻ thơ của trẻ. Tình yêu gia
đình, yêu quê hương đất nước cũng lớn dần lên từ tiếng hát, lời ru đó. Chính vì
vậy mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ cho
trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu, ghét rõ ràng. Hình thành
và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể. Đó là tính tổ chức kỷ luật, tự
chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao
khả năng trí tuệ giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, có kiến thức qua học tập vui
chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô
hát hay hát theo cô, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc... sẽ hình
thành ở trẻ những yếu tố tốt của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó
là sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ trong mối quan
hệ chặt chẽ với nhau. Thật vô cùng quan trọng nhưng hình thành cho trẻ thật
không dễ. Vì vậy giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi mầm non góp phần không nho
vào việc giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non.
Tuy nhiên thực tế hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tác phẩm âm
nhạc đã và đang được tổ chức song còn bộc lộ những tồn tại nhất định đó là:
Môi trường cho trẻ làm quen âm nhạc chưa phong phú, trẻ phát âm chưa rõ lời
bài hát, nhiều trẻ còn lẫn trong cách phát âm như chữ “n” và chữ “l”, trẻ chưa
thuộc giai điệu bài hát....cha mẹ trẻ chưa thực sự quan tâm đến hoạt động cho trẻ
làm quen với tác phẩm âm nhạc mà chỉ quan tâm tới các hoạt động làm quen
chữ cái, làm quen với toán... Với lý do trên, bản thân là giáo viên mầm non trực
tiếp phụ trách lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi, tôi thấy mình cần phải nghiên cứu và áp
dụng các biện pháp mới nhằm nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ làm quen
với tác phẩm âm nhạc. Tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất
lượng cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen âm nhạc” làm sáng kiến kinh
nghiệm của mình.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Dựa trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn đề xuất một số biện pháp
nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen âm nhạc nhằm phát
triển toàn diện cho trẻ mầm non.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm
quen âm nhạc ở trường mầm non Hoằng Khê.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1
Để thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã sử dụng các nhóm phương
pháp sau: Phương pháp nghiên cứu lí luận.
Phương pháp khảo sát, thăm dò thực tiễn.
Phương pháp thống kê toán học.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Trẻ 5 - 6 tuổi là độ tuổi chuẩn bị chuyển từ hoạt động chủ đạo là vui chơi
sang hoạt động chủ đạo là học tập. Vì vậy việc trang bị cho trẻ vốn từ, vốn ngôn
ngữ nhất định sẽ tạo thuận lợi cho trẻ vào học phổ thông và học tập suốt đời.
Làm quen với tác phẩm âm nhạc không chỉ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ,
phát âm chính xác khi hát mà còn là tiền đề, là cơ hội phát triển tài năng sau
nàycho trẻ. Làm quen với tác phẩm âm nhạc không phải là hoạt động độc lập,
riêng biệt mà nó còn là bộ phận của việc phát triển thẩm mỹ trong chương trình
chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Thông qua việc làm quen âm nhạc
giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm,
không những vậy âm nhạc của trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Những lời
hát, những câu dân ca gần gũi đã nuôi lớn tâm hồn cho trẻ. Tình yêu gia đình,
yêu quê hương cũng lớn lên từ tiếng hát, lời ca đó. Việc cho trẻ làm quen với âm
nhạc không chỉ thông qua các tiết học mà đối với trẻ 5 -6 tuổi phải thông qua
nhiều hoạt động khác nhau như: Hoạt động góc, ngày hội ngày lễ… đặc biệt là
các trò chơi phát triển các giác quan, phát triển tai nghe, phát triển ngôn ngữ,
phát triển các cơ khi múa biểu diễn là điều quan trọng để trẻ cảm thụ âm nhạc
tốt sau này. Để đáp ứng nhu cầu cho trẻ, bộ môn làm quen với âm nhạc ở trường
mầm non trong phân phối chương trình dạy trong 10 chủ đề. Ngoài ra trẻ còn
được học ở mọi lúc, mọi nơi với mục đích là giúp trẻ thêm hiểu được giai điệu,
làn điệu bài hát ở những vùng miền khác nhau, tiếp thu nền văn hóa truyền
thống qua các bài hát dân ca.
Tôi thiết nghĩ, tuổi thơ của những thầy cô giáo chúng ta đã trải qua đầy êm
đềm bên những đêm trăng được nghe tiếng hát ầu ơ của bà, của mẹ hay lớn hơn
một chút được nghe những câu dân ca, câu vè mà người lớn thường hát trong
những lúc nghĩ ngơi, những lúc nông nhàn...Còn trẻ thơ của chúng ta ngày nay
dường như “ tuổi thơ của trẻ đang bị đánh cắp” bởi sự phát triển ngày càng hiện
đại của xã hội: trẻ đi học cả ngày kể cả ngày nghỉ và chơi những trò chơi hiện
đại, trẻ không còn được nghe những tiếng ru ầu ơ của người lớn nữa mà thay
vào đó là nhạc nhảy, nhạc sàn, rock, hiphop... của thời hiện đại. Chính những
điều đó đã làm tôi trăn trở suy nghĩ, tôi muốn làm một cái gì đó để trẻ thơ của ta
được được hồn nhiên vô tư yêu đời. Vì vậy trong quá trình giảng dạy của mình
tôi đã cố gắng đưa âm nhạc đến với trẻ. Tôi hy vọng rằng sẽ đem đến cho trẻ
niềm say mê, sự hứng thú và lấy lại những gì mà trẻ đang bị đánh cắp. Đó là lý
do tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi làm quen với âm nhạc”
2.2. Thực trạng
Năm học 2016 - 2017 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường
đã phân cho tôi đứng lớp 5 - 6 tuổi, tổng số cháu là 27 cháu, trong đó có 13 cháu
2
nữ, 14 cháu nam. Qua quá trình tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm âm
nhạc tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau.
2.2.1. Thuận lợi
Hầu hết trẻ trong lớp tôi phụ trách đều khoe mạnh, linh hoạt, trẻ rất hứng
thú khi được tham gia hoạt động làm quen với tác phẩm âm nhạc.
Trang thiết bị trong lớp đầy đủ: Đàn pieno, Có xắc xô, phách, mo…Lớp
có loa, máy vi tính, máy chiếu đa năng, bản thân tôi sử dụng thành thạo giáo án
điện tử.
Ban giám hiệu luôn tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên môn, cơ sở
vật chất, đồ dùng trang thiết bị dạy học, động viên sự sáng tạo của giáo viên,
khích lệ chị em ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc giáo
dục trẻ.
Phụ huynh học sinh rất quan tâm đến việc học của con em mình nên nhiệt
tình ủng hộ cùng kết hợp với cô chăm sóc giáo dục trẻ.
2.2.2. Khó khăn
Trường mầm non Hoằng Khê nằm ở vùng nông thôn nên đa số cha mẹ trẻ
làm nghề nông nghiệp chưa dành nhiều thời gian cho con em mình.
Nhận thức và sức khoẻ của trẻ chưa đồng đều nên phần nào ảnh hưởng tới
chất lượng chăm sóc giáo dục.
Một số trẻ còn nói ngọng, nói lắp, chưa mạnh dạn tự tin trong hoạt động.
Hầu như trẻ chưa thích học môn âm nhạc là nhiều.
Cha mẹ trẻ không quan tâm tới môn học âm nhạc mà chỉ quan tâm nhiều
đến chữ cái và môn toán.
Từ thực trạng trên tôi đã áp dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen âm nhạc và đã đạt kết quả cao trong trường.
Trước khi áp dụng các biện pháp mới tôi đã tiến hành khảo sát trẻ và
thông qua các bài tập để từ đó tôi đánh giá đúng với từng trẻ.
2.2.3: Kết quả khảo sát trẻ
(Thời điểm tháng 9 năm 2016)
ST
Tiêu chí
Số
Mức độ
T
trẻ
Tốt
khá
TB
1
Trẻ hứng thú trong giờ học
27
2
27
3
Khả năng cảm thụ âm nhạc (tiết tấu, giai
điệu, làn điệu…)
Trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời
4
Khả năng vận động thành thạo theo nhạc
27
5
Hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ
27
27
7
26%
4
15%
7
26%
5
19%
5
19%
7
26%
10
37%
8
30%
9
33%
10
37%
13
48%
13
48%
12
44%
13
48%
12
44%
3
2.3. Biện pháp
2.3.1. Xây dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung.
Việc xây dựng kế hoạch và lựa chọn nội dung cho trẻ làm quen tác phẩm
âm nhạc là việc làm quan trọng của giáo viên. Vì việc tập trung vào kế hoạch
ngay từ đầu sẽ giúp cô giáo vạch định tốt những công việc định làm trong suốt
cả năm học và quan trọng hơn việc lập kê hoạch sẽ là một công cụ để thúc đẩy
mọi hoạt động của cô và trẻ trong lớp.
Hiểu được điều đó bản thân tôi đã dựa vào đặc điểm phát triển tâm sinh lý
của trẻ, dựa vào mục tiêu chương trình, nội dung chủ đề, điều kiện trang thiết bị
đồ dùng của lớp để xây dựng kế hoạch và lựa chọn nội dung cho trẻ làm quen
với âm nhạcnăm học 2015-2016 như sau:
Thời gian
Chủ đề
Dạy hát+VĐ
Nghe hát
Mục
đích
Từ ngày 06
Trường Ngày vui của bé. Em Đi học, cô giáo Trẻ thuộc
-23/09/2015
Mầm non đi mẫu giáo, Bàn tay
bài hát,
cô giáo. Gác trăng
hát rõ lời.
Khả
26/9 - 21/10
Bản thân Em là bông hồng nho, Ru con, ru con
bé quét nhà, tôi bị mùa
đông, năng cảm
thụ âm
ốm, mời bạn ăn, cái trống cơm
nhạc tốt.
mũi…
24/10 - 18/11
Gia đình Nhà của tôi, cả nhà Chỉ có 1 trên Khả năng
thương nhau, bầu và đời, cho con, vận động
bí, múa cho mẹ xem, bàn tay mẹ, ru theo nhạc
thành
bé quét nhà…
con
21/11 - 23/12
Nghề
Cô giáo miền xuôi, Khi tóc thầy thạo.
nhiệp
bác đưa thư vui tính, bạc, màu áo Hứng thú
lớn lên cháu lái máy chú bộ đội, hạt tham gia
cày, cháu thương chú gạo làng ta, biểu diễn
bộ đội, cháu yêu cô anh phi công.. văn nghệ
chú công nhân.
Từ ngày 26/12 Thế giới Vật nuôi, Chú voi Chú mèo con,
- 10/02/2016
động
con, Cá vàng bơi, chú lý hoài nam,
vật
ếch con.Con chuồn tôm cá cua thi
chuồn
tài, chị ong nâu
và em bé
13/02 - 17/03
Thế giới Lá xanh, em yêu cây Hoa
trong
thực vật xanh, hoa kết trái, vườn, quả gì,
hoa trường em, hạt mùa xuân ơi,
gạo làng ta….
em đi giữa biển
vàng….
20/03 - 14/04
Phương Đường em đi, em đi Gửi anh một
tiện giao qua ngã tư đường khúc dân ca.
thông
phố, em đi chơi anh phi công
4
thuyền.
ơi. Nhớ lời cô
dặn
17/04 - 28/04
Các hiện Cho tôi đi làm mưa Mưa rơi, mưa
tượng tự với, hè đến. mùa xuân bóng mây. Mùa
nhiên
đến
xuân ơi..
01/05 - 12/05
Quê
Quê hương tươi đẹp, Em nhớ tây
hương - trái đất này là của nguyên,
Bác
Đât nước chúng mình, ai yêu Hồ người cho
-Bác Hồ Bác Hồ
em tất cả
15/05/-19/05
Trường Tạm biệt búp bê
Em yêu trường
tiểu học
em
2.3.2. Tạo môi trường âm nhạc sinh động, hấp dẫn trẻ.
Môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Đặc biệt đối với trẻ
mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt, hấp dẫn sẽ gây sự chú ý của trẻ. Không
những thế môi trường còn là nơi trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá qua đó
những kiến thức trẻ được học được củng cố, khắc sâu hơn.
Bản thân tôi luôn tạo môi trường bên trong và bên ngoài lớp để cho trẻ
được tiếp xúc và phát huy với âm nhạc tốt nhất. Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều
kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện cũng
cố và vận dụng phát triển những kỷ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt
động sáng tạo lám phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tôi luôn chú ý tận dụng
diện tích phòng học, góc âm nhạc một cách phù hợp và chú ý bố trí, sáp xếp các
dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường học gấn gũi, thoải mái cho trẻ.
Ví dụ: Để trẻ được “Làm quen với âm nhạc” ở trong và ngoài lớp tôi luôn
cố gắng tạo môi trường thật đẹp để cuốn hút trẻ, ở phía trên khoảng tường rộng
tôi dán chữ "Bé yêu ca hát" tôi chia góc đó thành 10 ô, mỗi ô là 1 chủ đề có hình
ảnh minh họa. Tôi thường vào các buổi liên hoan văn nghệ cuối tuần hoặc giờ
hoạt động góc cho trẻ quan sát hình ảnh và hát các bài hát có nội dung giống
hình ảnh minh họa. Từ cách trang trí đó tôi đã thấy trẻ rất hứng thú. Không
những vậy tôi còn cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh, các loại lon, thùng
thiếc, chứa đậu, hột hạt, các loại đá, bi, … có thể để giấy, phế liệu có kích cỡ lớn
tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo, váy, mặt nạ hoa trang…theo ý
tưởng cá nhân phục vụ chơi vũ hội hoa trang, nhảy múa tự do.
Tôi còn sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc: thiếu nhi,
mầm non, dân ca, nhạc cổ điển….các loại nhạc cụ dân tộc như sáo. Khi có điều
kiện tôi dùng đàn thật hay có thể sử dụng mô hình, tranh cho trẻ quan sát. Ngoài
ra còn có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc
như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, vòng đeo tay, những con búp be bằng vải hay
thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đô chơi trên đều
phải ở trạng thái mở, trẻ dể dàng lấy và sử dụng. khi bố trí góc âm nhạc cần chú
ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến
những hoạt động yên tĩnh ở góc khác. Để kích thích tính tò mò, ham hiểu biết,
5
lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết
bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ cho trẻ sử dụng tối đa.
2.3.3 Tổ chức cho trẻ làm quen âm nhạc trong hoạt động học.
Hình thức cho trẻ làm quen với âm nhạc thông qua hoạt động học tập là
hình thức cơ bản và chủ yếu, vì nó thực hiện được mục đích yêu cầu của âm
nhạc. Kiến thức mà trẻ thu nhận được có hệ thống lôgíc. Để tiết học đi vào tâm
hồn trẻ một cách sống động, không khô khan, cứng nhắc thì điều đầu tiên là cô
giáo thực sự phải có một tài nghệ dẫn dắt. Hoạt động học “làm quen với âm
nhạc” đưa thế giới âm nhạc đến với trẻ bằng nhiều phương pháp, hình thức khác
nhau. Các phương pháp, hình thức đó gắn liền với nhau một cách chặt chẽ. Mỗi
phương pháp, hình thức đều có ưu thế và hạn chế nhất định. Vì vậy khi dạy trẻ
“làm quen với âm nhạc” tôi phải lựa chọn các phương pháp, hình thức phù hợp
với yêu cầu của từng tiết dạy, để thu hút sự tập trung chú ý tạo hứng thú của trẻ
trong tiết học, giúp cho giờ học đạt hiệu quả cao. Muốn vậy cô giáo phải lấy trẻ
làm trung tâm phát huy tính tích cực của trẻ, tích hợp hoạt động làm quen âm
nhạc trong các hoạt động khác, các bài học khác..
Một giờ học giáo dục âm nhạc tôi xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi
giờ chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: trọng tâm là ca hát
thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn chủ yếu là trẻ
được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng
ứng cảm xúc có trong tác phẩm. Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ
chức biểu diễn giống như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học,
tự tin mạnh dạn trước đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống
động của cuộc sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nếu trọng tâm là vận
động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài
hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy cho trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp
điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại vững vàng,
chạy nhẹ nhàng. Tất cả các động tác tay chân, thân mình nhờ có sự phụ họa âm
nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt
bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Để thu hút trẻ vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc
được tốt hơn, tôi cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học:
vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh, trò
chơi...có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm âm nhạc, vào
bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm
quen âm nhạc đều có phần nghe hát hoặc phần trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ
âm nhạc gắn bó chặt chẽ với phát triển nhận thức. Nó đòi hoi trẻ phải chú ý,
quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý
nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất hình tượng
âm nhạc. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy...trẻ sẽ hoạt
bát, nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học.
6
Muốn giờ học âm nhạc đạt kết quả cao đòi hoi tôi phải hát đúng nhạc, có
sử dụng đàn, nhạc cụ, trang phục biểu diễn để trẻ được làm quen với âm nhạc,
cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sâu
sắc của bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài.
Cô phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ: lớp tôi sử dụng phách tre, phách bằng vo gáo
dừa, trống lắc, xắc xô... Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng
cụ đồ chơi ngoài trời nên chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động của trẻ, thực ra
tôi rất thích cho trẻ hoạt động ngoài trời. Trẻ hát đúng, hát hay chua đủ mà còn
dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu.Trẻ vừa hát, vừa
vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên,
dể thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt
dộng nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng tình cảm của
một tác phẩm. Múa và âm nhạc có quan hệ mật thiết với nhau, không tách rời
nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi
hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Có
thể cho trẻ mặc trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi
chon bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung phù hợp toát lên nội dung chính
của nội dung bài dạy hát.
Ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp: Vận động: “Cháu thương chú bộ đội”
Nghe hát: “Màu áo chú bộ đội”
Trò chơi : “Nghe tiếng hát tìm đồ vật”
Cô tổ chức dưới hình thức hội thi.
Hoạt động của cô
Hoạt động của trẻ
HĐ1.Ổn định tổ chức.
- Cô giới thiệu chủ đề gây hứng thú cho trẻ theo - Trẻ trò chuyện, và hưởng
chương trình “ Chúng tôi là chiến sĩ ”.
ứng tham gia cùng cô.
- Giới thiệu các đội tham gia chương trình
Tiểu đoàn 1
Tiểu đoàn 2
Tiểu đoàn 3
Chương trình “ Chúng tôi là chiến sĩ” gồm có 3
phần :
Phần1: Thử tài chiến sĩ
Phần2: Giai điệu chiến sĩ
Phần3: Chiến sĩ vui
HĐ2 :Vận động múa: Cháu thương chú bồ đội.
( Phần 1: Thử tài chiến sĩ)
Ở phần này các chiến sĩ sẽ được lắng nghe 1 giai - Trẻ lắng nghe cô
điệu bài hát, nhiệm vụ của các chiến sĩ là đoán
xem giai điệu đó của bài hát nào và hát vang bài
hát đó?
- Cho trẻ nghe 1 đoạn trong bài hát “Cháu thương - Trẻ nghe nhạc bài hát
chú bộ đội”.
“Cháu thương chú bộ đội”.
7
- Các chiến sĩ vừa lắng nghe giai điệu của bài hát,
đó là giai điệu bài hát gì ?
- Xin mời các chiến sĩ cùng hát vang bài hát
“Cháu thương chú bộ đội”của nhạc sỹ Hoàng Văn
Yến nào.
Cô giới thiệu nội dung bài hát, cho trẻ hát lần 2
“Các cháu nhỏ rất thương chú bộ đội ngày
đêm canh giữ đất trời, cho tổ quốc hòa bình, cho
mùa xuân nở hoa đấy ”
- Đến với chương trình “Chúng tôi là chiến sĩ” cô
có ý tưởng rất hay với bài hát “Cháu thương chú
bộ đội”đó là vận động múa minh họa cho bài hát
đấy ,mời các chiến sĩ đứng lên cùng thực hiện ý
tưởng của cô nào.
+ Cho cả lớp múa 2 lần theo nhạc
- Các chiến sĩ vừa thực hiện ý tưởng rất hay để
hay hơn nưa các chiến sĩ hãy nhìn cô nhé.( Cô
làm mẫu lại và cho trẻ múa hát không nhạc)
-Chúng mình cùng thực hiện sôi động hơn nào.
- Bài hát “Cháu thương chú
bộ đội”.
- Cả lớp hát 2 lần bài hát
“Cháu thương chú bộ đội”.
- Cô và trẻ cùng múa 2 lần
- Trẻ chú ý quan sát cô
hướng dẫn và múa cùng cô.
-Trẻ múa hát đi thành vòng
tròn, bạn nam vòng tròn
trong.
- Vừa rồi các chiến sĩ thể hiện rất sôi động ,nào - Tiểu đoàn 2 thể hiện
xin mời các chiến sĩ của tiểu đoàn 1 và tiểu đoàn
3 ngồi xuống cổ vũ cho các chiến sĩ tiểu đoàn 2
thể hiện nào.
- Xin mời Tiểu đoàn 1 giao lưu với Tiểu đoàn 3 - Hai tiểu đoàn 1 và 3 thể
còn Tiểu đoàn 2 hãy ngồi xuống hát vỗ tay cổ vũ hiện giao lưu
cho 2 tiểu đoàn nhé.
- Dành tặng cho hai tiểu đoàn một chàng pháo tay -Năm bạn lên vận động
mời hai tiểu đoàn về vị trí của mình và thưởng múa bài hát “Cháu thương
thức sự thể hiện của nhóm “Đồng đội”.
chú bộ đội”.
- Cô mời 1 cháu lên biểu diễn
-Một bạn lên biểu diễn
- Cô hoi ý tưởng của trẻ.
-Một trẻ nêu ý tưởng của
mình “Chiến sĩ ca hát ”
- Cô hoi trẻ nhắc lại tên bài hát được vận động và - Bài hát “Cháu thương chú
cho cả lớp thực hiện lại 1 lần.
bồ đội”.
HĐ3 . Nghe hát : Màu áo chú bộ đội
( Phần 2 Giai điệu chiến sĩ )
-Sự thể hiện của ba tiểu đoàn thật xuất sắc, tiếp
theo chương trình là giai điệu chiến sĩ với bài hát
“Màu áo chú bồ đội” của nhạc sỹ Nguyễn Văn
Tý xin mời các chiến sĩ cùng lắng nghe.
- Cô hát lần 1 ngồi hát.
8
Giới thiệu nội dung bài hát cho trẻ: Màu áo chú
bộ đội có màu xanh như lá, mầu vàng, màu đo của
đất núi,màu nâu đất đường làng và thắm đượm
tình dân nghĩa đảng, đó là nội dung của bài hát
màu áo chú bộ đội của nhạc sỹ Nguyễn Văn Tý
đấy.
- Để giai điệu chiến sĩ tình cảm thắm thiết hơn
xin mời các chiến sĩ cùng đứng lên lắng nghe và
hưởng ứng cùng cô nhé.
- Lần 2 Cô hát múa khuyến khích trẻ hưởng ứng
HĐ4 . Trò chơi : Nghe tiếng hát tìm đồ vật
( Phần 3 : Chiến sĩ vui)
Cả 3 tiểu đoàn đã hoàn thành rất tốt nhiệm vụ của
mình qua 2 phần thi của chương trình và bây giờ
xin mời 3 tiểu đoàn đến với phần 3 được mang
tên “ Chiến sĩ vui”
Ở phần này các chiến sĩ sẽ cùng nhau tham gia trò
chơi Nghe tiếng hát tìm đồ vật.
Cách chơi như sau:
Cô mời 2 bạn lên, một bạn giấu đồ vật phía sau tất
cả các bạn trong lớp còn một bạn đi tìm đồ
vật,bạn đi tìm đồ vật phải đứng quay mặt lại phía
sau và đầu đội mũ chóp kín mặt để bạn giấu
đồ.Sau khi bạn giấu đồ xong bạn đi tìm đồ vật sẽ
đi phía trước mặt các bạn trong lớp để tìm đồ
được giấu.Cả lớp giúp bạn bằng cách khi bạn đi
đến gần bạn giữ đồ vật thì hát to, còn bạn đi cách
xa bạn giữ đồ vật thì hát nho lại.
( Cho trẻ hát các bài hát nói về chú bồ đội)
Cô cho cả lớp chơi 2 đến 3 lần
* Kết thúc:
Tặng quà cho các đội chơi và lồng ghép giáo dục:
Cô nói chương trình “ Chúng tôi là chiến sĩ” đến
đây là kết thúc cô hi vọng rằng thông qua chương
trình này các con sẽ biết yêu quý, tôn trọng các
chú bồ đội hơn và luôn cố gắng chăm ngoan học
gioi để không phụ công ơn các chú đã dành cho
mình. Xin chào và hẹn gặp lại các chiến sĩ trong
chương trình lần sau.
- Nghe nhạc bài hát Chúng tôi là chiến sĩ và đi ra
ngoài.
-Trẻ lắng nghe cô hát bài
hát màu áo chú bồ đội.
- Trẻ hưởng ứng cùng cô.
- Lắng nghe cô phổ biến
cách chơi
- Trẻ chơi
- Trẻ hát và đi ra ngoài
Tiết âm nhạc vận động “cháu thương chú bộ đội”
9
2.3.4. Tổ chức cho trẻ làm quen với âm nhạc qua các trò chơi.
Đối với trẻ được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một
biện pháp hữu hiệu nhất. trò chơi đã trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ
các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến
với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái.
Hiện nay trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động
theo nhạc của chương trình giáo dục mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ
luyện tai nghe, cũng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm
nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc tốt hơn.
Mỗi trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có
những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc cũng cố và tiếp thu những
nội dung giáo dục. đặc biệt là trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kỹ năng
thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy mà bản thân tôi đã tìm tòi các trò chơi
nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
Ví dụ: Trò chơi “nghe thấu hát tài”
Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng.
Chuẩn bị: Câu “Bác đưa thư đang tới nhà em”.
Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói nho vào tai
từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát “Bác đưa thư đang tới nhà em”. Sau đó
cho 2 trẻ có trách nhiệm chạy về đội của mình và nói lại câu hát hát cho bạn thứ
2, bạn thứ 2 nói nho vào tai bạn thứ 3…và cứ thế tiếp tục cho đến bạn cuối cùng
của đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn
đội đó sẽ thắng
Trò chơi: “Tai ai thính”
Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các
nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ.
Chuẩn bị: Một số nhạc cụ âm nhạc như sau: Đàn organ bằng đồ chơi điện
tử, kèn nhựa, kèn bằng vo ốc, phách gõ bằng tre, bằng vo nghêu, trống gõ bằng
lon, bằng quả bầu khô.
Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới
thiệu cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như:
+ Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ.
+ Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa.
+ Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre...
Sau khi cô giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc
cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cô hoi trẻ tiếng nhạc cụ gì. Khi trẻ đã quen, cô
cho trẻ ngồi không nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cô đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc
cụ và hoi xem trẻ nhận biết được âm thanh của nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ chia
làm 2 đội và thi đua. Nếu đội nào đoán sai phải hát một bài hát theo yêu cầu của
đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá trải nghiệm với nhạc cụ đó.
Hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc:
Theo chương trình giáo dục Mầm non hiện nay, hoạt động góc đi đôi với
hoạt động học. Ở hoạt động học mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động, vì vậy việc
10
hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ hoạt động cũng là biện
pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu về
âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng chính hoạt động của
mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình. Tôi khuyến
khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức khác nhau.
Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng
ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể cho phù hợp với nhịp điệu
âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô.
*Ví dụ: Sau giờ hoạt động học “Vận động cô giáo miền xuôi”. Phần hoạt
động góc ở góc phân vai cho trẻ chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát các bài hát
“cô giáo miền xuôi”, “cô và mẹ”…hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ
cho bài học theo đề nhwams cũng cố kiến thức đã học. tôi thấy rằng trẻ rất thích
chơi ở góc. Giúp trẻ tìm hiểu về công việc của người lớn cứ như trẻ đang chơi
mà có học
Hình ảnh trẻ hoạt động góc âm nhạc
2.3.5. Lồng ghép tích hợp hoạt động âm nhạc vào các môn học khác
Tôi là người xác định chủ đề, xây dựng kế hoạch tổ chức lồng ghép tích
hợp các môn học một cách hợp lý để khuyến khích trẻ tích cực chủ động trong
giờ học. Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử
nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, tôi luôn kết hợp
nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào tiết học “làm quen chữ cái” và phù hợp với
chủ đề.
*Trong hoạt động làm quen văn học :
Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua
việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng
nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp
nhau.
Ví dụ:Thông qua việc dạy bài thơ “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, sau
khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hạt gạo làng ta” do Trần
Viết Bính phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong
bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý.
Khi đọc ban giám khảo sẽ cho là bình thường nhưng trong quá trình thực
hiện đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn
đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó
chứ không phải là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay. Ngoài ra một
số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng
tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như:“Gánh gánh gồng
gồng”,“Chi chi chành chành”, “Rềnh rềnh ràng ràng”. Giúp trẻ tiếp thu nhanh,
mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của cháu.
Trong hoạt động khám phá khoa học:
Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm
quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò
chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có
11
cảm xúc với các đối tượng như bài:“Một số loài hoa” yêu cầu là trẻ phân biệt
được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết thưởng thức
vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quí, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ hát bài:“Hoa kết trái”
hoặc có thể cho cháu nghe bài:“Hoa trong vườn”.
Trong chủ đề giao thông như:“Một số luật lệ giao thông” giáo viên yêu
cầu trẻ biết được một số luật lệ cơ bản như đèn đo dừng lại, đèn vàng đi chậm,
đèn xanh được đi...kết hợp cho trẻ nghe bài:“Em đi qua ngã tư đường phố” của
Hoàng Văn Yến hoặc bài: “Đường em đi” của Ngô Quốc Tính…Và còn nhiều
chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở phần nghe để
chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó.
Trong hoạt động Tạo hình:
Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở đĩa
hoặc máy vi tính cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với
đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng
ở trường với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và
dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung
bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ người thân trong gia đình nghe hát
bài: “Tổ ấm gia đình hay Ba ngọ nến”.
Hoạt động làm quen với toán
Cô cho trẻ hát bài “Hoa kết trái” sau đó cho trẻ đếm số lượng, màu sắc các loại
hoa, quả... trong bài hát qua đó phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng cho trẻ....
Có thể nói, mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn
lại kiến thức cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp
dẫn, giúp trẻ thoải mái ham thích học hơn.
2.3.6. Làm quen với âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi.
Như chúng ta đã biết ở lứa tuổi mẫu giáo trẻ “Học bằng chơi, chơi bằng
học”, năng lực tiếp thu thẫm mĩ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó có mà phát
triển được mà nó phải trải qua một quá trình đào tạo, ghi nhớ của trẻ không chủ
định trẻ chóng nhớ nhưng cũng mau quên. Do đó muốn nâng cao chất lượng cho
trẻ “làm quen âm nhạc” không chỉ dừng lại ở trên tiết học mà phải thường xuyên
tranh thủ ở mọi lúc, mọi nơi trong các hoạt động trong ngày để cho trẻ làm quen
với âm nhạc một cách hợp lý.
Giờ đón trẻ
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các
cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bước ra những tình cảm âu yếm
mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn.
Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các
trường, huyện nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho
phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : ca khúc
“Em đi Mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên. Rồi những bài “Cháu đi Mẫu
giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “Trường chúng cháu là trường Mầm non”của
Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của
trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi
12
động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ
Bắc.
Giờ thể dục sáng.
Trong giờ thể dục tôi thường kết hợp với các giáo viên trong trườngng cho
trẻ ra ngoài sân tập các bài hát kết hợp với lời ca phù hợp với chủ đề chủ điểm.
Để trẻ hứng thú hơn với bài hát tôi dùng chai nước C2 bo vào trong những hạt
xốp vụn và các viên đá soi để khi trẻ hát kết hợp với động tác sẽ phát ra những
âm thanh làm tăng sự phấn khích của trẻ
Trẻ tập thể dục sáng kết hợp với lời ca “Con cào cào”
Giờ hoạt động ngoài trời.
Hoạt động này cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm quen với âm
nhạc. Việc làm quen với âm nhạc ở đây nhằm thoả mãn nhu cầu giải trí cho trẻ,
bổ sung nhiều mặt về kiến thức của các tiết học trên lớp, giúp trẻ hiểu sâu và
nhớ lâu các bài hát đã làm quen. Tôi cho trẻ xếp hàng trong lớp đi ra ngoài sân
vừa đi vừa hát. Hoặc tổ chức các trò chơi vận động luyện hát cho trẻ những bài
đồng dao như “Kéo cưa lừa xẻ”, “lộn cầu vồng”, “nu na nu nống”. Từ đó giúp
trẻ trau dồi kiến thức âm nhạc của mình. Có âm nhạc tôi nhận thấy trẻ thích thú
hẳn lên, hứng thú làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó tôi nhận
thấy trẻ rất thích được dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt
động, còn giúp trẻ cũng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới
giúp trẻ vào giờ học âm nhạc được dể dàng, tự tin hòa mình cùng cô. Tôi nhận
thấy rằng bước đầu trẻ có khả năng phát triển về âm nhạc rất tốt.
Hình ảnh trẻ chơi lộn cầu vồng hoạt động ngoài trời
Giờ ngủ
Trong giờ ngủ cô hát cho trẻ nghe hoặc bật băng đĩa trước khi ngủ những
bài hát ru chữ tình nhẹ nhàng như “Ru con” Dân ca Nam Bộ, “Ru con mùa
đông” – Đặng Hữu Phúc...nhằm khắc sâu kiến thức đã học và làm quen với bài
mới. Từ đó trẻ thêm yêu những làn điệu dân ca- bản sắc văn hóa dân tộc.
Giờ hoạt động chiều.
Cô cho trẻ liên hoan văn nghệ cuối tuần, ôn bài hát cũ khắc sâu kiến thức đã học
hoặc làm quen bài mới.
2.3.7. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động dạy trẻ làm quen
âm nhạc
Đưa công nghệ thông tin vào việc dạy và học cho trẻ sẽ giúp cho tôi giải
quyết được những khó khăn về giáo cụ trực quan, phát triển được nhiều hình
thức luyện tập cho trẻ như hát theo nhạc, nghe hát, trò chơi…. Hình ảnh sinh
động, giai điêu bài hát phong phú… tích hợp các hoạt động thuận lợi hơn. Trẻ có
nhiều trò chơi linh hoạt, giờ học, giờ chơi sinh động phong phú và dễ tiếp thu
hơn . Nắm được tầm quan trọng của công nghệ thông tin trong việc dạy học cho
trẻ, bản thân tôi lại suy nghĩ và nhận thấy bên cạnh việc phải lựa chọn những
hình ảnh, bài hát thật gây ấn tượng, bắt mắt với trẻ và phù hợp với chủ đề giảng
13
dạy thì việc sử dụng công nghệ thông tin cho linh hoạt, phù hợp với từng hoạt
động để thu hút sự chú ý của trẻ cũng là điều mà mỗi giáo viên cần phải tìm tòi
và học tập thêm.
Mục đích trẻ được nghe và nhận ra giai điệu bài hát quen thuộc trong máy
tính và trẻ được tham gia vào các trò chơi trên máy tính như sử dụng chuột bấm
để chọn nốt nhạc trong các trò chơi. Kết hợp với những âm thanh hình ảnh sống
động kích thích trẻ tham gia hoat động tốt nhất.Vì vậy trong hoạt động “làm
quen với âm nhạc” tôi luôn tìm những hình ảnh minh họa sinh động luôn thu hút
sự hứng thú, kích thích cho trẻ vào giờ dạy.
Trẻ hứng thú học khi cô áp dụng công nghệ thông tin
Ví dụ: Dạy vận động “Cả nhà thương nhau”.
Để tạo hứng thú giới thiệu bài, tôi đã kết nối máy chiếu cho trẻ học mà không
đến tranh vẽ, tôi sử dụng trò chơi ô cửa bí mật trên máy chiếu, trẻ lần lượt kích
chuột vào các nốt nhạc để khám phá đường sau những nốt nhạc là hình ảnh gì?
Với khả năng đánh đàn chưa tốt tôi đã tải nhạc các dạy hát hoặc nghe hát
về máy tính, sau đó làm slie trình chiếu. Có như vậy tôi không cần phải chuẩn bị
đàn ocgan mà trẻ vẫn hứng thú tham gia hoạt động và tiếp thu bài nhanh chóng.
Hoặc cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc tôi không cần phải chuẩn bị đồ dùng,
tranh ảnh, tôi đã kết nối máy tính, sử dụng các nốt nhạc và hình ảnh. Cho trẻ
chơi trò chơi “những nốt nhạc xanh”. Trẻ bấm chuột chọn nốt nhạc và xem
đường sau mỗi nốt nhạc là hình ảnh gì? Trẻ phải hát bài hát có nội dung giống
trong hình ảnh. Ví dụ: sau nốt nhạc có hình ảnh về chú bộ đội trẻ phải hát bài hát
nói về chú bộ đội.
Với việc đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy đưa thế giới âm nhạc đến gần
trẻ hơn, phát huy đươc năng khứu sở trường của trẻ. Vì giáo dục thẩm mĩ bằng
nghệ thuật của âm nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc
truyền thụ cho trẻ và sau này những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm
âm nhạc đó.
2.3.8. Phối hợp với cha mẹ trẻ tổ chức cho trẻ làm quen với âm nhạc
Cô trao đổi với phụ huynh học sinh
Trẻ đến trường được cô dạy với nhiều nội dung “Làm quen với âm nhạc”
thông qua các hoạt động và các hình thức khác nhau. Tuy nhiên các kiến thức kĩ
năng về âm nhạc mà giáo viên cung cấp cho trẻ phải được ôn tại nhà. Vì vậy để
giúp trẻ học tốt thì cần có sự cộng tác giữa giáo viên và phụ huynh học sinh.
Hằng ngày vào lúc đón trẻ, trả trẻ tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh học
sinh về tình hình học tập của trẻ để phụ huynh biết từ đó có kế hoạch kèm dạy
thêm con em mình.
Kế hoạch chương trình được thể hiện trên bảng tuyên truyền với phụ
huynh học sinh ở ngoài cửa lớp để phụ huynh học sinh theo dõi biết được tuần
này học bài hát gì, nghe bài hát gì để về ôn luyện cho con mình. Tôi giới thiệu
các loại băng đĩa nhạc để phụ huynh học sinh tham khảo mua về dạy thêm con
14
mình. Kêu gọi phụ huynh học sinh làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để có
trang thiết bị phục vụ cho trẻ làm quen với âm nhạc như: đóng góp kinh phí mua
đồ dùng phục vụ âm nhạc ( băng, đĩa, đàn, xắc xô, phách, mo…). Mời phụ
huynh học sinh đến tham dự các hội thi văn nghệ của các bé vào dịp: khai giảng,
chào mừng ngày 20/11, tổng kết, hội thi ...
Cụ thể năm học 2016-2017 các bé lớp tôi có tham gia hội thi “Hội khoe
bé mầm non” cấp huyện. Tôi đã kêu gọi các bậc phụ huynh chung tay cùng với
nhà trường hổ trợ kinh phí mua quần áo, đồ dùng, trang phục biểu diễn cho các
bé với số tiền 4.600.000 đồng/10 cháu. Bên cạnh đó các bậc phụ huynh luôn
song hành cùng với cô giáo và các cháu, từ lúc cháu luyên tập đến khi các cháu
đi thi tất cả các bậc phụ huynh cùng đi cổ vũ cho con em mình. Cùng với sự
chung tay góp sức của các bậc phụ huynh cả về tinh thần lẫn vật chất đã tạo cho
chúng tôi động lực phấn đấu rất lớn trong hội thi và đem về cho nhà trường giải
3 như mong muốn.
Trẻ tham Arobic hội thi “ Hội Bé khỏe mầm non” cấp huyện
Sau khi sử dụng biện phát tuyên truyền phối hợp với phụ huynh học sinh
tôi nhận thấy cha mẹ trẻ đã hiểu và nắm bắt được phương pháp và phối kết hợp
với giáo viên để dạy trẻ, trên lớp các đồ dùng, tranh ảnh, băng đĩa nhạc, dụng
cụ... để phục vụ trẻ học phong phú và đa dạng hơn. Thêm vào đó tôi vận động
phụ huynh học sinh ủng hộ những nguyên vật liệu, phế thải để làm đồ dùng, đồ
chơi để phục vụ cho tiết dạy.
Bên cạnh đó để nâng cao chất lượng giờ dạy bản thân tôi còn không ngừng
học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và tích cực tham mưu với
Ban Giám Hiệu nhà trường mua sắm, bổ sung thêm các trang thiết bị phục vụ
học tập.
2.4 Hiệu quả
Như vậy sau khi áp dụng các biện pháp sáng tạo mà tôi đã đưa ra trong
sáng kiến để tổ chức giờ hoạt động học thì trẻ hứng thú và hăng say học, hát
thuộc bài hát và rất rõ lời, khi chơi các trò chơi âm nhạc trẻ vẫn muốn được
tham gia chơi mà không thấy mệt moi. Nhìn vào bảng khảo sát cuối năm tôi vô
cùng phấn khởi với những gì mình gieo và gặt hái được. thấy số trẻ hứng thú
trong giờ học, hát thuộc bài hát và hát rõ lời, khả năng cảm thụ âm nhạc tăng lên
rõ rệt, số trẻ ở các mức độ trung bình và yếu giảm xuống đáng kể.
2.5: Kết quả khảo sát trẻ
( Thời điểm tháng 4 năm 2017)
ST
Tiêu chí
Số
Mức độ
T
trẻ
Tốt
khá
TB
1
Trẻ hứng thú trong giờ học
27
2
Khả năng cảm thụ âm nhạc (tiết tấu, giai
điệu, làn điệu…)
27
19
70%
15
56%
7
26%
10
37%
1
4%
2
7%
15
3
Trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời
27
4
Khả năng vận động thành thạo theo nhạc
27
5
Hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ
27
20
74%
15
56%
16
59%
7
26%
11
40%
9
34%
0
0%
1
4%
2
7%
2.5. Bài học kinh nghiệm
Sau khi nghiên cứu và áp dụng cải tiến các biện pháp tổ chức hoạt động
cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với âm nhạc. Tôi rút ra bài học như sau: Trước hết cần
phải xây dựng kế hoạch, lựa chon nội dung làm quen âm nhạc cho trẻ; tạo môi
trường âm nhạc phong phú, hấp dẫn trẻ; tổ chức cho trẻ làm quen âm nhạc trong
hoạt động học; tổ chức cho trẻ làm quen âm nhạc qua các trò chơi; tích hợp hoạt
động làm quen âm nhạc vào các môn học khác; làm quen với âm nhạc ở mọi lúc,
mọi nơi; giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày lễ; ứng dụng công nghệ
thông tin vào giờ dạy; phối hợp với phụ huynh học sinh và làm tốt công tác xã
hội hóa.
Tạo tình cảm gần gũi giữa cô và cháu, nắm bắt tâm lí, trình độ và cá tính
của từng trẻ, kiên nhẫn, nhẹ nhàng giúp trẻ theo phương pháp “Chơi mà học,
học bằng chơi”. Tận dụng mọi nguyên vật liệu đơn giản để làm nhiều học cụ, đồ
dùng, đồ chơi thu hút trẻ trong hoạt động làm quen với âm nhạc.
3. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Hoạt động cho trẻ làm quen với âm nhạc có vai trò rất quan trọng
trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ
thành những con người phát triển toàn diện “vì trẻ em hôm nay là thế giới ngày
mai”. Mỗi sự cố gắng đều có sự đền bù xứng đáng, không có gì là uổng phí khi
phải bo sức “vì tương lai con em chúng ta” - “Mầm xanh tương lai của đất
nước”. Nên cần thiết phải đổi mới hoạt động này để tạo điều kiện cho trẻ đến với
thế giới âm nhạc tự nhiên nhất. Điều đó đòi hoi mỗi giáo viên cần không ngừng
nâng cao trình độ hiểu biết về âm nhạc, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ.
Qua một năm thực hiện những biện pháp trên tôi thấy kết quả trên trẻ ở lớp tôi
rất khả thi, các trẻ rất yêu thích âm nhạc, hào hứng tham gia ca hát, biểu diễn, có
rất nhiều trẻ là gương mặt tiêu biểu của đội văn nghệ của trường tham gia các
hội diễn do phòng giáo dục, trường, xã tổ chức. Mặt khác từ những vốn kinh
nghiệm tích luỹ ấy mà tôi đã áp dụng và có hiệu quả ở lớp mình nhằm hình
thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là
sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ
với nhau.
3.2 Kiến nghị
- Đối với PGD&ĐT Hoằng Hóa: Tổ chức các chuyên đề về âm nhạc,
hoặc các tiết dạy mẫu để để bản thân tôi nói riêng và đồng nghiệp nói chung học
16
hoi nâng cao trình độ chuyên môn từ đó để nắm vững kiến thức truyền thụ cho
trẻ tốt hơn.
- Ban giám hiệu trường mầm non Hoằng Khê cần tạo điều kiện về thời
gian cũng như kinh phí trong việc bổ sung đồ dùng dạy học. Sắp xếp, tạo điều
kiện cho giáo viên được dự giờ để trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.
- Đối với phụ huynh học sinh: Cần quan tâm đến tâm đếnhoạt động cho
trẻ làm quen âm nhạc nhiều hơn, kết hợp với nhà trường mua thêm đồ dùng,
dụng cụ âm nhạc phục vụ cho trẻ từ đó phát huy năng khứu của trẻ giúp trẻ phát
triển toàn diện.
Trên đây là “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 làm
quen âm nhạc” Tôi đã thực hiện và vẫn còn nghiên cứu, tiếp tục thực hiện lâu
dài. Để bổ sung cho những kinh nghiệm của tôi được hoàn chỉnh hơn, nhằm
mang lại kết quả cho trẻ một cách hữu hiệu trong hoạt động làm quen với âm
nhạc. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp quản lí giáo dục và các
bạn đồng nghiệp, để những kinh nghiệm của tôi ngày càng được hoàn thiện và
mang lại kết quả cho các em nhiều hơn trong quá trình giảng dạy.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hoằng Hóa, ngày 25 tháng 4 năm 2017
XÁC NHẬN CỦA
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
nghiệm của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác
Người viết SKKN
Nguyễn Thị Vân
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 -6 tuổi .
2. Phương pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ qua bộ môn làm quen với âm
nhạc.
3. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo 5 – 6
tuổi.
4. Các hoạt động phát triển thẩm mĩ cho trẻ mâm non.
5. Tìm hiểu qua tập san của nghành.
6. Tìm hiểu qua thông tin đại chúng.
7. Tìm hiểu qua các lớp chuyên đề của huyện tổ chức.
8. Tìm hiểu qua băng đĩa nhạc
17