skkn một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi

1.Mở đầu
1.1 Lý do chọn đề tài:
Trẻ em hôm nay là những công dân của thế giới ngày mai, trẻ em là
nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là chủ nhân của tương lai của đất nước, là
lớp người kế tục sự nghiệp của cha anh, gánh vác mọi công việc xây dựng và
bảo vệ tổ quốc.
Để đạt dược điều đó thì việc chăm sóc giáo dục trẻ phải có sự chung tay
góp sức của nhà trường, gia đình và xã hội. Nhưng trước sự phát triển mạnh mẽ
của nền kinh tế hiện nay thì rất nhiều các bậc phụ huynh có rất ít thời gian để
quan tâm đến con cái bên cạnh đó cũng có một số phụ huynh thường bao bọc,
nuông chiều trẻ một cách thái quá, làm hộ trẻ khiến trẻ ỷ lại, ích kỉ, không quan
tâm đến người khác và các kĩ năng trong cuộc sống rất hạn chế, gây khó khăn
cho trẻ trong việc có tình huống bất ngờ xảy ra. Vì vậy, một số trẻ vẫn rất thiếu
trong các kỹ năng sống cơ bản hàng ngày. Một số trẻ rất thụ động khi có những
tình huống xảy ra. Chính vì vậy, việc rèn kỹ năng sống cho trẻ là một việc làm
hết sức cần thiết giúp trẻ có những kỹ năng cơ bản trong cuộc sống.
Xã hội hiện nay đã và đang làm thay đổi cuộc sống của con người, nhiều
vấn đề phức tạp liên tục nảy sinh. Bên cạnh những tác động tích cực, còn có
những tác động tiêu cực, gây nguy hại cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu
mỗi người trong đó có trẻ em không có những kiến thức cần thiết để biết lựa
chọn những giá trị sống tích cực, không có những năng lực để ứng phó, để vượt
qua những thách thức mà hành động theo cảm tính thì rất dễ gặp trở ngại, rủi ro
trong cuộc sống. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ được tiến hành trong toàn bộ
các hoạt động hằng ngày như: Vui chơi, học tập, lao động vừa sức, lễ hội, tham
quan…Mỗi hoạt động có ưu thế riêng đối với việc dạy những kỹ năng sống cần
thiết với cuộc sống của trẻ. Để có được những kỹ năng sống, trẻ cần phải có thời
gian và quá trình tập luyện thường xuyên với sự hổ trợ của cô giáo, người lớn và
bạn bè.
Mục tiêu của việc rèn kỹ năng sống nhằm phát triển, nuôi dưỡng những
giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực trong trẻ, giúp
trẻ cân bằng cuộc sống trên các lĩnh vực nền tảng : Thể trạng, tâm hồn, trí tuệ và

tinh thần.
Xuất phát từ những lý do trên, là giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo 56 tuổi. Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu, nhận thức được sâu sắc, ý nghĩa
vai trò quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên
việc giáo dục kỹ năng sống chưa trở thành một môn với một giáo trình chuẩn,
được áp dụng trong nhà trường. Với trái tim là người mẹ thứ hai của trẻ, với
trách nhiệm của một nhà giáo, trong năm học 2016-2017 đã thôi thúc tôi lựa
chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi ở trường Mầm non Hoằng Trinh” , với mong muốn được góp một phần
nhỏ bé của mình vào việc thực hiện mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
1.2. Mục đích nghiên cứu:

1


Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn về vấn đề giáo dục kĩ năng sống
cho trẻ mầm non để đề xuất áp dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo
dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non độ
5-6 tuổi.
1.4. Các phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Đọc, phân tích, tổng
hợp những tài liệu có liên quan đến đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ mầm non 5-6 tuổi.”
Phương pháp quan sát: Quan sát việc thực hiện tổ chức giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ mẫu giáo ở trường Mầm non Hoằng Trinh.
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Đặt hệ thống
câu hỏi cho tất cả các giáo viên trong trường Mầm non Hoằng Trinh nhằm điều
tra thực trạng việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mẫu giáo và các khả năng của
trẻ khi tham gia các hoạt động.

Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Tôi dùng phương pháp này để xử lý
các số liệu đã thu thập được.
Phương pháp động viên khích lệ tôi dùng để biểu dương trẻ khi làm được
việc tốt hoặc sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến:
Sáng kiến kinh nghiệm đề xuất một số biện pháp mới về giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ đó là: Biện pháp tạo môi trường thuận lợi để nâng cao kỹ năng sống
cho trẻ và biện pháp nâng cao kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận:
Đối với trẻ mầm non, mà đặc biệt là lứa tuổi mẫu giáo“ điểm khởi
đầu” của quá trình hình thành nhân cách con người thì việc giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ là quan trọng và rất cần thiết. Nếu các kỹ năng sớm được hình
thành thì trẻ sẽ có nhân cách phát triển toàn diện và bền vững. Có nhiều công
trình khoa học đã chứng minh rằng: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ từ lúc đầu
đời là chìa khoá thành công cho tương lai của mỗi đứa trẻ.
Một cá nhân nếu có đầy đủ kiến thức trong cuộc sống nhưng lại chưa có
kĩ năng cuộc sống và biết sử dụng linh hoạt những kĩ năng này thì không đảm
bảo cá nhân đó có thể đưa ra các quyết định hợp lý, giao tiếp có hiệu quả và có
mối quan hệ tốt với mọi người. Kĩ năng sống chính là năng lực tâm lí xã hội để
đáp ứng và đối phó những yêu cầu, thách thức trong cuộc sống hàng ngày.
Kĩ năng sống của trẻ mầm non bao gồm những kỹ năng cơ bản sau: Kỹ
năng giải quyết tình huống có vấn đề; kỹ năng thích nghi; kỹ năng khám phá thế
giới xung quanh; kỹ năng trong giao tiếp; kỹ năng tự chăm sóc bản thân; kỹ
năng tạo niềm vui; kỹ năng tự bảo vệ; kỹ năng làm việc theo nhóm; kỹ năng
nhận thức…Vì vậy dạy kĩ năng sống cho trẻ là truyền cho trẻ những kinh
nghiệm sống của người lớn nhằm giúp cho trẻ có những kĩ năng đương đầu với
2

những khó khăn trong cuộc sống. Trẻ biết vận dụng, biến những kiến thức của
mình để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống cho phù hợp. Muốn như
vậy, người lớn phải tạo cho trẻ có môi trường để trải nghiệm, thực hành.
2. 2. Thực trạng:
Năm học 2016-2017 tôi được nhà trường phân công giảng dạy tại lớp
Mẫu giáo độ tuổi 5-6 tuổi; có tổng số 37 trẻ; hai cô giáo, trẻ học rất ngoan, có
nền nếp học tập, mỗi một hoạt động học tập trẻ rất tích cực. Trong quá trình thực
hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ có những thuận lợi và khó khăn như sau.
2.2.1.Thuận lợi
Trường Mầm Non Hoằng Trinh là một ngôi trường đạt chuẩn quốc gia.Vì
vậy trường được đầu tư cơ sở vật chất đầy đủ các phòng học và nhóm lớp đảm
bảo cho việc thực hiện chương trình được trang bị đầy đủ các tài liệu chuyên
môn, tập san để nghiên cứu học tập mở rộng kiến thức, được bồi dưỡng về
chuyên môn do Phòng Giáo dục Đào tạo tổ chức, dự giờ, thao giảng, học tập
lớp bạn, trường bạn.
Đặc biệt giáo viên luôn nhận được sự quan tâm đôn đốc chỉ đạo sát sao
của ban giám hiệu trong tất cả các hoạt động nói chung và hoạt động rèn kỹ
năng sống cho trẻ nói riêng.
Bản thân tôi đã đạt trình độ trên chuẩn luôn có lòng yêu nghề, mến trẻ.
Hầu hết các cháu đều khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, thông minh, nhạy cảm và
được ngồi học đúng lớp, đúng độ tuổi nên giáo viên dễ dàng nắm bắt tâm lí và
khả năng của trẻ để có biện pháp giáo dục phù hợp.
Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của con mình,
sẵn sàng hỗ trợ, phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ
cũng như việc tìm kiếm nguyên vật liệu ủng hộ giáo viên trong việc làm đồ
dùng, đồ chơi phục vụ cho viêc dạy và học của cô và trẻ trên lớp.
2.2.2. Khó khăn
Từ những thuận lợi cơ bản trên, song bản thân tôi còn gặp khó khăn như:
Do tác động ngoại cảm một số trẻ được ba, mẹ nuông chiều quá mức nên
có những biểu hiện không đúng trong lễ giáo với mọi người trong gia đình và

bạn bè, trẻ không có được kỹ năng tự phục vụ bản thân, kỹ năng giao tiếp, dẫn
đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát quá không dám tham gia vào các hoạt
động của trường , lớp, phụ huynh thường làm thay trẻ làm tất cả mọi việc không
cho trẻ có cơ hội để thực hành. Vẫn còn một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan
trọng của giáo dục kỹ năng sống cho con em ở lứa tuổi Mẫu giáo mà chỉ quan
tâm đến việc ăn uống của các cháu, có tâm lý thờ ơ nên thường khoán trắng cho
giáo viên.
Điều kiện cơ sở vật chất để dạy trẻ thực hành hành vi lễ giáo, liên hệ thực
tế cũng còn nhiều khuyết điểm nên việc giáo dục chỉ dừng lại ở cung cấp kiến
thức. Thời gian đầu trẻ đến lớp với thói quen tự do, ra vào lớp tự nhiên, hay nói
leo, trả lời không trọn câu hay một số cháu rất ít nói và rụt rè trong giao tiếp.
Trong lớp số trẻ nhận thức không đồng đều nên cũng ảnh hưởng nhiều tới
việc chăm sóc giáo dục và rèn kỹ năng sống cho trẻ. Từ những thuận lợi và khó
3


khăn trên tôi luôn trăn trở một suy nghĩ rằng mình phải có biện pháp như thế
nào để hình thành nề nếp rèn kỹ năng sống tốt nhất cho trẻ.
2.2.3. Kết quả khảo sát một số kĩ năng sống trên trẻ 5-6 tuổi
( Thời điểm tháng 9 năm 2016). Như sau:

STT

Số
trẻ

Đạt

Tỉ lệ %

Chưa
đạt

Tỉ lệ %

1

37

Tính tự tin

11

30%

26

70%

2

37

Kỹ năng hợp tác

10

27%

27

73%

3

37

Kỹ năng giao tiếp

10

27%

27

73%

4

37

Kỹ năng vận động

13

35%

24

65%

5

37

Sự tò mò và khả năng
sáng tạo

9

24%

28

76%

6

37

Kỹ năng tự phục vụ

10

27%

27

73%

Kỹ năng sống

Với kết quả trên quả là một điều đáng lo ngại, và thiết nghĩ mình cần phải
tìm tòi sáng tạo thiết kế ra những biện pháp thực hiện tốt và thiết thực nhằm
nâng cao kỹ năng sống cho trẻ góp phần phát triển toàn diện con người trẻ. Và
sau đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng trong quá trình thực nghiệm để nâng
cao kỹ năng sống cho trẻ lớp 5-6 tuổi ở lớp mình phụ trách tại trường mầm non
Hoằng Trinh như sau :
2.3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ 5-6 tuổi:
2.3.1. Tạo môi trường thuận lợi để dạy kỹ năng sống cho trẻ
Môi trường giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả giáo dục trẻ. Có
môi trường vật chất và môi trường xã hội. Để có môi trường dạy kỹ năng sống
tốt cho trẻ đạt hiệu quả ngay từ đầu năm tôi đã phối hợp với giáo viên trên lớp
xây dựng kế hoạch giáo dục cụ thể để dạy trẻ trong từng chủ đề cụ thể phù hợp
và đạt hiệu quả:
Cụ thể:
* Ở chủ đề “ Trường mầm non” Tôi lựa chọn kỹ năng giao tiếp như: Chào
hỏi, tạm biệt, cảm ơn, xin lỗi, lễ phép với người lớn, tôn trọng bạn bè, vui vẻ
thân thiện, lắng nghe ý kiến, chia sẽ thông tin, hòa thuận với các bạn, giúp đỡ
bạn khi cần thiết cùng bạn hoàn thành công việc.Yêu quý trường lớp biết chăm
ngoan học giỏi để làm vui lòng bố mẹ và cô giáo…
* Ở chủ đề “gia đình” tôi dạy trẻ những khả năng ứng xử phù hợp với
những người gần gũi xung quanh: Lễ phép với người lớn, quan tâm nhường nhịn
4


em nhỏ, giúp đỡ bố mẹ những công việc vừa sức, biết trò chuyện lễ phép, thân
mật, chơi vui vẻ với bạn, không quậy phá làm ồn biết thể hiện cảm xúc, chia sẽ
đồng cảm.

* Ở chủ đề “Bản thân”: lựa chọn kỹ năng tự phục vụ như: Tự mặc cởi
quần áo, cách sử dụng vệ sinh đúng cách, vệ sinh cá nhân, trong ăn uống cách
mặc quần áo phù hợp với thời tiết biết bảo vệ bản thân trước những tình huống
nguy hiểm, biết một số thông tin về bản thân…
* Ở chủ đề “Nghề nghiệp”:Tôi thường lồng ghép các bài thơ câu đố để trẻ
hiểu ý nghĩa của các nghề từ đó trẻ biết tuân thủ sự phân công phối hợp với bạn
bè để hoàn thành công việc chung, khả năng sáng tạo, diễn tả ý tưởng, kỹ năng
sử lý tình huống.
*Chủ đề “Phương tiện và luật lệ giao thông”: Dạy trẻ kỹ năng tuân thủ
một số quy định giao thông khi đi trên đường, những hành vi văn hóa nơi công
cộng như: Đi nhẹ, nói khẽ, không chen lấn, xô đẩy nhau…
*Chủ đề “Tết và mùa xuân”: Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp, lịch sự lễ phép
yêu quý ngày tết cổ truyền của dân tộc, yêu thiên nhiên, trồng và chăm sóc cây
xanh, bão vệ môi trường.
*Chủ đề “Quê hương đất nước”: dạy trẻ kính yêu Bác Hồ, quan tâm đến
những di tích lịch sử, địa danh,cảnh đẹp, lễ hội của quê hương, đất nước giữ gìn
bảo vệ môi trường.
Xây dựng, kế hoạch đánh giá trẻ nhằm ghi chép hàng ngày từng chi tiết về
sự tiến bộ của trẻ, các mối quan hệ với cô, với bạn, ghi chép những kỹ năng trẻ
đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh giá cuối mỗi độ tuổi,
cuối giai đoạn phát triển của trẻ. Cũng từ biện pháp này, tôi có dữ liệu, sản phẩm
để đánh giá trẻ, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục
từng trẻ vì mỗi trẻ rất khác nhau và giúp trẻ sớm hình thành các kỹ năng sống.
Nhiều bậc cha mẹ rất e ngại khi tham gia vào quá trình giáo dục trẻ, hơn
nữa phần lớn cha mẹ thường lúng túng khi lựa chọn hình thức thực hiện. Tôi đã
trang bị các bảng thông tin dành cho phụ huynh, dán các nội dung cần phối hợp
với phụ huynh vào đó để các bậc cha mẹ có thể đọc, quan sát theo dõi dễ dàng
giúp nhà trường tuyên truyền đến cha mẹ của trẻ những kết quả giáo dục ở con
mình, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi hai chiều với các bậc cha mẹ những
vấn đề có liên quan đến trẻ, các thông tin của lớp, thông tin sức khỏe, ngược lại

các bậc cha mẹ có thể ghi chép những yêu cầu, đề nghị, thông tin cần trao đổi
với giáo viên qua các buổi trò chuyện lúc đón và trả trẻ, qua bảng tuyên truyền.
Tham mưu với ban giám hiệu trang trí sân trường bằng các khẩu hiệu
nhắc nhở giáo viên, người lớn phải gương mẫu như: “Yêu thương, tôn trọng trẻ,
giữ lời hứa với trẻ”; “Mỗi cô giáo là tấm gương sáng về đạo đức, tự học, sáng
tạo” bằng chính hình ảnh giáo viên và học sinh của trường, giúp trẻ thể hiện bản
thân và luôn biết giữ gìn, là điều kiện để khen ngợi sự cố gắng của trẻ. Trang trí
lớp học, các góc chơi được bố trí xắp xếp hợp lý khoa học, đồ dùng, đồ chơi
phục vụ cho các góc chơi thường xuyên được làm mới theo từng chủ đề từng nội
dung.
5


2.3. 2: Biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ
Cách giao tiếp không chỉ quan trọng trong những năm trẻ đi học mà còn
rất quan trọng đối với cuộc sống sau này của trẻ. Kỹ năng giao tiếp là một kỹ
năng nền tảng giúp trẻ nhận biết giá trị sống và hình thành kỹ năng sống. Vì thế
cần quan tâm và giúp trẻ một cách tự nhiên từng bước một trong suốt chiều dài
phát triển nhân cách của trẻ.
+ Kỹ năng giao tiếp với bạn bè:
Lớp học chính là một thế giới thu nhỏ của xã hội chúng ta ngay nay, là nơi
đa văn hóa, đa tính cách và cũng đa sở thích. Mô hình này tạo cơ hội cho giáo
viên có thể dạy trẻ học cách chấp nhận và có cơ hội để khám phá những sở thích
,những mối quan tâm chung của nhau.
Để giúp trẻ phát triển kỹ năng chơi với các trẻ khác tôi tạo ra môi trường
cho trẻ giao tiếp với nhau và tạo tình huống cho trẻ tự giải quyết và tôi đã đưa ra
“ tiêu chí” không tranh giành đồ chơi với bạn, trong tiêu chí này tôi lên kế hoạch
rèn cả lớp nói chung, cứ vào các buổi chiều bình bầu và nhận xét buổi chơi, tôi
cho cả lớp nhận xét xem trong giờ chơi bạn nào còn tranh giành đồ chơi thì bạn
đó sẽ không được cắm hoa và cuối ngày sẽ không được cắm cờ, cuối tuần bạn

nào nhiều cờ sẽ được tặng bé ngoan. Ngoài ra các giờ chơi giờ đón trả trẻ, trẻ
nào có biểu hiện hành vi sai trái là tôi giải thích và sửa ngay cho trẻ, việc làm đó
rất tốt cho trẻ vì trẻ biết được điều gì nên làm điều gì không nên làm và nhân
cách sống của trẻ sẽ được phát triển toàn diện hơn.
Bên cạnh đó tôi còn sưu tầm một số câu chuyện, bài thơ mang tính giáo
dục. Giúp trẻ thấy được những hành động đẹp trong câu chuyện, bài thơ khi giao
tiếp với nhau như bài thơ:
Biết cảm ơn xin lỗi
Cảm ơn xin lỗi
Dù với ai cũng phải
Ai giúp cho cái gì
Xin lỗi cho đàng hoàng
Nhớ cảm ơn ngay đi
Muốn trở thành bé ngoan
Lỡ làm điều sai trái
Phải biết làm như vậy.
Tính cách của mỗi trẻ khác nhau, có những trẻ hoạt bát, hiếu động nhưng
cũng có những đứa trẻ chậm chạp thụ động hay quá nóng nảy…Vì thế giáo viên
cần hiểu rõ tính cách của từng trẻ để có thể cho các trẻ chơi với những người
bạn thích hợp nhằm tránh xảy ra va chạm về tính cách. Vì vậy trước khi trẻ chơi
tôi thường cho trẻ đọc bài thơ:
Giờ chơi của bé
Giờ chơi đến rồi
Chờ bạn cùng chơi
Bạn lấy đồ chơi
Cô thấy cô mừng
Tôi ra trước nhé
Cô khen ngoan thế
Ngoài ra tôi còn dạy trẻ “giao tiếp” bằng mắt và nở một nụ cười thân
thiện, tự nhiên chan hòa với nhau, dạy trẻ phải luôn giữ lời hứa khiến cho buổi

nói chuyện trở nên thật thoải mái thật chân thành khi tham ra vào các hoạt động
vui chơi ở lớp.
6


Hình ảnh trẻ đang chơi với nhau vui vẻ
+ Kỹ năng giao tiếp với người lớn tuổi
Như ở phần đặt vấn đề tôi đã đề cập các trẻ hầu như chưa có kỹ năng giao
tiếp, kỹ năng chào hỏi…lý do phụ huynh đều là thuần nông và điều quan trọng
là chưa có khái niệm dạy kỹ năng cho trẻ, mà chủ yếu là nuông chiều với suy
nghĩ đơn giản là trẻ còn nhỏ chưa biết gì, chiều con chút cũng không sao. Nhưng
điều đó sẽ tạo nên những hành vi và nhận thức sai lệch của trẻ mà dần dần sẽ
biến thành thói quen khó thay đổi.
Vì vậy đối với trẻ người lớn cần tập cho trẻ những lời nói lễ phép và tự
nhiên không quá màu mè và hình thức, cũng không được phép nói cộc lốc. Điều
này trẻ sẽ học được một cách hiệu quả thông qua cách giao tiếp ứng xử của bố
mẹ, người thân trong gia đình cô giáo và những người xung quanh. Chúng ta sẽ
không thể kiểm soát được khi người lớn trong gia đình nói năng thô lỗ và không
có hành vi lịch sự với nhau. Trong xã hội ngày nay với công nghệ tiến tiến phát
triển không ngừng về mọi mặt, thì những kỹ năng giao tiếp, chào hỏi tối thiểu lại
mất dần đi và tôi quyết định đưa ra biện pháp rèn kỹ năng chào hỏi, giao tiếp
trong giờ đón, trả trẻ.
Ví dụ: Thời gian đầu trẻ chưa có kỹ năng chào hỏi và giao tiếp với cô với
bạn, tôi chủ động chào trẻ trước “Cô chào bạn Quang Chương” thì lúc đó trẻ sẽ
biết đáp lại câu chào “con chào cô ạ” và tôi nhắc trẻ con chào bố, mẹ, đi để vào
lớp cùng cô hoặc khi trẻ đang chơi mà có khách đến lớp tôi nhắc trẻ “các con
chào các cô các bác đi ” cứ như thế dần dần trẻ có thói quen chào cô, chào bố,
mẹ , chào khách, khi đến lớp khi ra về, còn với trẻ chưa có kỹ năng giao tiếp
nhiều với cô, với bạn tôi thường xuyên gần gũi trẻ hơn, trò chuyện với trẻ nhiều
hơn về những người thân của trẻ, về thế giới xung quanh về những việc làm

trong hai ngày nghĩ của trẻ cũng như các hoạt động trong ngày từ đó trẻ sẽ
mạnh dạn tự tin hơn khi tiếp xúc và giao tiếp với cô, với bạn và mọi người.
Giúp trẻ tự tin khi tham gia vào các hoạt động thảo luận của lớp.
Hình ảnh cô và trẻ chào hỏi nhau trong giờ đón trẻ
Ngoài ra tôi còn sưu tầm những bài thơ, những câu chuyện, bài hát có nội
dung giáo dục lễ giáo như: Bài hát “con chim vành khuyên”.
Bài thơ “Phải là hai tay”, Bài “lời chào”, “Cảm ơn xin lỗi”…Phô tô cho
phụ huynh để phụ huynh nắm được và giúp trẻ học thuộc và hiểu các bài thơ đó.
Bên cạnh đó tôi còn cho trẻ tham ra các trò chơi đóng vai để trải nghiệm kỹ
năng chào hỏi và giao tiếp tạo tình huống cụ thể giúp trẻ giải quyết và lựa chọn
cách giao tiếp với người lớn cho phù hợp.
2.3.3. Giáo dục kỹ năng sống qua các môn học và thông qua các hoạt
động trong ngày ở trường mầm non.
* Thông qua hoạt động học:

7


Lồng nội dung giáo dục kỹ năng sống vào các hoạt động giáo dục trên lớp
nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hóa cho trẻ. Để việc
giáo dục kỹ năng sống gây hứng thú và đạt hiệu quả hơn cho trẻ tôi đã tiến hành
cụ thể với từng lĩnh vực.
- Lĩnh vực phát triển phát triển thể chất:
Cô dạy trẻ biết các kỹ năng vận động như đi, chạy, nhảy, tung, ném, bắt,
bật…Trẻ biết siêng năng rèn luyện để cơ thể khỏe mạnh, trẻ biết trong khi tập
không chen lấn xô đẩy nhau, biết chờ khi đến lượt...Dạy trẻ sự tự tin một trong
những kỹ năng cần thiết cho trẻ.
Ví dụ :Trẻ lên thể hiện các vận động cơ bản “Bò chui qua cổng, ném bóng
bằng hai tay, chạy nhanh 10m…”
Trẻ tự tin với các trò chơi vận động: Chuyền bóng, ném vòng cổ chai, ô tô

vào bến …
Vui vẻ thể hiện các trò chơi dân gian như: Lộn cầu vồng, rồng rắn lên mây,
Thằn lằn cẳng dế…
- Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ:
Giáo dục, bồi dưỡng nhân cách sống, lòng yêu thương con người cho
trẻ thông qua câu chuyện, bài ca dao, tục ngữ...
Một điều mà tôi luôn quan tâm đối với trẻ của lớp mình nữa là hình thành
nhân cách sống cho trẻ. Trẻ mầm non như một trang giấy trắng, mà tôi là một
trong những người đặt nét bút đầu tiên viết lên trang giấy ấy, chính vì vậy tôi
luôn tìm tòi những điều hay nhất, đẹp nhất lên trang giấy ấy, tôi đã lựa chọn các
ngòi bút đầu tiên bằng các câu ca dao, dân ca, tục ngữ, bài hát, các câu chuyện
về lòng yêu thương người, yêu quê hương, lòng nhân ái để làm nền tảng cho trẻ.
Bởi vì tâm lí trẻ thích học và học nhanh nhất qua những vần thơ. Tôi chọn lựa và
vận dụng có hiệu quả.
+ Trong hoạt động học làm quen văn học: Được nghe kể chuyện với trẻ là
điều vô cùng thích thú thông qua các nội dung bài thơ câu chuyện giúp trẻ có
được những kỹ năng sống quý báu:
Ví dụ: Qua câu chuyện “Người bạn tốt” cô giáo dục trẻ tình đoàn kết,
thương yêu giúp đỡ bạn bè, biết nói những lời cảm ơn chân tình khi được người
khác giúp đỡ mình.
Ví dụ: Câu chuyện “ Thỏ và rùa ”, cô giúp trẻ tự tin tuy bạn rùa có chậm
nhưng rùa vẫn tự tin chạy thắng thỏ. Không nên kiêu ngạo như thỏ qua câu
chuyện khuyên trẻ hãy luôn tự tin và cố gắng hoàn thành công việc được giao
Trong bài thơ “Làm anh”, giáo dục trẻ biết yêu thương, quan tâm, chăm
sóc nhường nhịn em nhỏ…
Trong câu chuyện: “Hai anh em”, dạy trẻ học tập sự chăm chỉ lao động
Chủ đề gia đình:
Để giáo dục trẻ về tình yêu thương biết ơn bố mẹ tôi chọn những câu ca
dao:
Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
8


Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Kể chuyện đọc thơ, ca dao cho trẻ cho trẻ hàng ngày bằng phương pháp
mưa dầm thấm lâu là con đường ngắn nhất, đơn giản hiệu quả nhất giáo dục
nhân cách cho trẻ.
- Lĩnh vực phát triển tình cảm, kĩ năng xã hội:
Tham gia các trò chơi tập thể, thực hành các tình huống nhằm rèn luyện
một số kĩ năng tự bảo vệ bản thân biết từ chối, xử lý những tình huống khi thấy
không an toàn. .
Ví dụ: Dạy trẻ biết mạnh dạn chủ động chia sẻ thông tin với các bạn trong
lớp, người thân khi xảy ra hiện tượng bị dọa nạt, bị ức hiếp:
Xem tranh về một số việc làm tốt trong cuộc sống như tranh về sự lễ
phép, tranh về hành động bé nên làm khi đến lớp, khi ở nhà, tranh bé làm việc
giúp đỡ bố mẹ…
Cô giáo cho trẻ chủ động để trẻ nói lên những điều cần làm khi hình
thành kỹ năng sống.
Cho trẻ tham gia trồng cây, bảo vệ vật nuôi, tham gia các hoạt động lao
động.
Dạy cho trẻ biết sử dụng điện nước tiết kiệm đúng cách: Rửa tay trước
khi ăn, sau khi đi vệ sinh, thực hiện ăn chín uống sôi, đi vệ sinh đúng nơi qui
định, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ, gọn gàng, tham gia trực nhật lớp.
- Lĩnh vực phát triển triển thẩm mĩ
Đối với hoạt động tạo hình: “Vẽ, tô màu ngôi nhà của bé”
Cô rèn cho trẻ kỹ năng ngồi đúng tư thế, cầm bút, tô màu kín hình, tô từ
trong ra ngoài, không tô lem ra ngoài, giáo dục trẻ biết giữ gìn sản phẩm của
mình và của bạn, mạnh dạn nói ra ý tưởng của bản thân,biết mạnh dạn nhận xét

sản phẩm của mình và của bạn, hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Hình ảnh trẻ đang học trong giờ tạo hình
Trong hoạt động giáo dục âm nhạc: Dạy hát bài “Rửa mặt như mèo”
Qua bài hát này đã giáo dục trẻ thói quen tự vệ sinh thân thể sạch sẽ.
Qua dạy hát bài: “Con chim vành khuyên” tôi dạy trẻ học tập sự ngoan
ngoãn lể phép bài hát “cả nhà thương nhau” giáo dục trẻ tình yêu gia đình, yêu
thương những người xung quanh mình.
Chủ đề quê hương đất nước: Tôi đưa các bài hát dân ca đặc trưng 3 miền
phù hợp với trẻ vào hoạt động để dạy trẻ: Lý Hoài Nam (Quảng Nam), Lượn
tròn luợn khéo( Bắc Bộ)…Mặt khác qua các hoạt động này góp phần giáo dục
trẻ giữ gìn bản sắc truyền thống của dân tộc ta.
- Lĩnh vực phát triển nhận thức:
Với hoạt động KPKH “ Cây xanh và môi trường sống”. Cho trẻ xem một
số hình ảnh về cây xanh, sự phát triển của cây xanh, lợi ích của cây xanh. Cây
lớn lên nhờ những yếu tố nào ? Vì sao phải trồng cây? Trồng cây để làm gì? Cây
có lợi ích gì cho môi trường cho cuộc sống?
9


Sau khi kết thúc giờ học, tôi cho trẻ thực hành trồng cây, chăm sóc cây. Trẻ
được thực hành, trải nghiệm sẽ giúp trẻ hiểu thêm công việc và ý nghĩa của việc
trồng cây. Từ đó trẻ cũng có kỹ năng chăm sóc bảo vệ cây và có ý thức cùng
tham gia bảo vệ môi trường.
Quan sát môi trường sống xung quanh trẻ để biết điều chỉnh các hành vi
đúng sai của mình với môi trường.
* Hoạt động ngoài trời:
Hoạt động ngoài trời là cũng là một hoạt động mà ở đó giáo viên có thể
lồng ghép tích hợp nhiều kỹ năng sống cần thiết.
Ví dụ: “ Nhìn ngắm hoa đẹp” trẻ thể hiện cảm xúc vui vẻ, thoải mái, từ đó
trẻ yêu thích cái đẹp, không được hái hoa vì hoa làm đẹp cho thiên nhiên.

Hoặc giáo viên sử dụng tình huống để trẻ giải quyết như : Khi trẻ đang đi
dạo chơi cùng bạn thì bạn bị ngã, lúc này giáo viên sẽ dựa vào cách giải quyết
của trẻ mà rèn cho trẻ “kỹ năng giúp đỡ chia sẻ”, phải biết đỡ bạn bị ngã, không
những vậy mà khi đi bất cứ đâu nếu có gặp người lớn tuổi, em nhỏ, người tàn tật
thì giúp đỡ, cảm thông với hoàn cảnh của họ.
Trong chủ đề “ Nước và hiện tượng tự nhiên”, giáo viên cho trẻ dạo chơi
sân trường, tận dụng tình huống “cơn gió làm lá cây rơi xuống sân”, sân trường
không còn sạch đẹp, vậy làm thế nào để sân trường sạch đẹp ? (nhặt lá cây rơi,
nhặt rác bỏ vào thùng rác)...Hình thành được kỹ năng ứng xử văn minh cho trẻ,
không những ở trường mà trẻ sẽ thực hiện việc giữ vệ sinh ở nhà, ở lớp, ở nơi
công cộng, trên xe buýt,...
Trong buổi dạo chơi ngoài trời, vừa quan sát trẻ chơi, vừa hướng dẫn trẻ
biết cách chơi an toàn như: Cách lên xuống cầu thang, cách vịn, cầm chắc vào
đồ chơi khi chơi xích đu và cách phòng tránh những nơi nguy hiểm như không
chơi cầu trượt khi có mưa ướt, không dậm lên vũng nước, hướng dẫn trẻ biết
kiên nhẫn chờ đến lượt, không đùa nghịch, xô đẩy hay dành đồ chơi của bạn,
không chơi với vật sắc nhọn, nguy hiểm…
* Hoạt động vui chơi :
Vui chơi là hoạt động mà trẻ đón nhận một cách hứng thú và tích cực
nhất, bởi nó đáp ứng được nhu cầu của trẻ, trong thế giới đồ vật trẻ được tha hồ
vui chơi và sáng tạo. Trẻ được tham gia hoạt động môi trường xã hội của trẻ em
và hình thành nhân cách, một cách thú vị: Có thủ lĩnh, có nhóm, có sự hợp tác
giúp đỡ nhau, có những cơ hội để phát triển trí tưởng tượng của trẻ. Việc tổ chức
các hoạt động vui chơi không những giúp trẻ khả năng mà còn đặt nền tảng khá
vững chắc để phát triển những kỹ năng sống cho trẻ. Trong hoạt động vui chơi
trẻ được thực hành trải nghiệm với nhiều vai chơi khác nhau phản ảnh trong
cuộc sống của người lớn, tôi tiến hành lồng kỹ năng sống vào vui chơi. Qua đó
trẻ được giao tiếp với nhau bằng những lời nói nhỏ nhẹ, ân cần, lễ phép, những
lời cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay ...luôn được thể hiện.Tôi theo dõi lắng
nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa chuẩn mực. Qua đó giúp trẻ

hình thành “Thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp”.

10


Ví dụ: Qua trò chơi Bán hàng: Trẻ được làm người lớn đó là thế giới thu
nhỏ của trẻ trẻ có cơ hội tái hiện những gì mà người lớn hay làm rèn kỹ năng
giao tiếp, thói quen chào hỏi lễ phép.
Người bán hàng chào hỏi khách hàng: Cô, chú mua gì ạ? Người đi mua
hàng trật tự khi mua, nói tên hàng cần mua: Bán tôi một cân gạo, bao nhiêu vậy
cô? Người mua hàng, nhận hàng và trả tiền, tôi thường xuyên có mặt khi trẻ chơi
đóng vai là người mua hàng vui vẻ giao tiếp với trẻ.
Hình ảnh trẻ chơi bán hàng
Nếu trẻ hoàn thành vai chơi tôi sẽ cho trẻ gắn một hoa để cuối buổi chiều
nêu gương biện pháp này trẻ lớp tôi rất thích và hăng hái trong khi chơi.
Trò chơi đóng vai Y tá; Bác sĩ: Bác sĩ biết hỏi thăm bệnh nhân ân cần,
“Cháu đau chỗ nào? Cháu có mệt lắm không? ...” Y tá phát thuốc dặn dò bệnh
nhân uống thuốc, bệnh nhân nhận thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn với bác
sĩ, y tá. Cô còn có thể tận dụng những tình huống trong quá trình chơi của trẻ
dạy trẻ “ kỹ năng biết hợp tác”, chia sẻ cùng bạn. Trẻ biết phân công công việc
trong quá trình chơi với nhau, biết trao đổi ý kiến của mình với các bạn, biết tìm
cách để giải quyết mâu thuẫn, biết cảm thông và giúp đỡ bạn trong quá trình làm
việc. biết hoàn thành công việc được giao.
Ví dụ: Một trẻ đang loay hoay một mình với bộ đồ chơi lắp ghép cháu rất
cố gắng nhưng không thể lắp được, cô lại gần gợi ý giúp trẻ rủ thêm bạn lại cùng
chơi hoặc cô cũng có thể làm bạn hợp tác chơi cùng trẻ.
Hoặc: Trong khi chơi ở góc xây dựng bác thợ cả biết phân công như để
công trình xây dựng doanh trại bộ đội được đẹp bác An đi trở vật liệu, bác
Khánh lắp hàng rào, bác Hùng trồng cây xanh …
Trong quá trình trẻ chơi nếu chúng ta quan sát thật kỹ chúng ta sẽ thấy rất

nhiều tình huống có thể xảy ra vì vậy giáo viên nên quan sát trẻ trong khi trẻ
chơi để tìm ra những biện pháp kịp thời sử lý tình huống, điều chỉnh hành vi cho
trẻ giúp trẻ có thói quen tốt biết được cái nên làm và không nên làm, lâu dần
những hành vi đó sẽ được tích lũy trong trẻ và dần trở thành kỹ năng.
Qua hoạt động vui chơi trẻ dần dần được rèn kỹ năng giao tiếp, ứng xử,
chào hỏi mạnh dạn hơn đối với mọi người.
Qua góc chơi “Gia đình”, khi tôi đóng giả một người lạ đến gõ cửa khi
trẻ ở nhà một mình, thì trẻ biết nhắc nhau “Đừng mở cửa, phải đợi bố mẹ về
đã”.
Với nhóm “ Nấu ăn”, tôi cũng lưu ý đến những thao tác mà trẻ thể hiện
vai của mình: bắc nồi lên bêp ga đặt đã đúng giữa bếp chưa nếu không sẽ dễ đổ
và xảy ra tai nạn, nấu xong phải nhớ tắt bếp, bắc nồi phải dùng cái lót tay để
không bị bỏng.
Giáo viên cần tạo các tình huống chơi trong chế độ sinh hoạt hàng ngày
của trẻ. Vì đối với trẻ chơi trò chơi có một vai trò rất quan trọng trong việc rèn
kỹ năng sống cho trẻ. Trẻ lớn lên, học hành và khám phá thông qua trò chơi,

11


thông qua các hành động chơi đòi hỏi trẻ phải suy nghĩ, giải quyết các tình
huống có vấn đề, thực hành các ý tưởng.
Kỹ năng tự phục vụ như: Khi chơi biết lấy đồ dùng nhẹ nhàng,chơi xong
biết cất đồ chơi đúng nơi quy định. Lâu dần những thói quen tốt, những hành vi
đẹp sẽ được tích lũy và trở thành kỹ năng sống đối với trẻ.
Hình ảnh trẻ đang chơi ở các góc chơi
- Giáo dục kỹ năng sống qua góc thực hành kỹ năng sống:
Ngoài ra tôi còn xây dựng kỹ năng sống cho trẻ thường xuyên như: Cách
đóng mở cửa, lấy và uống nước, cách gấp bằng các loại kẹp, quét rác trên sàn,
cách rót nước bằng lọ miệng tròn to, cách sâu dây qua các đồ vật có khuyết nhỏ,

cách đan nong mốt, cách tự trải đầu cho mình, tết tóc cho bạn. Đây là cơ hội tốt
nhất để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vì vậy tôi đã thường xuyên tổ chức cho trẻ
chơi mang tính lành mạnh để trẻ được học tập và vui chơi.
Hình ảnh trẻ đang tết tóc cho bạn ở góc thực hành kỹ năng sống
- Trong giờ đón trả trẻ: Tôi cùng giáo viên khác trò chuyện với trẻ, giáo
dục kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự cất dày dép, ba lô đúng nơi quy định, ngoài ra
tôi còn dạy trẻ biết chào hỏi biết nói cảm ơn xin lỗi, không nói leo khi người
khác nói, không tự tiện lấy đồ và sử dụng đồ của người khác .
-Trong giờ vệ sinh: Tôi dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ như rửa mặt, rửa tay
bằng xà phòng, cách chải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi quy định
Hình ảnh trẻ rửa tay sau khi đi vệ sinh
- Đối với giờ ăn: Tôi đã tập cho trẻ thành các thói quen vệ sinh ăn uống tự
phục vụ thường xuyên ngay từ ban đầu đến giờ biết đi rửa tay, mặt sạch sẽ đúng
cách trước khi ăn, và biết tự giác phụ cô chuẩn bị giờ ăn theo lịch phân công của
tổ nhóm và có thói quen văn minh trong ăn uống: Biết tự xúc cơm ăn gọn gàng,
ăn nhai kỹ, không nói chuyện trong khi ăn, ho ngáp hắt hơi biết lấy tay che
miệng...
Thao tác này cô phải cho trẻ làm hàng ngày, tạo thành một phản xạ tự
nhiên nếu cô ngày nào cũng cho trẻ thực hiện thì hình thành cho trẻ thói quen
hành vi văn minh trong ăn uống. Điều này tuy nhỏ nhưng theo tôi có nhiều cô
giáo vẫn còn phiến diện trong việc này, nhiều trẻ chưa rửa tay vẫn được ngồi vào
bàn ăn như thế theo bạn có tốt hay không còn theo tôi một việc tuy đơn giản
nhưng nếu cô làm đúng thì có nghĩa là cô đã hình thành cho trẻ một hành vi một
thói quen trong việc chăm sóc bản thân và tạo tiền đề cho trẻ phát triển thể chất.
* Hoạt động chiều
Giáo viên cần tổ chức các buổi văn nghệ, nêu gương một cách thiết thực,
khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của trẻ.
Cho trẻ xem băng hình về những hành vi đẹp, những hành động đẹp để
trẻ học tập, bắt trước, những trẻ có hành vi ứng xử giao tiếp đẹp trong ngày sẽ
12

được nêu gương, khen tặng trong giờ bình bầu hoa bé ngoan vào buổi chiều
bằng hình thức nêu gương, khích lệ khẳng định cái tôi của trẻ sau một ngày sẽ
giúp trẻ tự tin vào bản thân mình hơn, có lối sống tích cực lành mạnh, và để các
bạn khác học tập cùng tiến bộ.
2.3. 4. Làm gương cho trẻ bắt chước:
Là một giáo viên mầm non chủ nhiệm lớp với mong muốn giúp trẻ lớp
mình có những nhận thức, hành vi, kỹ năng sống tốt. Ngoài việc giáo dục trẻ
kiến thức, hành vi thái độ mọi lúc mọi nơi trong hoạt động một ngày của trẻ thì
việc giáo viên là một tấm gương để cho trẻ học tập, bắt chước là một biện pháp
không thể thiếu được trong việc rèn kỹ năng sống cho trẻ. Chính vì vậy bản thân
tôi đã không ngừng học tập, tự rèn luyện bản thân có những hành động, tác
phong chuẩn mực mọi lúc mọi nơi để cho trẻ lớp mình học tập và noi theo.
Cách làm: Trong mọi hành động của mình ở trường cũng như ở nhà tôi
luôn luôn thực hiện nguyên tắc sống lành mạnh từng lời nói xưng hô giao tiếp
với trẻ với đồng nghiệp và mọi người xung quanh thật văn hóa không chửi bới
quát mắng, văng tục trước mặt trẻ, ngăn nắp, sạch sẽ, gọn gàng, tiết kiệm, chống
lãng phí, bảo vệ sức khỏe bản thân. Hàng ngày, tôi cùng các giáo viên của lớp
mình luôn vệ sinh, sắp xếp môi trường trong và ngoài lớp học, gọn gàng, sạch
sẽ. Đồ đạc trong lớp sau khi sử dụng đều được vệ sinh và cất đúng nơi quy định.
Tôi luôn gương mẫu và nhắc nhở trẻ lớp mình từng lời ăn tiếng nói xưng
hô với cô, với bạn tránh văng tục chửi bậy chơi song biết thu dọn sắp xếp đồ
dùng đồ chơi ngăn nắp, gọn gàng, biết phòng tránh những cái xấu, cái tiêu cực
và đặc biệt là phải biết tự mình làm những công việc vừa sức. Trang phục khi đi
làm cũng như ở nhà luôn gọn gàng, sạch sẽ, phù hợp thời tiết. Trong mọi hoạt
động tôi luôn có ý thức nhắc nhở và cùng trẻ thực hiện những hành động có ích
góp phần nâng cao kỹ năng sống cho trẻ. Từ đó trẻ lớp tôi rất yêu quý các cô
giáo nên mọi hành động việc làm gương mẫu của cô giáo trẻ đều học tập theo và
nghe lời cô dặn. Khi về nhà, trẻ rất ngoan và lễ phép sạch sẽ, ngăn nắp, gọn

gàng và biết tự chăm sóc bản thân làm cha mẹ trẻ rất hài lòng.
2.3.5. Tuyên truyền, phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình
Với phương châm “Trường học là nhà, nhà là trường học” thì việc phối
kết hợp với các bậc phụ huynh là một trong những biện pháp rất cần thiết để
giáo dục trẻ. Để tạo được sự tin tưởng và thu hút sự tham gia của phụ huynh vào
các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ giáo viên cần biết lắng nghe ý kiến
của cha mẹ trẻ chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với phụ huynh tư vấn và
tuyên truyền các kiến thức về việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vì gia đình
giáo dục tốt, trẻ sẽ có điểm xuất phát tốt và nề nếp tốt. Ngược lại, trẻ sẽ không
có gì khi không được gia đình quan tâm giáo dục. Như vậy giáo dục kỹ năng
sống trong nhà trường sẽ xóa đi rào cản đó. Bởi thế cho nên giáo viên và phụ
huynh đều phải tiến hành giáo dục trẻ song song với nhau.
Trong buổi họp phụ huynh đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh
về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, để phụ huynh
nhận thức rõ ý nghĩa vấn đề để cùng nhà trường giáo dục trẻ. Người lớn không
13


nên lo rằng để trẻ làm việc sẽ không hiệu quả, sẽ mất thời gian như khi trẻ ăn
cơm nên tập cho trẻ tự xúc và khuyến khích trẻ tự ăn, không nên vì sợ làm đổ,
mất thời gian mà làm giùm trẻ, nên khuyến khích cho trẻ tự làm như rửa mặt,
đánh răng tự chọn trang phục, dọn dẹp đồ chơi…
Tôi luôn gặp gỡ trao đổi với phụ huynh học sinh hằng ngày trong giờ đón
trả trẻ về sự tiến bộ hay những hạn chế của trẻ để phụ huynh nắm bắt kịp thời và
tiếp tục rèn luyện cho trẻ ở nhà. Giáo viên cần nói chuyện ngắn gọn, dễ hiểu
mang tính thuyết phục cao có thể bằng những câu chuyện vui hấp dẫn nhẹ
nhàng. Thông qua những câu chuyện đó phụ huynh sẽ tự thảo luận trao đổi và
rút cho mình bài học kinh nghiệm. Đối với những trẻ mà giáo viên cần lưu ý hơn
đó là trẻ có thể lực yếu, suy dinh dưỡng, trẻ thụ động, trẻ hay nghịch thì tôi luôn
tranh thủ đến tận nhà để trực tiếp gặp gia đình của cháu trao đổi về thực trạng

của cháu và cùng với gia đình trẻ có biện pháp giúp đỡ cho trẻ tốt hơn. Những
cử chỉ và việc làm tốt của trẻ ở trường và ở gia đình tôi thường nêu ra và tuyên
dương trẻ đó trước lớp trong giờ nêu gương để trẻ khác cùng học tập.
Cuối tháng, thông qua sổ bé ngoan của trẻ tôi đều ghi rất cụ thể những kỹ
năng của trẻ đã làm được để phụ huynh nắm bắt. Qua thời gian rèn luyện trẻ lớp
tôi có nhiều tiến bộ rõ rệt như: trẻ mạnh dạn, lịch sự trong giao tiếp, xưng hô lễ
phép thân thiện.
Cha mẹ nên tập cho trẻ nhớ số điện thoại của ba hoặc mẹ và các số điện
thoại cần thiết như công an, cứu hỏa,..
Hãy cho phép trẻ vui chơi và bày biện đồ chơi theo ý thích đừng bao giờ
cấm đoán hay la mắng trẻ, cái mà trẻ học được ở đây là trẻ sẽ biết cất dọn đồ
chơi sau khi chơi song, trẻ sẽ thỏa sức sáng tạo với những đồ chơi mà trẻ có
Trong dịp lễ tết, các ngày nghĩ ba mẹ nên tạo cơ hội khuyến khích trẻ
tham gia vào việc dọn dẹp nhà cửa và ba mẹ nên chọn những chương trình
truyền hình phù hợp để trẻ và cả nhà cùng xem.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
2.4.1. Kết quả đạt được:
- Đối với trẻ:
Từ việc áp dụng những biện pháp trên. Trẻ lớp tôi có sự chuyển biến rõ
nét về việc hình thành các kỹ năng sống: Giao tiếp, hợp tác làm việc theo nhóm,
thể hiện tinh thần đồng đội, biết chia sẻ, cư xử với nhau một cách thân thiện, biết
giải quyết vấn đề, giải quyết xung đột và phát triển những phẩm chất tốt đẹp
như: Tính kiên trì, tính trung thực, biết nhường nhịn, biết cư xử đẹp khi thắng
thua.
Trẻ tự tin tham gia vào các hoạt động của trường lớp. Điều này chứng
minh rằng việc vui chơi bằng các trò chơi, các hoạt động cho trẻ thực hành trải
nghiệm cùng với các phương thức sử dụng đa dạng, linh hoạt đã giúp trẻ tiếp
nhận kỹ năng sống một cách hiệu quả. Trẻ đã biết chuyển hóa từ hoạt động
thành ý thức, từ ý thức thành kỹ năng và những kỹ năng sống đó sẽ phát triển
bền vững và theo trẻ đến suốt cuộc đời.

Kết quả khảo sát cuối năm học 2016-2017
14


( Tính đến thời điểm tháng 5/2017):
ST
Số
Kết quả KS cuối năm
T
Nội dung KS
trẻ
Đạt Tỷ lệ % CĐ Tỷ lệ %
KS
1 Kỹ năng tự tin
37
36
97%
1
3%
2 Kỹ năng hợp tác
37
35
94%
2
6%
3 Kỹ năng giao tiếp
37
37
100%
0

0%
4 Kỹ vận động
37
36
97%
1
3%
Sự tò mò và khả năng
5
37
35
94%
2
6%
sáng tạo
6 Kỹ năng tự phục vụ
37
37
100%
0
0%
- Đối với giáo viên:
Nắm chắc nội dung, phương pháp tổ các hoạt động giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ, trau dồi kiến thức và có thêm những kinh nghiệm trong việc giáo
dục trẻ, phấn khởi hơn khi tổ chức các hoạt động trong ngày mà không cần lo
lắng e dè mỗi khi có Ban giám hiệu dự giờ hay đón đoàn thanh tra kiểm tra,
được phụ huynh và các bạn đồng nghiệp thương yêu, quý mến hơn.
- Đối với phụ huynh học sinh:
Các bậc phụ huynh có những chuyển biến rõ rệt về phong cách, về lời ăn
tiếng nói và quan tâm đến con em mình ngày càng nhiều hơn, có sự thay đổi

nhìn nhận về việc học và chơi của con mình, nhận thấy được tầm quan trọng của
việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, rất tin tưởng cô giáo bởi họ tự
nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của con mình. Một số phụ huynh trước đây có sự giáo
dục khập khiễng, trống đánh xuôi kèn thổi ngược, không cho con làm những
việc mà giáo viên giao cho trẻ thực hiện khi về nhà nay đã nhận thức được vấn
đề, họ đã rất nhiệt tình phối hợp và rất yên tâm khi đưa con đến lớp.
Có thể khẳng định rằng: Những biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ mà
tôi đã áp dụng vào dạy trẻ đã mang lại hiệu quả cao trong quá trình hình thành
kỹ năng sống cho trẻ được nhà trường đánh giá cao và được phụ huynh ghi
nhận.
2.4.2. Bài học kinh nghiệm:
Qua việc lập kế hoạch thực hiện một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau:
Đối với lứa tuổi mẫu giáo trẻ chưa biết hành vi nào xấu, hành vi nào tốt
điều cần làm trứơc hết là cô giáo phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng,
đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ.
Cần có kế hoạch thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống phù hợp với
độ tuổi mầm non, phù hợp theo chủ đề. Nội dung hoạt động phù hợp với chủ đề,
cụ thể, rõ ràng. Từng hoạt động phải luôn hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm.
Biết kích thích động cơ bên trong của trẻ, gây hứng thú cho trẻ; Khen, chê đúng
mức, động viên khích lệ kịp thời, nêu gương những trẻ có hành vi đẹp có văn
hóa nhằm khích lệ động viên trẻ trong ý thức và hành động.

15


Nắm vững phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non. Kỹ
năng sống được lồng ghép thông qua các hoạt động có trong nhà trường và ở
mọi lúc mọi nơi, các hoạt động chuyên môn, lễ hội…
Muốn cho trẻ có được kỹ năng sống tốt thì công tác phối kết hợp giữa nhà

trường, gia đình, giữa giáo viên chủ nhiệm với trẻ, phụ huynh thông qua các giờ
đón trả trẻ, các hoạt động giao lưu văn nghệ giữa giáo viên và phụ huynh, các
hoạt động lễ hội…phải thực sự gắn kết và có mối liên hệ chặt chẽ với nhau cùng
nhau hướng về trẻ để giúp trẻ hoàn thiện mình và có kỹ năng sống trọn vẹn.
Kể chuyện cho trẻ hàng ngày bằng phương pháp mưa dầm thấm lâu: Cô
giáo, cha mẹ hãy dành thời gian mỗi ngày để kể cho trẻ nghe những câu chuyện,
dành thời gian trò chuyện với con trẻ vì chuyện là kho báu của dân tộc, kể
chuyện cổ tích là con đường ngắn nhất, đơn giản hiệu quả nhất giáo dục nhân
cách cho trẻ.
Trong quá trình áp dụng các biện pháp, cần chú ý kết hợp nhiều biện pháp
với nhau để đạt hiệu quả cao, giáo viên kết hợp đưa ra các tình huống trong sinh
hoạt hàng ngày để trẻ được ứng phó và xử lý các tình huống để có được kinh
nghiệm sống tốt.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ bé của bản thân đã áp dụng vào các
hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, đã góp phần nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ trong nhà trường. Tuy nhiên vẫn không tránh khỏi những hạn
chế . Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra những giải pháp tối ưu
nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động cho trẻ theo yêu cầu ngày càng cao của
nghành. Tôi rất mong được sự góp ý của các đồng chí giáo viên trong trường,
ban giam hiệu nhà trường và các cấp lãnh đạo nghành để tôi có những biện pháp
giáo dục tốt hơn qua các hoạt động giáo dục nói chung và tổ chức hoạt động
giáo dục kỹ năng sống nói riêng.
3. Kết luận - kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ sẽ tạo cho trẻ có khả năng thích nghi
và thành công trong cuộc sống sẽ dễ dàng hơn. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là
một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Giúp cho trẻ tự tin, chủ động xử lý
linh hoạt các tình huống trong cuộc sống.
Trong mỗi đứa trẻ đều có những tài năng tiềm ẩn. Sự chuẩn bị kỹ ngay từ
lúc đầu đời chính là chìa khoá thành công cho tương lai mỗi đứa trẻ. Chăm sóc,

nuôi dưỡng và giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển
toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ là nền tảng cho quá trình học
tập suốt đời của trẻ. người lớn hãy luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các
hoạt động, các trò chơi, cần biết cải tiến, sáng tạo các cách chơi và cố gắng đạt
mục đích, đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. Bên
cạnh đó người lớn cũng không nên hạ thấp khả năng của trẻ, không doạ nạt hay
bắt trẻ phải làm những việc quá sức của trẻ. Người lớn không nên nuông chiều,
bao bọc trẻ thái quá, không nên nhồi nhét lượng kiến thức quá mức so với khả
năng tiếp nhận từng lứa tuổi của trẻ. Cần sử dụng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợi mở
16


phối hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp nhằm khuyến khích trẻ tiếp xúc với
môi trường xung quanh, bộc lộ, chia sẻ những cảm xúc với người khác bằng lời
nói và hành động cụ thể.
Với kết quả đạt được của lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A trường mầm non Hoằng
Trinh cho thấy tính khả thi của sáng kiến, tính hiệu quả của các biện pháp áp
dụng nhằm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
3.2. Kiến nghị:
Để việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non được thuận lợi, bản thân
tôi xin được kính đề nghị:
-Về phía phòng giáo dục: Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn hướng
dẫn tích hợp nội dung hình thành kỹ năng sống vào những hoạt động học và
chơi hàng ngày của trẻ để giáo viên dự học tập rút kinh nghiệm.
-Về phía nhà trường:Tiếp tục tạo điều kiện bổ sung thêm tài tài liệu tham
khảo tư liệu về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non đến giáo viên để giáo
viên tham khảo và nghiên cứu tổ chức các hoạt động ngày càng phong phú đa
dạng.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ bé của bản thân đã áp dụng vào các
hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đã góp phần nâng cao chất lượng chăm

sóc giáo dục trẻ trong nhà trường. Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để
tìm ra những giải pháp tối ưu nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động cho trẻ theo yêu
cầu ngày càng cao của nghành. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của hội đồng
khoa học các cấp để tôi có những biện pháp tổ chức các hoạt động giáo dục nói
chung và tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non nói riêng
đạt hiệu quả tốt hơn trong năm học tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Hoằng Trinh, ngày 01 tháng 5 năm 2017
Tôi xin cam đoan sáng kiến này là của
mình viết. Không sao chép của người
khác..
Người viết
Nguyễn Thị Phương

17